ျမန္မာ႔ေဆးဖက္ဝင္ ကနေဖာ့ပင္
Item Name --------- Enhydra fluctuans Lour (ကနေဖာ့ပင္)
Category ------------ Raw Material
Botany Term -------- Enhydra fluctuans Lour
Species Family ----- Compositae
အလြန္ေသးငယ္ေသာ အရပ္ေဒသမ်ားမွအပ ျမန္မာႏိုင္ငံအႏွံ႔အျပား ေရခ်ိဳပိုင္း ေရစပ္မ်ားတြင္ ေပါက္ေရာက္သည္။ သဘာ၀အေလ်ာက္ အေလ့က်ေပါက္သည္။
♥ အပင္
ေရစပ္ ရႊံ႕ႏြံမ်ားက၌ ေပါက္သည့္ ပင္ေပ်ာ့ပင္ငယ္တစ္မ်ိဳး ျဖစ္သည္။ အျမင့္ ၁- ၂ ေပထိ ရွိ၏ ။ တစ္ပင္လံုး ေျပာင္ေခ်ာေနသည္။ သို႔မဟုတ္ တစ္ခါတစ္ရံ အေမြးႏုမ်ား ဖံုးလႊမ္းေနသည္။ ကိုင္းျဖာသည္။ အဆစ္မ်ားမွ ေဖာ့ကဲ႔သို႔ ေပါ့ပါးေသာ အျဖဴေရာင္ အျမစ္မ်ား ျဖာထြက္သည္။
♥ အရြက္
ရြက္ဆိုင္ အလွည့္က်ထြက္သည္။ အရြက္မ်ား ေသးသြယ္ၿပီး ငွက္ေတာင္ပံု ရွိသည္။ ၁ လက္မမွ ၃ လက္မထိ ရွည္သည္။ ရြက္ရင္း က်ဥ္းသြယ္သည္။ ရြက္ၫွမဲ႔၍ ရြက္နားညီသည္။ သို႔မဟုတ္ ေသးငယ္ေသာ ေခြးသြားစိပ္မ်ား ရွိသည္။
♥ အပြင့္
စိမ္းႏုေရာင္ရွိသည္။ ပြင့္ၫွာမဲ့သည္။ ထိပ္ထြက္ပန္းပြင့္ ျဖစ္သည္။ ပြင့္ခ်ိန္မွာ သီတင္းကၽြတ္လမွ တေပါင္းလ အထိ ျဖစ္သည္။
♥ အသီး
တစ္ေစ့သီး ျဖစ္သည္။
► အသံုး၀င္ပံု
ပဥၥငါးပါး ၊ အမ်ားအားျဖင့္ အရြက္ကို သံုးသည္။
♥ အာနိသင္
ျမန္မာေဆးက်မ္းမ်ား အလိုအရ ကနေဖာ့သည္ ငန္ခါး အရသာ ရွိ၏ ။ သည္းေျခ ၊ သလိပ္ကိုႏိုင္၏ ။ ေဖာေရာင္ျခင္း ၊ ႏူနာ ၊ အေရျပားေရာဂါ ၊ ေခ်ာင္းဆိုးေရာဂါ စသည္တို႔မွ ကင္းေ၀း၏။
► အရြက္အသံုးျပဳပံု
၁။ အရြက္ကိုႀကိတ္၍ ဦးေခါင္းတြင္ အံုေပးျခင္းျဖင့္ ဦးေႏွာက္ ပူျခင္းကို ေအးေစသည္။ အေရျပားႏွင့္ အေၾကာေရာဂါမ်ား အတြက္လည္း သံုးသည္။
၂။ အရြက္ရည္ကို ႏြားႏို႔ႏွင့္ ျဖစ္ေစ ၊ ဆိတ္ႏို႔ႏွင့္ ျဖစ္ေစ ေသာက္သံုးျခင္းျဖင့္ ဆီးပူေညာင္းက်နာကို ေပ်ာက္ေစသည္။
► ပဥၥငါးပါးအသံုးျပဳပံု
၁။ ကနေဖာ့ကို ျပဳတ္၍ တို႔စားခ့ဲေသာ္လည္းေကာင္း ၊ ျပဳတ္ရည္ျဖင့္ ေခၽြးေအာင္းခဲ့ေသာ္လည္းေကာင္း ေဖာေရာင္ျခင္း ေပ်ာက္၏။
၂။ ကနေဖာ့ ပဥၥငါးပါးရည္ အနည္းငယ္မွ် ေသာက္ေသာ္ ေက်ာက္ျဖဴေပါက္ေသာေရာဂါ ၊ အေရျပားေရာဂါ ၊ ျခင္ဆီကို တိုးေသာေရာဂါမ်ား ေပ်ာက္ကင္း၏။
၃။ကနေဖာ့ရည္ကို ပ်ားရည္ႏွင့္ ေရာေသာက္ေသာ္ ေက်ာက္ေရာဂါ ေပ်ာက္ကင္း၏။
၄။ ကနေဖာ့ တစ္ပင္လံုးအား ဆန္ေဆးရည္ ၊ မုန္ညင္းဆီထည့္၍ျပဳတ္ၿပီး ဆားအနည္းငယ္ ထည့္ေသာက္ျခင္းျဖင့္ အသည္း အားနည္း ေသာေရာဂါကို ေပ်ာက္ကင္းေစ၏။
ျမန္မာ႔ေဆးဖက္ဝင္အပင္မ်ား
ရြက္ဆိုင္ အလွည့္က်ထြက္သည္။ အရြက္မ်ား ေသးသြယ္ၿပီး ငွက္ေတာင္ပံု ရွိသည္။ ၁ လက္မမွ ၃ လက္မထိ ရွည္သည္။ ရြက္ရင္း က်ဥ္းသြယ္သည္။ ရြက္ၫွမဲ႔၍ ရြက္နားညီသည္။ သို႔မဟုတ္ ေသးငယ္ေသာ ေခြးသြားစိပ္မ်ား ရွိသည္။
♥ အပြင့္
စိမ္းႏုေရာင္ရွိသည္။ ပြင့္ၫွာမဲ့သည္။ ထိပ္ထြက္ပန္းပြင့္ ျဖစ္သည္။ ပြင့္ခ်ိန္မွာ သီတင္းကၽြတ္လမွ တေပါင္းလ အထိ ျဖစ္သည္။
♥ အသီး
တစ္ေစ့သီး ျဖစ္သည္။
► အသံုး၀င္ပံု
ပဥၥငါးပါး ၊ အမ်ားအားျဖင့္ အရြက္ကို သံုးသည္။
♥ အာနိသင္
ျမန္မာေဆးက်မ္းမ်ား အလိုအရ ကနေဖာ့သည္ ငန္ခါး အရသာ ရွိ၏ ။ သည္းေျခ ၊ သလိပ္ကိုႏိုင္၏ ။ ေဖာေရာင္ျခင္း ၊ ႏူနာ ၊ အေရျပားေရာဂါ ၊ ေခ်ာင္းဆိုးေရာဂါ စသည္တို႔မွ ကင္းေ၀း၏။
► အရြက္အသံုးျပဳပံု
၁။ အရြက္ကိုႀကိတ္၍ ဦးေခါင္းတြင္ အံုေပးျခင္းျဖင့္ ဦးေႏွာက္ ပူျခင္းကို ေအးေစသည္။ အေရျပားႏွင့္ အေၾကာေရာဂါမ်ား အတြက္လည္း သံုးသည္။
၂။ အရြက္ရည္ကို ႏြားႏို႔ႏွင့္ ျဖစ္ေစ ၊ ဆိတ္ႏို႔ႏွင့္ ျဖစ္ေစ ေသာက္သံုးျခင္းျဖင့္ ဆီးပူေညာင္းက်နာကို ေပ်ာက္ေစသည္။
► ပဥၥငါးပါးအသံုးျပဳပံု
၁။ ကနေဖာ့ကို ျပဳတ္၍ တို႔စားခ့ဲေသာ္လည္းေကာင္း ၊ ျပဳတ္ရည္ျဖင့္ ေခၽြးေအာင္းခဲ့ေသာ္လည္းေကာင္း ေဖာေရာင္ျခင္း ေပ်ာက္၏။
၂။ ကနေဖာ့ ပဥၥငါးပါးရည္ အနည္းငယ္မွ် ေသာက္ေသာ္ ေက်ာက္ျဖဴေပါက္ေသာေရာဂါ ၊ အေရျပားေရာဂါ ၊ ျခင္ဆီကို တိုးေသာေရာဂါမ်ား ေပ်ာက္ကင္း၏။
၃။ကနေဖာ့ရည္ကို ပ်ားရည္ႏွင့္ ေရာေသာက္ေသာ္ ေက်ာက္ေရာဂါ ေပ်ာက္ကင္း၏။
၄။ ကနေဖာ့ တစ္ပင္လံုးအား ဆန္ေဆးရည္ ၊ မုန္ညင္းဆီထည့္၍ျပဳတ္ၿပီး ဆားအနည္းငယ္ ထည့္ေသာက္ျခင္းျဖင့္ အသည္း အားနည္း ေသာေရာဂါကို ေပ်ာက္ကင္းေစ၏။
ျမန္မာ႔ေဆးဖက္ဝင္အပင္မ်ား