World Tuberculosis Day ကမာၻ႔ တီဘီေန႔
• ၂ဝ၁၄ ကမာၻ႔ တီဘီေန႔ ရ့ဲ ေဆာင္ပုဒ္ကေတာ့ ‘Reach the 3 million လူ ၃ သန္းဆီ ေရာက္ရမည္’ ျဖစ္ပါတယ္။
• တီဘီ ဆိုတာ ကုလို႔ရတဲ့ ေရာဂါပါ။ ခက္ေနတာက တီဘီ ရွိသူေတြကို လိုက္ရွာရတာ၊ ေပ်ာက္ေအာင္ ကုေပးရတာေတြက ျပည့္စံုလံုေလာက္မႈ မရွိေသးတာျဖစ္ပါတယ္။
• တႏွစ္မွာ လူေပါင္း ၉ သန္းက တီဘီေရာဂါကူးစက္ခံေနၾကရတယ္။ သူတို႔ထဲက ၃ ပံု ၁ ပံုကို က်န္းမာေရး ေစာင့္ေရွာက္ေပးသူေတြက မေတြ႔ၾကရဘူး။ အဲဒီ လူနာ ၃ သန္းဟာ ဒုကၡသည္ေတြ၊ ေရြ႕ေျပာင္း အလုပ္သမားေတြ၊ ကိုယ့္တိုင္းျပည္ထဲမွာဘဲ စစ္ေဘးေၾကာင့္ျဖစ္ျဖစ္၊ အာဏာပိုင္ေတြကေန အတင္းခိုင္းလို႔ျဖစ္ျဖစ္ ေနရာေရြ႕ေနၾကရသူေတြ၊ အက်ဥ္းသားေတြ၊ အစိုးရနဲ႔ ဆိုင္ရာေတြကေန ပစ္ထားခံရသူေတြ၊ လူနည္းစုေတြနဲ႔ မူးယစ္ေဆးဝါးသံုးစြဲသူေတြက အမ်ားဆံုးျဖစ္တယ္။
• ကမာၻ႔တီဘီေန႔မွာ တီဘီေရာဂါက်န္းမာေရးအသိ တိုးမ်ားလာေစေအာင္လုပ္ျပီး ကာကြယ္ေရးနဲ႔ ကုသေရးဆိုင္ရာ ၾကိဳးပမ္းမႈေတြနဲ႔အတူ၊ ဒီဝန္ထုပ္ဝန္ပိုးၾကီး သက္သာလာေစဘို႔႔ ရည္မွန္းပါတယ္။ ႏိုင္ငံေရးနဲ႔ လူမႈေရးနယ္ပယ္ ႏွစ္ရပ္လံုးမွာ လုပ္ရမွာျဖစ္ပါတယ္။
• တီဘီနဲ႔ ေသဆံုးေနရမႈ ေလ်ာ့က်ေရးရည္မွန္းခ်က္ဟာ ၁၉၉ဝ ကေနတြက္ရင္ ၄၅% က်ဆင္းလာတာဟာ အားရစရာ ေကာင္းတယ္။ ျဖစ္ပြါးႏွဳန္းကလဲ နည္းလာပါေသးတယ္။ နည္းနာသစ္ေတြထဲမွာ ေရာဂါ အျမန္ ရွာေဖြေရးနဲ႔ အသက္ကယ္ေဆးေတြ ရရွိေရးလဲ ပါဝင္ပါတယ္။
• ဒါေပမဲ့ ကမာၻၾကီးကထမ္းထားရတဲ့ ဝန္ထုပ္ဝန္ပိုးက ၾကီးမားေနဆဲပါ။
• ၂ဝ၁၂ ခုႏွစ္စာရင္းေတြအရ - - တီဘီေဝဒနာသည္ေပါင္း ၈႕၆ သန္းရွိေနတယ္။ ၁႕၃ သန္းက တီဘီေၾကာင့္ အသက္ဆံုးပါးေနရတယ္။ ေသဆံုးရသူေတြထဲက ၉၅% ဟာ ဆင္းရဲသားနဲ႔ လူလတ္တန္းစားထဲကျဖစ္တယ္။ သိထားဘို႔က ဒီေလကတဆင့္ ကူးစက္ေရာဂါဟာ ေလရွဴေနသူ ဘယ္သူမဆိုကို ကူးစက္ႏိုင္ပါတယ္။ - အမ်ိဳးသမီး အသက္ ၁၅ ႏွစ္ကေန ၄၄ ႏွစ္အတြင္း ေသဆံုးရတဲ့အေၾကာင္းရင္းေတြထဲမွာ တီဘီ က တတိယ လိုက္တယ္။ - ကေလးတီဘီျဖစ္သူ ကေလးေပါင္း ၅ သိန္းရွိျပီး၊ ၇၄ဝဝဝ ေသဆံုးခဲ့ရတယ္။ - MDR-TB ေခၚတဲ့ ေဆးယဥ္ တီဘီ ရွိေနသူေတြထဲက ၃ ေယာက္မွာ ၁ ေယာက္၊ ေရာဂါရွိေနတာကို မသိၾကရပါ။ ဒီလိုေရာဂါသည္ေပါင္း ၁၆ဝဝဝ က ေဆးကုသမႈမရၾကေသးပါ။ - တီဘီ နဲ႔အတူ HIV ပါရွိေနလို႔ ART ေဆးေပးေနရသူေတြကိုလဲ ပိုဂရုစိုက္ၾကဘို႔ လိုအပ္ေနပါေသးတယ္။
ျမန္မာဒုကၡသည္ေတြ၊ ျမန္မာေရြ႕ေျပာင္း အလုပ္သမားေတြ၊ ျမန္မာျပည္ထဲမွာဘဲ စစ္ေဘးေၾကာင့္နဲ႔ အာဏာပိုင္ေတြကေန အတင္းခိုင္းလို႔ ေနရာေရြ႕ေနၾကရသူ ႏိုင္ငံသားေတြ၊ အက်ဥ္းသားေတြ၊ အစိုးရနဲ႔ ဆိုင္ရာေတြကေန ပစ္ပယ္ထားခံရသူေတြ၊ လူနည္းစုေတြနဲ႔ မူးယစ္ေဆးဝါးသံုးစြဲသူေတြ တီဘီေဘးက ကင္းေဝးၾကပါေစ။
ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
၂၄-၃-၂ဝ၁၄