Diprosopus...
Diprosopus ဆိုတာ ဂရိဘာသာက မ်က္ႏွာ၂ခု ဆိုတဲ့ အဓိပၸါယ္က ဆင္းသက္ လာၿပီး ေမြးရာပါ မ်က္ႏွာ ၂ခု ျဖစ္ေနၿခင္း ကို ဆုိလုိပါတယ္။
တခ်ိဳ႕ သိပ္မဆိုး၀ါးတဲ့ အေျခအေနမွာ သေႏၶသားဟာ ႏွာေခါင္းႏွစ္ခုနဲ႔ မ်က္လံုး ၂လံုးက ကြာေ၀းစြာ ရွိေန တတ္ပါတယ္။ အရမ္း ဆိုး၀ါးတဲ့ အခါ မွာေတာ့ မ်က္ႏွာ ၂ခု ျဖစ္ေနတတ္ တာကို ေတြ႔ႏိုင္ပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္ ျဖစ္ရသလဲေမးရင္ အၿမႊာကိုယ္၀န္ေတြမွာ အၿမႊာ ႏွစ္ေယာက္ ျဖစ္လာတဲ့ အခ်ိန္မွာ ေသေသ ခ်ာခ်ာ မကြဲထြက္ ႏိုင္တာ ေၾကာင့္ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါဟာ sonic hedgehog homolog (SHH) လို႔ေခၚတဲ့ သေႏၶ သားရဲ႕ ဦးေခါင္းနဲ႔ မ်က္ႏွာ ျဖစ္ေပၚရာမွာ အကူအညီေပးတဲ့ ပရုိတင္းတစ္မ်ိဳး ပိုေနတာ ေၾကာင့္ပါ။ ဘယ္သူ ေတြမွာ ျဖစ္သလဲ ဆိုေတာ့ လူေတြ မွာေကာ၊ ေၾကာင္၊ သိုး၊ ေၿမြ အစရွိတဲ့ တိရစာၦန္ေတြ
မွာေကာ ျဖစ္တတ္ ပါတယ္။ ဓါတ္ခြဲခန္း ထဲမွာ SHH ေတြကို ၾကက္သား ေလာင္း ေတြကို ေပးလိုက္တဲ့ အခါ ၾကက္ေလး ေတြက ေခါင္းႏွစ္ခုနဲ႔ ေပါက္ လာတာ ေတြ႔ရပါသတဲ့။ Diprosopus ျဖစ္ေနတဲ့ သေႏၶ သားဟာ မ်ားေသာ အားျဖင့္ ဦးေႏွာက္ မပါတာ (anencephaly)၊ ဦးေႏွာက္နဲ႔ အာရုံ ေၾကာမၾကီး ဆက္တဲ့ေနရာ မေကာင္းတာ (neural tube defects) ျပီးေတာ့ ႏွလံုး မူမွန္ မဟုတ္ တာေတြ ျဖစ္ေန တတ္ ပါတယ္။
ဦးေႏွာက္က ပါေနတာေတာင္မွ ဦးေႏွာက္ အစိတ္အပိုင္းေတြက ႏွစ္ခုစီ ျဖစ္ေနျပန္ ပါေသးတယ္။ ျပီးေတာ့ မ်က္နွာျပင္ ဆိုင္ရာ ၾကြက္သားေတြ ပံုမွန္မရွိတာေၾကာင့္ မ်က္လံုးပိတ္လို႔ မရတာနဲ႔ ႏွဳတ္ခမ္းကြဲ၊ အာေခါင္ ကြဲ စတာေတြလဲ ျဖစ္ပြားႏိုင္ပါတယ္။ ကိုယ္၀န္ေဆာင္ဟာ diprosopus ကေလးကို ကိုယ္၀န္ေဆာင္ ထားမိတယ္ ဆိုတာ ultrasound, computer tomography (CT) scanning, magnetic resonance imaging (MRI) နဲ႔ MR angiography တို႔ကတဆင့္ သိႏိုင္ပါတယ္။ ေနာက္တစ္မ်ိဳး ကေတာ့ polyhydramnios လို႔ေခၚတဲ့ ေရျမြာရည္ အလြန္မ်ားျပားေနမႈ ကလည္း သိႏိုင္ၿပီး ကုသလို႔ မရႏုိင္ပါဘူး။ ဒီျဖစ္စဥ္ဟာ အလြန္တရာ ရွားပါးတာမို႔ ခြဲစိတ္ဖို႔ နည္းလမ္းေတာင္ နည္းနည္းပဲ ရွိပါတယ္။ တကယ္လို႔မ်ား မေမြးခင္မွာ ultrasounds ရိုက္ၾကည့္ လုိ႔ သိခဲ့တယ္ဆိုရင္ ဖ်က္ခ်ဖို႔ အၾကံေပးပါလိမ္႔မယ္။ ကေလးေတြက သားအိမ္ ထဲမွာေရာ၊ အျပင္မွာပါ အသက္ရွင္ဖုိ႔ အခြင့္အလမ္း အလြန္နည္းျပီး ေမြးလမ္းေၾကာင္း က ေမြးဖြားလာ ခဲ့မယ္ဆို မိခင္ကိုပါ အသက္အႏၱရာယ္ ရွိနုိင္လုိ႔ပါ။
အဲ့ဒီေတာ့ diprosopus ကေလးေလးေတြကို ကိုယ္၀န္ရလာရင္ ကေလးဟာ အေသေမြးတတ္ျပီး ၁၈၆၄ ခုႏွစ္ကစလို႔ မွတ္တမ္းအရ အေယာက္ ၅၀ပဲ ရွိပါတယ္။ ၂၀၀၁ နဲ႔ ၂၀၀၂ မွာေတာ့ အရွင္ေမြးတဲ့ ကေလး ႏွစ္ဦး ရွိပါတယ္။ ေမြးေမြး ျပီးခ်င္းမွာ ေသဆံုးသြားခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ သူတို႔ ႏွစ္ေယာက္ဟာ အေပၚမွာ ေျပာခဲ့သလို သိပ္မဆိုး၀ါးတဲ့ အေျခအေနမွာ ေမြးလာတာပါ။ ၂၀၀၈ မွာေတာ့ အသက္ ႏွစ္လ အထိ အသက္ရွင္သြားတဲ့ LaLi လို႔ေခၚတဲ့ diprosopus ကေလးမေလးတစ္ဦး India မွာေပၚေပါက္ လာပါတယ္။ Lali ကိုလူဦးေရ ၁၀၀သာ ရွိတဲ႔ နယူးေဒလီနဲ႔ မိုင္ေလးဆယ္ေ၀းတဲ့ ရြာေလး တစ္ရြာ မွာ ေမြးဖြားခဲ့ပါတယ္။ မိဘမ်ားဟာ လယ္သမားေတြျဖစ္ျပီး သူမက သမီးဦးေလးပါ။ India မွာလံု ေလာက္တဲ႔ ကိုယ္၀န္ေဆာင္ ေစာင့္ေရွာက္မႈ စနစ္မရွိလို႔ ကေလးမိခင္က ကေလး ကိုယ္၀န္ေဆာင္ ေနခ်ိန္မွာ ကေလးဘာျဖစ္ေနမွန္း မသိခဲ့ပါဘူး။ ကေလးကို ေဆးရုံမွာ ေမြးရုိးေမြး စဥ္ ေမြးလမ္းေၾကာင္းကေနပဲ ေမြးဖြားခဲ့ပါတယ္။
မိဘေတြဟာ ကေလး အတြက္ အထူး က်န္းမာေရး ေစာင္႔ေရွာက္မႈ လိုတယ္ ဆိုတာ မသိခဲ့ၾက တဲ့အျပင္ ကေလးကို CT scan နဲ႔ MRI ရုိက္ဖို႔ ေတာင္ ခြင့္မျပဳ ခဲ့ပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ ခြဲစိတ္ေပး ဖို႔ရာလည္း မျဖစ္ႏုိင္ ခဲ့ပါဘူး။ ကေလးရဲ႕ အတြင္းဘက္ မ်က္လံုး နွစ္လံုးဟာ မ်က္နွာျပင္က ၾကြက္သားေတြ ပံုမွန္မရွိ တာေၾကာင့္ ပိတ္လို႔ မရဘဲ corneal opacity လို႔ ေခၚတဲ့ အျမင္အာရုံ ခ်ိဳ႕ယြင္းမႈ ျဖစ္စဥ္ကို ခံစားခဲ့ ရပါတယ္။ မိဘေတြဟာ ေဆးရုံမွာထားဖို႔ ျငင္းဆန္ခဲ့တာေၾကာင့္ လံုေလာက္တဲ့ ျပဳစုမႈကို မရခဲ့ပါဘူး။ အာေခါင္ ကြဲ ေနတာေၾကာင့္ အိမ္မွာ ႏို႔ဘူးတိုက္တဲ႔အခါ သူမရဲ႕ ကြဲေနတဲ့ အာေခါင္ေၾကာင္႔ ေကာင္းေကာင္း မစုပ္ယူ နိုင္ခဲ႔ပါဘူး။ ကေလးဟာ အားနည္းေဖ်ာ့ေတာ့လာ၊ အန္လာျပီး infection ၀င္လာပါတယ္။ ေနာက္ပိုင္း မိဘေတြဟာ ကေလးဖ်ားလာတာ၊ ေရဓါတ္ ခ်ိဳ႕တဲ့လာတာမို႔ ေဆးရုံကို ပို႔လိုက္ပါတယ္။ antibiotic ေတြ၊ saline drip ေတြေၾကာင့္ သူမအေျခအေန သက္သာလာေပမယ့္ ေဆးရုံေရာက္ျပီး ေျခာက္္နာရီ အၾကာ အသက္၂လ ျပည့္မွာ heart attack နဲ႔ေသဆံုး သြားခဲ့ပါတယ္။
Images from Thinktwice, wikipedia, formyhour.com, nydailynews, Source - Wisegeek, Wordpress, Embryo.asu.edu
AuthorMai Shine
MYMC
တခ်ိဳ႕ သိပ္မဆိုး၀ါးတဲ့ အေျခအေနမွာ သေႏၶသားဟာ ႏွာေခါင္းႏွစ္ခုနဲ႔ မ်က္လံုး ၂လံုးက ကြာေ၀းစြာ ရွိေန တတ္ပါတယ္။ အရမ္း ဆိုး၀ါးတဲ့ အခါ မွာေတာ့ မ်က္ႏွာ ၂ခု ျဖစ္ေနတတ္ တာကို ေတြ႔ႏိုင္ပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္ ျဖစ္ရသလဲေမးရင္ အၿမႊာကိုယ္၀န္ေတြမွာ အၿမႊာ ႏွစ္ေယာက္ ျဖစ္လာတဲ့ အခ်ိန္မွာ ေသေသ ခ်ာခ်ာ မကြဲထြက္ ႏိုင္တာ ေၾကာင့္ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါဟာ sonic hedgehog homolog (SHH) လို႔ေခၚတဲ့ သေႏၶ သားရဲ႕ ဦးေခါင္းနဲ႔ မ်က္ႏွာ ျဖစ္ေပၚရာမွာ အကူအညီေပးတဲ့ ပရုိတင္းတစ္မ်ိဳး ပိုေနတာ ေၾကာင့္ပါ။ ဘယ္သူ ေတြမွာ ျဖစ္သလဲ ဆိုေတာ့ လူေတြ မွာေကာ၊ ေၾကာင္၊ သိုး၊ ေၿမြ အစရွိတဲ့ တိရစာၦန္ေတြ
မွာေကာ ျဖစ္တတ္ ပါတယ္။ ဓါတ္ခြဲခန္း ထဲမွာ SHH ေတြကို ၾကက္သား ေလာင္း ေတြကို ေပးလိုက္တဲ့ အခါ ၾကက္ေလး ေတြက ေခါင္းႏွစ္ခုနဲ႔ ေပါက္ လာတာ ေတြ႔ရပါသတဲ့။ Diprosopus ျဖစ္ေနတဲ့ သေႏၶ သားဟာ မ်ားေသာ အားျဖင့္ ဦးေႏွာက္ မပါတာ (anencephaly)၊ ဦးေႏွာက္နဲ႔ အာရုံ ေၾကာမၾကီး ဆက္တဲ့ေနရာ မေကာင္းတာ (neural tube defects) ျပီးေတာ့ ႏွလံုး မူမွန္ မဟုတ္ တာေတြ ျဖစ္ေန တတ္ ပါတယ္။
ဦးေႏွာက္က ပါေနတာေတာင္မွ ဦးေႏွာက္ အစိတ္အပိုင္းေတြက ႏွစ္ခုစီ ျဖစ္ေနျပန္ ပါေသးတယ္။ ျပီးေတာ့ မ်က္နွာျပင္ ဆိုင္ရာ ၾကြက္သားေတြ ပံုမွန္မရွိတာေၾကာင့္ မ်က္လံုးပိတ္လို႔ မရတာနဲ႔ ႏွဳတ္ခမ္းကြဲ၊ အာေခါင္ ကြဲ စတာေတြလဲ ျဖစ္ပြားႏိုင္ပါတယ္။ ကိုယ္၀န္ေဆာင္ဟာ diprosopus ကေလးကို ကိုယ္၀န္ေဆာင္ ထားမိတယ္ ဆိုတာ ultrasound, computer tomography (CT) scanning, magnetic resonance imaging (MRI) နဲ႔ MR angiography တို႔ကတဆင့္ သိႏိုင္ပါတယ္။ ေနာက္တစ္မ်ိဳး ကေတာ့ polyhydramnios လို႔ေခၚတဲ့ ေရျမြာရည္ အလြန္မ်ားျပားေနမႈ ကလည္း သိႏိုင္ၿပီး ကုသလို႔ မရႏုိင္ပါဘူး။ ဒီျဖစ္စဥ္ဟာ အလြန္တရာ ရွားပါးတာမို႔ ခြဲစိတ္ဖို႔ နည္းလမ္းေတာင္ နည္းနည္းပဲ ရွိပါတယ္။ တကယ္လို႔မ်ား မေမြးခင္မွာ ultrasounds ရိုက္ၾကည့္ လုိ႔ သိခဲ့တယ္ဆိုရင္ ဖ်က္ခ်ဖို႔ အၾကံေပးပါလိမ္႔မယ္။ ကေလးေတြက သားအိမ္ ထဲမွာေရာ၊ အျပင္မွာပါ အသက္ရွင္ဖုိ႔ အခြင့္အလမ္း အလြန္နည္းျပီး ေမြးလမ္းေၾကာင္း က ေမြးဖြားလာ ခဲ့မယ္ဆို မိခင္ကိုပါ အသက္အႏၱရာယ္ ရွိနုိင္လုိ႔ပါ။
အဲ့ဒီေတာ့ diprosopus ကေလးေလးေတြကို ကိုယ္၀န္ရလာရင္ ကေလးဟာ အေသေမြးတတ္ျပီး ၁၈၆၄ ခုႏွစ္ကစလို႔ မွတ္တမ္းအရ အေယာက္ ၅၀ပဲ ရွိပါတယ္။ ၂၀၀၁ နဲ႔ ၂၀၀၂ မွာေတာ့ အရွင္ေမြးတဲ့ ကေလး ႏွစ္ဦး ရွိပါတယ္။ ေမြးေမြး ျပီးခ်င္းမွာ ေသဆံုးသြားခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ သူတို႔ ႏွစ္ေယာက္ဟာ အေပၚမွာ ေျပာခဲ့သလို သိပ္မဆိုး၀ါးတဲ့ အေျခအေနမွာ ေမြးလာတာပါ။ ၂၀၀၈ မွာေတာ့ အသက္ ႏွစ္လ အထိ အသက္ရွင္သြားတဲ့ LaLi လို႔ေခၚတဲ့ diprosopus ကေလးမေလးတစ္ဦး India မွာေပၚေပါက္ လာပါတယ္။ Lali ကိုလူဦးေရ ၁၀၀သာ ရွိတဲ႔ နယူးေဒလီနဲ႔ မိုင္ေလးဆယ္ေ၀းတဲ့ ရြာေလး တစ္ရြာ မွာ ေမြးဖြားခဲ့ပါတယ္။ မိဘမ်ားဟာ လယ္သမားေတြျဖစ္ျပီး သူမက သမီးဦးေလးပါ။ India မွာလံု ေလာက္တဲ႔ ကိုယ္၀န္ေဆာင္ ေစာင့္ေရွာက္မႈ စနစ္မရွိလို႔ ကေလးမိခင္က ကေလး ကိုယ္၀န္ေဆာင္ ေနခ်ိန္မွာ ကေလးဘာျဖစ္ေနမွန္း မသိခဲ့ပါဘူး။ ကေလးကို ေဆးရုံမွာ ေမြးရုိးေမြး စဥ္ ေမြးလမ္းေၾကာင္းကေနပဲ ေမြးဖြားခဲ့ပါတယ္။
မိဘေတြဟာ ကေလး အတြက္ အထူး က်န္းမာေရး ေစာင္႔ေရွာက္မႈ လိုတယ္ ဆိုတာ မသိခဲ့ၾက တဲ့အျပင္ ကေလးကို CT scan နဲ႔ MRI ရုိက္ဖို႔ ေတာင္ ခြင့္မျပဳ ခဲ့ပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ ခြဲစိတ္ေပး ဖို႔ရာလည္း မျဖစ္ႏုိင္ ခဲ့ပါဘူး။ ကေလးရဲ႕ အတြင္းဘက္ မ်က္လံုး နွစ္လံုးဟာ မ်က္နွာျပင္က ၾကြက္သားေတြ ပံုမွန္မရွိ တာေၾကာင့္ ပိတ္လို႔ မရဘဲ corneal opacity လို႔ ေခၚတဲ့ အျမင္အာရုံ ခ်ိဳ႕ယြင္းမႈ ျဖစ္စဥ္ကို ခံစားခဲ့ ရပါတယ္။ မိဘေတြဟာ ေဆးရုံမွာထားဖို႔ ျငင္းဆန္ခဲ့တာေၾကာင့္ လံုေလာက္တဲ့ ျပဳစုမႈကို မရခဲ့ပါဘူး။ အာေခါင္ ကြဲ ေနတာေၾကာင့္ အိမ္မွာ ႏို႔ဘူးတိုက္တဲ႔အခါ သူမရဲ႕ ကြဲေနတဲ့ အာေခါင္ေၾကာင္႔ ေကာင္းေကာင္း မစုပ္ယူ နိုင္ခဲ႔ပါဘူး။ ကေလးဟာ အားနည္းေဖ်ာ့ေတာ့လာ၊ အန္လာျပီး infection ၀င္လာပါတယ္။ ေနာက္ပိုင္း မိဘေတြဟာ ကေလးဖ်ားလာတာ၊ ေရဓါတ္ ခ်ိဳ႕တဲ့လာတာမို႔ ေဆးရုံကို ပို႔လိုက္ပါတယ္။ antibiotic ေတြ၊ saline drip ေတြေၾကာင့္ သူမအေျခအေန သက္သာလာေပမယ့္ ေဆးရုံေရာက္ျပီး ေျခာက္္နာရီ အၾကာ အသက္၂လ ျပည့္မွာ heart attack နဲ႔ေသဆံုး သြားခဲ့ပါတယ္။
Images from Thinktwice, wikipedia, formyhour.com, nydailynews, Source - Wisegeek, Wordpress, Embryo.asu.edu
AuthorMai Shine
MYMC