အစဥ္အလာႏွင့္ ေခတ္သစ္ပညာေရးကို ေပါင္းစပ္မည့္ ႏိုင္ဂ်ီးရီးယားပညာေရး စနစ္
ရည္မြန္ေအာင္ႏိုင္ဂ်ီးရီးယားေျမာက္ပိုင္းရွိ မူဆလင္ကေလးငယ္မ်ား အတြက္ ကုရ္အာန္က်မ္းျမတ္ပါ စာသားမ်ားအား အလြတ္ က်က္မွတ္ျခင္း၊ ႐ြတ္ဆိုျခင္း တုိ႔မွာ ေန႔စဥ္ လုပ္ငန္းေဆာင္တာမ်ား ျဖစ္ၾကသည္။ ကာႏိုၿမိဳ႕တြင္း သြားရင္းလာရင္း လမ္းေျမႇာင္ လမ္းၾကားေလး တစ္ခုရွိ ကုရ္အာန္က်မ္းစာသင္ စာသင္ေက်ာင္း တစ္ခုကို ေတြ႕ရွိခ့ဲသည္။ စာသင္ေက်ာင္းတြင္ ေယာက်္ားေလး (၈၀၀) ခန္႔သည္ ေက်ာက္သင္ပံုးမ်ား ေပၚတြင္ ေရးသားထားသည့္ က်မ္းစာပိုဒ္မ်ားကို ရြတ္ဆို ေနၾကသည္။ တစ္ေန႔တာလံုး ရြတ္ဆိုေနရျခင္း ျဖစ္သည္။ ယင္းကေလးငယ္ အမ်ားစု အတြက္ေတာ့ က်မ္းစာပါ စာသားမ်ား ရြတ္ဆို ရျခင္းသည္ သူတို႔ရရွိ ေနသည့္ တစ္ခုတည္းေသာ ပညာေရး ျဖစ္သည္။
ႏိုင္ဂ်ီးရီးယားႏိုင္ငံတစ္၀န္းတြင္ ကေလးငယ္ (၁၁) သန္းခန္႔မွာ အစၥလာမ္႐ိုးရာ အစဥ္အလာ ပညာေရးက လဲြၿပီး အျခား ျပင္ပ ပညာေရး စနစ္ မ်ားႏွင့္ ထိေတြ႕ရျခင္း မရွိေခ်။ သို႔ေသာ္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈမ်ား ျပဳလုပ္ရန္ အခ်ိန္က် ေနၿပီး ပိုမုိက်ယ္ျပန္႔ေသာ ပညာေရး စနစ္ကို က်င့္သံုးရန္ လိုအပ္ေနၿပီ ျဖစ္ေၾကာင္း ယူဆမႈမ်ားရွိလာ ေနၿပီျဖစ္သည္။
ကၽြန္ေတာ္တစ္သက္လံုး ကုရ္အာန္က်မ္းစာကိုသင္ယူလာခဲ့ရတာပါ၊ အေနာက္ တိုင္း ပညာေရးဆုိတာ မူးလို႔႐ႈစရာေတာင္ မရွိခဲ့ပါဘူး၊ ဒါေပမဲ့ ေခတ္သစ္ လူ႔အဖဲြ႕အစည္းရဲ႕ စိန္ေခၚမႈေတြကို ယွဥ္ၿပိဳင္ဖို႔ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲဖို႔ လိုပါတယ္ ဟု အစၥလာမ္ ဘာသာေရးဆရာ အဗၺဒူရာမန္ မာဒ္က ကေလး ငယ္မ်ား အား အာရဘီ စကားလံုးမ်ား သင္ၾကားေနရင္း ေျပာဆုိခဲ့သည္။
ေန႔ခင္းဘက္ ၀တ္ျပဳပူေဇာ္ အၿပီးတြင္ ကေလးငယ္ (၃၀) ဦးခန္႔မွာ သခ်ၤာ၊ ေဟာက္ဆာ ဘာသာစကား၊ အဂၤလိပ္ႏွင့္ အျခား လူမႈသိပၸံပညာရပ္ မ်ားကို သင္ယူရသည္။ ၎ ၏ တပည့္တခ်ဳိ႕မွာ အလယ္တန္း ေအာင္ျမင္ၿပီး ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ကုရ္အာန္ က်မ္းစာ အျပင္ အေနာက္တုိင္းပညာေရး ကိုပါ သင္ယူေန ၾကၿပီ ျဖစ္ေၾကာင္း၊ သို႔ေသာ္ ဘိုကိုဟာရမ္ အဖဲြ႕၏ အႏၱရာယ္ကို ေၾကာက္လန္႔ ေနရေသးေၾကာင္း မာဒ္ က ေျပာဆုိခဲ့သည္။
ဘိုကိုဟာရမ္မွာ ေဟာက္ဆာဘာသာ စကားျဖင့္ အေနာက္တုိင္း ပညာေရးကို ပိတ္ပင္ တားျမစ္သည္ဟု အဓိပာယ္ရၿပီး ႏိုင္ဂ်ီးရီးယား အေရွ႕ ေျမာက္ပိုင္းရွိ စာသင္ေက်ာင္းမ်ားကို တုိက္ခိုက္မႈမ်ား ျပဳလုပ္ခဲ့သည့္ အဖဲြ႕ျဖစ္သည္။ အဖဲြ႕သည္ တင္းၾကပ္ေသာ အစၥလာမ္ ဘာသာေရးအား ေယာက်္ား ေလးမ်ား ကိုသာ သင္ၾကားေပးရန္ ဆႏၵရွိေနသည္။ ဘိုကိုဟာရမ္သည္ ကာႏိုၿမိဳ႕တြင္ လႈပ္ရွားမႈမ်ား ရွိေနၿပီး ေမလ (၁၈) ရက္ေန႔ ဗံုးခဲြ တိုက္ခုိက္မႈေၾကာင့္ လူအေျမာက္အမ်ား ေသဆံုးခဲ့ၿပီး ျဖစ္သည္။
စာသင္ေက်ာင္း မတက္ေရာက္ႏိုင္ေသာ ကေလးမ်ားသည္ ေနအိမ္တြင္သာ ေနထိုင္ၾကၿပီး ယင္းေနာက္ လမ္းမေပၚတြင္ ပစၥည္းမ်ား လိုက္လံ ေရာင္းခ် ရေၾကာင္း အသက္ (၁၂) ႏွစ္ အရြယ္ ဖာတီမာ ဆိုသူ မိန္းကေလးတစ္ဦးက ၎ ၏ စာသင္ေက်ာင္း ေရွ႕တြင္ ေျပာဆုိခ့ဲသည္။ ယင္းကေလးငယ္ မ်ားအား စာေရးခုိင္းလွ်င္ အေသးအဖဲြ႕ေလးေတြ ကိုပင္ မေရးသားႏိုင္ ၾကေၾကာင္း၊ ၎ ကေတာ့ ေရးႏိုင္ ဖတ္ႏိုင္ေၾကာင္း ဖာတီမာက ေျပာဆိုခဲ့သည္။
ဖာတီမာက ၎ သည္ အဂၤလိပ္ဘာသာ စကားကိုလည္း သင္ယူေနရေၾကာင္း၊ အိမ္ျပန္ေရာက္ လွ်င္ လည္း ညီငယ္ ညီမငယ္ကို မ်ားကို စာျပန္ သင္ေပး ရေၾကာင္း ေျပာဆုိခဲ့သည္။ ဖာတီမာအား စာသင္ေက်ာင္း တက္ေရာက္ ခြင့္ျပဳျခင္းသည္ လူ႔အဖဲြ႕အစည္း တစ္ခုလံုးကို ပညာေပးျခင္းႏွင့္ ဆင္တူ ေၾကာင္း၊ ဖာတီမာေၾကာင့္ ရြယ္တူတန္းတူမ်ား စာသင္ေက်ာင္း တက္ေရာက္ခ်င္လာၾကေၾကာင္း ၎ ၏ အဘုိးျဖစ္သူက ေျပာဆုိခဲ့သည္။
ၿငိမ္းခ်မ္းေရးသို႔သြားရာလမ္းလား
ပညာမတတ္ေသာ လူငယ္မ်ားအား ဘိုကိုဟာရမ္က ေသြးေဆာင္စည္း႐ုံးၿပီး တုိက္ခိုက္ေရးသမားမ်ား အျဖစ္ အသံုးခ်ႏုိင္ေၾကာင္း ႏိုင္ဂ်ီးရီးယားတြင္ စိုးရိမ္မႈမ်ား ရွိလာေနၿပီ ျဖစ္သည္။ ကာႏိုျပည္နယ္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴး ရာဘီယူမူဆာ ကြန္ကြာဆုိကလည္း ပညာေရး ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈမ်ား ျပဳလုပ္ရန္ ကမကထ ျပဳလုပ္ေဆာင္ေနၿပီ ျဖစ္သည္။ စာမတတ္ေျမာက္ျခင္း၊ ဆင္းရဲမဲြ ေတျခင္းႏွင့္ ပဋိပကၡမ်ား ျဖစ္ပြားျခင္း တုိ႔ၾကား ဆက္ႏႊယ္မႈရွိေနေၾကာင္း အစိုးရ က သိရွိနားလည္လာေနၿပီ ျဖစ္ေၾကာင္း ၎ က ေျပာဆုိခဲ့ သည္။ သို႔ေသာ္ ကာႏိုတြင္ အေနာက္တုိင္း ပညာေရးသည္ သင့္ေတာ္မႈ ရွိသလို အစၥလာမ္ ပညာေရးမွာ လည္း သင့္ေတာ္မႈရွိေသာ ပညာေရးဟု ယူဆထားေသာေၾကာင့္ ႏွစ္ခုစလံုးကို တစ္ၿပိဳင္နက္တည္း က်င့္ သံုးႏုိင္ရန္ လုပ္ေဆာင္ရမည္ ျဖစ္ေၾကာင္း ယင္းနည္းလမ္းျဖင့္သာ ႏုိင္ငံတုိးတက္ေအာင္ လုပ္ေဆာင္ႏုိင္ မည္ဟု ယံုၾကည္ေၾကာင္း မူဆာကြန္ကြာ က ေျပာဆုိခဲ့သည္။
ကိုလိုနီအေငြ႕အသက္
ပညာေရးႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး အျငင္းပြားျခင္းမွာ ထူးျခားေသာကိစၥတစ္ခုေတာ့ မဟုတ္ခဲ့ပါ။ ႏိုင္ဂ်ီးရီးယား တြင္ အစၥလာမ္ ဘာသာတရား ေျခကုပ္ ယူခဲ့သည္မွာ ႏွစ္တစ္ေထာင္ ေက်ာ္ၾကာျမင့္ခဲ့ၿပီ ျဖစ္ၿပီး ေလာကီ ပညာေရးမွာမူ မၾကာေသးမီကမွ ေပါက္ေသာ ေရႊၾကာပင္သာ ျဖစ္သည္။
အာဖရိကသားမ်ားစြာ ပါ၀င္ေသာ ၿဗိတိသွ်တပ္မ်ားသည္ ကာႏိုအား ၁၉၀၃ ခုႏွစ္တြင္ သိမ္းပိုက္ခဲ့သည္။ ယင္းအခ်ိန္ မွစၿပီး အေနာက္တုိင္း ပညာေရးႏွင့္ ကိုလိုနီစနစ္တို႔ၾကား ဆက္စပ္မႈရွိသည္ ဟု ယူဆျခင္း၊ အစၥလာမ္ဘာသာအား ၿခိမ္းေျခာက္ ေနသည္ဟု ယူဆျခင္း တို႔ေၾကာင့္ အေနာက္ တုိင္းပညာေရး ဆုိလွ်င္ မည္သည့္ ပံုစံကိုမွ မလုိခ်င္ၾကေတာ့ဘဲ ဆန္႔က်င္မႈမ်ား ရွိလာခဲ့သည္။
ဘာသာေရးဆိုင္ရာ စာသင္ေက်ာင္းမ်ားတြင္ ေခတ္သစ္ပညာေရးကိုပါ ထည့္သြင္း သင္ၾကားရန္ လို အပ္ေၾကာင္း ယူဆခဲ့သည့္ ဘာသာေရး ဆရာမ်ား ပင္လ်င္ အေစာပိုင္းတြင္ စိတ္ပူပန္ခဲ့ၾကသည္။ သို႔ေသာ္ တျဖည္းျဖည္းျဖင့္ ျပည္နယ္သားမ်ားသည္ ၎ တုိ႔ မရရွိခဲ့သည္ စိတ္ကူးအိပ္မက္မ်ား သားသမီး မ်ား အေကာင္အထည္ရွိရွိ ဆုတ္ကိုင္မိလာေစေရး အတြက္ အေနာက္တိုင္းပညာေရးသည္သာ တစ္ခု တည္းေသာ ေလွကားျဖစ္ေၾကာင္း သိရွိ နားလည္လာၾကသည္။ ဖာတီမာတြင္လည္း ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ႀကီး မ်ား ရွိေနပါသည္။ သမီးက ဆရာ၀န္ ဒါမွမဟုတ္ ေရွ႕ေနျဖစ္ခ်င္ပါတယ္။ ဒါေတြက သမီးရဲ႕ အိပ္မက္ေတြ ပါပဲ၊ ရည္မွန္းခ်က္ မျပည့္မခ်င္း အိမ္ေထာင္မျပဳပါဘူးရွင္ ဟု ဖာတီမာ က ေျပာဆုိခဲ့သည္။
Ref: Nigeria schools walk line between Islamic and Western traditions By Will Ross:BBC
The Messenger
-------------------------------------------------
ကိုမ်ဳိး (lwanmapyay.blogspot.com)