ဘယ္ Mode နဲ႕ ရိုက္ရမလဲ....?
စလိုက္ရေအာင္ဗ်ာ...
ကြ်န္ေတာ္တို႕ ဒီေန႕ေတာ့ ဓာတ္ပံုရိုက္နည္းအသစ္ေတြ အေၾကာင္း မေဆြးေႏြးခင္...။ ေသြးပူေလးလုပ္တဲ့ အေနနဲ႕ ဘယ္ Mode နဲ႕ ရိုက္ရမလဲဆိုတဲ့အေၾကာင္းကို အရင္ဆံုးစၿပီး ေဆြးေႏြးလိုက္ရေအာင္...။ ဘာျဖစ္လို႕လဲဆိုေတာ့ ဒီအေၾကာင္းနဲ႕ပါတ္သတ္ၿပီး ကြ်န္ေတာ့္ဆီကို ေမးခြန္းေတြ ခဏခဏဝင္လို႕ပါ...။ ဘယ္ Mode နဲ႕ ရိုက္တာ အေကာင္းဆံုးျဖစ္မလဲ...? Manual လား...? Aperture လား... ? Shutter လား...? ဆိုၿပီးေတာ့ပါ...။
အမွတ္တမဲ့ ၾကည့္ရင္ ဘာမဟုတ္တဲ့ Topic လို႕ထင္စရာရွိေပမယ့္ ...။ ဒီ Topic နဲ႕ ပါတ္သတ္ၿပီး အခုခ်ိန္အထိ ျငင္းၾကခုန္ၾက ဝိဝါဓ ကြဲျပားေနၾကတုန္း ရွိပါတယ္...။ အထူးသျဖင့္ " Manual Mode နဲ႕ ရိုက္မွ ဆရာၾကတာကြ... Pro ျဖစ္တာကြ " ဆိုတဲ့အစြဲအလမ္းနဲ႕ အတိမ္အနက္ကို ကြ်န္ေတာ္ေဆြးေႏြး ခ်င္လို႕ပဲ ျဖစ္ပါတယ္...။
Manual Mode နဲ႕ ရိုက္လိုက္တိုင္း ပံုေတြက သူမတူေအာင္ ေကာင္းသြားပါသလား...? Manual နဲ႕ ရိုက္လိုက္တာနဲ႕ Professional ႀကီး လံုးလံုး ျဖစ္သြားပါသလား...? တစ္ျခား လူမ်ားအတြက္ေတာ့ မသိပါ...။ ကြ်န္ေတာ့္အတြက္ကေတာ့ အခုခ်ိန္ထိ AV/A (Aperture Priority) နဲ႕ TV/S (Shutter Priority) တို႕က မျဖစ္မေန အေရးႀကီးေနတုန္းပဲျဖစ္ပါတယ္။ ကြ်န္ေတာ္ပဲ Camera နဲ႕ Photography အပိုင္းမွာ မကြ်မ္းက်င္ေသးလို႕လားေတာ့ မေျပာတတ္ပါ...။
ကြ်န္ေတာ္ေလ့လာဖူးသေလာက္ မည္သည့္ Camera Company ေသာ္လည္းေကာင္း Pro တစ္ေယာက္ေယာက္ကေသာ္လည္းေကာင္း ပံုအားလံုးကို Manual နဲ႕ပဲ ရိုက္ရမယ္..။ Manual နဲ႕ ရိုက္မွ ပံုေကာင္းရမယ္လို႕ ေျပာခဲ့ဖူးတာ သို႕မဟုတ္ အဆိုအမိန္႕ ျပဳခဲ့ဖူးတာ မေတြ႕ဖူးပါ...။ ကြ်န္ေတာ္ေလ့လာ အား နည္းလို႕လဲ ျဖစ္မယ္ထင္ပါတယ္...။တစ္ကယ္လို႕သာ Manual Mode တစ္ခုထဲနဲ႕ ပဲ ရိုက္ရမယ္ ဆိုရင္...။ ကြ်န္ေတာ့္အထင္ေတာ့...။ High End/Semi Pro/Pro DSLR ေတြမွာ ဘယ္ Camera Company ေတြကမွ အလုပ္အရွဳပ္ခံၿပီး ဒီ Mode ေတြကို ထည့္ေပးေတာ့မယ္ မထင္ပါ...။
ကြ်န္ေတာ္အဓိက ေျပာခ်င္တာကေတာ့...။ ဘယ္ Mode/Priority နဲ႕ ရိုက္ရိုက္ အဓိကက Man Behind The Camera ပါပဲ...။ Photographer ရဲ႕ အႏုပညာေျမာက္ေအာင္ တင္ဆက္ႏိုင္မွဳ၊ စိတ္ကူး စိတ္သန္းေကာင္းမွဳ၊ ဓာတ္ပံုပညာရပ္ အေျခခံသေဘာတရားနဲ႕ မိမိရဲ႕ Gear မ်ားကို ကြ်မ္းက်င္ ပိုင္ႏိုင္စြာ အသံုးခ်ႏိုင္မွဳတို႕ကသာအဓိက က်မယ္လို႕ ကြ်န္ေတာ္ ယံုၾကည္ပါတယ္...။ Manual, Aperture, Shutter Mode ေတြဟာ သူ႕ေနရာနဲ႕ သူအားလံုးအသံုးဝင္ၾကပါတယ္...။ အဓိက အဲ့ဒီ့ အမ်ိဳးအစားသံုးခုထဲက ဘယ္တစ္ခုကိုမွ ကြ်န္ေတာ့္အတြက္ေတာ့ ဖယ္ထုတ္/ဖဲ့ထုတ္လို႕မရပါဘူး...။
ကြ်န္ေတာ့္အေနနဲ႕ကေတာ့ ဒီ Post မွာ ဘာ Mode နဲ႕ ရိုက္မွ ဆိုတဲ့ ေခါင္းစဥ္အစား...။ ဘယ္ေနရာ/ ဘယ္လို အေျခအေနမ်ိဳးမွာေတာ့ ဘယ္လို Mode မ်ိဳးနဲ႕ ရိုက္သင့္တယ္ဆိုတာကို ကြ်န္ေတာ္ေလ့လာ မိသေလာက္ ေဆြးေႏြးေပးသြားခ်င္ပါတယ္...။
Manual (M)
လူေျပာအမ်ားဆံုး Mode ပါပဲ...။ ကြ်န္ေတာ့္ အျမင္အရေတာ့ Manual Mode ဟာ ေနရာတိုင္းအခိ်န္တိုင္း အတြက္ အသံုးမဝင္ပါဘူး...။ သူအသံုးဝင္တဲ့အခ်ိန္ေတြမွာဆိုရင္ Aperture Mode တို႕ Shutter Mode တို႕ နဲ႕ ဘယ္လိုမွ လိုက္မမွီေအာင္ ေကာင္းေပမယ့္...။ မလိုအပ္တဲ့ အခ်ိန္မွာ သြားသံုးမယ္ဆိုရင္ေတာ့ အခ်ိန္ေတြ ကုန္ၿပီး Shutter Count ေတြ တက္သြားတာသာ ရွိပါလိမ့္မယ္...။ ပံုေကာင္းတစ္ပံုေတာ့ ရလိုက္မယ္ မထင္ပါ...။
ကြ်န္ေတာ့္အတြက္ကေတာ့ Manual Mode ကို Landscape မွာပဲ ျဖစ္ျဖစ္ Portrait (Indoor/Outdoor Model Shot) လိုမ်ိဳး..။ ေသေသခ်ာခ်ာ Tripod ေတြ ဘာေတြခ်...။ Setting ေတြ ဘာေတြ ျပင္...။ Meter ေတြ ဘာေတြ ေသေသခ်ာခ်ာတိုင္းၿပီး...။ အခ်ိန္ယူရိုက္ကူးႏိုင္တဲ့ အခါမ်ိဳးမွာ အသံုးျပဳျဖစ္တာမ်ား ပါတယ္...။ ကြ်န္ေတာ္ဆိုလိုတာက Landscape မွ Manual သံုးရမယ္လို႕ေျပာတာမဟုတ္ပါဘူး..။
ေသေသခ်ာခ်ာ အလင္း/အေမွာင္ ႀကိဳတင္ျပင္ဆင္ခြင့္/ ျပန္လည္ျပင္ဆင္ခြင့္ ရွိတဲ့ အခါမ်ိဳးမွာ သံုးတယ္ လို႕ဆိုလိုတာ ျဖစ္ပါတယ္..။ ဥပမာ Model/Portrait ရိုက္တယ္ေပါ့ဗ်ာ...။ Studio ထဲမွာပဲ ျဖစ္ျဖစ္ Outdoor မွာပဲ ျဖစ္ျဖစ္ Model က ကိုယ့္အတြက္ သီးသန္႕ Pose လုပ္ေပးတယ္...။ ဒါမ်ိဳးဆိုရင္ေတာ့ ကြ်န္ေတာ္လည္း Manual နဲ႕ပဲ ရိုက္ျဖစ္မွာ ျဖစ္ပါတယ္...။
Landscape မွာကေတာ့ Manual က အသက္ လို႕ေတာင္ ေျပာလို႕ရတဲ့ အေနအထား ရွိပါတယ္...။ စိတ္ႀကိဳက္ Shutter Speed, Aperture, ISO တို႕ကို ကစားခြင့္ရလို႕ပဲ ျဖစ္ပါတယ္...။
ဒါေပမယ့္ Candid Shot/Snap Shot လို ေနရာမ်ိဳးအတြက္ေတာ့ Manual Mode က အခက္အခဲေတြ အမ်ားႀကီးေပးႏိုင္သလို...။ မလိုအပ္ပဲ အလွဳပ္ရွဳပ္မွဳေတြကို ျဖစ္ေစႏိုင္ပါတယ္...။
Manual Mode မွာ Aperture, Shutter, ISO အားလံုးကို ကိုယ္က သတ္မွတ္ေပးရတာ ျဖစ္တဲ့အတြက္ Candid လိုမ်ိဳး ဘယ္လိုမွ ႏွစ္ခါ ျပန္မရႏိုင္တဲ့ အေျခအေနမ်ိဳးမွာ...။ ဒီ Setting ေတြကို လိုက္ျပင္ေနရ တာနဲ႕တင္ ဘာပံုမွ ရလိုက္မွာ မဟုတ္ပါဘူး...။
Candid Shot ေတြ Snap Shot ေတြဟာ ဘယ္လိုမွ ႏွစ္ခါ ျပန္မရႏိုင္သလို...။ ဘယ္လိုအခ်ိန္မွာ..။ ဘယ္ေနရာကေန..။ ဘယ္လိုအေနအထားမ်ိဳးနဲ႕ေပၚလာမလဲဆိုတာ ႀကိဳတင္ မွန္းဆထားလို႕မရတဲ့ အရာေတြ ျဖစ္ပါတယ္...။
ျမင္ကြင္းတစ္ခုကို ျမင္လိုက္တဲ့ ခဏအတြင္းမွာ လွ်ပ္တစ္ပ်က္ အျမန္ဆံုး လွဳပ္ရွားႏိုင္မွသာ ရရွိႏိုင္မွာ ျဖစ္ ပါတယ္...။ ဘယ္ေလာက္ Focusing ျမန္တဲ့ Camera ေတြ Lens ေတြပဲ သံုးသံုး ကိုယ့္ဘက္က Ready မျဖစ္ေသးရင္ေတာ့ Sorry ပါပဲ....။ အခြင့္အေရးက ႏွစ္ခါမလာပါဘူး..။ ေနာက္တစ္ခါ လာခ်င္လာပါ လိမ့္မယ္..။ ဒါေပမယ့္ အရင္လို အေနအထားမ်ိဳးနဲ႕ေတာ့ ဟုတ္ခ်င္မွ ဟုတ္ပါလိမ့္မယ္...။
Aperture Priority (AV/A)
ကြ်န္ေတာ္ အႀကိဳက္ဆံုး Mode ပါပဲ...။ ကြ်န္ေတာ္ Camera စဝယ္တဲ့ေန႕ကတည္းက အခုခ်ိန္အထိ...။ ကြ်န္ေတာ့္ Camera ကို တစ္ေယာက္ေယာက္ကမ်ား ကြ်န္ေတာ့္ဆီက အမွတ္တမဲ့ ယူၾကည့္လိုက္မယ္ ဆိုရင္...။ AV/A (Aperture Mode) မွာ အျမဲေတြ႕ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္...။ ကြ်န္ေတာ္ Landscape ပဲ ျဖစ္ျဖစ္ Portrait ပဲ ျဖစ္ျဖစ္ Macro ပဲ ျဖစ္ျဖစ္...။ ဘာပဲ ရိုက္ၿပီးၿပီး...။ အက်င့္တစ္ခုအေနနဲ႕ အျမဲတမ္း Aperture Mode မွာ Setting ကို ျပန္ထားၿပီးသားျဖစ္ေနတတ္ပါတယ္...။
ဒီေနရာမွာ စကားစပ္လို႕ ကြ်န္ေတာ့္ဆရာ (ဆရာေဖျမင့္ဦး) မွာထားတာေလး တစ္ခုကို ေဖာက္ သည္ျပန္ခ်ျခင္ ပါတယ္...။
ဓာတ္ပံုတစ္ပံုကို စိတ္ႀကိဳက္ Customize (White Balance, Metering, Picture Style, Aperture, Shutter, ISO) လုပ္ၿပီး ရိုက္ၿပီးၿပီးဆိုတိုင္း...။ အားလံုးကို Default လိုေနရာမ်ိဳးမွာ အပ်င္းမႀကီးပဲ အျမဲတမ္း ျပန္ထားတဲ့ အေလ့အက်င့္ေလးလုပ္ပါလို႕ မွာဖူးပါတယ္...။ အကုန္ ျပန္ျပင္ရေတာ့ အလုပ္ရွဳပ္တာ မွန္ေပမယ့္...။ ကိုယ္ ပထမ Customize လုပ္ထားတဲ့ Setting ဟာ ေနာက္ရိုက္မယ့္ Condition အတြက္ အသံုးတည့္ခ်င္မွ တည့္ပါလိမ့္မယ္...။
ဥပမာ လျပည့္ည တစ္ညဆိုပါေတာ့ဗ်ာ...။ ကြ်န္ေတာ္က လကို အလံုးလိုက္ႀကီး ရိုက္ခ်င္တဲ့အတြက္ Spot Metering ကိုေရြးေပးထားတယ္...။ လကိုရိုက္ေနတယ္ေပါ့...။ ရိုက္ၿပီးသြားေတာ့ ေဆးလိပ္ေလး ဘာေလးေသာက္ ခဏနားေနတဲ့အခ်ိန္...။ Setting ေတြကိုလည္း ဘာမွ ျပန္မျပင္ထားပဲ ေစာေစာက လကိုရိုက္တုန္းက အတိုင္း ထားထားတယ္ ဆိုပါဆို႕...။ အဲ့ဒီ့အခ်ိန္ မွာပဲ...။ အမွတ္မထင္ ျမင္ကြင္းေလး တစ္ခုကိုေတြ႕လိုက္လို႕ အားရဝမ္းသာနဲ႕ ...။ ပံုေကာင္းတစ္ပံုေတာ့ ရၿပီဟဲ့ ဆိုၿပီး...။ လွမ္းရိုက္လိုက္တဲ့ အခ်ိန္မွာေတာ့...။ ေစာေစာက ကြ်န္ေတာ္တို႕ Over Expose အရမ္းျဖစ္တဲ့ လ အတြက္ေပးထားတဲ့ Spot Metering က မိတ္ေဆြရဲ႕ ပံုကို ဘယ္လိုမွ အဖတ္ဆယ္လို႕ မရေအာင္ ဖ်က္ဆီးလိုက္ပါေတာ့တယ္...။
သြားပါၿပီ...။ ျပန္ျပင္ၿပီးတဲ့အခ်ိန္မွာ ေစာေစာက ျမင္ကြင္းကလည္း ရွိေလာက္ေတာ့မွာမဟုတ္ပါဘူး...။ ဒီလို အေျခအေနမ်ိဳးေတြ မျဖစ္ရေအာင္ Customize လုပ္ၿပီး ရိုက္တိုင္း...။ Default Setting ကို ျပန္ထားတဲ့ အက်င့္ေလး လုပ္ဖို႕ ကြ်န္ေတာ္တို႕ ဆရာက မွာခဲ့ျခင္း ျဖစ္ပါတယ္...။
ဒါက စကားစပ္လို႕ပါ...။ ကြ်န္ေတာ္တို႕ Aperture Mode အေၾကာင္း ျပန္သြားရေအာင္...။ Aperture Mode မွာ ကိုယ့္စိတ္ႀကိဳက္ f-number (Aperture) ကိုေရြးေပးထားမယ္..။ ISO ကို Auto ေပးထားမယ္ ဆိုရင္...။ က်န္တဲ့ Shutter Speed ကို Camera က သူ႕ဘာသာသူ တြက္ခ်က္ၿပီး လုပ္ေပးသြားမွာ ျဖစ္တဲ့ အတြက္ ဘာမွ အလုပ္မရွဳပ္ေတာ့ပါဘူး...။ ကိုယ္ရိုက္ခ်င္တဲ့ ျမင္ကြင္းတစ္ခုကိုေတြ႕ ၿပီဆိုရင္...။ Camera နဲ႕ ခ်ိန္ Focus ျဖတ္ၿပီး ရိုက္ယံုပါပဲ (Composition ေလးေတာ့ ေကာင္းေအာင္ ခ်ဖို႕ မေမ့နဲ႕ေပါ့ဗ်ာ...။)
ဒီေနရာမွာ နဲနဲ ထပ္ျဖည့္ၿပီး ေျပာစရာရွိတာက ကိုယ့္ Camera ရဲ႕ အေၾကာင္းကို ကိုယ္သိထားဖို႕ လိုပါတယ္....။ ကြ်န္ေတာ္ Metering အေၾကာင္းေရးတုန္းက ေျပာခဲ့သလိုပဲ..။ Camera က တစ္ကယ္ဆို ကြ်န္ေတာ္တို႕ မ်က္စိနဲ႕ ျမင္သလို မျမင္ပါဘူး..။ 18% Grey ကိုပဲ Standard အျဖစ္ ျမင္တာ ျဖစ္ပါတယ္...။
ဒီ့အတြက္ ကြ်န္ေတာ္တို႕ ရုိက္လိုက္တဲ့ ပံုတိုင္းဟာ မ်က္စိနဲ႕ ျမင္ေနရတဲ့ Exposure အတိုင္း ျဖစ္ဖို႕ဆိုရင္ေတာ့ ကိုယ့္ Camera ရဲ႕ အေနအထားကို သိထားဖို႕လိုပါတယ္...။
ဥပမာ ကြ်န္ေတာ့္ 7D ဆိုရင္ Shadow မိေနတဲ့ အပိုင္းက အရာေတြကိုရိုက္မယ္ဆိုရင္ မ်က္လံုးနဲ႕ ျမင္ရတဲ့ Exposure နီးပါးရဖို႕ 1/3 Stop ေလာက္ တင္ၿပီး ရိုက္ေပးရပါတယ္...။ Exposure 0 မွာ ထားရင္ အျပင္မွာ ျမင္ေနရတာထက္ Under က်ေနတတ္ပါတယ္...။ Highlight အရမ္းျဖစ္ေနတဲ့ ေနရာက ဟာမ်ိဳးဆိုရင္ 1/3 To 2/3 ေလာက္ ခ်ၿပီး ရိုက္ေပးမွ အဆင္ေျပပါတယ္...။ ဒါက ဥပမာအေနနဲ႕ ကြ်န္ေတာ့္ 7D နဲ႕ ယွဥ္ၿပီး ေျပာျပတာပါ...။ အသံုးျပဳတဲ့ Brand နဲ႕ Camera အမ်ိဳးအစားအေပၚ မူတည္ၿပီး Exposure အတင္/အခ် က ပံုေသေျပာလို႕မရပါဘူး...။ ကိုယ္တိုင္ Test Shot ေတြ ရိုက္ၿပီး စမ္းၾကည့္မွ သိႏိုင္ပါ လိမ့္မယ္...။
ေနာက္...။
ကြ်န္ေတာ္ AV/A မွာ ရိုက္ရင္ လုပ္ေလ့လုပ္ထရွိတဲ့ အက်င့္တစ္ခုရွိပါတယ္...။ ဒါက အားလံုးအတြက္ မရည္ရြယ္ပါဘူး..။ ကြ်န္ေတာ္နဲ႕ စိတ္ကူးတူတဲ့ သူေတြရွိရင္ သံုးလို႕ရ ေအာင္ပါ...။ ကြ်န္ေတာ္ AV/A မွာ ရိုက္ၿပီဆိုရင္ ISO ကို AUTO ထားခဲပါတယ္...။ ကိုယ္ရိုက္မယ့္ Subject အေပၚမူတည္ၿပီး ကြ်န္ေတာ္ ကိုယ့္ဘာသာ ISO ကို သတ္မွတ္ ေပးထားေလ့ ရွိပါတယ္...။ ဘာလို႕လဲဆိုေတာ့ Camera ရဲ႕ သေဘာတရားက အျပင္မွာ Lighting မ်ားမယ္...။ Daylight ျဖစ္မယ္ဆိုရင္...။ Canon ေတြဆို ISO 100, Nikon ေတြဆို ISO 200 ကို Auto ISO က ခ်ၿပီး ရိုက္ေပးေလ့ (Shutter ကို ကစားေပးေလ့ ရွိပါတယ္)
ဥပမာ ကြ်န္ေတာ္က ေဘာလံုးပြဲ တစ္ပြဲကို သြားရိုက္တယ္ဆိုပါေတာ့...။ Aperture ကိုလည္း f/2.8 အျပည့္ဖြင့္ၿပီးရိုက္မယ္...။ ဒါမွ ကိုယ္ရိုက္ခ်င္တဲ့ Soccer Star က Stand Out ျဖစ္ၿပီး အေနာက္က Background ေတြက Blur ျဖစ္ကာ ပံုက ၿကြတက္သြားမယ္...။ အုိေက...။ Aperture အတြက္ၿပီးၿပီ....။ ေဘာလံုးပြဲ ရိုက္မွာ ျဖစ္တဲ့အတြက္ Shutter Speed က ျမန္ေလ ေကာင္းေလပဲ ျဖစ္ ပါတယ္...။ ဒီေနရာမွာ တစ္ကယ္လို႕သာ ISO ကို Auto ေပးထားတဲ့အတြက္ ထံုးစံအတိုင္း သူက 100/200 ေလာက္မွာပဲ ထားၿပီး Shutter ကို ကစားေပးေနရင္ ကိုယ္လိုခ်င္တဲ့ High Shutter Speed မရႏိုင္ေတာ့ပါဘူး...။ High Shutter Speed မရႏိုင္ေတာ့တဲ့အခါမွာ...။ လွ်င္ျမန္တဲ့ အားကစားနည္း တစ္ခုျဖစ္တာနဲ႕ အညီ ပံုေတြက Blur ျဖစ္တာတို႕ Shake ဝင္တာတို႕ေတြ ေသခ်ာေပါက္ ျဖစ္ေတာ့ မွာ ျဖစ္ပါတယ္...။
ရိုက္ေနရင္း ေနေစာင္းသြားလို႕ အေမွာင္မ်ားလာရင္ ပိုဆိုးလာပါလိမ့္မယ္....။ ဒီလိုအေျခအေနေတြ ကို ေရွာင္ ရွားဖို႕အတြက္....။ Sports တို႕ Wild တို႕ ကြ်န္ေတာ္ သြားရိုက္ၿပီဆိုရင္ ISO ကို 400 သို႕မဟုတ္ 640 အၿမဲထားပါတယ္...။ ဒါဆိုရင္ေတာ့ ေသခ်ာေပါက္ Shutter Speed 1/1000s အထက္ မွာ ရေနမွာ ျဖစ္တဲ့အတြက္ Shake ဝင္စရာ Blur ျဖစ္စရာ အေၾကာင္း မရွိေတာ့ပါဘူး...။ တစ္ကယ္လို႕မ်ား ISO ကို 400/640 ထားတဲ့အခ်ိန္...။ Aperture (f-number) ကလည္း 2.8, 4 ေလာက္ဖြင့္ထားလို႕ Metering က Over Expose ျပေနရင္ေတာ့ ISO ကို ျပန္ခ်ေပးလိုက္ပါ...။ ဒါမွမဟုတ္ DOF (Depth Of Field) လိုခ်င္တယ္ဆိုရင္ Aperture ကို Down ေပးလိုက္လို႕လဲ ရပါတယ္...။ ေသခ်ာတာကေတာ့ တိက် ျပတ္သားတဲ့ပံုေတြကို ရရွိမွာပဲ ျဖစ္ပါတယ္...။
ဒီလိုေနရာမ်ိဳးေတြမွာ Aperture (AV/A) Mode က တကယ္ကို အသံုးဝင္လွပါတယ္...။
ကြ်န္ေတာ္ေျပာတာကို မယံုရင္ ေဘာလံုးပြဲ တစ္ပြဲကို Manual (M) Mode နဲ႕ သြားရိုက္ၾကည့္ပါ...။ ဘာေၾကာင့္ ဒါေတြကို ကြ်န္ေတာ္ အရွည္ႀကီး ရွင္းျပေနရသလဲဆိုတာ... ႏွစ္ခ်က္ သံုးခ်က္ေလာက္ ရိုက္ၿပီးတာနဲ႕ အေျဖထြက္သြားပါလိမ့္မယ္...။ ကြ်န္ေတာ့္အေနနဲ႕ Aperture Mode (AV/A) နဲ႕ အသင့္ေတာ္ဆံုးလို႕ ယူဆတဲ့ အေျခအေနေတြကေတာ့ Candid, Wild, Sports တို႕ပဲ ျဖစ္ပါတယ္...။
Shutter Mode (TV/S)
ဒီ Mode ဟာလည္း Aperture Mode လိုပါပဲ အသံုးဝင္တဲ့ ေနရာေတြ အမ်ားႀကီး ရွိေနပါတယ္....။ ကိုယ္က Shutter Speed ကိုေရြးေပးလိုက္မယ္..။ ISO ကို Auto မွာ ထားမယ္ဆိုရင္...။ က်န္တဲ့ Aperture ကို Camera က (ကိုယ္သတ္မွတ္ေပးထားတဲ့ Exposure အေပၚမွာမူတည္ၿပီး) သူ႕ဘာသာသူ တြက္ခ်က္ေပးသြားပါလိမ့္မယ္...။
ဥပမာ အိမ္က ေမ်ာက္ရွံဳးေအာင္ေဆာ့တဲ့ တူေလးျဖစ္ျဖစ္/ တူမေလး ျဖစ္ျဖစ္ /သားေလး ျဖစ္ျဖစ္ / သမီးေလး ျဖစ္ျဖစ္ကို ရိုက္ခ်င္တယ္...။ Indoor ျဖစ္ေနတဲ့အတြက္ Aperture ကို ဖြင့္ၿပီး ရိုက္သည့္ တိုင္ေအာင္ Shake ေတြ ဝင္ေနတယ္ဆိုရင္ေတာ့ Shutter Mode ေလးကို စမ္းၾကည့္ေစခ်င္ပါတယ္...။ လမ္းေလွ်ာက္တတ္စ/ စပ္စုတတ္စ အလြန္ေဆာ့တဲ့ အရြယ္ ကေလးတစ္ေယာက္ကို Shake မဝင္ေအာင္ ရိုက္ဖို႕ အနဲဆံုး 1/200s နဲ႕ 1/400s ၾကားမွာ Shutter Speed ရွိေနဖို႕ လိုပါတယ္...။
Manual Mode နဲ႕ သာလိုက္ရိုက္ေနမယ္ဆိုရင္ Meter တိုင္းေန Exposure ခ်ိန္ေနတာနဲ႕တင္ ဘာမွ ရိုက္လိုက္ရမွာ မဟုတ္ပဲ...။ ကိုယ္ Ready ျဖစ္တဲ့အခ်ိန္မွာ ေမ်ာက္ေလာင္းေလးက ေမာၿပီး အိပ္ေမာက်ေနေလာက္ပါၿပီ...။ ဒီလိုအေျခအေနမ်ိဳးမွာ Shutter Priority/ Shutter Mode (TV/S) က အသင့္ေတာ္ဆံုး ျဖစ္သြားပါတယ္...။
Sports တို႕ Wild Life တို႕မွာလည္း DOF (Depth Of Field) ကို အဓိက မထားပဲ Shake/Blur မျဖစ္ဖို႕ ကို အဓိက ထားၿပီး ရိုက္ခ်င္တဲ့အခိ်န္မ်ိဳးမွာ Shutter Priority/ Shutter Mode (TV/S) က အသံုးဝင္ ပါတယ္...။ (AV/A မွာ ထားၿပီးရိုက္တာနဲ႕ မေရာေစလိုပါ...။ Aperture Priority မွာက Depth Of Filed ကို ဦးစားေပးၿပီးေတာ့..။ Shake/Blur အတြက္ကိုေတာ့ ISO နဲ႕ ထိမ္းၿပီး ကစားသြားပါတယ္။)
ေနာက္ထပ္ ထင္ရွားတဲ့ အေျခအေနတစ္ခုကေတာ့...။ Panning ပဲ ျဖစ္ပါတယ္...။
စက္ဘီးတစ္စီး ဒါမွမဟုတ္ ဆိုင္ကယ္တစ္စီးသြားေနတာကို Pan ရိုက္ခ်င္တယ္ဆိုရင္...။ Manual နဲ႕သာ ရိုက္မယ္ဆိုပါက Correct Exposure ရဖို႕ Shutter, Aperture, ISO အကုန္လံုးကို လိုက္ၿပီး ကစားရပါေတာ့မယ္...။ အဲ့လို လိုက္ညိွေနတာနဲ႕ပဲ...။ ဂစ္တာသမားေတြ စကားနဲ႕ ေျပာရရင္ ႀကိဳးညွိမိုးလင္း ျဖစ္သြားပါလိမ့္မယ္...။
Shutter Speed ျမန္သြားလို႕ Pan မရပဲ အကုန္လံုး Focus ျပတ္သြားလိုက္...။ ေႏွးသြားလို႕ Background တင္ Pan ျဖစ္ရံုမကပဲ Subject ပါ ေပ်ာက္သြားလိုက္...။ Aperture ကို ျပန္ခ်ိန္လိုက္..။ ISO ကို တင္လိုက္ ခ်လိုက္နဲ႕ ၿပီးေတာ့မွာ ကို မဟုတ္ပါဘူး...။ ဒီလိုအခ်ိန္မ်ိဳးမွာ အသာအယာပဲ Shutter Priority/ Shutter Mode (TV/S) ကို ေရြးေပးလိုက္...။ စက္ဘီးကို ရိုက္ခ်င္တယ္ဆို 1/20s ကေန 1/30s , ဆိုင္ကယ္ကို ရိုက္ခ်င္တယ္ဆို 1/30s ကေန 1/60s, ကားကို ရိုက္ခ်င္တယ္ဆိုရင္ 1/120s ကေန အထက္ကို လိုသလိုေလး သတ္မွတ္ေပးလိုက္ရံုနဲ႕ ..။
က်န္တဲ့ Aperture, ISO စတာေတြကို Camera က လုပ္ေပးသြားမွာ ျဖစ္တဲ့...။ လြယ္ကူအဆင္ေျပစြာ ရိုက္ႏိုင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္...။
Shutter Priority မွာ လည္း Aperture Priority တုန္းကလိုပဲ...။ ISO ကိုေတာ့ Auto ပဲ ထားခ်င္သလား..။ မိမိ စိတ္ႀကိဳက္ပဲ သတ္မွတ္ေပးထားခ်င္သလား..။ ဒါကေတာ့ အေျခအေနနဲ႕ အခ်ိန္အခါေပၚ ၾကည့္ၿပီးဆံုးျဖတ္သင့္ပါတယ္...။
Aperture Priority မွာတုန္းက ေျပာခဲ့တဲ့အတိုင္းပဲ Exposure နဲ႕ ပါတ္သတ္လို႕...။ 1/3 stop ေလာက္ Under ေပးထားရမလား...။ Over ေပးထားရမလား...။ ဒါမွမဟုတ္ Correct Exposure မွာပဲ ကိုယ့္ကင္မရာက အဆင္ေျပၿပီးသားလား...။ ဒါေလးေတြကို တြက္ခ်က္ၿပီးၿပီဆိုရင္ အိုေကပါၿပီ...။
နိဂံုးခ်ဳပ္အေနနဲ႕....။ ဘယ္ Camera နဲ႕ ရိုက္တယ္ဆိုတာ အေရးမၿကီးသလိုပဲ...။ ဘယ္ Mode နဲ႕ ရိုက္တယ္ဆိုတာကလည္း အေရးမႀကီးပါဘူး..။ အေရးႀကီးတာက..။ ကိုယ္နဲ႕ အဆင္ေျပဖို႕ ..။ သင့္ေတာ္ဖို႕...။ ပံုေကာင္းရဖို႕က သာအဓိက ျဖစ္တာေၾကာင့္မို႕....။ မလိုအပ္တဲ့ အစြဲအလမ္းေတြ မထားၾကဖို႕တိုက္တြန္းလိုပါတယ္...။
မ်ားမ်ားရိုက္ပါ...။ ရိုက္ရင္းေလ့လာပါ...။ ေလ့လာရင္း ရိုက္ၾကပါလို႕ တိုက္တြန္းရင္း ကြ်န္ေတာ့္ရဲ႕ Post မိုးေခါင္ေနမွဳကို အဆံုးသတ္လိုက္ပါတယ္...။
ေလးစားစြာျဖင့္
Black Dream
http://www.blackdream21.com
http://www.aperture21.com
--------------------------------------
ကိုမ်ဳိး(သုတစြယ္စုံ)(lwanmapyay.blogspot.com) Facebook Page Twitter Google+
ကြ်န္ေတာ္တို႕ ဒီေန႕ေတာ့ ဓာတ္ပံုရိုက္နည္းအသစ္ေတြ အေၾကာင္း မေဆြးေႏြးခင္...။ ေသြးပူေလးလုပ္တဲ့ အေနနဲ႕ ဘယ္ Mode နဲ႕ ရိုက္ရမလဲဆိုတဲ့အေၾကာင္းကို အရင္ဆံုးစၿပီး ေဆြးေႏြးလိုက္ရေအာင္...။ ဘာျဖစ္လို႕လဲဆိုေတာ့ ဒီအေၾကာင္းနဲ႕ပါတ္သတ္ၿပီး ကြ်န္ေတာ့္ဆီကို ေမးခြန္းေတြ ခဏခဏဝင္လို႕ပါ...။ ဘယ္ Mode နဲ႕ ရိုက္တာ အေကာင္းဆံုးျဖစ္မလဲ...? Manual လား...? Aperture လား... ? Shutter လား...? ဆိုၿပီးေတာ့ပါ...။
အမွတ္တမဲ့ ၾကည့္ရင္ ဘာမဟုတ္တဲ့ Topic လို႕ထင္စရာရွိေပမယ့္ ...။ ဒီ Topic နဲ႕ ပါတ္သတ္ၿပီး အခုခ်ိန္အထိ ျငင္းၾကခုန္ၾက ဝိဝါဓ ကြဲျပားေနၾကတုန္း ရွိပါတယ္...။ အထူးသျဖင့္ " Manual Mode နဲ႕ ရိုက္မွ ဆရာၾကတာကြ... Pro ျဖစ္တာကြ " ဆိုတဲ့အစြဲအလမ္းနဲ႕ အတိမ္အနက္ကို ကြ်န္ေတာ္ေဆြးေႏြး ခ်င္လို႕ပဲ ျဖစ္ပါတယ္...။
Manual Mode နဲ႕ ရိုက္လိုက္တိုင္း ပံုေတြက သူမတူေအာင္ ေကာင္းသြားပါသလား...? Manual နဲ႕ ရိုက္လိုက္တာနဲ႕ Professional ႀကီး လံုးလံုး ျဖစ္သြားပါသလား...? တစ္ျခား လူမ်ားအတြက္ေတာ့ မသိပါ...။ ကြ်န္ေတာ့္အတြက္ကေတာ့ အခုခ်ိန္ထိ AV/A (Aperture Priority) နဲ႕ TV/S (Shutter Priority) တို႕က မျဖစ္မေန အေရးႀကီးေနတုန္းပဲျဖစ္ပါတယ္။ ကြ်န္ေတာ္ပဲ Camera နဲ႕ Photography အပိုင္းမွာ မကြ်မ္းက်င္ေသးလို႕လားေတာ့ မေျပာတတ္ပါ...။
ကြ်န္ေတာ္ေလ့လာဖူးသေလာက္ မည္သည့္ Camera Company ေသာ္လည္းေကာင္း Pro တစ္ေယာက္ေယာက္ကေသာ္လည္းေကာင္း ပံုအားလံုးကို Manual နဲ႕ပဲ ရိုက္ရမယ္..။ Manual နဲ႕ ရိုက္မွ ပံုေကာင္းရမယ္လို႕ ေျပာခဲ့ဖူးတာ သို႕မဟုတ္ အဆိုအမိန္႕ ျပဳခဲ့ဖူးတာ မေတြ႕ဖူးပါ...။ ကြ်န္ေတာ္ေလ့လာ အား နည္းလို႕လဲ ျဖစ္မယ္ထင္ပါတယ္...။တစ္ကယ္လို႕သာ Manual Mode တစ္ခုထဲနဲ႕ ပဲ ရိုက္ရမယ္ ဆိုရင္...။ ကြ်န္ေတာ့္အထင္ေတာ့...။ High End/Semi Pro/Pro DSLR ေတြမွာ ဘယ္ Camera Company ေတြကမွ အလုပ္အရွဳပ္ခံၿပီး ဒီ Mode ေတြကို ထည့္ေပးေတာ့မယ္ မထင္ပါ...။
ကြ်န္ေတာ္အဓိက ေျပာခ်င္တာကေတာ့...။ ဘယ္ Mode/Priority နဲ႕ ရိုက္ရိုက္ အဓိကက Man Behind The Camera ပါပဲ...။ Photographer ရဲ႕ အႏုပညာေျမာက္ေအာင္ တင္ဆက္ႏိုင္မွဳ၊ စိတ္ကူး စိတ္သန္းေကာင္းမွဳ၊ ဓာတ္ပံုပညာရပ္ အေျခခံသေဘာတရားနဲ႕ မိမိရဲ႕ Gear မ်ားကို ကြ်မ္းက်င္ ပိုင္ႏိုင္စြာ အသံုးခ်ႏိုင္မွဳတို႕ကသာအဓိက က်မယ္လို႕ ကြ်န္ေတာ္ ယံုၾကည္ပါတယ္...။ Manual, Aperture, Shutter Mode ေတြဟာ သူ႕ေနရာနဲ႕ သူအားလံုးအသံုးဝင္ၾကပါတယ္...။ အဓိက အဲ့ဒီ့ အမ်ိဳးအစားသံုးခုထဲက ဘယ္တစ္ခုကိုမွ ကြ်န္ေတာ့္အတြက္ေတာ့ ဖယ္ထုတ္/ဖဲ့ထုတ္လို႕မရပါဘူး...။
ကြ်န္ေတာ့္အေနနဲ႕ကေတာ့ ဒီ Post မွာ ဘာ Mode နဲ႕ ရိုက္မွ ဆိုတဲ့ ေခါင္းစဥ္အစား...။ ဘယ္ေနရာ/ ဘယ္လို အေျခအေနမ်ိဳးမွာေတာ့ ဘယ္လို Mode မ်ိဳးနဲ႕ ရိုက္သင့္တယ္ဆိုတာကို ကြ်န္ေတာ္ေလ့လာ မိသေလာက္ ေဆြးေႏြးေပးသြားခ်င္ပါတယ္...။
Manual (M)
လူေျပာအမ်ားဆံုး Mode ပါပဲ...။ ကြ်န္ေတာ့္ အျမင္အရေတာ့ Manual Mode ဟာ ေနရာတိုင္းအခိ်န္တိုင္း အတြက္ အသံုးမဝင္ပါဘူး...။ သူအသံုးဝင္တဲ့အခ်ိန္ေတြမွာဆိုရင္ Aperture Mode တို႕ Shutter Mode တို႕ နဲ႕ ဘယ္လိုမွ လိုက္မမွီေအာင္ ေကာင္းေပမယ့္...။ မလိုအပ္တဲ့ အခ်ိန္မွာ သြားသံုးမယ္ဆိုရင္ေတာ့ အခ်ိန္ေတြ ကုန္ၿပီး Shutter Count ေတြ တက္သြားတာသာ ရွိပါလိမ့္မယ္...။ ပံုေကာင္းတစ္ပံုေတာ့ ရလိုက္မယ္ မထင္ပါ...။
ကြ်န္ေတာ့္အတြက္ကေတာ့ Manual Mode ကို Landscape မွာပဲ ျဖစ္ျဖစ္ Portrait (Indoor/Outdoor Model Shot) လိုမ်ိဳး..။ ေသေသခ်ာခ်ာ Tripod ေတြ ဘာေတြခ်...။ Setting ေတြ ဘာေတြ ျပင္...။ Meter ေတြ ဘာေတြ ေသေသခ်ာခ်ာတိုင္းၿပီး...။ အခ်ိန္ယူရိုက္ကူးႏိုင္တဲ့ အခါမ်ိဳးမွာ အသံုးျပဳျဖစ္တာမ်ား ပါတယ္...။ ကြ်န္ေတာ္ဆိုလိုတာက Landscape မွ Manual သံုးရမယ္လို႕ေျပာတာမဟုတ္ပါဘူး..။
ေသေသခ်ာခ်ာ အလင္း/အေမွာင္ ႀကိဳတင္ျပင္ဆင္ခြင့္/ ျပန္လည္ျပင္ဆင္ခြင့္ ရွိတဲ့ အခါမ်ိဳးမွာ သံုးတယ္ လို႕ဆိုလိုတာ ျဖစ္ပါတယ္..။ ဥပမာ Model/Portrait ရိုက္တယ္ေပါ့ဗ်ာ...။ Studio ထဲမွာပဲ ျဖစ္ျဖစ္ Outdoor မွာပဲ ျဖစ္ျဖစ္ Model က ကိုယ့္အတြက္ သီးသန္႕ Pose လုပ္ေပးတယ္...။ ဒါမ်ိဳးဆိုရင္ေတာ့ ကြ်န္ေတာ္လည္း Manual နဲ႕ပဲ ရိုက္ျဖစ္မွာ ျဖစ္ပါတယ္...။
Landscape မွာကေတာ့ Manual က အသက္ လို႕ေတာင္ ေျပာလို႕ရတဲ့ အေနအထား ရွိပါတယ္...။ စိတ္ႀကိဳက္ Shutter Speed, Aperture, ISO တို႕ကို ကစားခြင့္ရလို႕ပဲ ျဖစ္ပါတယ္...။
ဒါေပမယ့္ Candid Shot/Snap Shot လို ေနရာမ်ိဳးအတြက္ေတာ့ Manual Mode က အခက္အခဲေတြ အမ်ားႀကီးေပးႏိုင္သလို...။ မလိုအပ္ပဲ အလွဳပ္ရွဳပ္မွဳေတြကို ျဖစ္ေစႏိုင္ပါတယ္...။
Manual Mode မွာ Aperture, Shutter, ISO အားလံုးကို ကိုယ္က သတ္မွတ္ေပးရတာ ျဖစ္တဲ့အတြက္ Candid လိုမ်ိဳး ဘယ္လိုမွ ႏွစ္ခါ ျပန္မရႏိုင္တဲ့ အေျခအေနမ်ိဳးမွာ...။ ဒီ Setting ေတြကို လိုက္ျပင္ေနရ တာနဲ႕တင္ ဘာပံုမွ ရလိုက္မွာ မဟုတ္ပါဘူး...။
Candid Shot ေတြ Snap Shot ေတြဟာ ဘယ္လိုမွ ႏွစ္ခါ ျပန္မရႏိုင္သလို...။ ဘယ္လိုအခ်ိန္မွာ..။ ဘယ္ေနရာကေန..။ ဘယ္လိုအေနအထားမ်ိဳးနဲ႕ေပၚလာမလဲဆိုတာ ႀကိဳတင္ မွန္းဆထားလို႕မရတဲ့ အရာေတြ ျဖစ္ပါတယ္...။
ျမင္ကြင္းတစ္ခုကို ျမင္လိုက္တဲ့ ခဏအတြင္းမွာ လွ်ပ္တစ္ပ်က္ အျမန္ဆံုး လွဳပ္ရွားႏိုင္မွသာ ရရွိႏိုင္မွာ ျဖစ္ ပါတယ္...။ ဘယ္ေလာက္ Focusing ျမန္တဲ့ Camera ေတြ Lens ေတြပဲ သံုးသံုး ကိုယ့္ဘက္က Ready မျဖစ္ေသးရင္ေတာ့ Sorry ပါပဲ....။ အခြင့္အေရးက ႏွစ္ခါမလာပါဘူး..။ ေနာက္တစ္ခါ လာခ်င္လာပါ လိမ့္မယ္..။ ဒါေပမယ့္ အရင္လို အေနအထားမ်ိဳးနဲ႕ေတာ့ ဟုတ္ခ်င္မွ ဟုတ္ပါလိမ့္မယ္...။
Aperture Priority (AV/A)
ကြ်န္ေတာ္ အႀကိဳက္ဆံုး Mode ပါပဲ...။ ကြ်န္ေတာ္ Camera စဝယ္တဲ့ေန႕ကတည္းက အခုခ်ိန္အထိ...။ ကြ်န္ေတာ့္ Camera ကို တစ္ေယာက္ေယာက္ကမ်ား ကြ်န္ေတာ့္ဆီက အမွတ္တမဲ့ ယူၾကည့္လိုက္မယ္ ဆိုရင္...။ AV/A (Aperture Mode) မွာ အျမဲေတြ႕ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္...။ ကြ်န္ေတာ္ Landscape ပဲ ျဖစ္ျဖစ္ Portrait ပဲ ျဖစ္ျဖစ္ Macro ပဲ ျဖစ္ျဖစ္...။ ဘာပဲ ရိုက္ၿပီးၿပီး...။ အက်င့္တစ္ခုအေနနဲ႕ အျမဲတမ္း Aperture Mode မွာ Setting ကို ျပန္ထားၿပီးသားျဖစ္ေနတတ္ပါတယ္...။
ဒီေနရာမွာ စကားစပ္လို႕ ကြ်န္ေတာ့္ဆရာ (ဆရာေဖျမင့္ဦး) မွာထားတာေလး တစ္ခုကို ေဖာက္ သည္ျပန္ခ်ျခင္ ပါတယ္...။
ဓာတ္ပံုတစ္ပံုကို စိတ္ႀကိဳက္ Customize (White Balance, Metering, Picture Style, Aperture, Shutter, ISO) လုပ္ၿပီး ရိုက္ၿပီးၿပီးဆိုတိုင္း...။ အားလံုးကို Default လိုေနရာမ်ိဳးမွာ အပ်င္းမႀကီးပဲ အျမဲတမ္း ျပန္ထားတဲ့ အေလ့အက်င့္ေလးလုပ္ပါလို႕ မွာဖူးပါတယ္...။ အကုန္ ျပန္ျပင္ရေတာ့ အလုပ္ရွဳပ္တာ မွန္ေပမယ့္...။ ကိုယ္ ပထမ Customize လုပ္ထားတဲ့ Setting ဟာ ေနာက္ရိုက္မယ့္ Condition အတြက္ အသံုးတည့္ခ်င္မွ တည့္ပါလိမ့္မယ္...။
ဥပမာ လျပည့္ည တစ္ညဆိုပါေတာ့ဗ်ာ...။ ကြ်န္ေတာ္က လကို အလံုးလိုက္ႀကီး ရိုက္ခ်င္တဲ့အတြက္ Spot Metering ကိုေရြးေပးထားတယ္...။ လကိုရိုက္ေနတယ္ေပါ့...။ ရိုက္ၿပီးသြားေတာ့ ေဆးလိပ္ေလး ဘာေလးေသာက္ ခဏနားေနတဲ့အခ်ိန္...။ Setting ေတြကိုလည္း ဘာမွ ျပန္မျပင္ထားပဲ ေစာေစာက လကိုရိုက္တုန္းက အတိုင္း ထားထားတယ္ ဆိုပါဆို႕...။ အဲ့ဒီ့အခ်ိန္ မွာပဲ...။ အမွတ္မထင္ ျမင္ကြင္းေလး တစ္ခုကိုေတြ႕လိုက္လို႕ အားရဝမ္းသာနဲ႕ ...။ ပံုေကာင္းတစ္ပံုေတာ့ ရၿပီဟဲ့ ဆိုၿပီး...။ လွမ္းရိုက္လိုက္တဲ့ အခ်ိန္မွာေတာ့...။ ေစာေစာက ကြ်န္ေတာ္တို႕ Over Expose အရမ္းျဖစ္တဲ့ လ အတြက္ေပးထားတဲ့ Spot Metering က မိတ္ေဆြရဲ႕ ပံုကို ဘယ္လိုမွ အဖတ္ဆယ္လို႕ မရေအာင္ ဖ်က္ဆီးလိုက္ပါေတာ့တယ္...။
သြားပါၿပီ...။ ျပန္ျပင္ၿပီးတဲ့အခ်ိန္မွာ ေစာေစာက ျမင္ကြင္းကလည္း ရွိေလာက္ေတာ့မွာမဟုတ္ပါဘူး...။ ဒီလို အေျခအေနမ်ိဳးေတြ မျဖစ္ရေအာင္ Customize လုပ္ၿပီး ရိုက္တိုင္း...။ Default Setting ကို ျပန္ထားတဲ့ အက်င့္ေလး လုပ္ဖို႕ ကြ်န္ေတာ္တို႕ ဆရာက မွာခဲ့ျခင္း ျဖစ္ပါတယ္...။
ဒါက စကားစပ္လို႕ပါ...။ ကြ်န္ေတာ္တို႕ Aperture Mode အေၾကာင္း ျပန္သြားရေအာင္...။ Aperture Mode မွာ ကိုယ့္စိတ္ႀကိဳက္ f-number (Aperture) ကိုေရြးေပးထားမယ္..။ ISO ကို Auto ေပးထားမယ္ ဆိုရင္...။ က်န္တဲ့ Shutter Speed ကို Camera က သူ႕ဘာသာသူ တြက္ခ်က္ၿပီး လုပ္ေပးသြားမွာ ျဖစ္တဲ့ အတြက္ ဘာမွ အလုပ္မရွဳပ္ေတာ့ပါဘူး...။ ကိုယ္ရိုက္ခ်င္တဲ့ ျမင္ကြင္းတစ္ခုကိုေတြ႕ ၿပီဆိုရင္...။ Camera နဲ႕ ခ်ိန္ Focus ျဖတ္ၿပီး ရိုက္ယံုပါပဲ (Composition ေလးေတာ့ ေကာင္းေအာင္ ခ်ဖို႕ မေမ့နဲ႕ေပါ့ဗ်ာ...။)
ဒီေနရာမွာ နဲနဲ ထပ္ျဖည့္ၿပီး ေျပာစရာရွိတာက ကိုယ့္ Camera ရဲ႕ အေၾကာင္းကို ကိုယ္သိထားဖို႕ လိုပါတယ္....။ ကြ်န္ေတာ္ Metering အေၾကာင္းေရးတုန္းက ေျပာခဲ့သလိုပဲ..။ Camera က တစ္ကယ္ဆို ကြ်န္ေတာ္တို႕ မ်က္စိနဲ႕ ျမင္သလို မျမင္ပါဘူး..။ 18% Grey ကိုပဲ Standard အျဖစ္ ျမင္တာ ျဖစ္ပါတယ္...။
ဒီ့အတြက္ ကြ်န္ေတာ္တို႕ ရုိက္လိုက္တဲ့ ပံုတိုင္းဟာ မ်က္စိနဲ႕ ျမင္ေနရတဲ့ Exposure အတိုင္း ျဖစ္ဖို႕ဆိုရင္ေတာ့ ကိုယ့္ Camera ရဲ႕ အေနအထားကို သိထားဖို႕လိုပါတယ္...။
ဥပမာ ကြ်န္ေတာ့္ 7D ဆိုရင္ Shadow မိေနတဲ့ အပိုင္းက အရာေတြကိုရိုက္မယ္ဆိုရင္ မ်က္လံုးနဲ႕ ျမင္ရတဲ့ Exposure နီးပါးရဖို႕ 1/3 Stop ေလာက္ တင္ၿပီး ရိုက္ေပးရပါတယ္...။ Exposure 0 မွာ ထားရင္ အျပင္မွာ ျမင္ေနရတာထက္ Under က်ေနတတ္ပါတယ္...။ Highlight အရမ္းျဖစ္ေနတဲ့ ေနရာက ဟာမ်ိဳးဆိုရင္ 1/3 To 2/3 ေလာက္ ခ်ၿပီး ရိုက္ေပးမွ အဆင္ေျပပါတယ္...။ ဒါက ဥပမာအေနနဲ႕ ကြ်န္ေတာ့္ 7D နဲ႕ ယွဥ္ၿပီး ေျပာျပတာပါ...။ အသံုးျပဳတဲ့ Brand နဲ႕ Camera အမ်ိဳးအစားအေပၚ မူတည္ၿပီး Exposure အတင္/အခ် က ပံုေသေျပာလို႕မရပါဘူး...။ ကိုယ္တိုင္ Test Shot ေတြ ရိုက္ၿပီး စမ္းၾကည့္မွ သိႏိုင္ပါ လိမ့္မယ္...။
ေနာက္...။
ကြ်န္ေတာ္ AV/A မွာ ရိုက္ရင္ လုပ္ေလ့လုပ္ထရွိတဲ့ အက်င့္တစ္ခုရွိပါတယ္...။ ဒါက အားလံုးအတြက္ မရည္ရြယ္ပါဘူး..။ ကြ်န္ေတာ္နဲ႕ စိတ္ကူးတူတဲ့ သူေတြရွိရင္ သံုးလို႕ရ ေအာင္ပါ...။ ကြ်န္ေတာ္ AV/A မွာ ရိုက္ၿပီဆိုရင္ ISO ကို AUTO ထားခဲပါတယ္...။ ကိုယ္ရိုက္မယ့္ Subject အေပၚမူတည္ၿပီး ကြ်န္ေတာ္ ကိုယ့္ဘာသာ ISO ကို သတ္မွတ္ ေပးထားေလ့ ရွိပါတယ္...။ ဘာလို႕လဲဆိုေတာ့ Camera ရဲ႕ သေဘာတရားက အျပင္မွာ Lighting မ်ားမယ္...။ Daylight ျဖစ္မယ္ဆိုရင္...။ Canon ေတြဆို ISO 100, Nikon ေတြဆို ISO 200 ကို Auto ISO က ခ်ၿပီး ရိုက္ေပးေလ့ (Shutter ကို ကစားေပးေလ့ ရွိပါတယ္)
ဥပမာ ကြ်န္ေတာ္က ေဘာလံုးပြဲ တစ္ပြဲကို သြားရိုက္တယ္ဆိုပါေတာ့...။ Aperture ကိုလည္း f/2.8 အျပည့္ဖြင့္ၿပီးရိုက္မယ္...။ ဒါမွ ကိုယ္ရိုက္ခ်င္တဲ့ Soccer Star က Stand Out ျဖစ္ၿပီး အေနာက္က Background ေတြက Blur ျဖစ္ကာ ပံုက ၿကြတက္သြားမယ္...။ အုိေက...။ Aperture အတြက္ၿပီးၿပီ....။ ေဘာလံုးပြဲ ရိုက္မွာ ျဖစ္တဲ့အတြက္ Shutter Speed က ျမန္ေလ ေကာင္းေလပဲ ျဖစ္ ပါတယ္...။ ဒီေနရာမွာ တစ္ကယ္လို႕သာ ISO ကို Auto ေပးထားတဲ့အတြက္ ထံုးစံအတိုင္း သူက 100/200 ေလာက္မွာပဲ ထားၿပီး Shutter ကို ကစားေပးေနရင္ ကိုယ္လိုခ်င္တဲ့ High Shutter Speed မရႏိုင္ေတာ့ပါဘူး...။ High Shutter Speed မရႏိုင္ေတာ့တဲ့အခါမွာ...။ လွ်င္ျမန္တဲ့ အားကစားနည္း တစ္ခုျဖစ္တာနဲ႕ အညီ ပံုေတြက Blur ျဖစ္တာတို႕ Shake ဝင္တာတို႕ေတြ ေသခ်ာေပါက္ ျဖစ္ေတာ့ မွာ ျဖစ္ပါတယ္...။
ရိုက္ေနရင္း ေနေစာင္းသြားလို႕ အေမွာင္မ်ားလာရင္ ပိုဆိုးလာပါလိမ့္မယ္....။ ဒီလိုအေျခအေနေတြ ကို ေရွာင္ ရွားဖို႕အတြက္....။ Sports တို႕ Wild တို႕ ကြ်န္ေတာ္ သြားရိုက္ၿပီဆိုရင္ ISO ကို 400 သို႕မဟုတ္ 640 အၿမဲထားပါတယ္...။ ဒါဆိုရင္ေတာ့ ေသခ်ာေပါက္ Shutter Speed 1/1000s အထက္ မွာ ရေနမွာ ျဖစ္တဲ့အတြက္ Shake ဝင္စရာ Blur ျဖစ္စရာ အေၾကာင္း မရွိေတာ့ပါဘူး...။ တစ္ကယ္လို႕မ်ား ISO ကို 400/640 ထားတဲ့အခ်ိန္...။ Aperture (f-number) ကလည္း 2.8, 4 ေလာက္ဖြင့္ထားလို႕ Metering က Over Expose ျပေနရင္ေတာ့ ISO ကို ျပန္ခ်ေပးလိုက္ပါ...။ ဒါမွမဟုတ္ DOF (Depth Of Field) လိုခ်င္တယ္ဆိုရင္ Aperture ကို Down ေပးလိုက္လို႕လဲ ရပါတယ္...။ ေသခ်ာတာကေတာ့ တိက် ျပတ္သားတဲ့ပံုေတြကို ရရွိမွာပဲ ျဖစ္ပါတယ္...။
ဒီလိုေနရာမ်ိဳးေတြမွာ Aperture (AV/A) Mode က တကယ္ကို အသံုးဝင္လွပါတယ္...။
ကြ်န္ေတာ္ေျပာတာကို မယံုရင္ ေဘာလံုးပြဲ တစ္ပြဲကို Manual (M) Mode နဲ႕ သြားရိုက္ၾကည့္ပါ...။ ဘာေၾကာင့္ ဒါေတြကို ကြ်န္ေတာ္ အရွည္ႀကီး ရွင္းျပေနရသလဲဆိုတာ... ႏွစ္ခ်က္ သံုးခ်က္ေလာက္ ရိုက္ၿပီးတာနဲ႕ အေျဖထြက္သြားပါလိမ့္မယ္...။ ကြ်န္ေတာ့္အေနနဲ႕ Aperture Mode (AV/A) နဲ႕ အသင့္ေတာ္ဆံုးလို႕ ယူဆတဲ့ အေျခအေနေတြကေတာ့ Candid, Wild, Sports တို႕ပဲ ျဖစ္ပါတယ္...။
Shutter Mode (TV/S)
ဒီ Mode ဟာလည္း Aperture Mode လိုပါပဲ အသံုးဝင္တဲ့ ေနရာေတြ အမ်ားႀကီး ရွိေနပါတယ္....။ ကိုယ္က Shutter Speed ကိုေရြးေပးလိုက္မယ္..။ ISO ကို Auto မွာ ထားမယ္ဆိုရင္...။ က်န္တဲ့ Aperture ကို Camera က (ကိုယ္သတ္မွတ္ေပးထားတဲ့ Exposure အေပၚမွာမူတည္ၿပီး) သူ႕ဘာသာသူ တြက္ခ်က္ေပးသြားပါလိမ့္မယ္...။
ဥပမာ အိမ္က ေမ်ာက္ရွံဳးေအာင္ေဆာ့တဲ့ တူေလးျဖစ္ျဖစ္/ တူမေလး ျဖစ္ျဖစ္ /သားေလး ျဖစ္ျဖစ္ / သမီးေလး ျဖစ္ျဖစ္ကို ရိုက္ခ်င္တယ္...။ Indoor ျဖစ္ေနတဲ့အတြက္ Aperture ကို ဖြင့္ၿပီး ရိုက္သည့္ တိုင္ေအာင္ Shake ေတြ ဝင္ေနတယ္ဆိုရင္ေတာ့ Shutter Mode ေလးကို စမ္းၾကည့္ေစခ်င္ပါတယ္...။ လမ္းေလွ်ာက္တတ္စ/ စပ္စုတတ္စ အလြန္ေဆာ့တဲ့ အရြယ္ ကေလးတစ္ေယာက္ကို Shake မဝင္ေအာင္ ရိုက္ဖို႕ အနဲဆံုး 1/200s နဲ႕ 1/400s ၾကားမွာ Shutter Speed ရွိေနဖို႕ လိုပါတယ္...။
Manual Mode နဲ႕ သာလိုက္ရိုက္ေနမယ္ဆိုရင္ Meter တိုင္းေန Exposure ခ်ိန္ေနတာနဲ႕တင္ ဘာမွ ရိုက္လိုက္ရမွာ မဟုတ္ပဲ...။ ကိုယ္ Ready ျဖစ္တဲ့အခ်ိန္မွာ ေမ်ာက္ေလာင္းေလးက ေမာၿပီး အိပ္ေမာက်ေနေလာက္ပါၿပီ...။ ဒီလိုအေျခအေနမ်ိဳးမွာ Shutter Priority/ Shutter Mode (TV/S) က အသင့္ေတာ္ဆံုး ျဖစ္သြားပါတယ္...။
Sports တို႕ Wild Life တို႕မွာလည္း DOF (Depth Of Field) ကို အဓိက မထားပဲ Shake/Blur မျဖစ္ဖို႕ ကို အဓိက ထားၿပီး ရိုက္ခ်င္တဲ့အခိ်န္မ်ိဳးမွာ Shutter Priority/ Shutter Mode (TV/S) က အသံုးဝင္ ပါတယ္...။ (AV/A မွာ ထားၿပီးရိုက္တာနဲ႕ မေရာေစလိုပါ...။ Aperture Priority မွာက Depth Of Filed ကို ဦးစားေပးၿပီးေတာ့..။ Shake/Blur အတြက္ကိုေတာ့ ISO နဲ႕ ထိမ္းၿပီး ကစားသြားပါတယ္။)
ေနာက္ထပ္ ထင္ရွားတဲ့ အေျခအေနတစ္ခုကေတာ့...။ Panning ပဲ ျဖစ္ပါတယ္...။
စက္ဘီးတစ္စီး ဒါမွမဟုတ္ ဆိုင္ကယ္တစ္စီးသြားေနတာကို Pan ရိုက္ခ်င္တယ္ဆိုရင္...။ Manual နဲ႕သာ ရိုက္မယ္ဆိုပါက Correct Exposure ရဖို႕ Shutter, Aperture, ISO အကုန္လံုးကို လိုက္ၿပီး ကစားရပါေတာ့မယ္...။ အဲ့လို လိုက္ညိွေနတာနဲ႕ပဲ...။ ဂစ္တာသမားေတြ စကားနဲ႕ ေျပာရရင္ ႀကိဳးညွိမိုးလင္း ျဖစ္သြားပါလိမ့္မယ္...။
Shutter Speed ျမန္သြားလို႕ Pan မရပဲ အကုန္လံုး Focus ျပတ္သြားလိုက္...။ ေႏွးသြားလို႕ Background တင္ Pan ျဖစ္ရံုမကပဲ Subject ပါ ေပ်ာက္သြားလိုက္...။ Aperture ကို ျပန္ခ်ိန္လိုက္..။ ISO ကို တင္လိုက္ ခ်လိုက္နဲ႕ ၿပီးေတာ့မွာ ကို မဟုတ္ပါဘူး...။ ဒီလိုအခ်ိန္မ်ိဳးမွာ အသာအယာပဲ Shutter Priority/ Shutter Mode (TV/S) ကို ေရြးေပးလိုက္...။ စက္ဘီးကို ရိုက္ခ်င္တယ္ဆို 1/20s ကေန 1/30s , ဆိုင္ကယ္ကို ရိုက္ခ်င္တယ္ဆို 1/30s ကေန 1/60s, ကားကို ရိုက္ခ်င္တယ္ဆိုရင္ 1/120s ကေန အထက္ကို လိုသလိုေလး သတ္မွတ္ေပးလိုက္ရံုနဲ႕ ..။
က်န္တဲ့ Aperture, ISO စတာေတြကို Camera က လုပ္ေပးသြားမွာ ျဖစ္တဲ့...။ လြယ္ကူအဆင္ေျပစြာ ရိုက္ႏိုင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္...။
Shutter Priority မွာ လည္း Aperture Priority တုန္းကလိုပဲ...။ ISO ကိုေတာ့ Auto ပဲ ထားခ်င္သလား..။ မိမိ စိတ္ႀကိဳက္ပဲ သတ္မွတ္ေပးထားခ်င္သလား..။ ဒါကေတာ့ အေျခအေနနဲ႕ အခ်ိန္အခါေပၚ ၾကည့္ၿပီးဆံုးျဖတ္သင့္ပါတယ္...။
Aperture Priority မွာတုန္းက ေျပာခဲ့တဲ့အတိုင္းပဲ Exposure နဲ႕ ပါတ္သတ္လို႕...။ 1/3 stop ေလာက္ Under ေပးထားရမလား...။ Over ေပးထားရမလား...။ ဒါမွမဟုတ္ Correct Exposure မွာပဲ ကိုယ့္ကင္မရာက အဆင္ေျပၿပီးသားလား...။ ဒါေလးေတြကို တြက္ခ်က္ၿပီးၿပီဆိုရင္ အိုေကပါၿပီ...။
နိဂံုးခ်ဳပ္အေနနဲ႕....။ ဘယ္ Camera နဲ႕ ရိုက္တယ္ဆိုတာ အေရးမၿကီးသလိုပဲ...။ ဘယ္ Mode နဲ႕ ရိုက္တယ္ဆိုတာကလည္း အေရးမႀကီးပါဘူး..။ အေရးႀကီးတာက..။ ကိုယ္နဲ႕ အဆင္ေျပဖို႕ ..။ သင့္ေတာ္ဖို႕...။ ပံုေကာင္းရဖို႕က သာအဓိက ျဖစ္တာေၾကာင့္မို႕....။ မလိုအပ္တဲ့ အစြဲအလမ္းေတြ မထားၾကဖို႕တိုက္တြန္းလိုပါတယ္...။
မ်ားမ်ားရိုက္ပါ...။ ရိုက္ရင္းေလ့လာပါ...။ ေလ့လာရင္း ရိုက္ၾကပါလို႕ တိုက္တြန္းရင္း ကြ်န္ေတာ့္ရဲ႕ Post မိုးေခါင္ေနမွဳကို အဆံုးသတ္လိုက္ပါတယ္...။
ေလးစားစြာျဖင့္
Black Dream
http://www.blackdream21.com
http://www.aperture21.com
--------------------------------------
ကိုမ်ဳိး(သုတစြယ္စုံ)(lwanmapyay.blogspot.com) Facebook Page Twitter Google+