ကထိန္အေၾကာင္း သိေကာင္းစရာ
မၾကာမီ သီတင္းကၽြတ္ေတာ့မွာ ျဖစ္သလုိ ပုရိမ၀ါဆုိ၀ါကပ္ ျပဳေတာ္မူေနၾကတဲ့ သံဃာေတာ္အရွင္ ျမတ္မ်ားရဲ႕ ၀ါတြင္းကာလလည္း ကုန္ဆုံးေတာ့မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ သီတင္းကၽြတ္ၿပီးတဲ့ေနာက္ ျမန္မာဗုဒၶဘာသာ၀င္ေတြ အတြက္ ဘာသာေရးဆုိင္ရာ ကုသုိလ္ပဲြတစ္ခုအျဖစ္ ကထိန္အလွဴပဲြေတြက ထပ္ၿပီးေရာက္လာၾကေတာ့မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ သီတင္းကၽြတ္ လျပည့္ေက်ာ္ (၁)ရက္ေန႔ကစၿပီး တန္ေဆာင္မုန္း လျပည့္ေန႔အထိ (၁)လတာ ကာလကုိ ကထိန္အလွဴပဲြ က်င္းပရာ ကာလအျဖစ္ သတ္မွတ္ၾကကာ ျမန္မာႏုိင္ငံတ၀ွန္းလုံးရွိ အနယ္နယ္အရပ္ရပ္မွာ ကထိန္ပဲြေတြကုိ ႀကီးႀကီးက်ယ္က်ယ္ ခမ္းခမ္းနားနား က်င္းပျပဳလုပ္ၾကေတာ့မွာ ျဖစ္ပါတယ္။
ကထိန္ပြဲေတြ လုပ္ၾကေတာ့မယ္ဆုိေတာ့ ဘာရယ္မဟုတ္ဘူး သူ႔ထက္ငါ အၿပိဳင္အဆုိင္ လုပ္ခ်င္ၾကတာပဲ သိတာမ်ားေနၿပီး ဘာေၾကာင့္လုပ္တယ္၊ ဘယ္လုိအဓိပၸါယ္နဲ႔ လုပ္ၾကတယ္ဆုိတာ အေတာ္မ်ားမ်ား မသိၾကဘူး ျဖစ္ေနတတ္ပါတယ္။ ကထိန္ဆုိရင္ ပေဒသာပင္ႀကီးေတြ သီးၿပီး ဆုိင္းသံဘုံသံ တညံညံနဲ႔ အနယ္နယ္အရပ္ရပ္မွာ လွည့္လည္ကာ ေနာက္ဆုံးဘုန္းႀကီးေက်ာင္းကုိ ပုိ႔ေဆာင္လွဴဒါန္းၾကတဲ့ပဲြလုိ႔ အမ်ားက သိေနတတ္ၾကပါတယ္။ ကထိန္ဆုိတာဘာလဲ…၊ ဘာေၾကာင့္ ဒီအလွဴကုိ ကထိန္လုိ႔ ေခၚတာလဲ…၊ ကထိန္ခင္းတယ္ဆုိတာ ဘာကုိေျပာတာလဲ… စသျဖင့္ ေမးလာခဲ့မယ္ဆုိရင္ေတာ့ တိတိက်က် ေျပာဆုိရွင္းျပဖုိ႔ ခက္တတ္ၾကပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ကထိန္နဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ သိသင့္သိထုိက္တာေလးေတြ သိထားဖုိ႔ ကထိန္အေၾကာင္း သိေကာင္းစရာ ဆုိတဲ့ ဒီပုိ႔စ္ေလးကုိ ကထိန္ကာလ မတုိင္မီ ႀကိဳတင္ေရးသားတင္ျပရျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။
ကထိန္ျဖစ္ေပၚလာပုံ
ျမတ္စြာဘုရားရွင္ သာ၀တၳိျပည္၊ ေဇတ၀န္ ေက်ာင္းေတာ္မွာ သီတင္းသုံးေနေတာ္မူေနတဲ့ အခ်ိန္တုန္းက ျဖစ္ပါတယ္။ အာရညကဓုတင္၊ ပိ႑ပါတဓုတင္၊ ပံ့သုကူဓုတင္၊ တိစီ၀ရိတ္ဓုတင္ကုိ ေဆာက္တည္ၾကတဲ့ ပါေ၀ယ်ကတုိင္းသား ရဟန္းေတာ္ အပါးသုံးဆယ္ဟာ ျမတ္စြာဘုရားရွင္ကုိ ဖူးေမွ်ာ္ဖုိ႔ အလြန္ေ၀းတဲ့ အရပ္ကေန သာ၀တၳိျပည္ကုိလာရင္း လမ္းမွာ၀ါဆုိရမယ့္ေန႔ နီးလာတဲ့အတြက္ သာ၀တၳိျပည္အထိ မသြားႏုိင္ေတာ့ဘဲ သာ၀တၳိျပည္နဲ႔ ယူဇနာ (၆၀)ေ၀းကြာတဲ့ သာေကတၿမိဳ႕မွာပဲ ၀ါဆုိလုိက္ရတဲ့ အျဖစ္နဲ႔ ႀကံဳခဲ့ရပါတယ္။ အဲဒီရဟန္းေတာ္မ်ားဟာ ဘုရားရွင္သီတင္းသုံးေတာ္မူရာ သာ၀တၳိျပည္အနီးမွာ ေရာက္ေနၿပီးမွ ဘုရားရွင္ကုိ မဖူးေမွ်ာ္ရပဲ ၀ါဆုိေနရတဲ့အတြက္ စိတ္ႏွလုံး မေပ်ာ္ေမြ႕ပဲ ျဖစ္ခဲ့ရပါတယ္။ ဒီလုိနဲ႔ ၀ါကၽြတ္တဲ့အခါ ဘုရားရွိရာ အရပ္ကုိ ထြက္လာခဲ့ၾကပါတယ္။ လမ္းခရီးမွာ မုိးကလည္း အလြန္ႀကီးတဲ့အတြက္ အဲဒီရဟန္းမ်ား ၀တ္႐ုံထားတဲ့ သကၤန္းနဲ႔ ဓုတင္ေဆာင္ ႏွစ္ထပ္သကၤန္းမ်ားဟာ မိုးေရမ်ားနဲ႔ အရမ္းကုိ စုိရြဲေနၾကပါတယ္။ ဘုရားထံေမွာက္ ေရာက္လာၾကတဲ့ အဲဒီရဟန္းေတာ္မ်ားကုိ ဘုရားရွင္က ၀ါတြင္းကာလ ခ်မ္းခ်မ္းသာသာ သီတင္းသုံးခဲ့ရမႈ ရွိမရွိ ေမးျမန္းတဲ့အခါ ပါေ၀ယ်ကတုိင္းသား ရဟန္းေတာ္ အပါးသုံးဆယ္ဟာ မိမိတုိ႔ရဲ႕ အျဖစ္ကုိ အက်ိဳးအေၾကာင္း ေလွ်ာက္ျပပါတယ္။
ဒီလုိ ရဟန္းေတာ္တုိ႔ရဲ႕ အခက္အခဲ အေျခအေနမ်ားေၾကာင့္ ျမတ္စြာဘုရားရွင္က “ရဟန္းတုိ႔ ၀ါကၽြတ္ၿပီးေသာ ရဟန္းတုိ႔အား ကထိန္ခင္းျခင္းငွါ ခြင့္ျပဳ၏၊ ရဟန္းတုိ႔ ကထိန္ခင္းၿပီးေသာ ရဟန္းတုိ႔အား ထင္ရွားရွိေသာ ရဟန္းကုိ မပန္ၾကားဘဲ ဒါယကာ အိမ္သုိ႔သြားႏုိင္ျခင္း၊ တိစီ၀ရိတ္ အဓိ႒ာန္တင္ထားေသာ သကၤန္းကုိ မယူဘဲ သြားႏုိင္ျခင္း၊ ဂဏေဘာဇဥ္ကုိ စားႏုိင္ျခင္း၊ အလုိရွိတုိင္း အဓိ႒ာန္ ၀ိကပၸနာမျပဳေသာ သကၤန္းကုိ ေဆာင္ႏုိင္ျခင္း၊ ထုိကထိန္းခင္းေသာ ေက်ာင္း၌ သကၤန္းျဖစ္ေပၚလာတုိင္း ကထိန္ခင္းေသာ ရဟန္းတုိ႔အား ျဖစ္ရျခင္းဟူေသာ ဤငါးပါးေသာ အာနိသင္တုိ႔ ရကုန္၏” စသျဖင့္ မိန္႔ေတာ္မူကာ ကထိန္ခင္းျခင္းကုိ ခြင့္ျပဳေတာ္မူပါတယ္။ ဒါဟာ ကထိန္ခင္းျခင္းနဲ႔ ကထိန္သကၤန္းအလွဴ ျဖစ္ေပၚမႈရဲ႕ အစပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
ကထိန္ဆုိတာ
ကထိန္ဆုိတာ ကထိနဆုိတဲ့ ပါဠိစကားကုိ ျမန္မာမႈျပဳၿပီး အလြယ္အသုံးျပဳထားတဲ့ ပါဠိပ်က္ ေ၀ါဟာရစကားလုံး ျဖစ္ပါတယ္။ ကထိနရဲ႕ အဓိပၸါယ္က ခုိင္ၿမဲျခင္း၊ ၿမဲၿမံျခင္းလုိ႔ အဓိပၸါယ္ရပါတယ္။ ဆုိလုိတာက ကထိန္ဆုိတာ ၀ါဆုိလျပည့္ေက်ာ္ (၁)ရက္ေန႔ကစၿပီး သီတင္းကၽြတ္လျပည့္ေန႔ အထိ (၃)လတာ ၀ါဆုိ၀ါကပ္ ျပဳေတာ္မူၿပီးၾကတဲ့ ရဟန္းေတာ္မ်ားအား သကၤန္းဆက္ကပ္လွဴဒါန္းၿပီး ဒီသကၤန္းကုိ အလွဴခံ ရရွိတဲ့ ရဟန္းေတာ္မ်ားဟာ ဒီသကၤန္းကုိ အေၾကာင္းျပဳကာ ၀ိနည္းေတာ္မ်ားထဲက သိကၡာပုဒ္အခ်ိဳ႕ကုိ ကာလအပုိင္းအျခား တစ္ခုအေနနဲ႔ ကင္းလႊတ္ခြင့္ဆုိတဲ့ အက်ိဳးအာနိသင္ကုိ ေသခ်ာေပါက္ ခုိင္ခုိင္ၿမဲၿမဲ ရေစႏုိင္တဲ့ အတြက္ ကထိန- ကထိန္လုိ႔ ဆုိတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီကထိန္ခင္းတာဟာ အ၀တ္သကၤန္းနဲ႔သာ ကထိန္ခင္းႏုိင္တဲ့ အလွဴျဖစ္တဲ့အတြက္ ဒီသကၤန္းကိုလည္း ကထိန္သကၤန္း၊ ဒီအလွဴကုိလည္း ကထိန္အလွဴလုိ႔ ဆုိျခင္းျဖစ္ပါတယ္။
ကထိန္ခင္းတယ္ဆုိတာ
ဘယ္ၿမိဳ၊ ဘယ္ေက်ာင္းမွာ ကထိန္သြားခင္းမလုိ႔ ဆုိတဲ့ အေျပာအဆုိအသုံး အႏႈန္းကုိ လူအေတာ္မ်ားမ်ား ေျပာဆုိသုံးစဲြတတ္ပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ ကထိန္ခင္းတာဟာ လူေတြက ခင္းရတာမဟုတ္ပါဘူး။ ရဟန္းေတာ္မ်ားကသာ ခင္းရတာ ျဖစ္ပါတယ္။ လူေတြက ရဟန္းေတာ္မ်ား ကထိန္ခင္းႏုိင္ေအာင္ သကၤန္းကုိ လွဴဒါန္းေပးတဲ့ ကထိန္သကၤန္း အလွဴရွင္အျဖစ္ပဲ ခံယူႏုိင္တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ကထိန္ခင္းတာဟာ သံဃာေတာ္မ်ားရဲ႕ အလုပ္ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ကထိန္ခင္းဖုိ႔အတြက္ သံဃႆေဒမ ဆုိၿပီး လွဴဒါန္းလုိက္တဲ့ ဒီသကၤန္းကုိ သံဃာေတာ္မ်ားက သိမ္ထဲမွာ ကထိန္သကၤန္း အလွဴခံမယ့္ ေက်ာင္းမွာရွိတဲ့ ရဟန္းေတာ္တစ္ပါးကုိ သံဃာအမ်ား သေဘာတူမႈနဲ႔ ေရြးခ်ယ္ၿပီး သကၤန္းအလွဴရွင္မ်ား လွဴဒါန္းထားတဲ့ အဲဒီသကၤန္းကုိ ကမၼ၀ါစာနဲ႔ ရြတ္ဖတ္ကာ ေပးၾကရပါတယ္။ အဲဒီလုိ ကမၼ၀ါစာနဲ႔ ေရြးခ်ယ္ေပးလာတဲ့ သကၤန္းကုိ အလွဴခံရရွိလာတဲ့ ရဟန္းေတာ္ဟာ မိမိ၀ါဆုိရာေက်ာင္းမွာ ျပန္ၿပီးဒီသကၤန္းကုိ ခင္းရပါတယ္။
ခင္းတယ္ဆုိတာ သကၤန္းကုိ ေအာက္မွာခ်ခင္းတာ မဟုတ္ပါဘူး။ စြန္႔သင့္တဲ့သကၤန္းကုိ စြန္႔၊ အဓိ႒ာန္တင္သင့္တဲ့ သကၤန္းကုိ တင္ၿပီး လက္ရွိအလွဴခံ ရရွိလာတဲ့ သကၤန္းကုိ ၀ိနည္းေၾကာင္းအရ လုိက္နာျပဳက်င့္တာကုိ ေျပာတာျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီခင္းထားတဲ့ အက်ိဳးအာနိသင္ကုိလည္း အဲဒီေက်ာင္းတုိက္မွာ ရွိတဲ့ အျခားသံဃာေတာ္မ်ားကုိ အႏုေမာဓနာျပဳ သာဓုေခၚေစၿပီး ၀ိနည္းေၾကာင္းအရ သတ္မွတ္ထားတဲ့ ကထိန္အာနိသင္ ငါးမ်ိဳးကုိ အညီအမွ် ရေစတာျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလုိ ကမၼ၀ါစာနဲ႔ သကၤန္းေပးၿပီး မိမိ၀ါဆုိရာ ေက်ာင္းတုိက္မွာ ကထိန္ျပန္ခင္းကာ အတူတူ၀ါဆုိ၀ါကပ္ ျပဳၾကတဲ့ အျခားရဟန္းေတာ္မ်ားနဲ႔အတူ အက်ိဳးအာနိသင္ကုိ ရယူတဲ့ အစီအစဥ္ကုိပဲ ၿခဳံငုံၿပီး ကထိန္ခင္းတယ္လုိ႔ ဆုိျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ကထိန္ခင္းတယ္ဆုိတာ လူေတြက ခင္းရတာမဟုတ္ဘဲ ကထိန္ခံ ရဟန္းက ခင္းရတာလုိ႔ ဆုိျခင္းျဖစ္ပါတယ္။
ၿပီးေတာ့ ကထိန္းသကၤန္းဟာ ဒီေန႔အလွဴခံၿပီး ဒီေန႔ပဲ အၿပီးကံေဆာင္ကာ ခင္းရတာျဖစ္ပါတယ္။ ဒီေန႔အလွဴခံၿပီး ေနာက္ေန႔ေတြမွ ခင္းရင္ ကထိန္ခင္းရာ မေျမာက္ပါဘူး။ မသုိးသကၤန္းဆုိတာ ညလြန္သြားတဲ့ သကၤန္းမ်ိဳး မဟုတ္တာကုိ ေျပာတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလုိ မသုိးသကၤန္းျဖစ္မွလည္း ကထိန္ခင္းႏုိင္တာ ျဖစ္ပါတယ္။ သကၤန္းကလဲြၿပီး တစ္ျခားပစၥည္းမ်ားနဲ႔လည္း ကထိန္ခင္းလုိ႔ မရပါဘူး။ ဒီလုိဆုိေတာ့ တျခားပေပဒသာပင္ သီးၿပီးလွဴတဲ့ အလွဴပစၥည္းမ်ားဟာ အျခံအရံ လွဴဖြယ္ပစၥည္းမ်ားပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီပစၥည္းမ်ား၊ ပေဒသာပင္မ်ားဟာ ကထိန္ခင္းထုိက္တဲ့ အရာမ်ား မဟုတ္ပါဘူး။ အလုိရွိသလုိ အသုံးျပဳႏုိင္တဲ့ အသုံးအေဆာင္ပစၥည္း အလွဴမ်ားပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
ကထိန္ခင္းႏုိင္တဲ့ သကၤန္းနဲ႔ ကထိန္သကၤန္းလွဴဒါန္းႏုိင္သူမ်ား
၀ိနည္းေၾကာင္းအရ ကထိန္းခင္းႏုိင္တဲ့ သကၤန္းအမ်ိဳးအစားဟာ ႀကိဳတင္လွဴဒါန္းထားျခင္း မဟုတ္ဘဲ သီတင္းကၽြတ္လျပည့္ေက်ာ္ (၁)ရက္ေန႔မွ တန္ေဆာင္မုန္းလျပည့္ေန႔အထိ တစ္လအတြင္းမွာ လွဴဒါန္းတဲ့ ဒီေန႔လွဴ ဒီေန႔ခင္းရမယ့္ ညမလြန္တဲ့ မသုိးသကၤန္း ျဖစ္ရပါမယ္။ အဲဒီလုိ သကၤန္းမ်ိဳးဆုိရင္္ သကၤန္းသုံးထည္လုိ႔ ေခၚတဲ့ အေပၚ႐ုံ ကုိယ္၀တ္ ဧကသီသကၤန္း၊ ေအာက္ခါး၀တ္ သင္းပုိင္သကၤန္းနဲ႔ ပုခုံးတင္ ႏွစ္ထပ္ဒုကုဋ္သကၤန္း ေတြထဲက သင့္ေတာ္ရာ တစ္မ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႔ ခင္းႏုိင္ၿပီး ဒီသကၤန္းအလွဴကုိေတာ့ ရဟန္း၊ ရွင္၊ လူ ဘယ္သူမဆုိ လွဴဒါန္းႏုိင္ပါတယ္။
အေၾကာင္းစုံမွ ခင္းလုိ႔ရ
ကထိန္အလွဴဟာ အျမတ္ဆုံး အလွဴျဖစ္သလုိ ကထိန္အလွဴ ေျမာက္ဖုိ႔ဆုိတာလည္း ခက္ခဲတဲ့ သေဘာရွိပါတယ္။ ဆရာဒကာ နားလည္မႈနဲ႔ အေၾကာင္းစုံ ညီညြတ္မွ ဒီအလွဴ အထေျမာက္ ေအာင္ျမင္တာ ျဖစ္ပါတယ္။ တကယ္လုိ႔ ၀ါကၽြတ္ၿပီးတဲ့ ရဟန္းသံဃာေတာ္ တစ္ပါးပါးဟာ မိမိေက်ာင္းမွာ ကထိန္မရွိ၊ ကထိန္သကၤန္း လွဴဒါန္းသူမရွိလုိ႔ ဆုိၿပီး နီးစပ္ရာ၊ ၾကည္ညိဳရင္းႏွီးရာ ပုဂၢိဳလ္တစ္ဦးဦးထံမွာ သြားၿပီး အလွဴခံကာ မိမိတုိ႔ ပေယာဂေၾကာင့္ ရလာတဲ့ သကၤန္းျဖစ္ခဲ့မယ္ဆုိရင္ အဲဒီသကၤန္းနဲ႔ ကထိန္ခင္းလုိ႔ မရပါဘူး။ ကထိန္သကၤန္းဟာ ရဟန္းေတာ္မ်ား အေနနဲ႔ တုိက္႐ုိက္အလွဴခံေကာင္းတဲ့ သကၤန္းလည္း မဟုတ္ပါဘူး။ ကထိသကၤန္း အလွဴရွင္က မိမိအလုိလုိ နားလည္သေဘာေပါက္ၿပီး သံဃာႆေဒမ - သံဃားေတာ္အား လွဴဒါန္းပါ၏လုိ႔ သံဃာကုိ ရည္မွန္းၿပီး လွဴဒါန္းတဲ့ သကၤန္းနဲ႔သာ ကထိန္ခင္းႏုိင္တာ ျဖစ္ပါတယ္။ အရွင္ဘုရားအတြက္၊ ဘယ္ဆရာေတာ္အတြက္ စတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ရည္မွန္းၿပီး လွဴဒါန္းတဲ့ ပုဂၢလိက အလွဴသကၤန္းနဲ႔ဆုိလည္း ကထိန္းမခင္းႏုိင္ပါဘူး။ ရဟန္းေတာ္မ်ားဘက္က ပေယာဂကင္းဖုိ႔လုိသလုိ သကၤန္းအလွဴရွင္ဘက္ကလည္း သံဃိက အလွဴျဖစ္ဖုိ႔လုိကာ ဒီလုိ ႏွစ္ဘက္နားလည္ ညီညြတ္မႈနဲ႔ ရလာတဲ့ သကၤန္းနဲ႔သာ ကထိန္ခင္းႏုိင္တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ေနာက္ ကာလသတ္မွတ္ခ်က္ကလည္း တစ္ႏွစ္မွာ တစ္ခါ၊ တစ္ခါမွာ သကၤန္းကၽြတ္လျပည့္ေက်ာ္ (၁)ရက္ေန႔မွ တန္ေဆာင္မုန္းလျပည့္ေန႔အထိ တစ္လ၊ တစ္လမွာလည္း ၀ါဆုိရာ နယ္နိမိတ္ သတ္မွတ္ခ်က္မတူတဲ့ ေက်ာင္းတစ္ေက်ာင္းမွာ တစ္ႀကိမ္ပဲ ခင္းႏုိင္တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ ကထိန္ခင္းဖုိ႔အတြက္ သိမ္ရွိဖုိ႔လုိသလုိ ေလးပါးေလးပါးအထက္ ရွိတဲ့သံဃာ အေရအတြက္ ျပည့္မီဖုိ႔လည္း လုိပါတယ္။ ဒီလုိ အေၾကာင္းအခ်က္အလက္ စုံမွပဲ ကထိန္ခင္းမႈ အထေျမာက္တယ္၊ ကထိန္အလွဴ ေအာင္ျမင္ၿပီးေျမာက္တယ္လုိ႔ ဆုိတာ ျဖစ္ပါတယ္။
ကထိန္အလွဴရဲ႕ ထူးျခားမႈ
ဘုရားအစရွိတဲ့ အရိယာသူေတာ္ေကာင္းေတြရဲ႕ ခ်ီးမြမ္းမႈကုိ ခံယူထုိက္တဲ့အတြက္ ဒီအလွဴကုိ ကထိန္လုိ႔ ဆုိေၾကာင္း အ႒ကထာဆရာေတာ္က ဖြင့္ဆုိပါတယ္။ ဒီလုိဖြင့္ဆုိရတာကလည္း အေၾကာင္းရွိပါတယ္။ ဒီအလွဴဟာ
၁။ သံဃာကုိ ရည္မွန္းၿပီး လွဴဒါန္းတဲ့ သံဃိကအလွဴ ျဖစ္ရျခင္း
၂။ အခ်ိန္ကာလ သတ္မွတ္ခ်က္ အတြင္းမွာသာ လွဴဒါန္းရတဲ့ ကာလဒါန အလွဴျဖစ္ျခင္း
၃။ တစ္ျခားပစၥည္း၀တၳဳမ်ား မဟုတ္ဘဲ အရဟတၱဓဇ ေခၚ ရဟႏၲာတုိ႔ရဲ႕ အလံတံခြန္သဖြယ္ ျဖစ္တဲ့ အ၀တ္သကၤန္းနဲ႔သာ ကထိန္ခင္းႏုိင္ျခင္း
၄။ ဒီအလွဴကုိ အေၾကာင္းျပဳၿပီး ရဟန္းေတာ္မ်ားအား ၀ိနည္းသိကၡာပုဒ္ အခ်ိဳ႕ကုိ အခ်ိန္ကာလ တစ္ခုအရ ကင္းလြတ္ေစႏုိင္တဲ့ အတြက္ ၀ိနည္းအလွဴ သုိ႔မဟုတ္ တရားအလွဴေခၚ ဓမၼဒါန အလွဴျဖစ္ျခင္း စတဲ့ ထူးျခားခ်က္မ်ားေၾကာင့္ အျမတ္ဆုံးအလွဴ၊ အထူးျခားဆုံး အလွဴလုိ႔ ဖြင့္ဆုိျပျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။
ကထိန္အလွဴရဲ႕ အက်ိဳးတရား
ဒီအလွဴရဲ႕ လက္ေတြ႕အက်ိဳးကေတာ့ သကၤန္းအလွဴခံ ရရွိတဲ့ ရဟန္းေတာ္မ်ားဟာ ကထိန္အာနိသင္ ရလုိက္တဲ့အတြက္ သီတင္းကၽြတ္လျပည့္ေက်ာ္ (၁)ရက္ေန႔ကစၿပီး တေပါင္းလျပည့္ေန႔အထိ (၅)လအတြင္းမွာ
၁။ ထင္ရွားရွိေသာ ရဟန္းကုိ မပန္ၾကားဘဲ ဒါယကာ အိမ္သုိ႔သြားႏုိင္ျခင္း
၂။ တိစီ၀ရိတ္ အဓိ႒ာန္တင္ထားေသာ သကၤန္းကုိ မယူဘဲ သြားႏုိင္ျခင္း
၃။ ထမင္းစားလာပါ၊ မုန္႔စားၾကြပါ စတဲ့ လူ႔အေခၚအေျပာနဲ႔ ပင့္ဖိတ္တဲ့ ဂဏေဘာဇဥ္ကုိ စားႏုိင္ျခင္း
၄။ အလုိရွိတုိင္း အဓိ႒ာန္ ၀ိကပၸနာမျပဳေသာ သကၤန္းကုိ ေဆာင္ႏုိင္ျခင္း
၅။ ကထိန္ခင္းတဲ့ေက်ာင္းမွာ သံဃိက သကၤန္းျဖစ္ေပၚလာတဲ့အခါ ကထိန္အာနိသင္ရတဲ့ ရဟန္းအားလုံး ရယူႏုိင္ျခင္း ဆုိတဲ့ အက်ိဳးတရား ငါးပါးကုိ ရရွိႏုိင္ပါတယ္။
လူပုဂၢိဳလ္မ်ားအတြက္ကေတာ့ ကထိန္သကၤန္း လွဴဒါန္းျခင္းကုိ အေၾကာင္းျပဳၿပီး
၁။ သကၤန္းအလွဴ လွဴဒါန္းခြင့္ရျခင္း (စီ၀ရဒါန)
၂။ သံဃိကအလွဴ လွဴခြင့္ရျခင္း (သံဃိကဒါန)
၃။ ကာလဒါန အလွဴလွဴခြင့္ရျခင္း (ကာလဒါန)
၄။ ဓမၼဒါနအလွဴ လွဴခြင့္ရျခင္း (ဓမၼဒါန) စတဲ့ အက်ိဳးတရားမ်ားကုိ ရေစႏုိင္တဲ့အျပင္ ရဟန္းေတာ္မ်ားအား အထက္ပါ ကထိန္အာနိသင္ အက်ိဳးတရား ငါးမ်ိဳးကုိ ရေစႏုိင္သလုိ ကထိန္သကၤန္း လွဴဒါန္းတဲ့ အလွဴရွင္မ်ားမွာလည္း ထုိအက်ိဳးနဲ႔ ထပ္တူစြာ လြတ္လပ္တဲ့ဘ၀မ်ိဳးမွာ ျဖစ္ရျခင္း၊ ေထာင္တန္းအခ်ဳပ္အေႏွာင္မွ ကင္းလြတ္ျခင္း၊ စားဖြယ္ေသာက္ဖြယ္ ေပါမ်ားကာ အလုိရွိသလုိ စားသုံးႏုိင္ျခင္း၊ မိမိကုိယ္ကုိ သူတပါးတုိ႔ မလြမ္းမုိးႏုိင္ျခင္း၊ မိမိကသာ ေနရာတကာ အစုိးရျခင္း စေသာ အက်ိဳးတရားမ်ားကုိလည္း ရရွိေစႏုိင္ပါတယ္။ အထူးကေတာ့ ရွားရွားပါးပါး ခက္ခက္ခဲခဲ လွဴဒါန္းရတဲ့အလွဴ ျဖစ္တဲ့အတြက္ ရဖုိ႔ခဲရင္းတဲ့ အရာေတြကုိ ရႏုိင္ၿပီး ေနာက္ဆုံး အခက္ခဲဆုံးျဖစ္တဲ့ မဂ္ဖုိလ္နိဗၺာန္ရဖုိ႔ကုိပါ အေထာက္အကူေပးႏုိင္တဲ့ အက်ိဳးတရားပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ သူေတာ္ေကာင္းမ်ားက ဒီကထိန္အလွဴဟာ အေကာင္းဆုံးနဲ႔ အျမတ္ဆုံးအလွဴလုိ႔ ဆုိၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒီေလာက္ဆုိရင္ ကထိန္နဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ သိသင့္သမွ်ကုိ အနည္းငယ္မွ် သိရွိခြင့္ ရေလာက္မယ္လုိ႔ ေမွ်ာ္လင့္မိပါတယ္။ တစ္ခ်ိဳ႕အေၾကာင္းအရာမ်ားဟာ အက်ယ္ရွင္းျပဖုိ႔ လုိေပမယ့္ လူေတြအတြက္ေတာ့ ကထိန္နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ဒီေလာက္သိထားရင္ကုိပဲ ကထိန္အလွဴအေၾကာင္း၊ ကထိန္လုပ္ရျခင္းအေၾကာင္း၊ ကထိန္အလွဴရဲ႕ အက်ိဳးတရားမ်ားအေၾကာင္း အေတာ္အသင့္ ေျပာဆုိေဆြးေႏြးႏုိင္ၾကမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အက်ယ္သိလုိသူေတြ အေနနဲ႔ေတာ့ ၀ိနည္းမဟာ၀ဂၢပါဠိေတာ္၊ ကထိနကၡႏၶကမွာ ၾကည့္႐ႈႏုိင္ပါေၾကာင္း ညႊန္းဆုိလုိက္ပါတယ္။
အရွင္၀ိစိတၱ (မနာပဒါယီ) မွ ကူးယူေဖာ္ျပပါတယ္.