ဖုန္း ဖိစီးမႈ သားေကာင္ ျဖစ္ေနသလား
အလုပ္နားရက္ မနက္ႏိုးလာသည္ႏွင့္ ဖုန္းဖြင့္ၿပီး အလုပ္နဲ႔ ပတ္သက္တဲ႔ အီးေမးေတြ ၀င္ေနသလား ၾကည့္မိပါသလား။ အားလပ္ရက္ အပန္းေျဖ ခရီး ထြက္ေနခ်ိန္ မွာပင္ အလုပ္က ဘာေတြမ်ား လွမ္း အေၾကာင္းၾကား ထားမလဲဟု ဖုန္းဖြင့္ၿပီး ဂ်ီေမး စစ္တတ္ပါ သလား။ ဟိုတယ္မွာ ၀ိုင္ဖိုင္ မရရင္ စိတ္ ထဲ စႏိုးစေနာ့ ျဖစ္ေနတတ္ ပါသလား။ ဖုန္းလိုင္းေကာင္း ေကာင္းမမိလို႔ အင္တာနက္ ဖြင့္မရရင္ က်ိန္ဆဲေနတတ္ပါ သလား။ ဖုန္းဘက္ထရီ ကုန္ခါနီးလာ ရင္ စိုးရိမ္စိတ္ ျဖစ္လာတတ္ပါ သလား။ ဖုန္း အားသြင္းႀကိဳး အိတ္ထဲ ထည့္ဖို႔ ေမ့လာရင္ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ က်ိန္ဆဲမိပါ သလား။ ကိုယ္ ဖုန္းပိတ္ထားရင္ အလုပ္မွာ တစ္ခုခုမ်ား ျဖစ္ကုန္မလား စိုးရိမ္ တတ္ပါသလား။
အထက္ပါ လကၡဏာမ်ားသည္ ဖုန္းအၿမဲ ဖြင့္ထားရမွ စိတ္ေက်နပ္သူမ်ား ခံစားရသည့္ စိတ္ျပႆနာမ်ား ျဖစ္သည္။ တစ္နည္းဆို ရလွ်င္ ဖုန္း အစြဲလြန္ လကၡဏာမ်ား ျဖစ္သည္။ အင္တာနက္ ခ်ိတ္ဆက္ႏုိင္ေသာ စမတ္ဖုန္းမ်ားတြင္ က်ယ္လာျခင္းသည္ သူခ်ည္းပဲကား ေကာင္းသည္ ဆိုးသည္ မရွိ။ သံုးသူေပၚ မူတည္ၿပီးသာ တန္ေဆးလြန္ေဘး သက္ေရာက္မႈ ရွိသည္။ အခ်ဳိ႕သူမ်ား အဖို႔ကား အင္တာနက္ရွိေသာ စမတ္ဖုန္းတစ္လံုးေၾကာင့္ ဘယ္ေနရာ ကမဆို၊ ဘယ္အခ်ိန္မွာ မဆို အလုပ္လုပ္ႏုိင္သျဖင့္ မနက္ (၉) ညေန (၅) အလုပ္ခ်ိန္ အကန္႔အသတ္ထဲမွ ႐ုန္းထြက္ကာ ကိုယ့္အလုပ္ခ်ိန္ ကိုယ္႔ဖာသာ စီမံႏုိင္သည္။ အက်ဳိးဆက္အျဖစ္ မိသားစုအတြက္၊ မိတ္ေဆြ အေပါင္းအသင္းမ်ားအတြက္၊ မိမိအတြက္ အခ်ိန္ပိုမ်ား ရရွိလာသည္။ သို႔ေသာ္ ထိုလူစုကား အနည္းငယ္သာ ျဖစ္သည္။
အမ်ားစုႀကီးအဖို႔ကား စမတ္ဖုန္းသည္ အိတ္ကပ္ထဲက လူဆိုး ျဖစ္လာသည္။ ထိုဖုန္းက ကၽြႏု္ပ္တို႔ လူသားေတြ ဘယ္ေတာ႔မွ စိတ္အနားမရ ေအာင္ လုပ္ေနသည္။ သူကို႔ တစ္ခ်ိန္လံုး တကိုင္ကိုင္ တယု ယယ လုပ္ေနရသည္။ ယခုေနာက္ပိုင္း အင္တာနက္ ခ်ိတ္ဆက္ႏုိင္ေသာ စမတ္ဖုန္းမ်ား တြင္က်ယ္လာ ေလ ဖုန္းစြဲေရာဂါအျဖစ္မ်ား သူလည္း တိုးလာေလ ျဖစ္ေၾကာင္း ေတြ႕ေနရသည္။ သတိထားၾကည့္လွ်င္ မိမိ ပတ္၀န္းက်င္မွာကို ထိုသို႔ေသာ လူမ်ားကို ေတြ႕ႏုိင္သည္။
အဆက္အသြယ္မျပတ္ အၿမဲရွိေနခ်င္ စိတ္ေၾကာင့္ စိတ္ဖိစီးရ
ယေန႔ လူသားမ်ား “အၿမဲဖြင့္”စိတ္ေရာဂါ ခံစားလာရေၾကာင္း ၿဗိတိန္ႏုိင္ငံ ကြန္ဗန္ထရီ တကၠသိုလ္ စိတ္ပညာ သုေတသနဌာနမွ ေဒါက္တာ ခရစၥတင္းဂရန္႔က ေျပာသည္။ အၿမဲဖြင့္ စိတ္ေရာဂါဟူသည္ ယေန႔ လူသားမ်ား ဖုန္းကို အၿမဲ ဖြင့္ထားရမွ ေနတတ္ၾကၿပီး ဖုန္းပိတ္ထား လိုက္သည္ႏွင့္ စိတ္မေျဖာင့္ႏုိင္ ျဖစ္ေနကာ လူကတရြရြ ျဖစ္လာျခင္းကို ဆိုလိုသည္။ ညဘက္ အိပ္လွ်င္လည္း ဖုန္းကိုပိတ္ၿပီး မအိပ္ႏုိင္။ ဖုန္းပိတ္ထား လိုက္လွ်င္ တစ္ခုခု ျဖစ္ရင္ ကိုယ့္ကို ေခၚမရျဖစ္ကာ ဒုကၡေရာက္ ကုန္မလားဟူေသာ စိုးရိမ္စိတ္က အိပ္ခါနီးတိုင္း ၀င္လာတတ္သည္။ အင္တာနက္ ခ်ိတ္ဆက္ထားေသာ ဖုန္း ကိုင္သူမ်ား ပိုဆိုးသည္။ အင္တာနက္ တစ္ခ်ိန္လံုး ဖြင့္မထားလွ်င္ပင္ မၾကာမၾကာ ဖြင့္ဖြင့္ၿပီး ဘာမ်ား ထူးျခားမလဲ ၾကည့္လိုက္ရမ ွေနသာ ထိုင္သာ ရွိၾက သည္။ အင္တာနက္ မရသည့္ ေနရာမ်ဳိး ေရာက္သြားလွ်င္ျဖင့္ အစာငတ္ေနသည့္လူ အစာရွာသည့္ အလား လူက ျဖစ္လာတတ္သည္။ “အၿမဲဖြင့္”စိတ္ ေရာဂါ ျဖစ္လာသည့္ အခါ လူသည္ အၿမဲတမ္း ဖုန္းဖြင့္ထားရမွ၊ အင္တာနက္မွာ ေနာက္ဆံုး ဘာျဖစ္ေနလဲ မၾကာမၾကာ ၾကည့္ရမွ ေနသာလာကာ ထိုသို႔ မၾကည့္ႏုိင္မွာ ကိုလည္း အၿမဲ စိတ္ပူပန္ ေနတတ္ၿပီး လူသည္ အခ်ိန္ျပည့္ စိတ္ဖိစီးေနေတာ့သည္။ စိတ္ပို ဖိစီးလာေလ၊ စိတ္နဲ႔ေရာ ကိုယ္နဲ႔ပါ အမွားလုပ္မိ ႏုိင္ေျခလည္း မ်ားလာေလ ျဖစ္ေတာ႔သည္။
အထူးသျဖင့္ အမ်ဳိးသမီး မ်ားသည္ စမတ္ဖုန္းေၾကာင့္ က်န္းမာေရးပို ထိခိုက္ရေၾကာင္း ေဒါက္တာ ခရစၥတင္း က ဆက္လက္ ေျပာၾကားသည္။ ႐ံုးမွာ တစ္ေနကုန္ အလုပ္လုပ္၊ အိမ္ေရာက္ေတာ့ အိမ္ အလုပ္လုပ္၊ ညအိပ္ခါနီး ေတာ႔လည္း ဖုန္းက တစ္ဆင့္ အလုပ္နဲ႔ ပတ္သက္တာေတြ ဆက္ၾကည့္ ဆက္လုပ္ တစ္ေနကုန္ အလုပ္ဖိအားနဲ႔ ျပတ္ႏုိင္သည္ မရွိဘဲ အမ်ဳိးသမီးမ်ား၏ စိတ္သာမက ကိုယ္ က်န္းမာေရး အတြက္ပါ စိတ္ပူစရာ ျဖစ္ေၾကာင္း ၎က ဆက္လက္ေျပာၾကားသည္။
ဥပမာ ၿဗိတိန္မွာဆိုရင္ တစ္ႏွစ္ကို လူေလးသိန္းေလာက္က အလုပ္ခြင္ စိတ္ဖိစီးမႈနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး က်န္းမာေရး ထိခိုက္လို႔ ေဆးခန္း ေဆး႐ံု ေရာက္ရတယ္ ဟု လန္ဒန္ၿမိဳ႕ အလုပ္ခြင္ က်န္းမာေရးဆိုင္ရာ အဖြဲ႕အစည္းမွ ေဒါက္တာအလက္ဒီယာ အမ္ဆလိုင္းက ေျပာသည္။ လူေတြ အလုပ္ခြင္ စိတ္ဖိစီးမႈ အခုေနာက္ပိုင္း ပိုမ်ားလာတာရဲ႕ လက္သည္ဟာ နည္းပညာ တိုးတက္မႈလို႔ ေျပာလို႔ရတယ္။ အထူးသျဖင့္ စမတ္ဖုန္းေတြေပါ့။ ဖုန္းေတြ ရွိေန ေတာ့ အိမ္က ေနလည္း အလုပ္လုပ္လို႔ ရလာတယ္။ အဲဒီေတာ့ အိမ္ျပန္ခ်ိန္ထိ အလုပ္ေတြက ပါလာၿပီး ေန႔ေရာ ညေရာ စိတ္က အလုပ္နဲ႔ လံုးပန္းၿပီး ေနာက္ဆံုးမွာ စိတ္ရဲ႕စြမ္းေဆာင္ရည္ ေတြကိုပါ ထိခိုက္ ကုန္ေတာ့တာပဲ ဟု ၎က ဆက္လက္ေျပာၾကားသည္။
ၿဗိတိန္ ဆက္သြယ္ေရးလုပ္ငန္း Ofcomက ၿဗိတိန္တြင္ ေကာက္ယူထားေသာ စစ္တမ္းအရ ၿဗိတိန္ အရြယ္ ေရာက္သူ (၆၁) ရာခိုင္ႏႈန္းသည္ စမတ္ဖုန္းမ်ား ကိုင္ေဆာင္ထားၾကေၾကာင္း သိရသည္။ တဲဘလက္ ကြန္ပ်ဴတာ ပိုင္ဆိုင္သည့္ မိသားစု ပမာဏသည္လည္း (၄၄) ရာခိုင္ႏႈန္းထိ ရွီလာၿပီ ျဖစ္သည္။
ၿဗိတိန္ႏုိင္ငံသားမ်ား ၂၀၁၀ ခုႏွစ္က မီဒီယာမ်ဳိးစံု အတြက္ အခ်ိန္ အသံုးျပဳႏႈန္းက တစ္ေန႔ကို (၈) နာရီ (၄၈) မိနစ္ မွ ယခုအခါ (၁၁) နာရီထိ ရွိလာေနၿပီ ျဖစ္သည္။ စမတ္ဖုန္းမ်ား တြင္က်ယ္လာ မႈေၾကာင့္ လူသားမ်ားသည္ စမတ္ဖုန္းမ်ားမွ မီဒီယာ မ်ဳိးစံုကို အသံုးခ်ႏႈန္းမ်ား တက္လာျခင္း ျဖစ္ သည္။ (၁၁) နာရီ ဆိုတာကို ၾကည့္ၿပီး ေနာက္ဆက္တြဲ စဥ္းစားၾကည့္ပါက အိပ္ခ်ိန္ ထက္ပင္ ပိုမ်ားေနေၾကာင္းကို ျမင္ႏုိင္ သည္။ ၿဗိတိန္ကို နမူနာ အျဖစ္ ၾကည့္လွ်င္ အျခားႏုိင္ငံမ်ား တြင္လည္း အလားတူ အေျခအေနမ်ား ရွိေနမည္ျဖစ္ေၾကာင္း ျမင္ႏုိင္သည္။
စမတ္ဖုန္းသံုး သူမ်ား မီဒီယာ အမ်ဳိးမ်ဳိး အတြက္ ဦးေႏွာက္ စြမ္းအား အသံုးခ်ရ၊ စမတ္ဖုန္းျဖင့္ လုပ္ႏုိင္ေသာ အျခားအလုပ္ မ်ဳိးစံုအတြက္ လည္း ဦးေႏွာက္ စြမ္းအားမ်ား အသံုးခ်ရရာ ၾကာလာသည့္ အခါ ဦးေႏွာက္သည္ ေရြးခ်ယ္ရတာမ်ား လာသျဖင့္ ေနာက္ပိုင္းတြင္ ေရြးခ်ယ္မႈကို ထံုသြားကာ ဆံုးျဖတ္ ခ်က္မ်ား ညံ့ဖ်င္း သြားတတ္ေၾကာင္း သုေတသနလုပ္ငန္း PcW ၏ ႏုိင္ငံတကာ လူသားအရင္းအျမစ္ႏွင့္ စီးပြားေရး ဖြံ႕ၿဖိဳးမႈ ဌာနခြဲက ေျပာ သည္။
အလုပ္ခြင္ထဲ မွာလည္း လူေတြဟာ သတင္းအခ်က္အလက္ ေသာင္းေျပာင္းေထြ လာကို အခ်ိန္ေပးေန ရတဲ႔ အတြက္ ဆံုးျဖတ္ ရတာေတြ မ်ားလာၿပီး မေ၀ခြဲႏုိင္ ျဖစ္လာေနၾကတယ္။ အက်ဳိးဆက္ အျဖစ္ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ မျပတ္သားတဲ့ ျပႆနာ ျဖစ္ပြားလာ ရတယ္။ ဒီအဆိုး သံသရာက ႐ုန္းမ ထြက္ႏုိင္ၾကဘူး ဆိုရင္ အလုပ္ခြင္ ထုတ္လုပ္မႈ စြမ္းအားေတြပါက် သြားမယ့္ အႏၱရာယ္ရွိတယ္ ဟု PcW ၏ “အလုပ္ခြင္ အနာဂတ္ - ၂၀၂၂ ခုႏွစ္ဆီသို႔” ဟူေသာ အစီရင္ခံစာတြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။
ၿဗိတိန္ လုပ္သားထုသည္ လုပ္ငန္းကို အေထာက္အကူ ျဖစ္ေစေသာ အင္တာနက္ ခ်ိတ္ဆက္ လုပ္ကိုင္မႈ နည္းစနစ္ကို တိုး၍ တိုး၍ အသံုးျပဳ လာသည့္တိုင္ ထုတ္လုပ္ႏိုင္စြမ္း တိုးမလာသည္ကုိ ၾကည့္လွ်င္ စမတ္ဖုန္းမ်ားေၾကာင့္ လူသားမ်ား ဆံုးျဖတ္ခ်က္ ေ၀၀ါးလာမႈ ဆိုးက်ဳိးျဖစ္သည္ကို ျမင္ႏုိင္ ေၾကာင္း PcW မွ မိုက္ကယ္ရန္ဒယ္က သံုးသပ္ေျပာၾကားသည္။ PcW ၏ အစီရင္ခံစာအတြက္ ကမာၻတစ္၀န္းမွ လုပ္သားေပါင္း ငါးေသာင္းကို အင္တာဗ်ဴး ကာ ျပဳလုပ္ထားျခင္း ျဖစ္သည္။ အီးေမး အသံုးျပဳျခင္းသည္ အလုပ္ကို လွ်င္ျမန္ တြင္က်ယ္ေစ၏။ အီးေမးကို ခဏခဏ ဖြင့္ၾကည့္ေနျခင္းမူကား အလုပ္မထိ ေရာက္ေစသာ နည္းျဖစ္၏ဟု မစၥတာရန္ဒယ္က ယွဥ္ျပသည္။
ဖိစီးမႈကို ဘယ္လို ကိုင္တြယ္မလဲ
စမတ္ဖုန္းမ်ား တြင္က်ယ္လာျခင္းသည္ ဆိုးက်ဳိးထက္ ေကာင္းက်ဳိးကိုသာပို ျဖစ္ေစေၾကာင္း နည္းပညာ လုပ္ငန္းႀကီးမ်ား၊ ဆက္သြယ္ေရး ကုမၸဏီႀကီးမ်ား ကလည္း ခုခံ ေျပာၾကား ထားသည္။ သူတို႔ အဆိုကို လူမ်ား စုႀကီးကလည္း သေဘာတူမည္သာ။ ထိေရာက္ မွန္ကန္စြာ အသံုးခ်သူ အတြက္ အသံုး၀င္မည္မွာ ေျမႀကီးလက္ခတ္ မလြဲျဖစ္ေၾကာင္း စာေရးသူလည္း သေဘာတူေပသည္။ စမတ္ဖုန္းေတြ တဲဘလက္ ေတြ ေၾကာင့္ ၀န္ထမ္း ေတြေရာ အလုပ္ရွင္ေတြပါ အလုပ္ကို လွ်င္ျမန္ လြယ္ကူစြာ၊ ပိုထိေရာက္စြာ လုပ္ႏုိင္လာတယ္။ ကိုယ္ပိုင္ အခ်ိန္ကို ပိုခန္႔ခြဲႏိုင္လာၾကတယ္ဟု ၿဗိတိန္ ဆမ္ေဆာင္း ဌာနခြဲမွ ဂေရဟမ္ေလာင္း က မွတ္ခ်က္ေပးသည္။
အဓိကမွာ တန္ေဆးလြတ္ေဘး ဆိုေသာ စကားအတိုင္း စမတ္ဖုန္းမ်ားက ေပးေသာ ေကာင္း က်ဳိးကို ၪာဏ္ ရွိရွိ ေပြ႕ဖက္ကာ မိမိအတြက္ အေကာင္းဆံုး ျဖစ္ေအာင္ အသံုးခ်တတ္ ဖို႔ျဖစ္ေၾကာင္း ၎က သံုးသပ္ ေျပာၾကားသည္။ သို႔ျဖစ္ရာ ေနာက္တစ္ ႀကိမ္ အပန္းေျဖ ခရီးထြက္လွ်င္ တတ္ႏိုင္ ပါက ဖုန္းကို ပိတ္ထားပါ။ အိပ္ရာ ၀င္ခ်ိန္မွာ ကိုယ္႔နဲ ႔ေ၀းေ၀းမွာ ဖုန္းကိုထားပါ။ ကိုယ္မရွိလွ်င္ ဒုကၡ ေရာက္ေတာ့မည္ ဟူေသာ စိတ္ေၾကာင့္ ဖုန္းဖြင့္ထား မိသူမ်ား အေနျဖင့္ ေလာကႀကီး မွာ ျပႆနာကို ေျဖရွင္းႏုိင္တာ ကိုယ္တစ္ေယာက္တည္း မဟုတ္၊ အျခားသူမ်ားလည္း ေျဖရွင္းႏုိင္စြမ္း ရွိသည္ကို မေမ့ဖို႔ လိုသည္။
Ref: Smartphone stress: Are you a victim ? By Matthew Wall (BBC)
The Messenger
--------------------------------------
ကိုမ်ဳိး(lwanmapyay.blogspot.com) လြမ္းမေျပ သုတရပ္၀န္း | Facebook
ကိုမ်ဳိး(lwanmapyay.blogspot.com) လြမ္းမေျပ သုတရပ္၀န္း | Facebook