ေရွးက တကၠသုိလ္၀င္စာေမးပြဲ ေအာင္စာရင္း
ေနာင္ ရန္ကုန္ေကာလိပ္ျဖစ္လာခဲ့သည့္ ပထမဆံုးအစိုးရ ဟုိက္စကူးေက်ာင္း
တကၠသိုလ္၀င္တန္းကုိ ဒသမတန္း (၁၀ တန္း)အျဖစ္ ေယဘုယ်အားျဖင့္ သတ္မွတ္ထားၾကသည္။ ေရွးေခတ္အခါကမူ ဒသမအဆင့္ဟု ေခၚဆိုၾက၏။
ကုိလိုနီေခတ္ဦးကာလ အထက္တန္းေက်ာင္းမ်ား
အဂၤလိပ္-ျမန္မာ ဒုတိယစစ္ပြဲအၿပီး ေအာက္ျမန္မာႏိုင္ငံကုိ ၿဗိတိသွ်တို႔ သိမ္းပုိက္ခဲ့ၿပီးေနာက္ ရန္ကုန္ အစိုးရ ဟုိက္စကူးေက်ာင္း (Government High School) ကုိ ယခု လသာ အထက(၁)ေနရာ၌ ၁၈၇၄ ခုႏွစ္ မတ္ ၂ ရက္တြင္ စတင္ဖြင့္လွစ္ခဲ့သည္။ ထုိေခတ္ကာလက ျမန္မာတစ္ႏိုင္ငံလံုးတြင္ အစိုးရ အထက္တန္းေက်ာင္းဟူ၍ စစ္ေတြတြင္ တစ္ေက်ာင္း၊ ေမာ္လၿမိဳင္တြင္ တစ္ေက်ာင္းသာ ရွိေသးၿပီး ခရစ္ယာန္သာသနာျပဳ ေက်ာင္းအခ်ိဳ႕မွာမူ ဖြင့္လွစ္ထားၿပီးျဖစ္သည္။
ခရစ္ယာန္သာသနာျပဳ ေက်ာင္းမ်ားတြင္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ ျမန္မာေက်ာင္းသားေက်ာင္းသူ အမ်ားအျပား တက္ေရာက္ပညာ သင္ယူခဲ့ၾကသည္။ ၁၉၀၅ ခုႏွစ္တြင္ ကာလကတၱား တကၠသုိလ္၀င္ခြင့္ စာေမးပြဲ ေအာင္ျမင္ခဲ့သူ မျမေရႊ (ေနာင္ပညာ၀န္ေထာက္) မွာ စိန္ေမရီ ဒုိင္အုိခရစ္ယာန္ အမ်ဳိးသမီးေက်ာင္းသုိ႔ ပထမဆံုး တက္ေရာက္ခဲ့သည့္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ အမ်ဳိးသမီးျဖစ္သည္။
ကာလကတၱားတကၠသုိလ္သို႔
ထုိေခတ္ကာလက ၁၀ တန္းေအာင္ျမင္သူမ်ားအဖုိ႔ အိႏိၵယႏိုင္ငံ ကာလကတၱားႏွင့္ မဒရပ္တုိ႔သုိ႔ သြားေရာက္ကာ ပညာဆက္လက္ ဆည္းပူးၾကရသည္။ အက္(ဖ္)ေအ (First Arts) စာေမးပြဲ (ဥပစာ တန္း) ေအာင္ျမင္ၿပီးပါက ဘီေအဒီဂရီအတြက္ ဆက္လက္ေျဖဆုိႏိုင္ၾကသည္။ ၿဗိတိသွ်အုပ္ခ်ဳပ္မႈ လက္ေအာက္တြင္ ပညာတတ္မ်ား လစာေကာင္းၾကသျဖင့္ အေျခခံျဖစ္ေသာ ၁၀ တန္းစာေမးပြဲ ေအာင္ျမင္ေရးအတြက္ ႀကိဳးပမ္းၾကသည္။
လြန္ခဲ့သည့္ ႏွစ္တစ္ရာေက်ာ္ကာလ ၁၀ တန္း ေအာင္ျမင္ခဲ့ၾကသူမ်ားထဲတြင္ ေနာင္နယ္ပယ္အသီးသီး၌ ထင္ရွားေသာ ပုဂၢိဳလ္မ်ား အမ်ားအျပား ပါ၀င္ခဲ့ၾကပါသည္။ ထင္ရွားသူအခ်ဳိ႕မွာ ျမန္မာလူမ်ိဳး ဘုရင္ခံ ဆာေဂ်ေအေမာင္ႀကီး (၁၈၈၄)၊ ယစ္မ်ဳိးမင္း ႀကီးဦးေရႊစံေအာင္ (၁၈၈၇)၊ ဂ်ီစီဘီေအဥကၠ႒ ဦးခ်စ္လိႈင္ (၁၈၉၄)၊ ဘႀကီးဘေဘ (၁၉၀၂)၊ ဆာေမာင္ႀကီး (၁၉၀၂)၊ ႏုိင္ငံေတာ္သမၼတ ေဒါက္တာဘဦး (၁၉၀၅)၊ ၿမိဳ႕မေက်ာင္းအုပ္ႀကီး ဦးဘလြင္ (၁၉၁၁) စသူတုိ႔ ျဖစ္ . . . . .
သုိ႕ေသာ္ ၁၈၈၁ ခုႏွစ္တြင္ လက္ရွိအစုိးရ အထက္တန္းေက်ာင္း၌ပင္ တကၠသုိလ္သင္တန္းမ်ားကုိ ရွိရင္းစြဲ ဆရာမ်ားျဖင့္ တုိးခ်ဲ႕ဖြင့္လွစ္ခဲ့ရာ ၁၈၈၃ ခုႏွစ္ မတ္ ၁ ရက္တြင္ ကာလကတၱားတကၠသုိလ္ လက္ေအာက္ ခံ ပထမတန္း ဘီေအဒီဂရီေကာလိပ္အျဖစ္ အသိအမွတ္ျပဳခဲ့သည္။
ႏွစ္ ၁၃၀ ေက်ာ္က တကၠသုိလ္၀င္တန္းေအာင္စာရင္း
လြန္ခဲ့သည့္ ႏွစ္ ၁၃၀ ေက်ာ္၀န္းက်င္ကာလ (၁၈၈၀-၁၈၈၅) အတြင္း ေအာက္ျမန္မာႏုိင္ငံ၌ တကၠသုိလ္ ၀င္စာေမးပြဲ ေအာင္ျမင္သူစာရင္းမွာ အေရအတြက္ အလြန္နည္းပါးလွသည္။ (၁၈၈၀-၈၁) တြင္ ေအာင္ျမင္သူ ေျခာက္ေယာက္၊ (၁၈၈၁-၈၂) တြင္ ၁၂ ေယာက္၊ (၁၈၈၂-၈၃) တြင္ ၁၆ ေယာက္၊ (၁၈၈၃-၈၄) တြင္ ၁၅ ေယာက္၊ (၁၈၈၄-၈၅) တြင္ ၁၃ ေယာက္၊ (၁၈၈၅-၈၆)တြင္ ၂၃ ေယာက္ဟူ၍ ေလ့လာေတြ႕ရွိ ရပါသည္။
(၁၈၈၅-၈၆) ခုႏွစ္တြင္ က်င္းပခဲ့သည့္ ကာလကတၱားတကၠသုိလ္ ၀င္ခြင့္စာေမးပြဲတြင္ ရန္ကုန္ ကြန္ဗင့္ေက်ာင္းမွ အမ်ဳိးသမီးသံုးဦး ေအာင္ျမင္ခဲ့ရာ ပထမဆံုး တကၠသုိလ္၀င္တန္း ေအာင္ျမင္ေသာ အမ်ဳိးသမီးမ်ား ျဖစ္လာခဲ့ၾကသည္။
ႏွစ္တစ္ရာေက်ာ္က ၁၀ တန္းေအာင္ခဲ့ၾကသူမ်ား
လြန္ခဲ့သည့္ ႏွစ္တစ္ရာေက်ာ္ကာလ ၁၀ တန္း ေအာင္ျမင္ခဲ့ၾကသူမ်ားထဲတြင္ ေနာင္နယ္ပယ္အသီးသီး၌ ထင္ရွားေသာ ပုဂၢိဳလ္မ်ား အမ်ားအျပား ပါ၀င္ခဲ့ၾကပါသည္။ ထင္ရွားသူအခ်ဳိ႕မွာ ျမန္မာလူမ်ိဳး ဘုရင္ခံ ဆာေဂ်ေအေမာင္ႀကီး (၁၈၈၄)၊ ယစ္မ်ဳိးမင္း ႀကီးဦးေရႊစံေအာင္ (၁၈၈၇)၊ ဂ်ီစီဘီေအဥကၠ႒ ဦးခ်စ္လိႈင္ (၁၈၉၄)၊ ဘႀကီးဘေဘ (၁၉၀၂)၊ ဆာေမာင္ႀကီး (၁၉၀၂)၊ ႏုိင္ငံေတာ္သမၼတ ေဒါက္တာဘဦး (၁၉၀၅)၊ ၿမိဳ႕မေက်ာင္းအုပ္ႀကီး ဦးဘလြင္ (၁၉၁၁) စသူတုိ႔ ျဖစ္ၾကသည္။
ထူးခြၽန္သူမ်ား
တကၠသုိလ္၀င္စာေမးပြဲကုိ ထူးခြၽန္စြာ ေအာင္ျမင္ခဲ့ၾကသူမ်ားလည္း အမ်ားအျပား ရွိၾကသည္။ ၁၉၀၉ ခုႏွစ္တြင္ ရန္ကုန္စိန္ေပါေက်ာင္း (ယခု ဗိုလ္တေထာင္အထက ၆) မွ ၁၀ တန္းေအာင္ျမင္ခဲ့သူ ေမာင္ဟုတ္စိန္ (ပါဠိျမန္မာ အဘိဓာန္က်မ္းျပဳ ဦးဟုတ္စိန္) မွာ ျမန္မာတစ္ႏိုင္ငံလံုး ပထမစြဲခဲ့သူ ျဖစ္သည္။ (ေနာင္ ေဆြစဥ္မ်ဳိးဆက္ ေလးဆက္တုိင္လည္း ပထမစြဲခဲ့ပါသည္။)
၁၉၂၁ ခုႏွစ္တြင္ ၁၀ တန္းေအာင္ျမင္ခဲ့ေသာ ေဒၚျမစိန္သည္ အဂၤလိပ္၊ ျမန္မာ၊ အပိုသခ်ၤာ၊ ရာဇ၀င္၊ သခ်ၤာ၊ အိမ္တြင္းမႈသိပၸံ ဘာသာေျခာက္မ်ဳိးစလံုးတြင္ ဂုဏ္ထူးျဖင့္ ေအာင္ျမင္ခဲ့သူျဖစ္သည္။
ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း၏ ၁၀ တန္းေက်ာင္းသားဘ၀
ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းသည္ ၁၉၂၈ ခုႏွစ္တြင္ ေရနံေခ်ာင္းၿမိဳ႕ အမ်ဳိးသားေက်ာင္းသုိ႔ စတင္ေရာက္ရွိခဲ့ၿပီး ၁၉၃၁ ခုႏွစ္တြင္ ၁၀ တန္းတက္ရသည္။ ထုိေခတ္က အတန္းအစဥ္လုိက္ တက္ရျခင္းမ်ဳိးထက္ စာေတာ္လွ်င္ေတာ္သလို အတန္းေက်ာ္တက္ရသည့္ စနစ္မ်ဳိး ရွိခဲ့သည္။ ခုနစ္တန္း စာေမးပြဲႏွင့္ ၁၀ တန္းစာေမးပြဲမ်ားမွာ အစိုးရစစ္ စာေမးပြဲမ်ားျဖစ္ၿပီး အေရးပါလွသည္။ ၁၉၃၂ ခုႏွစ္တြင္ ကိုေအာင္ဆန္း ျမန္မာ၊ ပါဠိ ႏွစ္ဘာသာ ဂုဏ္ထူးျဖင့္ ၁၀ တန္းေအာင္ျမင္ခဲ့သည္။
ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း၏ ၁၀ တန္းေအာင္လက္မွတ္တြင္ ေမြးေန႔ရက္စြဲကုိ (၁၃-၂-၁၉၁၅) ဟု ေရးသြင္းရ မည့္အစား (၁၂- ၃-၁၉၁၆) ဟု မွားယြင္းေဖာ္ျပထားသည္ကုိ ေတြ႕ရပါသည္။
ကုိလုိနီေခတ္ေအာင္စာရင္း
ကုိလိုနီေခတ္ တကၠသုိလ္၀င္တန္း ေအာင္စာရင္းကုိ ထိုေခတ္ကာလ နာမည္ေက်ာ္ သတင္းစာမ်ား၌ ထည့္သြင္းေဖာ္ျပေလ့ ရွိပါသည္။ (၁၅-၅-၁၉၃၅) ရက္စြဲပါ သူရိယသတင္းစာတြင္ “အဂၤလိပ္-ျမန္မာ ၁၀ တန္းစာေမးပြဲ ေအာင္စာရင္း” ေခါင္းစဥ္ျဖင့္ ရန္ကုန္အစိုးရ အထက္တန္းေက်ာင္းမွ အစျပဳလ်က္ ျမန္မာျပည္အရပ္ရပ္ အထက္တန္းေက်ာင္းမ်ားမွ ေအာင္စာရင္းကုိ ေဖာ္ျပထားပါသည္။
၁၉၃၅ ခုႏွစ္ ေကာက္ႏုတ္ခ်က္
၁၀ တန္းစာေမးပြဲ ေကာက္ႏုတ္ခ်က္စာရင္း၌ “အဂၤလိပ္-ျမန္မာ ၁၀ တန္းစာေမးပြဲ ေအာင္စာရင္းကုိ ဤသတင္းစာတြင္ ထည့္သြင္းေဖာ္ျပခဲ့ၿပီးျဖစ္ေၾကာင္း၊ စာေမးပြဲ ၀င္ေရာက္ေျဖဆုိသူေပါင္းမွာ ၃၂၅၃ ေယာက္ရွိေၾကာင္း၊ ၎အနက္ ၁၂၅၀ ေအာင္ျမင္သည့္အနက္ ၈၅၀ သာ ေကာလိပ္ေက်ာင္းသုိ႔၀င္ရန္ စာေမးပြဲစစ္ေဆးေရးအဖြဲ႕က ေထာက္ခံခ်က္ေပးေၾကာင္း” ဟူ၍ ေဖာ္ျပထားပါသည္။
တကၠသိုလ္၀င္တန္းကုိ ဒသမတန္း (၁၀ တန္း)အျဖစ္ ေယဘုယ်အားျဖင့္ သတ္မွတ္ထားၾကသည္။ ေရွးေခတ္အခါကမူ ဒသမအဆင့္ဟု ေခၚဆိုၾက၏။
ကုိလိုနီေခတ္ဦးကာလ အထက္တန္းေက်ာင္းမ်ား
အဂၤလိပ္-ျမန္မာ ဒုတိယစစ္ပြဲအၿပီး ေအာက္ျမန္မာႏိုင္ငံကုိ ၿဗိတိသွ်တို႔ သိမ္းပုိက္ခဲ့ၿပီးေနာက္ ရန္ကုန္ အစိုးရ ဟုိက္စကူးေက်ာင္း (Government High School) ကုိ ယခု လသာ အထက(၁)ေနရာ၌ ၁၈၇၄ ခုႏွစ္ မတ္ ၂ ရက္တြင္ စတင္ဖြင့္လွစ္ခဲ့သည္။ ထုိေခတ္ကာလက ျမန္မာတစ္ႏိုင္ငံလံုးတြင္ အစိုးရ အထက္တန္းေက်ာင္းဟူ၍ စစ္ေတြတြင္ တစ္ေက်ာင္း၊ ေမာ္လၿမိဳင္တြင္ တစ္ေက်ာင္းသာ ရွိေသးၿပီး ခရစ္ယာန္သာသနာျပဳ ေက်ာင္းအခ်ိဳ႕မွာမူ ဖြင့္လွစ္ထားၿပီးျဖစ္သည္။
ခရစ္ယာန္သာသနာျပဳ ေက်ာင္းမ်ားတြင္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ ျမန္မာေက်ာင္းသားေက်ာင္းသူ အမ်ားအျပား တက္ေရာက္ပညာ သင္ယူခဲ့ၾကသည္။ ၁၉၀၅ ခုႏွစ္တြင္ ကာလကတၱား တကၠသုိလ္၀င္ခြင့္ စာေမးပြဲ ေအာင္ျမင္ခဲ့သူ မျမေရႊ (ေနာင္ပညာ၀န္ေထာက္) မွာ စိန္ေမရီ ဒုိင္အုိခရစ္ယာန္ အမ်ဳိးသမီးေက်ာင္းသုိ႔ ပထမဆံုး တက္ေရာက္ခဲ့သည့္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ အမ်ဳိးသမီးျဖစ္သည္။
ကာလကတၱားတကၠသုိလ္သို႔
ထုိေခတ္ကာလက ၁၀ တန္းေအာင္ျမင္သူမ်ားအဖုိ႔ အိႏိၵယႏိုင္ငံ ကာလကတၱားႏွင့္ မဒရပ္တုိ႔သုိ႔ သြားေရာက္ကာ ပညာဆက္လက္ ဆည္းပူးၾကရသည္။ အက္(ဖ္)ေအ (First Arts) စာေမးပြဲ (ဥပစာ တန္း) ေအာင္ျမင္ၿပီးပါက ဘီေအဒီဂရီအတြက္ ဆက္လက္ေျဖဆုိႏိုင္ၾကသည္။ ၿဗိတိသွ်အုပ္ခ်ဳပ္မႈ လက္ေအာက္တြင္ ပညာတတ္မ်ား လစာေကာင္းၾကသျဖင့္ အေျခခံျဖစ္ေသာ ၁၀ တန္းစာေမးပြဲ ေအာင္ျမင္ေရးအတြက္ ႀကိဳးပမ္းၾကသည္။
လြန္ခဲ့သည့္ ႏွစ္တစ္ရာေက်ာ္ကာလ ၁၀ တန္း ေအာင္ျမင္ခဲ့ၾကသူမ်ားထဲတြင္ ေနာင္နယ္ပယ္အသီးသီး၌ ထင္ရွားေသာ ပုဂၢိဳလ္မ်ား အမ်ားအျပား ပါ၀င္ခဲ့ၾကပါသည္။ ထင္ရွားသူအခ်ဳိ႕မွာ ျမန္မာလူမ်ိဳး ဘုရင္ခံ ဆာေဂ်ေအေမာင္ႀကီး (၁၈၈၄)၊ ယစ္မ်ဳိးမင္း ႀကီးဦးေရႊစံေအာင္ (၁၈၈၇)၊ ဂ်ီစီဘီေအဥကၠ႒ ဦးခ်စ္လိႈင္ (၁၈၉၄)၊ ဘႀကီးဘေဘ (၁၉၀၂)၊ ဆာေမာင္ႀကီး (၁၉၀၂)၊ ႏုိင္ငံေတာ္သမၼတ ေဒါက္တာဘဦး (၁၉၀၅)၊ ၿမိဳ႕မေက်ာင္းအုပ္ႀကီး ဦးဘလြင္ (၁၉၁၁) စသူတုိ႔ ျဖစ္ . . . . .
သုိ႕ေသာ္ ၁၈၈၁ ခုႏွစ္တြင္ လက္ရွိအစုိးရ အထက္တန္းေက်ာင္း၌ပင္ တကၠသုိလ္သင္တန္းမ်ားကုိ ရွိရင္းစြဲ ဆရာမ်ားျဖင့္ တုိးခ်ဲ႕ဖြင့္လွစ္ခဲ့ရာ ၁၈၈၃ ခုႏွစ္ မတ္ ၁ ရက္တြင္ ကာလကတၱားတကၠသုိလ္ လက္ေအာက္ ခံ ပထမတန္း ဘီေအဒီဂရီေကာလိပ္အျဖစ္ အသိအမွတ္ျပဳခဲ့သည္။
ႏွစ္ ၁၃၀ ေက်ာ္က တကၠသုိလ္၀င္တန္းေအာင္စာရင္း
လြန္ခဲ့သည့္ ႏွစ္ ၁၃၀ ေက်ာ္၀န္းက်င္ကာလ (၁၈၈၀-၁၈၈၅) အတြင္း ေအာက္ျမန္မာႏုိင္ငံ၌ တကၠသုိလ္ ၀င္စာေမးပြဲ ေအာင္ျမင္သူစာရင္းမွာ အေရအတြက္ အလြန္နည္းပါးလွသည္။ (၁၈၈၀-၈၁) တြင္ ေအာင္ျမင္သူ ေျခာက္ေယာက္၊ (၁၈၈၁-၈၂) တြင္ ၁၂ ေယာက္၊ (၁၈၈၂-၈၃) တြင္ ၁၆ ေယာက္၊ (၁၈၈၃-၈၄) တြင္ ၁၅ ေယာက္၊ (၁၈၈၄-၈၅) တြင္ ၁၃ ေယာက္၊ (၁၈၈၅-၈၆)တြင္ ၂၃ ေယာက္ဟူ၍ ေလ့လာေတြ႕ရွိ ရပါသည္။
(၁၈၈၅-၈၆) ခုႏွစ္တြင္ က်င္းပခဲ့သည့္ ကာလကတၱားတကၠသုိလ္ ၀င္ခြင့္စာေမးပြဲတြင္ ရန္ကုန္ ကြန္ဗင့္ေက်ာင္းမွ အမ်ဳိးသမီးသံုးဦး ေအာင္ျမင္ခဲ့ရာ ပထမဆံုး တကၠသုိလ္၀င္တန္း ေအာင္ျမင္ေသာ အမ်ဳိးသမီးမ်ား ျဖစ္လာခဲ့ၾကသည္။
ႏွစ္တစ္ရာေက်ာ္က ၁၀ တန္းေအာင္ခဲ့ၾကသူမ်ား
လြန္ခဲ့သည့္ ႏွစ္တစ္ရာေက်ာ္ကာလ ၁၀ တန္း ေအာင္ျမင္ခဲ့ၾကသူမ်ားထဲတြင္ ေနာင္နယ္ပယ္အသီးသီး၌ ထင္ရွားေသာ ပုဂၢိဳလ္မ်ား အမ်ားအျပား ပါ၀င္ခဲ့ၾကပါသည္။ ထင္ရွားသူအခ်ဳိ႕မွာ ျမန္မာလူမ်ိဳး ဘုရင္ခံ ဆာေဂ်ေအေမာင္ႀကီး (၁၈၈၄)၊ ယစ္မ်ဳိးမင္း ႀကီးဦးေရႊစံေအာင္ (၁၈၈၇)၊ ဂ်ီစီဘီေအဥကၠ႒ ဦးခ်စ္လိႈင္ (၁၈၉၄)၊ ဘႀကီးဘေဘ (၁၉၀၂)၊ ဆာေမာင္ႀကီး (၁၉၀၂)၊ ႏုိင္ငံေတာ္သမၼတ ေဒါက္တာဘဦး (၁၉၀၅)၊ ၿမိဳ႕မေက်ာင္းအုပ္ႀကီး ဦးဘလြင္ (၁၉၁၁) စသူတုိ႔ ျဖစ္ၾကသည္။
ထူးခြၽန္သူမ်ား
တကၠသုိလ္၀င္စာေမးပြဲကုိ ထူးခြၽန္စြာ ေအာင္ျမင္ခဲ့ၾကသူမ်ားလည္း အမ်ားအျပား ရွိၾကသည္။ ၁၉၀၉ ခုႏွစ္တြင္ ရန္ကုန္စိန္ေပါေက်ာင္း (ယခု ဗိုလ္တေထာင္အထက ၆) မွ ၁၀ တန္းေအာင္ျမင္ခဲ့သူ ေမာင္ဟုတ္စိန္ (ပါဠိျမန္မာ အဘိဓာန္က်မ္းျပဳ ဦးဟုတ္စိန္) မွာ ျမန္မာတစ္ႏိုင္ငံလံုး ပထမစြဲခဲ့သူ ျဖစ္သည္။ (ေနာင္ ေဆြစဥ္မ်ဳိးဆက္ ေလးဆက္တုိင္လည္း ပထမစြဲခဲ့ပါသည္။)
၁၉၂၁ ခုႏွစ္တြင္ ၁၀ တန္းေအာင္ျမင္ခဲ့ေသာ ေဒၚျမစိန္သည္ အဂၤလိပ္၊ ျမန္မာ၊ အပိုသခ်ၤာ၊ ရာဇ၀င္၊ သခ်ၤာ၊ အိမ္တြင္းမႈသိပၸံ ဘာသာေျခာက္မ်ဳိးစလံုးတြင္ ဂုဏ္ထူးျဖင့္ ေအာင္ျမင္ခဲ့သူျဖစ္သည္။
ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း၏ ၁၀ တန္းေက်ာင္းသားဘ၀
ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းသည္ ၁၉၂၈ ခုႏွစ္တြင္ ေရနံေခ်ာင္းၿမိဳ႕ အမ်ဳိးသားေက်ာင္းသုိ႔ စတင္ေရာက္ရွိခဲ့ၿပီး ၁၉၃၁ ခုႏွစ္တြင္ ၁၀ တန္းတက္ရသည္။ ထုိေခတ္က အတန္းအစဥ္လုိက္ တက္ရျခင္းမ်ဳိးထက္ စာေတာ္လွ်င္ေတာ္သလို အတန္းေက်ာ္တက္ရသည့္ စနစ္မ်ဳိး ရွိခဲ့သည္။ ခုနစ္တန္း စာေမးပြဲႏွင့္ ၁၀ တန္းစာေမးပြဲမ်ားမွာ အစိုးရစစ္ စာေမးပြဲမ်ားျဖစ္ၿပီး အေရးပါလွသည္။ ၁၉၃၂ ခုႏွစ္တြင္ ကိုေအာင္ဆန္း ျမန္မာ၊ ပါဠိ ႏွစ္ဘာသာ ဂုဏ္ထူးျဖင့္ ၁၀ တန္းေအာင္ျမင္ခဲ့သည္။
ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း၏ ၁၀ တန္းေအာင္လက္မွတ္တြင္ ေမြးေန႔ရက္စြဲကုိ (၁၃-၂-၁၉၁၅) ဟု ေရးသြင္းရ မည့္အစား (၁၂- ၃-၁၉၁၆) ဟု မွားယြင္းေဖာ္ျပထားသည္ကုိ ေတြ႕ရပါသည္။
ကုိလုိနီေခတ္ေအာင္စာရင္း
ကုိလိုနီေခတ္ တကၠသုိလ္၀င္တန္း ေအာင္စာရင္းကုိ ထိုေခတ္ကာလ နာမည္ေက်ာ္ သတင္းစာမ်ား၌ ထည့္သြင္းေဖာ္ျပေလ့ ရွိပါသည္။ (၁၅-၅-၁၉၃၅) ရက္စြဲပါ သူရိယသတင္းစာတြင္ “အဂၤလိပ္-ျမန္မာ ၁၀ တန္းစာေမးပြဲ ေအာင္စာရင္း” ေခါင္းစဥ္ျဖင့္ ရန္ကုန္အစိုးရ အထက္တန္းေက်ာင္းမွ အစျပဳလ်က္ ျမန္မာျပည္အရပ္ရပ္ အထက္တန္းေက်ာင္းမ်ားမွ ေအာင္စာရင္းကုိ ေဖာ္ျပထားပါသည္။
၁၉၃၅ ခုႏွစ္ ေကာက္ႏုတ္ခ်က္
၁၀ တန္းစာေမးပြဲ ေကာက္ႏုတ္ခ်က္စာရင္း၌ “အဂၤလိပ္-ျမန္မာ ၁၀ တန္းစာေမးပြဲ ေအာင္စာရင္းကုိ ဤသတင္းစာတြင္ ထည့္သြင္းေဖာ္ျပခဲ့ၿပီးျဖစ္ေၾကာင္း၊ စာေမးပြဲ ၀င္ေရာက္ေျဖဆုိသူေပါင္းမွာ ၃၂၅၃ ေယာက္ရွိေၾကာင္း၊ ၎အနက္ ၁၂၅၀ ေအာင္ျမင္သည့္အနက္ ၈၅၀ သာ ေကာလိပ္ေက်ာင္းသုိ႔၀င္ရန္ စာေမးပြဲစစ္ေဆးေရးအဖြဲ႕က ေထာက္ခံခ်က္ေပးေၾကာင္း” ဟူ၍ ေဖာ္ျပထားပါသည္။
ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း၏ ၁၀ တန္းေအာင္လက္မွတ္
“၁၀ တန္းတြင္ ၀င္ေရာက္ေျဖဆုိေသာ မိန္းမကေလးေပါင္း” ေခါင္းစဥ္ျဖင့္ ဆက္လက္ေဖာ္ျပရာ၌ “အဂၤလိပ္-ျမန္မာ ၁၀ တန္းစာေမးပြဲတြင္ ၀င္ေရာက္ေျဖဆုိေသာ မိန္းမကေလးေပါင္း ၄၄၇ ေယာက္ ရွိေၾကာင္း၊ ၄၄၇ ေယာက္အနက္ ၁၉၉ ေယာက္ ေအာင္ျမင္ေၾကာင္း၊ ၁၃၆ ေယာက္ သိပၸံေက်ာင္းသုိ႔ ၀င္ရန္ခြင့္ျပဳထားေၾကာင္း” ဟု ေတြ႕ရ၏။ ထုိ႔ျပင္ “ဦးပဥၥင္းတစ္ပါးသာ ေအာင္သည္” ေခါင္းစဥ္ ငယ္ေအာက္၌လည္း “ဦးပဥၥင္းငါးပါး ၀င္ေရာက္ေျဖဆုိသည့္အနက္ တစ္ပါးေအာင္ျမင္ေၾကာင္း၊ အသက္ ၄၁ ရွိ ကရင္လူမ်ဳိးတစ္ေယာက္ ေျဖဆုိရာ စာေမးပြဲတြင္ က်ဆံုးေၾကာင္း” ဟူ၍ ေတြ႕ရွိရသည္။
ကက္ (စ္) ဘီေခတ္ ေအာင္စာရင္း
ဂ်ပန္ေခတ္တစ္ေလွ်ာက္ ၁၀ တန္းစာေမးပြဲမ်ား က်င္းပႏုိင္ခဲ့ျခင္း မရွိဘဲ ၿဗိတိသွ် စစ္ေျပးအစုိးရ ျပန္လည္ ၀င္ေရာက္လာခ်ိန္မွ စ၍ ၁၀ တန္းစာေမးပြဲမ်ား ျပန္လည္က်င္းပခဲ့သည္။ ၁၉၄၆ ခုႏွစ္တြင္ ၁၀ တန္းေျဖ ဆုိသူ ၁၁၆၇ ဦးအနက္ ၅၃၈ ဦး ေအာင္ျမင္ခဲ့ရာ ၄၆ ဒသမ ၁ ရာခုိင္ႏႈန္း ေအာင္ျမင္သည္ဟု ဆုိႏုိင္ပါ သည္။ ၁၉၄၇ ခုႏွစ္တြင္ ေျဖဆုိသူ ၃၈၉၆ ဦးရွိလာၿပီး ၁၂၁၄ ဦးသာ ေအာင္ျမင္ခဲ့ရာ ၃၁ ဒသမ ၁ ရာခုိင္ႏႈန္း ေအာင္ျမင္ခဲ့သည္။
ပါလီမန္ေခတ္ ေအာင္စာရင္း
လြတ္လပ္ေရးရရွိၿပီးေနာက္ ပါလီမန္ေခတ္သုိ႔ ေရာက္ေသာအခါ ၁၀ တန္းေျဖဆုိသူ အေရအတြက္ တိုးတက္လာခဲ့သည္။ ၁၉၄၈ ခုႏွစ္တြင္ ၁၀ တန္းေျဖဆုိသူ ၃၉၂၆ ဦးအနက္ ၈၆၇ ဦး ေအာင္ျမင္ခဲ့သည္။ ရာခုိင္ႏႈန္းအားျဖင့္ ၂၂ ဒသမ ၀၉ ျဖစ္ပါသည္။ ၁၉၄၉ ခုႏွစ္တြင္ ျပည္တြင္းေသာင္းက်န္းမႈမ်ားေၾကာင့္ ေျဖဆုိသူ ၃၆၁၁ ဦးသာရွိခဲ့ၿပီး ၈၀၁ ဦး ေအာင္ျမင္ခဲ့သည္။ ၂၂ ဒသမ ၁၉ ရာခုိင္ႏႈန္း ေအာင္ျမင္ပါသည္။
၁၉၅၀ ျပည့္ႏွစ္ေနာက္ပုိင္း နယ္ေျမေအးခ်မ္းသြားၿပီးေနာက္ ၁၀ တန္းေျဖဆိုသူ အေရအတြက္ မ်ားျပား လာခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္ ေအာင္ျမင္သူက ရာခုိင္ႏႈန္း နည္းပါးလွပါသည္။ ၁၉၅၀ ျပည့္ႏွစ္တြင္ ေျဖဆုိသူ ၅၁၁၉ ဦးအနက္ ေအာင္ျမင္သူ ၉၉၄ ဦး (၁၉ ဒသမ ၄ ရာခုိင္ႏႈန္း)၊ ၁၉၅၁ ခုႏွစ္တြင္ ေျဖဆုိသူ ၈၈၀၄ ဦး အနက္ ေအာင္ျမင္သူ ၁၇၀၁ ဦး (၁၉ ဒသမ ၃ ရာခုိင္ႏႈန္း)၊ ၁၉၅၂ ခုႏွစ္တြင္ ေျဖဆုိသူ ၁၃၀၄၅ ဦးအနက္ ေအာင္ျမင္သူ ၁၉၃၈ ဦး (၁၄ ဒသမ ၈၅ ရာခုိင္ႏႈန္း) ရွိခဲ့သည္။ ထုိ႔ေနာက္ ၁၉၅၃ ခုႏွစ္တြင္ ၂၃ ဒသမ ၀၇၊ ၁၉၅၄ ခုႏွစ္တြင္ ၁၈ ဒသမ ၅၅၊ ၁၉၅၅ ခုႏွစ္တြင္ ၁၁ ဒသမ ၆၄၊ ၁၉၅၆ ခုႏွစ္တြင္ ၁၆ ဒသမ ၆၄ ရာခုိင္ႏႈန္း ေအာင္ျမင္ခဲ့ၾကသည္။
ကုိယ္ပုိင္ေက်ာင္းမ်ားဖ်က္သိမ္းျခင္း
ကုိလုိနီေခတ္၊ ပါလီမန္ေခတ္ တစ္ေလွ်ာက္တြင္ အလြတ္ပညာသင္ ကုိယ္ပုိင္ေက်ာင္း အမ်ားအျပား ေပၚေပါက္ခဲ့သည္။ ႏွစ္စဥ္ ယင္းေက်ာင္းမ်ားမွ ၁၀ တန္း ၀င္ေရာက္ေျဖဆုိၾကသူမ်ားလည္း အမ်ားအျပား ရွိခဲ့ၾကသည္။ ေတာ္လွန္ေရးေကာင္စီ တက္စကာလတြင္ ကုိယ္ပုိင္ေက်ာင္း ၁၂၉ ေက်ာင္းရွိခဲ့ရာ ယင္းေက်ာင္းမ်ားအားလံုးကုိ ၁၉၆၅ ဧၿပီ ၁ ရက္တြင္ ဖ်က္သိမ္းခဲ့သည္။
က်မ္းကုိး
၁။ ၿမိဳ႕ေတာ္တစ္ခြင္အတိတ္ျဖစ္စဥ္ (တကၠသုိလ္ခင္ေမာင္ေဇာ္)
၂။ သူရိယသတင္းစာ (၁၅-၅-၁၉၃၅)
၃။ တကၠသုိလ္၀င္ေအာင္ျမင္သူမ်ား (မိုးဂ်ာနယ္၊ ၂၀၀၆ ေမ)
ကက္ (စ္) ဘီေခတ္ ေအာင္စာရင္း
ဂ်ပန္ေခတ္တစ္ေလွ်ာက္ ၁၀ တန္းစာေမးပြဲမ်ား က်င္းပႏုိင္ခဲ့ျခင္း မရွိဘဲ ၿဗိတိသွ် စစ္ေျပးအစုိးရ ျပန္လည္ ၀င္ေရာက္လာခ်ိန္မွ စ၍ ၁၀ တန္းစာေမးပြဲမ်ား ျပန္လည္က်င္းပခဲ့သည္။ ၁၉၄၆ ခုႏွစ္တြင္ ၁၀ တန္းေျဖ ဆုိသူ ၁၁၆၇ ဦးအနက္ ၅၃၈ ဦး ေအာင္ျမင္ခဲ့ရာ ၄၆ ဒသမ ၁ ရာခုိင္ႏႈန္း ေအာင္ျမင္သည္ဟု ဆုိႏုိင္ပါ သည္။ ၁၉၄၇ ခုႏွစ္တြင္ ေျဖဆုိသူ ၃၈၉၆ ဦးရွိလာၿပီး ၁၂၁၄ ဦးသာ ေအာင္ျမင္ခဲ့ရာ ၃၁ ဒသမ ၁ ရာခုိင္ႏႈန္း ေအာင္ျမင္ခဲ့သည္။
ပါလီမန္ေခတ္ ေအာင္စာရင္း
လြတ္လပ္ေရးရရွိၿပီးေနာက္ ပါလီမန္ေခတ္သုိ႔ ေရာက္ေသာအခါ ၁၀ တန္းေျဖဆုိသူ အေရအတြက္ တိုးတက္လာခဲ့သည္။ ၁၉၄၈ ခုႏွစ္တြင္ ၁၀ တန္းေျဖဆုိသူ ၃၉၂၆ ဦးအနက္ ၈၆၇ ဦး ေအာင္ျမင္ခဲ့သည္။ ရာခုိင္ႏႈန္းအားျဖင့္ ၂၂ ဒသမ ၀၉ ျဖစ္ပါသည္။ ၁၉၄၉ ခုႏွစ္တြင္ ျပည္တြင္းေသာင္းက်န္းမႈမ်ားေၾကာင့္ ေျဖဆုိသူ ၃၆၁၁ ဦးသာရွိခဲ့ၿပီး ၈၀၁ ဦး ေအာင္ျမင္ခဲ့သည္။ ၂၂ ဒသမ ၁၉ ရာခုိင္ႏႈန္း ေအာင္ျမင္ပါသည္။
၁၉၅၀ ျပည့္ႏွစ္ေနာက္ပုိင္း နယ္ေျမေအးခ်မ္းသြားၿပီးေနာက္ ၁၀ တန္းေျဖဆိုသူ အေရအတြက္ မ်ားျပား လာခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္ ေအာင္ျမင္သူက ရာခုိင္ႏႈန္း နည္းပါးလွပါသည္။ ၁၉၅၀ ျပည့္ႏွစ္တြင္ ေျဖဆုိသူ ၅၁၁၉ ဦးအနက္ ေအာင္ျမင္သူ ၉၉၄ ဦး (၁၉ ဒသမ ၄ ရာခုိင္ႏႈန္း)၊ ၁၉၅၁ ခုႏွစ္တြင္ ေျဖဆုိသူ ၈၈၀၄ ဦး အနက္ ေအာင္ျမင္သူ ၁၇၀၁ ဦး (၁၉ ဒသမ ၃ ရာခုိင္ႏႈန္း)၊ ၁၉၅၂ ခုႏွစ္တြင္ ေျဖဆုိသူ ၁၃၀၄၅ ဦးအနက္ ေအာင္ျမင္သူ ၁၉၃၈ ဦး (၁၄ ဒသမ ၈၅ ရာခုိင္ႏႈန္း) ရွိခဲ့သည္။ ထုိ႔ေနာက္ ၁၉၅၃ ခုႏွစ္တြင္ ၂၃ ဒသမ ၀၇၊ ၁၉၅၄ ခုႏွစ္တြင္ ၁၈ ဒသမ ၅၅၊ ၁၉၅၅ ခုႏွစ္တြင္ ၁၁ ဒသမ ၆၄၊ ၁၉၅၆ ခုႏွစ္တြင္ ၁၆ ဒသမ ၆၄ ရာခုိင္ႏႈန္း ေအာင္ျမင္ခဲ့ၾကသည္။
ကုိယ္ပုိင္ေက်ာင္းမ်ားဖ်က္သိမ္းျခင္း
ကုိလုိနီေခတ္၊ ပါလီမန္ေခတ္ တစ္ေလွ်ာက္တြင္ အလြတ္ပညာသင္ ကုိယ္ပုိင္ေက်ာင္း အမ်ားအျပား ေပၚေပါက္ခဲ့သည္။ ႏွစ္စဥ္ ယင္းေက်ာင္းမ်ားမွ ၁၀ တန္း ၀င္ေရာက္ေျဖဆုိၾကသူမ်ားလည္း အမ်ားအျပား ရွိခဲ့ၾကသည္။ ေတာ္လွန္ေရးေကာင္စီ တက္စကာလတြင္ ကုိယ္ပုိင္ေက်ာင္း ၁၂၉ ေက်ာင္းရွိခဲ့ရာ ယင္းေက်ာင္းမ်ားအားလံုးကုိ ၁၉၆၅ ဧၿပီ ၁ ရက္တြင္ ဖ်က္သိမ္းခဲ့သည္။
က်မ္းကုိး
၁။ ၿမိဳ႕ေတာ္တစ္ခြင္အတိတ္ျဖစ္စဥ္ (တကၠသုိလ္ခင္ေမာင္ေဇာ္)
၂။ သူရိယသတင္းစာ (၁၅-၅-၁၉၃၅)
၃။ တကၠသုိလ္၀င္ေအာင္ျမင္သူမ်ား (မိုးဂ်ာနယ္၊ ၂၀၀၆ ေမ)
Eleven Daily News
-------------------------------------------------
ကိုမ်ဳိး (lwanmapyay.blogspot.com)
ကိုမ်ဳိး (lwanmapyay.blogspot.com)