Online Account မ်ားကို ကာကြယ္ဖို႔ နည္းငါးနည္း

Internet မွာ အေကာင့္ေတြ Hack ခံရတဲ့ သတင္းေတြ ေန ့တုိင္းၾကားေနပါတယ္။ အဲဒီအတြက္ သင့္ရဲ႕ Online Account ေတြကို ကာကြယ္ထားဖို႔ လိုပါတယ္။ ဒီေဆာင္းပါးမွာ သင့္အေကာင့္ေတြကို ကာကြယ္ ဖို႔နည္း (၅) နည္းကို တင္ျပလိုက္ပါတယ္။

Strong Passwords ေတြကို အၿမဲအသံုးျပဳပါ။
-------------------------------------------------
Passwords ေတြကို ရိုးရိုးရွင္းရွင္းေပးျခင္းဟာ ေဖာက္ထြင္းခံရဖို ့လြယ္ကူတဲ့ အတြက္ သင့္ Passwords ေတြကို Strong ျဖစ္ေအာင္ ျပဳလုပ္သင့္ပါတယ္။ မွတ္ရလည္းလြယ္တဲ့ ေဖာက္ထြင္းရခက္တဲ့ Passwords ေတြေပးရင္ေတာ့ အေကာင္းဆံုးပါပဲဲ။ ေကာင္းမြန္တဲ့ Passwords ေတြျပဳလုပ္ဖုိ ့ေအာက္က အခ်က္ေတြကို လိုက္နာသင့္ပါတယ္။

• Dictionary ထဲမွာမပါတဲ့ စကားလံုးမ်ိဳးကိုသံုးပါ။
• Special Characters, Numbers ေတြကို အသံုးျပဳပါ။
• Upper Case,Lower Case Letters ေတြကိုေရာေႏွာသံုးပါ။
• စကားလံုးအနည္းဆံုး (၁၀) လံုးပါ၀င္သင့္ပါတယ္။
• Birthdate, Postal Code, Phone Number တို ့လို မွန္းဆရလြယ္တဲ့ Number ေတြ၊ စကားလံုးေတြကို အသံုးမျပဳသင့္ပါ။ 

မွတ္ရလြယ္ၿပီး ေကာင္းမြန္တဲ့ Passwords ေတြျပဳလုပ္ဖို ့နည္းေတြ ရွိပါတယ္။
• Letters ေတြေနရာမွာ Numbers ေတြ အစားထိုးသံုးပါ။ ဥပမာ ။ thuzar အစား thuz@1
• Sentence တစ္ခုကစကားလံုးေတြ ရဲ ့ ထိပ္ဆံုးစာလံုးေတြကိုအသံုးျပဳပါ။ ဥပမာ ။ “Everything I Do I Do It For You” ဆိုတဲ့ စာေၾကာင္းကေန EIDIDIFY ဆိုတဲ့ Password ျပဳလုပ္ႏုိင္ပါတယ္။
• စကားလံုးတစ္ခု ကို Reverse လုပ္ၿပီးသံုးပါ။ ဥပမာ ။ neighborhood ကေန doohrobhgien ဆိုတဲ့ Password ျပဳလုပ္ႏုိင္ပါတယ္။

အေပၚက ဥပမာ ေပးထားတဲ့ Passwords ေတြက အရမ္းေတာ့ ေကာင္းမြန္မွု မရွိပါဘူး။ Numbers , Letters, Special Characters ေတြ ပါ၀င္ၿပီး ရွည္လ်ားတဲ့ Passwords မ်ိဳးေပးႏုိင္ရင္ေတာ့ အေကာင္းဆံုး ပါ။ ဥပမာ။ E1d_1D!4Y Passwords ေပးဖို ့မစဥ္းစားတတ္ရင္ Password Generator ၀က္ဆိုက္ေတြကို Google ကေန ရွာေဖြၿပီး အသံုးျပဳႏုိင္ပါတယ္။ ဒီလိုျပဳလုပ္ေပးႏုိင္တဲ့ ၀က္ဆိုက္တစ္ခုကို ေအာက္က လင့္ ကေန သြားေရာက္ႏုိ္င္ပါတယ္။

http://goo.gl/Xmu5X8

မတူညီတဲ့ Passwords ေတြသံုးပါ။
---------------------------------------
အင္တာနက္ အသံုးျပဳသူ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက အေကာင့္ Password ေတြကို မွတ္ရလြယ္ေအာင္ တူညီ တဲ့ Password ေတြ အသံုးျပဳေလ့ ရွိပါတယ္။သင့္ Google Account ရဲ ့ Passwords ကိုပဲ Online Banking Account မွာသံုးမယ္ဆိုရင္ Google Account ကို တစ္ျခားသူတစ္ေယာက္က Hack သြားခဲ့ရင္ သင့္ရဲ ့ေငြေၾကး ဆံုးရွုံးႏိုင္ပါတယ္။ အဲဒီအတြက္ မတူညီတဲ့ Passwords ေတြကို အသံုးျပဳဖို ့အေရးႀကီးပါ တယ္။

Password Manager ေတြသံုးပါ။
------------------------------------
အင္တာနက္ စြဲလမ္းသူေတြ အတြက္ေတာ့ Online Account ေတြ ရာဂဏန္းေလာက္ ရွိမယ္ထင္ပါတယ္။ အဲေလာက္မ်ားတဲ့ အေကာင့္ေတြမွာ မတူညီတဲ့၊ မွန္းဆရခက္တဲ့ Passwords ေတြကို သင္ဘယ္လို Manage လုပ္မလဲ? LastPass လို Password Manager ကိုသံုးရင္ Master Password တစ္ခုသာ မွတ္ထားရမွာျဖစ္ၿပီး က်န္တဲ့ Passwords အားလံုးကို ေမ့ထားႏိုင္ပါၿပီ။ LastPass က Features ေတြ မ်ားစြာပါရွိပါတယ္။ ေကာင္းမြန္တဲ့ Features အနည္းငယ္ကို ေဖာ္ျပလိုက္ပါတယ္။ Password Generator ပါရွိၿပီး ေဖာက္ထြင္းရခက္တဲ့ Passwords ေတြကို ျပဳလုပ္ေပးႏုိင္ပါတယ္။ Passwords ေတြ ကို က႑ေတြခြဲၿပီးမွတ္သားေပးႏုိင္သလို Auto Login, Auto Fill လုပ္ေပးႏုိင္ပါတယ္။ Passwords သာ မကဘဲ Secure Notes, Auto Fill Form ေတြကိုပါ မွတ္သားေပးႏုိင္ပါတယ္။ LastPass က Online , Offline ေရာသံုးႏိုင္ပါတယ္။ Online မွာလည္းသင့္အေကာင့္ေတြကိုသိမ္းထားတဲ့အတြက္ Device အားလံုးကေန Sync လုပ္ၿပီးသံုးႏုိင္ပါတယ္။ Online မွာသိမ္းထားလို ့ စိတ္ခ်ရပါ့မလား? အဲဒီအတြက္ LastPass က Security Features ေတြမ်ားစြာျပဳလုပ္ေပးထားပါတယ္။ Google Authenticator ကိုသံုးျပီး 2-step verification ျပဳလုပ္ႏိုင္သလို တစ္ျခား Multi Factor Authentication လုပ္ႏိုင္တဲ့ Features ေတြ လည္းရွိပါတယ္။ LastPass က Free/Premium နွစ္မ်ိဳးရွိၿပီး Windows,Mac,Linux တို ့မွာ Free သံုးႏုိင္ပါ တယ္။ Premium ၀ယ္သံုးရင္ေတာ့ Mobile ,Tablet ေတြမွာပါသံုးႏုိင္တယ္လို႔ အၾကမ္းဖ်င္းေျပာႏိုင္ပါ တယ္။ Password ေတြကို Online မွာမသိမ္းခ်င္ရင္ KeePass လို Open Source Freeware ကို သံုးႏုိင္ ပါတယ္။ KeePass က LastPass ေလာက္ Features ေတြ မစံုသလို အသံုးျပဳရတာ သိပ္ၿပီးအဆင္မေျပ လွပါဘူး။

Two-Factor Authentication အသံုးျပဳပါ။
---------------------------------------------
Google, Facebook, Microsoft စတဲ့ Service ေတြက Two-Factor Authentication ကို Support ေပးပါတယ္။ အဲလို မ်ိဳး Service ေတြမွာ Two-Factor Authentication ကို အသံုးျပဳျခင္းျဖင့္ သင့္အ ေကာင့္ေတြကို Passwords နွစ္ထပ္ခတ္ၿပီး လံုျခံဳမွုရွိေစပါတယ္။ Two-Factor Authentication က သင့္အေကာင့္နဲ႔ သင့္ဖုန္းကို ခ်ိတ္ဆက္ ထားတာျဖစ္ပါတယ္။ ဒီ Feature ကိုသံုးျခင္းျဖင့္ သင့္အေကာင့္ Password ေတြကို တစ္ျခားသူက သိသည့္တိုင္ေအာင္ သင့္ဖုန္းသူ ့မွာ မရွိတဲ့အတြက္ သင့္အေကာင့္ကို သူ၀င္လို ့မရေတာ့ပါဘူး။ Two-Factor Authentication က သင့္အေကာင့္ကို သင့္ Mobile Phone နဲ႔ ပူးခ်ည္ထားသလို ျဖစ္ပါတယ္။

Password Recovery ျပဳလုပ္ဖို ့ မတူညီတဲ့ အီးေမးသံုးပါ။
---------------------------------------------------------------
Websites ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားမွာ Password ေမ့သြားရင္ျဖစ္ျဖစ္၊ ေဖာက္ထြင္းခံရရင္ျဖစ္ျဖစ္ Recover လုပ္ႏိုင္ဖို ့ တစ္ျခား အီးေမးတစ္ခုကို အသံုးျပဳလို ့ရပါတယ္။ Passwords မေမ့ခင္ကတည္းက Account Setting ထဲမွာ Setup လုပ္ထားဖို ့လိုပါတယ္။ အဲဒီ Feature ကို အသံုးျပဳျခင္းျဖင့္သင့္အေကာင့္ Hack ခံရရင္ ျပန္ၿပီး Recover လုပ္ႏိုင္မွာပါ။

အခ်ဳပ္အားျဖင့္ေျပာရရင္ အင္တာနက္ အသံုးျပဳေနရင္ေတာ့ ဘယ္အရာမွ စိတ္မခ်ရပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ အေပၚက နည္းေတြကို အသံုးျပဳၿပီး သင့္အေကာင့္ေတြကို အေကာင္းဆံုး ကာကြယ္ႏိုင္ပါတယ္။

သူရ
Myanmar Digital Life Journal

-------------------------------------------------
ကိုမ်ဳိး (lwanmapyay.blogspot.com)

ဆက်စပ်ဖတ်ရှုရန် အကြောင်းအရာများ...