Low BP ေသြးက်ေနသလား...
ကၽြန္ေနာ့္ နာမည္ (႕႕႕႕႕) ပါ။ (႕႕႕႕႕) မွာ ေနပါတယ္။ အသက္ ၂၈၊ ေယာက္်ားေလးပါ။ အရပ္ ၆ ေပ၊ ကိုယ္ အေလးခ်ိန္ ၁၂ဝ ခန္႔ပဲ ရိွပါတယ္။ က်န္းမာေရး မ်ားေသာအားျဖင့္ ေကာင္းပါတယ္။ အခုတစ္ေလာ ညစာ စားၿပီးခ်ိန္ေလာက္ကစၿပီး မူးမူးေနတယ္။ သူငယ္ခ်င္း တစ္ေယာက္က ေသြးေဘာင္ခ်ိန္တဲ့စက္ေလး ဝယ္ လာလို ့ အခုပဲခ်ိန္လိုက္ပါတယ္။ အေပၚေသြး ၁ဝ၁၊ ေအာက္ေသြး ၆၃ ရိွပါတယ္။ သူငယ္ခ်င္း အေျပာက ေတာ့ အရမ္းက်ေနတယ္ ေျပာတယ္။ အဲဒါဘာေၾကာင့္က်တာလဲ။ ဘယ္လို ျပန္တက္ေအာင္ လုပ္ရမလဲ။ က်န္းမာေရး လိုက္စားမႈမရိွပါ။ က်န္းမာေရး ဘယ္လိုလိုက္စားရတာလဲ။ အသက္ ၂ဝ က ေသြးတစ္ခါ လွဴဘူးတယ္။ အရမ္းလည္း ပိန္တယ္။
မေျဖခင္ ျပင္ပါရေစ၊ "ေသြးဖိအား" လို႔ေရးမွ မွန္တယ္။ Blood pressure (BP) အတိုင္းအတာ (ယူနစ္) ကို Pound (ေပါင္) နဲ႔မသံုးဘဲ mmHg (မီလီမီတာ-မာက်ဴရီ) နဲ႔ သတ္မွတ္ထားလို႔ပါ။ "ေပါင္" ဆိုရင္ အေလး ခ်ိန္နဲ႔ ျဗိတိန္-ပိုက္ဆံ ျဖစ္သြားမယ္။ "ေဘာင္" ဆိုရင္ အကန္႔အသတ္ ျဖစ္သြားမယ္။
အဲလို ဂဏန္းအတိအက် ထြက္တာ Digital BP apparatus ေသြးဖိအားတိုင္း ကရိယာနဲ႔ တိုင္းလို႔ေနမယ္။ ရိုးရိုးကရိယာ Sphygmomanometer နဲ႔ တိုင္းရင္ ၅ ဂဏန္း၊ ဆယ္ဂဏန္းသာ ေသျခာတယ္။ ဒီသမာရိုးက် စေပၚခဲ့တဲ့ ကရိယာထဲမွာ ျပဒါးသံုးထားျပီး ဖန္ျပြန္ေလးမွာ mm (မီလီမီတာ) ေရးမွတ္ထားလို႔ ေသြးဖိအား အေျဖကို ေျပာခဲ့သလို ေရးမွတ္ရတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ျပဒါးကို ဓါတုေဗဒအရ Hg (မာက်ဴရီ) လို႔ ေခၚၾကရတယ္ မဟုတ္လား။
(ဒစ္ဂ်စ္တယ္လ္) ေသြးဖိအားတိုင္း ကရိယာမွာ မ်ားေသာအားျဖင့္ ဂဏန္း ၃ ခု ပါေလ့ရွိတယ္။ တခုက အေပၚေသြးဖိအား၊ ေနာက္တခုက ေအာက္ေသြးဖိအားနဲ႔ ႏွလံုးခုန္ႏွဳန္း ျဖစ္တယ္။ ႏွလံုးခုန္ႏွဳန္းကို တိုင္းမ ေပးတာလဲ ရွိပါတယ္။ ဒါကတခ်က္။
ေနာက္တခ်က္က ေသြးဖိအားဆိုတာ အျမဲမျပတ္ တက္လိုက္ က်လိုက္ေနတယ္။ ေသြးဖိအား မ်ားခ်င္ခ်င္ ျဖစ္တာကိုေရာ နည္းခ်င္ခ်င္ ထင္ရတာကိုပါ ၂-၃ ခါေလာက္ ျပန္တိုင္းသင့္တယ္။ လူနာကို စိတ္ေအးလက္ သာ ရွိေစေအာင္လဲ ႏွစ္သိမ္တာတို႔ ဘာဟင္းနဲ႔ စားခဲ့လဲ၊ ဘယ္ေက်ာင္း တက္ေနလဲ စသျဖင့္ စိတ္ေျပာင္း ေအာင္ လုပ္ျပီးတိုင္းရတယ္။ ေမာေမာပန္းပန္းနဲ႔ ေဆးခန္းဝင္လာသူကို တန္းျပီးတိုင္းရင္ မ်ားေနႏိုင္တယ္။ ဆရာဝန္-ဆရာမ အေပါက္ဆိုးလို႔ အလိုမက်ရင္လဲ ေသြးဖိအား ပံုမွန္မဟုတ္တာ ထြက္ႏိုင္ေသးတယ္။
ေနာက္တခ်က္ ရွိေသးျပန္တယ္။ (ဒစ္ဂ်စ္တယ္လ္) ေတြဟာ ၾကာၾကာမခံဘူး။ ေမးတဲ့သူကိုေတာ့ အသစ္နဲ႔တိုင္းတာမို႔ မဆိုလိုပါဘူး။ ဘယ္ကရိယာနဲ႔ တိုင္းတိုင္း တိုင္းတဲ့အခါ စက္-ကရိယာ နဲ႔ လူ႔ႏွလံုးရွိရာ ရင္ပတ္ အေနမွာ ထားသင့္ေသးတယ္။ ေသြးဖိအားကို ဘယ္ေလာက္ဟာ ပံုမွန္၊ ဘယ္ေလာက္ဆို နည္းတယ္၊ မ်ား တယ္ ေျပာရတာ တခြန္းထဲ မရဘူး။ ဆရာ လွ်ာရွည္ရတယ္။ ေအာက္ဂဏန္း ၉ဝ ေက်ာ္ရင္၊ အထက္ဂ ဏန္း ၁၄ဝ ေက်ာ္ရင္ ေသြးတိုးလို႔ စေျပာႏိုင္တာကိုေတာ့ ဆရာဝန္ အမ်ားစုက သေဘာတူၾကတယ္။ ဘယ္ ေလာက္ထက္ နည္းတာကို နည္းတယ္ေျပာမလဲ ဆိုတာက် ေျပာမရျပန္ဘူး။ မေျပာၾကတာပါ။ အဲလိုနည္း ေနတာက ေဆးကုသဘို႔ မလိုတတ္လို႔ ျဖစ္ပါတယ္။
ၾကားဘူးမွာပါ။ ေသြးတိုးရွိေနတာကို ဆရာဝန္ကတိုင္းမွ သိၾကသူေတြ မနည္းလွဘူး။ ဘာမွခံစားမေနၾကလို႔ပါ။ အဲလိုပါဘဲ ေသြးဖိအား နည္းေနသူမွာ ဘာမွမျဖစ္ရင္ ေဆးကုစရာမလိုပါ။ နည္းနည္းပါးပါး မ်ားတာ၊ နည္းတာက ခံစားရတာမ်ိဳး ရွိႏိုင္ျပန္တယ္။ ေမးသူမွာလို မူးတယ္ဆိုတာ ရွိေနတာမ်ိဳးေပါ့။
အဲ႕႕႕႕ မူးတိုင္းလဲ ေသြးဖိအား တခုထဲကေန ျဖစ္ေစတာ မဟုတ္ျပန္ဘူး။ တျခား အမူးေရာဂါေတြ ရွိေသး တယ္။ ေရးျပီးသားေတြ ရွိပါတယ္။
• Vertigo အမူးေရာဂါ (အရက္ေၾကာင့္ မဟုတ္ပါ)
• BPPV အရက္မေသာက္ဘဲ မူးတဲ့ေရာဂါ
• Migraine (1) မိုင္ဂရင္း ေခါင္းမူး-ေခါင္းကိုက္ေရာဂါ
• Migraine (2) မိုင္ဂရင္း (အဆက္)
အေျခခံကေတာ့ လူေနေကာင္း-က်န္းမာေနရင္ ေသြအား သင့္ေနတာအတြက္ ပူစရာမလိုပါ။ ေအာက္ ဂဏန္း ၇ဝ အထက္ဂဏန္း ၁ဝဝ ဆိုတာ အၾကမ္းဖ်င္းသင့္တာေတြ ျဖစ္ပါတယ္။
ေသြးဖိအား ပံုမွန္လို႔ေျပာရမဲ့ ၁ဝဝ/၇ဝ၊ ၁၁ဝ/၇ဝ၊ ၁ဝဝ/၈ဝ၊ ၁၁ဝ/၈ဝ ၁၂ဝ/၇ဝ၊ ၁၂ဝ/၈ဝ ရွိေနေပမဲ့ (အနီး မီးယား) ေခၚတဲ့ ေသြးအားနည္းေရာဂါ ရွိေနႏိုင္တယ္။ ေသြးယိုလို႔၊ ေသြးဆင္းလို႔၊ စတဲ့ အေျခအေန တခုခု ေၾကာင့္ ေသြးအားနည္းေနတာက ၾကာေနေတာ့ ကိုယ္ခႏၶာာရဲ႕ ဇီဝကမၼေဗဒအရ သမမွ်တေရး လုပ္ေပးေန တာမို႔ ေသြးဖိအားကေတာ့ ပံုမွန္ သူလိုကိုယ္လို ျဖစ္လာပါရဲ႕ ေသြးနီဥအေရအတြက္က တက္မလာတာမ်ိဳး ကို ေျပာတာပါ။ အသားအေရ ေဖ်ာ့ေတာ့ေနမယ္။ မူးမယ္။ အားမရွိဘူး။ ဒါဆိုရင္ ေဆးကုဘို႔ လိုေနျပီ။
• Anemia (အနီးမီးယား) သို႔မဟုတ္ ဒုကၡသည္ေရာဂါတမ်ိဳး
အစမွာ ေရးခဲ့သလို ႏွလံုးခုန္ႏွဳန္းက မ်ားေနရင္လဲ မေကာင္းဘူး နည္းေနရင္လဲ မေကာင္းဘူး။ တမိနစ္မွာ ၇ဝ-၈ဝ ရွိရင္ ေကာင္းတယ္။
ဒါ့ေၾကာင့္ ေသြးဖိအားကို ၂-၃ ခါတိုင္းပါ။ ေသြးခုန္ႏွဳန္းလဲ သိရခ်င္တယ္။ ေသြးလွဴထားသူဟာ ရက္ ၁၂ဝ ေနရင္ ေသြးအား ျပန္ျပည့္တယ္။ မူးတာအတြက္ တျခားဘာျဖစ္ႏိုင္ေသးလဲ စစ္ေဆးသင့္တယ္။ ပိန္တာကို ဝခ်င္ရင္လဲ ေရးထားပါေသးတယ္။
• Weight gain လွရံုမက ဝခ်င္ေသးရင္
က်န္းမာေရး လိုက္စားတယ္ ဆိုတာက အေတာ္က်ယ္ေျပာလွတဲ့ ေခါင္းစဥ္ျဖစ္တယ္။ ဒါေပမဲ့ မလြယ္တာ ေတာ့ မဟုတ္ပါ။ ကိုယ္ကာယ လွပေရးကိုသာ တခ်ိဳ႕က က်န္းမာေရးလိုက္စားတယ္ ထင္ၾကတယ္။ အေျခခံကေတာ့ ကိုယ္နဲ႔စိတ္ေပါ့။ ကိုယ္ဆိုတာ တကုိယ္ေရ-သန္႔ရွင္းေရးကေန စတယ္။ ကိုယ္လက္ လႈပ္ ရွားမႈကို (ဂ်င္မ္) သြားမွ မဟုတ္ပါ။ ျခင္းခတ္တာ၊ ၾကိဳးခုန္တာ၊ တပါတ္ ၅ ရက္ တာတို ျဖစ္ျဖစ္၊ တာေဝးျဖစ္ ျဖစ္ ေျပးတာ-လမ္းေလွ်ာက္တာ၊ (ေဂ်ာ့ကင္) လုပ္တာ၊ ေရမခ်ိဳးခင္ ေသြးပူေလ့က်င့္ခန္း ပံုမွန္လုပ္တာ အားလံုးေကာင္းပါတယ္။ ၾကြက္သားေတြ အဆစ္ေတြ လႈတ္ရွားမႈ မွန္ေစ-သန္ေစမယ္။ ေသြးစီးေလွ်ာက္မႈ ေကာင္းေစမယ္။ စိတ္က်န္းမာေရးလဲ အေရးၾကီးတယ္။ စိတ္ပ်ိဳ ကိုယ္ႏု၊ စိတ္သာလွ်င္ ေရွ႕သြားရွိကုန္၏။ စိတ္ေဆာင္ ေအာင္ရမည္။
Dr. တင့္ေဆြ