ေသြးလြန္တုပ္ေကြး ေရာဂါႏွိမ္နင္းမည့္ ျခင္လိမၼာမ်ား ဘရာဇီးျဖန္႔ျဖဴ း
ရီယုိဒီဂ်ေနရုိၿမိဳ႕ရွိ ဘရာဇီး သုေတသီ မ်ားသည္ ေသြးလြန္ တုပ္ေကြး ေရာဂါပုိးကုိ ႏွိမ္ နင္းႏုိင္သည့္ ဘက္တီးရီးယားပုိး တစ္မ်ဳိး ပါ၀င္ေသာ ျခင္မ်ားကို ျဖန္႔ျဖဴး လ်က္ ရွိေၾကာင္း သိရသည္။
အဆုိပါျခင္မ်ားက သားေပါက္၍ ျခင္အေရအတြက္ တုိးပြား လာရာမွ ေသြးလြန္တုပ္ေကြး သယ္ေဆာင္ သည့္ျခင္မ်ား ေလ်ာ့ပါးကာ ေသြးလြန္တုပ္ေကြး ေရာဂါ လည္း ေပ်ာက္ကြယ္ သြားမည္ဟု သုေတသီမ်ားက ေမ်ွာ္လင့္ထားသည္။
အဆုိပါ စီမံကိန္းကုိ ၾသစေၾတးလ်၊ ဗီယက္နမ္ႏွင့္ အင္ဒုိနီးရွားႏုိင္ငံတုိ႔တြင္လည္း စမ္းသပ္လုပ္ကုိင္လ်က္ရွိသည္။ ယင္းျခင္မ်ားတြင္ ပါ၀င္သည့္ Wolbachia အမည္ရွိ ဘက္တီးရီးယားပုိးသည္ အျခားေသာ ဘက္တီးရီးယား ပုိးမ်ားကုိသာ ကူးစက္ႏုိင္ၿပီး လူသားမ်ားသို႔ ကူးစက္ႏုိင္ျခင္းမရွိဟု သိရသည္။ Wolbachia ကုိ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္အတြင္း ၾသစေၾတးလ်ႏုိင္ငံ မုိနာရွ္တကၠသုိလ္တြင္စတင္၍ သုေတသနျပဳလုပ္ခဲ့ျခင္းျဖစ္ၿပီး ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ အေရာက္တြင္ Wolbachia ဘက္တီးရီးယားပါ၀င္သည့္ ျခင္ျဖန္႔ျဖဴ းေရးစီမံကိန္းႀကီး စတင္ခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။
လက္ေတြ႕ျဖန္႔ျဖဴ းျခင္းမျပဳမီ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္မွ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ၾကား ငါးႏွစ္တာလုံးလုံး သုေတသီမ်ားသည္ မိမိတုိ႔၏ လက္မ်ားတြင္ အဆုိပါျခင္မ်ားကုိ ကုိက္ခဲေစ၍ လူသားမ်ားကို ကူးစက္ႏုိင္ျခင္း ရွိမရွိ လက္ေတြ႕စမ္းသပ္ခဲ့ၾက သည္ဟု ဆုိသည္။ Wolbachia မ်ားကို အင္းဆက္ပုိးမႊား ၆၀ ရာခုိင္ႏႈန္းတြင္ ေတြ႕ရွိရၿပီး ယင္းက ေသြးလြန္ တုပ္ေကြးျဖစ္ေစသည့္ အီးဒိစ္ျခင္က်ားမ်ားအတြက္ ထုိးေဆးသဖြယ္ျဖစ္လာကာ အဆုိပါျခင္မ်ားရွိ ေသြးလြန္ တုပ္ေကြး ပုိးမ်ား ပ်ံ႕ပြားမႈကုိ ရပ္တန္႔ေစႏုိင္မည္ျဖစ္သည္။
ဘရာဇီးတြင္ ပထမဆုံးစမ္းသပ္မႈအေနျဖင့္ ရီယုိဒီဂ်ေနရုိၿမိဳ႕၏ေျမာက္ဘက္ တူဘီယာကန္ဂါၿမိဳ႕နယ္၌ တစ္လလွ်ၽင္ Wolbachia ပါ၀င္ေသာ ျခင္အေကာင္ေရ ၁၀၀၀၀ ႏႈန္းျဖင့္ ေလးလျဖန္႔ျဖဴ းသြားမည္ဟု သိရသည္။
Wolbachia ပါ၀င္ေသာ ျခင္ထီးမ်ားႏွင့္ ပုံမွန္ျခင္မမ်ား မ်ဳိးစပ္ပါက ျခင္မ၏ဥမ်ားက သားေလာင္းမ်ား ျဖစ္လာႏုိင္ ေတာ့မည္ မဟုတ္ေပ။ အကယ္၍ ျခင္ထီးႏွင့္ျခင္မ ႏွစ္ေကာင္လုံးတြင္ Wolbachia ပါရွိေနမည္ သို႔မဟုတ္ ျခင္မတြင္ Wolbachia ပါရွိေနမည္ဆုိပါက ေနာက္ပုိင္းေပါက္ဖြား လာသည့္ ျခင္မ်ားအေနျဖင့္ Wolbachia ဘက္တီးရီးယားကုိသာ သယ္ေဆာင္ ၾကမည္ဟု သိရသည္။
ေသြးလြန္တုပ္ေကြးေရာဂါသည္ ဘရာဇီးတြင္ ႏွစ္ေပါင္း ၂၀ ၾကာ ေပ်ာက္ကြယ္ ေနရာမွ ၁၉၈၁ ခုႏွစ္တြင္ ျပန္လည္ ေပၚေပါက္လာျခင္းျဖစ္ၿပီး ယင္းမွ ႏွစ္ေပါင္း ၃၀ အၾကာ မ်က္ေမွာက္ေခတ္တြင္ ဘရာဇီး၌ ေသြးလြန္တုပ္ေကြး ျဖစ္ပြားသူ ခုနစ္သန္းရွိေၾကာင္း အစီရင္ခံစာမ်ားအရ သိရသည္။
ဘရာဇီးသည္ ကမာၻေပၚတြင္ ေသြးလြန္တုပ္ေကြးျဖစ္ပြားမႈႏႈန္း အမ်ားဆုံးႏုိင္ငံျဖစ္ၿပီး ၂၀၀၉ ခုႏွစ္မွ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္ အၾကား ေသြးလြန္တုပ္ေကြး ေၾကာင့္ ေသဆုံးသူ ၈၀၀ ရွိေၾကာင္း သိရသည္။
Ref:BBC
စည္သူေက်ာ္စြာ
News Watch(ေစာင့္ၾကည့္သတင္းဂ်ာနယ္)
အဆုိပါျခင္မ်ားက သားေပါက္၍ ျခင္အေရအတြက္ တုိးပြား လာရာမွ ေသြးလြန္တုပ္ေကြး သယ္ေဆာင္ သည့္ျခင္မ်ား ေလ်ာ့ပါးကာ ေသြးလြန္တုပ္ေကြး ေရာဂါ လည္း ေပ်ာက္ကြယ္ သြားမည္ဟု သုေတသီမ်ားက ေမ်ွာ္လင့္ထားသည္။
အဆုိပါ စီမံကိန္းကုိ ၾသစေၾတးလ်၊ ဗီယက္နမ္ႏွင့္ အင္ဒုိနီးရွားႏုိင္ငံတုိ႔တြင္လည္း စမ္းသပ္လုပ္ကုိင္လ်က္ရွိသည္။ ယင္းျခင္မ်ားတြင္ ပါ၀င္သည့္ Wolbachia အမည္ရွိ ဘက္တီးရီးယားပုိးသည္ အျခားေသာ ဘက္တီးရီးယား ပုိးမ်ားကုိသာ ကူးစက္ႏုိင္ၿပီး လူသားမ်ားသို႔ ကူးစက္ႏုိင္ျခင္းမရွိဟု သိရသည္။ Wolbachia ကုိ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္အတြင္း ၾသစေၾတးလ်ႏုိင္ငံ မုိနာရွ္တကၠသုိလ္တြင္စတင္၍ သုေတသနျပဳလုပ္ခဲ့ျခင္းျဖစ္ၿပီး ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ အေရာက္တြင္ Wolbachia ဘက္တီးရီးယားပါ၀င္သည့္ ျခင္ျဖန္႔ျဖဴ းေရးစီမံကိန္းႀကီး စတင္ခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။
လက္ေတြ႕ျဖန္႔ျဖဴ းျခင္းမျပဳမီ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္မွ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ၾကား ငါးႏွစ္တာလုံးလုံး သုေတသီမ်ားသည္ မိမိတုိ႔၏ လက္မ်ားတြင္ အဆုိပါျခင္မ်ားကုိ ကုိက္ခဲေစ၍ လူသားမ်ားကို ကူးစက္ႏုိင္ျခင္း ရွိမရွိ လက္ေတြ႕စမ္းသပ္ခဲ့ၾက သည္ဟု ဆုိသည္။ Wolbachia မ်ားကို အင္းဆက္ပုိးမႊား ၆၀ ရာခုိင္ႏႈန္းတြင္ ေတြ႕ရွိရၿပီး ယင္းက ေသြးလြန္ တုပ္ေကြးျဖစ္ေစသည့္ အီးဒိစ္ျခင္က်ားမ်ားအတြက္ ထုိးေဆးသဖြယ္ျဖစ္လာကာ အဆုိပါျခင္မ်ားရွိ ေသြးလြန္ တုပ္ေကြး ပုိးမ်ား ပ်ံ႕ပြားမႈကုိ ရပ္တန္႔ေစႏုိင္မည္ျဖစ္သည္။
ဘရာဇီးတြင္ ပထမဆုံးစမ္းသပ္မႈအေနျဖင့္ ရီယုိဒီဂ်ေနရုိၿမိဳ႕၏ေျမာက္ဘက္ တူဘီယာကန္ဂါၿမိဳ႕နယ္၌ တစ္လလွ်ၽင္ Wolbachia ပါ၀င္ေသာ ျခင္အေကာင္ေရ ၁၀၀၀၀ ႏႈန္းျဖင့္ ေလးလျဖန္႔ျဖဴ းသြားမည္ဟု သိရသည္။
Wolbachia ပါ၀င္ေသာ ျခင္ထီးမ်ားႏွင့္ ပုံမွန္ျခင္မမ်ား မ်ဳိးစပ္ပါက ျခင္မ၏ဥမ်ားက သားေလာင္းမ်ား ျဖစ္လာႏုိင္ ေတာ့မည္ မဟုတ္ေပ။ အကယ္၍ ျခင္ထီးႏွင့္ျခင္မ ႏွစ္ေကာင္လုံးတြင္ Wolbachia ပါရွိေနမည္ သို႔မဟုတ္ ျခင္မတြင္ Wolbachia ပါရွိေနမည္ဆုိပါက ေနာက္ပုိင္းေပါက္ဖြား လာသည့္ ျခင္မ်ားအေနျဖင့္ Wolbachia ဘက္တီးရီးယားကုိသာ သယ္ေဆာင္ ၾကမည္ဟု သိရသည္။
ေသြးလြန္တုပ္ေကြးေရာဂါသည္ ဘရာဇီးတြင္ ႏွစ္ေပါင္း ၂၀ ၾကာ ေပ်ာက္ကြယ္ ေနရာမွ ၁၉၈၁ ခုႏွစ္တြင္ ျပန္လည္ ေပၚေပါက္လာျခင္းျဖစ္ၿပီး ယင္းမွ ႏွစ္ေပါင္း ၃၀ အၾကာ မ်က္ေမွာက္ေခတ္တြင္ ဘရာဇီး၌ ေသြးလြန္တုပ္ေကြး ျဖစ္ပြားသူ ခုနစ္သန္းရွိေၾကာင္း အစီရင္ခံစာမ်ားအရ သိရသည္။
ဘရာဇီးသည္ ကမာၻေပၚတြင္ ေသြးလြန္တုပ္ေကြးျဖစ္ပြားမႈႏႈန္း အမ်ားဆုံးႏုိင္ငံျဖစ္ၿပီး ၂၀၀၉ ခုႏွစ္မွ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္ အၾကား ေသြးလြန္တုပ္ေကြး ေၾကာင့္ ေသဆုံးသူ ၈၀၀ ရွိေၾကာင္း သိရသည္။
Ref:BBC
စည္သူေက်ာ္စြာ
News Watch(ေစာင့္ၾကည့္သတင္းဂ်ာနယ္)