မွတ္တမ္းဓါတ္ပံု ရိုက္ကူးျခင္း (Documentary Photography)

စကားဦး

ဓါတ္ပံုပညာရပ္ ႏွင့္ပတ္သက္၍ ေရးျပီးသည့္ အေၾကာင္ အရာမ်ားမွာ အေတာ္မ်ား ေနျပီ ျဖစ္သျဖင့္ ထပ္ေရး ရန္ ေခါင္းစဥ္ ရွာရခက္ေနပါသည္။ အဆိုပါ အေျခအေနမ်ိဳးတြင္ တစ္စံုတစ္ဦး ေသာ မိတ္ေဆြက ေရး ရန္ ေခါင္းစဥ္ ေလးမ်ား ေပးလာေလ့ ရွိပါသည္။ ထိုစဥ္မွသာ သတိရျပီး အဆိုပါ ေခါင္းစဥ္ကို ေရး ရ သည္လည္း ရွိပါသည္။

ယခု ေရးသားမည့္ Documentary Photography ဆိုသည္မွာ လည္း အဆိုပါ ျဖစ္ရပ္တြင္ ပါ၀င္ပါသည္။ စင္စစ္အား ျဖင့္ ဤ အေၾကာင္း အရာသည္ ၀ါသနာ ဆိုင္ရာ ဓါတ္ပံုပညာရပ္ သက္သက္ထက္ လုပ္ငန္း တာ၀န္အရ ေဆာင္ရြက္ရသည့္ Assignment လုပ္ငန္းသေဘာမ်ိဳး ပါသည့္ ဘာသာရပ္လည္း ျဖစ္ပါသည္။ ထို႕ ေၾကာင့္ အဆိုပါလုပ္ငန္းကို စိတ္၀င္စားသူမ်ား ႏွင့္ လုပ္ငန္း တာ၀န္ဆက္စပ္ မွဳရွိသူမ်ားသာ ထိစပ္ ယဥ္ပါးသည့္ ဘာသာရပ္ဟု ဆိုရမည္ ျဖစ္ပါသည္။

Documentary photography

Documentary photography သည္ အခ်ိန္ႏွင့္ လိုက္ကာ ျဖစ္ပ်က္ ေနသည့္ ျဖစ္ရပ္ႏွင့္ ၄င္း၏သမိုင္း ဆိုင္ရာ အေၾကာင္း အခ်က္ မ်ားကို ရိုက္ကူးသည့္ ဘာသာ ရပ္ျဖစ္သည္ဟု ကမၻာေက်ာ္ Wikipedia Encyclopedia က အဓိပၼါယ္ ဖြင့္ ထားပါသည္။

ဤ ရိုက္ကူး ျခင္းသည္ အနုပညာရပ္ တစ္ခု အေနႏွင့္ျဖစ္ေစ ပညာရပ္တစ္ခု အေနႏွင့္ ျဖစ္ေစရိုက္ကူး ၾကပါသည္။ ရိုက္ကူးရာ တြင္လည္း အျမင့္တန္း Professional ျဖစ္ေစ ၀ါ သနာရွင္ ျဖစ္ေစ မည္သူ မဆို ရိုက္ ကူးနိုင္သည့္ ဘာသာရပ္ ျဖစ္ပါသည္။ ဤ ဘာသာရပ္သည္ Street Photography ဆန္ဆန္ အျဖစ္မွန္ အား ဦးတည္ခ်က္ ျဖင့္ အထူးသျဖင့္ လူ႕ ဘ၀၏ျဖစ္ရပ္ မွန္ မ်ားကို ရိုက္ ရသည့္ ရိုက္ ကူး နည္း ျဖစ္ပါသည္။

A room in the Central Methodist church used for individuals with HIV. Johannesburg 2011 by American Photographer Sam Wolson.

( အေမရိကန္ ဓါတ္ပံု ဆရာ Sam Wolson ေတာင္အာဖရိကရွိ ဂ်ိဳဟန္နစၥဘတ္ ျမိဳ႕ ရွိ HIV ေရာဂါသည္မ်ား အေၾကာင္း ရိုက္ကူးခဲ့သည့္ မွတ္တမ္း ပံုမ်ား အနက္မွ တစ္ပံု ျဖစ္ပါသည္။)

Documentary photography သည္ အဓိကအားျဖင့္ လူသိနည္း ျပီး သြားလာရ ခက္ခဲသည့္ ေနရာမ်ားရွိ လူ အမ်ားစု သိနိုင္ရန္ ခက္ခဲ ေသာ အေၾကာင္းအရာမ်ားကို ရိုက္ကူးကာ ပရိႆတ္အား တင္ျပ ျခင္း ျဖစ္သည္။

အေမရိကန္ ဓါတ္ပံု ဆရာ မ်ားျဖစ္ၾကသည့္ Mathew Brandy ႏွင့္ Alexander Gardner တို႕ ၏ အေမရိကန္ ျပည္တြင္း စစ္ ကို မွတ္တမ္း တင္ ရိုက္ ကူးထားသည့္ “ American Civil War “ ၊ Jacob Riis ၏ ၁၈၉၀ ခုႏွစ္ မ်ား အတြင္း အေျခအေနမဲ့ ဘ၀ မ်ားကို မွတ္တမ္း တင္ထားသည့္ “ How the Other Half Live ႏွင့္ The Children of the Slums ဆိုသည္ ဓါတ္ပံု မွတ္တမ္း မ်ား သည္ လူ သိနည္း သည့္ လူ႕ ဘ၀ ရွိ ျဖစ္ရပ္မ်ား အနက္ အထူးျပဳ ျပသ ရန္လိုသည့္ ျဖစ္ရပ္ ကို တင္ျပ သည့္ Documentary photography မ်ား ျဖစ္ၾက ေၾကာင္း Wikipedia Encyclopedia တြင္ ေဖၚ ျပထားပါသည္။

အနီးကပ္ဆံုး ဥပမာ တစ္ခု ေပးရပါ မူ ကၽြန္ေတာ္ တို႕ ၏ ဓါတ္ပံု မိတ္ေဆြ ေတာင္ၾကီး မွ ဓါတ္ပံု ဆရာ ကိုေက်ာ္ေက်ာ္၀င္း မၾကာမွီက ရိုက္ကူး ျဖန္႕ခ်ိ ထားသည္ “ ယင္း လူမ်ိဳးစု မ်ား “ အေၾကာင္း သည္ Documentary photography ပင္ျဖစ္ပါသည္။

Documentary photography ႏွင့္ Photojournalism

Documentary photography ႏွင့္ Photojournalism ႏွစ္ခု သည္ ေရာ ေထြး နိုင္ ပါသည္။ Documentary Photography သည္ ကိစၥရပ္ တစ္ခု ကို အတြင္းႏွိဳက္ ေလ့လာ ရိုက္ကူးရန္ အခ်ိန္ယူ ရိုက္ကူး ျပဳစု သည့္ ေသာ ဘာသာရပ္ ျဖစ္ျပီး Photojournalism သည္ ရုတ္ခ်ဥ္း ျဖစ္ေပၚလာသည့္ Breaking News ၏ အေၾကာင္းအရာ ( Stories ) ကို ရိုက္ကူးသည့္ သတင္းဆိုင္ရာဘာသာရပ္ ဆန္သည့္ ရိုက္ကူးျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ သို႕ ရာ တြင္ အဆိုပါ ဘာသာရပ္ ႏွစ္ခု ၏ လုပ္ငန္း သေဘာ သဘာ၀ အမ်ားစု မွာ ထပ္ေနသည္ လည္း ကို ေတြ႕ရွိ ရပါသည္။

Documentary Photography သည္ ရုပ္ပံု ျဖင့္ ၀တၱဳ ( Story ) ေရးျခင္းဟု ဆုိုရပါမည္။ မိမိ တင္ျပလိုသည့္ အေၾကာင္းအခ်က္ႏွင့္ပတ္ သက္သည့္ ပံုရိပ္မ်ား၏ အသြင္အျပင္ ထင္ဟပ္ခ်က္ (Moment) မ်ားကို ေန႕ႏွင့္ ခ်ီ၍ လည္းေကာင္း၊ အပတ္လိုက္ လည္းေကာင္း၊ လ အလိုက္ လည္းေကာင္း၊ ႏွစ္အလိုက္ လည္းေကာင္း၊ အခ်ိန္ယူကာ ျဖစ္စဥ္ မ်ားကို ရိုက္ကူး စုေပါင္း ျပဳစု တင္ျပ သည့္ ျဖစ္စဥ္ သမိုင္း ဆိုင္ရာ Visual Information ပင္ ျဖစ္ပါသည္။

ယေန႕ ေခတ္တြင္ မူ Documentary Photography တြင္ ဘာသာရပ္ အေၾကာင္းအရာ အေတာ္ မ်ားလာ ပါသည္။ ေရွးတုန္းက ကဲ့သို႕ လူသူ အေရာက္အေပါက္ နည္းသည့္ ေနရာ ရွိ လူသိနည္း သည့္ အေၾကာင္း အရာမ်ား တင္သာမက ကမၻာ ေပၚရွိ ထူးျခားျဖစ္စဥ္ ဆိုင္ရာမ်ား၊ အားကစား ဆုိင္ရာ မ်ား၊ အျပင္ Stock Markets ဆုိုင္ရာ မ်ားသည္ Documentary Photography ၏ ပံုမွန္ ဘာသာရပ္မ်ား ျဖစ္လာပါသည္။

Documentary Photography သည္ Photojournalism ကဲ့ သို႕ ရုတ္ခ်ဥ္း ျဖစ္ေပၚ လာသည့္ Breaking News ကို ျဖစ္စဥ္အလိုက္ တင္ျပျခင္း မ်ိဳး မဟုတ္ဘဲ အခ်ိန္ကာလ အပိုင္းအျခား တစ္ခုအတြင္း အကန္႕ အသတ္ မရွိေသာ ျဖစ္စဥ္ မ်ားကို Story တစ္ခု ကဲ့ သို႕ ေဖၚထုတ္ျပသျခင္းပင္ ျဖစ္ပါသည္။ တစ္နည္း အားျဖင့္ ထိုျဖစ္စဥ္ အတြင္းရွိ လူ တို႕၏ ဘ၀ ( Life) ကိုေဖၚ ျခင္းပင္ ျဖစ္ပါသည္။ Phojournalism က ဘ၀ကိုေဖၚ ထုတ္ျပသ ေလ့ မရွိေသာ ဘာသာရပ္ျဖစ္ပါသည္။ အေၾကာင္း မွာ တိုေတာင္း ေသာ အခ်ိန္ အတြင္း ျဖစ္စဥ္ တစ္ခု ကို ေဖၚထုတ္ရသည့္ အတြက္ Life ႏွင့္ပတ္သက္ ၍ ေဖၚ ထုတ္ရန္ အခ်ိန္ မရသျဖင့္ လည္းျဖစ္ပါသည္။

နိုင္ငံတကာမွ Documentary Photography ဆိုင္ရာ ပံုအခ်ိဳ႕။

ေအာက္ပါပံုမွာ အေမရိကန္ ဓါတ္ပံုဆရာ Antonin Kratochvil က မြန္ဂိုးလီးယားရွိ ၾကမ္းတမ္းသည့္ ျပည္ သူမ်ား၏ ဘ၀မ်ားကို ရိုက္ကူးထား ေသာ Documentary Photography Story ပံုမ်ားအနက္ မွတစ္ပံု ျဖစ္ ပါသည္။ Antonin Kratochvil သည္ႏွစ္ေပါင္း (၃၀) ခန္႔ ဘ၀ မွတ္တမ္းပံုမ်ား ရိုက္ကူးခဲ့ ျပီး နိုင္ငံ တကာဆု ေပါင္းမ်ားစြာ ရရွိခဲ့ သူလည္း ျဖစ္ပါသည္။

Antonin Kratochvil သည္ အထက္ပါပံုကို ၁၉၉၆ ခုႏွစ္အတြင္း မြန္ဂိုးလီးယား ျမိဳ႕ေတာ္ အူလန္ဘာေတာ (Ulan Bator) ရွိ ခေလး ေထာင္ အတြင္း၌ ရိုက္ကူး ခဲ့ ျခင္းျဖစ္ပါသည္။ Main Subject ျဖစ္ ေသာ ၾကံဳ လွီ လွသည့္ ခေလးငယ္သည္ ေအးစက္မာေၾကာသည့္ နံရံကို မ်က္ ႏွာအပ္ကာ ၾကံဳ လာရေတာ့မည္ ၾကမ္းတမ္း မွဳ ၾကမၼာကို ေစာင့္ေနပံု ေပၚသည့္ ပံုတစ္ပံု ျဖစ္ပါသည္။ ၄င္း ၏ မြန္ဂိုးလီးယား မွတ္တမ္းပံုမ်ား အထဲ မွ တစ္ပံု ျဖစ္ပါသည္။

ေအာက္ပါပံု မွာလည္း Antonin Kratochvil ပင္ ၁၉၉၅ ခု ႏွစ္က ရိုေမနီးယား ( Romania ) ၌ ရိုက္ကူး ထားသည့္ ပံုျဖစ္ပါသည္။ ထိုစဥ္ က ၾကပ္တည္းေနသည့္ လူမ်ား သည္ ေရနံ တြင္းေဟာင္းမ်ား မွ လက္က်န္ ေရနံမ်ားကို သယ္ယူကာ ေန႕ ဘို႕ ညစာ ရွာေနရသည့္ ဘ၀ ကို ထင္ဟပ္ထားသည့္ ပံု ျဖစ္ပါ သည္။ Street Photography ကဲ့သို႕ ပင္ ဓါတ္ပံု သေဘာ အရ ဥပေဒသမ်ား ႏွင့္ အညီ ရိုက္ထားျခင္း မဟုတ္ဘဲ ဘ၀မွတ္ တမ္း ကို ရိုက္ကူးထားျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ အဆိုပါ ပံု တြင္ ေျမျပင္ေပၚ ရွိ ေရနံ ကြက္ ႏွင့္ Foreground ရွိ အမ်ိဳးသမီး၏ ေခါင္းငိုက္စိုက္ ခ်ကာ လက္ ပုိုက္ထားသည့္ ပံုသည္ ၄င္း၏ ဘ၀အေမာ အား ေျပာျပ ေနသည္ကို အထင္းသား ျမင္ နိုင္သည့္ ပံု ျဖစ္ပါသည္။

ေအာက္ပါ ပံု ကို ရ၀မ္ဒါ တြင္ ၁၉၉၄ ခုႏွစ္က ရိုက္ကူးခဲ့သည့္ ပံု ျဖစ္ပါသည္။ ရ၀မ္ဒါ တြင္ လူမ်ိဳး အုပ္စု တိုက္ပဲြ တြင္ အစု လိုက္ အျပံဳ လိုက္ အသတ္ခံ ထားရသည္ ကို ျဖစ္ရပ္ မွတ္တမ္းပံု ရိုက္ကူးခဲ့ ျခင္း ျဖစ္ ပါသည္။

၁၉၉၄ ခုႏွစ္က က ရ၀မ္ဒါတြင္ အုပ္စိုးသူ လုနည္းစု တြတ္စီ ( Tutsi) နွင့္ ခုခံ တြန္းလွန္သူ လူမ်ားစု ျဖစ္ သည့္ ဟူတူ ( Hutu ) တို႕ အၾကား ျဖစ္ပြား သည့္စစ္ေၾကာင့္ ရ၀မ္ဒါ တြင္ တိုင္းျပည္ ၏ လူဦး ေရ ၂၀% ခန္႕ ျဖစ္သည့္ လူေပါင္း (၅) သိန္း မွ တစ္သန္း ခန္႕ ေသဆံုးခဲ့ ရပါသည္။

အဆိုပါ ျဖစ္စဥ္ မွတ္တမ္း ဓါတ္ပံု ကို Antonin Kratochvil က ရိုက္ကူး ခဲ့ ျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ ဓါတ္ပံု ဆရာ က လူေသမ်ားအေပၚ ျဖတ္ေက်ာ္ ရိုက္ကူးရာ၌ ရုပ္ အေလာင္းမ်ား၏ ေခါင္းမ်ား လက္မ်ားကို နင္းကာ ျဖတ္ေက်ာ္ မိ၍ စိတ္ထဲ က ေတာင္းပန္ခဲ့ ရပါသည္ ဟု ေဖၚျပ ထားပါသည္။

အထက္ပါပံု မွာလည္း ၁၉၉၄ ခုႏွစ္ တြင္ ရ၀မ္ဒါ ရွိ အုပ္ခ်ဳပ္သူ တြတ္စီ ( Tutsi) လူသတ္အဖဲြ႕ ၀င္ တစ္ဦး ဟူတူ မ်ား ကို အုပ္စု လိုက္ သတ္ေနသည္ ကို ရိုက္ကူး ထားျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ ပံု၏ Foreground ရွိ မ်က္ႏွာ တစ္၀က္ ေပၚေနသူသည္ တြတ္စီ (Tutsi) Death Squad အဖဲြ႕ ၀င္ တစ္ ဦး ျဖစ္ပါသည္။

အထက္ပါ ႏွစ္ပံု မွာ ရ၀မ္ဒါ တြင္ ၁၉၉၄ ခုႏွစ္က ျဖစ္ ပြား ခဲ့ေသာ တြတ္စီ ႏွင့္ ဟူတူ လူမ်ိဳးစု တိုက္ပဲြ ၏ မွတ္တမ္း ဓါတ္ပံု (Ddocumentary Photography) မ်ား အတြက္ ျပည္တြင္း စစ္ ၏ ၾကမ္းၾကဳတ္ မွဳ ေပၚ လြင္လာ ေအာင္ မည္ ကဲ့သို႕ ခက္ရာ ခဲ ဆစ္ အတြင္းသို႕ ၀င္၍ ရိုက္ကူးခဲ့သည့္ ကို နမူနာ ျပသည့္ ပံု မ်ား ျဖစ္ပါသည္။ Rwanda Documentary Photography သည္၁၉၉၄ ခုႏွစ္က ရက္ေပါင္း (၁၀၀) ခန္႕ ၾကာ ျဖစ္ပြားခဲ့ေသာ ျပည္တြင္းစစ္ ၏ အနိဠာ ရံုကို ျပန္ေျပာ ျပသည့္ မွတ္တမ္း ျဖစ္ပါသည္။ ဤ သည္မွာ Documentary Photography ပင္ ျဖစ္ပါသည္။

ထို႕ နည္းတူးစြာ ပင္ အာဖဂန္ နစၥတန္ တြင္ ထိုစဥ္က ဆိုဗီယက္ လက္ေ၀ခံ ဘာရတ္ ကာမဲလ္ အစိုးရ ႏွင့္ အစၥလမ္ ဘာသာေရး အုပ္စု မူဂ်ာဟီဒင္မ်ား အားျပိဳင္ တိုက္ခိုက္ ေနသည့္ ကာလ အတြင္း ျပည္တြင္း အနိဠာ ရံုကို ေပၚလြင္ ေအာင္ ျပသသည့္ ပံုမ်ားလည္း ရိုက္ကူးခဲ့ပါသည္။

ေအာက္ပါပံုမွာ ၁၉၈၈ ခု ႏွစ္ ျပည္တြင္း မျငိမ္သက္ မွဳ ကလအတြင္း အမ်ိဳးသမီးတစ္ဦး က ေသဆံုးေနသည့္ သူ၏ ခေလးငယ္ ကို ၀မ္း နည္းပူေဆြးစြာ ခ်ီထား သည့္ ပံု ျဖစ္ပါသည္။ ခံ စားမွဳ ကိုေဖၚ စြမ္း နိုင္ရန္ Slow Shutter Speed ျဖင့္ ခေလးပံု ၀ါး ေနေစရန္ ရိုက္ ခဲ့သည္ဟူ ဓါတ္ပံု ဆရာ က ေဖၚျပထားပါသည္။

ေအာက္ပါ ပံုကိုလည္း အာဖဂန္ နစၥတန္တြင္ပင္ ၁၉၈၈ ခု ႏွစ္က ရိုက္ကူးခဲ့ပါသည္။ ျပည္တြင္း စစ္ ေၾကာင့္ ေျခေတာက္ျပတ္ကာ ေျခတု တပ္ဆင္ထားရသည့္ ခေလးငယ္တစ္ဦးပံု ျဖစ္ပါသည္။ အာဖဂန္ နစၥတန္ ျပည္တြင္း ျငိမ္းခ်မ္း မွဳ မရွိသည္ကို ရိုက္ကူးတင္ျပ ထားသည့္ Documentary Photography ပံု မ်ားစြာ အနက္မွအခ်ိဳ႕ ျဖစ္ပါသည္။

အထက္ပါ မွတ္တမ္း ပံု မ်ားမွာ နိုင္ငံတကာ တြင္ ထင္ရွားသည့္ Documentary Photography ဓါတ္ပံု မ်ား အနက္ သက္ဆိုင္ရာ အေၾကာင္းအရာ Story အလိုက္ ဓါတ္ပံု ဆရာက ဓါတ္ပံု ၀တၱဳ သဘြယ္ ျပသ ထားသည့္ ပံု ေပါင္း မ်ားစြာ အနက္ မွ အခ်ိဳ႕ ကို နမူနာအျဖစ္ ထုတ္နွဳတ္ ျပသထားသည့္ ပံု အနည္း ငယ္ မွ်သာ ျဖစ္ပါ သည္။

Documentary Photography ရိုက္ကူးရာတြင္ ေဆာင္ရန္၊ ေရွာင္ရန္မ်ား။

Documentary Photography ရိုက္ကူးရာတြင္ အေျခခံ သေဘာမ်ိဳး ျဖစ္သည့္ လိုက္နာေဆာင္ ရြက္ သင့္သည္ မ်ားမွာ -

၁။ Tell the Story.

ဓါတ္ပံု ကို ပံုျပင္ တခု ေျပာျပသကဲ့သို႕ စီစဥ္ ရုိုက္ကူး ရပါမည္။ ပထမ မိမိ မည္သည့္ အေၾကာင္း အရာ ( Story ) ကို ရိုက္ကူးမည္ကို ဆံုးျဖတ္ရပါမည္။ မိမိ ရိုက္ ကူးမည့္ ေနရာ ၊ ေဒသ သို႕ မသြားမီ ရိုက္ကူး မည့္ စိတ္ကူး (Idea) ကို အိမ္ မွ မထြက္ မီ ထည္းက ပံုစံ ခ်ထားရပါမည္။ လုပ္ငန္း သေဘာ အရ ပ်င္းသည္ ျဖစ္ေစ ေပ်ာ္ သည္ျဖစ္ ေစ အမွန္ တကယ္ ရိုက္ကူး သည့္ အခ်ိန္တြင္ ပန္၀န္း က်င္ ၌ စိတ္၀င္စား ဘြယ္ ရာ ေျမာက္မ်ားစြာ ကိုေတြ႕ လာ ပါ လိမ့္ မည္။

၂။ Do some research.

မိမိ ရိုက္ကူးမည့္ အေၾကာင္းအရာ သည္ မိမိ ႏွင့္ မည္မွ် ကၽြမ္း တ၀င္ ရွိ ေနေစကာမူ ယင္း အေၾကာင္း အရာ ႏွင့္ပတ္သက္၍ သုေတသန ( Research) လုပ္ရန္ လိုပါ သည္။ မိမိ တင္ျပ လိုသည့္ Story ကို မည္သို႕ တင္ျပ မည္နည္း၊ ပံု တစ္ပံု ထည္း နဲ႕ သာ တင္ျပ မည္ေလာ၊ သို႕ တည္း မဟုတ္ ပံု ေပါင္း မ်ား စြာ ျဖင့္ ဖဲြ႕စည္း တင္ျပမည္ ေလာ စသည္တို႕ ကို စဥ္းစား ရပါမည္။ ဤ ဘာသာရပ္သည္ Photo Essay လည္း ျဖစ္သည့္အတြက္ မိမိတင္ျပလိုသည့္ အေၾကာင္းအရာကို ရုပ္ပံုမ်ားက ထိေရာက္စြာ ေဖၚ ေဆာင္ နိုင္စြမ္း ရွိရပါမည္။

၃။ Choose your Style.

မိမိ ရိုက္ကူးမည့္ ပံု မ်ား ကို မည္ကဲ့ သို႕ရိုက္ ကူးမည္၊ မည္ကဲ့သို႕ ခံ စားခ်က္ မ်ိဳးေပၚလြင္ ေအာင္ ရိုက္ကူးမည္ ၊ အေရာင္ႏွင့္ လား ၊ အျဖဴ အမည္း လား စသည္ ျဖင့္ ရိုက္ကူးမည့္ ပံု စံကို ေရြး ခ်ယ္ ထားရန္ လိုပါမည္။ ၄င္း အျပင္ Soft Light ႏွင့္ ပံု မ်ိဳး ရိုက္မည္ လား ၊သို႕ မဟုတ္ Flash ျဖင့္ Harsh Light ပံု မ်ိဳး ရိုက္ မည္ လား စသည္ တို႕ကို လည္း ေရြး ရပါမည္။ Documentary Photography ေတြ အနက္ ေၾကာ္ၾကား ထင္ရွား သည့္ ပံု မ်ားကို ၾကည့္ ရွဳ ေလ့လာ ထား ျပီး စိတ္အတြင္း စ်ာန္ သြင္းထား ရန္ လိုပါသည္။

၄။ Be prepared.

မိမိ လို အပ္သည့္ ပံုစံ ကို ဆံုးျဖတ္ ျပီး သည္ႏွင့္ ရိုက္ကူးရန္အတြက္ ပစၥည္း ပစၥယ မ်ားကို ျပင္ရပါမည္။ ရွိသမွ် ကင္မရာ ပစၥည္း အားလံုး သယ္ သြားရန္ မလိုပါ။ ရိုက္ကူး ရန္ ဆံုးျဖတ္ ထား သည့္ ပံု မ်ား အတြက္ လိုသည့္ ပစၥည္း မ်ားကို သာ ယူ ေဆာင္ သြား ရန္ လိုပါမည္။ အဓိက မွာ မိမိ ရိုက္ကူးမည့္ အေၾကာင္း အရာ ႏွင့္ လက္ေလွ်ာ ညီေထြ ရွိ ေသာ Focal Length ရွိသည့္ Lens မ်ားပါရန္ လိုပါမည္။ Tripod လိုပါ မည္။ ဥပမာ အားျဖင့္ အေ၀း မွ လွမ္း ရိုက္ ရမည္ ရိုက္ ကြင္း မ်ားအတြက္ Long Tele မ်ား လိုမည္ ျဖစ္သ ကဲ့ သို႕ Prespective အမ်ိဳးမ်ိဳး အတြက္ ျမင္ကြင္း က်ယ္ ရိုက္ မည့္ အေၾကာင္း အရာ မ်ား အတြင္ Wide Angle Lens မ်ား လိုပါမည္။ ကင္မရာ Batteries မ်ား အားလံုး အားအျပည့္ သြင္းထားရပါမည္။ Flash Light အတြက္ Batteries အပို ႏွင့္ Memory Card လံုေလာက္ စြာ ပါသြားရန္ လိုပါမည္။

၅။ Get Permission.

အထူး သျဖင့္ လုပ္ငန္း ေဆာင္တာ လုပ္ကိုင္ေနသူမ်ားကို ရိုက္ကူးမည္ ဆိုပါက ခြင့္ေတာင္းရန္ လိုပါမည္။ မိမိ မည္ ကဲ့ သို႕ ေသာ အေၾကာင္းအရာ အတြက္ ရိုက္ျခင္း ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ပါ၀င္ ကူညီပါမည့္ အေၾကာင္း ရွင္းျပ ခြင့္ေတာင္ သင့္ပါ သည္။ ခိုးေၾကာင္း ခိုး၀ွက္ ရိုက္ျခင္းေၾကာင့္ Subject ကသိသြားျပီး မလိုလား ပါက ေမာင္း ထုတ္ခံရသည့္ ကိစၥရပ္မ်ိဳးႏွင့္ ၾကံဳရတတ္ပါသည္။ ကာလရွည္ ရိုက္ကူးရသည့္ အေၾကာင္း အရာ မ်ားအတြက္ ေဒသခံမ်ား ႏွင့္ အကၽြမ္း တ၀င္ ရွိေနရန္ မ်ားစြာ လိုအပ္ပါသည္။ ဤသို႕ ျဖင့္ အရည္ အေသြး ျပည့္၀သည့္ အသက္၀င္ေသာ ပံု ေကာင္းမ်ား ရ နိုင္ပါ လိမ့္ မည္။

၆။ Social Skill.

ပတ္၀န္းက်င္ရွိ လူထု ႏွင့္ စကား စျမီ ေျပာကာ မိတ္ေဆြ ဖဲြ႕ပါ။ မိတ္ေဆြ ျဖစ္လာ ပါက ထိုသူမ်ားက မိမိကို ကူညီၾက ပါလိမ့္မည္။ မိမိ ရွိေနသည္ကို ယခင္ က အထူး အဆန္း ျဖစ္ေနေစကာမူ ခင္မင္ရင္း ႏွီးလာပါက ရိုက္ကူးရာတြင္ ပို၍ သက္ေတာင့္ သက္သာ ရွိလာပါမည္။ သို႕ ႏွင့္ ပံုမ်ား၏ အရည္အေသြးလည္း တက္ လာပါ လိမ့္မည္။

၇။ Don’t Rush.

အေကာင္းဆံုးေသာ Documentary Photography မ်ားသည္ ကာလရွည္ အခ်ိန္ယူ ရိုက္ကူး ၾကသည္ ခ်ဥ္းသာ ျဖစ္ၾကပါသည္။ ထို႕ ေၾကာင့္ မေလာ ရန္ လိုပါသည္။ မိမိ ရိုက္ကူးမည့္ Story အတြက္ ပံု မ်ား အားလံုးကို အေလာ သံုးဆယ္ မရိုက္ မိရန္ သတိျပဳ ရပါမည္။ မိမိ မူလက လွ်ာထားသည့္ အခ်ိန္ သည္ ရိုက္ကြင္း တစ္ေနရာ ထည္း တြင္ ကုန္သြားပါက အခ်ိန္ ကို ထပ္ တိုး၍ ယူရန္ လိုပါမည္။ အေလာ သံုးဆယ္ ရိုက္ပါက လို ရင္း မေရာက္ ျဖစ္တတ္ ပါသည္။

၈။ Get back-up.

Digitalphotogarpher တစ္ဦး အေနႏွင့္ အေရး အၾကီးဆံုး ေဆာင္ရြက္ ရမည့္ အခ်က္ တစ္ရပ္ မွာ ရိုက္ကူးထားသည့္ ပံုမ်ား မေျပာက္ ပ်က္ ေရး ပင္ ျဖစ္ပါသည္။ ေန႕စဥ္ ရိုက္ကူးျခင္း မွ ျပန္လာသည္ႏွင့္ External hard-drive ထဲသို႕ Back-up အျဖစ္ ပံု မ်ားကို ပြား ထားပါ။ Back-up ကို တစ္ေနရာ ထည္း တြင္ မထားဘဲ ေနရာ ခဲြထားပါ။ တစ္ေနရာ မွ ပံု မ်ား ရန္သူမ်ိဳး ငါးပါး ေၾကာင့္ ဆံုးရွံဳး သြားပါက အျခားတစ္ ေနရာ ရွိ Back-up တြင္ ပံု မ်ား က်န္ေနပါလိမ့္ မည္။ Main Computer မွာ လည္း ေနရာ ခဲြ သိမ္း ထားပါက ပို လံုျခံဳ ပါသည္။

၉။ Process your image.

ပံု မ်ားအားလံုး လံုျခံဳ စြာ ထိမ္းသိမ္းျပီးပါက ပံုမ်ားကို စတင္၍ ျပင္ ( Process ) ပါ။ Raw နွင့္ ရိုက္ထားပါက Colour, Tone, Contrast တို႕ကို ျပင္ပါ။ Documentary Photography အတြက္ ပံုမ်ားအတြက္ မ်ား အတြက္မူ မ်ားစြာ ျပင္ရန္ မလိုလွပါ။ အနည္းအက်ဥ္း ေလာက္သာ ျပင္ရန္လိုပါမည္။ အျဖဴ အမည္း ေျပာင္း ရန္ လိုသည့္ ပံုမ်ားကို အျဖဴ အမည္း သို႕ ေျပာင္း ရန္လိုပါသည္။

၁၀။ Think about presentation.

Project အားလံုး ျပီးသည္ႏွင့္ မိမိ ပံု မ်ားကို မည္ကဲ့ သို႕ တင္ျပ မည္နည္း ဆိုသည္ကို စဥ္းစားရန္ လိုလာပါ သည္။ ပံုမ်ားကို Print လုပ္ကာ ေဘာင္သြင္း၍ ခ်ိန္ဆဲြ ျပသ မည္ေလာ၊ သို႕ မဟုတ္ စာအုပ္ ပံု ျဖင့္ ထုတ္ မည္ ေလာ စသည္ တို႕ ကို စဥ္းစား ဆံုး ျဖတ္ရန္ လိုပါမည္။

ဤ ေနရာ တြင္ သတိျပဳ ရမည့္ အခ်က္ မွာ “ Document “ ဆိုသည့္ စကားရပ္ ျဖစ္ပါသည္။ အဆုိပါ အခ်က္သည္ “ Truth and Objectivity “ ဦးတည္ခ်က္ ႏွင့္ အမွန္ တရား ျဖစ္ပါသည္။ မိမိ တင္ျပ လိုသည့္ အခ်က္ သည္ မွန္ကန္ မွဳ ရွိရပါမည္။ အေၾကာင္း ေၾကာင္း ေၾကာင့္ မိမိ ေမွ်ာ္ မွန္းထားသည့္ အေၾကာင္း အရာ တစ္ရပ္ ျဖစ္ေပၚ ျခင္း မရွိ ခဲ့ပါ မူ ရိုက္ကူး ထားသည့္ ပံု မ်ားသည္ မိမိ ရည္ စူး ထားသည့္ ဦးတည္ ခ်က္ ႏွင့္ ကဲြလဲြေန ေနမည္ ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ အဆိုပါ ပံု မ်ားကို တင္ျပျခင္း မျပဳ ေတာ့ ရန္ သိ္ျပဳ ရပါမည္။

၁၁။ Learn from the best Photographers.

နိုင္ငံတကာ ရွိ ထင္ရွားသည့္ Documentary Photographer မ်ား၏ ပံု မ်ားကို ၾကည့္ ရွဳ ေလ့လာ ကာ ျမင္ဆရာ အျဖစ္ သင္ယူရန္ လိုပါသည္။ Magnum Photo Agency ကဲ့ သို႕ ေသာ ဓါတ္ပံု ဧဂ်င္စီ မ်ားသည္ ေလ့ လာသင္ ယူ စရာ ပံု ေပါင္း မ်ားစြာ ရွိ ေသာ ေနရာ ျဖစ္ပါသည္။

၁၂။ Solution.

အဆိုပါ ေန႕ ရက္တြင္ လုပ္ငန္း ေဆာင္ရြက္ ၍ အေၾကာင္း အမ်ိဳးမ်ိဳးေၾကာင့္ မျပီးပါက ေခတၱ နားလိုက္ပါ။ ကင္မရာ မွ ၁၅ မိနစ္မွ် ခြာ လိုက္ပါ။ စား မရာ ေသာက္ စရာ မ်ား စား ေသာက္ ကာ အား ထပ္ ေမြး လိုက္ပါ။ အဆိုပါ အခ်ိန္ အတြင္း စိတ္ ကူးသစ္ မ်ား ေပၚ လာနိုင္ ပါသည္။ လန္းဆန္း လာျပီ ဆိုလွ်င္ လုပ္ငန္း ျပန္စပါ။

၁၃။ Shooting Again.

တစ္ခါ တစ္ရန္ ရိုက္ ကူး၍ အဆင္ မေျပ သျဖင့္ စိတ္ ပ်က္ ရသည္ မ်ား ႏွင့္လည္း ၾကံဳ ရတတ္ ပါသည္။ စိတ္ မပ်က္ ပါနွင့္ မိမိသည္ လက္ရွိ အေၾကာင္း အရာ ႏွင့္ မ်ားစြာ အကၽြမ္း တ၀င္ ရွိေနသူ ျဖစ္ပါက ေနာက္ တစ္ၾကိမ္ ထပ္ ရိုက္ နိုင္ သည့္ အခြင့္ အေရး မ်ား ရွိပါ လိမ့္ မည္။ ေနာက္ တစ္ၾကိမ္ ထပ္ ၾကိဳးစားပါ။

၁၄။ Representing Reality.

Documentary Photography ရိုက္ကူးရာ တြင္ တာ၀န္ ယူ ရ မွဳ တစ္စိတ္ တစ္ ပိုင္း လည္း ပါ၀င္ပါသည္။ ရုိက္ကူး စဥ္ က ပင္မိမိ ေရွ႕ တြင္ ျဖစ္ေပၚ ေနသည့္ ျဖစ္ရပ္မ်ား ကို ရိုက္ကူး ရျခင္း ျဖစ္သျဖင့္ ပရိႆတ္ အေနႏွင့္ လည္း ျဖစ္ရပ္မွန္မ်ားဟု ယူ ဆထားျပီး ျဖစ္ပါသည္။ ရိုက္ကူးစဥ္ Composition ခ် ထည္းက ပင္ အေရးၾကီးသည့္ အေၾကာင္း အရာ မ်ားကို Frame ထဲ ပါေအာင္ ရိုက္ ေအာင္၊ မက်န္ ေအာင္ ရိုက္ရ ပါမည္။ မိမိ၏ Frame ထဲ တြင္ Story ႏွင့္ပတ္သက္၍ အေရးၾကီး သည့္ အခ်က္ မ်ား က်န္ေနခဲ့ပါက အမွန္တရား ကို ေဖၚ ေဆာင္ သည့္ အား ေျပာ့ သြား တတ္ပါ သည္။ ရိုက္ကူးရာ တြင္ မိမိ္ လိုရာ ကို အတင္း ဆဲြ ကာ “ ဇာတ္ မနာ နာ ေအာင္ “ ရိုက္ကူးပါက လည္း ဘက္လိုက္ သလို ျဖစ္ကာ အမွန္ တရား နွင့္ လဲြ ေခ်ာ္ သြား နိုင္သည္ကို သတိမူ ရပါမည္။

၁၅။ The Bigger Picture.

ရိုက္ကူးရာတြင္ ပံုအမ်ိဳးမ်ိဳးကို Varity of Shots မ်ားအျဖစ္ Prespective အမ်ိဳးမ်ိဳး ျဖင့္ ရိုက္ပါ။ သို႕ မွသာလွ်င္ ပရိႆတ္ အေနႏွင့္ အေျခအေနကို မွ်တစြာ ျမင္နိုင္ပါမည္။ ေစ်းထဲတြင္ သြားလာေနသူမ်ားသည္ ေစ်း တြင္ ေရာင္းေနသည့္ ပစၥည္းမ်ားအားလံုးကို အေသးစိတ္ အနီးကပ္ ၾကည့္လိုမွ ၾကည့္ ၾက ေပလိမ့္မည္။ သာမန္မွ်သာ ၾကည့္ၾကသည္သာ မ်ား ၾကေပသည္။ ။ Documentary Photography သည္လည္း တစ္စံု တစ္ရာကို Macro Photography ကဲ့သို႕ ျပ၍ မျဖစ္ ပရိႆတ္က စိတ္၀င္စားၾကမည္ မဟုတ္။ အားလံုး ျခံဳငံု ပါ၀င္သည့္ အေၾကာင္းအရာ တစ္ခုခုကို ၾကည့္ရံု မွ်ႏွင့္ တင္ျပလိုသည့္ Story ကို သိသာ ေအာင္ ေဖၚ ေဆာင္ ေနသည့္ ပံု ျဖစ္မွသာလွ်င္ စိတ္၀င္စားဘြယ္ရာ ျဖစ္ေပလိမ့္ မည္။ ထို႕ ေၾကာင့္ အနီး အေ၀း အားလံုး ျခံဳငံု မိသည့္ Perspective အမ်ိဳးမ်ိဳး ရွိေသာ ပံုမ်ား ျဖစ္ရန္ လိုပါသည္။ လူ ႏွင့္ ပစၥည္း တို႕ ၏ ဆက္သြယ္မွဳ ၊ လူ အျခင္းျခင္း ေတြ႕ ထိမွဳ ၊ လူ ပုဂၢိဳလ္ တစ္ဥိး ျခင္းစီ ၏ Expression စသည္တို႕ ကို Perspective အမ်ိဳး မ်ိဳး ျဖင့္ ေပၚ လြင္ ေအာင္ ရိုက္ ရပါမည္။

၁၆။ Details & Faces

Wide Angle shot မ်ား ရိုက္ရန္ လို သကဲ့ သို႕ အေရးၾကီး စိတ္၀င္စား ဘြယ္ရာ ေကာင္း သည့္ အခ်က္ အလက္ မ်ား၏ အေသးစိတ္ မ်ားကို ျပ နိုင္ရန္ လည္း လိုပါသည္။ ၾကည့္သူ၏ မ်က္ေစ့ ကို ဆဲြ ေဆာင္ နိုင္ သည့္ Textures, Colour, Patterns မ်ားကို ျပ ရန္ လိုပါသည္။ အခ်ိဳ႕ေသာ ေနရာ မ်ားတြင္ ပစၥည္း ကို အထူး ျပဳ ျပသ ရန္ လိုသည့္ အခ်ိန္ မ်ားလည္း ရွိပါသည္။ ထိုအခ်ိန္ မ်ိဳး တြင္ အဆိုပါ ပစၥည္း ကို အနီး ကပ္ ရိုက္ ရန္ လိုလာပါသည္။

အထူးသျဖင့္ လူပံုမ်ားကို ရိုက္ကူးပါက အဆိုပါ အေသးစိတ္မ်ား ကိုေပၚ ေအာင္ ရိုက္ ကူးရန္ရပါမည္။ လူ ပံု ရိုက္ ကူးပါက ေသျခာ စြာ ရိုက္ နိုင္ေစရန္ အတြက္ ခြင့္ေတာင္းရန္ လိုပါသည္။ သို႕မွသာ အထက္ပါ အေသးစိတ္မ်ားကို ေပၚ ေအာင္ ရိုက္ကူး နိုင္မည္ ျဖစ္သည့္ အတြက္ လူမ်ား၏ မ်က္ႏွာ ေပၚတြင္ ထင္ဟပ္ခ်က္မ်ား ( Expression ) မ်ားကို ရ နိုင္မည္ ျဖစ္ပါသည္။ သို႕ မွသာ အဆိုပါ Subject က မိမိ ျပသ လိုသည့္ Story ကို ေျပာ ေပလိမ့္ မည္။

၁၇။ Play by the Rule.

အခ်ိဳ႕ေသာ ဓါတ္ပံုရိုက္ကူး ျခင္းကို ကန္႕သတ္ ပိတ္ပင္ထားသည့္ ေနရာမ်ားကို မရိုက္မိရန္ လိုပါသည္။ အခ်ိဳ႕ ေသာ ေနရာမ်ားတြင္မူ ဓါတ္ပံုရိုက္ကူး ျခင္းအား ကန္႕သတ္ပိတ္ပင္ ထားသည္ကို စာႏွင့္ ေပ ႏွင့္ ေရး သား သတိေပးထားျခင္း မရွိေစကာမူ လံုျခံဳ ေရး ဆိုင္ရာ အမွဳ ထမ္းမ်ားက ဓါတ္ပံု ရိုက္ကူး ျခင္း မျပဳ ရန္ လာေရာက္ တားျမစ္ ျခင္းမ်ား ရွိတတ္ပါသည္။ အဆိုပါ အေျခ အေနမ်ိဳးတြင္ မိမိက လည္း ယဥ္ေက်းစြာ တုန္႕ ျပန္ လိုက္ ေလွ်ာရပါမည္။

ဥပမာ အားျဖင့္ Shopping Mall တစ္ခုတြင္ ဆိုင္ခန္းမ်ားကို ဓါတ္ပံု ရိုက္၍ မရ ေစကာ မူ Mall တစ္ခု လံုး ကိုျခံဳ ၍ ရိုက္ နိုင္ပါသည္။ သို႕ ေသာ္ မိမိ အေတြ႕ အၾကံဳ အရ အင္ဒိုနီးရား နုိင္ငံ ဂ်ာကာတာ ျမိဳ႕ ရွိ Grand Indonesia ႏွင့္ ၾသစေၾတးသွ် နုိင္ငံ ဆစ္ဒနီျမိဳ႕ ရွိ Parramatta West Field Shopping Mall မ်ားတြင္ မူ စာ ႏွင့္ ေပ ႏွင့္ ကန္႕သတ္ထားျခင္း မရွိေစကာမူ Shopping Mall တစ္ခုလံုး၏ မည္သည့္ ေနရာတြင္မွ ဓါတ္ပံုခြင့္ မျပဳေၾကာင္း လံုျခံဳေရးမ်ားက လာေရာက္ တားျမစ္သည္ကို ေတြ႕ ၾကံဳ ဘူးပါသည္။

Documentary Photography ပံုအခ်ိဳ႕အေၾကာင္းကို ရွင္းလင္း ျခင္း။

La Cena brotherhood, Seville, Spain, Palm Sunday 2011

အထက္ပါ ပံုမွာ အေမရိကန္ ဓါတ္ပံုဆရာ Anthony Delgado က စပိန္ရွိ Holly Week in Seville ကာလ အတြင္း Brotherhoods La Cena ဘာသာေရး အုပ္စု (၆) ခု လွည့္လည္သည္ကို အေရာင္ ႏွင့္ Symbol ေပၚ ေအာင္ ရိုက္ထားသည့္ ပံု ျဖစ္ပါသည္။

JROTC Army Recruits. Louisville, Kentucky 2012

အထက္ပါ ပံု မွာ ပနားမား- အေမရိကန္ ကျပား ဓါတ္ပံု ဆရာ Adrin Fussell ၏ My Name is Victory ဓါတ္ပံု မွတ္ တမ္း စာ အုပ္ပါ ပံု တစ္ပံု ျဖစ္ပါသည္။ အေမရိကန္ အထက္တန္းေက်ာင္း မ်ားတြင္ JROTC Programs အရ စစ္သင္တန္း ပို႕ ခ်သည္ကို ရိုက္ထားျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ အထက္ပါ ပံု မွာ Francis Lewis High School Cadet Team ၏ စစ္ေရးျပ (Drill ) လုပ္ေနသည္ကို ရိုက္ထားျခင္း ျဖစ္သည္။

Shah-i-Hamadan shrine in Srinagar, Kashmir 2010

အထက္ပါ ပံု မွာ Time မဂၢဇင္း အေမရိကန္ ဓါတ္ပံုသတင္း ေထာက္ Robert Nickelsberg အိႏၵိယ အေနာက္ ေျမာက္ပိုင္း ကက္ရ္ွမီးယား ျပည္နယ္ ၊ ဆရင္းနဂါး ျမိဳ႕ ( Srinagar ) ရွိ Shah-i-Hamadan Mosque တြင္ ရိုက္ ကူးသည့္ ပံု ျဖစ္ ပါသည္။ ေရာင္စံု စကၠဴ မ်ား လွပ စြာ စီခ်ယ္ ထားသည္မ်ား ႏွင့္ ဧခ်မ္း မွဳ ကို ထင္ဟပ္ေစသည့္ ပံု ဟု ရွင္းလင္း ေဖၚျပထားပါသည္။ ကက္ရွ္မီးယား ေၾကာင္း ရိုက္ကူး ထားသည့္ မွတ္တမ္း ပံု မ်ားအနက္ မွ တစ္ပံု ျဖစ္ပါသည္။

ကက္ရွ္မီးယား ( Kashmir ) သည္ အိႏၵိယ ျဗိတိသွ် လက္ေအာက္ တြင္ ရွိစဥ္ ထည္းက အုပ္ခ်ဳပ္သူ ဟိႏၵဴ ဘာသာ၀င္ အနည္းစု ႏွင့္ အစၥလမ္ ဘာသာ၀င္ လူထုအမ်ားစု အၾကား ျပႆနာ ျဖစ္ပြားခဲ့သည့္ ေနရာျဖစ္ ပါသည္။ ၁၉၄၇ ခုႏွစ္တြင္ အစၥလမ္ ဘာသာ ၀င္ မ်ား ပါကစၥတန္ အျဖစ္ အိႏၵိယ မွ ခဲြ ထြက္ သြားကာ ပါစၥတန္ အျဖစ္ သီးျခား နိုင္ငံ ထူေထာင္ျပီးသည့္ ေနာက္ပိုင္း တြင္ ကက္ရွ္မီးယား နယ္ေျမ ပိုင္ဆိုင္မွဳ အတြက္ အိႏၵိယ ႏွင့္ ပါကစၥတန္ တို႕ စစ္ ျဖစ္ၾက ရာ ကုလသမ၈ၢ က ၾကား၀င္ ျဖန္ေျဖ ခဲ့ရပါသည္။ အိႏိၵယ ထိမ္းခ်ဳပ္မွဳ ေအာက္ရွိ ကက္ရွ္မီးယား ႏွင့္ ပါကစၥတန္ ထိမ္းခ်ဳပ္ေသာ ကက္ရွ္မီးယား နယ္ေျမတို႕ အား နယ္နိမိတ္ ျဖင့္ သတ္မွတ္ ျခင္း မျပဳ နိုင္ဘဲ ထိမ္းခ်ဳပ္ မ်ဥ္း ( Line of Control- LoC ) ျဖင့္သာ ခဲြျခား သတ္မွတ္ ထားသည္ မွာ ယေန႕ တိုင္ပင္ ျဖစ္ပါသည္။

ကက္ရွ္မီးယားတြင္ ျပည္နယ္ သီးျခားထူေထာင္ေရးအတြက္ အစၥလမ္ဘာသာ၀င္ မူဂ်ာဟီဒင္ ( Mujahidin) လက္နက္ကိုင္ အဖဲြ႕မ်ား ႏွင့္ အိႏၵိယ တပ္ဖဲြ႕၀င္မ်ား နယ္ေျမ ကိစၥအတြက္ တိုက္ခိုက္ေနသည္မွာ ယေန႕ တိုင္ပင္ ျဖစ္ပါသည္။ ကက္ရွ္မီးယားတြင္ လွဳပ္ရွားေနသည့္ အဆိုပါ မူဂ်ာဟီဒင္ ( Mujahidin) လက္နက္ ကိုင္ အဖဲြ႕ မ်ားကို ပါကစၥတန္က ကိုယ္ထိလက္ေရာက္ မဟုတ္ေစကာမူ နိုင္ငံေရး အရ ေထာက္ခံ သည္ ျဖစ္ ၍ ဤ ကက္ရွ္မီးယား ျပႆနာ သည္ ေအးျငိမ္း ရန္ မဆိုထားဘိ ၊ ျငိမ္း ခ်မ္းေရး နည္းလမ္း ရွာေဖြ ရန္ ၾကိဳး ပမ္းသူ ကိုပင္ နိုဳဘယ္ဆု ေပးသင့္ သည္ဟု တင္စား ေျပာရသည့္ အေနာက္ အာရွေဒသ၏ Hot Spot တစ္ခု ျဖစ္ပါသည္။

အဆုိပါ ေဒသ သို႕ Documentary Photographer မ်ား စြာ သည္ သက္စြန္႕ ဆံဖ်ား သြားကာ မွတ္တမ္း ဓါတ္ပံု မ်ား ရိုက္ၾကပါသည္။ အထက္ က ဆိုကဲ့ သလိုပင္ လူ အမ်ား ေရာက္ရန္ ခက္သည့္ ေနရာ ကို Documentary Photographer မ်ား သြားၾက ျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ အထက္ပါ ပံု မွာ အဆိုပါ မွတ္တမ္း ပံု မ်ား အနက္ မွ တစ္ပံု ျဖစ္ပါသည္။

Iasi, Romania 2008

အထက္ပါ ပံုမွာ အီတလီ အေျခစိုက္ Freelance Photographer Carlo Gianferro ရူေမးနီးယား တြင္ ရိုက္ကူးခဲ့ေသာ Roma Interior Portrait မွ ပံုတစ္ပံု ျဖစ္ပါသည္။ ၁၉၉၂ ခု ႏွစ္ အေရွ႕ ဥေရာပ နိုငိ္ငံမ်ား ဆိုဗီယက္ ယူနီယံ ၏လႊမ္း မိုးမွဳ ေအာက္မွ လြတ္ေျမာက္ ျပီးသည့္ ေနာက္ပိုင္း အေျခအေနကို မွတ္တမ္း ရိုက္ ကူးထားသည့္ ပံုမ်ားအနက္မွ တစ္ပံု ျဖစ္ပါသည္။ ရူေမးနီးယား ေခတ္ေျပာင္းခိ်န္၏ တုိးတက္ ျဖစ္ေပၚ မွဳ ကို ရိုက္ကူးထားသည့္ မွတ္တမ္းပံုမ်ား အနက္မွ တစ္ပံု ျဖစ္ပါသည္။

The knife thrower’s assistant. Kent, England

အထက္ပါ ပံု ကို အဂၤလိပ္ ဓါတ္ပံု ဆရာ Time Richmond ၏ ဓါးပစ္ သမား ႏွင့္ ၄င္း၏ အကူ တို႕ ကို ရိုက္ကူးရန္ ရွာေဖြ ခဲ့ရာ အဂၤလန္ ရွိ Jon Anton တြင္ ဓါးပစ္ ဆရာ က သူ၏ အကူ ျဖစ္သူ ႏွင့္ ေလ့ က်င့္ ေနသည္ကို ေတြ႕ ၍ ရိုက္ကူး ခဲ့ ျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ ထိုစဥ္ ခဏ ရွိ ဓါး အပစ္ခံ ရသူ အမ်ိဳး သမီး မ်က္ႏွာ တြင္ ေပၚ လြင္ ေနသည့္ Moment ကို အရ ဖမ္းယူ ရိုက္ ကူးခဲ့ ျခင္း ျဖစ္သည္ ဟု ေဖၚျပထား ပါသည္။

An unemployed Moroccan, Canary Islands, Spain 2009

အထက္ပါ ပံု မွာ နယ္သာလန္မွ Joel van Houdt ၏ ပုံ ျဖစ္သည္။ ၄င္း၏ မိတ္ေဆြ ျဖစ္သူ Mohamed သည္ စပိန္သို႕ တရား မ၀င္ ေရာက္ရွိလာကာ နိုင္ငံေရး ခိုလွံဳ ခြင့္ ေတာင္း ေနစဥ္ ကာ လအတြင္း မိတ္ေဆြ တစ္ဦး ၏ အိမ္ ၌ အိပ္ေနစဥ္ ရိုက္ထား သည့္ ပံု ျဖစ္ပါသည္။ ဥေရာပ တြင္ အလုပ္ အကိုင္ အဆင္ေျပ မည္ အထင္နွင့္ လာေရာက္ ခဲ့ေသာ္ လည္း ဥေရာပ တိုက္တြင္ စီး ပြားေရး ကပ္ ဆိုက္ ေနသည့္ ကာ လ ႏွင့္ၾကံဳ ေန သျဖင့္ ေတာက္ေလွ်ာက္ အလုပ္ လက္မဲ့ ျဖစ္ခဲ့ ရသည့္ မွတ္တမ္း ပံု ျဖစ္ပါသည္။

From the series “Lost Villages“. Skipsea, East Riding of Yorkshire, England.2011

အထက္ပါ ပံု ကို အဂၤလိပ္ ဓါတ္ပံု ဆရာ Neil A, White ၏ Lost Village Series မွ ပံု တစ္ပံု ျဖစ္ပါသည္။ အဂၤလန္ အေရွ႕ ေျမာက္ပိုင္း ရွိ Holderness Coast တြင္ ေရတိုက္စားျခင္းေၾကာင့္ ေျမမ်ား ျပိဳကာ တစ္ေျဖးေျဖး ရြာလံုး ေျပာက္သားသည့္ ျဖစ္ရပ္ကို မွတ္တမ္း ဓါတ္ပံုရိုက္ထားသည့္ အထဲမွ ပံု တစ္ပံု ျဖစ္ပါ သည္။ ၄င္း ဓါတ္ပံု ရိုက္စဥ္က လမ္း ေပၚ မွ ျဖစ္ေသာ္လည္း ဓါတ္ပံု ရိုက္အျပီး ပစၥည္း သိမ္းကာ ကားေပၚ သို႕ အသြား ျပန္ လွည့္ ၾကည့္ရာတြင္ ၄င္း ဓါတ္ပံု ရိုက္သည့္ ေနရာသည္ မရွိတာ့ဘဲ ကမ္းျပိဳကာ ေရထဲ ပါသြားသည္ဟု ေဖၚျပထားပါသည္။

Dili, East Timor 2012

အထက္ပါ ပံု မွာ အီတလီ အမ်ိဳးသား Albertina d’Urso’s အေရွ႕ တီေမာ ၊ ဒီလီ ( Dili) ျမိဳ႕ ကမ္းေျခ တြင္ ေရ လုပ္သားမ်ား ပင္လယ္ သို႕ မထြက္မွီ ပိုက္ မ်ားျပင္ ဆင္ေနသည္ကို ရိုက္ထားသည့္ မွတ္တမ္း ပံု ျဖစ္ပါသည္။ ေရွ႕ တီေမာ မွ နိုင္ငံ တကာ လံုျခံဳ ေရး တပ္ဖဲြ႕ မ်ားမဆုတ္ ခြာမွီ ရိုက္ကူးခဲ့ ျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ အေရွ႕ တီေမာ အင္ဒိုနီးရွား လက္ေအာက္ မွ လြတ္ေျမာက္ ျပီးကာစ နိုင္ငံေရး အေျပာင္းအလဲ အေျခအေန ကို သြား ေရာက္ ရိုက္ကူးသည့္ မွတ္တမ္း ပံုမ်ားထဲမွ တစ္ပံု ျဖစ္ပါသည္။

Documentary Photography နမူနာ ပံုမ်ား။

ေအာက္ပါပံု မ်ား ကို ကူးယူ ေဖၚျပရာတြင္ ပံု ႏွင့္ပတ္သက္သည့္ အေၾကာင္း အရာ မ်ားကို ရွာေဖြ ေတြ႕ ရွိျခင္း မရွိသျဖင့္ ပံု အတိုင္း ကိုသာ နမူ နာ ပံု မ်ား အျဖစ္ ေဖၚျပ နိုင္ပါသည္။ ေအာက္ပါပံု မ်ား အနက္ ပထမ ႏွင့္ ဒုတိယ ပံု ႏွစ္ပံု မွာမူ ကမၻာေက်ာ္ ပံု ႏွစ္ပံု ျဖစ္ ပါသည္။ ပထမ ပံု မွာ လြန္ခဲ့ေသာ ဆယ္ စုႏွစ္ (၃) စု ခန္႕က ဖီယက္နမ္ တြင္ Naplm Bomb ေၾကာင့္ ကိုယ္တုန္းလံုး ႏွင့္ ထြက္ေျပးခဲ့ ရသည္ ခေလးမ ေလး ၏ ပံု ျဖစ္ပါသည္။ ယခု ဆို လွ်င္ အသက္ ၃၀ ေက်ာ္ေနကာ အေမရိကန္ တြင္ ေနထိုင္လွ်က္ ရွိပါသည္။

ဒုတိယပံုမွာ ဗီယက္နမ္တြင္ သူ႕ ကိုယ္သူ မီးရွိဳ႕ကာ စစ္ဆန္႕က်င္ ေရး ဆႏၵျပသည့္ ဘုန္းေတာ္ၾကီး တစ္ပါး တို႕ ၏ ပံုကို သာလွ်င္ မိမိသိရွိထားသည့္ အေၾကာင္းအရာမ်ား ျဖစ္ သျဖင့္ ေဖၚ ျပ နိုင္ျခင္း ျဖစ္ပါသည္။