Menstruation (1) မိန္းမပီသတာ စိုးရိမ္စရာမရွိပါ (၁) (18+)

• I'm Not Pregnant ေသြးဆင္းရင္ ကိုယ္ဝန္မရွိဘူးေပါ့။
ကံေသကမၼ ေျပာမရေသးပါ။ ရာသီေသြး ဟုတ္ပါရဲ႕လား။ Early pregnancy ကိုယ္ဝန္ရွိစမွာလဲ ေသြးဆင္းတတ္တယ္။ Morning sickness ကိုယ္ဝန္ရွိစလကၡဏာေတြ ရွိသလား သတိထားပါ။ Urine pregnancy test ေသျခာေအာင္ ဆီးစစ္ပါ။ Miscarriage ကိုယ္ဝန္ပ်က္လို႔လဲ ဆင္းတယ္ မဟုတ္လား။ Ovulation မ်ိဳးဥ ထြက္ေတာ့လဲ နဲနဲဆင္းတတ္တယ္။ ဒါဆိုရင္ ကိုယ္ဝန္ မဟုတ္ဘူး။ ရာသီေသြးလဲ မဟုတ္ဘူး။
ကံေသကမၼ ေျပာမရေသးပါ။ ရာသီေသြး ဟုတ္ပါရဲ႕လား။ Early pregnancy ကိုယ္ဝန္ရွိစမွာလဲ ေသြးဆင္းတတ္တယ္။ Morning sickness ကိုယ္ဝန္ရွိစလကၡဏာေတြ ရွိသလား သတိထားပါ။ Urine pregnancy test ေသျခာေအာင္ ဆီးစစ္ပါ။ Miscarriage ကိုယ္ဝန္ပ်က္လို႔လဲ ဆင္းတယ္ မဟုတ္လား။ Ovulation မ်ိဳးဥ ထြက္ေတာ့လဲ နဲနဲဆင္းတတ္တယ္။ ဒါဆိုရင္ ကိုယ္ဝန္ မဟုတ္ဘူး။ ရာသီေသြးလဲ မဟုတ္ဘူး။

• Skip a Period ရာသီမလာတာ ဘာလို႔လဲရွင့္
မပူပါနဲ႔။ ရာသီ မမွန္တာ မၾကာခဏ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ အပ်ိဳျဖစ္စ ၅-၇ ႏွစ္အတြင္းမွာ ပိုျဖစ္တတ္တယ္။ ကိုယ္ဝန္ကို အရင္ စဥ္းစားရမွာေတာ့ ေသျခာတယ္။ ဒါ့အျပင္ စိတ္ဖိစီးမႈ၊ ကိုယ္အေလးခ်ိန္မ်ားတာ၊ ပိန္လြန္းတာ၊ ေလ့က်င့္ခန္း-အားကစား လုပ္တာမ်ားရင္၊ က်န္းမာေရး မေကာင္းတာ စတဲ့အခ်က္ေတြကေနလဲ ရာသီကို တမ်ိဳးတမည္ ျဖစ္ေစႏိုင္တယ္။ ရာသီတလ ဆိုတာ ၂၈ ကေန ၃၅ ရက္အထိ ၾကာတတ္တယ္။ ဒိထက္ေက်ာ္ေနရင္ ဆရာဝန္ျပပါ။

• Tampons ရာသီလာတံုးသံုးတဲ့ (တင္မ္ပြန္) ေၾကာင့္ ဘာျဖစ္ႏိုင္ပါသလဲ
ရာသီလာလို႔ ဆင္းတာေတြကို စုပ္ယူေစဘို႔ အရင္ကေတာ့ (ပက္) ေခၚတဲ့ အခုအခံကို သံုးတယ္။ အခုလဲ အမ်ားစုက သံုးပါတယ္။ ေနာက္ပိုင္းမွာ ဗဂ်ိဳင္းနားထဲကို ထည့္သြင္းထားရတဲ့ (ေကာ္တြန္) နဲ႔လုပ္ထားတဲ့ (တင္မ္ပြန္) ေခၚတဲ့ ပစၥည္းေလးကို သံုးလာၾကတယ္။ (တင္မ္ပြန္) ေၾကာင့္ Toxic Shock Syndrome (TSS) ဆိုတာျဖစ္ရင္ေတာ့ အေရးၾကီးတယ္။ ဗက္တီးရီးယားဝင္လို႔ အသက္ကိုပါ ရန္ရွာႏိုင္တယ္။ ျဖစ္တာ အလြန္ကိုရွားပါးပါတယ္။ ကိုယ္ပူလာ၊ ခ်မ္းလာမယ္၊ ဗိုက္ေအာက္ပိုင္း နာလာမယ္ဆိုရင္ ဆရာဝန္ျပပါ။ အနီျပင္လဲ ထြက္ႏိုင္တယ္။ ဗဂ်ိဳင္းနားထဲ ၾကာၾကာမထားပါနဲ႔ အသစ္လဲေပးပါ။

• Tampon Sizes (တင္မ္ပြန္) အရြယ္အစား
Junior အငယ္၊ Regular ပံုမွန္၊ Super အၾကီး နဲ႔ Super plus မဟာအၾကီးစားေတြ ရွိပါတယ္။ ပ်မ္းမွ်အရြယ္တခုကေန ေသြး-အရည္ လဘက္ရည္တဇြန္းစာ စုပ္ယူႏိုင္တယ္။ တခုကို ၄-၆ နာရီတခါ လဲေပးသင့္တယ္။ ညအခ်ိန္အိပ္ခ်ိန္မွာ (ပက္) ကို ပိုသံုးတာေကာင္းတယ္။ TSS မျဖစ္ေစႏိုင္ဘူး။

• Too Heavy ရာသီဆင္းတာမ်ားရင္
တလမွာ ဆင္းတာ လဘက္ရည္ဇြန္း ၄-၁၂ အထိရွိႏိုင္တယ္။ တေန႔မွာ Pad, Minipad (ပက္) ျဖစ္ျဖစ္ (တင္မ္ပြန္) ၁ဝ ခုမက သံုးရတယ္ ဆိုရင္၊ တနာရီတခါ လဲေပးေနရရင္ေတာ့ ဆရာဝန္ျပပါ။

• How Long တခါလာ ဘယ္ေလာက္ၾကာသလဲ
အမ်ားစု အမ်ိဳးသမီးေတြ ရာသီတခါလာရင္ ၃-၅ ရက္ၾကာတယ္။ ၂-၇ ရက္အထိလဲ မစိုးရိမ္ပါနဲ႔။ ဒါထက္ၾကာရင္ ဆရာဝန္ျပပါ။ ေသြးဆင္း မ်ားရင္ေတာ့ Anemia ေသြးအားနည္းေစတတ္လို႔ သံဓါတ္ေဆး နဲ႔ အစားအစာ အပိုလုပ္ပါ။

• Pregnant During Period ရာသီလာေနတံုး အတူေနရင္ ကိုယ္ဝန္မရဘူး မဟုတ္လား။
ရာႏွဳန္းျပည့္ေတာ့ မရဘူးလို႔ မေျပာႏိုင္ေသးပါ။ ကိုယ္ဝန္ဆိုတာ မ်ိဳးဥထြက္တာနဲ႔သာဆိုင္တယ္။ ရာသီလာတာနဲ႔ မဆိုင္ဘူး။ မ်ိဳးဥက ရာသီမလာခင္ကေလး ထြက္ထားရင္ ကိုယ္ဝန္ရခ်င္ ရႏိုင္တယ္။ တေန႔ကဘဲ မိန္းကေလးတေယာက္က ေမးေသးတယ္။ ရာသီရက္ထဲမွာ အကာကြယ္မပါဘဲ အတူေနမိလို႔ ဆီးစစ္ေတာ့ အေပါင္းျပေနသတဲ့။

• Cramps ရာသီလာရင္ ဗိုက္နာတာ ဘာလုပ္ရမလဲ
Acetaminophen (Paracetamol), Ibuprofen, or Naproxen ေဆးတမ်ိဳးမ်ိဳးေသာက္ပါ။ ေဟာ္မုန္းပါ ကိုယ္ဝန္တားေဆး ေသာက္ရင္လဲ သက္သာတယ္။ ေရေႏြးအိတ္ကပ္ပါ။ ေရေႏြးနဲ႔ ေရခ်ိဳးပါ။

• Bloating ဗိုက္ကယ္-ေလပြရင္ေကာ
ေအာက္ပိုင္းက ဝတ္ရတာ နဲနဲၾကပ္လာမယ္။ ဒီအခ်ိန္မွာ ေရက ခါတိုင္းထက္ပိုေအာင္းတတ္လို႔ျဖစ္တယ္။ အစားအေသာက္ ဆင္ျခင္ပါ။ အသီးအႏွံ၊ အသီးအရြက္ပိုစားေပးပါ။ အငန္ေလွ်ာ့စာပါ။

• PMS ရာသီမလာခင္ျဖစ္ခ်င္တာေတြ
အနည္းနဲ႔ အမ်ားခံစားရတယ္။ ကိုယ္လက္ေလ့က်င့္ခန္းလုပ္ပါ။ အငန္ေလွ်ာ့စား၊ ေကာ္ဖီေလွ်ာ့ေသာက္၊ စိတ္မူေျပာင္းတတ္သူက သတိထားဆင္ျခင္ေနထိုင္ပါ။ လိုအပ္ရင္ ဆရာဝန္ျပပါ။ Vitamin E, Calcium နဲ႔ Magnesium ေဆးေတြ ေပးတတ္တယ္။
• Junk Food ဆိုင္မွာ အလြယ္ဝယ္ရတဲ့အစားေတြ၊
ေခတ္ေပၚအစားအစာေတြ ေရွာင္ပါ။ အိုက္စခရင္မ္၊ ေခ်ာကလက္၊ အာလူးေက်ာ္ သၾကား၊ အဆီ၊ ေက်ာ္တာေတြ မသင့္ပါ။
Dr. တင့္ေဆြ
၁၈-၃-၂ဝ၁၂