Honeymoon Cystitis ဟန္းနီးမြန္းမွာ ဆီးေအာင့္တာ
မဂၤလာေဆာင္ျပီး၊ တခ်ိဳ႕က ခရီးထြက္တယ္။ တခ်ိဳ႕လဲ ခြင့္ယူ၊ အလုပ္နား၊ ေပ်ာ္ပါးၾကပါတယ္။ (ဟန္းနီးမြန္း) ဆိုတာ တသက္မွာတခါ ေပ်ာ္ၾက ရတဲ့ ေန႔ ျဖစ္တယ္။ တခ်ိဳ႕ၾက အခါခါ။ ေပ်ာ္ရတာနဲ႔ တဆက္ထဲ ငိုရတာလဲ တြဲတတ္တယ္။ ငိုရမဲ့ အေၾကာင္းေတြထဲမွာ ဆရာဝန္နဲ႔ ဆိုင္မွာက ဆီးေအာင့္တာ ျဖစ္တယ္။ အျဖစ္မ်ားလွတယ္။
ခင္ပြန္းသည္နဲ႔ လိင္ဆက္ဆံရာကေန ျဖစ္လာတယ္။ ေယာက္်ားရဲ႕ လိင္တံ၊ တံေတြး၊ လက္ေခ်ာင္း၊ ဆက္ဆံရာမွာ သံုးတဲ့ ကရိယာ ပစၥည္းေတြကေန ေရာဂါပိုး ဝင္ႏိုင္တယ္။ (ကြန္ဒြမ္)၊ ေခ်ာဆီ၊ ထံုေဆး၊ သုတ္ပိုးေသေဆး ေတြကေတာ့ ေဆးမတည့္တာသာ ျဖစ္ေစႏိုင္တယ္။ ပိုဆိုးမွာက ဆက္ဆံတဲ့အခါ စအိုေရာ (ဗဂ်ိဳင္းနား) ေရာသံုးလို႔ ျဖစ္ရပါတယ္။ အဆိုးထဲက အေကာင္း ေျပာရရင္ ဒီအမ်ိဳးသမီး အရင္က ေယာက္်ားနဲ႔ မေနဘူးခဲ့တာ ျဖစ္ဘို႔မ်ား တယ္။
သတို႔သမီးကိုယ္တိုင္ တရားခံ ျဖစ္ႏိုင္ေသးတယ္။ မ-အဂၤါကို ေရေဆးရင္းနဲ႔ လက္ကို ေရွ႕ျပန္-ေနာက္ျပန္ လုပ္တာ ကေန ျဖစ္ေစႏိုင္တယ္။ အဲလို မလုပ္ရဘူး။ လက္ကို ေရွ႕ကေန ေနာက္ဆီကိုသာ တလမ္းသြား လုပ္ပါေလ။ အိမ္ေထာင္ က်ကာစမွ မဟုတ္ဘူး၊ ေနာင္လဲဘဲ ဆီးေအာင့္တာ ထပ္ထပ္ျဖစ္ႏိုင္ေသးလို႔ ဒီနည္းကိုသာ သံုးပါ။
တရားခံအစစ္က ဗက္တီးရီးယား၊ နာမည္တပ္ ေျပာရရင္ E. coli ဆိုတဲ့ အေကာင္ျဖစ္တယ္။ ပိုးဝင္လာျပီး၊ ၁-၂ ရက္ဆိုရင္ လကၡဏာေတြ ျပတယ္။ ဆီးသြားရတာ ပူေလာင္၊ နာက်င္ေနမယ္။ ဆီးခဏခဏလဲ သြားခ်င္ေနမယ္၊ သြားခ်င္လာရင္လဲ Bathroom ေရခ်ိဳးခန္း တန္းေျပးမွ မဟုတ္ရင္ တစက္တစက္ လမ္းမွာ ထြက္မယ္။ ၾကာေတာ့ ဆီးကထြက္စရာ မရွိေတာ့ဘူး။ ဆီးထဲမွာ အနယ္ပါေနမယ္။ အနံ႔လဲ ဆိုးလာမယ္။ တခါတေလ ဆီးထဲမွာ ေသြးပါမယ္။
အဝတ္ကို ေရခပ္ေႏြးေႏြး ဆြတ္ျပီး နာေနတဲ့ ဆီးစပ္ေနရာမွာ အုပ္ေပးပါ။ အတူမေနခင္နဲ႔ ေနျပီးတိုင္း ဆီးသြားေပး ပါ။ ေရ-အရည္ အမ်ားၾကီးေသာက္ပါ။ Cranberry juice ေဖ်ာ္ရည္ကို ညႊန္းတယ္။ ကိုယ့္ဆီမွာရွိတဲ့ လိမ္ေမာ္၊ သံပုရာ၊ ကမၺလာ၊ ငွက္ေပ်ာသီး၊ ဖရဲသီး၊ အာလူး၊ ေခ်ာ့ကလက္၊ ပဲေတာင့္ရွည္ ေကာင္းပါတယ္။ အသား၊ ငါး၊ ဥ၊ အေစ့အဆံ၊ ေျပာင္း-ေျပာင္းဖူး၊ စပ်စ္သီးေျခာက္၊ ဘယ္ရီသီး၊ ေကာ္ဖီ၊ ခ်ဥ္တဲ့ (ခရင္မ္)၊ ဝိုင္၊ ဒိန္ခ်ဥ္ (ေရာဂတ္)၊ (ဘတ္တား-မစ္လ္ခ္)၊ ေတြက အက္စစ္ မ်ားေစလို႔ ေလွ်ာ့ရ-ေရွာင္ရမယ္။
ဆီးလမ္းပိုးဝင္ျခင္းအတြက္ ပဋိဇီဝေဆးေတြ
• Co-trimoxazole = Septrin (Trimethoprim 160 mg + Sulfamethoxazole 800 mg) တခါေသာက္ ၁ ျပား၊ တေန႔ ၂ ၾကိမ္၊ ၄-၅ ရက္ ေသာက္ပါ၊ ဒါမွမဟုတ္
• Amoxacilin 500 mg တခါေသာက္ ၂ ျပား၊ တေန႔ ၂ ၾကိမ္၊ ၄-၅ ရက္ ေသာက္ပါ၊ ဒါမွမဟုတ္
• Ciprofloxacin 500 mg တခါေသာက္ ၂ ျပား၊ တေန႔ ၂ ၾကိမ္၊ ၄-၅ ရက္ ေသာက္ပါ၊ ဒါမွမဟုတ္
• Nitrofurantoin 100 mg တေန႔ ၂-၄ ၾကိမ္၊ ၇ ရက္ ေသာက္ပါ။
• ပိုးေသေဆးေတြကို ျဖစ္မွမဟုတ္ဘဲ ၾကိဳတင္ ကာကြယ္တဲ့အေနနဲ႔ ေသာက္ႏိုင္ပါတယ္။
• နာတာသက္သာဘို႔ အမ်ားဆံုးသံုးၾကတာက Pyridium (Phenazopyridine hydrochloride) ေဆးျပား၊ တခါေသာက္ 200 mg ကို တေန႔ ၃ ၾကိမ္၊ ၂ ရက္။ Spasmogin နဲ႔ Buscopan ေဆးေတြလဲ သံုးႏိုင္တယ္။ တခါေသာက္ ၁ ျပား၊ တေန႔ ၂-၃ ၾကိမ္ ေသာက္ပါ။
• ဆီး အက္စစ္ဓါတ္ မ်ားေနရင္ ပိုးက ၾကိဳက္တယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ အက္စစ္ဓါတ္ နည္းေအာင္ ေရအမ်ားၾကီး ေသာက္ တာအျပင္ Cystopurin (Potassium citrate) ေဆးပါေသာက္ သင့္တယ္။
• ေလနာအတြက္ေပးတဲ့ အက္စစ္ပ်ယ္ေဆး Antacids ေတြကလည္း ေကာင္းတယ္။ Magnesium hydroxide တခါေသာက္ ၁ ျပား၊ တေန႔ ၃ ၾကိမ္၊ Acidic Urine ဆီး အက္စစ္ဓါတ္မ်ားေနျခင္းကိုလဲ ဖတ္ပါ။
• ဆီးေအာင့္လို႔ ခဏခဏသြားရ၊ ၾကာေတာ့ ဆီးကမရွိတာမို႔ မထြက္လာ၊ ဒါကို အရပ္ထဲမွာ ဆီးအတင္းသြားေစတဲ့ ေဆးမ်ိဳး အေသာက္ခိုင္းတတ္တာ လံုးဝမွားပါတယ္။ Lasix လို Diuretic ေဆးေတြက ကိုယ္ေရာင္တာ၊ ေသြးတိုး တာေတြမွာသာ သံုးရတာ ျဖစ္တယ္။ ဒီေရာဂါမွာ မေသာက္ရပါ။ ပိုဆိုးေစတယ္။
ဆီးေအာင့္လို႔ ေသာက္ရတဲ့ ေဆးေတြရဲ႕ ေဘးထြက္ဆိုးက်ိဳးေတြက သိပ္ဆိုးတာေတြေတာ့ မဟုတ္ပါ။ ေသာက္ဖူး လို႔ ေဘးထြက္ဆိုးက်ိဳး ခံႏိုင္ရင္ ေသာက္တာ ေသာက္ပါ။ လူတိုင္းမွာ ျဖစ္ၾကတာ မဟုတ္ပါ။ လူေတြအမ်ားၾကီးကို သုေတသန လုပ္ထားတာမို႔ မ်ားေနတာပါ။
• Co-trimoxazole = Septrin (Trimethoprim + Sulfamethoxazole) ရဲ႕ေဘးထြက္ဆိုးက်ိဳးမ်ား = ေခါင္းကိုက္၊ အနီျပင္ထြက္၊ ဝမ္းပ်က္၊ ပ်ိဳ႕-အန္၊ မိႈပိုးဝင္တတ္၊ ပိုတက္ဆီယမ္မ်ားေစ၊ ဆိုဒီယမ္နည္းေစ၊ သၾကားဓါတ္နည္းေစ၊ အစားပ်က္၊ လွ်ာနာ၊ ေခါင္းမူး၊ စိတ္က်၊ ေခ်ာင္းဆိုး၊ ၾကြက္သားနာ၊ တက္၊ ေက်ာက္ကပ္-အသဲထိခိုက္၊ အေရျပား အဖူးေပါက္၊
• Nitrofurantoin ရဲ႕ေဘးထြက္ဆိုးက်ိဳးမ်ား = ဝမ္းအရည္သြား၊ အသက္ရွဴမဝ၊ ရင္ပတ္ေအာင့္၊ ကိုယ္ပူ၊ ကိုက္ခဲ၊ ပိန္၊ ေျခဖ်ား လက္ဖ်ားထံု၊ အသားဝါ၊ အစားပ်က္၊ ဆီးနီ၊ ဗိုက္နာ၊ အားနဲ၊ အေရျပားနီ-ျဖဴ၊ ေခါင္းကိုက္၊ ေခါင္းမူး၊ မ်က္စိ ၾကည့္မေကာင္း၊ အစာမေက်၊ အန္၊ ဝမ္းပ်က္၊ ဆီးနီ၊ ေမြးလမ္းေၾကာင္းယား၊ အျဖဴဆင္း၊
• Doxycycline ရဲ႕ေဘးထြက္ဆိုးက်ိဳးမ်ား = ေခါင္းကိုက္၊ ေခါင္းမူး၊ မ်က္စိၾကည့္မေကာင္း၊ ကိုယ္ပူ၊ ခ်မ္း၊ အေရျပားနီ၊ ဆီးနဲ၊ အသားအေရ ျဖဴေဖ်ာ့၊ အားယုတ္၊ ဗိုက္နာ၊ ပ်ိဳ႕-အန္၊ အစားပ်က္၊ အသားဝါ၊ ေသြးယို၊ လွ်ာနာ၊
• Amoxacilin ရဲ႕ေဘးထြက္ဆိုးက်ိဳးမ်ား = အေရျပား အနီျပင္ထြက္၊ ယား၊ အသက္ရွဴခက္၊ ဆီးနီ၊ တက္၊ ဝမ္း အရည္သြား၊ ဆီးသြားရခက္၊ ေသြးယို၊ အားယုတ္၊ ဆီး-အသားအေရ-မ်က္လံုးဝါ၊ ေခါင္းမူး၊ ေခါင္းကိုက္၊ ဗိုက္ေအာင့္၊ အိပ္မရ။
Dr. တင့္ေဆြ
--------------------------------------
ကိုမ်ဳိး(lwanmapyay.blogspot.com) လြမ္းမေျပ သုတရပ္၀န္း | Facebook
ကိုမ်ဳိး(lwanmapyay.blogspot.com) လြမ္းမေျပ သုတရပ္၀န္း | Facebook
