Hepatitis B Immune Globulin အသဲေရာင္-ဘီ (ဂလိုဗ်ဴလင္) ထိုးေဆး
အသဲေရာင္ေရာဂါ ဘီပိုးအတြက္ Hepatitis B Vaccine ကာကြယ္ေဆး အျပင္ ေနာက္တမ်ိဳး ရွိေသးတယ္။ ဒီေဆးမ်ိဳးကို Globulin ေခၚတယ္။ ကာကြယ္ေဆးလဲ မဟုတ္၊ ကုသေဆးလဲ မဟုတ္ပါ။
ကာကြယ္ေဆး မွန္သမွ်ဟာ ေရာဂါကို ျဖစ္ေစႏိုင္တဲ့ ပိုးလိုမ်ိဳးဟာကို ထိုးေပး-တုိက္ေၾကြးေပးတာ ျဖစ္တယ္။ Antigen ေခၚတယ္။ အဲဒါက ကိုယ္ထဲ (ေသြးထဲ) ေရာက္သြားရင္ လူ႔ကိုယ္ကေန ဆန္႔က်င္တဲ့ ခုခံမႈလုပ္ေပးမဲ့ အတြင္းအား သေဘာဆန္တဲ့ ဓါတ္ေတြ ထုတ္ေပးလာမယ္။ ခုခံေပးမွာေတြ အလံုအေလာက္ရွိတာနဲ႔ ကာကြယ္ေဆး ထိုးထားသူဟာ ေရာဂါကို တကယ္ျဖစ္ေမမဲ့ ပိုး ဝင္လာရင္ တခါထဲ တိုက္ဖ်က္ျပစ္ႏိုင္စြမ္း ရွိတာမို႔ ေရာဂါ မရေတာ့ဘူး။ အခ်ိန္ေတာ့ ေစာင့္ရေသးတယ္။
တခ်ိဳ႕အေျခအေနေတြမွာ ခုခံႏိုင္စြမ္းဓါတ္ေတြ ကိုယ္ထဲက ထုတ္ေပးႏိုင္ေလာက္တဲ့အထိ အခ်ိန္ကို မေစာင့္ႏိုင္ဘူး။ အဲလို အခါမ်ိဳး အတြက္ ခုခံအားေတြကို အျပင္မွာလုပ္ထားျပီး ေဆးအျဖစ္ ထိုးေပးႏိုင္တယ္။ အသဲေရာင္ ဘီ အတြက္ အဲဒီေဆးမ်ိဳး ရွိတယ္။ ဒီေဆးထိုးလိုက္တာနဲ႔ Temporarily-induced immunity ယာယီသေဘာေဆာင္တဲ့ ခုခံအား ရသြားေစတယ္။
• Generic Name ေဆးနာမယ္ = Human Hepatitis B Immune Globulin = Hepatitis B Immune Globulin (HBIG)
• Product Name ဆိုင္တင္နာမယ္
၁။ HEP-B/ Livig-B (Pack size: 100 I.U. / 1ml vial and 200 I.U. / 2 ml vial)
၂။ HepaGam B Injection > 312 units/mL
၃။ HyperHEP B S/D Injection 220 units/mL
၄။ Nabi-HB Injection > 312 units/mL
၅။ HYPERHEP B S/D (Canada)
In the U.S. အေမရိကားမွာ ရႏိုင္တဲ့ေဆးနာမယ္ေတြ
* Bayhep B
* HepaGam B
* HyperHEP B
* Nabi-HB
* Nabi-HB NovaPlus
အိႏၵိယမွာ Hepabig နာမည္နဲ႔ေရာင္းတယ္။ 0.5 ml (100 IU) တလံုးကို ရူးပီး ၅၈ဝဝ ေပးရတယ္။
Indications and Usage ဘာအတြက္ သံုးရသလဲ
၁။ Needle stick, direct mucous membrane contact, or oral ingestion ေဆးထိုးအပ္ကတဆင့္ဝင္တာ၊ ပါးစပ္ထဲဝင္တာ၊ အနာအဆာ ရွိတဲ့ေနရာကို ထိစင္မိတာ၊
၂။ Infants born to hepatitis B surface antigen (HBsAg) positive mothers ဘီပိုးရွိေနသူ မိခင္ကေန ေမြးလာမဲ့ကေလး၊
၃။ Sexual exposure to an HBsAg-positive person ဘီပိုးရွိေနသူနဲ႔ အကာကြယ္မဲ့ လိင္ဆက္ဆံမိတာ၊
၄။ Recurrence following liver transplantation in HBsAg-positive patients (HepaGam B only) အသဲအစားထိုးျပီးေနာက္ ေရာဂါျပန္ထသူ၊
Contraindications ေဆးမေပးသင့္သူမ်ား
• Anaphylactic reaction to human globulin ေဆးမတည့္သူမ်ား၊
• Thrombocytopenia or a coagulation disorder that would contraindicate IM injection ေသြးမခဲေစတတ္တဲ့ ေရာဂါ ရွိျပီး အသားေဆး ထိုးမျဖစ္သူမ်ား၊
Dosage and Administration ေဆးဘယ္ေလာက္ထိုးရမလဲ
အတိအက် ေျပာရရင္ ေဆးမွန္သမွ် ေဆးေသာက္သူ၊ ေဆးထိုးခံသူရဲ႕ ကိုယ္အေလးခ်ိန္အေပၚ မူတည္ျပီး ေဆး အနည္း-အမ်ား ခ်ိန္ဆ ေပးရတယ္။
၁။ Newborns of HBsAg-Positive Mothers မိခင္က ဘီပိုးရွိေနသူကေန ေမြးလာတဲ့ကေလး IM 0.5 mL ၁၂ နာရီအတြင္းထိုးပါ။ hepatitis B vaccine ပါထိုးေပးပါ။
၂။ Acute Exposure to Blood Containing HBsAg ဘီပိုးပါေနတဲ့ေသြး ဝင္မိသူမ်ား IM 0.06 mL/kg ၂၄ နာရီအတြင္း ထိုးပါ။ Hepatitis B vaccine series သတ္မွတ္ထားတဲ့အတိုင္း ကာကြယ္ေဆး ၃ ခါထိုးပါ။ ထိုးျပီးသူဆိုရင္ Booster dose တၾကိမ္ ထပ္ထိုးရမယ္။ အရင္က ဘီပိုးကာကြယ္ေဆး မထိုးရသူကို ေနာက္ တလအၾကာမွာ HBIG ထပ္ထိုးပါ။
၃။ Sexual Exposure to an HBsAg-Positive Person ဘီပိုးရွိသူနဲ႔ လိင္ဆက္ဆံမိသူမ်ား IM 0.06 mL/kg ကို ၁၄ ရက္အတြင္းထိုးပါ။ B vaccine ကိုလဲ ထိုးပါ။
၄။ Household Exposure to Persons With Acute HBV Infection တအိမ္ထဲေနရသူမ်ား ကူးစက္ခံရႏိုင္တယ္လို႔ ယူဆရင္ Infants younger than 12 months of age ၁၂ လအရြယ္အထိကေလး = IM 0.5 mL HBIG
၅။ Liver Transplantation (HepaGam B only) အသဲအစားထိုးရသူ = Adults လူၾကီး IV 20,000 units/dose ထိုးပါ၊ ေနာက္ ေန႔စဥ္ ၇ ရက္ဆက္တိုက္၊ ေနာက္ ၂ ပါတ္တခါ (ခြဲစိတ္ျပီးေနာက္) ၁၂ ပါတ္အထိ၊ ေနာက္ တလ တခါ ၄ လမွစျပီးထိုးပါ။ ေဆးသြင္းႏွဳန္းဟာ 2 mL/min ျဖစ္ရမယ္၊ လိုအပ္ရင္ 1 mL/min အထိေႏွးပါ။
General Advice ေဆးအၾကံေပးခ်က္
• ေဆးသက္တမ္း စစ္ေဆးပါ၊ အနယ္အမံႈ ပါ-မပါ စစ္ေဆးပါ။
• IM အသားေဆးသာ ထိုးပါ။ ေပါင္ အထက္ပိုင္း အျပင္-ေဘးေနရာမွာ ထိုးပါ၊ ဒါမွမဟုတ္ လက္ေမာင္းအိုးမွာ ထိုုးပါ။ ေမြးစကေလးကို ေပါင္ အထက္ပိုင္း အျပင္-ေဘးေနရာမွာ ထိုးပါ၊ တင္ပါးေနရာမွာ ထိုးရင္ အထက္ပိုင္း-အျပင္ပိုင္းမွာသာ ထိုးပါ။
• HBIG နဲ႔ Hepatitis B vaccine ကို တျပိဳင္ထဲ ထိုးႏိုင္တယ္။ ဒါေပမဲ့ တေနရာစီမွာသာ ထိုးပါ။
• တျခားထိုးေဆးေတြနဲ႔ ေရာမထိုးပါနဲ႔။
• Storage/Stability ထိုးေဆးကို refrigerator ေရခဲေသတာထဲမွာ အပူခ်ိန္ 36° to 46°F မွာ ထားသိုပါ။ အခဲခမ္းထဲ မထားရ။
ေဆးရဲ႕ ေဘးထြက္-ဆိုးက်ိဳးေတြ
• Hypertension; Hypotension ေသြးဖိအား မ်ားႏိုင္သည္၊ နည္းႏိုင္သည္။
• Headache (14%) ေခါင္းကိုက္ႏိုင္သည္။ Malaise (6%) မအီမသာျဖစ္ႏိုင္သည္။ Agitation စိတ္တို-စိတ္ရႈတ္၊ Amnesia သတိေမ့ေလွ်ာ့၊ Essential tremor ေျခတံု-လက္တံု၊ Fatigue အားယုတ္၊ Light-headedness/fainting (3%) ေခါင္ထဲေပါ့ေန၊ Pyrexia ကိုယ္ပူ။
• Angioedema; Pruritus; Rash; Urticaria အေရျပား အနီျပင္ထြက္၊ ယားယံ၊
• Presbyopia မ်က္စိအနီး အာရံုမစိုက္ႏိုင္၊
• Nausea (4%) ပ်ိဳ႕ခ်င္၊ vomiting (2%) အန္ခ်င္၊ Aphthous stomatitis လွ်ာနာေပါက္၊ Diarrhea ဝမ္းပ်က္၊ Dyspepsia အစာမေက်၊
• Nocturia အိပ္ယာထဲဆီးသြားခ်င္၊
• Decreased WBC ေသြးျဖဴဥနည္း၊ Ecchymosis (2%) ေသြးျခည္ဥ၊ Splenomegaly ေဘလံုးၾကီး၊
• Erythema (12%) ေဆးထိုးတဲ့ေနရာေရာင္-နီ၊ Aching (4%) ကိုက္ခဲ၊ Pain နာက်င္၊
• Hyperglycemia ေသြးခ်ိဳတက္၊
• Myalgia (10%) ၾကြက္သားနာ၊ Joint stiffness (2%) အဆစ္နာ၊ Back pain ခါးနာ၊
• Pleural effusion အဆုပ္ထဲေရေအာင္း၊ Pneumonia ႏူမိုးနီးယား၊
• Cold symptoms or flu (10%) တုပ္ေကြးလိုခံစား၊
Risk of Perinatal HBV Transmission (ဘီ) ပိုးရွိမိခင္ကေန သူကေနေမြးလာမဲ့ကေလးဆီ ဘယ္ေထာက္အထိ ကူးစက္ႏိုင္သလဲ
• HBsAg-positive မိခင္ကေန သူ႔ကေလးကို ေမြးေမြးခ်င္း ကာကြယ္ေဆး ၂ မ်ိဳးလံုး (hepatitis B immune globulin (HBIG) and hepatitis B vaccine series) မထိုးရင္) ေမြးလာတဲ့ကေလးဆီ ကူးႏိုင္တဲ့အခြင့္အလမ္း ၅-၉ဝ% ကူးစက္ႏိုင္တယ္။
• HBeAg test positive ျဖစ္ေနသူ မိခင္ကေန ၇ဝ-၉ဝ% ရွိတယ္။
• HBeAg test negative ဆိုရင္ ၁ဝ% ရွိတယ္။
Dr. တင့္ေဆြ
၂၄-၇-၂ဝ၁၁