မိႈင္းမိ ႏႈတ္က်ိဳးေနတာမ်ားရဲ႕ ေနာက္ကြယ္မွာ
ျမန္မာစာ ျမန္မာစကား ခၽြတ္ျခံဳက်ေနတဲ့ ကာလႀကီးမွာ ဒါကို ေျပာရင္ ေျပာတဲ့သူက ႐ူးရာက်ပါ လိမ့္မယ္။
ဒါေပမယ့္ မေျပာဘဲလည္း မေနႏိုင္လို႔ ႐ူးေၾကာင္ မူးေၾကာင္နဲ႔ ထေျပာ လိုက္ပါတယ္။
စကားလံုးေတြရဲ႕ အလ်ားအတာကို တြက္ဆသင့္တဲ့ အေၾကာင္းပါ။
အဖြဲ႕အစည္းေတြ၊ အမ်ားနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ေကာင္းရာ မြန္ရာ လုပ္ေန သူေတြက စကားလံုးေတြကို သိပ္ဂ႐ုစိုက္ ၾကပါတယ္။
အထင္ရွားဆံုးက ျပည့္တန္ဆာဆိုတဲ့ အသံုးအႏႈန္းကိုပါ။ ဖာ၊ ဖာသည္ အစရိွသျဖင့္လည္း အနက္ဖြင့္ႏိုင္တဲ့ prostitute ဆိုတဲ့ စကားလံုးကို အေစာပိုင္းမွာ Commercial Sex Worker (အတိုေကာက္ CSW) လို႔ ေခၚခဲ့ၾကပါတယ္။ စီးပြားျဖစ္ လိင္လုပ္သားေပါ့။ သို႔ေသာ္ အဂၤလိပ္စကားမွာ အဲဒီ့ စီးပြားျဖစ္ဆိုတဲ့ ေဝါဟာရက ႐ိုင္းတဲ့ အနက္နဲ႔လည္း သံုးပါတယ္။ သိပ္စီးပြားေရးဆန္တာပဲ၊ အၿမီးက်က္ အၿမီးစား၊ ေခါင္းက်က္ေခါင္းစားဆိုတဲ့ သေဘာဘက္ ႏြယ္ေနတတ္တယ္။
ဒါ့ေၾကာင့္ အခုေနာက္ပိုင္းမွာ စီးပြားျဖစ္ကို ျဖဳတ္လိုက္ၾကၿပီး လိင္လုပ္သား (Sex Worker) လို႔ ေျပာင္းလဲ ေခၚေဝၚ သံုးႏႈန္းလာၾကပါတယ္။
ေနာက္ထပ္ ထင္ရွားတဲ့ ဥပမာတစ္ခုကေတာ့ အိပ္(ခ်္)အိုင္ဗွီ ပိုးရိွသူမ်ားပါပဲ။ အိပ္(ခ်္)အိုင္ဗွီ ပိုးရိွသူ (HIV-positive people) လို႔ အရင္က ေခၚခဲ့ၾကေပမယ့္ အခုအခါမွာေတာ့ အိပ္(ခ်္)အိုင္ဗွီ/ေအအိုင္ဒီအက္(စ္)ျဖင့္ ေနထိုင္လ်က္ ရိွသူမ်ား (People Living with HIV/AIDS အတိုေကာက္ PLHA) လို႔ ေျပာင္းလဲ ေခၚေဝၚ သံုးႏႈန္းလာခဲ့ၾက ပါတယ္။
အလားတူပဲ လူကုန္ကူးခံလိုက္ရသူ သားေကာင္မ်ား (trafficked victims) လို႔ မသံုးေတာ့ဘဲ လူကုန္ကူး ခံလိုက္ ရသူမ်ား (trafficked persons) လို႔ ေျပာင္းသံုးလာတာေတြလည္း ေတြ႕ရတယ္။
ဘာျဖစ္လို႔ အဲသလို စကားလံုးေတြကို အေလးထားေနတာလဲလို႔ ေမးစရာ ရိွပါတယ္။
ေရွးက လူျပက္ေတြ ျပက္ခဲ့တဲ့ ျပက္လံုးကိုပဲ ျပန္ကိုးကားပါရေစ။ အေမအရြယ္ မိန္းမႀကီး တစ္ေယာက္ကို “အေဒၚႀကီးက ကၽြန္ေတာ့္ အေမနဲ႔ တူလိုက္တာဗ်ာ”လို႔ ေျပာရင္ ဟိုအမယ္ႀကီး သေဘာေတြက်ေနမွာ ျဖစ္ေပမယ့္ “အေဒၚႀကီးက ကၽြန္ေတာ့္အေဖ့ မယားႀကီးနဲ႔ တူလိုက္တာဗ်ာ”လို႔ ေျပာရင္ ပါး ထခ်မွာေပါ့။
သေဘာသြား ဘယ္ေလာက္တူတူ၊ သံုးတဲ့ အသံုးအႏႈန္း လြဲသြားရင္ အျမင္နဲ႔ အယူအေကာက္ေတြ လြဲကုန္ႏိုင္ တာမ်ိဳးမို႔ တစ္ဖက္သားကို ငဲ့ညႇာတဲ့အေနနဲ႔ စကားလံုးေတြကို သတိထားၾကရတာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
အခုေခတ္လူမ်ားမ်ားက စာဖတ္လည္း မနာ၊ စာလံုးေပါင္းေတာင္ မွန္ေအာင္ မေပါင္းႏိုင္တဲ့အျပင္ ကိုယ္ပိုင္ဉာဏ္နဲ႔ ဆင္ျခင္တံုတရားဆိုတာလည္း ေခါင္းပါးလြန္းေနရွာၾကေတာ့ တခ်ိဳ႕စကားလံုးေတြကို အလြယ္တကူ ယူသံုးေနၾက တယ္။ ဒါေပမယ့္ သူတို႔စကားလံုးေတြက ဘယ္ေရာက္လို႔ ဘယ္ေပါက္မွန္း မသိရွာၾကဘူး။
ကၽြန္ေတာ့္နားထဲမွာ အျမဲတန္း ေထာ္ေလာ္ကန္႔လန္႔ျဖစ္ေနတဲ့ စကားလံုးက “ျပည္သူ”ဆိုတဲ့ စကားလံုးပါ။ အဲဒီ့ စကားလံုးဟာ အင္မတန္မွ ကြန္ျမဴနစ္ေစာ္၊ ဆိုရွယ္လစ္ေစာ္ နံလွပါတယ္။ “လုပ္သား ျပည္သူ႔ ေန႔စဥ္” သတင္း စာႀကီးကို ေျပးျမင္လိုက္မိေစသလို တစ္ခ်ိန္က ကြန္ျမဴနစ္ႏိုင္ငံေတြ ျဖစ္တဲ့ ယူဂိုဆလားဗွီးယား၊ ပိုလန္၊ ခ်က္ကိုစလို ဗွက္ခီးယားတို႔ရယ္၊ ယေန႔ထက္တိုင္ ရိွေနဆဲျဖစ္တဲ့ ဗီွယက္နမ္၊ ေျမာက္ကိုရီးယားတို႔ရယ္က ျပည္သူ႔တပ္မေတာ္ (People’s Army) ဆိုတာႀကီးေတြကိုလည္း သတိရသြားေစပါတယ္။
အဲဒါကို “ျပည္သူ”လို႔ မသံုးဘဲ “လူထု”လို႔ ျဖစ္ေစ “လူအမ်ား”လို႔ျဖစ္ေစ ေျပာင္းသံုးလိုက္မယ္ဆိုရင္ ကြန္ျမဴနစ္ေစာ္ သိပ္နံေတာ့မယ္ မထင္ဘူး။
သည္ေနရာမွာ “မိဘျပည္သူမ်ားခင္ဗ်ား”လို႔ လစဥ္ အစခ်ီတတ္တဲ့ သမၼတေတာ့ နည္းနည္း ကသိကေအာက္ ျဖစ္သြားမယ္ ထင္တယ္။ “တိုင္းသူျပည္သား လူအမ်ားတို႔ ခင္ဗ်ား”ဆိုရင္လည္း သက္ဦးဆံပိုင္ ရွင္ဘုရင့္ေလ ျဖစ္ေနႏိုင္တယ္။ “မိဘ လူထု ခင္ဗ်ား” “မိဘ လူအမ်ားခင္ဗ်ား”ဆိုလည္း အာေတြ႕စရာ အေၾကာင္း မရိွဘူး။ “မိဘ”ႀကီး မထည့္ဘဲ “ႏိုင္ငံသူ ႏိုင္ငံသားအေပါင္းတို႔ ခင္ဗ်ား”ဆိုရင္ေတာ့ ေတာ္ေတာ္ေလး အဆင္ေခ်ာသြားမယ္ ထင္တယ္။
ေျပာရတာေတာ့ ခက္တယ္။ သမၼတႀကီးအပါအဝင္ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ အရြယ္တန္းေတြက စၿပီး ေနာက္ပိုင္း လူငယ္ လူရြယ္ေတြအထိ သည္ ေရႊဆိုရွယ္လစ္ေခတ္ႀကီးမွာ လူျဖစ္လာရေတာ့ ဆိုရွယ္လစ္အသံုးအႏႈန္း ျဖစ္ေနတဲ့ “ျပည္သူ” ဆိုတာႀကီးကို “ႏႈတ္က်ိဳး”ေနၾကတယ္။ သို႔ေသာ္ သည္စကားလံုးကို စိုက္လိုက္မတ္တတ္ သံုးေနျခင္း အားျဖင့္ သမၼတႀကီးသည္လည္း “ဆိုရွယ္လစ္အေငြ႕အသက္”ကို ဖက္တြယ္ထားဆဲ ျဖစ္ေနေလဘိသကဲ့သို႔ သေဘာသြား သက္ေနေစတာကို သတိခ်ပ္သင့္မယ္ ထင္ပါတယ္။
ေနာက္ထပ္ဆိုးရြားတဲ့ ေဝါဟာရတစ္လံုးက ဟိုတစ္ရက္က ၾကားလိုက္တာပါ။ “ဆူပူအၾကမ္းဖက္မႈ”တဲ့ ခင္ဗ်။
ဟား… ဆိုးလိုက္တာ။ “ဆူပူတာ”နဲ႔ “အၾကမ္းဖက္တာ”ကို “လံုးခ်”လိုက္တဲ့အခါ လူစုလူေဝးနဲ႔ ဆႏၵေဖာ္ထုတ္တဲ့ အခါ၊ ေၾကြးေၾကာ္သံေတြ ဟစ္ေၾကြးတဲ့အခါ “ႏွိပ္ကြပ္ခ်င္စရာ” “အၾကမ္းဖက္မႈမဟာ”အျဖစ္ တာဝန္ရိွသူေတြက ခံယူကုန္ၾကပါေတာ့မယ္။
ဒီမိုကေရစီ အေျခခံမူမွာ လြတ္လပ္ေသာ သေဘာဆႏၵမ်ားက လူတိုင္းမွာ ရိွေနႏိုင္ပါတယ္။ အဲဒါဟာ အေျခခံ လူ႔အခြင့္အေရးပါ။ သူနဲ႔ ဆက္ေနတာက “လြတ္လပ္စြာ ထုတ္ေဖာ္ခြင့္”ပါပဲ။ လြတ္လပ္စြာ ထုတ္ေဖာ္ရာမွာ ပံုစံအမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႔ ျဖစ္ေနႏိုင္ပါတယ္။ စုေဝးႏိုင္တယ္၊ လွည့္လည္ႏိုင္တယ္၊ ကန္႔ကြက္ ဆႏၵျပႏိုင္တယ္၊ ေၾကြးေၾကာ္ သံေတြ၊ ေတာင္းဆုိခ်က္ေတြ၊ သံခ်ပ္ေတြ ဟစ္ေအာ္ႏိုင္ပါတယ္။
အဲသလို မိမိတို႔ရဲ႕ သေဘာဆႏၵကို လြတ္လပ္စြာ ဟစ္ေၾကြးျခင္းဟာ “ဆူပူတာ”ထဲမွာ အၾကံဳးဝင္ေနႏိုင္ေပမယ့္ “အၾကမ္းဖက္တာ”နဲ႔ေတာ့ လားလားမွ် မသက္ဆိုင္ပါဘူး။
ရဲအရာရိွ တစ္ဦးရဲ႕ ႏႈတ္ထြက္စကားလံုးအျဖစ္ အဲဒီ့စကားလံုး ႏွစ္လံုးကို ေပါင္းစပ္ၿပီး သံုးလိုက္တာကို အမွတ္ မထင္ ၾကားလိုက္ရတာပါ။ ၾကားလိုက္ရတဲ့ ေနရာက ရဲအရာရိွႀကီးမ်ားအတြက္ ရပ္ရြာအတြင္း ရဲလုပ္ငန္း ေဆာင္ရြက္ျခင္းနဲ႔ လူစုလူေဝးစီမံခန္႔ခြဲမႈ သင္တန္းမွာျဖစ္ပါတယ္။
အဲဒီ့သင္တန္းမွာ အဓိက အခ်က္က ဆႏၵျပတာေတြ၊ စီတန္းလွည့္လည္တာေတြ၊ ဆန္႔က်င္ကန္႔ကြက္ပြဲေတြဟာ ဘယ္ႏိုင္ငံမွာမွ ေရွာင္လႊဲလို႔ မရႏိုင္တဲ့ ျဖစ္ရပ္ေတြ ျဖစ္တယ္။ ရဲတပ္ဖြဲ႕ရဲ႕ တာဝန္က လူ႔အခြင့္အေရးကို ခ်ိဳးေဖာက္ ျခင္း မရိွဘဲ တရားဥပေဒစိုးမိုးေရးကို ေဖာ္ေဆာင္သြားရမွာ ျဖစ္တယ္။ တစ္နည္းေျပာရရင္ ဆႏၵျပသူေတြ လည္း လြတ္လပ္စြာ ဆႏၵျပႏိုင္၊ မသက္ဆိုင္တဲ့ လူအမ်ားမွာလည္း ေဘးအႏၲရာယ္ ကင္းရွင္းစြာ သြားလာ လႈပ္ရွားႏိုင္ ေအာင္ စီမံၾကပ္မတ္ ေပးရမွာသာျဖစ္ပါတယ္။
သင္တန္းဆရာတစ္ဦး ေပးသြားတဲ့ ဥပမာက ေကာင္းတယ္။ စီတန္းလွည့္လည္ ဆႏၵျပမွာမို႔ လမ္းမႀကီးတစ္ခု ပိတ္သြားႏိုင္တယ္။ အခ်ိန္က တကယ့္ အခ်ိန္ေကာင္း၊ ႐ံုးဆင္းခ်ိန္ လူသြားလူလာ မ်ားတဲ့အခ်ိန္။ အဲလိုဆိုရင္ ဆႏၵျပ ေခါင္းေဆာင္ေတြနဲ႔ ညိႇႏိႈင္းၿပီး လမ္းကို ၁၅ မိနစ္တစ္ႀကိမ္ ဖြင့္ေပးသြားႏိုင္ဖို႔အတြက္ ဆႏၵျပ စီတန္း လွည့္လည္တာ ကို ၁၅ မိနစ္တစ္ႀကိမ္ ဆိုင္းေပးတာ၊ ဒါမွမဟုတ္ လမ္းတစ္ျခမ္းကိုပဲ ဆႏၵျပသူေတြက စည္းကမ္း ေသဝပ္စြာ အသံုးျပဳၿပီး က်န္တစ္ျခမ္းကို ယာဥ္ေၾကာအတြက္ ဖြင့္ေပးတာမ်ိဳးမ်ားနဲ႔ ရွဥ့္လည္း ေလွ်ာက္ႏိုင္၊ ပ်ားလည္း စြဲႏိုင္မယ့္ နည္းမ်ိဳးကို ၾကံဆတာဟာ လူ႔အခြင့္အေရးကို မထိခိုက္ေစဘဲ တရားဥပေဒစိုးမိုးေရးကို ေဖာ္ေဆာင္တာ ျဖစ္ပါ တယ္။
အဲသလို လူအုပ္ထဲမွာ အၾကမ္းဖက္ဖို႔ လံႈ႔ေဆာ္သူေတြလည္း ပါလာႏိုင္တယ္။ ဒါကို မူလကတည္းက ႀကိဳတင္ ျပင္ဆင္ထားဖို႔ လိုတယ္။ ဆႏၵျပပြဲကို ကမကထျပဳသူေတြနဲ႔ အရင္ညိႇႏိႈင္းထားမယ္ဆိုရင္ ဒါကို ေျဖရွင္းႏိုင္တယ္။ လူစုလူေဝးထဲမွာ ျဖစ္ေစ၊ စီတန္းလွည့္လည္ေနရာမွာျဖစ္ေစ အၾကမ္းဖက္ဖို႔ လံႈ႔ေဆာ္ေနသူေတြ ေတြ႕လာၿပီဆို တာနဲ႔ တစ္ၿပိဳင္နက္ ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ ဆႏၵျပေနသူေတြက အဲဒီ့လူေတြနဲ႔ ခြာလိုက္တာပါပဲ။ ဒါဆိုရင္ အၾကမ္းဖက္လိုသူ ေတြကို ရဲက ေစာေစာစီးစီး ခြဲျခားႏိုင္ၿပီး အလ်င္အျမန္ ဖယ္ရွားလိုက္ျခင္းအားျဖင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ ဆႏၵျပေနသူေတြကို ပံ့ပိုးေပးႏိုင္ပါတယ္။
အေတာ္ေကာင္းတဲ့ အစီအမံေတြပါပဲ။
ထားပါ။ ေျပာခဲ့သလိုပဲ အဲဒီ့ေဆြးေႏြးပြဲမွာ တစ္ဦးက “ဆူပူအၾကမ္းဖက္မႈ”ဆိုတဲ့ စကားလံုးႀကီးကို ခ်သံုးလိုက္ေတာ့ ကၽြန္ေတာ့္စိတ္ထဲမွာ ပ်ာခနဲ ျဖစ္သြားတယ္။ သူတို႔ရဲ႕ စိတ္အခံမွာကိုက ဆႏၵျပတယ္ဆိုတာကို အေကာင္းမျမင္ႏိုင္ ေသးမွန္း သည္စကားလံုး အသံုးအႏႈန္းက ထင္ရွားသြားေစပါတယ္။
အျပစ္မျမင္မိပါဘူး။ ဆိုခဲ့သလိုပဲ ခမ်ာမ်ားမွာလည္း ေရႊဆိုရွယ္လစ္နဲ႔ တစ္ပါတီအာဏာရွင္စနစ္ေအာက္မွာ လူလားေျမာက္ခဲ့ရ၊ ႀကီးျပင္းခဲ့ရ၊ ပညာရင္ႏို႔ ေသာက္စို႔ခဲ့ရ၊ လူလားေျမာက္လာခဲ့ရေလေတာ့ကာ ေရွးက မိႈင္းေတြ မစင္ရွာၾကေသးတာ ခမ်ာမ်ားရဲ႕ အျပစ္မွ မဟုတ္ဘဲေလ။
သို႔ေသာ္ ေခတ္ႀကီးက အရိွန္အဟုန္ ျပင္းျပင္းနဲ႔ ေျပာင္းေနပါၿပီ။ အရင္မိႈင္းေတြထဲမွာ ပိတ္မိေနလို႔ မရေတာ့ဘူး။ ဆႏၵျပတာကို အရင္လို ထင္သလို ႏွိပ္ကြပ္လို႔ ႏွိမ္နင္းလို႔ ရႏိုင္တဲ့ ေခတ္မ်ိဳး မဟုတ္ေတာ့ဘူး။ ထင္သလို ႏွိမ္နင္း ႏွိပ္ကြပ္တာကိုလည္း ဖံုးထား ဖိထားလို႔ ရတဲ့ ေခတ္မဟုတ္ေတာ့ဘူး။
သည္အခါမွာ ႏွစ္ဘက္စလံုးအတြက္ ေျပလည္မယ့္ နည္းလမ္းကို ႏိုင္ငံတုိင္း ရွာေဖြေနၾကရပါတယ္။ သူလည္း မႏိုင္၊ ကိုယ္လည္း မ႐ံႈး၊ ကိုယ္လည္း မသာ၊ သူလည္း မနာမယ့္ နည္း၊ တစ္နည္းေျပာရင္ ႏွစ္ဖက္စလံုးအတြက္ အဆင္ေျပမယ့္ နည္းကို က်ားကုပ္က်ားခဲ ရွာေဖြေနၾကရပါၿပီ။
သည္အေနအထားမွာ မိႈင္းမိေနတဲ့ စကားလံုးျဖစ္တဲ့ “ဆူပူအၾကမ္းဖက္မႈ”ဆိုတဲ့ ေဝါဟာရႀကီးကို အၿပီးတိုင္ သုတ္သင္ၿပီး “ဆူပူတာ”ကို ဆူပူတာသက္သက္အျဖစ္ သတ္သတ္ ခြဲျမင္ဖို႔ လိုသလို “အၾကမ္းဖက္တာ”ကိုလည္း သတ္သတ္ခြဲျမင္ဖို႔ လိုလာပါလိမ့္မယ္။
အိမ္က မိန္းမႀကီးနဲ႔ပဲ ေျပာရေအာင္လား။
“သည္မိန္းမက ေတာ္ေတာ္ ဆူဆူပူပူလုပ္တာပဲ၊ ပူညံပူညံ တယ္လုပ္ပဲ”လို႔ ေျပာရင္ အဲဒါ “အၾကမ္းဖက္တာ”နဲ႔ ဘယ္လိုမွ မပတ္သက္မွန္း လူတိုင္း သိၾကပါတယ္ေနာ္။
“အၾကမ္းဖက္တယ္”ဆိုတာက ကာယအင္အားကိုျဖစ္ေစ၊ ေဘးျဖစ္ေစႏိုင္တဲ့ ကိရိယာတန္ဆာပလာတစ္ခုခုကို ျဖစ္ေစ အသံုးျပဳၿပီး လူ၊ ပစၥည္းေတြကို ရန္ျပဳတာပါ။ ဆူပူတိုင္း အၾကမ္းမဖက္၊ အၾကမ္းဖက္သူေတြ မဆူပူဆိုတာကို နားလည္ တတ္မွ စကားလံုး အသံုးအႏႈန္းလည္း မွန္သြားပါလိမ့္မယ္။
ေျပာမယ့္သာ ေျပာရတယ္။ ႐ိုးတြင္းျခင္ဆီထဲေတာင္ စြဲေနၿပီျဖစ္တဲ့ ေခတ္ေဟာင္းမိႈင္းဆိုေသာ ဗိႈင္းရပ္(စ္)ပိုးကို သတ္ႏိုင္တဲ့ ေဆးဝါးကလည္း မေပၚတတ္ႏိုင္ေသးေတာ့ကာ ႏႈတ္က်ိဳးေနတဲ့ စကားလံုးမ်ားၾကားမွာပဲ ပိတ္မိေန ရင္းက အေတြးအေခၚ ေဟာင္း၊ အျမင္ေဟာင္း၊ အက်င့္ေဟာင္းေတြ အစြန္႔ရ ခက္ေနၾကမွာကိုလည္း စာနာရင္းနဲ႔ စိတ္ပ်က္လက္ပ်က္ႀကီးသာ ျဖစ္ေနမိရပါေတာ့တယ္။
အားလံုးေတြးဆ ဆင္ျခင္ၾကည့္ႏိုင္ၾကပါေစ
အတၱေက်ာ္
(ရန္ကုန္ – ၀၅၀၉၁၄)
ဒါေပမယ့္ မေျပာဘဲလည္း မေနႏိုင္လို႔ ႐ူးေၾကာင္ မူးေၾကာင္နဲ႔ ထေျပာ လိုက္ပါတယ္။
စကားလံုးေတြရဲ႕ အလ်ားအတာကို တြက္ဆသင့္တဲ့ အေၾကာင္းပါ။
အဖြဲ႕အစည္းေတြ၊ အမ်ားနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ေကာင္းရာ မြန္ရာ လုပ္ေန သူေတြက စကားလံုးေတြကို သိပ္ဂ႐ုစိုက္ ၾကပါတယ္။
အထင္ရွားဆံုးက ျပည့္တန္ဆာဆိုတဲ့ အသံုးအႏႈန္းကိုပါ။ ဖာ၊ ဖာသည္ အစရိွသျဖင့္လည္း အနက္ဖြင့္ႏိုင္တဲ့ prostitute ဆိုတဲ့ စကားလံုးကို အေစာပိုင္းမွာ Commercial Sex Worker (အတိုေကာက္ CSW) လို႔ ေခၚခဲ့ၾကပါတယ္။ စီးပြားျဖစ္ လိင္လုပ္သားေပါ့။ သို႔ေသာ္ အဂၤလိပ္စကားမွာ အဲဒီ့ စီးပြားျဖစ္ဆိုတဲ့ ေဝါဟာရက ႐ိုင္းတဲ့ အနက္နဲ႔လည္း သံုးပါတယ္။ သိပ္စီးပြားေရးဆန္တာပဲ၊ အၿမီးက်က္ အၿမီးစား၊ ေခါင္းက်က္ေခါင္းစားဆိုတဲ့ သေဘာဘက္ ႏြယ္ေနတတ္တယ္။
ဒါ့ေၾကာင့္ အခုေနာက္ပိုင္းမွာ စီးပြားျဖစ္ကို ျဖဳတ္လိုက္ၾကၿပီး လိင္လုပ္သား (Sex Worker) လို႔ ေျပာင္းလဲ ေခၚေဝၚ သံုးႏႈန္းလာၾကပါတယ္။
ေနာက္ထပ္ ထင္ရွားတဲ့ ဥပမာတစ္ခုကေတာ့ အိပ္(ခ်္)အိုင္ဗွီ ပိုးရိွသူမ်ားပါပဲ။ အိပ္(ခ်္)အိုင္ဗွီ ပိုးရိွသူ (HIV-positive people) လို႔ အရင္က ေခၚခဲ့ၾကေပမယ့္ အခုအခါမွာေတာ့ အိပ္(ခ်္)အိုင္ဗွီ/ေအအိုင္ဒီအက္(စ္)ျဖင့္ ေနထိုင္လ်က္ ရိွသူမ်ား (People Living with HIV/AIDS အတိုေကာက္ PLHA) လို႔ ေျပာင္းလဲ ေခၚေဝၚ သံုးႏႈန္းလာခဲ့ၾက ပါတယ္။
အလားတူပဲ လူကုန္ကူးခံလိုက္ရသူ သားေကာင္မ်ား (trafficked victims) လို႔ မသံုးေတာ့ဘဲ လူကုန္ကူး ခံလိုက္ ရသူမ်ား (trafficked persons) လို႔ ေျပာင္းသံုးလာတာေတြလည္း ေတြ႕ရတယ္။
ဘာျဖစ္လို႔ အဲသလို စကားလံုးေတြကို အေလးထားေနတာလဲလို႔ ေမးစရာ ရိွပါတယ္။
ေရွးက လူျပက္ေတြ ျပက္ခဲ့တဲ့ ျပက္လံုးကိုပဲ ျပန္ကိုးကားပါရေစ။ အေမအရြယ္ မိန္းမႀကီး တစ္ေယာက္ကို “အေဒၚႀကီးက ကၽြန္ေတာ့္ အေမနဲ႔ တူလိုက္တာဗ်ာ”လို႔ ေျပာရင္ ဟိုအမယ္ႀကီး သေဘာေတြက်ေနမွာ ျဖစ္ေပမယ့္ “အေဒၚႀကီးက ကၽြန္ေတာ့္အေဖ့ မယားႀကီးနဲ႔ တူလိုက္တာဗ်ာ”လို႔ ေျပာရင္ ပါး ထခ်မွာေပါ့။
သေဘာသြား ဘယ္ေလာက္တူတူ၊ သံုးတဲ့ အသံုးအႏႈန္း လြဲသြားရင္ အျမင္နဲ႔ အယူအေကာက္ေတြ လြဲကုန္ႏိုင္ တာမ်ိဳးမို႔ တစ္ဖက္သားကို ငဲ့ညႇာတဲ့အေနနဲ႔ စကားလံုးေတြကို သတိထားၾကရတာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
အခုေခတ္လူမ်ားမ်ားက စာဖတ္လည္း မနာ၊ စာလံုးေပါင္းေတာင္ မွန္ေအာင္ မေပါင္းႏိုင္တဲ့အျပင္ ကိုယ္ပိုင္ဉာဏ္နဲ႔ ဆင္ျခင္တံုတရားဆိုတာလည္း ေခါင္းပါးလြန္းေနရွာၾကေတာ့ တခ်ိဳ႕စကားလံုးေတြကို အလြယ္တကူ ယူသံုးေနၾက တယ္။ ဒါေပမယ့္ သူတို႔စကားလံုးေတြက ဘယ္ေရာက္လို႔ ဘယ္ေပါက္မွန္း မသိရွာၾကဘူး။
ကၽြန္ေတာ့္နားထဲမွာ အျမဲတန္း ေထာ္ေလာ္ကန္႔လန္႔ျဖစ္ေနတဲ့ စကားလံုးက “ျပည္သူ”ဆိုတဲ့ စကားလံုးပါ။ အဲဒီ့ စကားလံုးဟာ အင္မတန္မွ ကြန္ျမဴနစ္ေစာ္၊ ဆိုရွယ္လစ္ေစာ္ နံလွပါတယ္။ “လုပ္သား ျပည္သူ႔ ေန႔စဥ္” သတင္း စာႀကီးကို ေျပးျမင္လိုက္မိေစသလို တစ္ခ်ိန္က ကြန္ျမဴနစ္ႏိုင္ငံေတြ ျဖစ္တဲ့ ယူဂိုဆလားဗွီးယား၊ ပိုလန္၊ ခ်က္ကိုစလို ဗွက္ခီးယားတို႔ရယ္၊ ယေန႔ထက္တိုင္ ရိွေနဆဲျဖစ္တဲ့ ဗီွယက္နမ္၊ ေျမာက္ကိုရီးယားတို႔ရယ္က ျပည္သူ႔တပ္မေတာ္ (People’s Army) ဆိုတာႀကီးေတြကိုလည္း သတိရသြားေစပါတယ္။
အဲဒါကို “ျပည္သူ”လို႔ မသံုးဘဲ “လူထု”လို႔ ျဖစ္ေစ “လူအမ်ား”လို႔ျဖစ္ေစ ေျပာင္းသံုးလိုက္မယ္ဆိုရင္ ကြန္ျမဴနစ္ေစာ္ သိပ္နံေတာ့မယ္ မထင္ဘူး။
သည္ေနရာမွာ “မိဘျပည္သူမ်ားခင္ဗ်ား”လို႔ လစဥ္ အစခ်ီတတ္တဲ့ သမၼတေတာ့ နည္းနည္း ကသိကေအာက္ ျဖစ္သြားမယ္ ထင္တယ္။ “တိုင္းသူျပည္သား လူအမ်ားတို႔ ခင္ဗ်ား”ဆိုရင္လည္း သက္ဦးဆံပိုင္ ရွင္ဘုရင့္ေလ ျဖစ္ေနႏိုင္တယ္။ “မိဘ လူထု ခင္ဗ်ား” “မိဘ လူအမ်ားခင္ဗ်ား”ဆိုလည္း အာေတြ႕စရာ အေၾကာင္း မရိွဘူး။ “မိဘ”ႀကီး မထည့္ဘဲ “ႏိုင္ငံသူ ႏိုင္ငံသားအေပါင္းတို႔ ခင္ဗ်ား”ဆိုရင္ေတာ့ ေတာ္ေတာ္ေလး အဆင္ေခ်ာသြားမယ္ ထင္တယ္။
ေျပာရတာေတာ့ ခက္တယ္။ သမၼတႀကီးအပါအဝင္ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ အရြယ္တန္းေတြက စၿပီး ေနာက္ပိုင္း လူငယ္ လူရြယ္ေတြအထိ သည္ ေရႊဆိုရွယ္လစ္ေခတ္ႀကီးမွာ လူျဖစ္လာရေတာ့ ဆိုရွယ္လစ္အသံုးအႏႈန္း ျဖစ္ေနတဲ့ “ျပည္သူ” ဆိုတာႀကီးကို “ႏႈတ္က်ိဳး”ေနၾကတယ္။ သို႔ေသာ္ သည္စကားလံုးကို စိုက္လိုက္မတ္တတ္ သံုးေနျခင္း အားျဖင့္ သမၼတႀကီးသည္လည္း “ဆိုရွယ္လစ္အေငြ႕အသက္”ကို ဖက္တြယ္ထားဆဲ ျဖစ္ေနေလဘိသကဲ့သို႔ သေဘာသြား သက္ေနေစတာကို သတိခ်ပ္သင့္မယ္ ထင္ပါတယ္။
ေနာက္ထပ္ဆိုးရြားတဲ့ ေဝါဟာရတစ္လံုးက ဟိုတစ္ရက္က ၾကားလိုက္တာပါ။ “ဆူပူအၾကမ္းဖက္မႈ”တဲ့ ခင္ဗ်။
ဟား… ဆိုးလိုက္တာ။ “ဆူပူတာ”နဲ႔ “အၾကမ္းဖက္တာ”ကို “လံုးခ်”လိုက္တဲ့အခါ လူစုလူေဝးနဲ႔ ဆႏၵေဖာ္ထုတ္တဲ့ အခါ၊ ေၾကြးေၾကာ္သံေတြ ဟစ္ေၾကြးတဲ့အခါ “ႏွိပ္ကြပ္ခ်င္စရာ” “အၾကမ္းဖက္မႈမဟာ”အျဖစ္ တာဝန္ရိွသူေတြက ခံယူကုန္ၾကပါေတာ့မယ္။
ဒီမိုကေရစီ အေျခခံမူမွာ လြတ္လပ္ေသာ သေဘာဆႏၵမ်ားက လူတိုင္းမွာ ရိွေနႏိုင္ပါတယ္။ အဲဒါဟာ အေျခခံ လူ႔အခြင့္အေရးပါ။ သူနဲ႔ ဆက္ေနတာက “လြတ္လပ္စြာ ထုတ္ေဖာ္ခြင့္”ပါပဲ။ လြတ္လပ္စြာ ထုတ္ေဖာ္ရာမွာ ပံုစံအမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႔ ျဖစ္ေနႏိုင္ပါတယ္။ စုေဝးႏိုင္တယ္၊ လွည့္လည္ႏိုင္တယ္၊ ကန္႔ကြက္ ဆႏၵျပႏိုင္တယ္၊ ေၾကြးေၾကာ္ သံေတြ၊ ေတာင္းဆုိခ်က္ေတြ၊ သံခ်ပ္ေတြ ဟစ္ေအာ္ႏိုင္ပါတယ္။
အဲသလို မိမိတို႔ရဲ႕ သေဘာဆႏၵကို လြတ္လပ္စြာ ဟစ္ေၾကြးျခင္းဟာ “ဆူပူတာ”ထဲမွာ အၾကံဳးဝင္ေနႏိုင္ေပမယ့္ “အၾကမ္းဖက္တာ”နဲ႔ေတာ့ လားလားမွ် မသက္ဆိုင္ပါဘူး။
ရဲအရာရိွ တစ္ဦးရဲ႕ ႏႈတ္ထြက္စကားလံုးအျဖစ္ အဲဒီ့စကားလံုး ႏွစ္လံုးကို ေပါင္းစပ္ၿပီး သံုးလိုက္တာကို အမွတ္ မထင္ ၾကားလိုက္ရတာပါ။ ၾကားလိုက္ရတဲ့ ေနရာက ရဲအရာရိွႀကီးမ်ားအတြက္ ရပ္ရြာအတြင္း ရဲလုပ္ငန္း ေဆာင္ရြက္ျခင္းနဲ႔ လူစုလူေဝးစီမံခန္႔ခြဲမႈ သင္တန္းမွာျဖစ္ပါတယ္။
အဲဒီ့သင္တန္းမွာ အဓိက အခ်က္က ဆႏၵျပတာေတြ၊ စီတန္းလွည့္လည္တာေတြ၊ ဆန္႔က်င္ကန္႔ကြက္ပြဲေတြဟာ ဘယ္ႏိုင္ငံမွာမွ ေရွာင္လႊဲလို႔ မရႏိုင္တဲ့ ျဖစ္ရပ္ေတြ ျဖစ္တယ္။ ရဲတပ္ဖြဲ႕ရဲ႕ တာဝန္က လူ႔အခြင့္အေရးကို ခ်ိဳးေဖာက္ ျခင္း မရိွဘဲ တရားဥပေဒစိုးမိုးေရးကို ေဖာ္ေဆာင္သြားရမွာ ျဖစ္တယ္။ တစ္နည္းေျပာရရင္ ဆႏၵျပသူေတြ လည္း လြတ္လပ္စြာ ဆႏၵျပႏိုင္၊ မသက္ဆိုင္တဲ့ လူအမ်ားမွာလည္း ေဘးအႏၲရာယ္ ကင္းရွင္းစြာ သြားလာ လႈပ္ရွားႏိုင္ ေအာင္ စီမံၾကပ္မတ္ ေပးရမွာသာျဖစ္ပါတယ္။
သင္တန္းဆရာတစ္ဦး ေပးသြားတဲ့ ဥပမာက ေကာင္းတယ္။ စီတန္းလွည့္လည္ ဆႏၵျပမွာမို႔ လမ္းမႀကီးတစ္ခု ပိတ္သြားႏိုင္တယ္။ အခ်ိန္က တကယ့္ အခ်ိန္ေကာင္း၊ ႐ံုးဆင္းခ်ိန္ လူသြားလူလာ မ်ားတဲ့အခ်ိန္။ အဲလိုဆိုရင္ ဆႏၵျပ ေခါင္းေဆာင္ေတြနဲ႔ ညိႇႏိႈင္းၿပီး လမ္းကို ၁၅ မိနစ္တစ္ႀကိမ္ ဖြင့္ေပးသြားႏိုင္ဖို႔အတြက္ ဆႏၵျပ စီတန္း လွည့္လည္တာ ကို ၁၅ မိနစ္တစ္ႀကိမ္ ဆိုင္းေပးတာ၊ ဒါမွမဟုတ္ လမ္းတစ္ျခမ္းကိုပဲ ဆႏၵျပသူေတြက စည္းကမ္း ေသဝပ္စြာ အသံုးျပဳၿပီး က်န္တစ္ျခမ္းကို ယာဥ္ေၾကာအတြက္ ဖြင့္ေပးတာမ်ိဳးမ်ားနဲ႔ ရွဥ့္လည္း ေလွ်ာက္ႏိုင္၊ ပ်ားလည္း စြဲႏိုင္မယ့္ နည္းမ်ိဳးကို ၾကံဆတာဟာ လူ႔အခြင့္အေရးကို မထိခိုက္ေစဘဲ တရားဥပေဒစိုးမိုးေရးကို ေဖာ္ေဆာင္တာ ျဖစ္ပါ တယ္။
အဲသလို လူအုပ္ထဲမွာ အၾကမ္းဖက္ဖို႔ လံႈ႔ေဆာ္သူေတြလည္း ပါလာႏိုင္တယ္။ ဒါကို မူလကတည္းက ႀကိဳတင္ ျပင္ဆင္ထားဖို႔ လိုတယ္။ ဆႏၵျပပြဲကို ကမကထျပဳသူေတြနဲ႔ အရင္ညိႇႏိႈင္းထားမယ္ဆိုရင္ ဒါကို ေျဖရွင္းႏိုင္တယ္။ လူစုလူေဝးထဲမွာ ျဖစ္ေစ၊ စီတန္းလွည့္လည္ေနရာမွာျဖစ္ေစ အၾကမ္းဖက္ဖို႔ လံႈ႔ေဆာ္ေနသူေတြ ေတြ႕လာၿပီဆို တာနဲ႔ တစ္ၿပိဳင္နက္ ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ ဆႏၵျပေနသူေတြက အဲဒီ့လူေတြနဲ႔ ခြာလိုက္တာပါပဲ။ ဒါဆိုရင္ အၾကမ္းဖက္လိုသူ ေတြကို ရဲက ေစာေစာစီးစီး ခြဲျခားႏိုင္ၿပီး အလ်င္အျမန္ ဖယ္ရွားလိုက္ျခင္းအားျဖင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ ဆႏၵျပေနသူေတြကို ပံ့ပိုးေပးႏိုင္ပါတယ္။
အေတာ္ေကာင္းတဲ့ အစီအမံေတြပါပဲ။
ထားပါ။ ေျပာခဲ့သလိုပဲ အဲဒီ့ေဆြးေႏြးပြဲမွာ တစ္ဦးက “ဆူပူအၾကမ္းဖက္မႈ”ဆိုတဲ့ စကားလံုးႀကီးကို ခ်သံုးလိုက္ေတာ့ ကၽြန္ေတာ့္စိတ္ထဲမွာ ပ်ာခနဲ ျဖစ္သြားတယ္။ သူတို႔ရဲ႕ စိတ္အခံမွာကိုက ဆႏၵျပတယ္ဆိုတာကို အေကာင္းမျမင္ႏိုင္ ေသးမွန္း သည္စကားလံုး အသံုးအႏႈန္းက ထင္ရွားသြားေစပါတယ္။
အျပစ္မျမင္မိပါဘူး။ ဆိုခဲ့သလိုပဲ ခမ်ာမ်ားမွာလည္း ေရႊဆိုရွယ္လစ္နဲ႔ တစ္ပါတီအာဏာရွင္စနစ္ေအာက္မွာ လူလားေျမာက္ခဲ့ရ၊ ႀကီးျပင္းခဲ့ရ၊ ပညာရင္ႏို႔ ေသာက္စို႔ခဲ့ရ၊ လူလားေျမာက္လာခဲ့ရေလေတာ့ကာ ေရွးက မိႈင္းေတြ မစင္ရွာၾကေသးတာ ခမ်ာမ်ားရဲ႕ အျပစ္မွ မဟုတ္ဘဲေလ။
သို႔ေသာ္ ေခတ္ႀကီးက အရိွန္အဟုန္ ျပင္းျပင္းနဲ႔ ေျပာင္းေနပါၿပီ။ အရင္မိႈင္းေတြထဲမွာ ပိတ္မိေနလို႔ မရေတာ့ဘူး။ ဆႏၵျပတာကို အရင္လို ထင္သလို ႏွိပ္ကြပ္လို႔ ႏွိမ္နင္းလို႔ ရႏိုင္တဲ့ ေခတ္မ်ိဳး မဟုတ္ေတာ့ဘူး။ ထင္သလို ႏွိမ္နင္း ႏွိပ္ကြပ္တာကိုလည္း ဖံုးထား ဖိထားလို႔ ရတဲ့ ေခတ္မဟုတ္ေတာ့ဘူး။
သည္အခါမွာ ႏွစ္ဘက္စလံုးအတြက္ ေျပလည္မယ့္ နည္းလမ္းကို ႏိုင္ငံတုိင္း ရွာေဖြေနၾကရပါတယ္။ သူလည္း မႏိုင္၊ ကိုယ္လည္း မ႐ံႈး၊ ကိုယ္လည္း မသာ၊ သူလည္း မနာမယ့္ နည္း၊ တစ္နည္းေျပာရင္ ႏွစ္ဖက္စလံုးအတြက္ အဆင္ေျပမယ့္ နည္းကို က်ားကုပ္က်ားခဲ ရွာေဖြေနၾကရပါၿပီ။
သည္အေနအထားမွာ မိႈင္းမိေနတဲ့ စကားလံုးျဖစ္တဲ့ “ဆူပူအၾကမ္းဖက္မႈ”ဆိုတဲ့ ေဝါဟာရႀကီးကို အၿပီးတိုင္ သုတ္သင္ၿပီး “ဆူပူတာ”ကို ဆူပူတာသက္သက္အျဖစ္ သတ္သတ္ ခြဲျမင္ဖို႔ လိုသလို “အၾကမ္းဖက္တာ”ကိုလည္း သတ္သတ္ခြဲျမင္ဖို႔ လိုလာပါလိမ့္မယ္။
အိမ္က မိန္းမႀကီးနဲ႔ပဲ ေျပာရေအာင္လား။
“သည္မိန္းမက ေတာ္ေတာ္ ဆူဆူပူပူလုပ္တာပဲ၊ ပူညံပူညံ တယ္လုပ္ပဲ”လို႔ ေျပာရင္ အဲဒါ “အၾကမ္းဖက္တာ”နဲ႔ ဘယ္လိုမွ မပတ္သက္မွန္း လူတိုင္း သိၾကပါတယ္ေနာ္။
“အၾကမ္းဖက္တယ္”ဆိုတာက ကာယအင္အားကိုျဖစ္ေစ၊ ေဘးျဖစ္ေစႏိုင္တဲ့ ကိရိယာတန္ဆာပလာတစ္ခုခုကို ျဖစ္ေစ အသံုးျပဳၿပီး လူ၊ ပစၥည္းေတြကို ရန္ျပဳတာပါ။ ဆူပူတိုင္း အၾကမ္းမဖက္၊ အၾကမ္းဖက္သူေတြ မဆူပူဆိုတာကို နားလည္ တတ္မွ စကားလံုး အသံုးအႏႈန္းလည္း မွန္သြားပါလိမ့္မယ္။
ေျပာမယ့္သာ ေျပာရတယ္။ ႐ိုးတြင္းျခင္ဆီထဲေတာင္ စြဲေနၿပီျဖစ္တဲ့ ေခတ္ေဟာင္းမိႈင္းဆိုေသာ ဗိႈင္းရပ္(စ္)ပိုးကို သတ္ႏိုင္တဲ့ ေဆးဝါးကလည္း မေပၚတတ္ႏိုင္ေသးေတာ့ကာ ႏႈတ္က်ိဳးေနတဲ့ စကားလံုးမ်ားၾကားမွာပဲ ပိတ္မိေန ရင္းက အေတြးအေခၚ ေဟာင္း၊ အျမင္ေဟာင္း၊ အက်င့္ေဟာင္းေတြ အစြန္႔ရ ခက္ေနၾကမွာကိုလည္း စာနာရင္းနဲ႔ စိတ္ပ်က္လက္ပ်က္ႀကီးသာ ျဖစ္ေနမိရပါေတာ့တယ္။
အားလံုးေတြးဆ ဆင္ျခင္ၾကည့္ႏိုင္ၾကပါေစ
အတၱေက်ာ္
(ရန္ကုန္ – ၀၅၀၉၁၄)
--------------------------------------
ကိုမ်ဳိး(သုတစြယ္စုံ)(lwanmapyay.blogspot.com) Facebook Page Twitter Google+
ကိုမ်ဳိး(သုတစြယ္စုံ)(lwanmapyay.blogspot.com) Facebook Page Twitter Google+