ျမန္မာ႔ေဆးဖက္ဝင္ သစ္ဆိမ့္္ပင္
Item Name --------- Bastard myrobalan (သစ္ဆိမ့္္ပင္)
Category ------------ Raw Material
Botany Term -------- Terminalia belerica Roxb
Species Family ----- Combretaceae
ေနရာေဒသ အႏွံ႔အျပား ၌ ေတြ႔ရသည္။သဘာ၀ ေပါက္ပင္ ျဖစ္သည္။
♥ အပင္
ပင္ေစာက္ ပင္ႀကီး မ်ိဳး ျဖစ္သည္။ ပင္စည္ အလြန္ေျဖာင့္ မတ္ၿပီး ၆၀-၇၀ ေပထိျမင့္ သည္။ အေပြး အၫိုႏုေရာင္ ရွိ၍ ေခ်ာသည္။ ဗာဒံပင္ ကဲ့သို႔ ကိုင္းျဖာထြက္ ၿပီး အပင္မွ ထေနာင္း ကဲ့သို႔ အေစးမ်ား ထြက္သည္။ အၫြန္႔မ်ား သည္ သံေခ်း ေရာင္ အေမြးမ်ား ျဖင့္ ဖံုးအုပ္ လ်က္ရွိ၏။
♥ အရြက္
ကိုင္းထိပ္ဘက္၌ စုျပံဳ၍ ရြက္လႊဲ ထြက္၏ ။အလ်ား ၃-၈ လက္မ ထိရွည္သည္။ ရြက္ထိပ္ အနည္းငယ္ ခၽြန္ၿပီး ရြက္ရင္းသြယ္ သည္။ မ်ားေသာ အားျဖင့္ အရြက္အေပၚ ပိုင္း တစ္၀က္ က်ယ္ ၏ ။ ရြက္ၫွာ ၂ လက္မ ထိ ရွည္သည္။
♥ အပြင့္
မန္က်ည္း ပြင့္ႏွင့္ တူသည္။ ေသးငယ္ၿပီး အျဖဴေရာင္ ရွိသည္။တပို႔တဲြ ၊ တေပါင္းလတြင္ ပြင့္၏ ။အနံ႔ဆိုး ၀ါးသည္။
♥ အသီး
လံုး၀ိုင္းသည္။ အခ်င္း ၁ လက္မမွ် ရွိ၏။ အသား ထူသည္။ မြဲျပာေရာင္ ကတၱီပါ ေမြးမ်ား ျဖင့္ ဖံုးလႊမ္း ေနသည္။ အသီး တြင္း၌ ဗာဒံ ကဲ့သို႔ အဆံ ရွိ၏ ။ တန္ေဆာင္မုန္း၊ နတ္ေတာ္ လတြင္ အသီး ရင့္မွည့္သည္။
► အသံုး၀င္ပံု
အပြင့္ ၊ အေခါက္ ၊ အသီး ၊ အဆံ။
♥ အာနိသင္
ျမန္မာ ေဆးက်မ္းမ်ား အလိုအရ သစ္ဆိမ့္သည္ ခါး ၏ ၊ စပ္၏ ၊ ဖန္၏ ၊ ၀မ္းသက္၏ ၊မ်က္စိကို အက်ိဳးျပဳ၏ ၊ ဆံပင္ ကို တိုးပြား သန္မာေစ၏ ၊ အသံပ်က္ျခင္း ၊ ေသြးေဖာက္ျပန္ ျခင္း၊ လည္ေခ်ာင္းနာ ၊ မ်က္စိေရာဂါ ၊ ေခ်ာင္းဆိုး ေရာဂါ ၊ ႏွလံုးေရာဂါ တို႔ကို ကင္းေ၀းေစ ၏ ၊ လြန္စြာ စားလွ်င္ မူးယစ္ေအာ့အန္ တတ္၏။
► အပြင့္အသံုးျပဳပံု
၁။ သစ္ဆိမ့္ပြင့္ကို ျပဳတ္ေသာက္ပါက သရက္ရြက္ ႀကီးေသာ ေရာဂါ ၊ ၀မး္သြားလြန္ျခင္း ၊ ရင္ဘတ္နာ ျခင္း ၊ သလိပ္ပူထျခင္းမ်ား ေပ်ာက္၏ ။
► အေခါက္အသံုးျပဳပံု
၁။ သစ္ဆိမ့္ေခါက္ ကို ေသြးလိမ္းေသာ္ ခရုသင္း ေပ်ာက္၏ ။ ေသြးေသာက္ ေသာ္ ေသြး အားနည္း ေရာဂါ ေပ်ာက္၏ ။
၂။ အျမစ္ေခါက္ ကို ျပဳတ္၍ ငံုေပးေသာ္ သြားနာ၊ သြားကိုက္ ၊ သြားဖံုးေရာင္ ျခင္း ေပ်ာက္၏။
► အသီးအသံုးျပဳပံု
၁။ သစ္ဆိမ့္သီး ကို ေသြး၍ မ်က္စိကို ကြင္းေပးေသာ္ မ်က္စိနာ ေပ်ာက္၏ ။
၂။ သစ္ဆိမ့္သီးးခြံ ကိုေသြး၍ ပ်ားရည္ ႏွင့္ လ်က္ေသာ္ ပန္းနာ ၊ ရင္က်ပ္ ၊ ေခ်ာင္းဆိုး ေပ်ာက္၏။
၃။သစ္ဆိမ့္သီးမႈန္႔ ႏွင့္ ၾကံသကာ ဆတူေရာ၍ ေန႔စဥ္ သံုးေဆာင္ ေသာ္ ပန္းေသေရာဂါ ေပ်ာက္၏ ။
၄။ သစ္ဆိမ္သီး ကို အားတိုးေဆး အျဖစ္လည္းေကာင္း ၊ လိပ္ေခါင္း ၊ ဖ်ဥ္းစြဲ နာ ၊ ႏူနာ ၊ ၀မ္းသြားျခင္း၊ ေလထိုး ေလေအာင့္ ျခင္းႏွင့္ ေခါင္းကိုက္ ျခင္း ေရာဂါမ်ား ကုသရာ၌ လည္းေကာင္း အသံုးျပဳ ႏိုင္၏။
► အဆံအသံုးျပဳပံု
၁။ သစ္ဆိမ့္ဆံ ႏွင့္ အရက္ ေသြးေသာက္ေသာ္ ဆီးေအာင့္ ျခင္းႏွင့္ ေက်ာက္တည္ျခင္း ေပ်ာက္၏ ။
၂။ သစ္ဆိမ့္ဆံ ကို ေသြး၍ ေႏြးေအာင္ ျပဳၿပီး ေရာင္ရမ္း ေသာေနရာ ထိခိုက္မိ၍ ဒဏ္ရာ ရၿပီး နာက်င္ ကိုက္ခဲ ေနေသာ ေနရာမ်ားတြင္ လိမ္းေပးေသာ္ ေပ်ာက္၏။
ျမန္မာ႔ေဆးဖက္ဝင္အပင္မ်ား
ကိုင္းထိပ္ဘက္၌ စုျပံဳ၍ ရြက္လႊဲ ထြက္၏ ။အလ်ား ၃-၈ လက္မ ထိရွည္သည္။ ရြက္ထိပ္ အနည္းငယ္ ခၽြန္ၿပီး ရြက္ရင္းသြယ္ သည္။ မ်ားေသာ အားျဖင့္ အရြက္အေပၚ ပိုင္း တစ္၀က္ က်ယ္ ၏ ။ ရြက္ၫွာ ၂ လက္မ ထိ ရွည္သည္။
♥ အပြင့္
မန္က်ည္း ပြင့္ႏွင့္ တူသည္။ ေသးငယ္ၿပီး အျဖဴေရာင္ ရွိသည္။တပို႔တဲြ ၊ တေပါင္းလတြင္ ပြင့္၏ ။အနံ႔ဆိုး ၀ါးသည္။
♥ အသီး
လံုး၀ိုင္းသည္။ အခ်င္း ၁ လက္မမွ် ရွိ၏။ အသား ထူသည္။ မြဲျပာေရာင္ ကတၱီပါ ေမြးမ်ား ျဖင့္ ဖံုးလႊမ္း ေနသည္။ အသီး တြင္း၌ ဗာဒံ ကဲ့သို႔ အဆံ ရွိ၏ ။ တန္ေဆာင္မုန္း၊ နတ္ေတာ္ လတြင္ အသီး ရင့္မွည့္သည္။
► အသံုး၀င္ပံု
အပြင့္ ၊ အေခါက္ ၊ အသီး ၊ အဆံ။
♥ အာနိသင္
ျမန္မာ ေဆးက်မ္းမ်ား အလိုအရ သစ္ဆိမ့္သည္ ခါး ၏ ၊ စပ္၏ ၊ ဖန္၏ ၊ ၀မ္းသက္၏ ၊မ်က္စိကို အက်ိဳးျပဳ၏ ၊ ဆံပင္ ကို တိုးပြား သန္မာေစ၏ ၊ အသံပ်က္ျခင္း ၊ ေသြးေဖာက္ျပန္ ျခင္း၊ လည္ေခ်ာင္းနာ ၊ မ်က္စိေရာဂါ ၊ ေခ်ာင္းဆိုး ေရာဂါ ၊ ႏွလံုးေရာဂါ တို႔ကို ကင္းေ၀းေစ ၏ ၊ လြန္စြာ စားလွ်င္ မူးယစ္ေအာ့အန္ တတ္၏။
► အပြင့္အသံုးျပဳပံု
၁။ သစ္ဆိမ့္ပြင့္ကို ျပဳတ္ေသာက္ပါက သရက္ရြက္ ႀကီးေသာ ေရာဂါ ၊ ၀မး္သြားလြန္ျခင္း ၊ ရင္ဘတ္နာ ျခင္း ၊ သလိပ္ပူထျခင္းမ်ား ေပ်ာက္၏ ။
► အေခါက္အသံုးျပဳပံု
၁။ သစ္ဆိမ့္ေခါက္ ကို ေသြးလိမ္းေသာ္ ခရုသင္း ေပ်ာက္၏ ။ ေသြးေသာက္ ေသာ္ ေသြး အားနည္း ေရာဂါ ေပ်ာက္၏ ။
၂။ အျမစ္ေခါက္ ကို ျပဳတ္၍ ငံုေပးေသာ္ သြားနာ၊ သြားကိုက္ ၊ သြားဖံုးေရာင္ ျခင္း ေပ်ာက္၏။
► အသီးအသံုးျပဳပံု
၁။ သစ္ဆိမ့္သီး ကို ေသြး၍ မ်က္စိကို ကြင္းေပးေသာ္ မ်က္စိနာ ေပ်ာက္၏ ။
၂။ သစ္ဆိမ့္သီးးခြံ ကိုေသြး၍ ပ်ားရည္ ႏွင့္ လ်က္ေသာ္ ပန္းနာ ၊ ရင္က်ပ္ ၊ ေခ်ာင္းဆိုး ေပ်ာက္၏။
၃။သစ္ဆိမ့္သီးမႈန္႔ ႏွင့္ ၾကံသကာ ဆတူေရာ၍ ေန႔စဥ္ သံုးေဆာင္ ေသာ္ ပန္းေသေရာဂါ ေပ်ာက္၏ ။
၄။ သစ္ဆိမ္သီး ကို အားတိုးေဆး အျဖစ္လည္းေကာင္း ၊ လိပ္ေခါင္း ၊ ဖ်ဥ္းစြဲ နာ ၊ ႏူနာ ၊ ၀မ္းသြားျခင္း၊ ေလထိုး ေလေအာင့္ ျခင္းႏွင့္ ေခါင္းကိုက္ ျခင္း ေရာဂါမ်ား ကုသရာ၌ လည္းေကာင္း အသံုးျပဳ ႏိုင္၏။
► အဆံအသံုးျပဳပံု
၁။ သစ္ဆိမ့္ဆံ ႏွင့္ အရက္ ေသြးေသာက္ေသာ္ ဆီးေအာင့္ ျခင္းႏွင့္ ေက်ာက္တည္ျခင္း ေပ်ာက္၏ ။
၂။ သစ္ဆိမ့္ဆံ ကို ေသြး၍ ေႏြးေအာင္ ျပဳၿပီး ေရာင္ရမ္း ေသာေနရာ ထိခိုက္မိ၍ ဒဏ္ရာ ရၿပီး နာက်င္ ကိုက္ခဲ ေနေသာ ေနရာမ်ားတြင္ လိမ္းေပးေသာ္ ေပ်ာက္၏။
ျမန္မာ႔ေဆးဖက္ဝင္အပင္မ်ား