HIV ကူးစက္မႈ ေလ်ာ့က်လာေၾကာင္း ကုလသမဂၢေျပာၾကား
ကမာၻတစ္ဝန္းတြင္ HIV ကူးစက္မႈႏႈန္းမွာ ၂၀၀၁ ခုႏွစ္ကထက္ သုံးပုံတစ္ပုံ ေလ်ာ့က်သြားေၾကာင္း အဓိကအားျဖင့္ ကေလးငယ္မ်ားတြင္ ထက္ဝက္ေက်ာ္ ေလ်ာ့က်သြားေၾကာင္း ကုလသမဂၢက ေျပာၾကားသည္။ ကမာၻ တစ္ဝန္းတြင္ ယမန္ႏွစ္ စာရင္းမ်ားအရ AIDS ေရာဂါျဖစ္ပြားသူ ၂.၃ သန္း႐ွိခဲ့ရာ ၂၀၀၁ ခုႏွစ္ႏွင့္ ႏႈိင္းယွဥ္လွ်င္ ၃၃ ရာခုိင္ႏႈန္း ေလ်ာ့က် သြားျခင္းျဖစ္သည္။ ယမန္ႏွစ္က ကေလးငယ္ ၂၆၀,၀၀၀ မွာ AIDS ကူးစက္ခံခဲ့ရၿပီး ထိုအေရအတြက္မွာ ၂၀၀၉ ခုႏွစ္ႏွင့္ ႏႈိင္းယွဥ္ပါက
သုံးပုံတစ္ပုံ ေလ်ာ့နည္းသြားျခင္းျဖစ္ၿပီး ၂၀၀၁ ခုႏွစ္ႏွင့္ ႏႈိင္းယွဥ္ပါက ၅၂ ရာခုိင္ႏႈန္း ေလ်ာ့က်သြားျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။
HIV ပုိး ကူးစက္မႈ အေရအတြက္မွာ ဆက္လက္ ေလ်ာ့နည္းသြားၿပီး အထူးသျဖင့္ ကေလးငယ္မ်ားတြင္ HIV ပုိး ကူးစက္ခံရမႈမွာ သိသာစြာေလ်ာ့နည္းသြားေၾကာင္း UNAIDS ၏ အမႈေဆာင္ ဒါ႐ုိက္တာ မုိက္ကယ္ ဆစ္ဒီဘီက ေျပာၾကားသည္။ HIV ပုိး မိခင္မွ သေႏၶသားသုိ႔ ကူးစက္မႈကုိ ကာကြယ္ႏုိင္သည့္ ART (Antiretroviral drugs) ေဆးမ်ား ကမာၻတစ္ဝန္း ျဖန္႔ျဖဴးေပးႏုိင္ခဲ့မႈ အေပၚ ၎က ဂုဏ္ျပဳလုိက္သည္။ ကုလသမဂၢ အေနျဖင့္ ကေလးငယ္မ်ား HIV ပုိး ကူးစက္ခံရမႈကုိ လာမည့္ ၂ ႏွစ္အတြင္း ၉၀ ရာခုိင္ႏႈန္းအထိ ေလွ်ာ့ခ်သြားႏုိင္ဖြယ္ ႐ွိေၾကာင္းလည္း ဆစ္ဒီဘီက ေျပာၾကားသည္။ ကုလသမဂၢက ထုတ္ျပသည့္ အစီရင္ခံစာတြင္ မိခင္မွ သေႏၶသားသုိ႔ HIV ပုိး ကူးစက္မႈကုိ ကာကြယ္သည့္ ART ေဆးမ်ားက ကေလးငယ္ ၆၇၀,၀၀၀ ေက်ာ္တြင္ HIV ကူးစက္ခံရမည္ကုိ ကာကြယ္ႏုိင္ခဲ့ေၾကာင္း ေဖာ္ျပသည္။
ကုလသမဂၢ အစီရင္ခံစာအရ အာဖရိကေဒသမ်ားတြင္ HIV ပုိး ကူးစက္မႈေလ်ာ့က်ေစရန္ အထူးအေလးထား ေဆာင္႐ြက္ခဲ့ရေၾကာင္း သိရသည္။ ယမန္ႏွစ္က ဂါနာႏုိင္ငံတြင္ HIV ပုိး သယ္ေဆာင္ထားသည့္ မိခင္ေလာင္း ၉၀ ရာခုိင္ႏႈန္းမွာ ART ေဆးမ်ား ရ႐ွိခဲ့သည္။ ထုိသုိ႔ ARTမ်ား ပုိမုိ ျဖန္႔ျဖဴးေပးလာႏုိင္ျခင္းေၾကာင့္ ဂါနာတြင္ HIV ပုိး႐ွိသူ မိခင္မွ သေႏၶသားထံ ကူးစက္မႈကုိ ၂၀၀၉ ခုႏွစ္တြင္ ၃၁ ရာခုိင္ႏႈန္း႐ွိခဲ့ရာမွ ယမန္ႏွစ္က ၉ ရာခုိင္ႏႈန္းအထိ ေလွ်ာ့ခ်ႏုိင္ခဲ့ေၾကာင္း UNAIDS က ေျပာၾကားသည္။ လြန္ခဲ့သည့္ ၃ ႏွစ္ကမူ ထုိသုိ႔ေသာ မိခင္ေလာင္းမ်ား၏ ၃၂ ရာခုိင္ႏႈန္းသာ ART ေဆးမ်ားရ႐ွိခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။
HIV ပုိး ကူးစက္မႈကုိ ကာကြယ္ႏုိင္သည့္ ART ေဆးမ်ား ပုိမုိရ႐ွိလာႏုိင္မႈေၾကာင့္ AIDS ေရာဂါႏွင့္ ဆက္ႏြယ္သည့္ ေသဆုံးမႈမ်ားကုိ ၃၀ ရာခိုင္ႏႈန္း ေလွ်ာ့ခ်ႏုိင္ခဲ့သည္။ AIDS ေၾကာင့္ ေသဆုံးသူအေရ အတြက္မွာ ၂၀၀၅ ခုႏွစ္တြင္ အျမင့္ဆုံးျဖစ္ခဲ့သည္။ HIV ကူးစက္မႈကုိ ဟန္႔တားႏိုင္သည့္ ART ေဆးမွာ AIDS ေရာဂါကုိ ကုသႏုိင္ျခင္း မ႐ွိေသာ္လည္း အဆုိပါေရာဂါ ျဖစ္ပြားမႈႏႈန္းကုိ သိသာစြာ က်ဆင္းေစခဲ့သည္။ AIDS ေရာဂါေၾကာင့္ ကမာၻတစ္ဝန္း ေသဆုံးသူ အေရအတြက္မွာ ယမန္ႏွစ္က ၁.၆ သန္း႐ွိခဲ့ၿပီး ၂၀၁၁ ခုႏွစ္တြင္ ၁.၈ သန္းျဖစ္သည္။ ၂၀၀၅ ခုႏွစ္ကမူ ထုိေရာဂါေၾကာင့္ ေသဆုံးသူ ၂.၃ သန္း႐ွိၿပီး အမ်ားဆုံး အေရအတြက္ ျဖစ္ခဲ့သည္။
ကုလသမဂၢ အစီရင္ခံစာအရ HIV ကူးစက္မႈ မ်ားျပားေသာ ဝင္ေငြအလယ္အလတ္ႏွင့္ ဝင္ေငြနိမ့္ပါးသည့္ ႏုိင္ငံမ်ားမွ HIV ပုိး သယ္ေဆာင္ထားသူ ၉.၇ သန္းမွာ ယမန္ႏွစ္အတြင္းက ART ေဆးမ်ား ရ႐ွိခဲ့သည္။ လြန္ခဲ့သည့္ ၇ ႏွစ္ကမူ အဆုိပါႏုိင္ငံမ်ားမွ HIV ပုိး သယ္ေဆာင္ထားသူ ၁.၃ သန္းကုိသာ ART ေဆး ျဖန္႔ျဖဴးေပးႏုိင္ ခဲ့သည္။ ကုလသမဂၢသည္ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္တြင္ HIV ပုိး သယ္ေဆာင္ထားသူ ၁၅ သန္းကုိ ART ေဆးမ်ား ျဖန္႔ျဖဴးေပးႏုိင္ရန္ ရည္႐ြယ္ထားသည္။ လက္႐ွိ စာရင္းဇယားမ်ားအရ ART ေဆး လုိအပ္သူ ၂၈.၃ သန္း၏ ၃၄ ရာခုိႏႈန္းကုိ အဆုိပါေဆးမ်ား ေပးေဝႏုိင္ၿပီျဖစ္ေၾကာင္ သိရသည္။ ကုလသမဂၢသည္ HIV, AIDS တုိက္ဖ်က္ေရးအတြက္ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္တြင္ အေမရိကန္ေဒၚလာ ၂၂ ဘီလ်ံမွ ၂၄ ဘီလ်ံအထိ သုံးစြဲသြားရန္ ရည္မွန္းထားသည္။
Planet - HIV ကူးစက္မႈ ေလ်ာ့က်လာေၾကာင္း ကုလသမဂၢေျပာၾကား
ART ေဆးဝါးမ်ား စဥ္ဆက္မျပတ္ ရရွိေရးႏွင့္ ခြဲျခားႏွိမ့္ခ် ဆက္ဆံမႈမ်ား မရွိေစေရး ေဆာင္ရြက္ေပးရန္ လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္မ်ားအား HIV ေဝဒနာရွင္မ်ား ေတာင္းဆို
အိတ္ခ်္အိုင္ဗီ ေဝဒနာရွင္မ်ားအတြက္ ART ေဆးဝါးမ်ား စဥ္ဆက္မျပတ္ ရရွိႏိုင္ေရး၊ ခြဲျခား ႏွိမ္ခ် ဆက္ဆံမႈမ်ား မရွိေစေရးႏွင့္ အရည္အေသြး ျပည့္ဝေသာ ဝန္ေဆာင္မႈမ်ား ပိုမိုရရွိႏိုင္ရန္အတြက္ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္မ်ားမွ ကညီေဆာင္ရြက္ေပးႏိုင္ရန္ အတြက္ အိတ္ခ်္အိုင္ဗီ ေဝဒနာ ရွင္မ်ားက အသိေပး ေတာင္းဆိုသြားမည္ ျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။
အဆိုပါ ေတာင္းဆိုခ်က္မ်ားကို စက္တင္ဘာ ၂၄ ရက္တြင္ Myanmar Positive Group (MPG) က ၾကီးမွဴး က်င္းပေသာ (၇) ၾကိမ္ေျမာက္ National PLHIV Forum 2013 ပြဲတြင္ ထုတ္ျပန္ခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။
"တစ္ႏိုင္ငံလံုးမွာ ရွိတဲ့ ေရာဂါပိုး ရွိသူေတြ ခံစားေနရတဲ့ ခံစားခ်က္ေတြ အတြက္ အဓိက ေတာင္းဆိုမႈ ငါးခ်က္ ရွိပါတယ္။ ေဆးဝါးေတြ ရရွိဖို႔နဲ႔ ခြဲျခား ဆက္ဆံမႈေတြ မရွိေစေရး ေဆာင္ရြက္ေပးဖို႔ အတြက္ လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ေတြကိုပါ ေတာင္းဆိုသြားပါမယ္။ ေဆာင္ရြက္ေပးဖို႔ က်န္းမာေရး ဝန္ေဆာင္မႈ ေပးေနတဲ့ ေဆးရံုး ေဆးခန္းေတြကုိ ေဝဒနာသည္ေတြကို ခြဲျခားဆက္ဆံမႈေတြ ရွိေနပါတယ္။ က်န္းမာေရး ဝန္ထမ္းေတြ အေနနဲ႔ က်င့္ဝတ္ပိုင္း ဆိုင္ရာ လိုက္နာရမယ့္ ညြန္ၾကားခ်က္ေတြကို ခ်ထားေပးဖို႔ လိုအပ္ေနပါေသးတယ္" ဟု MPG မွ ဥကၠဌ ဦးမ်ိဳးသန္႔ေအာင္က ေျပာၾကားသည္။
ယင္းဖိုရမ္တြင္ ထုတ္ျပန္ခဲ့ေသာ သေဘာထားမ်ားမွာ လူတိုင္းေဆးဝါးမ်ား လက္လွမ္းမီ ရရွိေရး အတြက္ ျမိဳ႕နယ္အဆင့္ ေအအာတီ စင္တာမ်ား တိုးခ်ဲ႕ရာတြင္ ေဝဒနာရွင္မ်ား၏ ကိုယ္စားလွယ္မ်ား ပါဝင္ခြင့္ ရရွိရန္ႏွင့္ အရည္အေသြးျပည့္ ဝန္ေဆာင္မႈမ်ား ပိုမိုရရွိေစရန္တို႔ ျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။
ထို႔ျပင္ ေစ်းႏူန္းခ်ိဳသာေသာ ေအအာတီ ေဆးဝါးမ်ား စဥ္ဆက္မျပတ္ ရရွိေစရန္ အတြက္ က်န္းမာေရးဆိုင္ရာ ေဆးဝါးမ်ား ေစ်းႏူန္းခ်ိဳသာစြာ ရရွိႏိုင္မႈတို႔ ထိပါးလာႏိုင္မည့္ အခ်က္မ်ားကို အသိေပးျခင္း၊ ကာကြယ္ျခင္းမ်ား လုပ္ေဆာင္ရာတြင္ အစိုးရႏွင့္ အဖြဲ႕အစည္း ဌာနမ်ားမွ ဝိုင္းဝန္း ကူညီေဆာင္ရြက္ ေပးရန္ ဆက္လက္ေတာင္းဆိုထားသည္။
လက္ရွိ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ အသံုးျပဳေနေသာ ေအအာတီ ေဆးဝါးမ်ားကုိ အာနိသင္တူျပီး တန္ဖိုး နည္းပါးေသာ ေဆးဝါးမ်ား အျဖစ္ ထုတ္လုပ္ျဖန္႔ခ်ီႏိုင္ရန္ ၾကိဳးစားလ်က္ရွိေၾကာင္း MPG ဥကၠဌက ေျပာၾကားသည္။
Daily Eleven သတင္းစာမွ ျပန္လည္း ေရးသား ေဖာ္ျပထားပါသည္။ Shwe Min Thar
