Neuropathy အာရံုေၾကာအားနည္းျခင္း...
Facebook about an hour ago 15-9-2013
အာရံုေၾကာ အားနည္းျခင္းေရာဂါ ႏွင့္ပတ္သက္ၿပီး ျပည့္ျပည့္စံုစံု သိခ်င္ပါတယ္ခင္ဗ်။
အာရံုေၾကာအားနည္းျခင္းဆိုတာ အဖ်ားအနားအာရံုေၾကာေတြမွာျဖစ္တယ္။ အာရံုေၾကာစနစ္ကို ဗဟိုနဲ႔ အဖ်ာပိုင္းလို႔ ခြဲျခားေလ့လာရတယ္။ ဗဟိုဆိုတာ ဦးေႏွာက္နဲ႔ ခါရိုးမၾကီးထဲက အာရံုေၾကာၾကီးေတြကိုေခၚတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အာရံုေၾကာ အားနည္းတဲ့ေရာဂါကို Peripheral neuropathy လို႔တိတိက်က်ေခၚတယ္။ အာရံုေၾကာေလးေတြရဲ႕ Nerve axons ဆိုတဲ့ ေနရာမွာထိခိုက္လို႔ျဖစ္ရတာက မ်ားတယ္။ အေမရိကားမွာ လူ သန္း ၂ဝ မွာခံစားေနရတယ္။
အာရံုေၾကာ ၂ မ်ိဳးရွိတယ္။ Motor nerves ေတြက ၾကြက္သားေတြအလုပ္လုပ္ေစေအာင္ကူညီတယ္။ Sensory nerves ေတြက နာတာ၊ ပူတာေတြကိုသိေစတယ္။ ေနာက္တမ်ိဳးလဲရွိေသးျပန္တယ္။ Autonomic neuropathy ေခၚတယ္။ ကိုယ္အတြင္းအဂၤါေတြမွာျဖစ္တယ္။ ႏွလံုး၊ ေသြးေၾကာ၊ ဆီးအိမ္၊ အူ၊ စတာေတြ။
• Mononeuropathy အာရံုေၾကာတခုတည္းမွာျဖစ္တာ၊ ဥပမာ Carpal tunnel syndrome, Ulnar nerve palsy, Radial nerve palsy နဲ႔ Peroneal nerve palsy ေတြျဖစ္တယ္။
• Multiple mononeuropathy အာရံုေၾကာတခုမကျဖစ္တယ္။
• Polyneuropathy အေထြေထြျခံဳျဖစ္တယ္။ ဥပမာ Giabetic neuropathy ဆီးခ်ိဳနဲ႔ Guillain-Barre syndrome ေရာဂါေတြျဖစ္တယ္။
ေျခလက္ေတြမွာ နာတာနဲ႔ ထံုတာ၊ က်င္တာနဲ႔ ပူတာေတြကိုခံစားရမယ္။
• Diabetic neuropathy ဆီးခ်ိဳကေနဆက္ျဖစ္တာ ၃ဝ% ကျဖစ္တယ္။ ဆီးခ်ိဳရွိသူတဝက္မွာ ခံစားေနၾကရတယ္။ (စာတပုဒ္ေရးထားပါတယ္။)
• Idiopathic neuropathy ဘာျဖစ္လဲမသိတာမ်ိဳးလဲ ၃ဝ% မွာရွိတယ္။
• Nutrition အာဟာရ (ဗီတာမင္ ဘီ) လိုလို႔လဲျဖစ္တယ္။
• ထိထားခံရလို႔နဲ႔ ထိခိုက္ဒဏ္ရာရလို႔လဲ ျဖစ္တယ္။
• Alcoholism အရက္စြဲေသာက္သူေတြ၊
• Lupus, Rheumatoid arthritis, Guillain-Barre syndrome (ေအာ္တိုအင္ျမဴး) ေရာဂါေတြ၊
• Tumors ကင္ဆာအက်ိတ္၊ kidney disease, Liver disease, Lyme disease, HIV/AIDS, Hypothyroidism ေရာဂါေတြ၊
• Charcot-Marie-Tooth disease နဲ႔ Amyloid polyneuropathy ေတြက ေမြးရာပါ မ်ိဳးရိုးအရျဖစ္တယ္။
• Heavy metals အဆိပ္သင့္တာ၊
• Cancer treatments ကင္ဆာေဆးေတြကေန ျဖစ္ႏိုင္တယ္။
ျဖစ္ေစတဲ့အေၾကာင္းခံကို ကုသေပးရတယ္။ ဒါ့အျပင္ ေဆးနည္းေတြရွိပါတယ္။
• Tricyclics နဲ႔ SNRI's စိတ္မက်ေဆးေတြကလဲ အသံုးက်တယ္။
• Anticonvulsants အတက္သက္သာေဆးေတြကိုလဲ သံုးတယ္။
• Opioid narcotic treatments ဘိန္းကေနထုတ္တဲ့ေဆးလဲ ေပးတာရွိတယ္။
• Post-herpes neuralgia ေရယံုျဖစ္ျပီးေနာက္ နာေနတာမ်ိဳးကို Lidocaine ထံုေဆးလိမ္းေစတယ္။ Capsaicin ငရုပ္ပြ ပလာစတာကိုလဲ ကပ္ေးႏိုင္တယ္။
အစဥ္အလာမဟုတ္တဲ့ ကုသနည္းေတြကေတာ့
• Cannabinoids ေဆးေျခာက္တမ်ိဳး၊
• Botox (ဘိုေတာက္) ထိုးေဆး၊
• Ketamine ေမ့ေဆးတမ်ိဳး၊
• Alpha lipoic နဲ႔ Benfotiamine အားေဆး၊
• Chiropractic massages ႏွိပ္ျခင္း၊
• Yoga ေယာဂ၊
• Meditation တရားထိုင္နည္း၊
• Cognitive therapy စိတ္ကုသနည္းနဲ႔
• Acupuncture အပ္စိုက္ကုသနည္းေတြ ျဖစ္တယ္။
ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
၁၅-၉-၂ဝ၁၃
အာရံုေၾကာ အားနည္းျခင္းေရာဂါ ႏွင့္ပတ္သက္ၿပီး ျပည့္ျပည့္စံုစံု သိခ်င္ပါတယ္ခင္ဗ်။
အာရံုေၾကာအားနည္းျခင္းဆိုတာ အဖ်ားအနားအာရံုေၾကာေတြမွာျဖစ္တယ္။ အာရံုေၾကာစနစ္ကို ဗဟိုနဲ႔ အဖ်ာပိုင္းလို႔ ခြဲျခားေလ့လာရတယ္။ ဗဟိုဆိုတာ ဦးေႏွာက္နဲ႔ ခါရိုးမၾကီးထဲက အာရံုေၾကာၾကီးေတြကိုေခၚတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အာရံုေၾကာ အားနည္းတဲ့ေရာဂါကို Peripheral neuropathy လို႔တိတိက်က်ေခၚတယ္။ အာရံုေၾကာေလးေတြရဲ႕ Nerve axons ဆိုတဲ့ ေနရာမွာထိခိုက္လို႔ျဖစ္ရတာက မ်ားတယ္။ အေမရိကားမွာ လူ သန္း ၂ဝ မွာခံစားေနရတယ္။
အာရံုေၾကာ ၂ မ်ိဳးရွိတယ္။ Motor nerves ေတြက ၾကြက္သားေတြအလုပ္လုပ္ေစေအာင္ကူညီတယ္။ Sensory nerves ေတြက နာတာ၊ ပူတာေတြကိုသိေစတယ္။ ေနာက္တမ်ိဳးလဲရွိေသးျပန္တယ္။ Autonomic neuropathy ေခၚတယ္။ ကိုယ္အတြင္းအဂၤါေတြမွာျဖစ္တယ္။ ႏွလံုး၊ ေသြးေၾကာ၊ ဆီးအိမ္၊ အူ၊ စတာေတြ။
• Mononeuropathy အာရံုေၾကာတခုတည္းမွာျဖစ္တာ၊ ဥပမာ Carpal tunnel syndrome, Ulnar nerve palsy, Radial nerve palsy နဲ႔ Peroneal nerve palsy ေတြျဖစ္တယ္။
• Multiple mononeuropathy အာရံုေၾကာတခုမကျဖစ္တယ္။
• Polyneuropathy အေထြေထြျခံဳျဖစ္တယ္။ ဥပမာ Giabetic neuropathy ဆီးခ်ိဳနဲ႔ Guillain-Barre syndrome ေရာဂါေတြျဖစ္တယ္။
ေျခလက္ေတြမွာ နာတာနဲ႔ ထံုတာ၊ က်င္တာနဲ႔ ပူတာေတြကိုခံစားရမယ္။
• Diabetic neuropathy ဆီးခ်ိဳကေနဆက္ျဖစ္တာ ၃ဝ% ကျဖစ္တယ္။ ဆီးခ်ိဳရွိသူတဝက္မွာ ခံစားေနၾကရတယ္။ (စာတပုဒ္ေရးထားပါတယ္။)
• Idiopathic neuropathy ဘာျဖစ္လဲမသိတာမ်ိဳးလဲ ၃ဝ% မွာရွိတယ္။
• Nutrition အာဟာရ (ဗီတာမင္ ဘီ) လိုလို႔လဲျဖစ္တယ္။
• ထိထားခံရလို႔နဲ႔ ထိခိုက္ဒဏ္ရာရလို႔လဲ ျဖစ္တယ္။
• Alcoholism အရက္စြဲေသာက္သူေတြ၊
• Lupus, Rheumatoid arthritis, Guillain-Barre syndrome (ေအာ္တိုအင္ျမဴး) ေရာဂါေတြ၊
• Tumors ကင္ဆာအက်ိတ္၊ kidney disease, Liver disease, Lyme disease, HIV/AIDS, Hypothyroidism ေရာဂါေတြ၊
• Charcot-Marie-Tooth disease နဲ႔ Amyloid polyneuropathy ေတြက ေမြးရာပါ မ်ိဳးရိုးအရျဖစ္တယ္။
• Heavy metals အဆိပ္သင့္တာ၊
• Cancer treatments ကင္ဆာေဆးေတြကေန ျဖစ္ႏိုင္တယ္။
ျဖစ္ေစတဲ့အေၾကာင္းခံကို ကုသေပးရတယ္။ ဒါ့အျပင္ ေဆးနည္းေတြရွိပါတယ္။
• Tricyclics နဲ႔ SNRI's စိတ္မက်ေဆးေတြကလဲ အသံုးက်တယ္။
• Anticonvulsants အတက္သက္သာေဆးေတြကိုလဲ သံုးတယ္။
• Opioid narcotic treatments ဘိန္းကေနထုတ္တဲ့ေဆးလဲ ေပးတာရွိတယ္။
• Post-herpes neuralgia ေရယံုျဖစ္ျပီးေနာက္ နာေနတာမ်ိဳးကို Lidocaine ထံုေဆးလိမ္းေစတယ္။ Capsaicin ငရုပ္ပြ ပလာစတာကိုလဲ ကပ္ေးႏိုင္တယ္။
အစဥ္အလာမဟုတ္တဲ့ ကုသနည္းေတြကေတာ့
• Cannabinoids ေဆးေျခာက္တမ်ိဳး၊
• Botox (ဘိုေတာက္) ထိုးေဆး၊
• Ketamine ေမ့ေဆးတမ်ိဳး၊
• Alpha lipoic နဲ႔ Benfotiamine အားေဆး၊
• Chiropractic massages ႏွိပ္ျခင္း၊
• Yoga ေယာဂ၊
• Meditation တရားထိုင္နည္း၊
• Cognitive therapy စိတ္ကုသနည္းနဲ႔
• Acupuncture အပ္စိုက္ကုသနည္းေတြ ျဖစ္တယ္။
ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
၁၅-၉-၂ဝ၁၃