ဓါတ္ပံုေကာင္းတစ္ပံု ဆိုသည္မွာ
စကားဦး
ဤ မွတ္စုကို ေရးသားရာတြင္ ဓါတ္ပံု ေကာင္းတစ္ပံု ဆိုတာ ဘာလဲ ( What is considered a Good Photograph? ) ဆိုသည့္ ေခါင္းစဥ္ကို မူကဲြ အမ်ိဳးမ်ိဳး ျဖင့္ေရးသားထားသည့္ OneslidePhotography, Vinny O'Hare and John Enman တို႕ ၏ ေဆာင္းပါး မ်ားကို ပင္မအျဖစ္ အေျချပဳကာဆီေလွ်ာ္ သကဲ့ သို႕ ဘာသာျပန္ ၍ စုစည္း ေရးသားထား ျခင္း ျဖစ္ပါသည္။
နမူနာ ပံု မ်ား မွာ လည္း အဆိုပါ ေဆာင္းပါး မ်ားတြင္ ေဖၚျပထားသည့္ ပံုအမ်ားစုကိုပင္ နမူနာအျဖစ္ ျပန္ လည္ ေဖၚ ျပထားျခင္း ျဖစ္ေၾကာင္း ေဖၚျပ အပ္ပါသည္။
ဤမွတ္စု တြင္ ေဖၚျပထားခ်က္ မ်ားသည္ ပံုေကာင္းတစ္ပုံ ေပၚထြက္ လာေရး အတြက္ ေရးသား ထားေစ ကာမူ ဓါတ္ပံုသည္ အနုပညာ ခံစားခ်က္ ကိုတင္ျပ သည့္ အရာ ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ “ ေကာင္းျခင္း ၊ မေကာင္း ျခင္း “ ဆိုသည္မွာ ပကတိ အမွန္ သေဘာ မဟုတ္မူဘဲ ပညတ္ သေဘာ ၊ တစ္နည္းအားျဖင့္ ပုဂၢိဳလ္ တစ္ဦး ျခင္းစီ၏ သတ္မွတ္ ခ်က္ သာျဖစ္ ပါသည္။
ထို႕ ေၾကာင့္ မွတ္စု၏ ပထမ ပိုင္း တြင္ ကပင္ “ ပံု တစ္ပံု ကို အုပ္စု တစ္စု က ပံုေကာင္း တစ္ပံုဟု ဆိုေစကာမူ အျခားေသာ အုပ္စု တစ္စု က ပံုေကာင္း တစ္ပံုဟု လက္ခံ ျခင္ မွ လက္ခံ ေပလိမ့္ မည္ “ ဟု ေဆာင္းပါး ရွင္မ်ား က ေဖၚျပထားျခင္း ျဖစ္ ပါသည္။
အခ်ိဳ႕ ေသာ အသံုး အႏွံဳး မ်ားကို ျမန္မာဘာသာ သို႕ျပန္သည္ထက္ မူရင္း အဂၤလိပ္ ဘာသာ ျဖင့္ ေဖၚျပ သည္က ပို၍ က်စ္လစ္ သျဖင့္ မူရင္း အဂၤလိပ္ ဘာသာ ျဖင့္ ပင္ ေဖၚျပထားပါသည္။
ဓါတ္ပံု ေကာင္းတစ္ပံု ဖန္တည္းျခင္း။
မည္သို႕ေသာ ပံုမ်ိဳးကို ဓါတ္ပံုေကာင္း တစ္ပံုဟု ေခၚသနည္း၊ ဓါတ္ပံု ေကာင္းတစ္ပံု ရဘို႕ မည္ကဲ့သို႕ ရိုက္ရမည္ နည္းဆိုသည့္ ေမးခြန္းမ်ား မၾကာမၾကာ ၾကားရေလ့ ရွိပါသည္။
ဤ ေမးခြန္းကို မေျဖ မွီ ေျပာ လိုသည္မွာ ဓါတ္ပံုသည္ မိမိ တင္ျပလိုသည္ကို စာေရးသကဲ့ သို႕ ပင္ လူထု အၾကားတင္ျပသည့္ Media Communication တစ္ခု ျဖစ္ ေၾကာင္း သိရွိထားရန္ လိုပါသည္။
စာေရးရာ တြင္ မိမိတင္ျပ လိုသည္မ်ားကို စာလံုးမ်ား ျဖင့္ ဖဲြ႕ ႏြဲ႕ ေရးသား သီကံုး ျခင္း ျဖစ္သည္။ ဓါတ္ပံု မွာမူ လက္ေတြ႕ မ်က္ေစ့ ျဖင့္ ျမင္နိုင္ေသာ အရာ မ်ား ျဖစ္သည့္ ( Line, Shape, Pattern, Colour, Light ) စသည္တို႕ျဖင့္ သီကံုး ဖဲြ႕ ႏြဲ႕ ထား ျခင္း ျဖစ္သည္။
စာတစ္ပုဒ္ ေကာင္းသည္ဟု ဆိုရာတြင္ လိုရင္းကို ထိမိစြာ ေဖၚျပနိဳင္ျခင္း ၊ မိမိေရးသားသည္ ကို ဖတ္သူ က လြယ္ကူ ေကာင္းမြန္စြာ သိရွိျခင္း၊ တင္ျပ ပံု စိတ္ကူးေကာင္းျခင္း၊ စိတ္၀င္ စားဖြယ္ရာ တင္ျပနိုင္ျခင္း၊ ေရးသားရာ တြင္ ေျပျပစ္ ကာ သ ဒၵါ မွန္ကန္ ျခင္း တို႕ အေပၚ မူ တည္ေနပါသည္။
ထို႕ အတူပင္ ဓါတ္ပံု တစ္ပံု ရိုက္ကူးရာ တြင္ မိမိျပလို သည့္ အေၾကာင္းအရာ ( Subject ) သည္ ရွင္း လင္း သဲ ကဲြ ရန္ လိုသည္။ ၾကည့္ သူအတြက္ အာရံု ဒြိဟ ျဖစ္မေန ေစရန္ လိုသည္။ ျပ လိုသည္ကို ဒက္ကနဲ ျမင္နိုင္ရမည္ ျဖစ္သည္။ အျခားအေရးၾကီးသည့္ အခ်က္ တစ္ရပ္မွာ ပံု အတြင္ Main Subject ကို ေနရာခ် သည့္ ဖဲြ႕ စည္းမွဳ ( Composition ) သည္ မ်ားစြာ အေရးၾကီးသည္။ ၾကည့္ သူ၏ အာရံု စိုက္ေရာက္ မည့္ ေနရာ တြင္ Subject ရွိ ေနေစရန္ မွာ အလြန္ အေရး ၾကီးသည္။
အထက္ပါ နမူနနာ ပံု ကိုၾကည့္လွ်င္ အားႏွင့္မာန္ ႏွင့္ ရံုးကန္ ေနၾကသည္ ကို လႊင့္ပ်ံေနသည့္ ေျမစာ မ်ား ႏွင့္ ျပိဳင္ ႏြားလွည္း ေမာင္းေနသူ၏ မ်က္ႏွာမူ အရာ ( Facial Expression ) တို႕ က ထင္းကနဲ ေန ေအာင္ ျပ ေနသည္။ ၀ိ၀ါဒ မည္သို႕ မွ် ကဲြျပားမွဳ မရွိနိုင္သည့္ ပံုေကာင္း တစ္ပံု ျဖစ္သည္။
ေနာက္ အေရးၾကီး သည့္ အခ်က္တစ္ရပ္မွာ မိမိစိတ္ ထဲ တြင္ ရွိေသာ တင္ျပ လိုသည့္ အေၾကာင္းအရာ Subject ကို အားျပဳ ေပးမည့္ အေနအထားမ်ား ကို ပံု အတြင္း ဖန္တည္း ေပးရန္ လိုသည္။ ဥပမာ အားျဖင့္ ထူးျခား ဆန္းျပား ေျခာက္ျခား ဖြယ္ရာ ပံု တစ္ပံု ကို တင္ျပလိုပါလွ်င္ ထိန္လင္းသည့္ အေန အထားထက္ အေမွာင္စိုးမိုး ေနသည့္ အေန အထားမ်ိဳး ၊ အရိပ္ စိုးမိုးေနသည့္ အေနအထားမ်ိဳး စသည့္ ခြင္ ကို တည္ ရန္ လိုသည္။ မိမိ တင္ျပလိုသည့္ စိတ္ကူး ကို ပံံ့ ပိုးေပးမည့္ ပတ္ ၀န္း က်င္ကို ပံု ထဲ တြင္ ခြင္ ခ်ရမည္ကို ဆိုလိုသည္။
အထက္ပါ ပံု မွာ မိခင္ ႏွင့္ သားငယ္ တို႕ ၏ မ်က္ လံုးမ်ား ၏ Contact ကို ၾကည့္ ျခင္းျဖင့္ ၄င္း တို႕ ႏွစ္ဦး အၾကားရွိ သမုဒယ ေမတၱာ ကို ရုတ္ခ်ဥ္း ပင္ ပီျပင္ ထင္ရွားစြာ ျမင္သာ ေအာင္ ရိုက္ထားသည့္ ပံု ျဖစ္ပါသည္။
ပံုေကာင္း တစ္ပံု ရရွိရန္အတြက္ မရိုက္မွီ ေအာက္ပါအခ်က္မ်ားကို ၾကိဳတင္ ဆန္းစစ္ရန္ လိုပါသည္ -
၁။ ပံု ရိုက္ရန္အတြက္ Idea, Story,or meaning စသည့္ စိတ္ကူး ပံု ရိပ္ မ်ား ရွိျပီလား။
၂။ မိမိရိုက္ မည့္ အေၾကာင္းအရာႏွင့္ လိုက္ေလွ်ာ ညီေထြ ရွိသည့္ Brightness, Exposure တို႕ ရွိရဲ႕ လား။
၃။ မိမိ လိုအပ္သည့္ Composition ကို ေရာ ဖဲြ႕ စည္း နိုင္ရဲ႕ လား။
၄။ မိမိ ေရြးခ်ယ္ ထားသည့္ Light သည္ မိမိ တင္ျပ လိုသည့္ အေၾကာင္း အရာ အတြက္ လံုေလာက္မွဳ ရွိရဲ႕ လား။
၅။ မိမိ ရိုက္ရာ တြင္ တင္ျပမည့္ Story ႏွင့္ လိုက္ေလွ်ာ ညီေထြ ရွိသည့္ Right Moment အခ်ိန္ တြင္ ေရာ ဟုတ္ရဲ႕ လား ။ စသည့္ အခ်က္မ်ားကို ျပန္စစ္ရန္ လိုသည္။
မည္သို႕ ပင္ ကိုယ္ပိုင္ စိတ္ကူးျဖင့္ သီဖဲြ႕ ရိုက္ကူး ေစကာမူ ရိုက္သူ ၏ စိတ္ကူး ႏွင့္ အေတြး ၊ တင္ျပ မွဳ သည္ ၾကည့္သူ ၏ စိတ္ကူး ႏွင့္ အေတြး ႏွင့္ တူ ျခင္မွ တူေပလိမ့္မည္။ အခ်ိဳ႕ ေသာ အုပ္စု က ပံုတစ္ပံု ကို ပံုေကာင္း တစ္ပံုဟု သတ္မွတ္ေစကာမူ။ အျခားေသာ အုပ္စု က ေကာင္းသည္ဟု ျမင္ေကာင္းမွ ျမင္ေပ လိမ့္မည္။
ထို႕ ေၾကာင့္ ဤ ကဲ့ သို႕ အေကာင္း အဆိုး သတ္မွတ္ မွဳ မ်ားကို စိတ္ပူ ေနရန္ မလိုဘဲ မိမိ ၏ ကိုယ္ပိုင္ မူ တစ္ခု ကို စဲြ ကိုင္ထား ကာ ထို မူ ရွင္သန္ လာသည္ အထိ ဆက္တိုက္ ေလ့ က်င့္ ရန္ လိုပါသည္။
ပံု တစ္ပံုတြင္ စိတ္၏ ထင္ဟပ္မွဳ Emotion ရွိ ရမည္။
ေအာက္ တြင္ ေဖၚျပထားသည့္ ပံု ကို မည္ကဲ့ ခံစား ရိုက္ကူး ခဲ့သည္ ဆို သည္ႏွင့္ ပတ္သက္၍ ေဆာင္းပါးရွင္ Vinny O'Hare က ေအာက္ပါ အတုိင္း ေဖၚျပထား ပါသည္။ ေအာက္တြင္ သံုနွံဳးထားသည့္ “ ကၽြန္ေတာ္ “ ဆိုသည့္ အသံုး အႏွံဳးသည္ ေဆာင္းပါးရွင္ Vinny O'Hare ကို ကုိယ္စားျပဳ ပါသည္။
ကၽြန္ေတာ္ World Trade Center တြင္ ျပဳ လုပ္သည့္ မီး ေရာင္စံု ထိုးပဲြ ကို ဓါတ္ပံု ရိုက္ရန္ မသြား မွီ Battery Park သို႕ ေခတၱ မွ် ၀င္လိုက္ ပါသည္။ အခ်ိန္ က ေန၀င္ ျဖိဳးျဖ အခ်ိန္ ျဖစ္ပါသည္။
ထိုအခိန္တြင္ အမ်ိဳးငယ္ တစ္ဦးသည္ ေန၀င္စျပဳေနသည့္ Ellis Island ကို ဓါတ္ပံုရိုက္ေနသည္ကို ေတြ႕လိုက္ရပါသည္။ ေန၀င္လု ဆဲဆဲ အခ်ိန္ တြင္ ကၽြန္ေတာ္ သူ႕ ကို ဓါတ္ပံု တစ္ပံု ရိုက္လိုက္ပါသည္။
အဆိုပါ ိမန္းခေလးသည္ ေန၀င္ ေနသည္ကို ဓါတ္ပံု ရိုက္ေနသည္ဆိုေသာ္ လည္း ေသာ္ လည္း သူ သည္ ေန ကို မၾကည့္ ။ တစ္ဘက္ ကမ္းက Ellis Island ကိုသာ ေတြေ၀ ေငးေမာ ကာ ၾကည့္ေနသည္။ ကၽြန္ေတာ္ သည္ သူကို ဓါတ္ပံု ရိုက္ေစကာမူ ဓါတ္ ပံုထက္ သူ ဘာေတြမ်ား စဥ္းစားေနပါလိမ့္၊ သူ႕ ဘိုးဘြား မိဘ ေဆြမ်ိဳး ေတြမ်ားေနခဲ့သည့္ ေနရာ ေလလား ၊ သို႕ တည္း မဟုတ္ မည္ သို႕ေသာ အေဆြး ဓါတ္ခံ ရွိေန သလား စသည္ျဖင့္ အေတြး မ်ား က စိုးမိုး လွ်က္ရွိပါသည္။ ပံု အတြင္းရွိ Subject ၏ အသြင္ အျပင္ က ၾကည့္ သူ ျဖစ္ေသာ ကၽြန္ေတာ့္ ကို ခံစား မွဳ အေတြး မ်ား ေပးေနပါသည္။
ကၽြန္ေတာ္ ေဖၚျပလိုသည္မွာ ပံု အသက္ ၀င္လာေစရန္ ပံု အတြင္းရွိ Subject အေနႏွင့္ ၾကည့္သူအား ခံစား မွဳ တစ္ခုခု ကိုေပးသည့္ အသြင္သ႑န္ ( Emotion ) တစ္ခုေတာ့ ရွိေနရ မည္ကို ဆို လိုျခင္း ျဖစ္ပါသည္။
နိုင္ငံတကာ အျမင့္တန္း အေမရိကန္ ဓါတ္ပံု ဆရာ တစ္ဦး ျဖစ္သူ Justin Mott က လည္း “ ဓါတ္ပံု တစ္ပံု ကို ၾကည့္ လိုက္ သည္ႏွင့္ ပံု တြင္ မည္သို႕ ေသာ “ ေဒါသ ၊ ပူေဆြးျခင္း၊ ေပ်ာ္ရႊငိျခင္း၊ ၾကည္နူး ဘြယ္ေကာင္းျခင္း “ စသည့္ Emotion တို႕ ရွိသနည္း ဆိုသည့္ စူးစမ္း လာလိုစိတ္ ျဖစ္ေအာင္ နွိဳးဆြ နိုင္ေစရမည္ “ ဟု အစဥ္ ေျပာ ေလ့ ရွိ ပါသည္။
Justin Mott သည္ နိုင္ငံ တကာ ဓါတ္ပံုဆု ေပါင္းမ်ားစြာ ရွိထားသည့္ အေမရိကန္ အျမင့္တန္း ( Professional ) ဓါတ္ပံု ဆရာ တစ္ဦးျဖစ္သည္။ ျမန္မာနိုင္ငံ အပါအ၀င္ အေရွ႕ေတာင္အာရွနိုင္ငံ မ်ားသို႕ မၾကာ ခန လာေရာက္ ဓါတ္ပံု ရိုက္သူတစ္ဦး လည္း ျဖစ္သည္။ ဗီယက္နမ္ တြင္ လည္း အေနမ်ားသူ ျဖစ္သည္။
Justin Mott ၏ နမူနာပံု အခ်ိဳ႕-
ပံုမ်ား ႏ်င့္ပတ္သက္၍ Justin Mott က ေသးစိတ္ရွင္းလင္း ထားျခင္မရွိသည့္အတြက္ ပံု မ်ားႏွင့္ပတ္သက္ ေသာ ေ၀ဘန္ခ်က္မ်ားကို ေဖၚျပနိုင္ျခင္း မရွိပါ။ ပံုအမွတ္ (၁)၊ (၃)၊ (၅)တို႕ မွာ ျမန္မာနိုင္ငံတြင္ ရိုက္ကူး ထားသည့္ ပံုမ်ား ျဖစ္ေၾကာင္းသိရွိရပါသည္။
ပံု ေကာင္း တစ္ပံု ဖန္တည္းရာ တြင္ ဓါတ္ပံု ဆရာ တစ္ဦး ႏွင့္ တစ္ဦး အယူအဆမ်ား တူၾကမည္ မဟုတ္ ၾကပါ။ သို႕ ရာ တြင္ ပံု ကို ၾကည့္၍ လွပ ေနေစရန္ ႏွင့္ ပံု ကိုၾကည့္ လိုက္သည္ႏွင့္ ပံုက ၾကည့္သူ ၏ ခံစား မွဳ တစ္ခုခု ( Emotion ) ကိုနိုႈး ဆြ ေပးရန္ ကိုေတာ့ အဆင့္ျမင့္ ဓါတ္ပံုဆရာတိုင္း ဖန္တည္းၾက သည္ သာ ျဖစ္သည္။
ပံုေကာင္း တစ္ပံုသည္ ခ်က္ျခင္း အာရံုကို ဆဲြယူ နိုင္ စြမ္းရွိရမည္။
ပံုတစ္ကို မီတာ ေပါင္း မ်ားစြာ အကြာ က ၾကည့္ လိုက္သည္ႏွင့္ ထင္းကနဲ ျဖစ္ေန ေစေလာက္ သည့္ Structure ရွိေနရမည္။ Strong Compositional Order ရွိေနရမည္။ ပံု တစ္ပံု သည္ အဆိုပါ အခ်က္မ်ား မရွိပါက အတြင္း၌ မည္သို႕ ေသာ Details မ်ား ထည့္ ထားေစကာ မူ Story မရွိေသာ ပံု ျဖစ္ေနေပ လိမ့္မည္။
Structure ဆိုသည္မွာ ပံုတစ္ပံု အား မွန္ကန္စြာ ေဖၚေဆာင္ထားသည့္ အေရာင္၊ ပံုစံ ( Shape) ႏွင့္ အလင္း- အေမွာင္ တို႕ ၏ Contrast တို႕ ျဖစ္ပင္ျဖစ္သည္။
အထက္ပါ ပံုသည္ နိုင္ငံ တကာ ျပိဳင္ ပဲြ မ်ားတြင္ ဆုမ်ားစြာ ရခဲ့ ေသာ ပံု တစ္ပံု ျဖစ္သည္။ အေရာင္၊ ပံုစံ ၊ အလင္းအေမွာင္ တုိ႕ ကို သာသာကဲကဲ ျဖင့္ ဖဲြ႕ စည္းထားသည့္ Strong Structure ပံု တစ္ပံု ျဖစ္သည္။
ပံုကို အလယ္ တြင္ အနီေရာင္ အခၽြန္း ကိုထားျပီး ေဘး မွ အျပာ ေရာင္ ၊ မီး ခိုးေရာင္ မ်ားျဖင့္ ရံထား သည္။ အနီေရာင္မွာ Subject ၏ ပင္မ အေရာင္ ( Positive Space) ျဖစ္ျပီး အျပာ ႏွင့္ မီးခိုးေရာင္တို႕ မွာ ရံ ထားသည့္ (Negative Space ) အေရာင္ ျဖစ္သည္။ အျပာ ႏွင့္ မီးခိုး ေရာင္မ်ား အၾကားတြင္ ထည့္ ထားသည့္ အနီေရာင္ သည္ ၾကည့္သူ၏ မ်က္ေစ့ အတြင္းသို႕ ခုန္ ကာ ၀င္လာလိမ့္ မည္။
ဤ ပံု ကို Ultra-Wide angle Lens ျဖင့္ ရိုက္ထားသည္။ Ultra-Wide angle Lens ျဖင့္ ရိုက္ထားသည့္ အတြက္ ပံု၏ ေထာင့္ေနရာ မ်ား တြင္ အနညး္ငယ္ ေမွာင္ ေနသည္။ ယင္းကို Falloff ဟု ေခၚသည္။ ဤ Falloff သည္ အလယ္ ပိုင္းရွိ လင္းေနသည့္ ေနရာ ကို အာရံု ေရာက္ေအာင္ ပို႕ ေပးသည္။ ဤကဲ့သို႕ အလယ္ အထူးျပဳ ေသာအနီေရာင္ ( Central emphasis Red) ပံု မ်ိဳးမွာ တစ္မိုင္ ခန္႕ အကြာ မွ ၾကည့္သူ၏ အာရံု ကိုပင္ ဆဲြယူ နိုင္ေလာက္သည့္ ပံု မ်ိဳး ျဖစ္ပါသည္။
အထက္တြင္ ေဖၚျပသကဲ့သို႕ ပံု အား ၾကိဳက္သည္ မၾကိဳက္သည္ ကို အပထား ၊ ျဖတ္သြားရာတြင္ ရုတ္တ ရက္ ၾကည့္လိုက္သည္ ႏွင့္ ေနာက္ျပန္လွည့္ကာ ၾကည့္ ရ ေလာက္ သည့္ ပံု မ်ိဳး၏ နမူနာ ပံု ျဖစ္သည္။ ပံု ေကာင္း တစ္ပံု ကိုဖဲြ႕ စည္း ရာ တြင္ ဤ ကဲ့ သို႕ Strong Structure ရွိရန္မွာ အဓိက အခ်က္ျဖစ္သည္။ ၾကည့္ သူ၏ အာရံု ကို ကနဦး ဖမ္းျပီး မွ က်န္သည့္ Detailed Story ကို ဆက္ခံစား ေစရမည္။
အထက္ပါ နမူနာပံု တြင္ ပါသည့္ Less Details မ်ားမွာ အနီေရာင္၏ အေနာက္ မွ ထိုးထြက္ေနသည့္ အ၀ါေရာင္၊ ပံု၏ အလယ္တြင္ ထိုးထြက္ေနသည့္ တိမ္တိုက္၊ ၾကမ္းျပင္ ေပၚ ရွိ ဆီကြက္ မ်ား အနီေရာင္ နံရံ မ်ားေပၚ တြင္ စီးက်ေနသည့္ မိုးေရ စီးေၾကာင္း မ်ား ျဖစ္ၾကသည္။
ဤပံု ၏ အဓိက ဖဲြ႕ စည္း မွဳ မွာ Shape, Colour and Balances တို႕ ျဖစ္သည္။ စင္စစ္ အားျဖင့္ ဤ ပံုသည္ အမိုးပင္ မရွိသည့္ စြန္႕ ပစ္ထားေသာ ပစၥည္း သိုလ္ေလွာင္ ရံု အေဟာင္း ကို ရိုက္ထားျခင္း သာ ျဖစ္သည္။
ဓါတ္ပံု ရိုက္ရာ တြင္ မိမိ စိတ္၀င္စားသည့္ အေၾကာင္းအရာ ကို စဲြျမဲ စြာ ဆုတ္ကိုင္၍ ရိုက္ရ ပါမည္။ မိမိ Excitement ျဖစ္သည္ကို ခံစား ရိုက္ကူး ျခင္း ျဖင့္ အဆိုပါ ခံစားခ်က္သည္ ပံုကို ကူးစက္ လာကာ ပံု ေကာင္း ရလာပါလိမ့္မည္။
ပံုေကာင္း တစ္ပံုရဘို႕ အဓိကအခ်က္မွာ ၾကိဳတင္ျပင္ဆင္ေရးပင္ ျဖစ္သည္။
ပံုေကာင္း ရသည္မွာ တစ္ခါတစ္ရံ ကံ ေကာင္း ေထာက္မစြာ ရသည္ လည္း ရွိနိုင္ပါသည္။ သို႕ ေသာ္ အစဥ္ ေမွ်ာ္ လင့္ ၍ မရပါ။ ၾကိဳတင္ျပင္ ဆင္ျခင္းကသာ လွ်င္ ေသျခာ မွဳ ရနုိင္ပါသည္။
ဥပမာ အားျဖင့္ ကၽြန္ေတာ္သည္ Space Shuttle သည္ နယူးေယာက္ JFK Airport သို႕ ေရာက္ လာ မည္ ဆိုသည့္ သတင္း ကို Google News မွ ရရွိသည္။ ရွားရွား ပါပါး ရ နိုင္ခဲ သည့္ ထိုပံု ကို ရလိုသည္။ မည္သည့္ အခ်ိန္ ေရာက္မည္၊ မည္သည့္ ေနရာ က ရိုက္လွ်င္ Angle ေကာင္း ရနုိင္သည္ ကို ၾကိဳ တြက္ ရသည္။ အဆိုပါ ေနရာ သို႕ မည္သို႕ ခ်ဥ္း ကပ္ နိုင္မည္ ကို စဥ္းစားရသည္။ ထိုေနရာ သို႕ ေရာက္နိူင္ေရး အတြက္ လမ္းစရွာရသည္၊ စသည့္ ျပင္ ဆင္ မွဳ မ်ားကို ၾကိဳတင္ ေဆာင္ရြက္ရသည္။
JFK Control Tower.
JFK Control Tower ကို Download လုပ္ကာ မည္သည့္ ေျပး လမ္းကို ဆင္းမည္ ဆိုသည္ ကို ေလ့လာ ရ သည္ ထိုေနာက္ အဆု္ိပါ ေနရာ သို႕ သြားရသည္ ။ ထိုေနရာ တြင္ ကၽြန္ေတာ္ ကဲ့ သို႕ က်ားကုတ္ က်ားခဲ ေနရာ ရွာ သူ (၃) ဦးသာ ေတြ႕ ရသည္။ Space Shutter သည္ Boeing 747 ေပၚ တြင္ တင္ကာ ပ်ံ လာသည္ မွာ ကြန္ေတာ္ တို႕ ႏွင့္ ခဲ တစ္ပစ္ ခန္႕ သာ ေ၀းသည္။ ထို႕ ေၾကာင့္ လိုျခင္ေသာ ပံု ေကာင္း ရရွိ ခဲ့ သည္။
Space Shuttle
တစ္ခ်ိန္ တြင္ မူ ေနာက္တစ္ေန႕ ညေန ( ၄ ) နာရီ အခ်ိန္ တြင္ ေလျပင္း တိုက္ လိမ့္ မည္ ဟူေသာ သတင္းရသည္။ ေလျပင္း တိုက္လွ်င္ လွိဳင္းၾကီး မည္။ လွိဳင္းၾကီး လွ်င္ Surfing စီးသူေတြ မ်ားလိမ့္ မည္။ ေအာက္ပါပံုကဲ့သို႕ Surfing ပံုေကာင္း မ်ားရနုိင္သည္။
အထက္ပါပံု မွာ အဆို ပါအခ်ိန္ ကို ကိုက္ ကာသြားေရာက္ ရိုက္ကူးခဲ့သည့္ ပံု ျဖစ္သည္။
ဤကဲ့သို႕ ရာသိဥတု ၏ ေနာက္ တစ္ေန႕ နံ နက္ ခင္း တြင္ ေကာင္းကင္သည္ နီ ေနေလ့ရွိ သည္ကို သတိထားမိသည္။ သို႕ ႏွင့္ ေနာက္ တစ္ရက္ နံန ( ၄.၃၀) နာရီတြင္ အဆိုပါေနရာ သို႕ ထပ္ သြားကာ နီေနသည့္ Sunrise ကို ထပ္ရိုက္သည္။
Sunrise at Rockaway Beach
ယင္းေနာက္ Google Sunrise-Sunset Calendar ကို ေလ့လာျခင္း ၊ ေန လံုး ၀င္သည္ အထိ အတား အဆီး မရွိ ျမင္နိုင္ မည့္ ေနရာ မ်ား ကို ေလ့လာ ျခင္း တို႕ ျခင့္ ေအာက္ပါ ပံုကဲ့သို႕ Sunrise-Sunset ပံုမ်ားကို ရိုက္ကူး နိုင္ခဲ့ပါသည္။
ယခု ကဲ့ သို႕ အေျခ အေန တစ္ခု ေပၚ တြင္ မွီ တည္ ကာ ရိုက္ ရမည့္ ပံု မ်ိဳး အတြက္ သတင္း စနည္း နာျခင္း ၊ ၀ိရိယ စိုက္ကာ သြားေရာက္ျခင္း မ်ား စသည့္ ၀ါယမ စိုက္ထုတ္မွဳ မ်ား ရွိရန္ လိုပါမည္။
ပ်ံသန္းေနသည့္ ငွက္မ်ားရိုက္ကူးရာ တြင္ၾကိဳတင္ျပင္ဆင္မွဳ မ်ား။
ဤ အပိုဒ္မွာ မူ ပ်ံ ေနသည့္ ငွက္ မ်ားကိုရုိက္ကူးရာ တြင္ ပံုေကာင္း တစ္ပံု ရရန္ အတြက္ ငွက္ ရိုက္ကူး သည့္ ၀ါရင့္ ဓါတ္ပံုဆရာ မ်ားၾကိဳတင္ ျပင္ဆင္ၾက သည္ကို ေတြ႕ ခဲ့ ရသည့္ ကၽြန္ေတာ္ ၏ အေတြ႕ အၾကံဳကို ျပန္ လည္ မွ်ေ၀ျခင္း ျဖစ္ပါသည္။
၀ါရင့္ ဓါတ္ပံု သမားမ်ားသည္ ပထမ ေနရာ ယူစဥ္ က ပင္ ေနေရာင္ မည္သည့္ ဘက္က ထိုးသလဲ၊ ငွက္က ဘယ္ ဘက္ ကို ဦးတည္ ပ်ံ နိုင္သလဲ၊ မိမိ က ဘယ္လို Angle မ်ိဳး ရိုက္မလဲ ၊ ေဘးတိုက္ ပံုလား ၊ မိမိ ဘက္ကို ေတာင္ပံ ျဖန္႕ ကာ ပ်ံ လာမည့္ ပံု လား၊ စသည္ျဖင့္ အမ်ိဳး မ်ိဳး ေတြးျပီး မွ ေနရာယူ ကာ ရိုက္ျခင္း ျဖစ္သည္။ ေနာက္ ေက်ာ ေပး ကာ ပ်ံ ေန သည့္ ပံု ကိုမူ မည္သူမွ မရိုက္ လုိုၾကပါ။ ပံု ထင္ရင္ ျပီးေရာ သေဘာ မ်ိဳး မဟုတ္ၾကပါ။
ေဘးတစ္ေစာင္း Angle အေနအထားအရ ရိုက္ထားသည့္ နမူနာပံု။
ေရွ႕ တည့္တည့္ မွ ရိုက္သည့္ Angle။
အေရာင္ စံု ေနသည့္ ငွက္ ကို Against the Light မရိုက္ဘဲ အလင္းေရာင္ ထိုး သည့္ ဘက္ ၊ ငွက္ ေဘးတိုက္ ေတာင္ပံ ျဖန္႕ သည္ပံု ရနုိင္မည့္ ေနရာ မွ ေနရာယူ ကာရုိက္ၾကသည္။ ဆြတ္ဆြတ္ျဖဴေနသည့္ အျဖဴေရာင္္ Egret လိုငွက္မ်ိဳး မွာမူ တိုက္ရိုက္ထိုးသည့္ အလင္း ေရာင္ေအာက္တြင္ ပံုသည္ ၾကြ တက္မ လာဘဲ Flat ျဖစ္သြား တတ္ သျဖင့္ ပံု ရုပ္လံုး ၾကြ လာေစမည့္ Light Contrast ရရန္ အတြက္ Against the Light ဆန္ဆန္ ရိုက္ ေလ့ ရွိၾကသည္။
အေရာင္စံုေနသည့္ Stork billed Kingfisher ကဲ့သို႕ ငွက္ကို မူ အေရာင္မ်ား အားလံုး ေပၚ နိုင္သမွ် ေပၚ ေစရန္ အလင္းေရာင္ ထိုးသည့္ဘက္မွ ရိုက္ထားသည့္ နမူနာ ပံု ျဖစ္ပါသည္။
အျဖဴ ေရာင္ ဆြတ္ဆြတ္ Egret ကို Light Contrast ရေစရန္ Against the Light ဆန္ဆန္ အလင္းေရာင္ တစ္ေစာင္း ေပးကာ ရိုက္ထားသည့္ ပံု။
ဤ သည္မွာ ပံုေကာင္း တစ္ပံု ရေစရန္ ၾကိဳတင္ျပင္ဆင္ မွဳ မ်ား မည္သို႕ ေဆာင္ရြက္ ရသည္ကို အညႊန္း သေဘာ မ်ိဳး ေဖၚျပ ျခင္း သာ ျဖစ္ပါသည္။
ကင္မရာ နည္းစနစ္ ပိုင္းဆိုင္ရာ ျပင္ဆင္မွဳ မ်ား။
မည္သည့္ အနပညာ ပိုင္းဆိုင္ရာ တြင္မဆို နည္း စနစ္ ပိုင္းဆိုင္ရာ ႏွင့္ အနုပညာ ပိုင္း ဆုိင္ရာ ( Technical and Artistic ) ဟူ၍ ႏွစ္ပိုင္း ရွိသည္။ ဤ အပိုင္း သည္ ဓါတ္ပံု ႏွင့္ ပို ဆိုင္ပါသည္။ အေၾကာင္း မွာဓါတ္ပံုသည္ ကင္မရာ ဆိုင္ရာ ပစၥည္း ပစၥယ မ်ား ကိုအျခခံ သံုးစဲြ ရသည့္ အတြက္ ျဖစ္ပါသည္။
ပံုေကာင္း တစ္ပံု ရ ရန္ အထက္တြင္ ေဖၚျပ ခဲ့သကဲ့ သို႕ ရိုက္ကူးသူ၏ အနုပညာ ဖန္တည္း မွဳ ပါသကဲ့ သို႕ ပစၥည္းကိရိယာ မ်ား၏ အေထာက္ အကူ လည္း ပါ ေန သည္။ ကင္မရာ ဆိုင္ရာ ပစၥည္းကိရိယာ မ်ား၏ အေထာက္ အကူ ပစၥည္း မ်ားကို ထိေရာက္စြာ သံုး နိုင္ရပါမည္။ ေအာက္ပါတို႕ ကို ေဆာင္ရြက္ရန္ John Enman ကအၾကံျပဳ ထားပါသည္-
၁။ အေရးအၾကီးဆံုးမွာ မိမိ ကင္မရာ ကို ေကာင္းစြာနားလည္ ရပါမည္။ ကင္မရာ လက္စဲြ Manual ကို ေသျခာစြာ ဖတ္ပါမည္။
၂။ ကင္မရာ Resolution ကို အျမင့္ ဆံုးတြင္ တတ္ နိုင္သမွ်ထားပါ။
၃။ ကင္မရာ ကိုင္တြယ္မွဳ ၌ အကၽြမ္း တ၀င္ မရွိေသးပါက အမွား မခံ သည့္ ပံု မ်ားအတြက္ အလင္းေရာင္ လည္း လံုေလာက္ပါမူ Automatic ျဖင့္ ရိုက္ပါ။
၄။ White Balance ကို ရိုက္ သည့္ ပံု သဘာ၀ ႏွင့္ လိုက္ေလွ်ာ ညီေထြ မွဳ ရွိေအာင္ သံုးပါ။ ကင္မရာ မ်ားတြင္ Auto-White Balance ရွိေစကာမူ တစ္ခါ တစ္ရံ အေရာင္ အဆင္မေျပမွဳ မ်ားရွိတတ္သည္။ White Balance setting အေရာင္မ်ားကို သေဘာေပါက္ပါက ပံု ကို ပို၍ အသက္၀င္ေစမည့္ White Balance ကို သံုး နိုင္မည္ ျဖစ္သည္။
အထက္ပါပံုမွာ အနီေရာင္ လႊမ္းေနေသာ under tungsten (incandescent) lighting အေျခအေနမွ အျပာေရာင္ သို႕ ေျပာင္းလာသည္အထိ White Balance ခ်ိန္ ထားသည္ကို နမူနာ ျပ ထားသည့္ ပံု ျဖစ္ပါသည္။
၅။ ISO ကို တတ္နိုင္သမွ် အနည္း ဆံုး တြင္ Set လုပ္ပါ။
၆။ ရိုက္ရန္ ျပင္ဆင္ ထည္းက View Finder တြင္ Subject ကို ေသခ်ာ စြာ Composition ခ်ေပးပါ။
· Composition ခ်ရာ တြင္ အေျခခံ အားျဖင့္ မမွား နိုင္သည့္ Rule of Third ကို သံုးပါ။
· ပံု ၏ေနာက္ခံ အေနွာက္ အယွက္ ( Background Distraction )မ်ား Foreground distraction မ်ား ကို ေအာက္ပါပံု တြင္ ျပထားသကဲ့သို႕ တတ္ နိုင္သမွ် ဖယ္ရွားပါ။
· သို႕ ရာ တြင္ မည္သည့္ Rule ကိုမွ ပံုေသ မမွတ္ယူဘဲ Rule မ်ားကို ခ်ိဳးေဖါက္ နိုင္သည္ကိုလည္း သတိျပဳရပါမည္။ Main Subject ႏွင့္ သဟဇာတ ျဖစ္ေစ ျဖစ္ေစ နိုင္ငည့္ ေနာက္ခံ ( Background) ရွိ အရာ၀တၱဳ မ်ားကို Focus လုပ္ထားျခင္း အားျဖင့္ ပံု၏ Context, Contrast, and Colour တို႕ သည္ အနုပညာ ေျမာက္ လာသည့္ အေျခအေနမ်ိဳး ရွိလာသည္ မ်ားလည္း ရွိပါသည္။
၇။ ေအာက္ပါနမူနာ ပံု ကဲ့ သို႕ တတ္နိုင္သမွ် Subject ကို Frame တြင္ ျဖည့္ ေပးပါ။
၈။ စိတ္၀င္စားဘြယ္ရာ ျဖစ္မည့္ Angle ကို ေရြးပါ။ ေအာက္ တြင္ သာမန္ ရိုက္ ရိုးရိုက္စဥ္မွ ခဲြ ထြက္ သည့္ Angle ယူ ထားေသာ ပံု မ်ား ကို ျပထားပါသည္။ Angle သည္ မူေသ ဟူ၍ မရွိပါ။ စိတ္ကူး ကြန္႕ ျမဴး နိုင္သလို ကြန္႕ျမဴး နိုင္သည့္ ကိစၥ ရပ္ ျဖစ္ပါသည္။
၉။ Focuing တိက် ျပတ္သားရန္ လုိပါသည္။ Shutter Release Button ကို တစ္၀က္ ႏွိပ္ထားကာ Focus Lock လုပ္ ရိုက္ပါ။ Focus ၾကိမ္းေသမွ အဆံုး ႏွိပ္ပါ။ သာမန္ အေျခအေန မ်ားတြင္ Autofocus ကိုသံုးပါ။
၁၀။ ကင္မရာ Shutter Speed, Aperture, ISO တို႕ ကို မွ် ေနေစရန္ ခ်ိန္ဆ ထားပါ။ သာမန္အားျဖင့္ တစ္ခုခု ေသာ Setting သည္ နည္းလြန္း ျခင္း မ်ားလြန္း ျခင္း မရွိသည္က ပိုေကာင္းသည္။
၁၁။ ပံု မ၀ါး ဘဲ ျပတ္သားေနေစရန္ အတြက္ ကင္မရာ ကို ျငိမ္ေနပါေစ။ ျဖစ္နိုင္ပါက Monopod, Tripod စသည္ တို႕ သံုးပါ။
၁၂။ ရိုက္ထားသမွ် ကို ျပန္ ၾကည့္ ပါ၊ ျပန္ သံုးသပ္ပါ၊ ေကာင္းသည့္ အခ်က္ ကို ေဆာင္ပါ၊ အားနည္းခ်က္မ်ားကို ေရွာင္ပါ။
၁၃။ သံုးသပ္ ခ်က္ မ်ားကို အေျခ ျပဳ ကာ ေလ့က်င့္ပါ၊ အၾကိမ္ၾကိမ္ ေလ့ က်င့္ပါ။ Angle အမ်ိဳး ၊ ေနရာ အမ်ိဳးမ်ိဳး၊ Focal Length အမ်ိဳးမ်ိဳး တို႕ ျဖင့္ ရိုက္ ၾကည့္ကာ ေလ့ က်င့္ပါ။
အမွန္ တကယ္ ရိုက္ေတာ့ မည္ဆိုလွ်င္ ဦးစြာ စဥ္းစားရမည္မွာ မိမိ မည္သို႕ အေၾကာင္း အရာ ကို တင္ျပ လိုသည္ ကို အရင္ စဥ္းစားပါ။ ယင္းေနာက္ မည္သည့္ Subject ျဖင့္ တင္ျပ ကာ ပံုျပင္ ( Story) ကို ေျပာ လိုသနည္း စဥ္းစားပါ။
ထို႕ေနာက္ ခရီးထြက္ပါ၊ လူထု ႏွင့္ေတြ႕ ဆံုပါ ၊ လူ တိုင္း တြင္ေျပာရမည့္ ပံုျပင္ ကိုယ္စီ ရွိၾကပါသည္။ ပံု ျပင္ လည္း အမ်ိဳးမ်ိဳး ရွိပါ လိမ့္မည္။ ယင္းတို႕ ကို ဓါတ္ပံု ျဖင့္ ျပန္လည္ မွ်ေ၀ ရပါမည္။
ယင္းတို႕ အနက္မွ မိမိ စိတ္၀င္ စားသည့္ ပံုျပင္ အေၾကာင္းအရာကို စိတ္ ထဲ သို႕ ႏွစ္ကာ သြင္း လိုက္ ရပါမည္။ ထိုကဲ့သို႕ ရိုက္သည့္ အခါ မိမိ၏ passion and affinity တို႕ သည္ ဓါတ္ပံုတြင္ ေပၚလာပါလိမ့္ မည္။
ေအာက္တြင္ ပံုေျပာ ေကာင္းသည့္ ပံု အခ်ိဳ႕ ကို နမူနာ ျပထားပါသည္။ ပံု မ်ား ႏွင့္ ပတ္သက္၍ ရွင္းလင္း ခ်က္ မ်ားကို ေဆာင္းပါးရွင္မ်ားက ေဖၚျပထားျခင္း မရွိဘဲ နမူနာ ပံု အျဖစ္သာ ျပထားပါသျဖင့္ ၾကည့္ သူမ်ား ကိုယ္တိုင္ပင္ ခံစားသံုးသပ္ ၾကပါရန္ ေဖၚျပ လိုပါသည္။
အခ်ဳပ္အားျဖင့္ ထပ္မံေဖၚျပပါလွ်င္ ပံုေကာင္း တစ္ပံု ဆိုသည္မွာ လက္ရွိအေျခအေန အရ အမ်ားစု လက္ခံ ထားၾကသည့္ စံ မ်ားအရ တိုင္းတာျခင္းပင္ ျဖစ္ပါသည္။ ပကတိ အမွန္ သေဘာ ဟု ဆို၍ မရပါ။ အထက္ပါ ေဖၚျပခ်က္မ်ား မွာ လည္း ေဆာင္းပါး ရွင္မ်ားက ၄င္း တို႕ ၏ အျမင္ ၊ ရွဳ ေထာင့္ မ်ားကို ေရးသားထား ျခင္းသာ ျဖစ္ပါသည္။ မၾကာ ခဏ ေဖၚျပ ခဲ့ သလို ဓါတ္ပံု သည္ အနုပညာ ရပ္ တစ္ခု ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ မိမိ၏ ခံစားမွဳ ကို အတိုင္းအဆ မရွိ လြတ္လပ္စြာ တင္ျပ နိုင္ခြင့္ ရွိေၾကာင္း ေဖၚျပ လိုပါသည္။
PDF file ကိ္ု ဒီေနရာမွာ ရယူပါ..
ဤ မွတ္စုကို ေရးသားရာတြင္ ဓါတ္ပံု ေကာင္းတစ္ပံု ဆိုတာ ဘာလဲ ( What is considered a Good Photograph? ) ဆိုသည့္ ေခါင္းစဥ္ကို မူကဲြ အမ်ိဳးမ်ိဳး ျဖင့္ေရးသားထားသည့္ OneslidePhotography, Vinny O'Hare and John Enman တို႕ ၏ ေဆာင္းပါး မ်ားကို ပင္မအျဖစ္ အေျချပဳကာဆီေလွ်ာ္ သကဲ့ သို႕ ဘာသာျပန္ ၍ စုစည္း ေရးသားထား ျခင္း ျဖစ္ပါသည္။
နမူနာ ပံု မ်ား မွာ လည္း အဆိုပါ ေဆာင္းပါး မ်ားတြင္ ေဖၚျပထားသည့္ ပံုအမ်ားစုကိုပင္ နမူနာအျဖစ္ ျပန္ လည္ ေဖၚ ျပထားျခင္း ျဖစ္ေၾကာင္း ေဖၚျပ အပ္ပါသည္။
ဤမွတ္စု တြင္ ေဖၚျပထားခ်က္ မ်ားသည္ ပံုေကာင္းတစ္ပုံ ေပၚထြက္ လာေရး အတြက္ ေရးသား ထားေစ ကာမူ ဓါတ္ပံုသည္ အနုပညာ ခံစားခ်က္ ကိုတင္ျပ သည့္ အရာ ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ “ ေကာင္းျခင္း ၊ မေကာင္း ျခင္း “ ဆိုသည္မွာ ပကတိ အမွန္ သေဘာ မဟုတ္မူဘဲ ပညတ္ သေဘာ ၊ တစ္နည္းအားျဖင့္ ပုဂၢိဳလ္ တစ္ဦး ျခင္းစီ၏ သတ္မွတ္ ခ်က္ သာျဖစ္ ပါသည္။
ထို႕ ေၾကာင့္ မွတ္စု၏ ပထမ ပိုင္း တြင္ ကပင္ “ ပံု တစ္ပံု ကို အုပ္စု တစ္စု က ပံုေကာင္း တစ္ပံုဟု ဆိုေစကာမူ အျခားေသာ အုပ္စု တစ္စု က ပံုေကာင္း တစ္ပံုဟု လက္ခံ ျခင္ မွ လက္ခံ ေပလိမ့္ မည္ “ ဟု ေဆာင္းပါး ရွင္မ်ား က ေဖၚျပထားျခင္း ျဖစ္ ပါသည္။
အခ်ိဳ႕ ေသာ အသံုး အႏွံဳး မ်ားကို ျမန္မာဘာသာ သို႕ျပန္သည္ထက္ မူရင္း အဂၤလိပ္ ဘာသာ ျဖင့္ ေဖၚျပ သည္က ပို၍ က်စ္လစ္ သျဖင့္ မူရင္း အဂၤလိပ္ ဘာသာ ျဖင့္ ပင္ ေဖၚျပထားပါသည္။
ဓါတ္ပံု ေကာင္းတစ္ပံု ဖန္တည္းျခင္း။
မည္သို႕ေသာ ပံုမ်ိဳးကို ဓါတ္ပံုေကာင္း တစ္ပံုဟု ေခၚသနည္း၊ ဓါတ္ပံု ေကာင္းတစ္ပံု ရဘို႕ မည္ကဲ့သို႕ ရိုက္ရမည္ နည္းဆိုသည့္ ေမးခြန္းမ်ား မၾကာမၾကာ ၾကားရေလ့ ရွိပါသည္။
ဤ ေမးခြန္းကို မေျဖ မွီ ေျပာ လိုသည္မွာ ဓါတ္ပံုသည္ မိမိ တင္ျပလိုသည္ကို စာေရးသကဲ့ သို႕ ပင္ လူထု အၾကားတင္ျပသည့္ Media Communication တစ္ခု ျဖစ္ ေၾကာင္း သိရွိထားရန္ လိုပါသည္။
စာေရးရာ တြင္ မိမိတင္ျပ လိုသည္မ်ားကို စာလံုးမ်ား ျဖင့္ ဖဲြ႕ ႏြဲ႕ ေရးသား သီကံုး ျခင္း ျဖစ္သည္။ ဓါတ္ပံု မွာမူ လက္ေတြ႕ မ်က္ေစ့ ျဖင့္ ျမင္နိုင္ေသာ အရာ မ်ား ျဖစ္သည့္ ( Line, Shape, Pattern, Colour, Light ) စသည္တို႕ျဖင့္ သီကံုး ဖဲြ႕ ႏြဲ႕ ထား ျခင္း ျဖစ္သည္။
စာတစ္ပုဒ္ ေကာင္းသည္ဟု ဆိုရာတြင္ လိုရင္းကို ထိမိစြာ ေဖၚျပနိဳင္ျခင္း ၊ မိမိေရးသားသည္ ကို ဖတ္သူ က လြယ္ကူ ေကာင္းမြန္စြာ သိရွိျခင္း၊ တင္ျပ ပံု စိတ္ကူးေကာင္းျခင္း၊ စိတ္၀င္ စားဖြယ္ရာ တင္ျပနိုင္ျခင္း၊ ေရးသားရာ တြင္ ေျပျပစ္ ကာ သ ဒၵါ မွန္ကန္ ျခင္း တို႕ အေပၚ မူ တည္ေနပါသည္။
ထို႕ အတူပင္ ဓါတ္ပံု တစ္ပံု ရိုက္ကူးရာ တြင္ မိမိျပလို သည့္ အေၾကာင္းအရာ ( Subject ) သည္ ရွင္း လင္း သဲ ကဲြ ရန္ လိုသည္။ ၾကည့္ သူအတြက္ အာရံု ဒြိဟ ျဖစ္မေန ေစရန္ လိုသည္။ ျပ လိုသည္ကို ဒက္ကနဲ ျမင္နိုင္ရမည္ ျဖစ္သည္။ အျခားအေရးၾကီးသည့္ အခ်က္ တစ္ရပ္မွာ ပံု အတြင္ Main Subject ကို ေနရာခ် သည့္ ဖဲြ႕ စည္းမွဳ ( Composition ) သည္ မ်ားစြာ အေရးၾကီးသည္။ ၾကည့္ သူ၏ အာရံု စိုက္ေရာက္ မည့္ ေနရာ တြင္ Subject ရွိ ေနေစရန္ မွာ အလြန္ အေရး ၾကီးသည္။
အထက္ပါ နမူနနာ ပံု ကိုၾကည့္လွ်င္ အားႏွင့္မာန္ ႏွင့္ ရံုးကန္ ေနၾကသည္ ကို လႊင့္ပ်ံေနသည့္ ေျမစာ မ်ား ႏွင့္ ျပိဳင္ ႏြားလွည္း ေမာင္းေနသူ၏ မ်က္ႏွာမူ အရာ ( Facial Expression ) တို႕ က ထင္းကနဲ ေန ေအာင္ ျပ ေနသည္။ ၀ိ၀ါဒ မည္သို႕ မွ် ကဲြျပားမွဳ မရွိနိုင္သည့္ ပံုေကာင္း တစ္ပံု ျဖစ္သည္။
ေနာက္ အေရးၾကီး သည့္ အခ်က္တစ္ရပ္မွာ မိမိစိတ္ ထဲ တြင္ ရွိေသာ တင္ျပ လိုသည့္ အေၾကာင္းအရာ Subject ကို အားျပဳ ေပးမည့္ အေနအထားမ်ား ကို ပံု အတြင္း ဖန္တည္း ေပးရန္ လိုသည္။ ဥပမာ အားျဖင့္ ထူးျခား ဆန္းျပား ေျခာက္ျခား ဖြယ္ရာ ပံု တစ္ပံု ကို တင္ျပလိုပါလွ်င္ ထိန္လင္းသည့္ အေန အထားထက္ အေမွာင္စိုးမိုး ေနသည့္ အေန အထားမ်ိဳး ၊ အရိပ္ စိုးမိုးေနသည့္ အေနအထားမ်ိဳး စသည့္ ခြင္ ကို တည္ ရန္ လိုသည္။ မိမိ တင္ျပလိုသည့္ စိတ္ကူး ကို ပံံ့ ပိုးေပးမည့္ ပတ္ ၀န္း က်င္ကို ပံု ထဲ တြင္ ခြင္ ခ်ရမည္ကို ဆိုလိုသည္။
အထက္ပါ ပံု မွာ မိခင္ ႏွင့္ သားငယ္ တို႕ ၏ မ်က္ လံုးမ်ား ၏ Contact ကို ၾကည့္ ျခင္းျဖင့္ ၄င္း တို႕ ႏွစ္ဦး အၾကားရွိ သမုဒယ ေမတၱာ ကို ရုတ္ခ်ဥ္း ပင္ ပီျပင္ ထင္ရွားစြာ ျမင္သာ ေအာင္ ရိုက္ထားသည့္ ပံု ျဖစ္ပါသည္။
ပံုေကာင္း တစ္ပံု ရရွိရန္အတြက္ မရိုက္မွီ ေအာက္ပါအခ်က္မ်ားကို ၾကိဳတင္ ဆန္းစစ္ရန္ လိုပါသည္ -
၁။ ပံု ရိုက္ရန္အတြက္ Idea, Story,or meaning စသည့္ စိတ္ကူး ပံု ရိပ္ မ်ား ရွိျပီလား။
၂။ မိမိရိုက္ မည့္ အေၾကာင္းအရာႏွင့္ လိုက္ေလွ်ာ ညီေထြ ရွိသည့္ Brightness, Exposure တို႕ ရွိရဲ႕ လား။
၃။ မိမိ လိုအပ္သည့္ Composition ကို ေရာ ဖဲြ႕ စည္း နိုင္ရဲ႕ လား။
၄။ မိမိ ေရြးခ်ယ္ ထားသည့္ Light သည္ မိမိ တင္ျပ လိုသည့္ အေၾကာင္း အရာ အတြက္ လံုေလာက္မွဳ ရွိရဲ႕ လား။
၅။ မိမိ ရိုက္ရာ တြင္ တင္ျပမည့္ Story ႏွင့္ လိုက္ေလွ်ာ ညီေထြ ရွိသည့္ Right Moment အခ်ိန္ တြင္ ေရာ ဟုတ္ရဲ႕ လား ။ စသည့္ အခ်က္မ်ားကို ျပန္စစ္ရန္ လိုသည္။
မည္သို႕ ပင္ ကိုယ္ပိုင္ စိတ္ကူးျဖင့္ သီဖဲြ႕ ရိုက္ကူး ေစကာမူ ရိုက္သူ ၏ စိတ္ကူး ႏွင့္ အေတြး ၊ တင္ျပ မွဳ သည္ ၾကည့္သူ ၏ စိတ္ကူး ႏွင့္ အေတြး ႏွင့္ တူ ျခင္မွ တူေပလိမ့္မည္။ အခ်ိဳ႕ ေသာ အုပ္စု က ပံုတစ္ပံု ကို ပံုေကာင္း တစ္ပံုဟု သတ္မွတ္ေစကာမူ။ အျခားေသာ အုပ္စု က ေကာင္းသည္ဟု ျမင္ေကာင္းမွ ျမင္ေပ လိမ့္မည္။
ထို႕ ေၾကာင့္ ဤ ကဲ့ သို႕ အေကာင္း အဆိုး သတ္မွတ္ မွဳ မ်ားကို စိတ္ပူ ေနရန္ မလိုဘဲ မိမိ ၏ ကိုယ္ပိုင္ မူ တစ္ခု ကို စဲြ ကိုင္ထား ကာ ထို မူ ရွင္သန္ လာသည္ အထိ ဆက္တိုက္ ေလ့ က်င့္ ရန္ လိုပါသည္။
ပံု တစ္ပံုတြင္ စိတ္၏ ထင္ဟပ္မွဳ Emotion ရွိ ရမည္။
ေအာက္ တြင္ ေဖၚျပထားသည့္ ပံု ကို မည္ကဲ့ ခံစား ရိုက္ကူး ခဲ့သည္ ဆို သည္ႏွင့္ ပတ္သက္၍ ေဆာင္းပါးရွင္ Vinny O'Hare က ေအာက္ပါ အတုိင္း ေဖၚျပထား ပါသည္။ ေအာက္တြင္ သံုနွံဳးထားသည့္ “ ကၽြန္ေတာ္ “ ဆိုသည့္ အသံုး အႏွံဳးသည္ ေဆာင္းပါးရွင္ Vinny O'Hare ကို ကုိယ္စားျပဳ ပါသည္။
ကၽြန္ေတာ္ World Trade Center တြင္ ျပဳ လုပ္သည့္ မီး ေရာင္စံု ထိုးပဲြ ကို ဓါတ္ပံု ရိုက္ရန္ မသြား မွီ Battery Park သို႕ ေခတၱ မွ် ၀င္လိုက္ ပါသည္။ အခ်ိန္ က ေန၀င္ ျဖိဳးျဖ အခ်ိန္ ျဖစ္ပါသည္။
ထိုအခိန္တြင္ အမ်ိဳးငယ္ တစ္ဦးသည္ ေန၀င္စျပဳေနသည့္ Ellis Island ကို ဓါတ္ပံုရိုက္ေနသည္ကို ေတြ႕လိုက္ရပါသည္။ ေန၀င္လု ဆဲဆဲ အခ်ိန္ တြင္ ကၽြန္ေတာ္ သူ႕ ကို ဓါတ္ပံု တစ္ပံု ရိုက္လိုက္ပါသည္။
အဆိုပါ ိမန္းခေလးသည္ ေန၀င္ ေနသည္ကို ဓါတ္ပံု ရိုက္ေနသည္ဆိုေသာ္ လည္း ေသာ္ လည္း သူ သည္ ေန ကို မၾကည့္ ။ တစ္ဘက္ ကမ္းက Ellis Island ကိုသာ ေတြေ၀ ေငးေမာ ကာ ၾကည့္ေနသည္။ ကၽြန္ေတာ္ သည္ သူကို ဓါတ္ပံု ရိုက္ေစကာမူ ဓါတ္ ပံုထက္ သူ ဘာေတြမ်ား စဥ္းစားေနပါလိမ့္၊ သူ႕ ဘိုးဘြား မိဘ ေဆြမ်ိဳး ေတြမ်ားေနခဲ့သည့္ ေနရာ ေလလား ၊ သို႕ တည္း မဟုတ္ မည္ သို႕ေသာ အေဆြး ဓါတ္ခံ ရွိေန သလား စသည္ျဖင့္ အေတြး မ်ား က စိုးမိုး လွ်က္ရွိပါသည္။ ပံု အတြင္းရွိ Subject ၏ အသြင္ အျပင္ က ၾကည့္ သူ ျဖစ္ေသာ ကၽြန္ေတာ့္ ကို ခံစား မွဳ အေတြး မ်ား ေပးေနပါသည္။
ကၽြန္ေတာ္ ေဖၚျပလိုသည္မွာ ပံု အသက္ ၀င္လာေစရန္ ပံု အတြင္းရွိ Subject အေနႏွင့္ ၾကည့္သူအား ခံစား မွဳ တစ္ခုခု ကိုေပးသည့္ အသြင္သ႑န္ ( Emotion ) တစ္ခုေတာ့ ရွိေနရ မည္ကို ဆို လိုျခင္း ျဖစ္ပါသည္။
နိုင္ငံတကာ အျမင့္တန္း အေမရိကန္ ဓါတ္ပံု ဆရာ တစ္ဦး ျဖစ္သူ Justin Mott က လည္း “ ဓါတ္ပံု တစ္ပံု ကို ၾကည့္ လိုက္ သည္ႏွင့္ ပံု တြင္ မည္သို႕ ေသာ “ ေဒါသ ၊ ပူေဆြးျခင္း၊ ေပ်ာ္ရႊငိျခင္း၊ ၾကည္နူး ဘြယ္ေကာင္းျခင္း “ စသည့္ Emotion တို႕ ရွိသနည္း ဆိုသည့္ စူးစမ္း လာလိုစိတ္ ျဖစ္ေအာင္ နွိဳးဆြ နိုင္ေစရမည္ “ ဟု အစဥ္ ေျပာ ေလ့ ရွိ ပါသည္။
Justin Mott သည္ နိုင္ငံ တကာ ဓါတ္ပံုဆု ေပါင္းမ်ားစြာ ရွိထားသည့္ အေမရိကန္ အျမင့္တန္း ( Professional ) ဓါတ္ပံု ဆရာ တစ္ဦးျဖစ္သည္။ ျမန္မာနိုင္ငံ အပါအ၀င္ အေရွ႕ေတာင္အာရွနိုင္ငံ မ်ားသို႕ မၾကာ ခန လာေရာက္ ဓါတ္ပံု ရိုက္သူတစ္ဦး လည္း ျဖစ္သည္။ ဗီယက္နမ္ တြင္ လည္း အေနမ်ားသူ ျဖစ္သည္။
Justin Mott ၏ နမူနာပံု အခ်ိဳ႕-
ပံုမ်ား ႏ်င့္ပတ္သက္၍ Justin Mott က ေသးစိတ္ရွင္းလင္း ထားျခင္မရွိသည့္အတြက္ ပံု မ်ားႏွင့္ပတ္သက္ ေသာ ေ၀ဘန္ခ်က္မ်ားကို ေဖၚျပနိုင္ျခင္း မရွိပါ။ ပံုအမွတ္ (၁)၊ (၃)၊ (၅)တို႕ မွာ ျမန္မာနိုင္ငံတြင္ ရိုက္ကူး ထားသည့္ ပံုမ်ား ျဖစ္ေၾကာင္းသိရွိရပါသည္။
ပံု ေကာင္း တစ္ပံု ဖန္တည္းရာ တြင္ ဓါတ္ပံု ဆရာ တစ္ဦး ႏွင့္ တစ္ဦး အယူအဆမ်ား တူၾကမည္ မဟုတ္ ၾကပါ။ သို႕ ရာ တြင္ ပံု ကို ၾကည့္၍ လွပ ေနေစရန္ ႏွင့္ ပံု ကိုၾကည့္ လိုက္သည္ႏွင့္ ပံုက ၾကည့္သူ ၏ ခံစား မွဳ တစ္ခုခု ( Emotion ) ကိုနိုႈး ဆြ ေပးရန္ ကိုေတာ့ အဆင့္ျမင့္ ဓါတ္ပံုဆရာတိုင္း ဖန္တည္းၾက သည္ သာ ျဖစ္သည္။
ပံုေကာင္း တစ္ပံုသည္ ခ်က္ျခင္း အာရံုကို ဆဲြယူ နိုင္ စြမ္းရွိရမည္။
ပံုတစ္ကို မီတာ ေပါင္း မ်ားစြာ အကြာ က ၾကည့္ လိုက္သည္ႏွင့္ ထင္းကနဲ ျဖစ္ေန ေစေလာက္ သည့္ Structure ရွိေနရမည္။ Strong Compositional Order ရွိေနရမည္။ ပံု တစ္ပံု သည္ အဆိုပါ အခ်က္မ်ား မရွိပါက အတြင္း၌ မည္သို႕ ေသာ Details မ်ား ထည့္ ထားေစကာ မူ Story မရွိေသာ ပံု ျဖစ္ေနေပ လိမ့္မည္။
Structure ဆိုသည္မွာ ပံုတစ္ပံု အား မွန္ကန္စြာ ေဖၚေဆာင္ထားသည့္ အေရာင္၊ ပံုစံ ( Shape) ႏွင့္ အလင္း- အေမွာင္ တို႕ ၏ Contrast တို႕ ျဖစ္ပင္ျဖစ္သည္။
အထက္ပါ ပံုသည္ နိုင္ငံ တကာ ျပိဳင္ ပဲြ မ်ားတြင္ ဆုမ်ားစြာ ရခဲ့ ေသာ ပံု တစ္ပံု ျဖစ္သည္။ အေရာင္၊ ပံုစံ ၊ အလင္းအေမွာင္ တုိ႕ ကို သာသာကဲကဲ ျဖင့္ ဖဲြ႕ စည္းထားသည့္ Strong Structure ပံု တစ္ပံု ျဖစ္သည္။
ပံုကို အလယ္ တြင္ အနီေရာင္ အခၽြန္း ကိုထားျပီး ေဘး မွ အျပာ ေရာင္ ၊ မီး ခိုးေရာင္ မ်ားျဖင့္ ရံထား သည္။ အနီေရာင္မွာ Subject ၏ ပင္မ အေရာင္ ( Positive Space) ျဖစ္ျပီး အျပာ ႏွင့္ မီးခိုးေရာင္တို႕ မွာ ရံ ထားသည့္ (Negative Space ) အေရာင္ ျဖစ္သည္။ အျပာ ႏွင့္ မီးခိုး ေရာင္မ်ား အၾကားတြင္ ထည့္ ထားသည့္ အနီေရာင္ သည္ ၾကည့္သူ၏ မ်က္ေစ့ အတြင္းသို႕ ခုန္ ကာ ၀င္လာလိမ့္ မည္။
ဤ ပံု ကို Ultra-Wide angle Lens ျဖင့္ ရိုက္ထားသည္။ Ultra-Wide angle Lens ျဖင့္ ရိုက္ထားသည့္ အတြက္ ပံု၏ ေထာင့္ေနရာ မ်ား တြင္ အနညး္ငယ္ ေမွာင္ ေနသည္။ ယင္းကို Falloff ဟု ေခၚသည္။ ဤ Falloff သည္ အလယ္ ပိုင္းရွိ လင္းေနသည့္ ေနရာ ကို အာရံု ေရာက္ေအာင္ ပို႕ ေပးသည္။ ဤကဲ့သို႕ အလယ္ အထူးျပဳ ေသာအနီေရာင္ ( Central emphasis Red) ပံု မ်ိဳးမွာ တစ္မိုင္ ခန္႕ အကြာ မွ ၾကည့္သူ၏ အာရံု ကိုပင္ ဆဲြယူ နိုင္ေလာက္သည့္ ပံု မ်ိဳး ျဖစ္ပါသည္။
အထက္တြင္ ေဖၚျပသကဲ့သို႕ ပံု အား ၾကိဳက္သည္ မၾကိဳက္သည္ ကို အပထား ၊ ျဖတ္သြားရာတြင္ ရုတ္တ ရက္ ၾကည့္လိုက္သည္ ႏွင့္ ေနာက္ျပန္လွည့္ကာ ၾကည့္ ရ ေလာက္ သည့္ ပံု မ်ိဳး၏ နမူနာ ပံု ျဖစ္သည္။ ပံု ေကာင္း တစ္ပံု ကိုဖဲြ႕ စည္း ရာ တြင္ ဤ ကဲ့ သို႕ Strong Structure ရွိရန္မွာ အဓိက အခ်က္ျဖစ္သည္။ ၾကည့္ သူ၏ အာရံု ကို ကနဦး ဖမ္းျပီး မွ က်န္သည့္ Detailed Story ကို ဆက္ခံစား ေစရမည္။
အထက္ပါ နမူနာပံု တြင္ ပါသည့္ Less Details မ်ားမွာ အနီေရာင္၏ အေနာက္ မွ ထိုးထြက္ေနသည့္ အ၀ါေရာင္၊ ပံု၏ အလယ္တြင္ ထိုးထြက္ေနသည့္ တိမ္တိုက္၊ ၾကမ္းျပင္ ေပၚ ရွိ ဆီကြက္ မ်ား အနီေရာင္ နံရံ မ်ားေပၚ တြင္ စီးက်ေနသည့္ မိုးေရ စီးေၾကာင္း မ်ား ျဖစ္ၾကသည္။
ဤပံု ၏ အဓိက ဖဲြ႕ စည္း မွဳ မွာ Shape, Colour and Balances တို႕ ျဖစ္သည္။ စင္စစ္ အားျဖင့္ ဤ ပံုသည္ အမိုးပင္ မရွိသည့္ စြန္႕ ပစ္ထားေသာ ပစၥည္း သိုလ္ေလွာင္ ရံု အေဟာင္း ကို ရိုက္ထားျခင္း သာ ျဖစ္သည္။
ဓါတ္ပံု ရိုက္ရာ တြင္ မိမိ စိတ္၀င္စားသည့္ အေၾကာင္းအရာ ကို စဲြျမဲ စြာ ဆုတ္ကိုင္၍ ရိုက္ရ ပါမည္။ မိမိ Excitement ျဖစ္သည္ကို ခံစား ရိုက္ကူး ျခင္း ျဖင့္ အဆိုပါ ခံစားခ်က္သည္ ပံုကို ကူးစက္ လာကာ ပံု ေကာင္း ရလာပါလိမ့္မည္။
ပံုေကာင္း တစ္ပံုရဘို႕ အဓိကအခ်က္မွာ ၾကိဳတင္ျပင္ဆင္ေရးပင္ ျဖစ္သည္။
ပံုေကာင္း ရသည္မွာ တစ္ခါတစ္ရံ ကံ ေကာင္း ေထာက္မစြာ ရသည္ လည္း ရွိနိုင္ပါသည္။ သို႕ ေသာ္ အစဥ္ ေမွ်ာ္ လင့္ ၍ မရပါ။ ၾကိဳတင္ျပင္ ဆင္ျခင္းကသာ လွ်င္ ေသျခာ မွဳ ရနုိင္ပါသည္။
ဥပမာ အားျဖင့္ ကၽြန္ေတာ္သည္ Space Shuttle သည္ နယူးေယာက္ JFK Airport သို႕ ေရာက္ လာ မည္ ဆိုသည့္ သတင္း ကို Google News မွ ရရွိသည္။ ရွားရွား ပါပါး ရ နိုင္ခဲ သည့္ ထိုပံု ကို ရလိုသည္။ မည္သည့္ အခ်ိန္ ေရာက္မည္၊ မည္သည့္ ေနရာ က ရိုက္လွ်င္ Angle ေကာင္း ရနုိင္သည္ ကို ၾကိဳ တြက္ ရသည္။ အဆိုပါ ေနရာ သို႕ မည္သို႕ ခ်ဥ္း ကပ္ နိုင္မည္ ကို စဥ္းစားရသည္။ ထိုေနရာ သို႕ ေရာက္နိူင္ေရး အတြက္ လမ္းစရွာရသည္၊ စသည့္ ျပင္ ဆင္ မွဳ မ်ားကို ၾကိဳတင္ ေဆာင္ရြက္ရသည္။
JFK Control Tower.
JFK Control Tower ကို Download လုပ္ကာ မည္သည့္ ေျပး လမ္းကို ဆင္းမည္ ဆိုသည္ ကို ေလ့လာ ရ သည္ ထိုေနာက္ အဆု္ိပါ ေနရာ သို႕ သြားရသည္ ။ ထိုေနရာ တြင္ ကၽြန္ေတာ္ ကဲ့ သို႕ က်ားကုတ္ က်ားခဲ ေနရာ ရွာ သူ (၃) ဦးသာ ေတြ႕ ရသည္။ Space Shutter သည္ Boeing 747 ေပၚ တြင္ တင္ကာ ပ်ံ လာသည္ မွာ ကြန္ေတာ္ တို႕ ႏွင့္ ခဲ တစ္ပစ္ ခန္႕ သာ ေ၀းသည္။ ထို႕ ေၾကာင့္ လိုျခင္ေသာ ပံု ေကာင္း ရရွိ ခဲ့ သည္။
Space Shuttle
တစ္ခ်ိန္ တြင္ မူ ေနာက္တစ္ေန႕ ညေန ( ၄ ) နာရီ အခ်ိန္ တြင္ ေလျပင္း တိုက္ လိမ့္ မည္ ဟူေသာ သတင္းရသည္။ ေလျပင္း တိုက္လွ်င္ လွိဳင္းၾကီး မည္။ လွိဳင္းၾကီး လွ်င္ Surfing စီးသူေတြ မ်ားလိမ့္ မည္။ ေအာက္ပါပံုကဲ့သို႕ Surfing ပံုေကာင္း မ်ားရနုိင္သည္။
အထက္ပါပံု မွာ အဆို ပါအခ်ိန္ ကို ကိုက္ ကာသြားေရာက္ ရိုက္ကူးခဲ့သည့္ ပံု ျဖစ္သည္။
ဤကဲ့သို႕ ရာသိဥတု ၏ ေနာက္ တစ္ေန႕ နံ နက္ ခင္း တြင္ ေကာင္းကင္သည္ နီ ေနေလ့ရွိ သည္ကို သတိထားမိသည္။ သို႕ ႏွင့္ ေနာက္ တစ္ရက္ နံန ( ၄.၃၀) နာရီတြင္ အဆိုပါေနရာ သို႕ ထပ္ သြားကာ နီေနသည့္ Sunrise ကို ထပ္ရိုက္သည္။
Sunrise at Rockaway Beach
ယင္းေနာက္ Google Sunrise-Sunset Calendar ကို ေလ့လာျခင္း ၊ ေန လံုး ၀င္သည္ အထိ အတား အဆီး မရွိ ျမင္နိုင္ မည့္ ေနရာ မ်ား ကို ေလ့လာ ျခင္း တို႕ ျခင့္ ေအာက္ပါ ပံုကဲ့သို႕ Sunrise-Sunset ပံုမ်ားကို ရိုက္ကူး နိုင္ခဲ့ပါသည္။
ယခု ကဲ့ သို႕ အေျခ အေန တစ္ခု ေပၚ တြင္ မွီ တည္ ကာ ရိုက္ ရမည့္ ပံု မ်ိဳး အတြက္ သတင္း စနည္း နာျခင္း ၊ ၀ိရိယ စိုက္ကာ သြားေရာက္ျခင္း မ်ား စသည့္ ၀ါယမ စိုက္ထုတ္မွဳ မ်ား ရွိရန္ လိုပါမည္။
ပ်ံသန္းေနသည့္ ငွက္မ်ားရိုက္ကူးရာ တြင္ၾကိဳတင္ျပင္ဆင္မွဳ မ်ား။
ဤ အပိုဒ္မွာ မူ ပ်ံ ေနသည့္ ငွက္ မ်ားကိုရုိက္ကူးရာ တြင္ ပံုေကာင္း တစ္ပံု ရရန္ အတြက္ ငွက္ ရိုက္ကူး သည့္ ၀ါရင့္ ဓါတ္ပံုဆရာ မ်ားၾကိဳတင္ ျပင္ဆင္ၾက သည္ကို ေတြ႕ ခဲ့ ရသည့္ ကၽြန္ေတာ္ ၏ အေတြ႕ အၾကံဳကို ျပန္ လည္ မွ်ေ၀ျခင္း ျဖစ္ပါသည္။
၀ါရင့္ ဓါတ္ပံု သမားမ်ားသည္ ပထမ ေနရာ ယူစဥ္ က ပင္ ေနေရာင္ မည္သည့္ ဘက္က ထိုးသလဲ၊ ငွက္က ဘယ္ ဘက္ ကို ဦးတည္ ပ်ံ နိုင္သလဲ၊ မိမိ က ဘယ္လို Angle မ်ိဳး ရိုက္မလဲ ၊ ေဘးတိုက္ ပံုလား ၊ မိမိ ဘက္ကို ေတာင္ပံ ျဖန္႕ ကာ ပ်ံ လာမည့္ ပံု လား၊ စသည္ျဖင့္ အမ်ိဳး မ်ိဳး ေတြးျပီး မွ ေနရာယူ ကာ ရိုက္ျခင္း ျဖစ္သည္။ ေနာက္ ေက်ာ ေပး ကာ ပ်ံ ေန သည့္ ပံု ကိုမူ မည္သူမွ မရိုက္ လုိုၾကပါ။ ပံု ထင္ရင္ ျပီးေရာ သေဘာ မ်ိဳး မဟုတ္ၾကပါ။
ေဘးတစ္ေစာင္း Angle အေနအထားအရ ရိုက္ထားသည့္ နမူနာပံု။
ေရွ႕ တည့္တည့္ မွ ရိုက္သည့္ Angle။
အေရာင္ စံု ေနသည့္ ငွက္ ကို Against the Light မရိုက္ဘဲ အလင္းေရာင္ ထိုး သည့္ ဘက္ ၊ ငွက္ ေဘးတိုက္ ေတာင္ပံ ျဖန္႕ သည္ပံု ရနုိင္မည့္ ေနရာ မွ ေနရာယူ ကာရုိက္ၾကသည္။ ဆြတ္ဆြတ္ျဖဴေနသည့္ အျဖဴေရာင္္ Egret လိုငွက္မ်ိဳး မွာမူ တိုက္ရိုက္ထိုးသည့္ အလင္း ေရာင္ေအာက္တြင္ ပံုသည္ ၾကြ တက္မ လာဘဲ Flat ျဖစ္သြား တတ္ သျဖင့္ ပံု ရုပ္လံုး ၾကြ လာေစမည့္ Light Contrast ရရန္ အတြက္ Against the Light ဆန္ဆန္ ရိုက္ ေလ့ ရွိၾကသည္။
အေရာင္စံုေနသည့္ Stork billed Kingfisher ကဲ့သို႕ ငွက္ကို မူ အေရာင္မ်ား အားလံုး ေပၚ နိုင္သမွ် ေပၚ ေစရန္ အလင္းေရာင္ ထိုးသည့္ဘက္မွ ရိုက္ထားသည့္ နမူနာ ပံု ျဖစ္ပါသည္။
အျဖဴ ေရာင္ ဆြတ္ဆြတ္ Egret ကို Light Contrast ရေစရန္ Against the Light ဆန္ဆန္ အလင္းေရာင္ တစ္ေစာင္း ေပးကာ ရိုက္ထားသည့္ ပံု။
ဤ သည္မွာ ပံုေကာင္း တစ္ပံု ရေစရန္ ၾကိဳတင္ျပင္ဆင္ မွဳ မ်ား မည္သို႕ ေဆာင္ရြက္ ရသည္ကို အညႊန္း သေဘာ မ်ိဳး ေဖၚျပ ျခင္း သာ ျဖစ္ပါသည္။
ကင္မရာ နည္းစနစ္ ပိုင္းဆိုင္ရာ ျပင္ဆင္မွဳ မ်ား။
မည္သည့္ အနပညာ ပိုင္းဆိုင္ရာ တြင္မဆို နည္း စနစ္ ပိုင္းဆိုင္ရာ ႏွင့္ အနုပညာ ပိုင္း ဆုိင္ရာ ( Technical and Artistic ) ဟူ၍ ႏွစ္ပိုင္း ရွိသည္။ ဤ အပိုင္း သည္ ဓါတ္ပံု ႏွင့္ ပို ဆိုင္ပါသည္။ အေၾကာင္း မွာဓါတ္ပံုသည္ ကင္မရာ ဆိုင္ရာ ပစၥည္း ပစၥယ မ်ား ကိုအျခခံ သံုးစဲြ ရသည့္ အတြက္ ျဖစ္ပါသည္။
ပံုေကာင္း တစ္ပံု ရ ရန္ အထက္တြင္ ေဖၚျပ ခဲ့သကဲ့ သို႕ ရိုက္ကူးသူ၏ အနုပညာ ဖန္တည္း မွဳ ပါသကဲ့ သို႕ ပစၥည္းကိရိယာ မ်ား၏ အေထာက္ အကူ လည္း ပါ ေန သည္။ ကင္မရာ ဆိုင္ရာ ပစၥည္းကိရိယာ မ်ား၏ အေထာက္ အကူ ပစၥည္း မ်ားကို ထိေရာက္စြာ သံုး နိုင္ရပါမည္။ ေအာက္ပါတို႕ ကို ေဆာင္ရြက္ရန္ John Enman ကအၾကံျပဳ ထားပါသည္-
၁။ အေရးအၾကီးဆံုးမွာ မိမိ ကင္မရာ ကို ေကာင္းစြာနားလည္ ရပါမည္။ ကင္မရာ လက္စဲြ Manual ကို ေသျခာစြာ ဖတ္ပါမည္။
၂။ ကင္မရာ Resolution ကို အျမင့္ ဆံုးတြင္ တတ္ နိုင္သမွ်ထားပါ။
၃။ ကင္မရာ ကိုင္တြယ္မွဳ ၌ အကၽြမ္း တ၀င္ မရွိေသးပါက အမွား မခံ သည့္ ပံု မ်ားအတြက္ အလင္းေရာင္ လည္း လံုေလာက္ပါမူ Automatic ျဖင့္ ရိုက္ပါ။
၄။ White Balance ကို ရိုက္ သည့္ ပံု သဘာ၀ ႏွင့္ လိုက္ေလွ်ာ ညီေထြ မွဳ ရွိေအာင္ သံုးပါ။ ကင္မရာ မ်ားတြင္ Auto-White Balance ရွိေစကာမူ တစ္ခါ တစ္ရံ အေရာင္ အဆင္မေျပမွဳ မ်ားရွိတတ္သည္။ White Balance setting အေရာင္မ်ားကို သေဘာေပါက္ပါက ပံု ကို ပို၍ အသက္၀င္ေစမည့္ White Balance ကို သံုး နိုင္မည္ ျဖစ္သည္။
အထက္ပါပံုမွာ အနီေရာင္ လႊမ္းေနေသာ under tungsten (incandescent) lighting အေျခအေနမွ အျပာေရာင္ သို႕ ေျပာင္းလာသည္အထိ White Balance ခ်ိန္ ထားသည္ကို နမူနာ ျပ ထားသည့္ ပံု ျဖစ္ပါသည္။
၅။ ISO ကို တတ္နိုင္သမွ် အနည္း ဆံုး တြင္ Set လုပ္ပါ။
၆။ ရိုက္ရန္ ျပင္ဆင္ ထည္းက View Finder တြင္ Subject ကို ေသခ်ာ စြာ Composition ခ်ေပးပါ။
· Composition ခ်ရာ တြင္ အေျခခံ အားျဖင့္ မမွား နိုင္သည့္ Rule of Third ကို သံုးပါ။
· ပံု ၏ေနာက္ခံ အေနွာက္ အယွက္ ( Background Distraction )မ်ား Foreground distraction မ်ား ကို ေအာက္ပါပံု တြင္ ျပထားသကဲ့သို႕ တတ္ နိုင္သမွ် ဖယ္ရွားပါ။
· သို႕ ရာ တြင္ မည္သည့္ Rule ကိုမွ ပံုေသ မမွတ္ယူဘဲ Rule မ်ားကို ခ်ိဳးေဖါက္ နိုင္သည္ကိုလည္း သတိျပဳရပါမည္။ Main Subject ႏွင့္ သဟဇာတ ျဖစ္ေစ ျဖစ္ေစ နိုင္ငည့္ ေနာက္ခံ ( Background) ရွိ အရာ၀တၱဳ မ်ားကို Focus လုပ္ထားျခင္း အားျဖင့္ ပံု၏ Context, Contrast, and Colour တို႕ သည္ အနုပညာ ေျမာက္ လာသည့္ အေျခအေနမ်ိဳး ရွိလာသည္ မ်ားလည္း ရွိပါသည္။
၇။ ေအာက္ပါနမူနာ ပံု ကဲ့ သို႕ တတ္နိုင္သမွ် Subject ကို Frame တြင္ ျဖည့္ ေပးပါ။
၈။ စိတ္၀င္စားဘြယ္ရာ ျဖစ္မည့္ Angle ကို ေရြးပါ။ ေအာက္ တြင္ သာမန္ ရိုက္ ရိုးရိုက္စဥ္မွ ခဲြ ထြက္ သည့္ Angle ယူ ထားေသာ ပံု မ်ား ကို ျပထားပါသည္။ Angle သည္ မူေသ ဟူ၍ မရွိပါ။ စိတ္ကူး ကြန္႕ ျမဴး နိုင္သလို ကြန္႕ျမဴး နိုင္သည့္ ကိစၥ ရပ္ ျဖစ္ပါသည္။
၉။ Focuing တိက် ျပတ္သားရန္ လုိပါသည္။ Shutter Release Button ကို တစ္၀က္ ႏွိပ္ထားကာ Focus Lock လုပ္ ရိုက္ပါ။ Focus ၾကိမ္းေသမွ အဆံုး ႏွိပ္ပါ။ သာမန္ အေျခအေန မ်ားတြင္ Autofocus ကိုသံုးပါ။
၁၀။ ကင္မရာ Shutter Speed, Aperture, ISO တို႕ ကို မွ် ေနေစရန္ ခ်ိန္ဆ ထားပါ။ သာမန္အားျဖင့္ တစ္ခုခု ေသာ Setting သည္ နည္းလြန္း ျခင္း မ်ားလြန္း ျခင္း မရွိသည္က ပိုေကာင္းသည္။
၁၁။ ပံု မ၀ါး ဘဲ ျပတ္သားေနေစရန္ အတြက္ ကင္မရာ ကို ျငိမ္ေနပါေစ။ ျဖစ္နိုင္ပါက Monopod, Tripod စသည္ တို႕ သံုးပါ။
၁၂။ ရိုက္ထားသမွ် ကို ျပန္ ၾကည့္ ပါ၊ ျပန္ သံုးသပ္ပါ၊ ေကာင္းသည့္ အခ်က္ ကို ေဆာင္ပါ၊ အားနည္းခ်က္မ်ားကို ေရွာင္ပါ။
၁၃။ သံုးသပ္ ခ်က္ မ်ားကို အေျခ ျပဳ ကာ ေလ့က်င့္ပါ၊ အၾကိမ္ၾကိမ္ ေလ့ က်င့္ပါ။ Angle အမ်ိဳး ၊ ေနရာ အမ်ိဳးမ်ိဳး၊ Focal Length အမ်ိဳးမ်ိဳး တို႕ ျဖင့္ ရိုက္ ၾကည့္ကာ ေလ့ က်င့္ပါ။
အမွန္ တကယ္ ရိုက္ေတာ့ မည္ဆိုလွ်င္ ဦးစြာ စဥ္းစားရမည္မွာ မိမိ မည္သို႕ အေၾကာင္း အရာ ကို တင္ျပ လိုသည္ ကို အရင္ စဥ္းစားပါ။ ယင္းေနာက္ မည္သည့္ Subject ျဖင့္ တင္ျပ ကာ ပံုျပင္ ( Story) ကို ေျပာ လိုသနည္း စဥ္းစားပါ။
ထို႕ေနာက္ ခရီးထြက္ပါ၊ လူထု ႏွင့္ေတြ႕ ဆံုပါ ၊ လူ တိုင္း တြင္ေျပာရမည့္ ပံုျပင္ ကိုယ္စီ ရွိၾကပါသည္။ ပံု ျပင္ လည္း အမ်ိဳးမ်ိဳး ရွိပါ လိမ့္မည္။ ယင္းတို႕ ကို ဓါတ္ပံု ျဖင့္ ျပန္လည္ မွ်ေ၀ ရပါမည္။
ယင္းတို႕ အနက္မွ မိမိ စိတ္၀င္ စားသည့္ ပံုျပင္ အေၾကာင္းအရာကို စိတ္ ထဲ သို႕ ႏွစ္ကာ သြင္း လိုက္ ရပါမည္။ ထိုကဲ့သို႕ ရိုက္သည့္ အခါ မိမိ၏ passion and affinity တို႕ သည္ ဓါတ္ပံုတြင္ ေပၚလာပါလိမ့္ မည္။
ေအာက္တြင္ ပံုေျပာ ေကာင္းသည့္ ပံု အခ်ိဳ႕ ကို နမူနာ ျပထားပါသည္။ ပံု မ်ား ႏွင့္ ပတ္သက္၍ ရွင္းလင္း ခ်က္ မ်ားကို ေဆာင္းပါးရွင္မ်ားက ေဖၚျပထားျခင္း မရွိဘဲ နမူနာ ပံု အျဖစ္သာ ျပထားပါသျဖင့္ ၾကည့္ သူမ်ား ကိုယ္တိုင္ပင္ ခံစားသံုးသပ္ ၾကပါရန္ ေဖၚျပ လိုပါသည္။
အခ်ဳပ္အားျဖင့္ ထပ္မံေဖၚျပပါလွ်င္ ပံုေကာင္း တစ္ပံု ဆိုသည္မွာ လက္ရွိအေျခအေန အရ အမ်ားစု လက္ခံ ထားၾကသည့္ စံ မ်ားအရ တိုင္းတာျခင္းပင္ ျဖစ္ပါသည္။ ပကတိ အမွန္ သေဘာ ဟု ဆို၍ မရပါ။ အထက္ပါ ေဖၚျပခ်က္မ်ား မွာ လည္း ေဆာင္းပါး ရွင္မ်ားက ၄င္း တို႕ ၏ အျမင္ ၊ ရွဳ ေထာင့္ မ်ားကို ေရးသားထား ျခင္းသာ ျဖစ္ပါသည္။ မၾကာ ခဏ ေဖၚျပ ခဲ့ သလို ဓါတ္ပံု သည္ အနုပညာ ရပ္ တစ္ခု ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ မိမိ၏ ခံစားမွဳ ကို အတိုင္းအဆ မရွိ လြတ္လပ္စြာ တင္ျပ နိုင္ခြင့္ ရွိေၾကာင္း ေဖၚျပ လိုပါသည္။
PDF file ကိ္ု ဒီေနရာမွာ ရယူပါ..
Credit: ဆရာဦးစိုးလိႈင္ (Country Road)
-------------------------------------------------
ကိုမ်ဳိး (lwanmapyay.blogspot.com)
ကိုမ်ဳိး (lwanmapyay.blogspot.com)