ကၽြန္ေတာ္နဲ႔ ပါေမာကၡယူးနစ္(စ္)
အရင္တစ္ပတ္က ကၽြန္ေတာ္ဟာ ပုဂၢိဳလ္ထူး တစ္ဦးနဲ႔ ေတြ႕ဆုံ ပတ္သက္ခဲ့ ရပါတယ္။ သူကေတာ့ တျခားသူ မဟုတ္ပါဘူး။ ကမၻာေက်ာ္ လူမႈေရး ေလာကမွာေရာ၊ စီးပြားေရး ေလာကမွာပါ မသိသူမရွိ ေလာက္ေအာင္ ထင္ရွားတဲ့ ပါေမာကၡ ယူးနစ္(စ္) ျဖစ္ပါတယ္။
သူ႔ခရီးစဥ္ကုိ ရန္ကုန္အေျခစုိက္ British Council နဲ႔တုိင္ပင္ၿပီး စီးစဥ္ခဲ့ပါတယ္။ ဆရာႀကီး ျမန္မာျပည္ လာမယ္ဆုိတာသိေတာ့ ကၽြန္ေတာ္အလြန္ဝမ္းသာမိပါတယ္။ သူ႔ကုိ လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္ (၂၀) ေက်ာ္ေလာက္ က ကၽြန္ေတာ္ယူနီဆက္ဖ္မွာ တာဝန္ထမ္းေဆာင္ရင္း သူ႔ႏုိင္ငံျဖစ္တဲ့ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္မွာ သိခဲ့တာ။ သူ႔ရဲ႕ ကမၻာေက်ာ္ Grameen Bank လုပ္ငန္းမ်ားကုိ ကူညီရင္း သိကၽြမ္းခဲ့တာျခင္းျဖစ္ပါတယ္။
Grameen Bank ဟာ ဘဏ္လုိ႔သာေခၚတာ။ သမား႐ုိးက်ဘဏ္ေတြနဲ႔ လုံးဝမတူပါဘူး။ တကယ္ေတာ့ သမား႐ုိးက်ဘဏ္စနစ္ကုိ အျမစ္ကေနလွန္ခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။ Grameen Bank ဟာအေသးစားေခ်း ေငြကုိသာ ေပးတဲ့ဘဏ္လုပ္ငန္း၊ ေငြေခ်းတဲ့ေနရာမွာလည္း အမ်ဳိးသမီးမ်ားကုိသာေခ်းတယ္။ လူတုိင္း သိၾကတဲ့အတုိင္း ေငြေခ်းတဲ့ေနရာမွာ အေပါင္ခံပစၥည္းေတြကုိ ဘဏ္တုိင္းက ေတာင္းဆုိၾကတယ္။ သူကေတာ့ အေပါင္ကုိ လုံးဝမေတာင္းခံဘူး။
အေပါင္ဆုိတာကေတာ့ ႐ုပ္ပုိင္းဆုိင္ရာ အရင္းအႏွီးျဖစ္တယ္။ ဆင္းရဲတဲ့သူေတြမွာ ေပးစရာအေပါင္ ပစၥည္းေတြမရွိၾကဘူး။ မရွိၾကေတာ့ ဘဏ္နဲ႔ထိေတြ႕မႈမရွိၾကဘူး။ ဒီအေျခကုိ ပါေမာကၡယူးနစ္(စ္)က အေပါင္မေတာင္းဘဲ လူမႈေရးအရင္းအႏွီးလုိ႔ေခၚတဲ့ Social Capital ကုိသာအေျခခံၿပီး ေငြေခ်းခဲ့တယ္။ တစ္နည္းေျပာရရင္ ဝုိင္းႀကီးခ်ဳပ္စနစ္ကုိက်င့္သုံးၿပီး ဆင္းရဲတဲ့အမ်ဳိးသမီး ၁၀ ဦးကုိစုစည္းၿပီး တစ္ ေယာက္ကုိေငြေခ်းရင္က်န္တဲ့ ကိုးဦးကႏႈတ္နဲ႔အာမခံေပးၾကရတယ္။ အတုိးေပးဖုိ႔၊ အရင္းျပန္ဆပ္ဖုိ႔ကုိ အာမခံၾကရတယ္။ အာမခံရာမွာလည္း ႏႈတ္ကတိတစ္ခုပဲ လုိတယ္။ အထူးျခားဆုံးကိစၥက ဘဏ္မ်ားနဲ႔ ပတ္သက္လာရင္ အေျခခံစဥ္းစားခ်က္တစ္ရပ္ကုိ သူကလုံးဝေျပာင္းလဲလုိက္ပါတယ္။
ဘဏ္ရဲ႕ဝန္ေဆာင္မႈေတြကုိ လုိခ်င္တဲ့သူေတြဟာ ဘဏ္ရွိတဲ့ေနရာကုိ သြားၾကရတယ္။ Grameen Bank ကအခုလုိမဟုတ္ဘဲ ေဖာက္သည္ေတြရွိရာကုိ သြားတယ္။ ေဖာက္သည္တစ္ဦးခ်င္း၊ တစ္ ေယာက္ခ်င္းဆီ မေရာက္ေရာက္ေအာင္သြားၿပီး လုိအပ္ခ်က္မ်ားကုိ ျဖည့္ဆည္းေပးခဲ့တယ္။ Grameen Bank မွာေငြေခ်း တဲ့သူေတြဟာ ဆင္းရဲၾကသူေတြျဖစ္တယ္။ ဆင္းရဲသလုိ တစ္ဖက္ကလည္း လုံးဝ ပညာမတတ္သူေတြ ျဖစ္ၾကတယ္။ စာမတတ္ေျမာက္တဲ့သူေတြဟာ ဘဏ္ေတြနဲ႔ဆက္သြယ္ဆက္ဆံ ေနႏုိင္တယ္ဆုိတာ စိတ္ကူးထဲမွာ အလြယ္တကူေပၚႏုိင္တဲ့ ကိစၥတစ္ရပ္မဟုတ္ဘူး။ ဘဏ္ေတြမွာ စာရြက္စာတမ္းေတြ၊ ပုံစံေတြအလြန္မ်ားပါတယ္။ စာမတတ္သူမ်ားအတြက္ အလြန္ခဲယဥ္းတဲ့ ကိစၥျဖစ္ ပါတယ္။ Grameen Bank မွာေတာ့ စာမတတ္သူေတြအတြက္ အခက္အခဲမရွိေအာင္ ေဆာင္ရြက္ခဲ့ပါ တယ္။ ဘဏ္မွာေငြေခ်း တဲ့ ဆင္းရဲသူေတြဟာ ေငြေခ်းတဲ့အခါ ကတိတစ္ခုေပးရပါတယ္။ သူတို႔စာမ တတ္ၾကေပမယ့္ သူတို႔ရဲ႕ ကေလးေတြ စာတတ္ေအာင္ေဆာင္ရြက္ေပးမယ္လုိ႔ ကတိေပးရပါတယ္။
ပါေမာကၡယူးနစ္(စ္)စတင္ခဲ့တဲ့ အေသးစားေခ်းေငြလုပ္ငန္းပုံစံဟာ အခုေတာ့ တစ္ကမၻာလုံးမွာ ပ်ံ႕ႏွံ႔ေန ခဲ့ပါတယ္။ ဆင္းရဲတဲ့ႏိုင္ငံေတြသာမက ခ်မ္းသာတဲ့ႏုိင္ငံေတြျဖစ္တဲ့ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု၊ အဂၤ လန္ႏုိင္ငံ၊ ဥေရာပႏုိင္ငံေတြမွာလည္း က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ အသုံးခ်ေနတာ ေတြ႕ရပါတယ္။ အေသးစား ေခ်းေငြလုပ္ငန္းကုိ သူက Micro Credit လုိ႔ေခၚေဝၚသတ္မွတ္ခဲ့ပါတယ္။ Micro Credit Finance လုိ႔လည္း ေခၚေဝၚၾကပါတယ္။
အေသးစားေခ်းေငြလုပ္ငန္းလုိ႔ေခၚေပမယ့္ ေငြေခ်း႐ုံသက္သက္မဟုတ္ဘဲ ေငြစုေဆာင္းတာလည္း အ ေရးပါလွပါတယ္။ ေခ်းတဲ့ေငြေတြကုိ အက်ဳိးရွိရွိသုံးစဲြႏုိင္ဖုိ႔လည္း အလြန္အေရးႀကီးလွပါတယ္။ စီးပြား ေရးလုပ္ငန္းတစ္ခု တည္ေထာင္ေဆာင္ရြက္တာက စီးပြားေရးေပတံျဖစ္တဲ့ အျမတ္ရမႈပဲျဖစ္ပါတယ္။ လူမႈစီးပြားေရးလုပ္ငန္းရဲ႕ ဦးတည္ခ်က္ကေတာ့ လူမႈေရးျပႆနာတစ္ခုကုိ ေျဖရွင္းေပးႏုိင္ဖုိ႔ျဖစ္တယ္။ စီးပြားေရးဆန္ဆန္ ေဆာင္ရြက္ေပမယ့္ လူမႈေရးဦးတည္ခ်က္ျပည့္မီေအာင္ ေဆာင္ရြက္ျခင္းျဖစ္ပါ တယ္။
ပါေမာကၡယူးနစ္(စ္) တည္ေထာင္ခဲ့တဲ့ လူမႈစီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ားအနက္ အေအာင္ျမင္ဆုံးလုပ္ငန္း တစ္ခုက ဒိန္ခ်ဥ္လုပ္ငန္းျဖစ္ပါတယ္။ သူ႔ႏုိင္ငံမွာ ႏြားေတြေမြးျမဴၾကတယ္။ ႏုိ႔နဲ႔ႏုိ႔ထြက္ပစၥည္းေတြကုိ ေရာင္းဝယ္ၾကတယ္။ ဒီအထဲမွာ ဒိန္ခ်ဥ္ကုိလူတုိင္းစားသုံးမွီဝဲၾကတယ္။ အထူးသျဖင့္ ကေလးသူငယ္ ေတြကႀကိဳက္ႏွစ္သက္ၾကတယ္။
ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏုိင္ငံမွာရွိတဲ့ ကေလးသူငယ္ေတြမွာ အာဟာရခ်ဳိ႕တဲ့မႈႏႈန္းေတြ ျမင့္မားၾကတယ္။ ဒီလူမႈ ေရးျပႆနာကုိ ပါေမာကၡယူးနစ္(စ္)က ကမၻာေက်ာ္ျပင္သစ္ႏုိင္ငံ Danone ကုမၸဏီနဲ႔ ညႇိႏႈိင္းၿပီး ဒိန္ခ်ဥ္ ထဲမွာ ျဖည့္စြက္အာဟာရေတြေရာစပ္ခဲ့ပါတယ္။ အခုလုိအာဟာရဓာတ္ေတြ ထည့္ထားတဲ့အတြက္ ကေလး တစ္ေယာက္ရဲ႕ တစ္ရက္တာလုိအပ္ခ်က္ေတြ ျဖည့္ဆည္းေပးႏုိင္ခဲ့တယ္။ ကုန္ၾကမ္းျဖစ္တဲ့ ႏြားႏုိ႔က ျပည္တြင္းကရၿပီး ျဖည့္စြက္အာဟာရဓာတ္ေတြ ေရာစပ္ထားတဲ့ ကုန္ေခ်ာဒိန္ခ်ဥ္ေတြကုိ Danone အမွတ္တံဆိပ္နဲ႔ ျပည္တြင္းမွာ ေစ်းသက္သက္သာသာနဲ႔ ေရာင္းခ်ခဲ့တယ္။ ဒိန္ခ်ဥ္ထုတ္လုပ္ ေရာင္းခ်တဲ့ လုပ္ငန္းက လူမႈစီးပြားေရးလုပ္ငန္းအျဖစ္ တည္ေထာင္ခဲ့ပါတယ္။
ပါေမာကၡယူးနစ္(စ္) ျမန္မာျပည္ေရာက္တုန္း ရန္ကုန္မွာေဟာေျပာပဲြတစ္ရပ္ လုပ္ပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ေန ျပည္ေတာ္မွာ ျပည္ေထာင္စုဝန္ႀကီးေလးဦးတက္ေရာက္တဲ့ ေဆြးေႏြးပဲြတစ္ရပ္ က်င္းပႏုိင္ခဲ့တယ္။ ေစာ ေစာကတင္ျပခဲ့တဲ့ Grameen Bank တုိ႔၊ လူမႈစီးပြားေရးလုပ္ငန္းအျပင္ ပါေမာကၡယူးနစ္(စ္) ဟာဆင္းရဲ ႏြမ္းပါးမႈေလွ်ာ့ခ်ေရးလုပ္ငန္းေတြကုိ သူ႔ႏုိင္ငံျပင္တစ္ကမၻာလုံးကုိ သြားေရာက္ၿပီး လက္ေတြ႕က်တဲ့ နည္းလမ္းေတြကုိ မွ်ေဝေနသျဖစ္တယ္။
ဒါေၾကာင့္လည္း ႏုိင္ငံေတာ္အစုိးရသစ္နဲ႔ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြမွာ ပါေမာကၡယူးနစ္(စ္)ရဲ႕ အယူအဆ ေတြဟာ အသုံးဝင္ႏုိင္မွာမုိ႔ သူ႔ကုိခုလုိဖိတ္ေခၚခဲ့ျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ သူကလက္ရွိကမၻာမွာ က်င့္သုံးေနတဲ့ အရင္းအႏွီးစီးပြားေရးစနစ္ကုိ လက္မခံဘူး။ ဆင္းရဲခ်မ္းသာကြာဟမႈျဖစ္ေနတာကုိ မေက်နပ္ဘူး။ ဆင္း ရဲသူေတြရဲ႕အျပစ္မဟုတ္ဘဲ စနစ္ေၾကာင့္ျဖစ္တယ္လုိ႔ သုံးသပ္တယ္။ အခုလုိဆင္းရဲႏြမ္းပါးမႈကုိ တုိက္ ဖ်က္ရာမွာလည္း ဆင္းရဲသား၊ ဆင္းရဲသူတစ္ဦးခ်င္းကုိ အာ႐ုံစုိက္ၿပီးတစ္ဦးခ်င္း၊ တစ္ေယာက္ခ်င္း ဆင္းရဲတြင္းမွ လြတ္ေျမာက္ေအာင္ ႀကိဳးစားဖုိ႔လုိတယ္လုိ႔ လက္ခံတယ္။
ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ႏုိင္ငံအတြက္ အသုံးက်ဆုံး ပါေမာကၡယူးနစ္(စ္)ရဲ႕ အယူအဆက အလုပ္အကိုင္ရွာေဖြမႈနဲ႔ ပတ္သက္တယ္။ ပညာတတ္လူငယ္ေတြဟာ ပညာၿပီးဆုံးခ်ိန္မွာ အလုပ္ေတြရွာေဖြၾကရတယ္။ ဒါ ေၾကာင့္သူတို႔ဟာ (Job Seeker) အလုပ္အကုိင္ ရွာေဖြသူေတြျဖစ္လာတယ္။ ဒါေၾကာင့္ပါေမာကၡယူး နစ္(စ္)က ပညာတတ္လူငယ္ေတြဟာ အလုပ္ရွာသူေတြျဖစ္မယ့္ အစားအစာအလုပ္ေပးႏုိင္သူ (Job Giver) ျဖစ္ဖုိ႔ လုိအပ္တယ္လုိ႔ တုိက္တြန္းခဲ့တယ္။ ဝန္ထမ္းလုပ္မယ့္အစား ကုိယ္ပုိင္အလုပ္လုပ္ႏုိင္သူ ျဖစ္ေအာင္ႀကိဳးစားဖုိ႔ တုိက္တြန္းတယ္။
လူငယ္ေတြမွာ အႀကံအစည္ေတြရွိၾကတယ္။ အႀကံေကာင္း၊ ဉာဏ္ေကာင္းေတြရွိၾကတယ္။ ဒီအႀကံ ေကာင္း၊ ဉာဏ္ေကာင္းေတြကသာ ထိထိေရာက္ေရာက္ အေကာင္အထည္ေဖာ္ႏုိင္ရင္ တုိင္းျပည္အ တြက္အက်ဳိးအမ်ားႀကီးရွိႏုိင္တယ္။ ဒီလူငယ္ေတြကုိ အခုလုိေဆာင္ရြက္ႏိုင္ဖုိ႔ အရင္းအႏွီးေတြ ထုတ္ ေပးဖုိ႔လုိမယ္။ ထုတ္ေပးရာမွာလည္း သမား႐ုိးက်စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ား တည္ေထာင္ဖုိ႔မဟုတ္ဘဲ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းမွာ ႀကံဳေတြ႕ေနရတဲ့ လူမႈေရးျပႆနာေတြကုိ ေျဖရွင္းေပးႏုိင္မယ့္ လူမႈစီးပြားေရးလုပ္ ငန္းေတြ တည္ေထာင္ဖုိ႔ အားေပးရမွာျဖစ္ပါတယ္။ အရင္းအႏွီးေတြ ထုတ္ေပးရာမွာ ႏုိင္ငံေတာ္အစုိးရ သာမကပုဂၢလိကလုပ္ငန္းေတြကလည္း ပါဝင္ရမွာျဖစ္တယ္။
ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ လုပ္ငန္းရွင္ေတြ တည္ေထာင္ထားတဲ့ ေဖာင္ေဒးရွင္းေတြ ေဆာင္ရြက္ႏုိင္မွာျဖစ္တယ္။ အလွဴအတန္း၊ ပရဟိတလုပ္ငန္းေတြ ေဆာင္ရြက္သလုိ အခုလုိလူမႈစီးပြားေရးလုပ္ငန္းေတြကုိ တည္ ေထာင္သြားသင့္တယ္။
ပါေမာကၡယူးနစ္(စ္)နဲ႔ေတြ႕ခဲ့တဲ့ ျပည္ေထာင္စုဝန္ႀကီးေတြက သူ႔ရဲ႕အေတြးအေခၚေတြကုိ အလြန္သ ေဘာက်ၾကတယ္။ စီးပြားေရးပါေမာကၡတစ္ဦးျဖစ္ေပမယ့္ လက္ေတြ႕က်တဲ့အယူအဆေတြကုိ ေဖာ္ ထုတ္ႏုိင္ခဲ့သူအျဖစ္ အသိအမွတ္ျပဳတယ္။ ဆရာႀကီးဟာ စစ္တေတာင္းတကၠသုိလ္က စီးပြားေရး ပါေမာကၡ။ သူက ၂၀၀၆ ခုႏွစ္မွာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးႏုိဘယ္လ္ဆုရခဲ့သူ။ စီးပြားေရးပညာရွင္ကုိဘာေၾကာင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးႏုိဘယ္လ္ဆုကုိ ေပးခဲ့သလဲ။ ဆင္းရဲျခင္းဟာ အမွန္ေတာ့ ၿငိမ္းခ်မ္းမႈကင္းမဲ့တဲ့ အေျခ အေနျဖစ္တယ္။ ဆင္းရဲတဲ့သူေတြဟာ မၿငိမ္းခ်မ္းႏုိင္ဘူး။
ဒါေၾကာင့္ ဆင္းရဲမႈေလွ်ာ့ခ်ေရးကုိ ဦးေဆာင္ၿပီး တုိက္ပဲြဝင္ေနတဲ့ ပါေမာကၡယူးနစ္(စ္)ဟာ လူသားေတြ ၿငိမ္းခ်မ္းေအာင္ ေဆာင္ရြက္ေနသူျဖစ္တယ္။ လူမႈစီးပြားေရးလုပ္ငန္းကုိ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ႏုိင္ငံမွာ ေဖာ္ ထုတ္တဲ့အခါ သမဝါယမလုပ္ငန္းေတြကုိ ေမ့လုိ႔မရပါဘူး။ သမဝါယမ လုႈပ္ရွားမႈဟာလူမႈျပႆနာေတြ ကုိ စီးပြားေရးခ်ဥ္းကပ္မႈနဲ႔ ေျဖရွင္းဖုိ႔ႀကိဳးစားေနတာျဖစ္တယ္။ ဒါေၾကာင့္လည္း ကၽြန္ေတာ့္အေနနဲ႔ သမဝါယမ လႈပ္ရွားမႈကုိ အေျခခံက်က် ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြလုပ္ၿပီး လူမႈစီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ားအျဖစ္ ေျပာင္းလဲေစ ခ်င္ပါတယ္။
Grameen ဘဏ္ဟာ အခုဆုိရင္ တစ္ကမၻာလုံးမွာ ပမာဏအႀကီးဆုံး အေသးစားေခ်းေငြဘဏ္တစ္ခု ျဖစ္ေနၿပီ။ ဒီဘဏ္ႀကီးကုိ ဘယ္သူေတြပုိင္သလဲလုိ႔ေမးရင္ ဒီဘဏ္ေတြမွာ ေငြေခ်းတဲ့သန္းေပါင္းမ်ားစြာ ေသာဆင္းရဲသူေတြက ပုိင္ဆုိင္ၾကတယ္။ အခုလုိပုိင္ဆုိင္တာမုိ႔လည္း မိမိဘဏ္လုပ္ငန္းထက္ေတာင္ ႀကီးပြားေအာင္ေစတနာရွိတယ္။ ေဆာင္ရြက္တယ္။
ေလာကမွာ အရာရာဟာ အခ်ိန္ကုိက္ဖုိ႔ အေရးႀကီးပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔အေနနဲ႔ တုိင္းျပည္ရဲ႕စီးပြား ေရး၊ လူမႈေရး၊ ႏုိင္ငံေရးျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြကုိ ႀကိဳးစားေဆာင္ရြက္ေနတဲ့အခါ အႀကံဉာဏ္ေကာင္း ေတြ၊ အယူအဆသစ္ေတြကုိ ႀကိဳဆုိရမွာျဖစ္တယ္။ ဒါေၾကာင့္လည္း ပါေမာကၡ ယူးနစ္(စ္)ရဲ႕အေတြးအ ေခၚ၊ ေဆာင္ရြက္မႈေတြဟာ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔အတြက္ အလြန္ပဲအက်ဳိးရွိႏုိင္မယ္လုိ႔ ယုံၾကည္မိပါတယ္။
သူ႔ခရီးစဥ္ကုိ ရန္ကုန္အေျခစုိက္ British Council နဲ႔တုိင္ပင္ၿပီး စီးစဥ္ခဲ့ပါတယ္။ ဆရာႀကီး ျမန္မာျပည္ လာမယ္ဆုိတာသိေတာ့ ကၽြန္ေတာ္အလြန္ဝမ္းသာမိပါတယ္။ သူ႔ကုိ လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္ (၂၀) ေက်ာ္ေလာက္ က ကၽြန္ေတာ္ယူနီဆက္ဖ္မွာ တာဝန္ထမ္းေဆာင္ရင္း သူ႔ႏုိင္ငံျဖစ္တဲ့ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္မွာ သိခဲ့တာ။ သူ႔ရဲ႕ ကမၻာေက်ာ္ Grameen Bank လုပ္ငန္းမ်ားကုိ ကူညီရင္း သိကၽြမ္းခဲ့တာျခင္းျဖစ္ပါတယ္။
Grameen Bank ဟာ ဘဏ္လုိ႔သာေခၚတာ။ သမား႐ုိးက်ဘဏ္ေတြနဲ႔ လုံးဝမတူပါဘူး။ တကယ္ေတာ့ သမား႐ုိးက်ဘဏ္စနစ္ကုိ အျမစ္ကေနလွန္ခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။ Grameen Bank ဟာအေသးစားေခ်း ေငြကုိသာ ေပးတဲ့ဘဏ္လုပ္ငန္း၊ ေငြေခ်းတဲ့ေနရာမွာလည္း အမ်ဳိးသမီးမ်ားကုိသာေခ်းတယ္။ လူတုိင္း သိၾကတဲ့အတုိင္း ေငြေခ်းတဲ့ေနရာမွာ အေပါင္ခံပစၥည္းေတြကုိ ဘဏ္တုိင္းက ေတာင္းဆုိၾကတယ္။ သူကေတာ့ အေပါင္ကုိ လုံးဝမေတာင္းခံဘူး။
အေပါင္ဆုိတာကေတာ့ ႐ုပ္ပုိင္းဆုိင္ရာ အရင္းအႏွီးျဖစ္တယ္။ ဆင္းရဲတဲ့သူေတြမွာ ေပးစရာအေပါင္ ပစၥည္းေတြမရွိၾကဘူး။ မရွိၾကေတာ့ ဘဏ္နဲ႔ထိေတြ႕မႈမရွိၾကဘူး။ ဒီအေျခကုိ ပါေမာကၡယူးနစ္(စ္)က အေပါင္မေတာင္းဘဲ လူမႈေရးအရင္းအႏွီးလုိ႔ေခၚတဲ့ Social Capital ကုိသာအေျခခံၿပီး ေငြေခ်းခဲ့တယ္။ တစ္နည္းေျပာရရင္ ဝုိင္းႀကီးခ်ဳပ္စနစ္ကုိက်င့္သုံးၿပီး ဆင္းရဲတဲ့အမ်ဳိးသမီး ၁၀ ဦးကုိစုစည္းၿပီး တစ္ ေယာက္ကုိေငြေခ်းရင္က်န္တဲ့ ကိုးဦးကႏႈတ္နဲ႔အာမခံေပးၾကရတယ္။ အတုိးေပးဖုိ႔၊ အရင္းျပန္ဆပ္ဖုိ႔ကုိ အာမခံၾကရတယ္။ အာမခံရာမွာလည္း ႏႈတ္ကတိတစ္ခုပဲ လုိတယ္။ အထူးျခားဆုံးကိစၥက ဘဏ္မ်ားနဲ႔ ပတ္သက္လာရင္ အေျခခံစဥ္းစားခ်က္တစ္ရပ္ကုိ သူကလုံးဝေျပာင္းလဲလုိက္ပါတယ္။
ဘဏ္ရဲ႕ဝန္ေဆာင္မႈေတြကုိ လုိခ်င္တဲ့သူေတြဟာ ဘဏ္ရွိတဲ့ေနရာကုိ သြားၾကရတယ္။ Grameen Bank ကအခုလုိမဟုတ္ဘဲ ေဖာက္သည္ေတြရွိရာကုိ သြားတယ္။ ေဖာက္သည္တစ္ဦးခ်င္း၊ တစ္ ေယာက္ခ်င္းဆီ မေရာက္ေရာက္ေအာင္သြားၿပီး လုိအပ္ခ်က္မ်ားကုိ ျဖည့္ဆည္းေပးခဲ့တယ္။ Grameen Bank မွာေငြေခ်း တဲ့သူေတြဟာ ဆင္းရဲၾကသူေတြျဖစ္တယ္။ ဆင္းရဲသလုိ တစ္ဖက္ကလည္း လုံးဝ ပညာမတတ္သူေတြ ျဖစ္ၾကတယ္။ စာမတတ္ေျမာက္တဲ့သူေတြဟာ ဘဏ္ေတြနဲ႔ဆက္သြယ္ဆက္ဆံ ေနႏုိင္တယ္ဆုိတာ စိတ္ကူးထဲမွာ အလြယ္တကူေပၚႏုိင္တဲ့ ကိစၥတစ္ရပ္မဟုတ္ဘူး။ ဘဏ္ေတြမွာ စာရြက္စာတမ္းေတြ၊ ပုံစံေတြအလြန္မ်ားပါတယ္။ စာမတတ္သူမ်ားအတြက္ အလြန္ခဲယဥ္းတဲ့ ကိစၥျဖစ္ ပါတယ္။ Grameen Bank မွာေတာ့ စာမတတ္သူေတြအတြက္ အခက္အခဲမရွိေအာင္ ေဆာင္ရြက္ခဲ့ပါ တယ္။ ဘဏ္မွာေငြေခ်း တဲ့ ဆင္းရဲသူေတြဟာ ေငြေခ်းတဲ့အခါ ကတိတစ္ခုေပးရပါတယ္။ သူတို႔စာမ တတ္ၾကေပမယ့္ သူတို႔ရဲ႕ ကေလးေတြ စာတတ္ေအာင္ေဆာင္ရြက္ေပးမယ္လုိ႔ ကတိေပးရပါတယ္။
ပါေမာကၡယူးနစ္(စ္)စတင္ခဲ့တဲ့ အေသးစားေခ်းေငြလုပ္ငန္းပုံစံဟာ အခုေတာ့ တစ္ကမၻာလုံးမွာ ပ်ံ႕ႏွံ႔ေန ခဲ့ပါတယ္။ ဆင္းရဲတဲ့ႏိုင္ငံေတြသာမက ခ်မ္းသာတဲ့ႏုိင္ငံေတြျဖစ္တဲ့ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု၊ အဂၤ လန္ႏုိင္ငံ၊ ဥေရာပႏုိင္ငံေတြမွာလည္း က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ အသုံးခ်ေနတာ ေတြ႕ရပါတယ္။ အေသးစား ေခ်းေငြလုပ္ငန္းကုိ သူက Micro Credit လုိ႔ေခၚေဝၚသတ္မွတ္ခဲ့ပါတယ္။ Micro Credit Finance လုိ႔လည္း ေခၚေဝၚၾကပါတယ္။
အေသးစားေခ်းေငြလုပ္ငန္းလုိ႔ေခၚေပမယ့္ ေငြေခ်း႐ုံသက္သက္မဟုတ္ဘဲ ေငြစုေဆာင္းတာလည္း အ ေရးပါလွပါတယ္။ ေခ်းတဲ့ေငြေတြကုိ အက်ဳိးရွိရွိသုံးစဲြႏုိင္ဖုိ႔လည္း အလြန္အေရးႀကီးလွပါတယ္။ စီးပြား ေရးလုပ္ငန္းတစ္ခု တည္ေထာင္ေဆာင္ရြက္တာက စီးပြားေရးေပတံျဖစ္တဲ့ အျမတ္ရမႈပဲျဖစ္ပါတယ္။ လူမႈစီးပြားေရးလုပ္ငန္းရဲ႕ ဦးတည္ခ်က္ကေတာ့ လူမႈေရးျပႆနာတစ္ခုကုိ ေျဖရွင္းေပးႏုိင္ဖုိ႔ျဖစ္တယ္။ စီးပြားေရးဆန္ဆန္ ေဆာင္ရြက္ေပမယ့္ လူမႈေရးဦးတည္ခ်က္ျပည့္မီေအာင္ ေဆာင္ရြက္ျခင္းျဖစ္ပါ တယ္။
ပါေမာကၡယူးနစ္(စ္) တည္ေထာင္ခဲ့တဲ့ လူမႈစီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ားအနက္ အေအာင္ျမင္ဆုံးလုပ္ငန္း တစ္ခုက ဒိန္ခ်ဥ္လုပ္ငန္းျဖစ္ပါတယ္။ သူ႔ႏုိင္ငံမွာ ႏြားေတြေမြးျမဴၾကတယ္။ ႏုိ႔နဲ႔ႏုိ႔ထြက္ပစၥည္းေတြကုိ ေရာင္းဝယ္ၾကတယ္။ ဒီအထဲမွာ ဒိန္ခ်ဥ္ကုိလူတုိင္းစားသုံးမွီဝဲၾကတယ္။ အထူးသျဖင့္ ကေလးသူငယ္ ေတြကႀကိဳက္ႏွစ္သက္ၾကတယ္။
ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏုိင္ငံမွာရွိတဲ့ ကေလးသူငယ္ေတြမွာ အာဟာရခ်ဳိ႕တဲ့မႈႏႈန္းေတြ ျမင့္မားၾကတယ္။ ဒီလူမႈ ေရးျပႆနာကုိ ပါေမာကၡယူးနစ္(စ္)က ကမၻာေက်ာ္ျပင္သစ္ႏုိင္ငံ Danone ကုမၸဏီနဲ႔ ညႇိႏႈိင္းၿပီး ဒိန္ခ်ဥ္ ထဲမွာ ျဖည့္စြက္အာဟာရေတြေရာစပ္ခဲ့ပါတယ္။ အခုလုိအာဟာရဓာတ္ေတြ ထည့္ထားတဲ့အတြက္ ကေလး တစ္ေယာက္ရဲ႕ တစ္ရက္တာလုိအပ္ခ်က္ေတြ ျဖည့္ဆည္းေပးႏုိင္ခဲ့တယ္။ ကုန္ၾကမ္းျဖစ္တဲ့ ႏြားႏုိ႔က ျပည္တြင္းကရၿပီး ျဖည့္စြက္အာဟာရဓာတ္ေတြ ေရာစပ္ထားတဲ့ ကုန္ေခ်ာဒိန္ခ်ဥ္ေတြကုိ Danone အမွတ္တံဆိပ္နဲ႔ ျပည္တြင္းမွာ ေစ်းသက္သက္သာသာနဲ႔ ေရာင္းခ်ခဲ့တယ္။ ဒိန္ခ်ဥ္ထုတ္လုပ္ ေရာင္းခ်တဲ့ လုပ္ငန္းက လူမႈစီးပြားေရးလုပ္ငန္းအျဖစ္ တည္ေထာင္ခဲ့ပါတယ္။
ပါေမာကၡယူးနစ္(စ္) ျမန္မာျပည္ေရာက္တုန္း ရန္ကုန္မွာေဟာေျပာပဲြတစ္ရပ္ လုပ္ပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ေန ျပည္ေတာ္မွာ ျပည္ေထာင္စုဝန္ႀကီးေလးဦးတက္ေရာက္တဲ့ ေဆြးေႏြးပဲြတစ္ရပ္ က်င္းပႏုိင္ခဲ့တယ္။ ေစာ ေစာကတင္ျပခဲ့တဲ့ Grameen Bank တုိ႔၊ လူမႈစီးပြားေရးလုပ္ငန္းအျပင္ ပါေမာကၡယူးနစ္(စ္) ဟာဆင္းရဲ ႏြမ္းပါးမႈေလွ်ာ့ခ်ေရးလုပ္ငန္းေတြကုိ သူ႔ႏုိင္ငံျပင္တစ္ကမၻာလုံးကုိ သြားေရာက္ၿပီး လက္ေတြ႕က်တဲ့ နည္းလမ္းေတြကုိ မွ်ေဝေနသျဖစ္တယ္။
ဒါေၾကာင့္လည္း ႏုိင္ငံေတာ္အစုိးရသစ္နဲ႔ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြမွာ ပါေမာကၡယူးနစ္(စ္)ရဲ႕ အယူအဆ ေတြဟာ အသုံးဝင္ႏုိင္မွာမုိ႔ သူ႔ကုိခုလုိဖိတ္ေခၚခဲ့ျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ သူကလက္ရွိကမၻာမွာ က်င့္သုံးေနတဲ့ အရင္းအႏွီးစီးပြားေရးစနစ္ကုိ လက္မခံဘူး။ ဆင္းရဲခ်မ္းသာကြာဟမႈျဖစ္ေနတာကုိ မေက်နပ္ဘူး။ ဆင္း ရဲသူေတြရဲ႕အျပစ္မဟုတ္ဘဲ စနစ္ေၾကာင့္ျဖစ္တယ္လုိ႔ သုံးသပ္တယ္။ အခုလုိဆင္းရဲႏြမ္းပါးမႈကုိ တုိက္ ဖ်က္ရာမွာလည္း ဆင္းရဲသား၊ ဆင္းရဲသူတစ္ဦးခ်င္းကုိ အာ႐ုံစုိက္ၿပီးတစ္ဦးခ်င္း၊ တစ္ေယာက္ခ်င္း ဆင္းရဲတြင္းမွ လြတ္ေျမာက္ေအာင္ ႀကိဳးစားဖုိ႔လုိတယ္လုိ႔ လက္ခံတယ္။
ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ႏုိင္ငံအတြက္ အသုံးက်ဆုံး ပါေမာကၡယူးနစ္(စ္)ရဲ႕ အယူအဆက အလုပ္အကိုင္ရွာေဖြမႈနဲ႔ ပတ္သက္တယ္။ ပညာတတ္လူငယ္ေတြဟာ ပညာၿပီးဆုံးခ်ိန္မွာ အလုပ္ေတြရွာေဖြၾကရတယ္။ ဒါ ေၾကာင့္သူတို႔ဟာ (Job Seeker) အလုပ္အကုိင္ ရွာေဖြသူေတြျဖစ္လာတယ္။ ဒါေၾကာင့္ပါေမာကၡယူး နစ္(စ္)က ပညာတတ္လူငယ္ေတြဟာ အလုပ္ရွာသူေတြျဖစ္မယ့္ အစားအစာအလုပ္ေပးႏုိင္သူ (Job Giver) ျဖစ္ဖုိ႔ လုိအပ္တယ္လုိ႔ တုိက္တြန္းခဲ့တယ္။ ဝန္ထမ္းလုပ္မယ့္အစား ကုိယ္ပုိင္အလုပ္လုပ္ႏုိင္သူ ျဖစ္ေအာင္ႀကိဳးစားဖုိ႔ တုိက္တြန္းတယ္။
လူငယ္ေတြမွာ အႀကံအစည္ေတြရွိၾကတယ္။ အႀကံေကာင္း၊ ဉာဏ္ေကာင္းေတြရွိၾကတယ္။ ဒီအႀကံ ေကာင္း၊ ဉာဏ္ေကာင္းေတြကသာ ထိထိေရာက္ေရာက္ အေကာင္အထည္ေဖာ္ႏုိင္ရင္ တုိင္းျပည္အ တြက္အက်ဳိးအမ်ားႀကီးရွိႏုိင္တယ္။ ဒီလူငယ္ေတြကုိ အခုလုိေဆာင္ရြက္ႏိုင္ဖုိ႔ အရင္းအႏွီးေတြ ထုတ္ ေပးဖုိ႔လုိမယ္။ ထုတ္ေပးရာမွာလည္း သမား႐ုိးက်စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ား တည္ေထာင္ဖုိ႔မဟုတ္ဘဲ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းမွာ ႀကံဳေတြ႕ေနရတဲ့ လူမႈေရးျပႆနာေတြကုိ ေျဖရွင္းေပးႏုိင္မယ့္ လူမႈစီးပြားေရးလုပ္ ငန္းေတြ တည္ေထာင္ဖုိ႔ အားေပးရမွာျဖစ္ပါတယ္။ အရင္းအႏွီးေတြ ထုတ္ေပးရာမွာ ႏုိင္ငံေတာ္အစုိးရ သာမကပုဂၢလိကလုပ္ငန္းေတြကလည္း ပါဝင္ရမွာျဖစ္တယ္။
ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ လုပ္ငန္းရွင္ေတြ တည္ေထာင္ထားတဲ့ ေဖာင္ေဒးရွင္းေတြ ေဆာင္ရြက္ႏုိင္မွာျဖစ္တယ္။ အလွဴအတန္း၊ ပရဟိတလုပ္ငန္းေတြ ေဆာင္ရြက္သလုိ အခုလုိလူမႈစီးပြားေရးလုပ္ငန္းေတြကုိ တည္ ေထာင္သြားသင့္တယ္။
ပါေမာကၡယူးနစ္(စ္)နဲ႔ေတြ႕ခဲ့တဲ့ ျပည္ေထာင္စုဝန္ႀကီးေတြက သူ႔ရဲ႕အေတြးအေခၚေတြကုိ အလြန္သ ေဘာက်ၾကတယ္။ စီးပြားေရးပါေမာကၡတစ္ဦးျဖစ္ေပမယ့္ လက္ေတြ႕က်တဲ့အယူအဆေတြကုိ ေဖာ္ ထုတ္ႏုိင္ခဲ့သူအျဖစ္ အသိအမွတ္ျပဳတယ္။ ဆရာႀကီးဟာ စစ္တေတာင္းတကၠသုိလ္က စီးပြားေရး ပါေမာကၡ။ သူက ၂၀၀၆ ခုႏွစ္မွာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးႏုိဘယ္လ္ဆုရခဲ့သူ။ စီးပြားေရးပညာရွင္ကုိဘာေၾကာင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးႏုိဘယ္လ္ဆုကုိ ေပးခဲ့သလဲ။ ဆင္းရဲျခင္းဟာ အမွန္ေတာ့ ၿငိမ္းခ်မ္းမႈကင္းမဲ့တဲ့ အေျခ အေနျဖစ္တယ္။ ဆင္းရဲတဲ့သူေတြဟာ မၿငိမ္းခ်မ္းႏုိင္ဘူး။
ဒါေၾကာင့္ ဆင္းရဲမႈေလွ်ာ့ခ်ေရးကုိ ဦးေဆာင္ၿပီး တုိက္ပဲြဝင္ေနတဲ့ ပါေမာကၡယူးနစ္(စ္)ဟာ လူသားေတြ ၿငိမ္းခ်မ္းေအာင္ ေဆာင္ရြက္ေနသူျဖစ္တယ္။ လူမႈစီးပြားေရးလုပ္ငန္းကုိ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ႏုိင္ငံမွာ ေဖာ္ ထုတ္တဲ့အခါ သမဝါယမလုပ္ငန္းေတြကုိ ေမ့လုိ႔မရပါဘူး။ သမဝါယမ လုႈပ္ရွားမႈဟာလူမႈျပႆနာေတြ ကုိ စီးပြားေရးခ်ဥ္းကပ္မႈနဲ႔ ေျဖရွင္းဖုိ႔ႀကိဳးစားေနတာျဖစ္တယ္။ ဒါေၾကာင့္လည္း ကၽြန္ေတာ့္အေနနဲ႔ သမဝါယမ လႈပ္ရွားမႈကုိ အေျခခံက်က် ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြလုပ္ၿပီး လူမႈစီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ားအျဖစ္ ေျပာင္းလဲေစ ခ်င္ပါတယ္။
Grameen ဘဏ္ဟာ အခုဆုိရင္ တစ္ကမၻာလုံးမွာ ပမာဏအႀကီးဆုံး အေသးစားေခ်းေငြဘဏ္တစ္ခု ျဖစ္ေနၿပီ။ ဒီဘဏ္ႀကီးကုိ ဘယ္သူေတြပုိင္သလဲလုိ႔ေမးရင္ ဒီဘဏ္ေတြမွာ ေငြေခ်းတဲ့သန္းေပါင္းမ်ားစြာ ေသာဆင္းရဲသူေတြက ပုိင္ဆုိင္ၾကတယ္။ အခုလုိပုိင္ဆုိင္တာမုိ႔လည္း မိမိဘဏ္လုပ္ငန္းထက္ေတာင္ ႀကီးပြားေအာင္ေစတနာရွိတယ္။ ေဆာင္ရြက္တယ္။
ေလာကမွာ အရာရာဟာ အခ်ိန္ကုိက္ဖုိ႔ အေရးႀကီးပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔အေနနဲ႔ တုိင္းျပည္ရဲ႕စီးပြား ေရး၊ လူမႈေရး၊ ႏုိင္ငံေရးျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြကုိ ႀကိဳးစားေဆာင္ရြက္ေနတဲ့အခါ အႀကံဉာဏ္ေကာင္း ေတြ၊ အယူအဆသစ္ေတြကုိ ႀကိဳဆုိရမွာျဖစ္တယ္။ ဒါေၾကာင့္လည္း ပါေမာကၡ ယူးနစ္(စ္)ရဲ႕အေတြးအ ေခၚ၊ ေဆာင္ရြက္မႈေတြဟာ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔အတြက္ အလြန္ပဲအက်ဳိးရွိႏုိင္မယ္လုိ႔ ယုံၾကည္မိပါတယ္။
ျမန္မာ့အလင္းသတင္းစာ
ၾသဂုတ္ (၁၁) ရက္၊ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္
--------------------------------------
ကိုမ်ဳိး(lwanmapyay.blogspot.com) လြမ္းမေျပ သုတရပ္၀န္း | Facebook
ကိုမ်ဳိး(lwanmapyay.blogspot.com) လြမ္းမေျပ သုတရပ္၀န္း | Facebook