ျခင္အႏၱရာယ္ သက္ေရာက္မႈ
အခ်ဳိ႕ျခင္က ငွက္ဖ်ားျဖစ္ ေစတယ္။ ဒါလည္း လူေသေစတယ္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ေမာ္လၿမိဳင္ ေကာလိပ္မွာ တာဝန္ထမ္းစဥ္က ဆိုရင္ ေတာင္ဝိုင္းကဒူရင္းၿခံ၊ မင္း ကြတ္ၿခံ၊ ၾကက္ေမာက္ၿခံေတြမွာေန တဲ့ ၿခံလုပ္ သားေတြဟာ ငွက္ဖ်ား ျဖစ္ေလ့ရွိတယ္။ သူနဲ႔ နီးတဲ့ေမာ္လၿမိဳင္ေကာလိပ္မွာဆိုရင္လည္း ငွက္ဖ်ားေတြျဖစ္ တယ္။ ငွက္ဖ်ားပိုး ဦးေႏွာက္ထဲေရာက္သြားရင္ေတာ့ ေသတာပါ ပဲ။ ေတာင္ဝိုင္း ၿခံေတြကို ေလ့လာၾကည့္ တဲ့အခါ မေသဆံုး ဖူးတဲ့ ၿခံဆိုလို႔ တစ္ၿခံမွမရွိပါဘူး။
ကြၽန္ေတာ္တို႔ မိသားစုဟာ ေမာ္လၿမိဳင္ေကာလိပ္ဝင္းထဲမွာေနတာ ၁၂ ႏွစ္ေက်ာ္ၾကာခဲ့တယ္။
ေမာ္လၿမိဳင္မွာေနမလား။ ရန္ကုန္ ေျပာင္းမလားဆိုတာကို ဆံုးျဖတ္ရေတာ့မယ့္အခ်ိန္မွာ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ရန္ကုန္ကိုေျပာင္းခဲ့ၾက တယ္။ ၁၉၈၄ ခုႏွစ္ကပါပဲ။ ေတာမွာျခင္ ေတြေၾကာင့္ျဖစ္ပြားတ့ဲ ငွက္ဖ်ား ေၾကာက္ လို႔ ရန္ကုန္ေျပာင္းခဲ့တဲ့ ကြၽန္ေတာ္တို႔မွာ ရန္ကုန္ေရာက္ ေတာ့ ျခင္ေၾကာင့္ပဲ ဒုကၡေရာက္ခဲ့ ပါတယ္။ ကြၽန္္ေတာ့္သားေလး ရွစ္ ႏွစ္သားဟာ ျခင္က်ားအကိုက္ခံရ ၿပီး ေသြးလြန္ တုပ္ေကြးျဖစ္ခဲ့ပါ တယ္။ ကေလးေဆး႐ုံမွာ ကြၽန္ ေတာ္ဇနီးသြားေစာင့္ရပါတယ္။
ေသြးလြန္တုပ္ေကြးျဖစ္တဲ့ ကေလးေတြအမ်ားႀကီးေပါ့။ ေခါင္း ရင္းမွာတစ္ေယာက္၊ ေျခရင္း မွာ တစ္ေယာက္၊ ခုတင္ေလးေတြ နဲ႔၊ ဟယ္လပင္လမ္း (ျပည္ေထာင္စု ရိပ္သာလမ္း)က ကေလးေဆး႐ုံမွာ ပါ။ ေတာ္ၾကာေခါင္းရင္းက က ေလးေသသြားျပန္ၿပီ၊ ေျခရင္းက ကေလးေသသြားျပန္ၿပီနဲ႔ ဇနီး သည္က ႀကိတ္ငိုတာေပါ့။ ဘုရား စာေတြဆို၊ ဘုရားအာ႐ုံျပဳပဲလုပ္ ႏိုင္တယ္။ ကံအားေလ်ာ္စြာပဲ ျမန္ မာ့႐ုပ္ျမင္ သံၾကားအဖြဲ႕က ေဆး႐ုံကိုလာၿပီး ျခင္အႏၲရာယ္ေၾကာင္း႐ိုက္မယ္တဲ့။ ကြၽန္ေတာ့္ဇနီးနဲ႔ သားေလးအေျခ အေနကို ျမင္ ေတာ့ သူတို႔ ႐ိုက္မယ္လို႔ေျပာတယ္။ သူတို႔႐ိုက္ေတာ့ (အဲဒီေခတ္က ရွား ပါးလွတဲ့) သၾကားရည္ Glucose Drip ေတြ တစ္ပုလင္းၿပီး တစ္ပုလင္း ခ်ိတ္ေတာ့တာပါပဲ။ TV ႐ိုက္တာသိတဲ့အတိုင္း ကင္မရာခ်ိန္၊ မိုက္ခ်ိန္နဲ႔ အေတာ္ၾကာတယ္။ Drip ေတြ ခ်ိတ္ခံရ တဲ့ သားေလး ဟာ တျဖည္းျဖည္းလန္းလာ တယ္။ တီဗီ႐ိုက္သူေတြက သားေလးကို ၾကည့္ကာ ''ဒုကၡပါပဲ'' လို႔ညည္း ၾကပါတယ္။
''ဘာျဖစ္လို႔လဲ''
''ဒီကေလးေကာ္ဖီေရာင္ ေတြမအန္ေတာ့ဘူး''
ေကာ္ဖီေရာင္အန္တာက ေတာ့ ေသြးနီဥေတြေၾကပ်က္ၿပီး အန္တာ။ ခုေသြးနီဥေတြမေၾကမ ပ်က္ေတာ့ အေျခအေနေကာင္းၿပီ ေပါ့။ ကြၽန္ေတာ္တို႔အတြက္ အဆင္ေျပေပမယ့္ တီဗီ႐ိုက္သူေတြ အ တြက္ေတာ့ ျပကြက္ကအဆင္မ ေျပဘူး။ ''ဒီလိုလုပ္ကြာ'' ဟုဆိုၿပီး တစ္ေယာက္က အႀကံေပးတယ္။ ဒါနဲ႔ တစ္ေယာက္ကို အျပင္က ေကာ္ဖီသြားဝယ္ခိုင္းတယ္။ ''သား ေရ၊ ေကာ္ဖီငံုၿပီး အံျပ'' သားေလး က ေကာ္ဖီ ငံုကာ အန္ျပတယ္။ ''ညိဳမည္းေနတာပဲ'' အန္တဲ့အရည္ ညိဳ မည္းေနတာကို သူတို႔သေဘာ က်သြားတယ္။ သားရဲ႕အေမကို အင္တာဗ်ဴးလုပ္တယ္။ ဒါနဲ႔မိုးခ်ဳပ္ သြားတယ္။ ေနာက္ေန႔သားေကာင္း သြားၿပီး ေဆး႐ုံ ဆင္းရေတာ့တယ္။ ဒါေၾကာင့္ ကြၽန္ေတာ္ဆိုရင္ ျမန္မာ့႐ုပ္သံကို အရမ္းေက်းဇူးတင္တယ္။ ေက်ာင္း သင္ခန္းစာေတြကိုလည္း အမ်ားႀကီး႐ိုက္ခဲ့တယ္။ တီဗီ မွာပါ တဲ့ ျမန္မာစာျမန္မာစကားအတြက္ ဇာတ္လမ္း ကိုလည္း ေရး ေပးခဲ့တယ္။ ေနာက္ပိုင္း MRTV 4 မွာ Sunday Talk တို႔ Intellectual Talk တို႔မွာလည္း ပါဝင္ေဆာင္ရြက္ေပးခဲ့တယ္။ Readers Channel မွာလည္း ပါဝင္ေဆာင္ ရြက္ေပးေနပါတယ္။ တစ္ဦး တည္းေသာသားျခင္ကိုက္လို႔ ေသြးလြန္ တုပ္ေကြးျဖစ္တယ္။ ဒါကိုကယ္ လိုက္တာ ကေတာ့ ျမန္မာ့ အသံနဲ႔႐ုပ္ျမင္သံၾကားလို႔ ယံုၾကည္ ခဲ့ တယ္။ ေက်းဇူးႀကီးပါတယ္။
ေသြးလြန္တုပ္ေကြးနဲ႔အ တူ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ငယ္ငယ္က တည္း က သတိျပဳမိတာကေတာ့ ဆင္ေျခ ေထာက္ေရာဂါပါပဲ။ အထူးသျဖင့္ ရန္ကုန္မွာေနထိုင္တဲ့ ဟိႏၵဴကုလား အေတာ္မ်ားမ်ား ဆင္ေျခေထာက္ ျဖစ္တာကို ေတြ႕ရတယ္။ သူတို႔မွာ ဒီေရာဂါျဖစ္တာ က ေျခေထာက္ တင္မကပါဘူး။ လိင္အဂၤါျဖစ္တဲ့ ေဝွးေစ့မွာလည္း ျဖစ္တယ္။ တစ္ ခ်ိန္က ရန္ကုန္ျခင္ဟာ နာမည္ႀကီး လွတယ္။ ဒီျခင္ေတြ က ဆင္ေျခ ေထာက္ေရာဂါ ျဖစ္ေစတယ္။ ယေန႔ ဆင္ေျခေထာက္ကာကြယ္ဖို႔ ေဆးရွိလာလို႔ လူေတြ သက္သာရာ ရပါ တယ္။ ျခင္အႏၲရာယ္ကာကြယ္ဖို႔ ျခင္ရဲ႕သဘာဝကို သိဖို႔လိုပါတယ္။ ျခင္ဟာ ေသြးေပၚ မွီခိုေန တယ္။ ေရမွာေပါက္ ဖြား တယ္။ ေရာဂါ ကူး စက္ေစတယ္။ အာဖရိကနဲ႔ ေတာင္အေမရိက တိုက္မွာ ေတာ့ ျခင္ေၾကာင့္ ျဖစ္တဲ့ Yellow Fever ဟာ ဆိုးပါတယ္။ အမွန္ က ေတာ့ ျခင္နဲ႔ လူဟာ ကမၻာဦးအစ ကတည္းက ရန္ဖက္ျဖစ္ခဲ့တာပါ။ ျခင္ဟာ အင္မတန္ေအးတဲ့ ဝင္႐ိုး စြန္းကေန အင္မတန္ ပူတဲ့ သဲကႏၲာရ ထဲမွာအထိရွိတယ္။ လူသားေတြက ယေန႔ကအထိ ျခင္ ကိုမႏိုင္ေသးဘူး။ ငွက္ဖ်ားေရာဂါ ကို အၿပီးမတိုက္ ႏိုင္ေသး ပါဘူး။
ဒီအတြက္ ျခင္ေဆးေခြေတြကို သံုးတာေပါ့ေနာ္ဆရာ၊ ကမၻာမွာ ျခင္ေဆးေခြ အမ်ားဆံုး သံုးတဲ့ အရပ္ေတြက ဘယ္အရပ္ေတြမွာ လဲဆရာ
ဘယ္အရပ္ေတြမွာ သံုး လဲဆိုေတာ့ ေတာင္အေမရိက တိုက္၊ အာရွတိုက္နဲ႔ အာဖရိက တိုက္တို႔မွာ သံုးပါ တယ္။ ကြၽန္ ေတာ္တို႔ အာရွတိုက္ဆိုရင္ ဂ်ပန္လိုဖြံ႕ၿဖိဳးၿပီးႏိုင္ငံမွာေတာင္ ျခင္ ေဆးေခြေတြ သံုးေနပါေသး တယ္။ ျခင္ေဆးေတြ ဖ်န္းတာထက္ ျခင္ ေဆးေခြ ဟာ ျခင္ကိုက္တာကို သက္သာေစတယ္လို႔ အမ်ားကယူ ဆတယ္။
ျခင္ေဆးေခြေတြဟာ အႏၲရာယ္ ရွိတယ္ဆိုရင္ သူ႔ထဲမွာ ဘာေတြ ပါလဲဆရာ။
Polycyclic aromatic hydrocarbons (PAHs) ေတြပါတယ္။ aldehydes ေတြပါတယ္၊ Ketones ေတြပါ တာေပါ့။ ဒါ့အ ျပင္ Particulate လို႔ေခၚတဲ့အင္ မတန္ေသးတဲ့ အမႈန္ေလးေတြ လည္း ပါတယ္။ ဒါေတြဟာ က်န္း မာေရးအခန္းထဲမွာ ထြန္းထားရင္ က်န္း မာေရး သတ္မွတ္တဲ့စံခ်ိန္စံ ညႊန္းထက္ ပိုဆိုးေနတာကိုေတြ႕ရ တယ္။စမ္းသပ္ခ်က္အရ မေလး ရွားကလုပ္တဲ့ ျခင္ေဆးေခြဟာ တ ႐ုတ္ထက္ ေလထုညစ္ညမ္းမႈပိုမ်ား တယ္။
ျခင္ေဆးေခြေတြကို ဘယ္ႏိုင္ငံ ေတြက ထုတ္လုပ္လဲဆရာ။ ဘယ္ ႏိုင္ငံက ပိုၿပီးအႏၲရာယ္ႀကီးလဲ။
အာရွတိုက္ရဲ႕ အဓိက ေလးႏိုင္ငံျဖစ္တဲ့ တ႐ုတ္၊ မေလး ရွား၊ ထိုင္း၊ ျမန္မာတို႔က ထုတ္တယ္။ တကယ္ တန္းေျပာရရင္ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံ က ျခင္ေဆးေခြဟာ မေလးရွားကထုတ္တဲ့ ျခင္ေဆးေခြ ထက္ကို အဆိပ္ပါ ဝင္မႈနည္း တယ္။ တစ္ေယာက္ကေတာ့ သူတို႔ ဟာ ဘာမဆိုအရည္အေသြးမျပည့္ မီလို႔ ဒီလိုျဖစ္တာပါ လို႔ ျပစ္တင္ သြားတယ္။
သူကဆက္ေျပာျပတယ္။ ကြၽန္ေတာ္သူငယ္ခ်င္းတစ္ေယာက္ စိတ္ညစ္လို႔ ၾကြက္သတ္ေဆးဝယ္ ေသာက္ တယ္။ အဲဒီေဆးဟာ အ တုျဖစ္ေနလို႔ သူမေသခဲ့ပါဘူး။ ဒီလိုပဲ တ႐ုတ္ျခင္ေဆးဟာလည္းလူေတြကို အႏၲရာယ္မျပဳဘူးရယ္လို႔ ႀကံဖန္ေက်းဇူး တင္ႏိုင္ပါ တယ္။
ျခင္ေဆးေခြေတြကို ဘာလို႔အဓိကသံုးလဲ။
သူကလြယ္လြယ္ကူကူ ဝယ္လို႔ရတယ္။ သံုးလို႔လြယ္တယ္ေလ။ မီး႐ိႈ႕လိုက္ရင္ၿပီးေရာ။ေနာက္ၿပီး တြက္ ေျခ ကိုက္တယ္။ တခ်ဳိ႕ျခင္ေဆးေခြေတြဆိုရင္ ၈ နာရီက ေန ၁၆ နာရီအထိခံတယ္။ သူတိ႔ုဟာ ျခင္ကို ထိထိ ေရာက္ေရာက္ကာကြယ္ႏိုင္တယ္။ ဒါေပ မယ့္ လူေတြအ တြက္ေတာ့ အႏၲရာယ္ရွိတာေပါ့။
ဘယ္လိုအႏၲရာယ္ေတြလည္း ဆရာ။
ျခင္ေဆးေခြသံုးရင္ လတ္တေလာကေတာ့ ေခ်ာင္းဆိုးရင္က်ပ္တာမ်ဳိးျဖစ္တတ္တယ္။ ပန္းနာ ေရာဂါစြဲ သူမ်ား ျပႆနာတက္တယ္။ အဲဒီ အေငြ႕ထဲမွာ ေအာ္ဂဲနစ္ျဒပ္ေပါင္းမ်ားစြာပါတယ္။ ဒါေတြဟာ ကင္ဆာျဖစ္ႏိုင္ တယ္လိ႔ု သံသယရွိတဲ့ ျဒပ္ေပါင္းေတြပါပဲ။ မီးခိုးအမႈန္ ကေတာ့ ျခင္ေဆးေခြ တစ္ေခြက ထြက္တဲ့မီးခိုးဟာ စီးကရက္ ၇၅ လိပ္ကေန ၁၃၇ လိပ္အထိ ေသာက္တဲ့အခါ ထြက္တဲ့ မီးခိုး ပမာဏနဲ႔ တူတယ္။ ေနာက္ တစ္ခု က ေဖာ္မလင္ သို႔မဟုတ္ ေဖာ္ေမာဒီဟိုက္ ပါ။ ကင္ဆာျဖစ္ေစတဲ့ carcinogen ပါ။ ျခင္ေဆးေခြ တစ္ေခြထြန္း တဲ့အခါထြက္လာတဲ့ အဆိပ္ပမာဏဟာ စီးကရက္အလိပ္ ၅ဝ ေသာက္တဲ့အခါ ထြက္တဲ့ ပမာပါပဲ။ ဒါဟာ ေဆး လိပ္ေသာက္ သင့္တယ္လို႔ ဆိုလိုတာမ ဟုတ္ပါဘူး။ ေဆးလိပ္မွာ အႏၲရာယ္ႀကီး တာကို ႐ုပ္ျမင္သံ ၾကားေတြ ေရဒီယိုေတြကေန အမ်ားႀကီးအသံလႊင့္ေနၾက တယ္။ ေဆးလိပ္ ထက္ ျခင္ေဆးေခြ က အႏၲရာယ္ႀကီး တာကို လူေတြသိဖုိ႔ေတာ့လိုတယ္။
ေတာရြာေတြမွာ ျခင္ေဆးေခြကိုေတာ့ မရွိမျဖစ္ သံုးေနၾကတာကို ဆရာဘယ္လိုအႀကံျပဳခ်င္လဲ။
တကယ္တန္းသံုးမွျဖစ္မယ္ဆိုရင္ ေလဝင္ေလထြက္ေကာင္းတဲ့ ေနရာေတြမွာသံုးပါ။ အလံုပိတ္ အခန္းေတြမွာ မသံုးပါနဲ႔လို႔ အႀကံျပဳခ်င္ပါတယ္။ ဒီဓာတ္ ေငြ႕ေတြဟာ ေလထက္ေလးပါတယ္။ ဒီအတြက္ အခ်ိန္ ၾကာလာတာနဲ႔အမွ် ေအာက္ဘက္မွာ စုေနတတ္ တယ္။ ဒါေၾကာင့္ကေလးေတြကို ၾကမ္းျပင္မွာ မသိပ္ပါနဲ႔။ လူႀကီးေတြလည္း ဒီလိုပါပဲ။ ကြပ္ပစ္တို႔ ခုတင္တို႔နဲ႔ အိပ္ပါ။
ျခင္ေဆးကထြက္လာတဲ့ အမႈန္ Particulates ေတြဟာလည္း ကင္ဆာေရာဂါျဖစ္ေစႏိုင္တယ္။ ညဘက္ အိပ္ေတာ့မယ္ ဆို ရင္ ျခင္ေဆး ကို မီးသတ္ၿပီး ျခင္ေထာင္ေထာင္ၿပီး အိပ္တာအေကာင္းဆံုးပါပဲ။ ကေလးေတြ ရဲ႕ ကိုယ္ခႏၶာအေလးခ်ိန္ဟာ လူႀကီးေတြ ထက္နည္းတဲ့အတြက္ အဆိပ္သင့္တာကို ခံႏိုင္ရည္ မရွိတတ္ဘူး။ ျခင္ေဆးဆိပ္သင့္ထားတဲ့ ကေလးေတြရဲ႕ ဦးေႏွာက္ဟာ ဖြံ႕ၿဖိဳးမႈ နည္းတာကို သတိျပဳသင့္ တယ္။
အေကာင္းဆံုးနည္းရွိရင္ေျပာျပပါ။
အေကာင္းဆံုးကေတာ့ ပတ္ဝန္းက်င္ထိန္း သိမ္းေစာင့္ေရွာက္ပါ။ သန္႔ရွင္းတဲ့အခါ ျခင္မလာ တတ္ပါဘူး။ အိမ္မွာေရထည့္ထားတဲ့ ခြက္ေတြ၊ အိုး ေတြဇလံုေတြကို ဖံုးထားပါ။ မိုးရြာၿပီးေရဝပ္ႏိုင္တဲ့ အိုင္ ေတြမထားရွိ ပါနဲ႔။ တာယာအေဟာင္းေတြကို သတိထား ၿပီး ေရေတြမဝပ္ႏိုင္ မေနႏိုင္ေအာင္ႀကိဳးစားေဆာင္ ရြက္ပါ လုိ႔ ေျပာခ်င္ပါတယ္။
ေဒါက္တာ ခင္ေမာင္ညိဳ
ေစ်းကြက္ဂ်ာနယ္
--------------------------------------
ကိုမ်ဳိး(သုတစြယ္စုံ)(lwanmapyay.blogspot.com) Facebook Page Twitter Google+