အေရာင္ျပ စကားလုံးမ်ား
မူမူႏွင့္ ျဖဴျဖဴတုိ႔ ေရာက္လာ ၾကျပန္သည္။
“ဘဘကုိ စာေမးခ်င္လုိ႔ပါ”၊ မူမူက စကားစသည္။
“ေမးေလ၊ ဘာေမးခ်င္လုိ႔လဲ သမီး”
“သမီးတုိ႔ႏွစ္ေယာက္ ရာဇဝင္ ဝတၳဳတစ္ပုဒ္ ဖတ္ရင္း အဓိပၸာယ္ မသိတဲ့ စကားလုံး တစ္လုံးေတြ႕လုိ႔ပါ”၊ ျဖဴျဖဴက ဆက္ေျပာသည္။
“ကဲ. . .ဆုိစမ္းပါဦးကြယ္”
“ဝတၳဳထဲမွာ မင္းသားက ေဖာင္းဝတ္ေရာင္ျမင္းႀကီး စီးလာတယ္လုိ႔ ပါပါတယ္”
“အဲဒီေဖာင္းဝတ္ေရာင္ဆုိတာ ဘယ္လုိ အေရာင္လဲဆိုတာ မသိလုိ႔ပါဘဘ”
“ဒီလုိဆုိရင္၊ အဲဒီစကားလုံးကုိ လက္ေတြ႕ရွာၾကည့္ရေအာင္” ဟု ကၽြန္ေတာ္ကေျပာၿပီး စာအုပ္စင္မွ ျမန္မာအဘိဓာန္ စာအုပ္ကုိ ယူေပးလုိက္သည္။
“ကဲ ဒီအဘိဓာန္ထဲမွာ ‘ေဖာင္းဝတ္’ ဆုိတဲ့စကားလုံးကုိ ရွာၾကည့္စမ္းသမီးတုိ႔”
သူတို႔ရွာၾကည့္ၿပီးေျပာသည္။ “ေတြ႕ပါၿပီဘဘ၊ ‘ေဖာင္းဝတ္’ ကုိ ‘မီးခုိးေရာင္သန္းေသာ အျဖဴေရာင္’ လုိ႔ အဓိပၸာယ္ျပထားပါတယ္။ ‘ေဖာင္းဝတ္ျမင္း’ လုိ႔လည္း ျပပါတယ္။
“ဟုတ္ၿပီ။ ၾကည့္လက္စနဲ႔ အေပၚနားမွာ ‘ေဖာင္း’ ဆုိတဲ့ စကားလုံးရဲ႕ အဓိပၸာယ္ကုိလည္း ၾကည့္လုိက္ပါ ဦး”
“ဟုတ္ၿပီ။ ၾကည့္လက္စနဲ႔ အေပၚနားမွာ ‘ေဖာင္း’ ဆုိတဲ့စကားလုံးရဲ႕ အဓိပၸာယ္ကုိလည္း ၾကည့္လုိက္ပါ ဦး”
“ေတြ႕ပါၿပီ။ ‘ေဖာင္း’ ဆုိတာ၊ ‘မီးခုိးေရာင္သန္းေသာ အပြင့္ျဖဴပြင့္သည့္ ကိုင္းပင္တစ္မ်ဳိး’ တဲ့ ဘဘ”
“ကဲဒီလုိဆုိရင္ ‘ေဖာင္းဝတ္ေရာင္’ ဆုိတာ ေဖာင္းပင္ကပြင့္တဲ့ ေဖာင္းပြင့္ရဲ႕ ဝတ္ဆံအေရာင္ကုိဆုိလုိ တယ္ဆုိတာ ရွင္းၿပီေပါ့ကြယ္။ မီးခုိးေရာင္ေလးသန္းေနတဲ့ အျဖဴေရာင္ေပါ့”
“သိပါၿပီဘဘ။ ဝတၳဳထဲက အဲဒီျမင္းႀကီးရဲ႕အေရာင္ကုိလည္း စိတ္ထဲမွာ ျမင္ေယာင္လာပါၿပီ။ ဒီလုိဆုိရင္ အေရာင္ကုိေဖာ္ျပတဲ့ စကားလုံးေတြဟာလည္း ထင္လြယ္ျမင္လြယ္တဲ့ စကားလုံးေတြပဲေပါ့ေနာ္ ဘဘ”
“ဟုတ္ပါတယ္။ စာေရးတဲ့သူေတြဟာ သက္ရွိသတၱဝါေတြ၊ သက္မဲ့ပစၥည္းေတြကုိ သ႐ုပ္ေဖာ္ရာမွာ အေရာင္ျပစကားလုံးေတြကုိလည္း လုိအပ္သလုိသုံးတတ္ၾကတာပါပဲကြယ္”
“သမီးတုိ႔ျမန္မာစကားမွာ အေရာင္ျပစကားလုံး ဘယ္ႏွလုံးရွိသလဲဟင္၊ ဘဘ”
“အင္း. . .ဘယ္ႏွလုံးရွိတယ္လုိ႔ေတာ့ အတိအက်မေျပာႏုိင္ဘူး။ အမ်ားႀကီးပဲ။ အေျခခံက်တဲ့ အေရာင္ ျပစကားလုံးေတြကေတာ့ ဘယ္ႏွလုံးရွိတယ္ဆုိတာ တိတိက်က်ေျပာႏုိင္တယ္”
“ေျပာျပပါဘဘ”
“ကဲ. . သမီးတုိ႔မွတ္ထားေနာ္ ဘဘလည္းျမန္မာစကားထဲက အေျခခံက်တဲ့ အေရာင္ျပစကားလုံးေတြ ကုိေလ့လာၾကည့္ထားလုိ႔ တိတိက်က်ေျပာႏုိင္တာ၊ အားလုံးခုႏွစ္လုံးပဲရွိတယ္ကဲြ႕” “ကဲ. . .လုိက္မွတ္ ေနာ္၊ ‘စိမ္း’၊ ‘ညိဳ’၊ ‘နီ’၊ ‘ျပာ’၊ ‘ျဖဴ’၊ ‘မည္း’၊ ‘ဝါ’။
အဲဒီခုႏွစ္လုံးပဲ။ ကဲ. . . ‘မည္း’ အစား ‘နက္’ လည္းသုံးတယ္။ ဒီေတာ့ ‘မည္း’ နဲ႔ ‘နက္’ ကေတာ့ တစ္မ်ဳိး တည္းလုိ႔ဆုိရမွာေပါ့”
“ဒီစကားလုံးေတြကုိဘာျဖစ္လုိ႔ အေျခခံက်တယ္လုိ႔ေျပာတာလဲ ဘဘ”
“တျခားအေရာင္ျပစကားလုံးေတြက ေနာက္မွေပၚလာတဲ့စကားလုံးေတြမုိ႔ အဲဒီခုႏွစ္လုံးေလာက္ အေျခ ခံမက်ဘူးကဲြ႕”
“ဘဘေျပာတာ သမီးသိပ္နားမလည္ပါဘူးဘဘ”
“သမီးလည္း နားမလည္ပါဘူး။”
“ေအး. . . ဘဘရွင္းျပပါ့မယ္။ ကဲ. . .သမီးတုိ႔ကုိပဲေမးမယ္။ သမီးတုိ႔သိတဲ့ ဒီ့ျပင္အေရာင္ျပ စကားလုံး တစ္လုံးစီေျပာျပစမ္းပါ”
“အင္း. . . ‘ပန္းေရာင္’ ဘဘ”
“ ‘နက္ျပာေရာင္’ ဘဘ”
“ဟုတ္ၿပီ၊ ဟုတ္ၿပီ။ ကဲ. . .ဘဘေမးမယ္။ ပန္းေရာင္လုိ႔ဘာျဖစ္လုိ႔ေခၚတယ္ထင္သလဲကြယ္”
“ပန္းရဲ႕အေရာင္နဲ႔တူလုိ႔ ပန္းေရာင္လုိ႔ေခၚတယ္ထင္ပါတယ္ဘဘ”
“ ‘နက္ျပာေရာင္’ ကေရာကြယ္။ ဘာျဖစ္လုိ႔ ေခၚတယ္ထင္သလဲ”
“အနက္နဲ႔အျပာနဲ႔အေရာင္ခ်င္းေရာေနလုိ႔ နက္ျပာလုိ႔ေခၚတယ္ထင္ပါတယ္ ဘဘ”
“ဒီလုိဆုိရင္ ပန္းေရာင္ဆုိတဲ့စကားလုံးဟာ ပန္းရဲ႕အေရာင္ကုိအစဲြျပဳၿပီးေနာက္မွေပၚလာတဲ့ စကားလုံးမ ဟုတ္ဘူးလား။ နက္ျပာေရာင္ဆုိတဲ့စကားလုံးကလည္း မူလကရွိေနတဲ့ ‘နက္’ ဆုိတဲ့ စကားလုံးနဲ႔ ‘ျပာ’ ဆုိတဲ့စကားလုံးမဟုတ္ဘူးလား”
“ဟုတ္ပါတယ္ ဘဘ”
“ဒီလုိဆုိရင္ အဲဒီ ‘ပန္းေရာင္’ နဲ႔ ‘နက္ျပာေရာင္’ ဆုိတဲ့စကားလုံးေတြဟာ ေနာက္မွေပၚလာတဲ့ စကား လုံးေတြဆိုတာ ထင္ရွားတာေပါ့။ အဲဒါေၾကာင့္ ဘဘေျပာတဲ့ အေျခခံအေရာင္ျပစကားလုံးခုႏွစ္လုံးဟာ အဲဒီေနာက္မွေပၚတဲ့ စကားလုံးေတြထက္ အရင္ေပၚေပါက္တဲ့ စကားလုံးေတြမုိ႔အေျခခံက်တယ္လုိ႔ ေျပာရတာေပါ့ကြယ္”
“နားလည္ပါၿပီ ဘဘ။ ဒီလုိဆုိရင္ အဲဒီလုိေနာက္မွေပၚလာတဲ့ အေရာင္ျပစကားလုံးေတြက အမ်ားႀကီး ေနမွာေပါ့ေနာ္”
“ဟုတ္တယ္ေလ။ အဲဒီစကားလုံးေတြကုိ တစ္ဆင့္ခံအေရာင္ျပစကားလုံးလုိ႔ ေခၚႏုိင္တာေပါ့။ ပန္းရဲ႕ အေရာင္ကုိ အစဲြျပဳၿပီး ‘ပန္းေရာင္’ လုိ႔ေခၚသလုိ တျခားအရာဝတၳဳေတြကုိ အစဲြျပဳၿပီးေခၚတဲ့ အေရာင္ျပ စကားလုံးေတြ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားရွိတယ္ကဲြ႕။ သမီးတုိ႔စဥ္းစားမိသေလာက္ေျပာျပပါဦး”
“ဟုတ္ကဲ့ပါ။ ခရမ္းေရာင္၊ လိေမၼာ္ေရာင္၊ မရန္းေစ့ေရာင္၊ မီးခုိးေရာင္. . . .”
“သမီးလည္း ေျပာၾကည့္မယ္ေနာ္။ ၾကက္ေသြးေရာင္၊ ၾကက္ဥႏွစ္ေရာင္၊ ထုံးေျခာက္ေရာင္၊ ပိတုန္း ေရာင္၊ မွ်င္ငါးပိေရာင္ . . . .” ဟုတ္တယ္ေနာ္ဘဘ”
“ဟုတ္ပါ့ကြယ္။ ဒီ့ျပင္စကားလုံးေတြလည္း ရွိေသးတယ္။ အဲဒါခဏထားၿပီး ‘နက္ျပာေရာင္’ လုိ႔ စကား လုံးႏွစ္လုံးေပါင္းေခၚတဲ့ အေရာင္ျပစကားလုံးမ်ဳိးေရာ၊ သမီးတုိ႔စဥ္းစားၾကည့္ပါဦး”
‘မုိးျပာေရာင္၊ ၾကည္ျပာေရာင္၊ ျမစိမ္းေရာင္’ ဆုိၿပီး တျခားပစၥည္းနဲ႔အေရာင္ျပ စကားလုံးနဲ႔ တဲြသုံးတာမ်ဳိး လည္းရွိတယ္မဟုတ္လား ဘဘ” “ဟုတ္ပါၿပီ။ တခ်ဳိ႕စကားလုံးေတြကေတာ့ ေဖာင္းဝတ္ေရာင္” ဆုိတဲ့ စကားလုံးလုိပဲ အဓိပၸာယ္သိဖုိ႔ခက္တယ္။ ဆုိပါေတာ့ ‘ကာကီေရာင္’ ဆိုတာ အညိဳႏုေရာင္ကုိေခၚတာ မဟုတ္လား။ အဲဒီ ‘ကာကီေရာင္’ ဆုိတာ အညိဳႏုေရာင္ကုိ ေခၚတာမဟုတ္လား။ အဲဒီ ‘ကာကီ’ ဆုိတာ ျမန္မာစကားမဟုတ္ဘူး။ ဟိႏၵဴ စတန္နီစကားကုိ ေမြးစားယူထားတာလုိ႔ သိရတယ္။ ၿပီးေတာ့ ‘စူကာ ေရာင္’ ဆုိတာ ေရွးစာေပေတြမွာပါတယ္။ ‘စူကာ’ ဆုိတာ ဟိႏၵီစကားတဲ့။ အျပာရင့္ေရာင္ပန္းႏြယ္တစ္ မ်ဳိးကုိ ေခၚတာတဲ့။ အဲဒီအေရာင္ကုိ စူကာေရာင္လုိ႔ေခၚတာေပါ့”
“သမီးတုိ႔မွတ္ထားပါ့မယ္ ဘဘ”
“သမီးတုိ႔ေက်ာင္းမွာ သင္ရတဲ့ကဗ်ာေတြမွာ ‘မိလႅာေရာင္’ ဆုိတာလည္းပါတယ္။ သမီးတုိ႔သိတဲ့ အညစ္ အေၾကးကုိေခၚတာ မဟုတ္ဘူးကဲြ႕။ အဲဒီ ‘မိလႅာ’ ကလည္း ဟိႏၵီစကားကလာတာ။ ေၾကးညိဳေရာင္လုိ႔ အဓိပၸာယ္ဖြင့္ေလ့ရွိတယ္။ ညိဳမႈိင္းမႈိင္းအေရာင္ေပါ့။ မိလႅာဆုိတာ ေငြတစ္ဆ၊ ေၾကးနီတစ္ဆ၊ ခဲႏွစ္ဆ ေရာစပ္ထားတဲ့ သတၱဳ-တ့ဲ”
“ဟုတ္ကဲ့ပါ”
“ေကာ္ဖီေရာင္တုိ႔၊ ေခ်ာကလက္ေရာင္တုိ႔ကေတာ့ ေနာက္ပုိင္းမွာေပၚလာတဲ့ စကားလုံးေတြေပါ့။ ဆရာ ဒဂုန္တာရာက ‘ေရႊအုိေရာင္’ လုိ႔စသုံးတာ regged gold ဆုိတဲ့ အဂၤလိပ္စကားကုိ ဘာသာျပန္သုံးတာ ေပါ့။ ခုေတာ့ တြင္က်ယ္ေနပါၿပီ”
“မေဟာ္ဂနီေရာင္ဆုိတာကေရာ ဘဘ”
“မေဟာ္ဂနီဆုိတာ အပင္နာမည္ေလ။ နီညိဳေရာင္ရွိတယ္။ အသားကုိအိမ္ေထာင္ပရိေဘာဂ လုပ္ရ တယ္။ အဲဒီအေရာင္ကုိေခၚတာေပါ့ကြယ္”
“ဟုတ္ကဲ့ပါ”
“ေနာက္တစ္ဆင့္စဥ္းစားရေအာင္။ အေျခခံအေရာင္စကားလုံးေတြကုိ သုံးတဲ့ေနရာမွာ အေရာင္အႏု၊ အရင့္ ထင္ရွားေအာင္သုံးတာမ်ဳိးေတြလည္း ရွိတယ္ကြယ့္”
“ဘယ္လုိသုံးတာလဲ ဘဘ”
“အႏုအရင့္ျပတဲ့စကားလုံးေတြနဲ႔ တဲြသုံးတာေပါ့။ ဥပမာ-နီတာကုိ ‘နီရဲေနတာပဲ’ ‘နီတြတ္တြတ္ပဲ’ လုိ႔သုံး ရင္ သိပ္နီတဲ့အဓိပၸာယ္ေပါ့။ ‘နီၾကင္ၾကင္’ ‘နီစပ္စပ္’ လုိ႔သုံးရင္ေတာ့ အနီခပ္ေဖ်ာ့ေဖ်ာ့ဆုိတဲ့ အဓိပၸာယ္ ေပါ့”
“ဘဘ ‘ဝါထိန္ေနတာပဲ’ ဆုိရင္ သိပ္ဝါၿပီး ‘ဝါဖန္႔ဖန္႔’ ဆုိရင္ေတာ့ ဝါေဖ်ာ့ေဖ်ာ့ေပါ့ေနာ္”
“သမီးတုိ႔ေတာ္တယ္ေဟ့။ ေအးေအးေဆးေဆး စဥ္းစားၾကည့္ရင္ အေရာင္ေတြကုိ အႏုအရင့္အမ်ဳိးမ်ဳိး ျပတဲ့စကားလုံးေတြ ဘဘတုိ႔ျမန္မာစကားမွာ အမ်ားႀကီးရွိတာေပၚလာမွာပဲေလ။ သက္ရွိသက္မဲ့ေတြကုိ သ႐ုပ္ေဖာ္တဲ့ေနရာမွာ အဲဒီအေရာင္ျပစကားလုံးေတြက အမ်ားႀကီးအေထာက္အကူ ျပဳတာေပါ့ကြယ္။ ‘ေနလုံးနီနီ’ တုိ႔ ‘ပင္လယ္ျပာျပာ၊ မုိးျပာျပာ’ တုိ႔ ‘ေကာက္ပင္စိမ္းလဲ့ ယိမ္းႏြဲ႕ႏြဲ႕တုိ႔’ ‘စပါးေရႊဝါ’ တုိ႔ဆုိတဲ့ အသုံးေတြဟာ အေရာင္အေသြးေပၚေအာင္ သုံးတဲ့အသုံးေတြေပါ့ကြယ္”
“ဟုတ္ကဲ့ပါ”
“ၿပီးေတာ့ အေျခခံအေရာင္ျပစကားလုံးေတြမွာ ဆက္ႏႊယ္ေနတဲ့ အနက္အဓိပၸာယ္ေတြ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ ျပန္႔ရွိတယ္။ ‘နီ’ ဆုိရင္ေသြးရဲအေရာင္၊ ရဲရင့္တဲ့သေဘာကုိျပတယ္။ ‘ျပာ’ ကေကာင္းကင္ေရာင္ ေအး ခ်မ္းတယ္။ ‘စိမ္း’ ကဆန္စပါးစားေရရိကၡာ သေဘာကုိညႊန္းတယ္။ ‘ဝါ’ ကသာသနာ့အေရာင္၊ ပညာသ ေဘာေပါ့။ ‘ျဖဴ’ ကသန္႔စင္ၿပီး၊ ‘မည္း’ ကေတာ့ ညစ္ႏြမ္းတာေပါ့ကြယ္။ ‘ညိဳ’ ကေတာ့အျဖဴနဲ႔အမည္း ၾကားမွာ သင့္တင့္တဲ့သေဘာေပါ့။ ဒီေန႔အသုံးတြင္က်ယ္ေနတဲ့ ေငြျဖဴေငြမည္းတုိ႔၊ အျဖဴေရာင္နယ္ေျမ၊ အညိဳေရာင္နယ္ေျမ၊ အမည္းေရာင္နယ္ေျမဆုိတဲ့ စကားေတြကုိၾကည့္ရင္ အေရာင္ျပစကားလုံးေတြရဲ႕ အနက္အဓိပၸာယ္ေတြ ဘယ္ေလာက္က်ယ္ဝန္းတယ္ဆုိတာ သိႏုိင္ပါတယ္ကြယ္”။ ။
ျမန္မာ့အလင္းသတင္းစာ
ၾသဂုတ္ (၁၀) ရက္၊ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္
--------------------------------------
ကိုမ်ဳိး(lwanmapyay.blogspot.com) လြမ္းမေျပ သုတရပ္၀န္း | Facebook
ကိုမ်ဳိး(lwanmapyay.blogspot.com) လြမ္းမေျပ သုတရပ္၀န္း | Facebook