“မသန္စြမ္းေတြ အတြက္ မူဝါဒဆြဲတဲ့ အပိုင္းေတြမွာ အလုပ္လုပ္ခ်င္တယ္”
ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ မသန္စြမ္း သူမ်ားႏွင့္ သန္စြမ္းသူ မ်ားအတြက္ က်႐ႈံးမႈမ်ားႏွင့္ ရင္ဆိုင္ရလွ်င္ ဘဝကို စိတ္ဓာတ္ ခိုင္မာစြာ ရင္ဆိုင္ျဖတ္သန္း ႏုိင္ေစမည့္ ခြန္အားမ်ားကို ေပးႏိုင္ခဲ့သူ အမ်ိဳးသမီးတဦး ရွိ သည္။ သူ႔အမည္က မစုပံုခ်စ္ ျဖစ္သည္။
ဘယ္ေျခတဘက္က လြဲလွ်င္ က်န္သည့္ ကိုယ္လက္အဂၤါမ်ား စံုလင္စြာ မပါရွိဘဲ ေမြးဖြားႀကီးျပင္း လာခဲ့ သည့္ သူသည္ အေကာင္း ပကတိအတိုင္း ပါလာသည့္ တဘက္တည္းေသာ ေျခေထာက္ကို အသံုးျပဳကာ သူ႔ေန႔စဥ္ဘဝကို အေကာင္းဆံုး ႏွင့္ အေအာင္ျမင္ဆံုး ျဖစ္ေအာင္ ဖန္တီးႏုိင္ခဲ့သည္။ တကၠသိုလ္ ဝင္တန္း စာေမးပြဲကို ဂုဏ္ထူး ၄ ဘာသာျဖင့္ ေအာင္ျမင္ ခဲ့ၿပီး ရန္ကုန္ အေနာက္ပိုင္း နည္းပညာ တကၠသိုလ္ (လႈိင္သာယာ) မွ B.Tech (IT) , B.E (IT) ဘြဲ႔ကို ရရွိခဲ့သည္။
အသက္ ၂၅ ႏွစ္အရြယ္ ရွိၿပီျဖစ္ေသာ မစုပံုခ်စ္သည္ သတင္းႏႇင့္ နည္းပညာ အင္ဂ်င္နီယာ မဟာတန္း ပထမႏႇစ္ကုိ တက္ေရာက္ေနစဥ္ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္တြင္ ၾသစေၾတးလ် ႏုိင္ငံ၊ ဆစ္ဒနီၿမိဳ႕ရႇိ University of New South Wales က ေပးအပ္သည့္ ပညာသင္ဆုကို ရရွိခဲ့ၿပီး မူ၀ါဒပိုင္း ဆိုင္ရာ မဟာတန္းကို တႏွစ္ခြဲ အၾကာ သြားေရာက္ သင္ယူ ေလ့လာခဲ့သည္။
အာရွႏွင့္ အေနာက္ႏိုင္ငံမ်ားမွ ေက်ာင္းသားမ်ား တက္ေရာက္သည့္ အဆိုပါတကၠသိုလ္မွ Master of Policy Studies ဘြဲ႔ကို ရရွိခဲ့ၿပီး ျမန္မာႏုိင္ငံသုိ႔ ျပန္လည္ ေရာက္ရွိလာသည့္ မစုပံုခ်စ္ႏွင့္ ဧရာဝတီ သတင္းဌာနမွ အႀကီးတန္း သတင္းေထာက္ ျမတ္စုမြန္က ဆက္သြယ္ ေမးျမန္းထားသည္မ်ားကို ေဖာ္ျပ အပ္ပါသည္။
ေမး။ ။ စုပံုခ်စ္ ေက်ာင္း သြားတက္ျဖစ္တဲ့ အေၾကာင္းအရာေလး အရင္ေျပာျပပါဦး။
ေျဖ။ ။ ၂၀၁၂ မွာ က်မက ဒီေက်ာင္းမွာ တက္ဖို႔ စေကာ္လာ ရတယ္။ ၂၀၁၃ ေဖေဖာ္ဝါရီမွာ ေက်ာင္း တက္ဖို႔ ၾသစေတးလ်ကို ထြက္သြားတယ္။ ၂၀၁၄ ဇူလိုင္မွာ ျပန္ေရာက္တယ္။ တက္တာကေတာ့ အရင္ဆံုး အဂၤလိပ္စာ တက္တယ္။ ၿပီးေတာ့ Master of Policy Studies ကို တႏွစ္ခြဲ တက္တယ္။ အဲဒါကို ၾသစေတးလ်ႏိုင္ငံ ဆစ္ဒနီၿမိဳ႕မွာရွိတဲ့ The University of New South Wales မွာ တက္ခဲ့တယ္။
ေမး။ ။ အဲဒီမွာ ဘယ္လို သင္ခန္းစာေတြ သင္ခဲ့ရတယ္၊ ကိုယ့္ႏုိင္ငံအတြက္ အေထာက္အပံ့ ျဖစ္ေစႏုိင္တဲ့ ဘယ္လို ပညာမ်ိဳးေတြ ျပန္သယ္ ယူလာႏုိင္ခဲ့တယ္ ဆိုတာလည္း ေျပာျပပါဦး။
ေျဖ။ ။ က်မက အဓိကေတာ့ ေပၚလစီေတြ ဘယ္လို လည္ပတ္တယ္ဆိုတာ သိခ်င္တယ္။ က်မတို႔ မသန္ စြမ္းေတြ အတြက္ ဥပေဒေတြက မထြက္ေသးဘူး။ မသန္စြမ္းေတြအတြက္ ဘယ္လိုေပၚလစီေတြ ခ်ျပမယ္၊ ဘယ္လို အခြင့္အေရး ေတြ ရႏုိင္မယ္ဆိုတာမ်ိဳး … ေပၚလစီဆိုတာ ႏိုင္ငံတခုမွာ အရမ္းအေရး ႀကီးတယ္။ အဲဒီဟာေတြကို သိခ်င္လို႔ က်မ သြား တက္တာ။ သူတို႔သင္တာကေတာ့ General Policy ေပါ့။ ေပၚလစီ တခုကို ဘယ္လိုတည္ေဆာက္တယ္၊ ေပၚလစီတခု ထြက္ဖို႔အတြက္ ဘာေတြလုပ္ရတယ္ေပါ့။ ဥပမာ- လယ္ယာေျမ သိမ္းခံရတယ္ ဆိုရင္ ဒီကိစၥအတြက္ ကမ္ပိန္းေတြလုပ္ၿပီး ေပၚလစီတခုကို အစိုးရဆီက ရေအာင္ေတာင္း တာမ်ိဳးေပါ့။
ဒီမွာကေတာ့ အဲဒီလိုမဟုတ္ဘူး။ တခါတခါက်ေတာ့ သူတို႔နဲ႔ က်မတို႔နဲ႔က အျမင္မတူဘူး။ က်မတို႔ဆီမွာက အခုမွ ဒီမိုကေရစီ စခါစ၊ ေျပာင္းလဲေရး ကာလဆိုေတာ့ သူတို႔အျမင္နဲ႔ က်မတို႔အျမင္နဲ႔ ေတာ္ေတာ္ ကြဲတယ္။ ဒီဘက္က အျမင္ေတြ ေျပာျပေတာ့လည္း သူတို႔ေတာ္ေတာ္နဲ႔ နားမလည္ဘူး။ တခါတခါ ေဆြးေႏြးရတဲ့ အခါ ဒီဘိတ္သေဘာမ်ိဳး ျဖစ္ၿပီး သူ႔အျမင္ ကုိယ့္အျမင္ ေဆြးေႏြးၾက၊ ဘယ္လို အေကာင္း ဆံုး ျဖစ္ေအာင္ လုပ္ၾကမလဲဆိုတာ စဥ္းစားၾကတာေပါ့။
အဲဒီေမဂ်ာကို တက္တာက ႏိုင္ငံသားထဲက ဆိုရင္ ေပၚလစီအဖြဲ႔အစည္းေတြမွာ ျပန္လုပ္မယ့္သူေတြ မ်ားတယ္။ ဒီႏွစ္မွာ ဗီယက္နမ္ ႏုိင္ငံျခားေရး ဝန္ႀကီးဌာနက လူေတြတိုးလာတယ္။ ႏိုင္ငံျခားေရး ဝန္ႀကီးဌာနမွာ အလုပ္လုပ္ေနတဲ့ ညႊန္မႉးေတြ လာတက္တာ မ်ားတယ္။
ေမး။ ။ အဲဒီမွာ သြားတက္တဲ့အခါ ဘယ္ႏိုင္ငံေတြက လူေတြလာတက္ၾကလဲ။ ဘယ္လိုလူမ်ိဳးေတြ တက္ၾက တာလဲ။
ေျဖ။ ။ NGO ေတြမွာ လုပ္တဲ့လူေတြလည္း လာတက္တယ္။ ဟိုမွာက Policy Organization ေတြရွိတယ္။ အဲဒီေနရာ ေတြမွာ ဝင္လုပ္မယ့္လူေတြ ပါတယ္။ ႏိုင္ငံေတြကေတာ့ အစံုပဲ။ ဗီယက္နမ္ ပါတယ္၊ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ ပါတယ္။ အႏၵိယ ပါတယ္။ အစံုပဲ။ ေမဂ်ာကသာ အတူတူမျဖစ္တာ။ ႏိုင္ငံကေတာ့ စံုတယ္။ က်မဆိုရင္ Community Development အပိုင္းေတြယူတယ္၊ Educational Policy ေတြယူတယ္။ အာရွႏိုင္ငံေတြလည္း ပါတယ္။ ဟိုဘက္ကဆိုရင္ အေမရိကား ပါတယ္၊ ေဟာ္လန္တို႔၊ ဖင္လန္တို႔ ဘက္ကလည္းပါတယ္။
ေမး။ ။ ျမန္မာျပည္မွာ ေက်ာင္းတက္ခဲ့တုန္းက ကိုယ့္ရဲ႕ မသန္စြမ္းမႈေၾကာင့္ အမ်ားႀကီး အခက္အခဲ ရွိခဲ့ တယ္ေလ။ အခု ၾသစေတးလွ်ကို ေက်ာင္းသြားတက္တဲ့ အခါမွာေရာ ဘယ္လို အခက္အခဲေတြ ႀကံဳခဲ့ရလဲ။ တျခား မသန္စြမ္းသူေတြေရာ ပါေသးလား။
ေျဖ။ ။ အဲဒီႏွစ္မွာ တက္တာကေတာ့ သမီးတေယာက္ပဲ မသန္စြမ္းသူ ပါတယ္။ အတန္းထဲမွာ မသန္စြမ္း တေယာက္ပဲ ပါေတာ့ အားလံုးက ဝိုင္းၿပီး ဂရုစိုက္ၾကတယ္။ ၿပီးေတာ့ ေက်ာင္းမွာကလည္း မသန္စြမ္း ေက်ာင္းသားေတြအတြက္ တခါတည္း အေထာက္အကူျပဳ ဌာနရွိၿပီးသား။ အဲဒီဌာနက ေနၿပီးေတာ့ ဘာ လိုအပ္သလဲ၊ ဒီမသန္စြမ္းက အျမင္အာ႐ံု ဆိုရင္ မ်က္မျမင္ လက္စမ္းစာေတြ လုပ္ေပးတာမ်ိဳး၊ သူကိုယ္ တုိင္ လိုက္မမွတ္ႏုိင္ဘူးဆိုရင္ လူတေယာက္က လိုက္မွတ္ ေပးတာမ်ိဳး၊ ဒါမွမဟုတ္ ေက်ာင္းသားက အခ်ိန္ပို လိုခ်င္သလား အဲဒါမ်ိဳး တခါတည္းသူတို႔က အကုန္လံုး လုပ္ေပးၿပီးသား။ သင္ခန္းစာေတြကို ရီေကာ္ဒါနဲ႔ အသံလိုက္ဖမ္းမလား၊ ကြန္ပ်ဴတာနဲ႔ တခါတည္း ႐ိုက္မလား၊ အဲဒီလိုမ်ိဳး လုပ္ေပးၿပီးသား။
အကုန္လံုး သူတို႔စီစဥ္ေပးထားတယ္။ လိုေလေသး မရွိဘူး။ ဒီေက်ာင္းသားတေယာက္ ဘာလိုတယ္ ဆုိတာ သူတို႔ဆီမွာ မွတ္ပံုတင္ထားရတဲ့ သေဘာေပါ့။ Assignment ေတြဆိုရင္လည္း အခ်ိန္တပတ္ ပိုေပးတယ္။ ဒါေပမယ့္ က်မကေတာ့ ပံုမွန္ စာသင္ခ်ိန္အတိုင္း တက္ခဲ့တယ္။
မသန္ေသာ္လည္း စြမ္းသည့္ မစုပံုခ်စ္ (ဓာတ္ပံု – မစုပံုခ်စ္ မိသားစုထံမွ)
ေမး။ ။ စုပံုခ်စ္ အေနနဲ႔ေရာ ဘယ္လို အကူအညီမ်ိဳး ယူခဲ့ရလဲ။
ေျဖ။ ။ က်မ အတြက္က်ေတာ့ စာလိုက္ေရးဖို႔ အဆင္မေျပဘူးေလ။ ကြန္ပ်ဴတာနဲ႔ စာ႐ိုက္ဖို႔လည္း အဆင္ မေျပေတာ့ သူတို႔ဆီက ရီေကာ္ဒါေတာင္းၿပီး အသံဖမ္းထားတာနဲ႔ သင္ခန္းစာ ပို႔ခ်ခ်က္ေတြကို ျပန္နားေထာင္တယ္။ ဟိုမွာကေတာ့ ကိုယ္ စာႀကိဳးစားရတာပဲ ရွိတယ္။ က်န္တာကေတာ့ ျပည့္စံုၿပီး သားေပါ့။ အားလံုးေပးထားတယ္။ ေက်ာင္းထဲဝင္တာနဲ႔ အင္တာနက္ ဝိုင္ဖိုင္ေပးထားတယ္။ စာအုပ္ေတြ အကုန္ ထားေပးထားတယ္။ လိုတာမွန္သမွ် သူတို႔အကုန္ လုပ္ေပးၿပီး သား။ သမီးတုိ႔ဘက္က စာလုပ္ေပး ဖို႔ပဲ ရွိတယ္။
ဒီမွာကေတာ့ အကုန္လံုး ဘာမွမျပည့္စံုဘူးေပါ့။ ေက်ာင္းသြားဖို႔ကအစ ေထာင့္ေပါင္းစံုက လိုက္ပူေန ရတာေပါ့။ ဒီမွာဆိုရင္ ဥပမာ ေျပာရရင္ စာေမးပြဲေျဖမယ့္ရက္ေတြဆိုရင္ ေက်ာင္းကားက လာပါ့မလား ဆိုတာ ပူေနရတယ္။ ဒီမွာက်ေတာ့ ေက်ာင္းကားက ၅ မိနစ္ တစီးထြက္ေတာ့ အဆင္ေျပတယ္။ ေက်ာင္းကို သြားတဲ့ ကားက လူအျပည့္လည္း မဟုတ္ဘူး။ ၿပီးေတာ့ ဘတ္စ္ကားေတြမွာ ဘီးတပ္ ကုလားထိုင္ေတြပါတဲ့ ကားေတြနဲ႔ ဆုိေတာ့ ေက်ာင္းကို အခ်ိန္မီ ေရာက္ပါ့မလား ဆိုၿပီး ပူစရာ မလိုဘူး။ ကိုယ့္စာပဲ ကိုယ္ဂ႐ုစိုက္ရတယ္။ စာတခုပဲ ကိုယ့္ေခါင္းထဲ ထည့္စရာလိုတာေပါ့။ က်န္တာအားလံုး စိတ္ပူ စရာ မလိုဘူး။
တကယ္လို႔ စာၾကည့္တိုက္မွာ စာအုပ္ငွားခ်င္တယ္။ က်မက မသြားခ်င္ဘူးဆိုရင္ အြန္လိုင္းကေန ဒီစာအုပ္၊ ဒီစာအုပ္ေတြ လိုခ်င္တယ္လို႔ Request လုပ္လိုက္ရင္၊ ဒီစာအုပ္ေလးကို ငါ့အိမ္နားအေရာက္ ပို႔ေပးပါဆိုရင္ သူတို႔က အိမ္နားအထိ လာပို႔ေပးတယ္။
ေမး။ ။ အဲဒီမွာ သင္ခဲ့ရတဲ့ ပညာရပ္ေတြကို ကိုယ့္ႏိုင္ငံအတြက္ ဘယ္လို ျပန္အသံုးခ်ဖို႔ရွိလဲ။
ေျဖ။ ။ အခုက က်မ ျပန္ေရာက္တာ ၂ ရက္၊ ၃ ရက္ပဲရွိေသးတယ္။ ၿပီးေတာ့ ေဝးသြားတာလည္း ၁ ႏွစ္ခြဲ ဆိုေတာ့ အဲဒီ ၁ ႏွစ္ခြဲကာလက အေျပာင္းအလဲျဖစ္ေနေတာ့ အခုျဖစ္ေနတာေတြကို က်မ မီွေအာင္ ျပန္လိုက္ရဦးမယ္။ အဲဒီေတာ့ အခ်ိန္ေတာ့ ယူဦးမွာေပါ့။ က်မ လုပ္ခြင့္ရမယ္ဆိုရင္ ဘယ္ေနရာကျဖစ္ျဖစ္ ကူညီခ်င္ပါတယ္။ ကူလည္း ကူညီမွာပါ။ အခုလည္း က်မကို ေျပာထားတဲ့ သူေတြရွိတယ္။ က်မကို လုပ္ခြင့္ေပးမယ္ဆိုရင္ အားလံုးကို ဝိုင္းလုပ္ေပးခ်င္ပါတယ္။
ေနာက္ဆံုး လုပ္ခဲ့တာကေတာ့ ၂၀၀၈ ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံဥပေဒမွာပါတဲ့ ႏိုင္ငံသားျဖစ္ခြင့္ဆိုတဲ့ အခ်က္က မသန္စြမ္း အမ်ိဳးသမီးေတြအေပၚ ဘယ္လုိမ်ိဳး သက္ေရာက္မႈ ျဖစ္သလဲဆိုတာ ေက်ာင္းအတြက္ စာတမ္း လုပ္ခဲ့တာ ရွိတယ္။ အဲဒါနဲ႔ ဂုဏ္ထူးရခဲ့တယ္။ ကိုယ္လည္း စိတ္ဝင္စားေတာ့ေလ။
မသန္စြမ္းေတြအတြက္ မူဝါဒေတြဆြဲတဲ့ အပိုင္းေတြမွာ အလုပ္လုပ္ခ်င္တယ္။ ဟိုရက္က မသန္စြမ္းမႈနဲ႔ ဆိုင္တဲ့ ညီလာခံ လုပ္တယ္။ က်မ အရမ္းဝမ္းသာတယ္။ ဒါေပမယ့္ က်မက အသက္ငယ္ေတာ့ အဲဒီ ျမန္မာႏိုင္ငံလံုးဆိုင္ရာ မသန္စြမ္းသူမ်ား ေကာ္မတီမွာ တရားဝင္ပါခြင့္ မရွိခဲ့ဘူး။ အသက္က ၂၅ မျပည့္ေသးဘူး ဆိုေတာ့ အသက္ ကန္႔သတ္ခ်က္ေၾကာင့္ ဝင္မပါခဲ့ရဘူး။ အဲဒီမွာ တရားဝင္ပါခြင့္ မရေပမယ့္ သူတို႔အေနနဲ႔ က်မကို လက္တြဲၿပီး ဝိုင္းလုပ္ခြင့္ေပးမယ္ဆိုရင္ လက္တြဲၿပီး လုပ္မွာပါ။
ေမး။ ။ စုပံုခ်စ္ ဒီက မသြားခင္တုန္းက သင္ယူခဲ့တဲ့ ဘာသာရပ္နဲ႔ အခု ယူလာတဲ့ ေမဂ်ာက မတူဘူး ဆိုေတာ့ ဒါေတြကို ဘယ္လို အသံုးခ်ၿပီး ေရွ႕ဆက္သြားဖို႔ရွိလဲ။
ေျဖ။ ။ တျခားစီျဖစ္တယ္လို႔ေတာ့ ေျပာလို႔ရတယ္။ ဒါေပမယ့္ ေပၚလစီတခုျဖစ္ဖို႔ ဆိုတာကလည္း အိုင္တီနဲ႔ လုပ္ၾကတယ္၊ အြန္လိုင္းအေျချပဳ လႈပ္ရွားမႈေတြကလည္း တအားမ်ားတယ္ေလ။ ဒီေတာ့ အိုင္တီနဲ႔ ဆက္စပ္တယ္လို႔ ေျပာလို႔ ရပါတယ္။ လံုးဝႀကီး မဆက္စပ္ဘူးလို႔ေတာ့ ေျပာလို႔မရဘူးေပါ့။
ဒီမွာေတာ့ မာစတာ ျပန္တက္ဦးမယ္။ ၿပီးေတာ့ အျပင္ကေနၿပီးေတာ့ NGO ေတြမွာ လုပ္ေပးစရာ ရွိတာေတြ လုပ္မယ္ေပါ့။ က်မ ထင္တာေတာ့ အားလံုးက ဆက္စပ္ေနတာပဲလို႔ ထင္တယ္။ အဲဒီႏွစ္ခုလံုး ကို အေကာင္းဆံုး လုပ္သြားဖို႔ ေမွ်ာ္လင့္ ထားတယ္။
ေမး။ ။ စုပံုခ်စ္ဆိုတာ မသန္စြမ္းသူေတြ ၾကားထဲမွာေရာ၊ သန္စြမ္းတဲ့ လူေတြၾကားထဲမွာပါ အတုယူစရာ စံျပျဖစ္ခဲ့ေတာ့ အခုလို ကိုယ့္တိုင္းျပည္မွာလည္း ထူးခၽြန္ခဲ့တဲ့ အျပင္၊ သူမ်ားႏုိင္ငံမွာလည္း ပညာေတြ သြားသင္ခဲ့ရတဲ့ ေအာင္ျမင္မႈ ေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အဲဒီလူမ်ိဳးေတြအတြက္ ဘယ္လို အားေပးစကား ေျပာခ်င္သလဲ။
ေျဖ။ ။ အဓိကကေတာ့ ရည္မွန္းခ်က္ ရွိမယ္ဆိုရင္ေတာ့ အားလံုးက ေအာင္ျမင္ပါတယ္။ က်မက ငယ္ငယ္ေလးထဲက ႏိုင္ငံျခားမွာ ေက်ာင္းတက္ခ်င္တယ္။ မတက္ႏုိင္ေပမယ့္ သြားဖို႔အတြက္ ဦးတည္ၿပီး အၿမဲတမ္းႀကိဳးစားေနတယ္။ အခုလို သြားခြင့္ရတဲ့ အခ်ိန္မွာ တခါတည္း တန္းသြားၿပီး ဘြဲ႔ယူလာႏုိင္တာ ေပါ့ေနာ္။ အဓိကေတာ့ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္နဲ႔ ရည္မွန္းခ်က္ ထားတာ အေကာင္းဆံုးပဲ။ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ မရွိရင္ အသက္ရွင္ေနရတာ အဓိပၸာယ္မရွိ သလိုပဲေလ။ အဲဒါေၾကာင့္ အတတ္ႏုိင္ဆံုး ႀကိဳးစားၿပီးေတာ့ အခြင့္အေရး တခ်ိန္မဟုတ္တခ်ိန္ ေရာက္လာမွာပဲ။ အခြင့္အေရးက ေရာက္လာၿပီးေတာ့ ကိုယ့္မွာ တခုမွ မရွိဘဲ လက္လႊတ္လိုက္ရတာမ်ိဳး မဟုတ္ဘဲ ေရာက္လာတဲ့ အခ်ိန္မွာ တခါတည္း လက္ဆုပ္လက္ကိုင္ ရၿပီးေတာ့ ေအာင္ျမင္မႈကို ယူပါလို႔ ေျပာခ်င္ပါတယ္။ ။
ေမး။ ။ စုပံုခ်စ္ အေနနဲ႔ေရာ ဘယ္လို အကူအညီမ်ိဳး ယူခဲ့ရလဲ။
ေျဖ။ ။ က်မ အတြက္က်ေတာ့ စာလိုက္ေရးဖို႔ အဆင္မေျပဘူးေလ။ ကြန္ပ်ဴတာနဲ႔ စာ႐ိုက္ဖို႔လည္း အဆင္ မေျပေတာ့ သူတို႔ဆီက ရီေကာ္ဒါေတာင္းၿပီး အသံဖမ္းထားတာနဲ႔ သင္ခန္းစာ ပို႔ခ်ခ်က္ေတြကို ျပန္နားေထာင္တယ္။ ဟိုမွာကေတာ့ ကိုယ္ စာႀကိဳးစားရတာပဲ ရွိတယ္။ က်န္တာကေတာ့ ျပည့္စံုၿပီး သားေပါ့။ အားလံုးေပးထားတယ္။ ေက်ာင္းထဲဝင္တာနဲ႔ အင္တာနက္ ဝိုင္ဖိုင္ေပးထားတယ္။ စာအုပ္ေတြ အကုန္ ထားေပးထားတယ္။ လိုတာမွန္သမွ် သူတို႔အကုန္ လုပ္ေပးၿပီး သား။ သမီးတုိ႔ဘက္က စာလုပ္ေပး ဖို႔ပဲ ရွိတယ္။
ဒီမွာကေတာ့ အကုန္လံုး ဘာမွမျပည့္စံုဘူးေပါ့။ ေက်ာင္းသြားဖို႔ကအစ ေထာင့္ေပါင္းစံုက လိုက္ပူေန ရတာေပါ့။ ဒီမွာဆိုရင္ ဥပမာ ေျပာရရင္ စာေမးပြဲေျဖမယ့္ရက္ေတြဆိုရင္ ေက်ာင္းကားက လာပါ့မလား ဆိုတာ ပူေနရတယ္။ ဒီမွာက်ေတာ့ ေက်ာင္းကားက ၅ မိနစ္ တစီးထြက္ေတာ့ အဆင္ေျပတယ္။ ေက်ာင္းကို သြားတဲ့ ကားက လူအျပည့္လည္း မဟုတ္ဘူး။ ၿပီးေတာ့ ဘတ္စ္ကားေတြမွာ ဘီးတပ္ ကုလားထိုင္ေတြပါတဲ့ ကားေတြနဲ႔ ဆုိေတာ့ ေက်ာင္းကို အခ်ိန္မီ ေရာက္ပါ့မလား ဆိုၿပီး ပူစရာ မလိုဘူး။ ကိုယ့္စာပဲ ကိုယ္ဂ႐ုစိုက္ရတယ္။ စာတခုပဲ ကိုယ့္ေခါင္းထဲ ထည့္စရာလိုတာေပါ့။ က်န္တာအားလံုး စိတ္ပူ စရာ မလိုဘူး။
တကယ္လို႔ စာၾကည့္တိုက္မွာ စာအုပ္ငွားခ်င္တယ္။ က်မက မသြားခ်င္ဘူးဆိုရင္ အြန္လိုင္းကေန ဒီစာအုပ္၊ ဒီစာအုပ္ေတြ လိုခ်င္တယ္လို႔ Request လုပ္လိုက္ရင္၊ ဒီစာအုပ္ေလးကို ငါ့အိမ္နားအေရာက္ ပို႔ေပးပါဆိုရင္ သူတို႔က အိမ္နားအထိ လာပို႔ေပးတယ္။
ေမး။ ။ အဲဒီမွာ သင္ခဲ့ရတဲ့ ပညာရပ္ေတြကို ကိုယ့္ႏိုင္ငံအတြက္ ဘယ္လို ျပန္အသံုးခ်ဖို႔ရွိလဲ။
ေျဖ။ ။ အခုက က်မ ျပန္ေရာက္တာ ၂ ရက္၊ ၃ ရက္ပဲရွိေသးတယ္။ ၿပီးေတာ့ ေဝးသြားတာလည္း ၁ ႏွစ္ခြဲ ဆိုေတာ့ အဲဒီ ၁ ႏွစ္ခြဲကာလက အေျပာင္းအလဲျဖစ္ေနေတာ့ အခုျဖစ္ေနတာေတြကို က်မ မီွေအာင္ ျပန္လိုက္ရဦးမယ္။ အဲဒီေတာ့ အခ်ိန္ေတာ့ ယူဦးမွာေပါ့။ က်မ လုပ္ခြင့္ရမယ္ဆိုရင္ ဘယ္ေနရာကျဖစ္ျဖစ္ ကူညီခ်င္ပါတယ္။ ကူလည္း ကူညီမွာပါ။ အခုလည္း က်မကို ေျပာထားတဲ့ သူေတြရွိတယ္။ က်မကို လုပ္ခြင့္ေပးမယ္ဆိုရင္ အားလံုးကို ဝိုင္းလုပ္ေပးခ်င္ပါတယ္။
ေနာက္ဆံုး လုပ္ခဲ့တာကေတာ့ ၂၀၀၈ ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံဥပေဒမွာပါတဲ့ ႏိုင္ငံသားျဖစ္ခြင့္ဆိုတဲ့ အခ်က္က မသန္စြမ္း အမ်ိဳးသမီးေတြအေပၚ ဘယ္လုိမ်ိဳး သက္ေရာက္မႈ ျဖစ္သလဲဆိုတာ ေက်ာင္းအတြက္ စာတမ္း လုပ္ခဲ့တာ ရွိတယ္။ အဲဒါနဲ႔ ဂုဏ္ထူးရခဲ့တယ္။ ကိုယ္လည္း စိတ္ဝင္စားေတာ့ေလ။
မသန္စြမ္းေတြအတြက္ မူဝါဒေတြဆြဲတဲ့ အပိုင္းေတြမွာ အလုပ္လုပ္ခ်င္တယ္။ ဟိုရက္က မသန္စြမ္းမႈနဲ႔ ဆိုင္တဲ့ ညီလာခံ လုပ္တယ္။ က်မ အရမ္းဝမ္းသာတယ္။ ဒါေပမယ့္ က်မက အသက္ငယ္ေတာ့ အဲဒီ ျမန္မာႏိုင္ငံလံုးဆိုင္ရာ မသန္စြမ္းသူမ်ား ေကာ္မတီမွာ တရားဝင္ပါခြင့္ မရွိခဲ့ဘူး။ အသက္က ၂၅ မျပည့္ေသးဘူး ဆိုေတာ့ အသက္ ကန္႔သတ္ခ်က္ေၾကာင့္ ဝင္မပါခဲ့ရဘူး။ အဲဒီမွာ တရားဝင္ပါခြင့္ မရေပမယ့္ သူတို႔အေနနဲ႔ က်မကို လက္တြဲၿပီး ဝိုင္းလုပ္ခြင့္ေပးမယ္ဆိုရင္ လက္တြဲၿပီး လုပ္မွာပါ။
ေမး။ ။ စုပံုခ်စ္ ဒီက မသြားခင္တုန္းက သင္ယူခဲ့တဲ့ ဘာသာရပ္နဲ႔ အခု ယူလာတဲ့ ေမဂ်ာက မတူဘူး ဆိုေတာ့ ဒါေတြကို ဘယ္လို အသံုးခ်ၿပီး ေရွ႕ဆက္သြားဖို႔ရွိလဲ။
ေျဖ။ ။ တျခားစီျဖစ္တယ္လို႔ေတာ့ ေျပာလို႔ရတယ္။ ဒါေပမယ့္ ေပၚလစီတခုျဖစ္ဖို႔ ဆိုတာကလည္း အိုင္တီနဲ႔ လုပ္ၾကတယ္၊ အြန္လိုင္းအေျချပဳ လႈပ္ရွားမႈေတြကလည္း တအားမ်ားတယ္ေလ။ ဒီေတာ့ အိုင္တီနဲ႔ ဆက္စပ္တယ္လို႔ ေျပာလို႔ ရပါတယ္။ လံုးဝႀကီး မဆက္စပ္ဘူးလို႔ေတာ့ ေျပာလို႔မရဘူးေပါ့။
ဒီမွာေတာ့ မာစတာ ျပန္တက္ဦးမယ္။ ၿပီးေတာ့ အျပင္ကေနၿပီးေတာ့ NGO ေတြမွာ လုပ္ေပးစရာ ရွိတာေတြ လုပ္မယ္ေပါ့။ က်မ ထင္တာေတာ့ အားလံုးက ဆက္စပ္ေနတာပဲလို႔ ထင္တယ္။ အဲဒီႏွစ္ခုလံုး ကို အေကာင္းဆံုး လုပ္သြားဖို႔ ေမွ်ာ္လင့္ ထားတယ္။
ေမး။ ။ စုပံုခ်စ္ဆိုတာ မသန္စြမ္းသူေတြ ၾကားထဲမွာေရာ၊ သန္စြမ္းတဲ့ လူေတြၾကားထဲမွာပါ အတုယူစရာ စံျပျဖစ္ခဲ့ေတာ့ အခုလို ကိုယ့္တိုင္းျပည္မွာလည္း ထူးခၽြန္ခဲ့တဲ့ အျပင္၊ သူမ်ားႏုိင္ငံမွာလည္း ပညာေတြ သြားသင္ခဲ့ရတဲ့ ေအာင္ျမင္မႈ ေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အဲဒီလူမ်ိဳးေတြအတြက္ ဘယ္လို အားေပးစကား ေျပာခ်င္သလဲ။
ေျဖ။ ။ အဓိကကေတာ့ ရည္မွန္းခ်က္ ရွိမယ္ဆိုရင္ေတာ့ အားလံုးက ေအာင္ျမင္ပါတယ္။ က်မက ငယ္ငယ္ေလးထဲက ႏိုင္ငံျခားမွာ ေက်ာင္းတက္ခ်င္တယ္။ မတက္ႏုိင္ေပမယ့္ သြားဖို႔အတြက္ ဦးတည္ၿပီး အၿမဲတမ္းႀကိဳးစားေနတယ္။ အခုလို သြားခြင့္ရတဲ့ အခ်ိန္မွာ တခါတည္း တန္းသြားၿပီး ဘြဲ႔ယူလာႏုိင္တာ ေပါ့ေနာ္။ အဓိကေတာ့ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္နဲ႔ ရည္မွန္းခ်က္ ထားတာ အေကာင္းဆံုးပဲ။ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ မရွိရင္ အသက္ရွင္ေနရတာ အဓိပၸာယ္မရွိ သလိုပဲေလ။ အဲဒါေၾကာင့္ အတတ္ႏုိင္ဆံုး ႀကိဳးစားၿပီးေတာ့ အခြင့္အေရး တခ်ိန္မဟုတ္တခ်ိန္ ေရာက္လာမွာပဲ။ အခြင့္အေရးက ေရာက္လာၿပီးေတာ့ ကိုယ့္မွာ တခုမွ မရွိဘဲ လက္လႊတ္လိုက္ရတာမ်ိဳး မဟုတ္ဘဲ ေရာက္လာတဲ့ အခ်ိန္မွာ တခါတည္း လက္ဆုပ္လက္ကိုင္ ရၿပီးေတာ့ ေအာင္ျမင္မႈကို ယူပါလို႔ ေျပာခ်င္ပါတယ္။ ။
--------------------------------------
ကိုမ်ဳိး(lwanmapyay.blogspot.com) လြမ္းမေျပ သုတရပ္၀န္း | Facebook
ကိုမ်ဳိး(lwanmapyay.blogspot.com) လြမ္းမေျပ သုတရပ္၀န္း | Facebook