Earache နားကိုက္ရင္
2. မိန္းကေလး၊ အသက္ ၂၉ အရြယ္၊ နားယားလို႔ နားၾကပ္ (နားကေလာ္) မိပါတယ္။ ဂြမ္းတံ၊ ၾကက္ေတာင္ေမႊး စသည္တို႔ကို သံုးမိပါတယ္။ အဲဒါၿပီးေတာ့ နားထဲမွာ ေနရခက္ေနပါတယ္။ ႏွစ္ရက္ေျမာက္ေန႔မွာ နည္းနည္း ကိုက္လာသလိုျဖစ္လို႔ Kemose, Alexin ဆိုတဲ (အေရာင္ က်ေဆးႏွင့္ အကိုက္အခဲေပ်ာက္ေဆးဟု ဆိုၾကေသာေဆးမ်ား) ေဆးမ်ားကို မိမိသေဘာႏွင့္ မိမိေသာက္ပါတယ္။ အဲလိုန႔ဲ မသက္သာခဲ့ပါဘူး။ Alexin ေတြေသာက္ေသာက္ေနလို႔ သံုးရက္ေျမာက္ေန႔မွာ မနက္ပိုင္းေတြမွာ သိပ္မကိုက္လွေပမယ့္၊ ညေနပိုင္းႏွင့္ ညပိုင္းေတြမွာ မခံႏိုင္ေလာက္ေအာင္ ကိုက္ေနပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ အရည္တစ္မ်ိဳး ထြက္လာပါတယ္။ နီးစပ္ရာ ေဆးခန္းသြားျပပါတယ္။
နားကိုက္တာဟာ ကေလး-လူၾကီး အျဖစ္မ်ားတယ္။ ကိုက္တယ္-နာတယ္ဆိုတာ Inflammation (အင္ဖလေမးရွင္း) ေခၚတဲ့ ေရာင္ရမ္း ျဖစ္စဥ္ ရွိလာလို႔ပါ။ နားဆိုေတာ့ External auditory canal နားအျပင္ ဆံုးျပြန္၊ Tympanic membrane နားစည္ နဲ႔ Middle ear နားအလည္ပိုင္းေတြမွာ ျဖစ္တယ္။ Tympanic membrane (Eardrum) နားစည္ေရာင္တာကို Myringitis လို႔ ေဆးစာနဲ႔ ေခၚတယ္။
- Otitis externa နားအျပင္ဆံုးမွာ နာတာကို ေခၚတယ္။ အေရျပားေရာင္သလိုသေဘာပါဘဲ။ ေရကူးသူေတြမွာ ျဖစ္တတ္လို႔ Swimmer's ear လို႔ ေခၚေသးတယ္။
- Middle ear နားအလည္ပိုင္း နဲ႔ Eardrum နားစည္ ေရာင္တာကို Otitis media ေခၚတယ္။
- Otitis externa အျပင္ပိုင္းေရာင္တာက Trapped moisture ေရခ်ိဳးရင္း၊ ေရကူးရင္း ေရေငြ႔ ပိတ္မိေနတာနဲ႔ Minor injury နဖါကေလာ္လိုကေန သာမန္ကာရွန္ကာ ခိုက္မိရာကေန ျဖစ္တာမ်ားတယ္။ တဆင့္တက္ျပီး Bacteria ဗက္တီးရီးယားေတြ ေပါက္ပြါးလာႏိုင္တယ္။ Fungus မိႈ (ဖန္းဂတ္စ္) ကေနျဖစ္တာ ရွားတယ္။
- Otitis media နားအလည္ပိုင္း ေရာင္တာကေတာ့ Virus ဗိုင္းရပ္စ္ Bacteria ဗက္တီးရီးယား ေတြကေန ျဖစ္ေစတယ္။ အေအးမိတာ၊ အသက္ရွဴလမ္း အထက္ပိုင္းေရာင္တာေတြကေန ဆက္ျဖစ္တတ္တယ္။ ျဖစ္ရင္ အထဲမွာရွိေနတဲ့ Eustachian tube နားအတြင္းျပြန္ ပိတ္ျပီး နားအလည္ပိုင္းကေန ပံုမွန္အရည္စီးသြားတာကို ပိတ္ပင္လိမ့္မယ္။ Allergies (အလာဂ်ီ)၊ မီးခိုး-ေဆးလိပ္ခိုးေငြ႔၊ ကေလးကို ပက္လက္ထားျပီး ႏို႔ဗူးတိုက္တာ၊ နားေရာင္တာ ျဖစ္ေလ့ရွိတဲ့ မိသားစုဆိုတာလဲ ေတြ႔တတ္တယ္။
- Myringitis နားစည္ေရာင္တာက (အင္ဖက္ရွင္) ဝင္တာနဲ႔ ထိခိုက္မိတာေတြကေန ျဖစ္တယ္။ ျဖစ္လာရင္ နာမယ္၊ ေရာင္မယ္၊ နီေနမယ္။
၁။ Otitis externa နားအျပင္ေရာင္ျခင္း
Earache နာတာ-ကိုက္တာက တေျဖးေျဖးဆိုးလာမယ္။ Pain နာတာထက္ Itch ကိုက္တယ္ ဆိုတာကို ပိုေျပာလိမ့္မယ္။ Ear helix နားရြက္ကို ကိုင္ဆြဲရင္ ပိုသိသာတယ္။
Hearing loss နားေကာင္းေကာင္း မၾကားရဘူး။
Ringing or buzzing sounds in the ear နားထဲမွာ ဆူညံသံေတြၾကားေနရမယ္။
Blocked or full sensation in the ear နားပိတ္ေနတယ္ဆိုတာကို ခံစားျပီး သိေနတယ္။
Swelling of the ear နားကလဲ ေရာင္ေနမယ္။
Thick drainage from the ear canal and helix နားထဲကေန ခပ္ျပစ္ျပစ္အရည္ေတြ ဆင္းမယ္။
၂။ Otitis Media နားအလည္ပိုင္းေရာင္ျခင္း
Pain in the ear နာတာကို အဓိကေျပာမယ္။
Hearing loss နားေကာင္းေကာင္း မၾကားရဘူး။
Ringing or buzzing sounds in the ear နားထဲမွာ ဆူညံသံေတြ ၾကားေနရမယ္။
Full or plugged sensation in the ear နား ျပည့္-ပိတ္ေနတာကို ခံစားျပီး သိေနတယ္။
Fever ကိုယ္ပူ (ဖ်ား) ႏိုင္တယ္။
Eardrum ruptures နားစည္ေပါက္သြားရင္ အထဲက Infected fluid မန္းရည္လိုဟာေတြ ထြက္က်လာမယ္။
Vomiting အန္တာ၊ Diarrhea ဝမ္းပ်က္တာ၊ Irritability အေနရအထိုင္ရခက္တာ၊ Poor feeding ကေလးဆိုရင္အစားပ်က္မယ္။ Poor sleeping အအိပ္ပ်က္မယ္။
Pain control နာတာသက္သာေဆး၊ Good hydration ေရမနည္းေအာင္ ေသာက္ေပးတာ နဲ႔ Humidity ေရေငြ႔ဓါတ္ ေကာင္းေစတာေတြကေန သူ႔ဖါသာ သက္သာသြားႏိုင္တယ္။
Otoscope နားၾကည့္ကရိယာနဲ႔ ၾကည့္ရင္ Ear canal နားအျပင္ျပြန္ဟာ Swollen and inflamed ေရာင္-ေဖါင္းေနတာကို ျမင္ရမယ္။ Thick drainage ခပ္ျပစ္ျပစ္ အရည္ထြက္ေနတာလဲ ရွိႏိုင္တယ္။
၃။ Bullous Myringitis နားစည္ေရာင္ျခင္း
Pain in the ear နားနာ-ကိုက္မယ္။ အေတာ္နာတယ္။ ေပါက္ထြက္သြားရင္ နာတာေလွ်ာ့မယ္။
Fever ကိုယ္ပူ (ဖ်ား) ႏိုင္တယ္။
Hearing loss နားေကာင္းေကာင္းမၾကားရဘူး။
Bloody drainage from the ear canal နားထဲကေန ေသြးယိုထြက္ႏိုင္တယ္။
Bullous myringitis နားစည္ေရာင္ေနတာကို Otoscope နဲ႔ၾကည့္ရင္ Eardrum ေရာင္ေနတာ၊ Fluid blisters အရည္နဲ႔ အပူဖူးလိုဟာေတြ ျမင္ရမယ္။
Otitis media နားအလည္ပိုင္းေရာင္တာကို Otoscope ကရိယာနဲ႔ ၾကည့္ေပမဲ့ မျမင္ႏိုင္ဘူး။ Eardrum အေျခအေနကိုေတာ့ ျမင္ႏိုင္တယ္။ ေရာဂါအစပိုင္းမွာ Serous otitis media အရည္ၾကည့္ေတြ စုေအာင္းေနမယ္။ နားစည္ေနာက္မွာ Air and fluid bubbles ေလဘူေဘာင္းေလးေတြကိုပါ ျမင္ႏိုင္တယ္။ အတြင္းဖိအား မ်ားလာရင္ ကရိယာကေန ေလနဲ႔ ကစားၾကည့္တဲ့အခါ Eardrum မေရြ႕ႏိုင္တာ သိရမယ္။ Eardrum က နီရဲ-ေရာင္ေနရင္ Acute otitis media ခ်က္ခ်င္း ျဖစ္လာတဲ့ နားအလည္ပိုင္းေရာင္ျခင္းလို႔ ေရာဂါနာမည္တပ္မယ္။
Earache Treatment ဘယ္လိုကုသမလဲ
နားကိုက္ရင္ အိမ္မွာတင္လုပ္လို႔ရတာလဲရွိတယ္။ (အသဲမေကာင္းသူကလြဲရင္) Acetaminophen (ပါရာစီတေမာ) နဲ႔ (ေက်ာက္ကပ္မေကာင္းသူေတြနဲ႔ ေသြးက်ဲေဆးေသာက္ေနသူေတြကလြဲရင္) Ibuprofen အနာ-အကိုက္ သက္သာေဆး တခုခုသံုးပါ။ နာတာသက္သာေအာင္ နားကို အပူကပ္ေပးႏိုင္တယ္။
Otitis externa နားအျပင္ေရာင္ျခင္းအတြက္ Eardrops နားထည့္ေဆးကို ၇-၁ဝ ရက္ထည့္ပါ။ နားထည့္ေဆးထဲမွာ Antibiotic ပါတာက ပိုးကိုေသစမယ္။ Steroid (စတီရြိဳက္) ပါတာက အေရာင္က်ေစမယ္။ တခါတေလ Oral antibiotic ပဋိဇီဝေဆး ပါးစပ္က ေသာက္ဘို႔ လိုႏိုင္တယ္။ ဒီအဆင့္မွာ မသက္သာေသးရင္ Otolaryngologist အထူးကု ဆရာဝန္ဆီ သြားပါ။
Otitis Media နားအတြင္းေရာင္ျခင္းအတြက္ တခ်ိဳ႕က ၂-၃ ရက္အတြင္း သက္သာမယ္။ လိုမယ္ထင္ရင္ Antibiotics ပဋိဇီဝေဆး ခ်က္ခ်င္းေပးမယ္။
Bullous Myringitis နားစည္ေရာင္ျခင္းအတြက္ Oral antibiotics ပိုးေသစားေဆး၊ Antibiotic ear drops ပဋိဇီဝ နားထည့္ေဆး နဲ႔ Pain medications အနာသက္သာေဆးေတြကိုဘဲ ေပးရမယ္။
သတိထားစရာေတြ -
ေရခ်ိဳး-ေရကူးျပီးရင္ နားကိုဂရုတစိုက္ ေျခာက္ေသြ႔ေပးပါ။ ေရကူးရင္ နားထဲ Earplugs နဲ႔ ပိတ္တားပါ။
နားဖါရွင္းတာကို ေတြ႔ရာပစၥည္း မသံုးပါနဲ႔။
Hair drier ဆံပင္ေျခာက္ ကရိယာကို အနိမ့္ဆံုးမွာ ထားသံုးပါ။ နားေနရာနဲ႔ ၁ ေပအကြာမွာထားပါ။
အျပစ္တင္ရင္လည္း ခံရပါမယ္။ ဆရာေျပာျပထားတဲ့ အခ်က္ေတြထဲက Otitis externa နားအျပင္ေရာင္ျခင္းနဲ႔ ကိုက္ညီပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ကၽြန္မတို႔ မိသားစုက ေဆးပညာနဲ႔ နည္းစပ္မႈ လံုးဝမရွိလို႔ ဒီလကၡဏာ ဆိုရင္ ဘာေဆးေတြ ေသာက္ရမွာလည္းရွင့္။ အခု ဒီက ဆရာဝန္မ်ား ေသာက္ခိုင္းတဲ့ ေဆးက ေသာက္ရန္သင့္ပါရဲ႕ လားရွင္။ ဆရာစာထဲမွာ နားလည္မိသမွ် ဆိုရင္ နားထဲသို႔ထည့္ေသာေဆးကို ၇ ရက္မွ ၁ဝ ရက္အထိ ထည့္ရပါ မယ္လို႔ ပါပါတယ္။ အဲဒါ အမ်ိဳးအမည္ေလးပါ ေပးပါလား။ ဒီမွာ သံုးထားမိတဲ့ေဆးရည္က ထည့္မိရင္ (4း00) ေလာက္ၾကာရင္ နားပိုကိုက္လာတယ္။ မထည့္တဲ့ေန႔က လံုးဝမကိုက္ဘူးျဖစ္ေနတယ္။ တိုက္ဆိုင္မႈလား၊ ေဆးမွားေနလို႔လား။
ေဆာရီး။ ဆရာက စာေရး မေကာင္းဘူး။ ေနာက္ျပီး စာဖတ္သူေတြက အေျခခံေတြ အင္မတန္ ကြဲျပားၾကလို႔ ခ်င့္ခ်ိန္ရတာ သိပ္ခက္တယ္။ ေဆးပညာ သင္ယူသူေတြေရာ၊ ေဝဒနာသည္ေတြေရာ၊ စာဖတ္သူေတြေရာကို ရမ္းျပီး မွန္းေရးရတယ္။ မ်ားလြန္းရင္လဲ ဖတ္ခ်င္မ်ာမဟုတ္ျပန္ဘူး။
- Diclofenac နာမည္နဲ႔ေဆးဟာ နာတာ-ကိုက္တာကို သက္သာေစတဲ့ေဆး ျဖစ္တယ္။
- Clotrimazole နာမည္နဲ႔ေဆးဟာ မိႈ (ဖန္းဂတ္စ္) ကို သက္သာေစတဲ့ေဆးမ်ိဳး ျဖစ္တယ္။
- Norfloxacin ေဆးက ပိုး (ဗက္တီးရီးယား) ႏိုင္တဲ့ေဆးျဖစ္တယ္။
ေဆးထည့္လို႔ ပိုနာရင္ ဆင္ျခင္ႏိုင္ပါတယ္။ စစ္ေဆးျပီး ေဆးေပးတဲ့ဆရာဝန္ ညႊန္တာေတြ လိုက္နာသင့္ပါတယ္။
• Ear infections (1) နားပိုးဝင္ျခင္း (၁) http://dts-medicaleducation.blogspot.com/2011/04/ear-infection.html
• Ear Infections (2) နားပိုးဝင္ျခင္း (၂) http://dts-medicaleducation.blogspot.in/2012/06/ear-infections.html
• Earache နားကိုက္ရင္ http://dts-medicaleducation.blogspot.com/2011/11/earache.html
Dr. တင့္ေဆြ
--------------------------------------
ကိုမ်ဳိး(lwanmapyay.blogspot.com) လြမ္းမေျပ သုတရပ္၀န္း | Facebook
ကိုမ်ဳိး(lwanmapyay.blogspot.com) လြမ္းမေျပ သုတရပ္၀န္း | Facebook