တို ့ဟူးအေၾကာင္း သိေကာင္းစရာ
သမိုင္းေၾကာင္းကို ေလ့လာၾကည့္ရာ၌ တို ့ဟူးကို တရုတ္ျပည္တြင္ လြန္ခဲ့ေသာ ႏွစ္ေပါင္း ၂၀၀၀ ေက်ာ္ ကတည္းက စတင္ စားသံုးလာခဲ့ ၾကပါသည္။ ထိုအခ်ိန္က တရုတ္ျပည္တြင္ တို ့ဟူးကို daufu ဟု ေခၚ ဆိုၾကပါသည္။ တရုတ္ႏိုင္ငံ၏ နံရံမ်ားေပၚတြင္ ထြင္းထားေသာ ေရွးေဟာင္းေက်ာက္စာမ်ားအရ ပဲပုပ္ပဲ (ေခၚ) ပဲပိစပ္ ျဖင့္ ျပဳလုပ္ေသာ တို ့ဟူးကို AD.25-220 ကာလကတည္းက တရုတ္ျပည္တြင္ စားသံုး လာခဲ့ၾကေၾကာင္း ေလ့လာသိရွိရပါသည္။ ထို ့ျ ပင္ ေရွးေဟာင္းစာေပက်မ္းဂန္မ်ား၌ AD.1500 ခန္ ့တြင္ စာေပပညာရွင္ Su Ping ဆိုသူက တို ့ဟူး အေၾကာင္းကို "Ode to Tofu" ဟု အမည္ရေသာ ကဗ်ာ တစ္ပုဒ္ျဖင့္ တင္စားေရးဖြဲ ့ခဲ့ ပါသည္။ တို ့ဟူးႏွင့္ပတ္သက္၍ ဒ႑ာရီတစ္ပုဒ္က ဤသို ့ဆိုခဲ့ျပန္ပါသည္။ တစ္ေန ့ေသာ အခါ၊ တရုတ္လူမ်ိဳး စာဖိုမွဴးတစ္ေယာက္သည္ ပင္လယ္ေရညွိေက်ာက္ပြင့္ကို ပဲပုပ္ပဲႏို ့ရည္ အိုးထဲသို ့ အမွတ္မထင္ေရာထဲ့ခဲ့ရာမွ၊ ထိုပဲႏို ့ရည္သည္ ပ်စ္ခဲသြားကာ တို ့ ဟူး ျဖစ္သြားေၾကာင္း ဒ႑ာရီတစ္ပုဒ္ အျဖစ္ မွတ္သားရပါသည္။
တို ့ဟူးႏွင့္ပတ္သက္၍ ဂ်ပန္ရာဇ၀င္မ်ားတြင္ ယခုလို ေဖာ္ျပထားပါသည္။ ဘီစီ ၁၇၉-၁၂၂ တြင္ တရုတ္ျပည္၏ လ်ဳအန္း ဘုရင္ လက္ထပ္ ၌ တရုတ္ျပည္ျဖစ္ တို ့ဟူးကို ဂ်န္ပန္ ႏွင့္ ကိုရီး ယား ႏိုင္ငံ မ်ားသို ့ စတင္မိတ္ဆက္ခဲ့ေၾကာင္း၊ Nara သကၠရာဇ္ ၇၁၀-၇၉၄ ကာလမ်ားတြင္ ဂ်ပ န္ႏိုင္ငံမွ Kento ဘုနး္ၾကီးမ်ားသည္ ဗုဒၶ၀ါဒ ကို ေလ့လာဆည္းပူးရန္အတြက္ တရုတ္ျပည္သို ့ၾကြခ်ီ လာခဲ့ၾကေၾကာင္း၊ သက္သက္လြတ္ကိုသာ သံုးေဆာင္ၾကရေသာ ဘုန္းၾကီးမ်ားသည္ ပရိုတင္းခြန္အားရရွိေစရန္အတြက္ တို ့ဟူးကို အဓိကဟင္းလ်ာအျဖစ္ ဘုနး္ေပးခဲ့ၾကေၾကာင္း၊ သာသနာျပဳျပီးေနာက္ ဂ်ပန္ျပည္သို ့ျပန္ၾကြ ၾကေသာအခါ တို ့ဟူး ကိုသယ္ေဆာင္သြားၾ ကေၾကာင္း၊ ထို ကာလမွစ၍ တို ့ဟူး ျပဳလုပ္ပံုကို ဂ်ပန္ႏို္င္ငံတြင္စတင္ မိတ္ဆက္လာခဲ့ေၾကာင္း၊ ထိုကာလမ်ား၌ ဂ်ပန္ျပည္တြင္ တို ့ဟူး သည္ ဘာသာေရး အထြတ္အထိပ္အတြက္သာ တင္ေျမွာက္ပသရေသာ အစားအစာတစ္ခုျဖစ္ေနေသးေၾကာင္း၊ ထို ့ေနာက္ ၁၄၈၉ ခုႏွစ္တြင္ တို ့ဟူး ကို မွဴးမ်ိဳးမတ္ႏြယ္ႏွင့္ ဆာမူရိုင္း (ေခၚ) ဂ်ပန္စစ္သည္ သူရဲေကာင္းမ်ိဳးႏြယ္၀င္ မ်ားသာ အခြင့္ထူးခံအျဖစ္စားသံုးခဲ့ၾကရေၾကာင္း၊ Edo သကၠရာဇ္ ၁၆၀၃ ကာလမွသာ ဂ်ပန္ျပည္ရွိ သာမန္လူတန္းစားမ်ား စားသံုးခြင့္ရခဲ့ေၾကာင္း၊ ၁၇၈၂ ခုႏွစ္တြင္ Tofu Hyakuchin ဟု အမည္ ရေသာ ဟင္းခ်က္ျပဳတ္နည္းစာအုပ္ ထုတ္ေ၀ၿပီးေနာက္ပိုင္းမွစ၍ ဂ်ပန္ျပည္ရွိ ဟင္းလ်ားမ်ားတြင္ တို ့ဟူး က ေရပန္းစားလာ ခဲ့ေၾကာင္း၊ ဂ်ပန္ျပည္သို ့တို ့ဟူး စတင္ ေရာက္ရွိခ်ိန္ ၈--ရာစုႏွစ္ မွစ၍ ၁၅-ရာစုႏွစ္ တိုင္သည္အထိေတာင္ "တို ့ဟူး" ဟု မေခၚေ၀ၚ ၾကေသးဘဲ၊ "Okabe" ဟု သာ ေခၚဆိုၾကေၾကာင္း၊ Nakaomi ဟုအမည္ရေသာ Shinto ဘုန္းၾကီးတစ္ပါးက ဒိုင္ရာရီတြင္ "Tofu တို ့ဟူး" ဟု စတင္ေခၚဆို ခဲ့ေၾကာင္း၊ ၁၇-ရာစု ေႏွာင္းပိုင္းမွသာ ဂ်ပန္ႏို္င္ငံတြင္ တို ့ဟူး ကို ရိုးရာ ဟင္းလ်ာအျဖစ္ က်ယ္က်ယ္ျပန္ ့ျပန္ ့ စားသံုးလာခဲ့ၾကေၾကာင္း၊ ေလ့လာ မွတ္သား ခဲ့ရပါသည္။
တို ့ဟူးသည္ ့သြင္းကုနု္အစားအစာတစ္ခုအေနျဖင့္ "အာရွ၏ ဟင္းသီးဟင္းရြက္ခ်ိစ္" အျဖစ္ ဥေရာပ တိုက္ထဲရွိ စပိန္ႏို္င္ငံသို ့၁၆၀၃ ခုႏွစ္ ခန္ ့တြင္ ပထမဦးစြာ ေရာက္ရွိလာခဲ့ပါသည္။ ထို ့ေနာက္ အဂၤလန္ သို ့၁၇၀၄ ခုႏွစ္ခန္ ့ ၊ ျပင္သစ္ႏိုင္ငံသို ့၁၈၈၀ ခုႏွစ္မ်ား အတြင္း ေရာက္ရွိ ခဲ့ပါသည္။ ထို ့ေၾကာင့္ ၁၈ ရာစုေႏွာင္းပိုင္း၌ ကမၻာ့အေနာက္ဘက္ျခမ္းတြင္ တို ့ဟူးစားသံုး မႈ ျမွင္မားလာခဲ့ရာမွ၊ ေနာက္ပိုင္း တြင္ တို ့ဟူး ကို သြင္းကုန္ အစားအစာအျဖစ္မတင္ သြင္းေ တာ့ဘဲ မိမိတို ့ဘာသာထုတ္လုပ္ႏို္င္ရန္ ၾကိဳးစား လာခဲ့ၾကပါသည္။ နည္းအမ်ိဳးမ်ိဳး ျဖင့္ ၾကိဳးစား လာခဲ့ၾကရာမွ ေနာက္ဆံုးတြင္ ၁၉၂၉ ခုႏွစ္၌၊ ကာလီဖိုးနီးယားရွိ La Sierra Industries မွ တို ့ဟူုး ကို စီးပြားျဖစ္စတင္ ထုတ္လုပ္ ေရာင္းခ် လာႏို္င္ခဲ့ပါ သည္။
၁၉၆၀၌ အေနာက္ႏိုင္ငံမ်ား တြင္၊ တို ့ဟူး ကို သုေတသနျပဳလုပ္ၾကည့္ရာ၌၊ ပဲပိစပ္တြင္ ပါရွိေသာ အပင္ ဓာတု ပစၥည္း တစ္မ်ိဳး ျဖစ္သည့္ Isoflavone သည္ လူ ့ခႏၶာကိုယ္၏ အရိုး မ်ားအ ပါ အ၀င္၊ အထူးသျဖင့္ ေက်ာရိုး ကို ခိုင္မာေစျခင္း၊ မီးယပ္ ေသြးဆံုးကိုင္ေသာ အမ်ိဳးသမီး မ်ား၏ မ်က္ႏွာႏွင့္ လည္ပင္းတို ့တြင္ ေသြးေရာင္ျဖန္းကာ ပူလိုက္/ေအးလိုက္ ျဖစ္ျခင္းကို သက္သာေစျခင္း၊ ကိုလက္စထေရာ ပမာဏႏွိပ္ ခ်ေပးျခင္း၊ ခႏၶာကိုယ္အတြက္ အက်ိဳးျပဳေစေသာ သတၱုဓာတ္ႏွ င့္ ဆန္ ့က်င္ဓာတ္တိုးပစၥည္းမ်ား ေပါၾကြယ္ ၀ ျခင္း၊ အူမကင္ဆာေရာဂါ အပါအ၀င္ ကင္ ဆာေ ရာဂါအမ်ိဳးမ်ိဳးတို ့မျဖစ္ေပၚေစရန္ကို ၾကိဳတင္ကာ ကြယ္ဟန္ ့တားေပးႏိုင္ျခင္း၊ ကိုယ္ အ ေလး ခ်ိန္ ကို က်ေစႏိုင္ျခင္း၊ ၾကြက္သားမ်ားကိုသန္မာေစျခင္း ..စသည္. လူသားတို ့က်န္း မာေ ရးအတြက္ မ်ားစြာအက်ိဳးရွိေစေၾကာင္း သိရွိလာခဲ့ၾက ပါသည္။ ထိုသုေတသန ျပဳၿပီးသည့္ေ နာက္ပိုင္း ၁၉၆၀ မွစ၍ အေနာက္ႏို္င္ငံမ်ားတြင္ တို ့ဟူးေစ်းကြက္ သည္ ေရပန္းစား လာၿပီး၊ ၀ယ္လိုအားလည္း တရွိန္ထိုး တိုးတက္လာခဲ့ပါသည္။
တို ့ဟူးကို မိမိဘာသာ အိမ္တြင္က်ိဳခ်က္လုပ္ယူႏိုင္ပါသည္။ တို ့ဟူး ျပဳလုပ္ပံုသည္ မခက္ခဲလွေသာ္လဲဘဲ အတန္ငယ္လက္၀င္ပါသည္။ အမွန္တကယ္ေတာ့ "တို ့ဟူး" ဆိုသည္မွာ ပဲႏို ့၏ အႏွစ္ခဲျဖစ္ပါသည္။ ျမန္မာျပည္တြင္ ပဲပုပ္ပဲ (ေခၚ) ပဲပိစပ္ အမႈန္ ့ျဖင့္ တို ့ဟူးၾကိဳခ်က္ ၾကသလို၊ ပဲပုပ္ပဲရွားပါးေသာ ျမန္မာျပည္ ေအာက္ဘက္ပိုင္းေဒသမ်ားတြင္ေတာ့ အလြယ္တကူရရွိႏိုင္သည့္ ကုလားပဲအမႈန္ ့ျဖင့္ တို႔ဟူး ၾကိဳခ်က္ၾကပါသည္။ တို ့ ဟူး ျပဳလုပ္ရန္အတြက္ ေရွးဦးစြာ ပဲပုပ္ပဲ(ေခၚ)ပဲပိစပ္ အစိမ္းမႈန္ ့ (သို ့မ ဟုတ္) ကုလားပဲအစိမ္းမႈန္ ့၁-ဆ လွ်င္ ေရ ၄-ဆ ေရာ၍ ပဲမ်ား ပြလာေစရန္ တစ္ေန ့ႏွင့္တစ္ည စိမ္ထားရပါ သည္။ ေနာက္တစ္ေန ့တြင္ အနယ္ထိုင္ေ နေသာ ထိုပဲရည္ထဲသို ့ နႏြင္းႏွင့္ ဆားအနဲငယ္ထဲ့၍ သမေအာင္ ေမႊေပးရပါသည္။ ကုလားပဲ၏ ပင္ကိုယ္သဘာ၀အေရာင္မွာ အ၀ါေရာင္ျဖစ္သည့္အတြက္ ကုလားပဲမႈန္ ့ႏွင့္ တို ့ဟူးက်ိဳပါလွ်င္ အထူးတလည္ နႏြင္းးမႈန္ ့ထဲ့စရာမလိုပါ။ ထို ့ေနာက္ပဲရည္က်ိဳခ်က္ရန္ အတြက္ အိုးတစ္ လံုးျ ဖင့္ ေရေႏြးတည္ထားၿပီး၊ ေရေႏြးမ်ား ပြက္ပြက္ ဆူလာပါက၊ ပဲရည္ကို အိုးထဲသို ့ေလာင္း ထဲ့ရ ပါသည္။ ပဲလံုး၀က်က္သြားေစရန္အတြက္ မိနစ္ ၄၀ ခန္ ့ၾကာေအာင္ က်ိဳေပးရပါမည္။ ပဲသည္ အိုးကပ္တတ္သျဖင့္ ပဲက်ိဳေနစဥ္ သစ္သားေယာက္ခ်ိဳျဖင့္ ေမႊေပးဖို ့လိုအပ္ပါသည္။ အိုးကပ္သြား လွွ်င္ အရသာမွာလည္း ေျပာင္းလဲသြားေစႏိုင္သျဖင့္ အထူးသတိျပဳေပးရပါမည္။ ပဲစိမ္း နံ ့မထြက္ဘဲေမႊး လာၿပီဆိုပါလွ်င္ ပဲက်က္လာၿပီ ျဖစ္ပါသည္။ ထိုအခ်ိန္တြင္ ေရမ်ားလည္း တျဖည္းျ ဖည္းခမ္းလာၿပီး၊ ပဲႏွစ္ရည္မ်ားေစးထန္းလာသည္အထိ သတိျပဳ၍ အဆက္မျပတ္ သစ္သားေယာက္ခ်ိဳ ျဖင့္ ေမႊေပး ရပါ မည္။ ဥပမာ ပုန္းရည္ၾကီးကဲ့သို ့အႏွစ္မ်ားပ်စ္ခဲလာပါလွ်င္ ၄င္းသည္ တို ့ဟူး ျဖစ္လာပါၿပီ။ ထိုအခါ မီးဖိုေပၚမွခ်၍ အေအးခံထား ရပါမည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ အိမ္တြင္းလုပ္ အ၀ါေရာင္တို ့ဟူးမ်ားကို အျမိဳ ့ျမိဳ ့အနယ္နယ္တိုင္းရွိ ေစ်းဆိုင္ တန္းမ်ား တြင္ ေထာင့္မွန္စတုဂံပံုသ႑ာန္ ေလးေထာင့္အတံုးမ်ားတံုး၍ တစ္ႏွစ္ပတ္လံုးေရာင္းခ်ၾ ကပါသည္။ နႏြင္းမႈန္ ့လံုး၀မထဲ့ထားေသာ အျဖဴေရာင္တို ့ဟူးမ်ားကိုလည္း ရံဖန္ရံခါ ေတြ ့ရတတ္ပါသည္။ အိမ္တြင္း လုပ္ တို ့ဟူး၏ အသားမွာ အနည္းငယ္ေတာင့္တင္းပါသည္။ ယေန ့ျ မန္မာျပည္ေစ်းကြက္တြင္ တရုတ္ (သို ့ မဟုတ္)ဂ်ပန္မွ တင္သြင္းလာေသာ ပလပ္စတစ္အိတ္ျ ဖင့္ ထုပ္ပိုးထားသည့္ ၾကက္ဥႏွစ္ေရာင္ တို ့ဟူးအႏွစ္အေပ်ာ့မ်ား ႏွင့္ ႏိုင္ငံျခားျဖစ္ ကရင္မ္ေရာင္ တို ့ဟူး ပူတင္းမ်ား ကို စူပါမားကတ္ဆိုင္ၾကီး မ်ားတြင္ ေတြ ့ရပါသည္။
တို ့ဟူး၏ မူလသဘာ၀ အရသာမွာ စိမ့္၍ အသားမွာခပ္ဖြယ္ဖြယ္ျဖစ္ပါသည္။ သို ့ေသာ္၄င္းကို ဟင္းခတ္ အေမႊးအၾကိဳင္အႏွစ္မ်ားျဖင့္ မြမ္းမံျပင္ဆင္ခ်က္ျပဳတ္ လိုက္သည့္ အခါတြင္ေတာ့၊ အရ သာရွိသည့္ စားျမိန္ ဖြယ္ဟင္းလ်ာ ျဖစ္လာပါသည္။ ျမန္မာျပည္တြင္ အနဲငယ္ ေတာင့္တင္းေသာ အိမ္တြင္းလုပ္ တို ့ဟူး မ်ားကို အစိမ္းလိုက္အသုပ္သုပ္၍ေသာ္လည္းေကာင္း၊ တို ့ ဟူး ေၾ ကာ္သုပ္အျဖစ္လည္းေကာင္း၊ ႏွစ္သက္ရာသား/ငါး/ပုစြန္ တို ့ျဖင့္ေရာေႏွာကာ ခ်ိဳခ်ဥ္ေၾကာ္ အျဖစ္လည္းေကာင္း၊ အသီးအရြက္တို ျဖင့္ ေရာေႏွာကာ သက္သက္လြတ္ အစိမ္းေၾကာ္အျ ဖစ္လည္းေကာင္း ခ်က္ျပဳတ္စားေသာက္ၾကပါသည္။ ထို ့ျပင္ တို ့ဟူး ကို မိမိႏွစ္သက္သလို အၾကြပ္ေၾကာ္ (သို ့မဟုတ္) အေပ်ာ့ေၾကာ္ကာ အခ်ဥ္ရည္ျဖင့္ တို ့၍ သြားရည္စာအျဖစ္ စားေ သာက္ေလ့ ရွိၾကပါသည္။ ဟိုးယခင္ကာလမ်ား၌ ရွမ္းျပည္တြင္သာ စားရေသာ တို ့ဟူးေႏြး ကို ယခုအခါ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ေနရာေဒသမေရြး၊ လူမ်ိဳးဘာသာမေရြး၊ ႏႈတ္ျမိန္ဖြယ္ အာဟာရ အျဖစ္ စားသံုးႏို္င္ ၾကပါၿပီ။ စူပါမားကတ္ တြင္ ေတြ ့ရေသာ ၾကက္ဥႏွစ္ေရာင္ တို ့ဟူးအေပ်ာ့မ်ားကို Hot Pot ၊ ေခါက္ဆြဲ/ၾကာဇံျပဳတ္၊ ႏွင့္ ခ်ဥ္စပ္ ဟင္းရည္ မ်ားတြင္ စားသံုးၾကပါသည္။ ႏိုင္ငံျ ခားျဖစ္ ကရင္မ္ေရာင္ တို ့ဟူး ပူတင္းမ်ားကို ရာသက္ပန္သက္သက္လြတ္ စားသံုးမ်ားအတြက္ ၾကက္ဥ ပူတင္း/ႏို့ ပူတင္း အစားထိုး အာဟာရအျဖစ္ စားသံုးႏိုင္ပါသည္။ ထို ့ျပင္ ကေလးငယ္ မ်ားႏွင့္ သက္ၾကီးရြယ္အို မ်ားကို အာဟာရျပည့္၀ ေသာ သြားရည္စာအျဖစ္ ေကြ်းေမြးႏို င္ပါ သည္။ သုိ ့ေသာ္ ႏိုင္ငံျခားျဖစ္ ပစၥညး္ မ်ားကို ေရြးခ်ယ္၀ယ္ယူရာတြင္ သက္တမ္းလြန္ပစၥည္းမ်ား မျဖစ္ေစရန္ အထူးသတိျပဳစစ္ေဆးဖို ့လိုပါ သည္။
(ေဆာင္းပါးရွင္...ေပါက္ေပါက္.. .မွ်ေ၀သည္)
------------------------------------------------
ကိုမ်ဳိး (lwanmapyay.blogspot.com)