Medical ethics ေဆးဘက္ဆိုင္ရာ က်င့္ဝတ္
ဆရာ ႕႕႕႕႕ ေဆးရုံသတင္းၾကားမိလား။ လူဆင္းရဲတေယာက္ ခြဲစိတ္ဖို႔မရွိလို႔ ၿပန္ဆင္းလာရတယ္။ ခုတခါက အခမဲ့ ခြဲစိတ္ေပးဖို႔ လူၾကီးလက္မွတ္ေတြနဲ႔လာတယ္။ နာ့စ္မ ၂ ေယာက္က မခြဲေပးနိုင္ဘူး၊ ပိုက္ဆံမပါဘဲနဲ႔ေပါ့။ သူက လူၾကီးေတြကိုပါ ေခၚလာတယ္္။ လူၾကီးေတြၿပန္သြားေတာ့ ဆရာမ ၂ ေယာက္က လူၾကားထဲမွာေအာ္ဟစ္ၿပီး၊ ၂ ၿပား မတန္ေအာင္ ေၿပာၾကတယ္တဲ့။ အဲလူလည္းရွက္ၿပီး အိမ္ေရာက္ေတာ့ ၾကိဳးဆြဲခ်ေသတယ္တဲ့။ က်န္းမာေရးဆိုင္ရာ က်င့္ဝတ္အေၾကာင္းေလး ေရးပါအံုးဆရာ။
နိဒါန္း
ကြ်န္ေတာ္ ၁၉၇၃ ကေန ၁၉၈၈ အထိ၊ ေဆးရံုေတြမွာဆရာဝန္လုပ္ခဲ့ဘူးတယ္။ အစိုးရက ‘မဆလ’၊ စနစ္က ‘တခါးပိတ္ ျမန္မာ့ဆိုရွယ္လစ္’။ ပုဂၢလိကဆိုတာ ဘာမွမရွိပါ။ အစိုးရ (ျပည္သူ႔) ေဆးရံုေတြမွာ လုပ္ရတာပါ။ ျပည္ပသြင္းကုန္ေတြကို ပိတ္ပင္ထားတာထဲမွာ ေဆးနဲ႔ေဆးပစၥည္းေတြ လဲပါတယ္။ ေဆးရံုေတြမွာ ေဆးနဲ႔ေဆးပစၥည္းေတြက ၾကာေလရွားေလ။ ၁၉၈ဝ ေနာက္ပိုင္းမွာ အရက္ပ်ံမရေတာ့လို႔ ‘ခ်က္အရက္ ဦးေရ’ နံနံေစာ္ေစာ္ကိုသာသံုးရတယ္။ ဝါထြက္တဲ့အရပ္မွာ ေဆးရံုသံုးဘို႔ ဂြမ္းလိပ္မရွိပါ။ ပတၲီးကလဲ အျပင္မွာဝယ္ရဘို႔ေတာင္ခက္တယ္။
‘မဆလ’ က လူထုအတြက္ အဲလိုခက္ေနတာကို တကယ္ကိုမသိပါလားဆိုတာ ၁၉၉ဝ ေရြးေကာက္ပြဲ စည္းရံုးေရးကာလမွာ သိလာရတယ္။ ‘မဆလ’ ကိုနာမည္ေျပာင္းလိုက္တဲ့ ‘တစည’ ပါတီကေန ကြ်န္ေတာ့္ကို ပုဂၢိဳလ္ေရးထိုးႏွက္ခ်က္ေတြ လုပ္ပါတယ္။ ‘ကြ်န္ေတာ္အလုပ္လုပ္တဲ့ ေဆးရံုမွာ ဂြမ္းနဲ႔ ပတၲီးဘဲရွိတယ္’ လို႔ အသံခ်ဲ႕စက္နဲ႔ ညအခ်ိန္လူေခ်တိတ္မွာ ေအာ္ပါတယ္။ တကယ္ျဖစ္ေနတာနဲ႔ ေျပာင္းျပန္ပါ။ ကြ်န္ေတာ့္အိမ္ကေန ‘ကက္ဆက္ စပီကာ’ နဲ႔ ခေမာက္သီခ်င္းေတြ ဖြင့္တာကိုေတာ့ ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္က လာတားတယ္။
အဲဒီေခတ္က ေဆးနဲ႔ေဆးပစၥည္းရွားေပမဲ့ ဆရာဝန္ေတြ၊ သူနာျပဳေတြ၊ က်န္းမာေရးဝန္ထမ္းေတြဟာ ေစတနာမရွားခဲ့ၾကပါ။ အနည္းအမ်ား ကြာတာေတာ့ရွိပါမယ္။ ေသခ်ာတာကေတာ့ ေဆးရံုမွာ ပိုက္ဆံပါမွ ခြဲစိတ္ေပးမယ္၊ ခြဲေမြးေပးမယ္လို႔ မရွိခဲ့ပါ။ အလြန္ဆံုး ေဆးရံုမွာမရွိတာေတာ့ ဝယ္ေပးပါဘဲခိုင္းပါတယ္။
က်န္းမာေရးဝန္ထမ္းေတြမွာ လိုက္နာသင့္တဲ့ က်င့္ဝတ္ေတြ ရွိပါတယ္။ အခ်ိဳ႕ဟာေတြကို စာရြက္ေပၚမွာ ေရးမထားပါ။ ေဆးတကၠသိုလ္၊ သူနာျပဳေကာလိပ္ေတြမွာ မသင္ရေပမဲ့ က်င့္ဝတ္ကို အေလးထားသူေတြ က ကိုယ္တိုင္ေစာင့္စည္းမႈ လုပ္ၾကပါတယ္။ ကြ်န္ေတာ္ကိုယ္တိုင္ Hippocratic oath ‘ဟစ္ပိုကေရးတီးစ္ က်မ္းသစၥာ’ ကို မရြတ္ဆိုခဲ့ရဘူးပါ။ ကိုယ္ပိုင္ ‘ဘေလာ့ခ္’ မွာ တင္ဘို႔ရာ ကိုယ့္ဖါသာဘာသာျပန္ရတယ္။
(ဆက္ေရးပါမယ္။)
ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
၁၈-၇-၂ဝ၁၄
နိဒါန္း
ကြ်န္ေတာ္ ၁၉၇၃ ကေန ၁၉၈၈ အထိ၊ ေဆးရံုေတြမွာဆရာဝန္လုပ္ခဲ့ဘူးတယ္။ အစိုးရက ‘မဆလ’၊ စနစ္က ‘တခါးပိတ္ ျမန္မာ့ဆိုရွယ္လစ္’။ ပုဂၢလိကဆိုတာ ဘာမွမရွိပါ။ အစိုးရ (ျပည္သူ႔) ေဆးရံုေတြမွာ လုပ္ရတာပါ။ ျပည္ပသြင္းကုန္ေတြကို ပိတ္ပင္ထားတာထဲမွာ ေဆးနဲ႔ေဆးပစၥည္းေတြ လဲပါတယ္။ ေဆးရံုေတြမွာ ေဆးနဲ႔ေဆးပစၥည္းေတြက ၾကာေလရွားေလ။ ၁၉၈ဝ ေနာက္ပိုင္းမွာ အရက္ပ်ံမရေတာ့လို႔ ‘ခ်က္အရက္ ဦးေရ’ နံနံေစာ္ေစာ္ကိုသာသံုးရတယ္။ ဝါထြက္တဲ့အရပ္မွာ ေဆးရံုသံုးဘို႔ ဂြမ္းလိပ္မရွိပါ။ ပတၲီးကလဲ အျပင္မွာဝယ္ရဘို႔ေတာင္ခက္တယ္။
‘မဆလ’ က လူထုအတြက္ အဲလိုခက္ေနတာကို တကယ္ကိုမသိပါလားဆိုတာ ၁၉၉ဝ ေရြးေကာက္ပြဲ စည္းရံုးေရးကာလမွာ သိလာရတယ္။ ‘မဆလ’ ကိုနာမည္ေျပာင္းလိုက္တဲ့ ‘တစည’ ပါတီကေန ကြ်န္ေတာ့္ကို ပုဂၢိဳလ္ေရးထိုးႏွက္ခ်က္ေတြ လုပ္ပါတယ္။ ‘ကြ်န္ေတာ္အလုပ္လုပ္တဲ့ ေဆးရံုမွာ ဂြမ္းနဲ႔ ပတၲီးဘဲရွိတယ္’ လို႔ အသံခ်ဲ႕စက္နဲ႔ ညအခ်ိန္လူေခ်တိတ္မွာ ေအာ္ပါတယ္။ တကယ္ျဖစ္ေနတာနဲ႔ ေျပာင္းျပန္ပါ။ ကြ်န္ေတာ့္အိမ္ကေန ‘ကက္ဆက္ စပီကာ’ နဲ႔ ခေမာက္သီခ်င္းေတြ ဖြင့္တာကိုေတာ့ ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္က လာတားတယ္။
အဲဒီေခတ္က ေဆးနဲ႔ေဆးပစၥည္းရွားေပမဲ့ ဆရာဝန္ေတြ၊ သူနာျပဳေတြ၊ က်န္းမာေရးဝန္ထမ္းေတြဟာ ေစတနာမရွားခဲ့ၾကပါ။ အနည္းအမ်ား ကြာတာေတာ့ရွိပါမယ္။ ေသခ်ာတာကေတာ့ ေဆးရံုမွာ ပိုက္ဆံပါမွ ခြဲစိတ္ေပးမယ္၊ ခြဲေမြးေပးမယ္လို႔ မရွိခဲ့ပါ။ အလြန္ဆံုး ေဆးရံုမွာမရွိတာေတာ့ ဝယ္ေပးပါဘဲခိုင္းပါတယ္။
က်န္းမာေရးဝန္ထမ္းေတြမွာ လိုက္နာသင့္တဲ့ က်င့္ဝတ္ေတြ ရွိပါတယ္။ အခ်ိဳ႕ဟာေတြကို စာရြက္ေပၚမွာ ေရးမထားပါ။ ေဆးတကၠသိုလ္၊ သူနာျပဳေကာလိပ္ေတြမွာ မသင္ရေပမဲ့ က်င့္ဝတ္ကို အေလးထားသူေတြ က ကိုယ္တိုင္ေစာင့္စည္းမႈ လုပ္ၾကပါတယ္။ ကြ်န္ေတာ္ကိုယ္တိုင္ Hippocratic oath ‘ဟစ္ပိုကေရးတီးစ္ က်မ္းသစၥာ’ ကို မရြတ္ဆိုခဲ့ရဘူးပါ။ ကိုယ္ပိုင္ ‘ဘေလာ့ခ္’ မွာ တင္ဘို႔ရာ ကိုယ့္ဖါသာဘာသာျပန္ရတယ္။
(ဆက္ေရးပါမယ္။)
ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
၁၈-၇-၂ဝ၁၄
--------------------------------------
ကိုမ်ဳိး(lwanmapyay.blogspot.com) လြမ္းမေျပ သုတရပ္၀န္း | Facebook
ကိုမ်ဳိး(lwanmapyay.blogspot.com) လြမ္းမေျပ သုတရပ္၀န္း | Facebook