ကင္မရာတစ္လံုး၏ Setting မ်ားအေၾကာင္း တေစ့တေစာင္း (Part-3)
Part (III)
( Metering, ISO and Noise )
စကားဦး
ဓါတ္ပံုတစ္ပံု ရိုက္ရာတြင္ လက္ေတြ႕ အသံုးခ်ရမည့္ အျခခံ Camera Setting မ်ား ႏွင့္ ပတ္သက္သည့္ မွတ္စုအပိုင္း (၁) ႏွင့္ (၂ ) တို႕တြင္တြင္ Focusing, Aperture, Shutter Speed, Depth of Field စသည္ တို႕ ႏွင့္ပတ္သက္၍ ေရးခဲ့ျပီး ျဖစ္ပါသည္။
ယခု အပိုင္း(၃) ၌ Metering အေၾကာင္းကို ေရး မည္ျဖစ္ပါသည္။ Metering အေၾကာင္း ေရးရာတြင္လည္း ၄င္းႏွင့္ တိုက္ရိုက္ ဆက္ႏြယ္ေနသည့္ ISO ႏွင့္ ISO ေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚေလ့ရွိ ေသာ Niose အေၾကာင္း ကို မေရး၍ မျဖစ္ပါ။ သို႕ ႏွင့္ ISO ႏွင့္ Noise မ်ား ၏ အေၾကာင္းမ်ားကိုပါ အက်ဥ္း ေရးသားထားပါသည္။ အထူးသျဖင့္ Noise သည္ သိပၼံဘာသာ ရပ္ႏွင့္ စိမ္း ေနသူမ်ားအတြက္အနည္းငယ္ ရွဳတ္ေထြးသည့္ အလင္းဆိုင္ရာ ရူပေဗဒ ဘာသာ ရပ္ျဖစ္ေနရာ ယင္းကို အေသးစိတ္ မေရးဘဲ သေဘာေပါက္ရံု မွ်သာ ေရးသား ထားပါသည္။
Metering
ပံု တစ္ပံု အား မည္သို႕ေသာ အလင္း အေမွာင္ တို႕ ျဖင့္ ဖဲြ႕ စည္း မည္ႏွင့္ ပတ္သက္၍ ကင္မရာ ၏ Metering စနစ္က တြက္ခ်က္ ေဆာင္ရြက္ေပးပါသည္။ တစ္နည္း အားျဖင့္ ကင္မရာ၏ Firmware က ပံု တစ္ပံု ၏ အလင္းကို တိုင္းထြာ ကာ ကင္မရာ တြင္ ေပးထားသည့္ Metering Mode မ်ား အတိုင္း လိုအပ္ သလို ဖဲြ႕ စည္းေပးျခင္း ျဖစ္ပါသည္။
Digital Single Lens Reflector Camera ႏွင့္ ဓါတ္ပံု ရိုက္ရာတြင္ မွတ္တမ္းအတြက္ ပံုထင္လွ်င္ ျပီးစတန္း ဟု ဆိုကာ ရိုက္သည့္ ပံုမ်ားအတြက္ အေၾကာင္းမဟုတ္ေသာ္လည္း မိမိလိုခ်င္သည့္ Subject ကို အလင္း အေမွာင္ အေကာင္းဆံုး ရရန္ အမိအရ လု၍ ရိုက္ရေတာ့ မည္ဆိုလွ်င္ DSLR Metering ကိုသံုးရန္ လိုအပ္ လာပါသည္။
ပံု တစ္ခုလံုးကိုဘဲ အလင္း ေရာင္မွ်ကာ တြက္ခ်က္ ျပီး အလင္းကိုမွ်တစြာ ဖဲြ႕စည္းရန္ ႏွင့္ မိမိပံု၏ မည္သည့္ ေနရာကို လိုအပ္သည့္အလင္း အတိအက် ရရန္ - စသည္ တို႕အတြက္ Metering ၏ သေဘာ ကို သိရန္ လိုလာပါသည္။
ကင္မရာအတြင္းရွိ ပံုရိပ္ ေဖၚရန္ အလင္းကို ဖမ္းေပးသည့္ Metering Sensor တစ္ခု ၏ပံု။
ကင္မရာတြင္ Metering sensor ရွိေနသည့္ ေနရာ။
DSLR ကင္မရာ ေပါင္းမ်ားစြာ ရွိၾကရာ၌ ကင္မရာတိုင္းတြင္ သူ႕ ပံုစံ ႏွင့္ သူ Metering စနစ္မ်ားရွိပါသည္။ သို႕ ေသာ္ တစ္ခု ႏွင့္ တစ္ခု အေခၚ အေ၀ၚ ေလာက္သာလွ်င္ ကြာျခားျပီး Function မ်ားမွာမူ မ်ားစြာ ကြာျခားမည္ မဟုတ္ၾကပါ။ အခ်ိဳ႕ Metering (၃) ခုရွိျပီး အခ်ိဳ႕မွာ (၄) ခုရွိပါသည္။
Metering Mode (၄) မ်ိဳး
Frame တစ္ခုလံုးရွိ Light ကို ပ်မ္းမွ် တြက္ခ်က္ေပးျပီး ၄င္း၏ စနစ္ အရ အေကာင္းဆံုး ျဖစ္ေအာင္ ဖန္တည္း သည့္ စနစ္ကို Canon က Evaluative ဟု အသံုး အႏွံုဳး ျဖစ္ျပီး Nikon က မူ Matrix ဟုေခၚပါ သည္။ Canon ႏွင့္ Nikon တို႕ တြင္ -
(၁) Matrix/ Evaluative,
(၂) Center- Waighted,
(၃) Spot/ Partial Metering စသည္ျဖင့္ (၃) ခုရွိၾကပါသည္။
အခ်ိဳ႕ကင္မရာ မ်ားတြင္ Partial ႏွင့္ Spot ထပ္ခဲြ ထားေသာၾကာင့္ Metering Mode (၄) ခုျဖစ္ေန သည္။ ေရွ႕တြင္ အမ်ားသံုးသည့္ Metering (၃) မ်ိဳးကိုသာ ေဖၚျပပါမည္။
Metering Sensor သည္ ရိုက္မည့္ Frame အတြင္းရွိ အလင္းေရာင္ အားလံုး၏ Overall Light ကို တြက္ခ်က္ျခင္းမရွိဘဲ Frame အား ဧရိယာ အပိုင္းမ်ား (Multiple Areas ) ခဲြကာ အဆိုပါအပိုင္း အတြင္းသို႕ က်ေရာက္သည့္ (Light Exposure ) ကိုသာ တိုင္းထြာ ပါသည္။ ယင္းေနာက္ ရရွိ ထား သည့္ Signal အေပၚ မူတည္၍ ပံုေဖၚ ရန္အတြက္္ Shutter Speed ႏွင့္ Aperture အပါအ၀င္ အျခားေသာ Data မ်ားကို ကင္မရာအား Setting သတ္မွတ္ေစပါသည္။
Metering သံုးမ်ိဳး၏ အလင္းတြက္ခ်က္မွဳ။
၁။ Matrix Metering
ကင္မရာမ်ားတြင္ ေယဘူယ် အားျဖင့္ Matrix Metering ( Nikon) , Evaluative Metering ( Canon ) တို႕ကို အဆင္သင့္ သံုး Default စနစ္အျဖစ္ ထားေပးေလ့ ရွိသည္။ အဆိုပါ စနစ္ တြင္ ကင္မရာ (Metering Sensor ) သည္ Frame ၏ အက်ယ္ ကို ဧရိယာ အပိုင္း မ်ားခဲြကာ အဆိုပါ ဧရိယာ အတြင္း ရွိ အလင္းေရာင္ ႏွင့္ အေရာင္မ်ား အပါအ၀င္ Light Exposure အားလံုးကို ျခံဳငံု တြက္ခ်က္ကာ ကင္မရာ Exposure Setting ကို သတ္မွတ္ သည္။ ေအာက္ပါMetering သေကၤတ ပံုမ်ားသည္ Nikon ကင္မရာ ရွိ ပံုမ်ားျဖစ္ပါသည္။ Nikon ပံု မ်ားျဖစ္ ေနေသာၾကာင့္ အေခၚ အ၀ၚ ကိုလည္း ပုံ ပါအတိုင္း Nikon အေခၚ အ ေ၀ၚ ႏွင့္ပင္ ေဖၚျပပါမည္။
Matrix Metering သည္ Frame အတြင္းရွိ အလင္း ႏွင့္ အေမွာင္ အားလံုးကို မွ်တစြာ ျဖစ္ေစရန္ တြက္ခ်က္ ေပးသည့္ စနစ္ ျဖစ္ပါသည္။
အထက္ပါ ပံုတြင္ အနီေရာင္ ေလးေထာက္ကြက္ မ်ားသည္ Matrix Metering တြက္ခ်က္သည့္ ဧရိယာ ျဖစ္သည္။ အဆိုပါ ပံုတြင္ လူပံုကိုေရာ ေနာက္ခံ ရွဳခင္းကိုပါ အေရာင္၊ အလင္း အားလံုးတို႕ကို မွ်ျပီး ပံုေဖၚ ထားသည္ကို ေတြ႕ နိုင္ပါ သည္။
၂။ Center Weighted Metering
ဤ စနစ္တြင္ အဓိကအားျဖင့္ Frame ဧရိယာ အလယ္ဗဟိုစက္၀ိုင္း၏ 8mm ခန္႕ စက္၀ိုင္းဧရိယာ အတြင္းရွိ အလင္း ဆိုင္ရာအခ်က္အလက္ မ်ားကို သာ အဓိက ထား၍ တြက္ခ်က္ပါသည္။ သို႕ ေသာ္ ၄င္း ဧရိယာ ၏ ေဘးေနရာ အခ်ိဳ႕ကိုလည္း ထည့္သြင္း တြက္ခ်က္သည္။ ဤ စနစ္ကို ေရွးယခင္ထည္းက Portrait ရိုက္ရာတြင္ အသံုးမ်ားခဲ့သည့္ Metering စနစ္လည္း ျဖစ္သည္။
အထက္ပါ ပံု၏ အနီေရာင္ စက္၀ိုင္းသည္ Centre Weighted Metering တြက္ခ်က္သည့္ ဧရိယာ ျဖစ္ သည္။ အထက္ပံုပါ Centre Weighted Metering သည္ အျပင္ရွိ ရွဳခင္းကို ခ်ိန္ထားျခင္း ျဖစ္သည္။ ထို႕ ေၾကာင့္ လူပံုသည္ အတန္အသင့္ ေမွာင္သြားကာ ျပင္ပရွိ ရွဳခင္းအလင္းေရာင္က ပို၍ မွ်တ ျပတ္သား စြာ ေပၚ ေနသည္ကို ေတြ႕ နိုင္သည္။ အကယ္၍ Centre Weighted Metering အနီေရာင္ စက္၀ိုင္းသည္ လူ ၏မ်က္ႏွာေပၚ သို႕ ေထာက္ကာ ခ်ိန္လိုက္လွ်င္ လူ၏ မ်က္ ႏွာ ႏွင့္ ေဘးပတ္၀န္း က်င္ေနရာမ်ား မွ်တစြာ လင္းလာျပီး ျပဴတင္းေပါက္ အျပင္ဘက္ရွိ ေနာက္ခံ ရွဳ ခင္းသည္ ယခုပံုထက္ စာလွ်င္ အတန္ငယ္ ေမွာင္ သြား ေပလိမ့္မည္။
Spot Metering ႏွင့္ လူကို ေထာက္ထားပါမူ လူ ႏွင့္ ေနာက္ခံ ရွဳခင္းတို႕၏ Exposure သည္ သိသိ သာသာ ကြာသြားပါမည္။ လူ၏ Exposure သည္ မ်ားစြာမွ်တလာကာ ေနာက္ခံ ရွဳ ခင္းမ်ာ မ်ားစြာ ေမွာင္ သြား ပါလိမ့္ မည္။ ေအာက္ရွိ Spot Metering အေၾကာင္း တြင္ ဆက္ဖတ္ၾကည့္ ပါရန္။ Centre Weighted Metering ႏွင့္ Spot Metering တို႕ ႏွစ္ခု သည္ မသိမသာ ခ်ိတ္ဆက္ ေနသျဖင့္ ပဏာမ ရွင္းလင္း ေဖၚျပ ထားရျခင္း ျဖစ္ပါသည္။
၃။ Spot Metering
Spot Metering တြင္ ကင္မရာ သည္ Focus ေရြးခ်ယ္ ထားသည့္ ေနရာတစ္ခု ထည္း ကြက္ကြက္ ကေလး အတြင္းရွိ Light Exposure ကုိပင္ တြက္ခ်က္ ကာ ကင္မရာ၏ Exposure Setting ကို Settလုပ္ေပး မည္ျဖစ္သည္။ Spot Metering တြက္ခ်က္သည့္ ဧရိယာ စက္၀ိုင္း သည္ 3.5 mm ခန္႕ သာရွိသည္။
အထက္ပါ ပံုတြင္ Spot Metering (အနီေရာင္ စက္၀ိုင္း ) သည္ Single Point Focus လုပ္ထားသည့္ ခေလးမေလး ၏ မ်က္ႏွာ ေပၚရွိ ေနရာအတြက္သာလွ်င္ တြက္ခ်က္ ပံုေဖၚ ေပးသည္။
အထက္ပါပံုတြင္ Spot Metering သည္ လူ(Subject)ကိုသာ အဓိကတြက္ခ်က္ျပီး က်န္သည့္အပိုင္းမ်ားကို ထည့္ သြင္း တြက္ခ်က္ျခင္းမရွိပါ။ ထို႕ ေၾကာင္း လူပံု၏ Exposure သည္ မွ်တစြာ ရွိေနျပီး ေနာက္ခံရွဳခင္း မွာမူ Overexpose ျဖစ္ကာ ျဖဴေနသည္။ ကင္မရာသည္ လူအနည္းငယ္ေမွာင္ေနသည့္ အတြက္ အလင္းေရာင္ နည္းေနသည္ဟု တြက္ကာ အျပင္ရွိ ရွဳ ခင္းကို လံုး၀ ထည့္မတြက္ဘဲ Exposure ကို တင္ေပး လိုက္ေသာေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။
Metering သံုးမ်ိဳး၏ သေဘာသဘာ၀မ်ား။
၁။ Matrix Metering
Nikon တြင္ Matrix Metering ဟုေခၚျပီး Canon တြင္ Evaluative Metering ဟု ေခၚသည္ ။ အျခားေသာ ကင္မရာ မ်ား၏ အေခၚ အေ၀ၚႏွင့္ အနည္း အက်ဥ္း ကဲြလဲြ နိုင္သည္။ မ်ားေသာအား ျဖင့္ ကင္မရာမ်ား၏ Default Setting ျဖစ္သည္။ ဤ Multi-segment Metering သည္ ပံု၏ Frame အတြင္းရွိ ဧရိယာ အသီးသီး ၏ Light Exposure ကို ဖတ္ကာ ( Average) မွ်ေျခ ကို တြက္ခ်က္ကာ ကင္မရာ ၏ Shutter Speed ႏွင့္ Aperture အပါအ၀င္ တြက္ခ်က္မွဳ မ်ားကို သတ္မွတ္ေပးျခင္း ျဖစ္သည္။
သို႕ ေသာ္ ေနာက္ခံ Backgroundအေရာင္၊ အလင္းသည္ Foreground ထက္ မ်ားစြာ ကြာျခားစြာ ေတာက္ပေနပါက Meter အဖတ္ မွားတတ္သည္ကို သတိျပဳရန္လိုသည္။ အထူးသျဖင့္ အေဆာက္အဦ၏ အတြင္းမွ ေန၍ ဖြင့္ထားသည့္ တံခါး ၊ ျပဴတင္း ေပါက္ မ်ားကို ေနာက္ခံ ျပဳကာ ရိုက္သည့္ ပံုမ်ားတြင္ ဤ အေျခအေနမ်ိဳး ၾကံဳ နုိင္သည္။ Background ေရာ Foreground ပါ အလင္း (Light Illumination ) မွ်ေနသည့္ ေနရာမ်ိဳးတြင္ သံုးသင့္သည္ စနစ္ ျဖစ္သည္။
သို႕ေသာ္ ျခံဳ၍ ၾကည့္လွ်င္ ကင္မရာက Frame Area တစ္ခုလံုးကို ပ်မ္းမွ်ယူ ကာ တြက္ခ်က္သည့္အတြက္ Good for all round metering mode ဟုလည္း အခ်ိဳ႕ ေသာ ပညာရွင္မ်ားက ဆိုၾကသည္။ သို႕ေၾကာင့္ လည္း ကင္မရာမ်ားတြင္ Default Setting ေပးထားျခင္း ျဖစ္သည္။
ေအာက္ပါ Matrix Metering ျဖင့္ ရိုက္ထားသည့္ပံု ကိုၾကည့္ လွ်င္ Matrix Matering သည္ Frame ကို မည္ကဲ့သို႕ ခဲြျခမ္း စိတ္ျဖာ ထြက္ခ်က္ ကာ ပံုထုတ္ေပးသည္ကို ေတြ႕ နိုုင္သည္။ ပံု ၏ ေနရာ အသီးသီးတြင္ Lighting Exposureမွ်တစြာ တြက္ခ်က္ ပံုေဖၚ ေပးသည္ကို ေတြ႕ နိုင္သည္။
ဓါတ္ပံု တစ္ပံု၏ Frame အတြင္း Matrix Metering တြက္ခ်က္သည့္ ေနရာမ်ားကို အနီေရာင္ ျဖင့္ ျပထား ပါသည္။ Frame အတြင္းရွိ ေနရာ အားလံုးကို မွ်ကာ Average ယူျခင္း ျဖစ္ပါသည္။
သို႕ ေသာ္ Matrix Metering က အထက္ပါ ပံုကဲ့သို႕ အလင္းမ်ား ေနသည့္ ေနာက္ခံ Background ကို (Average ) ပ်မ္းမွ် ယူလိုက္လွ်င္ အလင္းမ်ားလြန္းသည္ဆိုကာ အလင္းကို ေလွ်ာ့ခ် လိုက္သည့္ အတြက္ ေရွ႕ရွိ Main Subject သည္ အနည္းငယ္ Under Expose ျဖစ္သြားတတ္သည္ကို လည္း သတိျပဳရန္ လိုပါသည္။
ေအာက္ပါ နမူနာပံုမ်ားမွာ Nikon D 90 ေပၚကာစက Matrix Metering ျဖင့္ ရိုက္ကူးထားသည့္ ဓါတ္ပံု နမူနာမ်ား ျဖစ္ၾကသည္။
၂။ Center Weighted Metering
Nikon တြင္ Center Weighted Metering ဟု ေခၚ Canon တြင္ Center Weighted Average Metering ဟုေခၚသည္။ ဤ စနစ္တြင္ ကင္မရာသည ္Frame ၏ ဗဟိုအပိုင္းရွိ Data ကိုသာ အဓိကထား တြက္ခ်က္ သည္ ဆိုေစကာမူ ေဘးပတ္၀န္းက်င္ေနရာ အနည္းငယ္ကိုလည္း ထည့္တြက္သည္။ SubJect သည္ Frame ၏အလယ္ တြင္ ေကာင္းမြန္စြာ ေပၚလြင္ေနလွ်င္ သံုးသင့္သည့္စနစ္ ျဖစ္ပါသည္။ ယင္းကဲ့သို႕ အေနအထား တြင္ Center Weighted Metering သည္ Subject ကို ေကာင္းစြာ ဖတ္ နုိင္သည့္ အတြက္Background ၏ အေရာင္ ၊ အလင္းတို႕၏ လြမ္းမိုးမွဳ မရွိရန္ တြက္ခ်က္ေပးမည္ ျဖစ္ပါသည္။ အကယ္၍ Background ၏ အေရာင္ ၊ အလင္းတို႕ သည္ Subject ထက္ပို၍ အားေကာင္းေနလွ်င္ Center Weighted Metering သည္Subject ကို ထိေရာက္စြာ ဖတ္နိုင္မည္မဟုတ္ သျဖင့္ ပံုလည္း ေကာင္းမည္ မဟုတ္ပါ။
ဓါတ္ပံုတစ္ပံု၏ Frame အတြင္း Center Weighted Metering တြက္ခ်က္သည့္ ေနရာ။( အနီေရာင္ ဧရိယာ)။
အထက္ပါ လူပံုကို Center Weighted Metering ႏွင့္ လူ အေပၚ ေထာက္ကာ ရိုက္သည့္အခ်ိန္ တြင္မူ ေရွ႕ေရာ ေနာက္ပါ Lighting Exposure မွ်လာသည့္ကို ေတြ႕ရမည္ျဖစ္သည္။ အကၤ်ီအနက္ တစ္ခုထည္းသာမက ၄င္းအနီးပတ္၀န္းက်င္ရွိ ေနရာ အခ်ိဳ႕ ကိုပါထည့္ တြက္ ျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။
သို႕ေသာ္ Subject သည္ လြန္စြာ ေတာက္ပျခင္း၊ မ်ားစြာ မဲ ေမွာင္ျခင္း ႏွင့္ Background မ်ားစြာ ေတာက္ ပျခင္း၊ ေမွာင္ေနျခင္းမ်ား စသည့္ အလင္းေရာင္ အလြန္ ျခားနားမွဳ ရွိပါက Centering Weighted Metering အဖတ္ မွားတတ္သည္လည္း ရွိပါသည္။
အထက္ပါ ပံုသည္ ခုန္ေနသည့္ ခေလးႏွွင့္ လွိဳင္းကို Center Weighted Metering ၏ယူကာ ရိုက္ထားျခင္း ျဖစ္သည္။ ထို႕ ေၾကာင့္ ပံုတြင္ လူ ႏွင့္ လွိဳင္း ႏွစ္ခု ျပတ္သားကာ Exposure မွ်တစြာ ရွိေနသည္။
Center Weighted Metering နမူနာပံု အခ်ိဳ႕
၃။ Spot Metering
Nikon က Spot Metering ဟု ေခၚျပီး Canon က Partial Metering ဟုေခၚသည္။ ယင္းသည္ ဧရိယာ ေသးေသး ေလး၏ Light Exposure ကိုသာ တြက္ခ်က္ျပီး Setting လုပ္သည့္အတြက္ Subject ၏ Exposure သည္ ပို၍ တိက်ပါသည္။ အလင္း၊ အေရာင္ ကြာျခားမွဳ မ်ားသည့္ High Contrast မ်ားသည့္ အေျခ အေနမ်ားတြင္ သံုးသင့္သည္။ သို႕ေသာ္ Spot ယူလိုက္သည့္ ေနရာ မွား သြားလွ်င္မူ ပံု ပ်က္သြားေပ လိမ့္မည္။ အကယ္၍ Spot Metering ကို သံုးပါက Main Subject ၏ Mid-Tone Part ေနရာ ကို ေရြး၍ Spot လုပ္သင့္ ပါသည္။
တစ္ပံု၏ Frame အတြင္း Spot Metering တြက္ခ်က္သည့္ ေနရာ။ ( အနီေရာင္ ဧရိယာ)။
အထက္ပါပံုမွာ Matrix ႏွင့္ Center-Weighted Matering က႑မ်ားတြင္ ေဖၚျပခဲ့ျပီးသည့္ ပံုပင္ ျဖစ္ပါ သည္။ Subject ၏ အကၤ်ီ အနက္ေရာင္၏ အလယ္ကို Spot Metering လုပ္ထားသည့္ အတြက္ ကင္မရာ က ေမွာင္လြန္းသည္ဟု သတ္မွတ္ကာ Exposure ကို တင္လိုက္သျဖင့္ Overexpose ျဖစ္သြား ရျခင္း ျဖစ္ သည္။ ဤသည္မွာ ပံုတြင္ အလင္းအေမွာင္ ကြာလြန္းေသာေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။ ဤအခ်က္သည္ Spot Metering တြင္ အထူးသတိျပဳရမည့္ အခ်က္ျဖစ္ပါသည္။
အကယ္၍ Subject ေနာက္ရွိ အလင္းမ်ားလြန္းေနေသာေၾကာင့္ မ်က္နွာမဲေနသည့္ Back Lit အေျခ အေနမ်ိဳးတြင္ Spot Metering မယူပါက Subject သည္ Silhouette သာလွ်င္ ထြက္လာေပလိမ့္မည္။ မ်က္နွာသည္ မဲေန ေပလိမ့္မည္။ မ်က္နွာကို Spot Metering ယူ၍ ရိုက္ပါက Subject ၏ မ်က္နွာ ေပၚ လာျပီး သို႕ ေသာ္ ေနာက္ခံမွာမူ ယခင္ကထက္ ပို၍ လင္းလာလိမ့္မည္.
အထက္ပါပံုမွာ ( Cave) ဂူအ၀ရွိ မိုးေကာင္းကင္သည္ လင္းေန၍ ဂူ၏အတြင္းပိုင္းသည္ ေမွာင္ေန သည္။ ဂူ အတြင္းရွိ ေမွာင္ေနေသာ ေနရာမ်ားကို Sopt Metering ယူပါက ဂူအတြင္း၌ လင္းလာမည္ ျဖစ္ေသာ္လည္း ဂူအ၀င္ရွိ ေကာင္းကင္သည္ Overexpose ျဖစ္ကာ ျဖဴေဖြးသြားလိမ့္မည္။ ထို႕ ေၾကာင့္ ဂူအ၀င္၀ရွိ မိုးေကာင္းကင္ကို Spot Metering ယူ၍ AE Lock လုပ္ကာ Focus ကိုျပန္ေနရာေရႊ႕ျပီး Recompose လုပ္ကာ ရိုက္ထားျခင္း ျဖစ္သည္။ ဤ သို႕ ျဖင့္ အဓိက ျပခ်က္ ျဖစ္သည့္ ေကာင္းကင္ ကိုပံုမွန္ အေနအထားရသည္။
အထက္ပါ ပံုသည္လည္း ေဘးမွ၀င္လာသည့္ အလင္းကို Spot Metering ယူကာ ရိုက္ထားျခင္း ျဖစ္ သည္။ ထို႕ေၾကာင့္ Main Subject ျဖစ္သည့္ အလင္းေရာင္သည္ မွ်တစြာ ေပၚေနသည္။
Spot Metering ျဖင့္ ရိုက္ထားသည့္ ပံုမ်ားကို နမူနာ ျပထားပါသည္-
ISO ဆိုသည္မွာ
ကင္မရာ Lens မွ ၀င္လာသည့္ အလင္း ကို ကင္မရာ အတြင္း ရွိ ပံု ရိပ္ေဖၚ Sensor က မည္မွ် ျမန္ဆန္စြာ တုန္႕ျပန္ ဖမ္းယူ နိုင္သည္ ဆိုသည့္ အညႊန္း ကိန္းကို ISO Number ( နံပါတ္ သို႕မဟုတ္ အမွတ္) ဟုေခၚၾကသည္။ အခ်ိဳ႕ေသာ ကင္မရာမ်ား အေနႏွင့္ ISO 50, 100 ေလာက္မွ စတင္ ကာ အခ်ိဳ႕ ေသာ ကင္မရာမ်ားမွ မူ ISO 200 မွ စတင္လည္းရွိပါသည္။ လက္ရွိ ေခတ္ေပၚ ကင္မရာမ်ားသည္ ISO 6400 အထိ Noise ေပၚ ေပါက္မွဳ သိသာ စြာ မရွိေစဘဲ ရိုက္နိုင္သည္။
ကင္မရာအတြင္းရွိ Sensor ၏ ပံု။
CCD (Charge-Coupled Device ) Sensor .
CMOS ( Complementary Metal–Oxide–Semiconductor ) Sensor.
အၾကမ္း အားျဖင့္ ေဖၚျပရပါလွ်င္ ISO နံပါတ္ငယ္ လွ်င္ Sensor အေနႏွင့္ ၀င္လာ သည့္ အလင္းကို ဖမ္းယူကာ ပံုရိပ္ ေဖၚ ေပးရမည့္ အခ်ိန္ ၾကာျမင့္သည္။ ထို႕ ေၾကာင့္ ကင္မရာ၏ Shutter Speed ကို ေႏွး ေပး ရန္လိုသည္။
ISO နံပါတ္ ၾကီးလွ်င္ Sensor ၏ အလင္းတုန္႕ျပန္မွဳ ( Sensitivity ) သည္ ျမန္လာသည့္အတြက္ အလင္းကိုဖမ္းယူကာ ပံုရိပ္ ေဖၚေပးမည့္ အခ်ိန္သည္ တိုလာသည္။ ထို႕ေၾကာင့္ ကင္မရာ၏ Shutter Speed ကို အခ်ိဳးက် ျမန္ ေပးရန္ လိုလာသည္။
ထို႕ေၾကာင့္ သခ်ၤာ သေဘာအရ ေျပာရပါလွ်င္ ISO Number ႏွင့္ Shutter Speed Number တို႕ သည္ ေျပာင္းျပန္ အခ်ိဳး ( Inversely Proportion ) က် သည္ဟု ဆိုရမည္။
ဥမာ အားျဖင့္ Low Light အျခအေန တစ္ရပ္တြင္ ပံုတစ္ပံု ရိုက္ရာ၌ Aperture F-3.5 ႏွင့္ ISO အမွတ္ကို ISO 200 Set လုပ္ကာ Shutter Speed ကို 4 Second ျဖင့္ ရိုက္သည္ ဆိုပါစုိ႕။ ထိုပံုကိုပင္ အဆိုပါ Aperture အတိုင္းထားကာ ISO အမွတ္ကို ISO 500 သို႕ တိုးကာ ရိုက္ပါက Sensor ၏ အလင္းစုတ္ယူ နိုင္မွဳ ျမန္လာသည့္အတြက္ Shutter Speed သည္လည္း ယခင္ ပံု ေလာက္ ေနွးရန္မလိုေတာ့ဘဲ ျမန္လာ ရမည္ ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ 2 Seconds ျဖင့္သာ ယခင္ထက္ ႏွစ္စကၠန္႕ ေလွ်ာ့၍ ရိုက္ရမည္ ျဖစ္ပါသည္။
အကယ္၍ ISO အမွတ္ကိုISO 800 သို႕ ထပ္၍ တိုး လိုက္ ပါလွ်င္ အလင္း စုတ္ယူနိုင္မွဳသည္ ပို၍ ျမန္ လာ သည့္ အတြက္Shutter Speed ကို 1.3 Seconds ေလာက္ျဖင့္ သာရိုက္ရမည္ ျဖစ္လာမည္။ အလင္း ၀င္ရန္ အခ်ိန္ကို ေလွ်ာ့ ခ် လာရပါသည္။
ေအာက္ပါပံုမွာ ISO အမွတ္ အတိုးအေလွ်ာ့ ေပၚ တည္ကာေျပာင္းလဲလာသည့္ အလင္း၀င္ေရာင္မွဳ Exposure အခ်ိန္ အတိုအရွည္ နမူနာျပ ဇယား ျဖစ္ပါသည္။
Aperture
|
ISO
|
Shutter Speed
|
F- 3.5
|
ISO 200
|
4
Seconds
|
F- 3.5
|
ISO 500
|
2
Seconds
|
F- 3.5
|
ISO 800
|
1.3
Seconds
|
အထက္ပါ ဇယားကို ၾကည့္ပါလွ်င္ ISO Number ႏွင့္ Shutter Speed တို႕ ၏ ေျပာင္းျပန္ အခ်ိဳးက်မွဳ ကို ျမင္နိုင္သည္။ အဆိုပါ ISO ၏ အမွတ္မ်ားသည္ Sensor အလင္း စုတ္ယူ နိုင္သည့္ စြမ္းအင္၏ “ စံ အမွတ္” မ်ား ျဖစ္ပါသည္။
Film Speed
ဤ “ စံ ႏွဳန္း” ကို Digital Camera မ်ား မေပၚ မွီက ပင္ Film ျဖင့္ စတင္ သတ္မွတ္ ခဲ့သည္။ Film သည္ပင္ အေရာင္(Colour ) ျဖင့္ မဟုတ္ေသးဘဲ အျဖဳ အမဲ ( Balck and White ) ျဖင့္ စတင္ သတ္မွတ္ခဲ့ျခင္း ျဖစ္ သည္။ ISO 100 Film ကို အလင္း စုတ္ယူမွဳ ေနွးသည့္အတြက္ Slow Film ဟု ေခၚကာ အလင္း စုတ္ယူမွဳ အား ေကာင္းသည ့္ISO 400 ကဲ႕ သို႕ Film မ်ိဳးကို Fast Film ဟု ေခၚ ၾကသည္။ ထိုစဥ္က Technology သည္လည္း ယခု ေခတ္ကဲ့သို႕ ျမင့္ မားမွဳ မရွိေသးသည့္ အတြက္ ISO အမွတ္ မ်ားေလ Film Grain ထေလ့ရွိျဖစ္ျပီး ပံု ၏ အရည္ အေသြး လည္း က် ဆင္း လာသည္။ ယင္းတို႕ သည္ ယခု ISO ၏ ကနဦး ကာ လ ျဖစ္ပါ သည္။
Light Sensitivity ဆိုင္ရာ နိုင္ငံတကာ စံနွဳန္းမ်ား
စင္စစ္ အားျဖင့္ISO သည္ ကင္မရာ Sensor ဆိုင္ရာ အလင္းစုတ္ယူ နိုင္မွဳ “ စံ ႏွဳန္း “ သာမက ကမၻာေပၚရွိ ထုတ္ကုန္ပစၥည္းမ်ား၊ နည္းပညာမ်ား၏ စံ ႏွဳန္းမ်ားကို လည္း သတ္မွတ္ေပးသည့္ International Organization for Standardization ၏ အတိုေကာက္ ( Acronym ) ျဖစ္ပါသည္။ အတိုေကာက္ Acronym မွာ ( IOS ) ျဖစ္ေသာ္ လည္း International Standards Organization ဟု ေခၚရာမွ အဂၤလိပ္ ဘာသာ ျဖင့္ ISO အျဖစ္အမည္ တြင္ ေနျခင္း ျဖစ္ပါသည္။
အဆိုပါ ကာလမတိုင္မွီ အခ်ိန္မ်ားတြင္လည္း သူ႕ နည္းသူ႕ဟန္ ျဖင့္ စံသတ္မွတ္မွဳ မ်ားမွာ နိုင္ငံအလိုက္ ရွိခဲ့ ၾကသည္။ ဥပမာအားျဖင့္ Light Sensitivity စံ နွဳန္းကို ျဗိတိန္က BSI ( British Standards Institution ) ျဖင့္ သတ္မွတ္ျပီး ဂ်ာမဏီ ကမူ ၁၉၃၄ ခုႏွစ္ ထည္းက ( DIN ) Deutsches Institut für Normung ျဖင့္ သတ္မွတ္ခဲ့သည္။
ဂ်ာမဏီသည္ အျဖဴ အမဲ Negative Film ၏ Light Sensitivity စံ ႏွဳန္း ကို ၁၉၇၁ ခုႏွစ္တြင္ DIN 4512-1:1971-04 ျဖင့္ သတ္မွတ္ခဲ့ျပီး Colour Negative Film အတြက္ ကိုမူ ၁၉၇၇ ခုႏွစ္တြင္ DIN 4512-4:1977-06 ျဖင့္ သတ္္မွတ္သည္။
အေမရိကန္ က မူ ၁၉၄၃ ခုႏွစ္တြင္ပင္ (ASA ) American Standards Association ျဖင့္ အျဖဴ အမဲ Negative Film ၏ Light Sensitivity ကိုASA Z38.2.1-1943 ျဖင့္ သတ္မွတ္ခဲ့ျပီးColour Negative Film အတြက္ စံ ကိုမူ ၁၉၆၅ ခုႏွစ္တြင္ ASA PH2.27- 1965 ျဖင့္ သတ္မွတ္ ခဲ့ပါသည္။
အျခားေသာ စံ နွဳန္းမ်ားစြာလည္း ရွိေသးသည္။ ကမၻာ ေပၚ ရွိ စံ နွဳန္း မ်ား အကြဲကြဲ အျပားျပား ျဖစ္ေနမွဳ ကို ျမင္သာေစရန္ အခ်ိဳ႕ကို ထုတ္နွဳတ္ ေဖၚ ျပထားျခင္းသာ ျဖစ္ပါသည္။
ဤ ကဲ့သို႕ အကဲြကဲြ အျပားျပား ျဖစ္ေနသည့္ စံ နွဳန္း အမ်ိဳးမ်ိဳး ကို International Coordination and Unification of Industrial Standards အျဖစ္ စုစည္းနိုင္ရန္ ၁၉၄၆ ခုႏွစ္တြင္ နိုင္ငံေပါင္း ၂၅ နိုင္ငံ လန္ဒန္၌ စုေ၀းတိုင္ပင္ ေဆြးေႏြး ၾကရာမွ ၁၉၄၇ ခုႏွစ္တြင္ ယခုတြင္က်ယ္စြာ သံုးနွံဳးေနသည့္ International Organization for Standardization ( IOS) ေပၚလာသည္။ တစ္နည္း အားျဖင့္ International Standards Organization ဟုလည္း ေခၚသျဖင့္ ( ISO ) အတိုေကာက္ ျဖစ္လာသည္။
Noise ျဖစ္ေပၚလာမွဳ
ကင္မရာ၏ Exposure ဖြင့္ ထားသည့္ အခ်ိန္အတြင္း အလင္း (Photon) သည္ Sensor ေပၚရွိ Photosite ေပၚ သို႕က်လာသည္။ Photosite ေပၚရွိ Light Sensitivity ျဖစ္ေသာ Photodiode ႏွင့္ ဓါတ္ျပဳသည္။ ထို႕ ေနာက္ Photoelectric Effect ေၾကာင့္ Photosite ေပၚတြင္ Electric Charge ေပၚလာသည္။
Exposure ဖြင့္ထားသမွ် အခ်ိန္ ကာလအတြင္း Photosite တိုင္းသည္ အဆိုပါ Electric Charge မ်ားကို ဖတ္သည္ ယင္းေနာက္ Amplified လုပ္သည္ ျပီးလွ်င္ Digitized လုပ္သည္။ ယင္းေနာက္တြင္ Storage Medium တြင္ သိမ္းထား လိုက္သည္။ ဤသည္မွာ Light အဆင့္ မွ Digital ျဖစ္လာသည့္ ျဖစ္စဥ္ကို ရိုးရွင္းစြာ အက်ဥ္း ေဖၚျပ ျခင္း ျဖစ္ပါသည္။
ျပႆနာ တစ္ခု မွာ အဆိုပါ ျဖစ္စဥ္ အတြင္း Sensor ေပၚသို႕ အလင္း ေရာင္က် ေရာက္ရာတြင္ Electric Charge မ်ားက အပူ စြမ္း အင္ ကို ထုတ္လႊတ္သည္သာမ က Sensor ေပၚသို႕ Cosmic Ray ႏွင့္ Radioactivity မ်ား က်ေရာက္ျခင္း၊ အနီး အနား Photosite မွ လွ်ံ က်လာသည့္ Electricity Leakage မ်ားေၾကာင့္ မလိုလား အပ္သည့္ လွ်ပ္စစ္ လွိဳင္း “ Unwanted Signal “ Noise မ်ားေပၚ လာရသည္။
Electric Charge မ်ားက အပူစြမ္းအင္ကို ထုတ္ လိုက္ရာတြင္ Sensor ရွိ Electron မ်ာသည္ တည္ဆဲ ေန ရာမ်ားမွ လြတ္ထြက္ လာသည္။ ဤ ျဖစ္စဥ္သည္ “ True “ Photoelectron မ်ားကို ညစ္ႏြမ္းေစသည္။ အဆိုပါ Thermal Electron မ်ားသည္ Tharmal or Dark Noise ဟုေခၚသည့္ Noise မ်ားကို ျဖစ္ေပၚေစ သည္။ ဤကဲ့သို႕ Noise မ်ိဳးမွာ DSLR ကင္မရာမ်ားတြင္ ျဖစ္ပြားမွဳ ပိုမ်ားသည္။ ေႏြရာသီတြင္ ရိုက္သည့္ ပံု မ်ားမွာ ေဆာင္းရာသီ ရိုက္အတြင္း ရိုက္သည့္ ပံုမ်ားထက္ Noise ပိုမ်ားေလ့ ရွိသည္။
ထို႕ အျပင္ အလင္းပံု ရိပ္ တစ္ခု ကို Analogue မွ Digital သို႕ ေျပာင္းသည့္ ျဖစ္စဥ္၏ Electric Charge မ်ားကို Amplify လုပ္ျခင္း ၊ A/D Converter ျဖင့္ ေျပာင္းျခင္း မ်ားတြင္ လည္း Noise ေပၚလာျပန္သည္။
၄င္းအျပင္ အလင္း (Photon) သည္ Sensor ေပၚရွိ Photosite အားလံုးကို ထိမွန္ေအာင္ ရိုက္ခတ္သည္ မဟုတ္ဘဲ အခ်ိဳ႕ ေသာ Photosite မ်ားကို လြတ္သြားသည္မ်ားလည္း ရွိပါသည္။ မဆိုပါ ေနရာမ်ားသည္ လည္း Noise ေပၚလာျပန္သည္။
အျခား နည္းတစ္ရပ္မွာ Exposure ဖြင့္ထားသည့္ အခ်ိန္အတြင္း Lens မွ ၀င္လာသည့္ Photon မ်ားက Sensor ကို ထိေတြ႕ရာမွ ေပၚ ထြက္လာသည့္ Generated Electrons မ်ားကို က်င္း ( Potential Well ) မ်ားအတြင္း ျဖည့္ထည့္ ေပးသည့္ အခ်ိန္ တြင္ ျဖစ္ေပၚလာသည့္ ျဖစ္ရပ္ ျဖစ္သည္။
အဆိုပါ က်င္း သည္ Electron မည္ေရြ႕မည္မွ် ဆန္႕ေအာင္ျဖည့္နိုင္သည္ ဆိုသည့္ အေျခ အေန ကို Full-Well Capacity ဟု ေခၚသည္။ Generated Electrons မ်ားသည္ Exposure ဖြင့္ထားသည့္ အခ်ိန္အတြင္း၌ က်င္း မ်ားအတြင္း ျပည့္သြား ပါက ေဘးသို႕ လွ်ံက်ကာ အနီးရွိ အျခားေသာ က်င္းမ်ား အတြင္းသို႕ ၀င္ကုန္ ေတာ့သည္။
ယင္းကို Blooming ျဖစ္သည္ဟုဆိုသည္။ ယင္းကို ေဒါင္လိုက္အခၽြန္ ကေလးမ်ား ႏွင့္ ေတာက္ပေသာ က်ယ္ ပံု ကေလးမ်ား အျဖစ္ ေတြ႕ရမည္ ျဖစ္သည္။ ကင္မရာ မ်ားတြင္ အဆိုပါ ျဖစ္ရပ္ ကို တားဆီး ရန္ Anti-Blooming မ်ား တပ္ဆင္ထားေလ့ ရွိၾက သည္။ ထိေရာက္ မွဳ ရွိသည္ ကိုလည္း ေတြ႕ ရသည္။
အထက္ပါအေၾကာင္းမ်ား အားလံုးသည္ Noise တစ္နည္းမဟုတ္ တစ္နည္း ျဖင့္ Noise ေပၚလာရသည့္ အေၾကာင္းမ်ား ဆိုင္ရာ အက်ဥ္းသေဘာ ျဖစ္ၾကပါသည္။
Sensor Size ၾကီးမ်ားသည္ Sensor Size ေသး မ်ားထက္ Noise ကို ပို ထိန္း နိုင္သည္။
Lens မွ ၀င္လာသည့္ အလင္း ( Photon ) ကို Full Frame ကဲ့ သို႕ Sensor Size ၾကီး ၾကီး ရွိ Ptosite က်င္း ၾကီး မ်ား ႏွင့္ ဖမ္းယူ ျဖည့္သြင္းထား ျခင္း ႏွင့္ Point and shoot ကင္မရာ Sensor ကဲ့သုိ႕ Sensor Size ေသးေသး ရွိ Ptosite က်င္း ငယ္ မ်ား ႏွင့္ ဖမ္းယူ ျဖည့္သြင္းထား ျခင္းကို ဥပမာ ေပးရပါမူ (၄) ဂါလံ ၀င္ ပံုး ၾကီး ျဖင့္ ကြမ္းသီး လံုးမ်ား ကို ျဖည့္သြင္းထား ျခင္း ႏွင့္ တစ္ဂါ လံ ၀င္ပံုး ငယ္ ျဖင့္ ကြမ္းသီး လံုးမ်ား ကို ျဖည့္သြင္းထား သည္ ႏွင့္ တူ သည္ ဟု ဥပမာ ေပး လိုပါသည္။
ထို႕ ေၾကာင့္ ေလးဂါလံ ၀င္ပံုး တြင္ ထည့္နိုင္သည့္ ကြမ္းသီး အေရ အတြက္ သည္ တစ္ဂါလံ ၀င္ ပံုးထက္ မ်ားစြာ ပို မ်ား ေပလိမ့္ မည္။ ထို႔ အတူပင္ Full Frame Sensor ကဲ့ သို႕ Sensor Size ၾကီးမ်ားသည္ အလင္း ( Photon Signal ) ပမာဏ ကို Sensor Size ငယ္မ်ားထက္ မ်ားစြာ ပို၍ ျဖည့္ ထား နိုင္သည္။
Photosite ၾကီးသည္ျဖစ္ေစ ငယ္သည္ ျဖစ္ေစ Unwanted Photon Signal ၀င္ေရာက္ လာသည့္ ပမာဏ မွာမူ အတူတူ ပင္ ျဖစ္သည္။ ထို႕ ေၾကာင့္ Sensor Size ၾကီးမ်ား၏ Photosite တြင္ ျဖည့္ သြင္းထားသည့္ Photon Signal ႏွင့္ မလိုအပ္ ဘဲ ၀င္လာသည့္ Unwanted Signal တို႕၏ အခ်ိဳး ( Signal-to-Noise Ratio ) သည္ Sensor အေသး မ်ား ထက္ ၾကီးသည္။ Signal-to-Noise Ratio ၾကီး လွ်င္ Noise ကို ပို ၍ ထိန္း နိုင္သည္။
ISO ျမင့္လာလွ်င္ Noise လည္း ျမင့္လာသည္။
အထက္ပါ ေဖၚျပခ်က္မ်ားအရ ဆိုပါက Noise ျဖစ္ေပၚမွဳ မွာ ပံု ေသကိန္း Constant) သေဘာမ်ိဳး ေဆာင္ေန ပါသည္။ ဤသို႕ ပံု ေသ ကိန္း Constant) သေဘာမ်ိဳး ေဆာင္ေနပါ လွ်က္ ISO တင္လိုက္လွ်င္ မည္သည့္ အတြက္ Noise ပိုမ်ား လာရသနည္း ဆိုသည့္ အေမး ေပၚလာပါသည္။
အလင္းကို ဖမ္းရာ တြင္Sensitivity ကိုေျပာင္းလိုလွ်င္ မည္ကဲ့သို႕ လုပ္ၾကမည္နည္း။ ၾကိမ္းေသ သည္က Sensorကို ေျပာင္း၍မရ။ ကင္မရာ ထုတ္လုပ္စဥ္ကပင္ ပံုေသလုပ္ထားသည့္ အရာ ျဖစ္သည္။ Secsor အရြယ္အစား ႏွင့္ အမ်ိဳး အစားေျပာင္း မွသာလွ်င္ Light Sensitivity ကို ေျပာင္းနိုင္မည္ ျဖစ္သည္။ ဤကဲ့ သို႕ အေနအထားတြင္ ကင္မရာတစ္ခု ရွိ Sensor တစ္ခု၏ Light sensitivity ေျပာင္းရန္မွာ ISO ေျပာင္း ရန္သာ ရွိသည္။
ISO ေျပာင္းျခင္း ျဖင့္ အေျခအေန ႏွစ္မ်ိဳး ျဖစ္ေပၚ လာသည္။
၁။ ISO ေျပာင္း ေပးျခင္းျဖင့္ Exposure Metering ကို လည္း ေျပာင္း ေပးလိုက္ သည္။ ISOတင္လိုက္ျခင္း၊ ဥပမာ - ISO နံပါတ္ ကို ISO 200 မွ ISO 500 သို႕ ျမွင့္ ေပးလိုက္ ျခင္းျဖင့္ Sensor အလင္းဖမ္းရန္ ဖြင့္ထားေပး ရသည့္ (Expose) အခ်ိန္ ကို 4-Sec မွ 2-Sec သို႕ ေလွ်ာ့ခ် လိုက္ သည္။
၂။ ယင္း အခ်က္ က Sensor ႏွင့္ Analog to Digital ( A/D ) Converter အၾကား ရွိ Light Signal Amplifier ကို လက္ရွိ - ရွိေနသည့္ အေနအထားမွ ပို၍ က်ဥ္းသည့္ Exposure သို႕ အေလွ်ာ္အစား အတိုးအဆုတ္( Compansate ) လုပ္ေစလိုက္ျခင္း ျဖစ္သည္။
ISO အမ်ိဳးမ်ိဳးတြင္ ေတြ႕ရသည့္ ပံုမ်ား၏ အေျခအေန အမ်ိဳးမ်ိဳး။
Sensor အတြင္း၌ Electrical Charge မ်ားကို Amplifiedလုပ္ရာ တြင္ Amplifier သည္ Phptosites ကို Light က ထိေတြ႕ သည္ႏွင့္ အျခားေသာ အရာ မ်ား ထိေတြ႕ သည္ကို ခဲြျခား နိုင္ျခင္း မရွိ္။ ထို႕ ေၾကာင့္ Sensor အား ထိေတြ႕ ရိုက္ခတ္လာ သည့္ အရာအား လံုးကို ခဲြျခားျခင္း မရွိဘဲ Amplified လုပ္လိုက္ သည္။ သို႕ ႏွင့္ လိုအပ္ သည့္ Photon Signal မ်ား ၾကီးလာသကဲ့သို႕ မလိုလား အပ္သည့္ Unwanted Signal ျဖစ္ေသာ Noise ( Constant) မ်ားလည္း ၾကီးလာ သည္။ ထို႕ ေၾကာင့္ Noise ပိုမ်ားလာျခင္းျဖစ္ သည္။
ေအာက္ ေဖၚျပပါ ပံုသည္ Unwanted Signal မ်ားအား Amplified လုပ္လိုက္ျခင္း ေၾကာင့္ ၾကီးလာသည့္ ပံု ကို ျပထားျခင္း ျဖစ္သည္။
အထက္ပါ ပံု တြင္ Photositeထဲရွိ လိုအပ္သည့္ Light (Photon) Signal ( Green ) ႏွင့္ မလိုလားအပ္ သည့္ Signal (Red) Noise မ်ားကို ဥပမာ ျပထားျခင္းသာ ျဖစ္ပါသည္။ အလယ္ပံုတြင္ လိုအပ္သည့္ Photon Signal ( Green )သည္ Implified မလုပ္မွီ ဘယ္အစြန္ပံု ထက္ေလွ်ာ့ သြားရျခင္းမွာ ISO ျမင့္ သြားေၾကာင့္ Exposure ေလွ်ာ့သြားကာ Photon Signal ( Green ) အ၀င္လည္း နည္း သြားျခင္း ေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။ Noise ပမာဏ မွာမူ ဘယ္အစြန္ပံု၏ ပမာဏအတိုင္းသာ ရွိေနသည္။ သို႕ ရာတြင္ Amplified လုပ္ရာတြင္Noise ပမဏပါ ၾကီး သြားသည္ကို ေတြ႕ နိုင္ပါသည္။
Sensor အေသးမ်ားတြင္ Noise ပို၍ မ်ားသည္။
Sensor ေသးသည့္ အရြယ္အစားမ်ား၏ Photosite သည္လည္း ေသးသည္။ Light Sensitivity လည္း နည္းသည္။ ထို႕ေၾကာင့္ ထိေတြ႕ တုန္႕ျပန္ သည့္ Signal လည္း နည္းသည့္ အတြက္ လိုအပ္ သည့္ ပံုမွန္ ISO အေနအထား ေရာက္ ေအာင္ Amplify လုပ္ရာတြင္ Sensorၾကီးေသာ ကင္မရာမ်ား ထက္ ပို၍ လုပ္ရသည္။ ဤ ကဲ့ သို႕ Amplify ပို လုပ္ရာတြင္ လုိအပ္သည့္ Light Signal မ်ား ၾကီးလာသကဲ့သို႕ မလိုအပ္သည့္ Noise မ်ားပါ တစ္ပါထည္း မ်ားလာပါသည္။
Exposure အခ်ိန္ ပိုၾကာ ေလ Noise ပိုမ်ားေလ ျဖစ္သည္။
Exposure ပိုၾကာသည့္ ပံုႏွင့္ Exposure ျမန္သည့္ ပံု ႏွစ္ပံုသည္ ISO တူေန ေစကာမူ Exposure ပိုၾကာသည့္ ပံု သည္ ျမန္ သည့္ ပံု ထက္ Noise ပိုထ သည္ကို ေတြ႕ နိွင္သည္။ ဤသည္မွာ လည္း အမ်ိဳးမ်ိဳးေသာ Signal ႏွင့္ Noise မ်ား ေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။
Sensor ကို ထိရိုက္ သည့္ Light သည္ မည္ မွ် ၾကာျမင့္စြာ ထိေစကာမူ Noise သည္ Exposure Time ႏွင့္ တိုက္ရိုက္ ( Direct effect) ပတ္သက္မွဳ မရွိ။ သို႕ ရာတြင္ အလင္းဖြင့္ ထားသည္ ႏွင့္အမွ် ျဖစ္ေပၚလာ သည့္ အပူ ႏွင့္ ျပင္ပမွ မလိုလား အပ္သည့္ Signal မ်ား ေၾကာင့္ လည္း Noise ေပၚလာသည္။ ထို႕ေၾကာင့္ Exposure Time ႏွင့္ Indirect effect သာ ရွိသည္ဟု ဆိုရပါမည္။ Exposure တစ္စကၠန္႕ ဖြင့္ထားသည့္ ပံု ႏွင့္ ႏွစ္ စကၠန္႕ ဖြင့္ထားသည့္ ပံု ႏွစ္ပံု ကို ယွဥ္ၾကည့္ လွ်င္ ႏွစ္စကၠန္႕ ဖြင့္ ထားသည့္ ပံု ၏ Noise သည္ တစ္စကၠန္႕ ပံုထက္ ႏွစ္ဆ ပိုေနမည္ ကို ေတြ႕နိုင္သည္။ အေၾကာင္း မွာ Exposure ဖြင့္ ထားသည့္ အခ်ိန္ အတြင္း ထြက္ ေပၚလာသည့္ အပူ နွင့္ မလိုလားအပ္ သည့္ Unwanted Signal မ်ားေၾကာင့္ ျဖစ္ပါသည္။
ISO တင္၍ ရိုက္သင့္ မသင့္။
ဓါတ္ပံု ဆရာတိုင္းတြင္ သူ႕ အစဲြ ႏွင့္ သူရွိၾကပါသည္ အခ်ိဳ႕ ေသာ ဓါတ္ပံုဆရာမ်ားသည္ ISO တင္ရိုက္ျခင္း ေၾကာင့္ ေပၚလာမည့္ Noise ကို မလိုလားၾကပါ။ ထို႕ ေၾကာင့္ အခ်ိဳ႕ ေသာ ဓါတတ္ပံုဆရာ မ်ားသည္ ISO တင္ ရိုက္ရန္ မ်ားစြာ၀န္ေလး တတ္ၾကပါသည္။ မွန္လည္း မွန္ပါသည္။ အခ်ိဳ႕ နည္းပညာ နိမ့္ သည့္ ကင္မရာမ်ားသည္ အလင္း ေရာင္ နည္းသည့္ ေနရာမ်ားတြင္ ISO တင္ကာ ရိုက္ရာတြင္ Noise မ်ား ျမင္မေကာင္း ေအာင္ ထတတ္ပါသည္။
Noise မ်ား ျဖင့္ ျပည့္ ႏွက္ေနသည့္ပံု။
ISO တင္လွ်င္ သာမန္ထက္ Noise ပို လာေလ့ ရွိသည္မွာ မွန္ပါသည္။ သို႕ရာတြင္ ေသေရး ရွင္ေရး အခ်ိန္တိုအတြင္း ရေတာင့္ ရခဲ သည့္ပံုမ်ားကို Shutter Speed ျမန္ျမန္ ျဖင့္ လု၍ ရိုက္ရသည့့္ အေျခအေနမ်ား ၊ အလင္းေရာင္နည္း လွသည့္ေနရာ တြင္ ရေတာင့္ရခဲ ထူးျခားသည့္ ပံုမ်ားကို Tripod ကဲ့သို႕ အေထာက္အကူ မပါဘဲ ရုတ္တရက္ လက္ႏွင့္ ကိုင္ကာရိုက္ ရသည့္ အေနအထား မ်ိး စသည့္ အေျခ အေန မ်ားတြင္ ပံု မ၀ါး (Blur) သြား ေစေရး အတြက္ အျဖစ္မေန ISO တင္ရိုက္ ကာ Fast Shutter Speed ျဖင့္ ရိုက္ရန္လိုသည္ဟု ဓါတ္ပံု ပညာရွင္အခ်ိဳ႕က အၾကံျပဳ ၾကပါသည္။
၄င္းတို႕က ပံု ၀ါး (Blur) သြားလွ်င္ သံုး၍မရ ျဖစ္သြားကာ အခြင့္ အေရးေကာင္း ဆံုးရွံဳး သြား နိုင္ ေၾကာင္း ၊ Noise မ်ားလွ်င္ Software မ်ား ျဖင့္ ျပင္နိုင္သျဖင့္ ပံုကို ေတာ့ ရလိုက္နိုင္ ေၾကာင္း စသည္ျဖင့္ ၄င္းတို႕ ၏ အျမင္ကို ေျပာၾက ပါသည္။
ေနာက္ဆံုးေပၚ DSLR ကင္မရာၾကီးမ်ားသည္ SIO 6400 ေလာက္တင္ ရိုက္၍ မည္သို႕မွ် Noise မသိသာပါ။ အခ်ိဳ႕ ထိပ္တန္း ကင္မရာမ်ားသည္ ISO ကို မယံုၾကည့္ နိုင္သည့္ သိန္းဂဏန္းအထိ တင္ရိုက္နိုင္ၾကသည္ ဟု သိရပါသည္။
ေအာက္ပါပံုမ်ားမွာ Nikon D-800 ၏ Noise မည္မွ် ထိန္းနိုင္သည္ကို ျပထားသည္ နမူနာ ပံုမ်ား ျဖစ္ပါ သည္။
ISO 100 ျဖင့္ ရိုက္ထားသည့္ မူရင္းပံု။
အထက္ပါ ISO -100 ျဖင့္ ရုိက္ထားသည္ပံုကို ဆင္၏ အျမီးရင္းပိုင္း ေနရာအား အၾကီးခ်ဲ႕ထားျခင္း။ ပံုတြင္ အေသးစိတ္ မ်ားေပၚေနသည္ကို ေတြ႕ နိုင္ပါသည္။
အဆိုပါပံုကိုပင္ ISO-800 ျဖင့္ ရိုက္၍ အၾကီးခ်ဲ႕ ထားရာတြင္ ျမင္ရသည့္ ပံု။
အဆိုပါပံုကိုပင္ ISO-3200 ျဖင့္ ရိုက္၍ အၾကီးခ်ဲ႕ ထားရာတြင္ ျမင္ရသည့္ ပံု။
အဆိုပါပံုကိုပင္ ISO-6400 ျဖင့္ ရိုက္၍ အၾကီး ခ်ဲ႕ထားရာတြင္ ျမင္ရသည့္ ပံု။
အဆိုပါပံုကိုပင္ ISO-25600 ျဖင့္ ရိုက္၍ အၾကီးခ်ဲ႕ထားရာတြင္ ျမင္ရသည့္ပံု။
အထက္ပါ နမူနာပံုမ်ားကို ၾကည့္ လွ်င္ ISO 6400 ေလာက္အထ အသံုးျပဳ ၍ ရသည့္ ပံု ထြက္ပါသည္။ ထိပ္တန္း ကင္မရာ မ်ားသည္ ISO ကို အေတာ္မ်ားမ်ား တင္လိုက္ေစကာမူ Noise ရုပ္ဆိုးစြာ မထဘဲ အလြန္အမင္း တင္မွသာလွ်င္ Noise မ်ားလာသည္ကို ျမင္နိုင္ပါ သည္။
ကၽြန္ေတာ္ စုေဆာင္းထားသည့္ မွတ္တမ္း မ်ားမွာ NiKon ႏွင့္ပတ္သက္ သည့္ မွတ္တမ္း မ်ားသာ ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ Nikon ပုံမ်ားကိုသာ တင္ျပနိုင္ျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ Canon ထိပ္တန္း ကင္မရာမ်ား သည္လည္း Noise ကိုထိန္း ရာတြင္ လြန္ စြာ နံ မည္ ၾကီးပါသည္။ ISO တင္နိုင္ ရိုက္ နိုင္သည့္ အတြက္ ယခင္ က Fast moving Subject မ်ားကို အလင္းေရာင္ နည္းလွသည့္ Low Light တြင္ ခက္ရာ ခဲ ဆစ္ ရိုက္ရသည့္ ဒုကၡ စသည့္ အေျခအေန အကန္႕ အသတ္ မ်ား ကို ေက်ာ္ လႊားနိုင္ ျပီဟု ဆိုရပါမည္။
PDF file ကို ဒီေနရာမွာ ရယူပါ..
Credit: ဆရာဦးစိုးလႈိင္ (Country Road)
-------------------------------------------------
ကိုမ်ဳိး (lwanmapyay.blogspot.com)