Daytime sleepiness အိပ္ငိုက္ျခင္း...
Facebook 7 hours ago 26-9-2013
အသက္ ၂၉ ႏွစ္ပါ။ အိမ္ေထာင္မရွိ အပ်ိဳတေယာက္ပါ။ က်န္းမာေရးျပႆနာကေတာ့ အရမ္းအိပ္ငိုက္ တတ္ျခင္းပါရွင္။ အိပ္ေရးလည္း ဝေအာင္အိပ္ပါတယ္ရွင့္။ ဒါေပမယ့္ အလုပ္သြားျပီး ခဏအႀကာ လုပ္ငန္း ခြင္အတြင္း အိပ္ငိုက္လာျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ မအိပ္ခ်င္ေအာင္ ေကာ္ဖီခါးခါးမ်ား ခ်ိဳခ်ဥ္မ်ား စားေသာ္လည္း မရပါ။ ထို႔အတူ ေစ်းဝယ္ထြက္ေသာ အခါမ်ားတြင္လည္း Shopping center ေရာက္လ်ွင္လည္း စတင္အိပ္ခ်င္ လာျခင္းျဖစ္ပါသည္။ အပ်ိဳစျဖစ္သည့္ အခ်ိန္မွစ၍ ခုခ်ိန္အထိ ရာသီမမွန္ပါရွင္။ ၂ လတစ္္ခါမွ လာတတ္သ လို ၃,၄ လ အႀကာမွလည္း လာတတ္ပါသည္။ တိုင္းရင္းေဆးမ်ား သံုးေသာ္လည္း မရပါရွင္။ အဲဒီျပႆနာႏွင့္
အိပ္ခ်င္္ျခင္း ဆက္စပ္မႈရွိပါသလားရွင္။ ေနာက္ပိုင္း အိမ္ေထာင္ျပဳျဖစ္ခဲ့ရင္ သားသမီးကို မလိုခ်င္ပဲရသြား တာမ်ိဳးေကာ ျဖစ္ႏိုင္ပါသလားရွင္။
• Excessive daytime sleepiness (EDS) လို႔လဲေခၚတယ္။
• အိပ္ငိုက္တယ္ဆိုတာ အိပ္ခ်ိန္မဟုတ္ဘဲ အိပ္ခ်င္လာမယ္၊ ေမာပန္းမယ္၊ မ်က္လံုးကိုမဖြင့္ခ်င္ဘူး၊ အားယုတ္သလိုျဖစ္မယ္၊ စိတ္တက္ၾကြမႈလဲ နည္းလာမယ္။
• က်န္းမာေရးခ်ိဳ႕ယြင္းခ်က္ရွိေနသလား စစ္ေဆးသင့္တယ္။ ဥပမာ Sleep disorders ေရာဂါျဖစ္တယ္။ သူ႔ထဲမွာ ခြဲထားေသးတယ္။ Sleep apnea, Insomnia နဲ႔ Narcolepsy ေတြပါတယ္။ Sleep apnea ဆိုတာ ညအိပ္ေနရင္း အသက္ရွဴမဝ ျဖစ္မယ္။ တညထဲမွာ အၾကိမ္ၾကိမ္လဲျဖစ္ႏိုင္တယ္။
• Jet lag ေလယ်ဥ္နဲ႔ ခရီးေဝးသြားရျခင္း၊ အလုပ္ခ်ိန္လြန္ကဲျခင္း၊ သူမ်ားေတြနဲ႔မတူတဲ့အခ်ိန္ေတြမွာ အလုပ္လုပ္ရျခင္း၊
• ေအာက္စီဂ်င္ မဝလို႔ကေနလဲ ေန႔ခင္းမွာ အိပ္ခ်င္လာတတ္တယ္။
• Heart disease ႏွလံုးေရာဂါ၊ Diabetes ဆီးခ်ိဳနဲ႔ Obesity အဝလြန္ျခင္းေရာဂါေတြကို စစ္ေဆးသင့္တယ္။
• အေၾကာင္းရွိမဘဲ ေန႔ခင္းမွာ အျမဲလိုလိုအိပ္ခ်င္ေနရင္ Sleep disorder ကိုစဥ္းစားရတယ္။
• Narcolepsy ဆိုတာ ေန႔ခင္းမွာ အိပ္ခ်င္ေနတာ။ Insomnia ဆိုတာက ညအိပ္မရတာ။
• Depression စိတ္ဓါတ္က်ျခင္း၊ Anxiety စိုးရိမ္စိတ္ကဲျခင္း၊ Stress စိတ္ဖိအားမ်ားျခင္း၊ Boredom ပ်င္းရိျခင္းနဲ႔ Grief ေသာကမ်ားျခင္းေတြကေနလဲ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။
• Medications တခ်ိဳ႕ေဆးေတြကေနလဲ အိပ္ခ်င္တယ္။ Sedatives အိပ္ေဆး၊ Tranquilizers စိတ္ျငိမ္ေဆး၊ အနာသက္သာေဆးေတြနဲ႔ Antihistamines (အင္တီဟစ္တမင္း) (ဥပမာ အေအးမိ သက္သာေဆးနဲ႔ ေခ်ာင္းဆိုး ေပ်ာက္ေဆးေတြ) ျဖစ္တယ္။
• ရုတ္တရက္ၾကီး ေန႔ခင္းေၾကာင္ေတာင္မွာ အိပ္ခ်င္လာရင္ ေခါင္းကိုထိခိုက္မသလား။ ေဆးအလြန္အကြ်ံ ေသာက္သလား စစ္ေဆးရတယ္။
• Hyponatremia /hypernatremia ဆိုဒီယမ္ဓါတ္ နည္းျခင္း-မ်ားျခင္း၊
• Hypercalcemia ကယ္လ္စီယမ္ဓါတ္မ်ားျခင္း၊
• Hypothyroidism လည္ပင္းၾကီးေဟာ္မုန္းနည္းျခင္း။
ကုသတဲ့အခါ ဘာလို႔ျဖစ္သလဲအေပၚမွာ မူတည္တယ္။
• Modafinil, Armodafinil, Xyrem (Sodium oxybate) ေဆးေတြသံုးႏိုင္ပါတယ္။
• Methylphenidate (Ritalin), Dextroamphetamine (Dexedrine), Amphetamine (Adderall), Lisdexamfetamine (Vyvanse), Methamphetamine (Desoxyn) နဲ႔ Pemoline (Cylert) ေဆးေတြကို အရင္ကသံုးေပမဲ့ ေဘးထြက္-ဆိုးက်ိဳးနဲ႔ ေဆးစြဲႏိုင္တာေတြေၾကာင့္ သိပ္မသံုးေတာ့ပါ။
(ရာသီမမွန္တာကို သပ္သပ္ေရးပါမယ္။)
ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
၂၆-၉-၂ဝ၁၃