Mind ကို Set လုပ္ထားခံရေသာ Mindset

ေဒါက္တာေမာင္ေမာင္စိုး (ေဘာဂေဗဒ)

အခုတစ္ေလာ အဖဲြ႕အစည္း အေတာ္မ်ားမ်ား သည္ mindset အေၾကာင္းေျပာ လာၾကသည္။ Mindset ကို ျမန္မာလုိပင္ မုိင္းဆက္ဟု သာ ေမြးစားစကားလံုးကို သံုးေနၾကသည္။ ေနာက္ ဆံုးေတာ့ ထုိမုိင္းဆက္ စကားလံုးသည္ ဂီယာ လုိပင္ ေမြးစား စကားလံုး ျဖစ္သြားႏိုင္သည္။ ေနရာတကာ ဘာသာျပန္ေနသည္ ထက္စာလွ်င္ တစ္ခါတစ္ရံ တိုက္႐ိုက္ သံုးလိုက္သည္ကား အေတာ္ ဟုတ္သြား တတ္သည္။ စကားလံုး တိုင္းေတာ့ တိုက္႐ိုက္ သံုးဖုိ႔ေတာ့ မလုိပါ။ သို႔ေသာ္လည္း ဘာသာျပန္ေန ရမႈေၾကာင့္ အေျခအေန ႐ႈပ္ေထြး၊ စကား လံုးေတြ ေဖာင္းပြ လာမည္ဆိုလွ်င္ တိုက္႐ိုက္ယူၿပီး နားလည္ လိုက္တာ ပုိေကာင္း မည္ထင္သည္။ ဒူးမနာသား စကားလံုးမ်ားဟု ေခၚခ်င္သည္။

Mindset ကို ျမန္မာမႈျပဳလွ်င္ ပံုစံက်ေနေသာ အျမင္၊ ပံုေသအေတြး အေခၚ၊ ေတြးေခၚမႈ အေလ့အထဟု- ျမန္မာျပန္ ဆိုထားသည္ကို လည္း ေတြ႕ရသည္။ အဂၤလိပ္လုိေတာ့ mindset can be expressed as the established set of attitudes held by someone ႏွင့္ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ နားလည္ေသာ္လည္း၊ အေျခခံ အားျဖင့္ေတာ့ ကြဲလြဲနားလည္ေနၾကသည္ကို ေတြ႕ရပါေတာ့သည္။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ သည္ ထုိ mindset သေဘာတရား အရဆုိလွ်င္ နားလည္ထားသည္ကား ကိုယ့္အေတြးအေခၚ၊ ကိုယ့္စ႐ိုက္၊ ကိုယ့္အမူအက်င့္ ဟုသာ နားလည္ထားသည္။ ထု႔ိေၾကာင့္ mindset ကို ျပင္ခ်င္လွ်င္ ကိုယ့္အေတြးအေခၚ၊ ကိုယ့္စ႐ိုက္၊ ကိုယ့္အျမင္မ်ားကိုသာ ျပင္ရေတာ့ မည္ျဖစ္သည္။

ထုိ႔ေၾကာင့္ ထုိ mindset ႀကီးကို ျပင္ရမည္ဆိုလွ်င္ ျပင္ဖို႔လြယ္ပါ မည္လား ဟူေသာ ေမးခြန္းလည္းျဖစ္ လာပါသည္။ ထုိ mindset ကို ကိုယ့္ ဟာကိုယ္ျပင္၊ ကိုယ့္အသိတရားႏွင့္ ျပင္ႏိုင္ရမည္ဟုသာ ၾသ၀ါဒေလ တိုက္မည္ဆိုပါက၊ ေလ သာကုန္သြားပါမည္။ သင္သူသာ ပင္ပန္းပါလိမ့္မည္။ အသင္ခံရသူ ၏ mindset ကေတာ့ ေျပာင္းမည္မဟုတ္ပါ။ အေၾကာင္းမွာ မုိင္းဆက္၏ အဓိပၸာယ္ ဖြင့္ဆိုခ်က္ အရၾကည့္မည္ဆိုလွ်င္ mindset အျဖစ္ခံေနရျခင္းျဖစ္သည္။ တစ္နည္း အားျဖင့္ mindset ဆုိသည္မွာ အျပဳစားခံထားရျခင္းျဖစ္သည္။ ပံုသြင္းခံထားရျခင္းျဖစ္ သည္။ အလုပ္ခံထားျခင္းျဖစ္သည္။ တစ္နည္း အားျဖင့္ မိႈင္းတိုက္ခံထားရျခင္း၊ အေရာင္ ဆိုးခံထားရျခင္းျဖစ္သည္။

ထု႔ိေၾကာင့္လည္းကိုယ္တိုင္၊ ကုိယ့္ mindset ကို ကိုယ္မေျပာင္းႏိုင္ျခင္းျဖစ္ သည္။ အျပဳစားခံထားရသူ မ်ားသည္ အျပဳစားခံမႈမွလြတ္ေအာင္၊ အျခားသူကယ္ မွျဖစ္သည္။ မင္းတို႔ mindset ေတြ ေျပာင္းလိုက္ ေတာ့ဟု ေျပာေနလို႔ေတာ့မရပါ။ မင္းတို႔ mindset ကို ငါေျပာင္းေပးမယ္လု႔ိလည္း ေျပာလု႔ိမရပါ။

ကၽြန္ေတာ္သည္ mindset သေဘာတရားကို ေရနဲ႔ငါး ဥပမာနဲ႔ ေပးခဲ့ဖူး ပါသည္။ ေရဟာ ငါးအတြက္ mindset ပဲ၊ ေရရွိမွ ဒီငါးက အသက္ရွင္ မွာေလ။ ဒါေပမဲ့ ဘယ္လုိေရမ်ဳိးလဲဆိုတာ သံုးသပ္ႏိုင္ရမယ္။ ေရပုပ္ထဲမွာဆိုရင္ ေရပုပ္ ထဲ ေပ်ာ္တဲ့ငါးေတြျဖစ္မယ္။ ေရခ်ဳိေရသန္႔မွာဆိုရင္ ေရခ်ဳိငါးပဲျဖစ္မယ္။ လူတစ္ေယာက္ရဲ႕ mindset ဆိုတာ သူ႔ကိုျပင္လု႔ိမရဘူး။ သူပတ္၀န္းက်င္ သူႀကီးျပင္းရာ အရပ္ကို ျပဳျပင္ေပးမွရမယ္။ ဆိုလုိခ်င္ တာကေတာ့ ေကာင္းေသာ ပတ္၀န္းက်င္ျဖစ္ဖို႔လုိ႔လည္း၊ Clean governance must be come out from Clean Government ဆုိတဲ့ စကားလည္း ရွိေနတယ္ မဟုတ္ပါလား။

ေနာက္တစ္ခုကေတာ့ mindset ဆုိတာ ကိုယ္နဲ႔သာဆိုင္သည္။ ထု႔ိ ေၾကာင့္ ကိုယ့္ဟာကိုယ္အသိတရားနဲ႔ ေျပာင္းယူရမယ္ဆုိတဲ့ မိန္႔မွာမႈမ်ဳိးဆိုရင္ေတာ့ အလြဲႀကီးလြဲပါလိမ့္မယ္။ ဘာေၾကာင့္လည္းဆိုေတာ့ မုိင္းဆက္ဆုိတာ အျပဳစား ခံရျခင္း ပတ္၀န္းက်င္ထဲမွာ ေနထုိင္ရင္း ႀကီးျပင္းလာရျခင္းျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ကုိယ့္ဟာကိုယ္ေျပာင္းရန္မလြယ္ကူပါ။ တစ္နည္းအားျဖင့္ မုိင္းဆက္သည္ အလႊမ္းမိုးခံထား ရျခင္းျဖစ္ သည္။ Mindset ဆိုသည္မွာ Mind ကို Set လုပ္ထား ခံရျခင္းျဖစ္သည္။ ခ်ဳပ္ထားျခင္း ခံရသူမ်ားသည္ လြတ္ရန္မလြယ္ကူပါ။ အျပင္ လူျဖည္ေပးမွသာ လြတ္ ေျမာက္ႏိုင္ပါမည္။ မုိင္းဆက္ႏွင့္ပတ္သက္ၿပီး ကၽြန္ေတာ္ ဆင္ေျခေပးဖူးပါသည္။ ဆင္ေျခမွ တကယ့္ဆင္ေျခပါ။ ဆင္ေလးတစ္ေကာင္ကို ငယ္ငယ္ ကတည္းက သူမ႐ုန္းႏိုင္ေသာ ထူးခတ္ထားလွ်င္ ငယ္ငယ္ကတည္းက မ႐ုန္းႏိုင္ေသာေၾကာင့္ ႐ုန္းလည္း မလြတ္ေတာ့ဘူးဆိုသည့္အေတြးသူ႔ တြင္ လႊမ္းမုိးေနမည္ျဖစ္သည္။ ထုိ႔အျပင္ ငယ္ငယ္တုန္းကလည္း ကေလးပီပီ ႐ုန္းခဲ့ေသာေၾကာင့္လည္း ခၽြန္းျဖင့္အေပါက္ခံရသည့္ ဒဏ္ခ်က္မ်ားကလည္း ရွိေနေသး ေသာေၾကာင့္ ႀကီးလာေသာအခါတြင္ ထုိ ထူးကိုပင္ ႐ုန္းရမွာေၾကာက္ လာပါေတာ့သည္။ ႐ုန္းလွ်င္ လြတ္မွန္း အျပင္လူသိမည္ ျဖစ္ေသာ္လည္း ဆင္အတြက္ေတာ့ ထုိအသိတရားရွိမည္မဟုတ္ပါ။ အေၾကာင္းမွာ ဆင္၏ mind ကို ငယ္ငယ္ကတည္းက set အလုပ္ခံခဲ့ရ ေသာေၾကာင့္ျဖစ္သည္။

ေက်းႏွစ္ေကာင္ပံုျပင္သည္လည္း mindset ႏွင့္ပတ္သက္လာလွ်င္ အထင္အရွားပံုျပင္ျဖစ္သည္။ ေမြးကတည္းက ေက်းႏွစ္ေကာင္ ေလတိုက္ လု႔ိ လြင့္သြားေတာ့ တစ္ေကာင္က ဘုန္းႀကီးေက်ာင္း ေရာက္သြားသည္။ ေနာက္ တစ္ေကာင္ကေတာ့ သူပုန္ဓားျပေတာ ေရာက္သြားသည္။ ဘုန္း ႀကီးေက်ာင္း ေရာက္သြားေသာ ေက်းမွာ ေက်းျဖစ္လ်က္ ကမၼာ၀ါရြတ္ ႏိုင္သည္။ လူဆိုးသူခိုးေတာ ေရာက္သြားေသာ ေက်းကေတာ့ ယုတ္ရင္း ၾကမ္းတမ္းသည္။ ဒါဟာ ေက်းအျပစ္မဟုတ္၊ ေက်းေတြရဲ႕ mindset က ဒီလို ပဲျဖစ္မွာေသခ်ာသည္။ သူတို႔ႀကီးျပင္းရာပတ္၀န္းက်င္မွာ ႀကီးျပင္းလာ ေသာေၾကာင့္ ဒီ mindset ေတြျဖစ္ေနမွာမဆန္းပါ။

Mindset သေဘာတရားတြင္ vertical chain link ရွိတတ္ပါသည္။ လႊမ္းမုိးသူ ordinate ႏွင့္ အလႊမ္းမုိးခံရသူsubordinate တို႔ပင္ျဖစ္သည္။ တစ္နည္းအားျဖင့္ mindset ျဖစ္ေအာင္လုပ္သူႏွင့္ mindset အလုပ္ခံထား ရသူမ်ားဟုဆိုခ်င္သည္။ ထု႔ိေၾကာင့္ Subordinate ရဲ႕mindset ေျပာင္းဖုိ႔ အတြက္ ordinate မွာတာ၀န္ရွိတယ္။ အဆင့္ေတြ သိပ္ျခားစရာမလုိပါ။ အထက္ေအာက္ အဆင့္ကေလးသာ ျခားနားတတ္ပါသည္။ mindset ဆိုသည္မွာ အတုျမင္အတတ္သင္သည့္သေဘာရွိေနတတ္ေသာေၾကာင့္ လည္း၊ ေရွ႕လူ လုပ္တာ၊ ေနာက္လူလိုက္လုပ္ အသြင္မ်ဳိးမ်ားေတြ႕ရတတ္ပါသည္။ ထုိ mindset ေၾကာင့္ ပင္ တာ၀န္သိမႈ၊ တာ၀န္ခံလုိမႈမ်ား ကြာျခားသြားပါသည္။ ဥပမာအားျဖင့္ ရြာႏွစ္ရြာတြင္ တစ္ရြာသည္ သူခုိးမိပါက လက္သည္မေပၚေအာင္ ဆြမ္းႀကီး၀ိုင္းေလာင္းတတ္သည္။ အျပတ္ရွင္းတတ္သည္။ တစ္ရြာကား သူခိုးမိ လွ်င္ သူႀကီးလက္သုိ႔ အပ္တတ္ သည္။ ဘာလု႔ိ ထုိရြာႏွစ္ရြာ အက်င့္စ႐ိုက္ျခားနား ၾကသည္ဆုိသည္ကား၊ အေလ့အထေၾကာင့္ျဖစ္သည္။ အရင္ကလူေတြ လုပ္ေန ၾကအတိုင္း ေနာက္လူေတြ လိုက္လုပ္ၾကေသာေၾကာင့္ျဖစ္သည္။ သူတို႔ႀကီးျပင္းရာ ပတ္၀န္းက်င္ႏွင့္ သူတုိ႔ mindset သည္ ဆန္းေတာ့မဆန္းဟုဆိုခ်င္သည္။

ထု႔ိေၾကာင့္လည္း mindsetကို ေျပာင္းခ်င္လွ်င္ လုိခ်င္ေသာ mindset အေနအထားမ်ဳိးေရာက္ရွိေအာင္ ပတ္၀န္းက်င္ဖန္တီးေပးဖို႔ လုိအပ္ပါသည္။ လူဆုိသည္မွာ အထက္လူလုပ္ကိုင္တာၾကည့္ၿပီး၊ ေအာက္လူ လိုက္လုပ္တတ္ ပါသည္။ ေအာက္လူအက်င့္စာရိတၱကာင္းေစလိုလွ်င္ သူ႔ေရွ႕မွာ ကိုယ္-ကိုယ္တိုင္ အက်င့္စာရိတၱကာင္းျပဖို႔လုိပါလိမ့္မည္။ ငါေျပာသလုိလုပ္၊ ငါလုပ္သလုိ မလုပ္နဲ႔ ဟု ၾသ၀ါဒေပးလု႔ိမရပါ။ ေအာက္ လူသည္ ၾသ၀ါဒထက္၊ အထက္လူလုပ္တာ ၾကည့္ၿပီး လိုက္လုပ္ေလ့ရွိပါ သည္။ ထု႔ိေၾကာင့္ mindset မ်ားေျပာင္းရန္အတြက္ လိုအပ္ေသာအေျခခံအခ်က္ႏွစ္ခ်က္လုိပါသည္။

ပထမအခ်က္မွာ- mindset ကို လုိအပ္သလို တည္ေဆာက္ႏုိင္ရန္ အတြက္ ထုိလိုအပ္ခ်က္ႏွင့္အညီ role model လုိပါသည္။ ထုိသူသည္ စံနမူနာေကာင္းျဖစ္ ရမည္။ ထုိသူသည္ အတုယူစရာျဖစ္ရမည္။ ေကာင္း ေသာေနထုိင္ျခင္းကို ၾကည့္ၿပီး ေကာင္းေသာ mindset မ်ားသည္ တစ္ဆင့္ စီတည္ေဆာက္ လာပါသည္။ မေကာင္းေသာ အမူအက်င့္မ်ားကို က်င့္ ၿပီး အတုျမင္ အတတ္သင္ၿပီး၊ ယုိယြင္းလာေသာ mindset မ်ားျဖစ္လာႏိုင္ပါသည္။

ref;JOB seekers Journal Vol.3, No.4

--------------------------------------
ကိုမ်ဳိး(lwanmapyay.blogspot.com)
လြမ္းမေျပ သုတရပ္၀န္း | Facebook

ဆက်စပ်ဖတ်ရှုရန် အကြောင်းအရာများ...