နံရံေပၚက အေခါင္းေပါက္ (အဆက္)
ဒါဟာ ပညာေရးလား၊
အဂၤလိပ္စာနဲ႔တစ္ခါမွ မထိေတြ႔ခဲ့ဖူးတဲ့ ေဝးေခါင္တဲ့႐ြာေလးမွာ မိဘတခ်ဳိ႕က “ကၽြန္ေတာ့္ကေလး လယ္ေတာင္မထြန္တတ္ဘူးဗ်ာ၊ ဘယ္လိုလုပ္ၿပီး ဒီအဂၤလိပ္စက္ပစၥည္းကို သံုးတတ္မွာလဲ” လို႔ ေျပာခဲ့ၾက တယ္။
“၃လေလာက္ေနၿပီး အဲဒီ႐ြာကို ကၽြန္ေတာ္ေရာက္သြားေတာ့ ကၽြန္ေတာ့္ကိုေမးတဲ့ ကေလးေတြရဲ႕ ပထမဆံုးေမးခြန္းက ဒီထက္ျမန္တဲ့ Processor နဲ႔ ဒီထက္သံုးလို႔ေကာင္းတဲ့ ေမာက္စ္မ႐ွိဘူးလားတဲ့” Mitraက ေျပာပါတယ္။
အဲဒီ႐ြာက ကေလးေတြဟာ ကြန္ပ်ဴတာကေန ကိုယ္တိုင္သင္ယူျခင္းနဲ႔ အဂၤလိပ္စာလံုး ၂ဝဝေလာက္ကို တတ္ေျမာက္ခဲ့ပါတယ္။ ဥပမာ ကြန္ပ်ဴတာထဲက exit၊ stop၊ save စတဲ့ စာလံုးေတြျဖစ္ပါတယ္။
သူတို႔လည္း သူတို႔ထင္တဲ့ ထူးထူးဆန္းဆန္းစာလံုးေတြကို ကြန္ပ်ဴတာထဲ႐ိုက္သြင္းတတ္ၾကပါတယ္။ ဥပမာ- rat (ၾကြက္)ကို သူတို႔႐ိုက္ထည့္ခ်င္ေပမယ့္ rit (ျဖည္းျဖည္းခ်င္း)ဆိုတဲ့စာလံုးေပါင္းအမွားနဲ႔ သူတို႔႐ိုက္ထည့္မိတတ္တယ္။ အင္တာနက္ေပၚက search engine က သင္႐ွာခ်င္တာက rat လားလို႔ ျပတတ္တယ္။ အဲဒီလို စမ္းသပ္မႈနဲ႔ အမွားေတြကို အႀကိမ္ႀကိမ္ျပဳလုပ္မိၿပီးတဲ့ေနာက္မွာ ကြန္ပ်ဴတာက သူတို႔ကို ျဖည္းျဖည္းခ်င္း အဂၤလိပ္စာတတ္လာေအာင္ သင္ေပးလိုက္ေတာ့တယ္။
ဒီအေၾကာင္းကို Mitra က စာတမ္းျပဳစုေရးသားခဲ့ပါတယ္။ ဒါကို ကမာၻ႔ဘဏ္က သတိျပဳမိခဲ့တယ္။ ကမာၻ႔ဘဏ္က Millennium Development ဆိုတဲ့ ရန္ပံုေငြကို စထူေထာင္ေနခ်ိန္ျဖစ္တာေၾကာင့္ အဲဒီေငြေတြထဲက စတာလင္ေပါင္ ၁၁သိန္းကိုထုတ္ၿပီး အိႏိၵယႏိုင္ငံ ေနရာ၂၃ေနရာမွာ Mitraရဲ႕ အဲဒီစမ္းသပ္မႈကို ဆက္လက္လုပ္ကိုင္ႏိုင္ဖို႔ ကူညီခဲ့တယ္။ အဲဒီေနရာေတြက မတူတဲ့ေနရာေတြပါ… ပင္လယ္ေရအျမင့္ ၅၈ဝဝမီတာမွာ႐ွိတဲ့ ဟိမဝႏၱာေတာင္တန္းေဒသပါသလို ဂဂၤါျမစ္ေပၚက ကၽြန္းေလးေတြလည္းပါပါတယ္။ ကၽြန္းေပၚမွာထားတဲ့ ကြန္ပ်ဴတာေတြကိုေတာ့ ျမစ္ဘက္ကိုေက်ာေပး ထားရပါတယ္။ ကေလးေတြ မိေက်ာင္းအဆဲြခံရမွာစိုးလို႔ပါ။ မတူတဲ့ေနရာေဒသမွာ စမ္းသပ္ခဲ့တယ္ ဆိုေပမယ့္ ကေလးေတြဟာ နာရီအနည္းငယ္အတြင္းမွာ ကြန္ပ်ဴတာကို ဘယ္လိုအသံုးျပဳမယ္ဆိုတာကို သိသြားၾကပါတယ္။ အင္တာနက္ကေနတဆင့္ အားကစားရပ္ကေန အီလက္ထ႐ြန္နစ္သိပံၸအထိ စတဲ့အသိပညာေတြကို သင္ယူႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။
ကေလးေတြဟာ တစ္ေယာက္တည္းဆိုရင္ သူနားလည္သေဘာေပါက္ႏိုင္တဲ့အရာ နည္းေၾကာင္းကို Mitra သတိျပဳမိခဲ့တယ္။ တကယ္လို႔ ကေလးအေယာက္ ၂ဝေလာက္ ဝိုင္းစုဖဲြ႔ၿပီး သူတစ္မ်ဳိး၊ ငါတစ္မ်ဳိးနဲ႔ ဝိုင္းဝန္းေဆြးေႏြး၊ အက်ဳိးအေၾကာင္းသင့္ ေတြးေခၚစဥ္းစားတဲ့အခါမွာေတာ့ သူတို႔ဆက္ေလ့လာ သင္ ယူႏိုင္တဲ့ အခ်က္အလက္ကုိရသြားပါတယ္။ အိႏိၵယေတာင္ပိုင္းက ႐ြာေလးတစ္႐ြာမွာ Mitra က ကြန္ပ်ဴတာထဲကို ဇီဝေဗဒဘာသာရပ္နဲ႔ဆိုင္တဲ့ ဖိုင္တခ်ဳိ႕ သြင္းၿပီး ကေလးေတြကို ေပးၾကည့္လိုက္တယ္။ ၂လအၾကာမွာ အဲဒီ႐ြာကို သူျပန္ေရာက္သြားတဲ့အခါ ကေလးေတြကို နားလည္သလားလို႔သူေမးတယ္။ ကေလးမတစ္ေယာက္က “DNAေမာ္လီက်ဴေတြ မွားယြင္းမိတၱဴပြားရင္ မ်ဳိး႐ိုးလိုက္တဲ့ ေရာဂါျဖစ္ပြားတတ္ တယ္ ဆိုတာကလဲြၿပီး ကၽြန္မတို႔ ဘာမွနားမလည္ပါဘူး”လို႔ ေျပာခဲ့ပါတယ္။
“ဒီလိုအသိပညာနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး အရင္ဆံုး သူတို႔ကို ကၽြန္ေတာ္စမ္းသပ္ေမးျမန္းခဲ့ဖူးပါတယ္။ အဲဒီတုန္းက သူတို႔ဟာ သုညမွတ္ေတြပါ။ လအနည္းငယ္အၾကာမွာ သူတို႔ကို ကၽြန္ေတာ္ေမးျမန္းေတာ့ သူတို႔ရဲ႕ရမွတ္ က ပွ်မ္းမွ် ၃ဝမွတ္မွာ႐ွိပါတယ္။ ဒီလိုနဲ႔ သူတို႔ေလးစားတဲ့ အသက္၂ဝေကာင္မေလးတစ္ေယာက္ကို သူတို႔ရဲ႕အဖဲြ႔ေခါင္းေဆာင္လုပ္ခိုင္းလိုက္ပါတယ္။ ကေလးေတြအားလံုးကို ဦးေဆာင္ၿပီး ဒီအေၾကာင္းအရာ ကို တဆင့္တက္ေလ့လာသင္ယူေစခဲ့ပါတယ္။ ေနာက္ ၃လအၾကာ သူတို႔ကို ကၽြန္ေတာ္ထပ္ စစ္ေဆးေမးျမန္းၾကည့္ေတာ့ သူတို႔ရဲ႕ရမွတ္က ပွ်မ္းမွ် ၇၅မွတ္မွာ ႐ွိေနခဲ့ပါတယ္။” လို႔ Mitra က ေျပာခဲ့ပါ တယ္။
၂ဝဝ၇ခုႏွစ္မွာ Mitra က Newcastle တကၠသိုလ္မွာ Educational Technology ပေရာ္ဖက္ဆာျဖစ္လာခဲ့ ပါတယ္။ ဒီစမ္းသပ္မႈကို မူလတန္း၊ အလယ္တန္းအထိ သူေျခဆန္႔ခဲ့ပါတယ္။ အတန္းထဲက ၁ဝႏွစ္ အ႐ြယ္ေက်ာင္းသားေတြကို ၄ေယာက္တစ္ဖဲြ႔ဖဲြ႔ၿပီး အင္တာနက္သံုးေစခဲ့တယ္။ အခ်ိန္၁နာရီအတြင္းမွာ အလယ္တန္းစာေမးပဲြေမးခြန္းပုစာၦ၆ပုဒ္ကို သူတို႔ေအာင္ေအာင္ျမင္ျမင္ ေျဖဆိုႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။ ရက္ သတၱပတ္အနည္းငယ္အၾကာမွာ Mitra က အင္တာနက္ႀကိဳးျဖဳတ္ၿပီး ဒီေက်ာင္းသားေတြကိုပဲ အဲဒီ ပုစာၦေတြျပန္ေမးခဲ့ပါတယ္။ သူတို႔ ေျဖႏိုင္ခဲ့ၾကပါတယ္။
“ဆရာတခ်ဳိ႕က ကၽြန္ေတာ့္ကိုေမးတယ္… ဒါဟာ မွန္ကန္တဲ့ပညာေရးလို႔ ဆိုႏိုင္သလားတဲ့။ တကယ္လို႔ သင္ယူေနခ်ိန္မွာ မွန္ကန္တဲ့အေျဖကိုသိၿပီး အဲဒီအေျဖေတြကိုလည္း မွတ္သားႏိုင္ခဲ့တယ္ဆိုရင္ ဒါဟာ စာသင္ခန္းထဲမွာသင္ယူတာနဲ႔ အတူတူပဲ မဟုတ္လား ” လို႔ Mitra ကေျပာခဲ့ပါတယ္။
အသက္၂ဝအ႐ြယ္ Kadam က ဒီ “နံရံေပၚကအေခါင္းေပါက္”ရဲ႕အက်ဳိးကို သက္ေသျပခဲ့ပါတယ္။ ၂ဝဝ၂ခုႏွစ္မွာ သူဟာ ေဝးေခါင္တဲ့ေတာ႐ြာမွာ ေက်ာင္းတက္ေနခဲ့ပါတယ္။ ေက်ာင္းမွာ ကြန္ပ်ဴတာ တပ္ဆင္ေပးၿပီးတဲ့ေနာက္မွာ သူဟာ အာကာသသိပၸံဘာသာရပ္ကို စဲြလမ္းခ့ဲပါတယ္။ ကြန္ပ်ဴတာက သူ႔ကို ဘယ္လိုသင္ယူေလ့လာရမယ္ဆိုတာ သင္ျပခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီေနာက္ အာကာသယာဥ္မွဴး တစ္ဦးျဖစ္ေအာင္ လုပ္ဖို႔ သူဆံုးျဖတ္ခဲ့ပါတယ္။
“ကြန္ပ်ဴတာ,တာမ႐ွိခဲ့ရင္ ေက်ာင္းကထြက္ၿပီး ေနာက္ႏွစ္ေပါင္းအနည္းငယ္အၾကာမွာ ကၽြန္မဟာ အိမ္႐ွင္မ တစ္ဦးပဲျဖစ္လာခဲ့မွာပဲ။ အခုေတာ့ အာကာသအင္ဂ်င္နီယာေက်ာင္းသူတစ္ဦးအျဖစ္ ကၽြန္မ တကၠသိုလ္ တက္ေနခဲ့ပါၿပီ” လို႔ Kadam ကေျပာခဲ့ပါတယ္။
ဆင္းရဲသားရပ္ကြက္မွ ႏိုဘယ္လ္ဆုဆီသို႔
ကြန္ပ်ဴတာနဲ႔အင္တာနက္က လူေတြကို ထီးတည္းျဖစ္ေစတယ္၊ လူမူေရးေခါင္းပါးေစတယ္လို႔ ဆိုၾကတယ္။ Mitraကေတာ့ “နံရံေပၚကအေခါင္းေပါက္” နည္းနဲ႔ လူေတြရဲ႕ေပါင္းသင္းဆက္ဆံေရးကို ပိုနီးကပ္ေစႏိုင္ တယ္လို႔ ယံုၾကည္ခဲ့ပါတယ္။ အိႏိၵယႏိုင္ငံမွာ ဒီ “အေခါင္းေပါက္”က နဂိုတင္းက်ပ္ခဲ့တဲ့ လူတန္းစားခဲြျခား ဆက္ဆံေရးကို ၿပိဳဖ်က္ပစ္ႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။ လူလတ္တန္းစားကေလးက လက္သမားကေလးဆီကေန သင္ယူတာ႐ွိခဲ့သလို ထက္ျမက္တဲ့ေကာင္မေလး တစ္ေယာက္က အေပါင္းအေဖာ္ေကာင္ေလးေတြေ႐ွ႕မွာ ေနရာရခဲ့တယ္။ ဒီလိုအျဖစ္မ်ဳိးက လူမႈကြန္ယက္မွာ ေတြ႔ရခဲပါတယ္။
အိႏိၵယဆင္းရဲသားေတြအတြက္ ပစၥည္းဝယ္တာကေန သတင္းၾကည့္တဲ့အထိ ကြန္ပ်ဴတာကၽြမ္းက်င္မႈက ပိုပိုအေရးပါလာခဲ့ပါၿပီ။ “နံရံေပၚကအေခါင္းေပါက္” စီမံခ်က္ကို အိႏိၵယအစိုးရက ကေမာၻဒီးယားႏိုင္ငံနဲ႔ ေတာင္အာဖရိကႏိုင္ငံကို လက္ေဆာင္အျဖစ္ေပးခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီႏိုင္ငံေတြမွာလည္း ဒီစီမံကိန္း ေအာင္ျမင္ခဲ့ပါတယ္။
မူရင္းေရးသားသူ -- Qiū yún (邱匀)
မူရင္း --- ၂ဝ၁ဝခုႏွစ္ ဇန္နဝါရီလထုတ္ Readers မဂၢဇင္း အမွတ္စဥ္ ၂မွ ေဆာင္းပါးတစ္ပုဒ္
ႏိုင္းႏိုင္းစေန (June. 7. 2014)
-------------------------------------------------
ကိုမ်ဳိး (lwanmapyay.blogspot.com)
ကိုမ်ဳိး (lwanmapyay.blogspot.com)