Cervical Spondylosis လည္ပင္း က်ီးေပါင္း
Q 1: အရိုး က်ီးေပါင္းကို ဘယ္လုိ ကုသရပါမလဲ ခင္ဗ်ာ။
အရိုး က်ီးေပါင္း တက္ျခင္း Spondylosis ဆိုတာ အရိုး-အဆစ္ေတြ အနိစၥျဖစ္စဥ္ သေဘာ ေျပာင္းလဲ- ပ်က္ယြင္း လာတာ မ်ိဳးပါ။ ျဖစ္တာ ကေတာ့ အဆစ္ေပမဲ့ သူ႔အနားက အာရံုေၾကာေတြ ကို ဖိမိရင္ ပိုျပီး ဒုကၡေပးတယ္။ အာရံုေၾကာ ဆိုတာက နာတာကို သိတာနဲ႔ လႈတ္ရွားမႈ ေဆာင္ရြက္ တာဆိုျပီး အနည္းဆံုး ၂ မ်ိဳးရွိတာမို႔ ဒဏ္ခံရတဲ့ အာရံုေၾကာ အမ်ိဳးအစားလိုက္ျပီး၊ ေရာဂါ လကၡဏာေတြ ျဖစ္လာေစတယ္။ နာတာ-က်င္တာ၊ ေကာင္းေကာင္း မလႈတ္ရွားႏိုင္တာ မ်ိဳးေတြပါ။ ညအိပ္တံုး ေခါင္းအံုး အေနအထား မမွန္လို႔၊ ျဖစ္တာ ကလည္း ဒါမ်ိဳးအေသးစားဘဲ။ “အံုးလြဲတယ္” ေခၚတာ မ်ိဳးေပါ့။ ျဖစ္ရတဲ့အေၾကာင္း သိပ္တိတိက်က် မသိရင္ သီအိုရီေတြ မ်ားေနတတ္တာေတြထဲ ဒီေရာဂါလည္း ပါတယ္။
ေက်ာရိုးလို႔သာ အလြယ္ေျပာတာ ေက်ာရိုးက အရိုးေတြအမ်ားၾကီး ထပ္ေနတာ၊ ၾကားေနရာေတြက အဆစ္ေတြျဖစ္တယ္။ လည္ပင္း၊ ရင္ေခါင္း၊ ခါး၊ တင္ပါး၊ အျမီးပိုင္းေတြဆိုျပီး ေနရာအလိုက္ ေခၚရတယ္။ စုစုေပါင္း (၇ + ၁၂ + ၅ + ၅ + ၄) = ၃၃ ရိုးရွိတယ္။ ခႏၶာေဗဒ ေရးျပေနတာေတာ့ မဟုတ္ပါ။ အရိုး က်ီးေပါင္းတက္တာက ဒီေနရာေတြမွာ အျဖစ္မ်ားလို႔။ အရိုးတခုနဲ႔ တခုၾကား ေနရာကေန အာရံုေၾကာ ေတြက ဘယ္-ညာ ျဖာထြက္တယ္။ အရိုး-အဆစ္ မေကာင္းရင္ အဲဒီ အာရံုေၾကာေတြကို သြားဖိမိတာနဲ႔ လကၡဏာေတြ ရေစေတာ့တယ္။ လည္ပင္းနာ၊ ဂုတ္ပိုးနာ၊ ေခါင္းမူး၊ ေခါင္းကိုက္၊ လည္ပင္း တင္းေတာင့္၊ လက္တေလွ်ာက္ အပ္နဲ႔ထိုးခံရသလိုခံစား၊ ထံုက်င္၊ လက္ေကာင္းေကာင္း မလႈပ္ႏိုင္၊ လက္ဖ်ားေတြ ထံုက်င္၊ အေနအထိုင္-အလုပ္အကိုင္ခက္၊ အားယုတ္၊ အအိပ္ပ်က္။
ဒီလကၡဏာေတြက Spondylosis ေၾကာင့္အျပင္ Herniated inter-vertebral disks အဆစ္ၾကားအရြတ္ ၾကြံထြက္တာနဲ႔ Fibro-myalgia and myo-fascial pain syndromes အရြတ္-ၾကြက္သား ေရာဂါမ်ိဳး ေတြေၾကာင့္ပါ ျဖစ္တတ္တယ္။ လူေတြ အရြယ္ရလာရင္ သု႔အလိုလို အဆစ္ျမဲေစေအာင္ ၾကိဳးစားတဲ့ အေနနဲ႔ အရိုးမ်က္ႏွာျပင္ က်ယ္လာတယ္။ ဒီလိုလုပ္လို႔ ဒီအေျခအေနမ်ိဳး ျဖစ္လာေစ တတ္ေသးတယ္။ အရြယ္ရရင္ ဘာမွမေကာင္းဘူး မဟုတ္လား။
လည္ပင္းပိုင္းျဖစ္ရင္ Cervical spondylosis ေခၚတယ္။ ခါးျဖစ္ရင္ Lower back spondylosis ေခၚ တယ္။ လည္ပင္းမွာ ျဖစ္တာ အမ်ိဳးသမီးေတြမွာ ပိုမ်ားတယ္။ သမင္လည္ျပန္ သိပ္မၾကည့္ၾကနဲ႔။ လည္ပင္း မွာ ျဖစ္သူေတြဆိုရင္ တက္တဲ့ က်ီးေပါင္းက အာရံုေၾကာကို တိုက္ရိုက္ ဖိတာေၾကာင့္ ေအာက္ပိုင္းတခုလံုး အားနည္းတာ၊ လမ္းသြားလာ ပံုမမွန္တာ၊ ကိုယ္ကို ဘယ္-ညာ ေကာင္းေကာင္း မထိန္းႏိုင္တာ၊ ဆီး-ဝမ္းသြားရာ မမွန္တာေတြပါ ျဖစ္ေစတယ္။ ဒါ့ျပင္ ေျခေတြ လက္ေတြမွာ အာရံုေၾကာနဲ႔ ေသြးေလွ်ာက္တာ ထိခိုက္လို႔ (ေရွာ့ခ္) လို႔ေခၚႏိုင္တဲ့ (Paresthesia) ျဖစ္ေစတတ္ေသးတယ္။ ေသျခာေအာင္ X-rays နဲ႔ MRI လုပ္ရတယ္။
အေနအထိုင္၊ အသြားအလာ၊ စတာေတြေၾကာင့္ ျဖစ္ရတာမို႔ Lifestyle ေရာဂါလို႔ ဆိုရမယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ ျဖစ္သူေတြ Lifestyle ေျပာင္းဘို႔ လိုလာတယ္။ လုပ္ေနရတဲ့ အလုပ္ကေန ေျပာင္းသင့္ ေျပာင္းရမယ္။ ေဘးကေန လုပ္ေပး ႏိုင္တာေတြက Physiotherapy ကုတာနဲ႔ (NSAIDs) အနာ သက္သာေဆးေတြ ေပးတာျဖစ္တယ္။ လိုအပ္လာရင္ Surgery ခြဲစိတ္ရတယ္။
Alternative therapies တျခားနည္းလမ္းေတြလည္း ရွိပါတယ္။ Osteopathic manipulative medicine (OMM), massage, trigger-point therapy, chiropractic, osteopathic care and acupuncture ဆိုတာေတြ ပါတယ္။
အာယုေဗဒနည္းမွာ Mahanarayan taila ကအေကာင္းဆံုးလို႔ ဆိုတယ္။ တေန႔ ၂-၃ ၾကိမ္ႏွိပ္ေပးရတယ္။ ေဆာင္းတြင္း ဆိုရင္ ေဆးအဆီကို နဲနဲအပူေပးျပီးမွ သံုးရတယ္။ Guggulu ဆိုတဲ့ ေဆးလည္း ေကာင္းတယ္ ေျပာတယ္။ Simhanada guggulu ေဆးျပာကို တခါေသာက္ ၂-၄ ျပား၊ တေန႔ ၄ ၾကိမ္ ေပးတယ္။ ေရေႏြး ဒါမွမဟုတ္ ႏြားႏို႔ပူပူနဲ႔ ေသာက္ခိုင္းတယ္။ ဒီေဆးက ဝမ္းႏုတ္တဲ့ သေဘာလည္း ပါတယ္။ ဝမ္းမခ်ဳပ္ေစရဘူးလို႔ ဆိုတယ္။ ၄ ျပားနဲ႔ မရရင္ ၆ ျပား ေပးတယ္။ Triphala powder ေဆးမႈံ႕ ကိုလည္းသံုးတယ္။ ႏြားႏို႔ပူပူထဲ ေဆး လက္ဘက္ရည္ ၁ ဇြန္းနဲ႔ သၾကားထည့္ ေသာက္ေစတယ္။ တပါတ္ ၂ ခါကေန တေန႔ တခါေပးတယ္။
နာတဲ့ေနရာကို အပူကပ္တာ အက်ိဳးရွိတယ္။ သတိထားဘို႔က ျဖစ္ေနတဲ့ေရာဂါေၾကာင့္ ထံုေနတဲ့ ေနရာ ေလးေတြ ျဖစ္ေနတတ္တယ္။ အဲဒီေနရာကို အပူကပ္ရင္ မလြန္ေစနဲ႔။ လူနာက ပူတာမသိဘူး။ တေန႔ကို နာရီဝက္ လုပ္ရတယ္။ နာတဲ့ေနရာေတြကို ႏွိပ္တာမွာ အတင္းမလုပ္ရပါ။ ပိုဆိုးေစတတ္တယ္။ အသာ အယာႏွိပ္ပါ။ လည္ပင္းျဖစ္တာကို အခံရခက္လို႔ ဆိုျပီး ေဆးကုတာကို အတင္း မလုပ္သင့္ဘူး။ ခါးတဲ့ အစားအစာေတြ တည့္တယ္။ ေအးတဲ့ ရာသီဥတု၊ ေအးတဲ့ေရ ခ်ိဳးတာ၊ အျပင္းအထံ လႈတ္ရွားတာ၊ မေကာင္းပါ။ လည္ပင္း ေလ့က်င့္ခန္းလုပ္ပါ။ အလုပ္ကို နားလုပ္ပါ။ Neck collar ေကာ္လာ ၾကာၾကာ တပ္ထားပါ။ အရင္က “ပေဒါင္” အခု “ကယန္း” အမ်ိဳးသမီးေတြ ဒီေရာဂါ လံုးဝမျဖစ္ၾကဘူး။
Dr. တင့္ေဆြ
၂၁-၇-၂ဝ၁ဝ
December 21, 2010 1:29 PM
Q 2: ဆရာရွင့္ လည္ပင္းက်ီးေပါင္းတက္ေနပါတယ္။ လြန္ခဲ့တဲ့ ၅ ႏွစ္က စျဖစ္ပါတယ္။ ဆရာရဲ ့ က်ီးေပါင္း အေၾကာင္း လည္း ဖတ္ျပီးပါျပီ။ ဒါေပမဲ့ ဘာလုပ္ရမလဲဆိုတာ ေျပာျပေပးပါဦး။ စိတ္ထင္ေတာ့ ေဆးေသာက္လို႔ သက္သာတယ္လို႔ဘဲ ထင္ေနတယ္။ ခုေဆးမေပးေတာ့ဘူး။ အဲဒါ ဘာေဆးေသာက္ရင္ ေကာင္းမလဲ သိခ်င္ပါတယ္။ ပထမ ျဖစ္တုန္းကလို ေလဆာနဲ႔လဲ ျပန္ကုခ်င္ေနလို ့ ျမန္မာျပည္လည္း ျပန္ခ်င္ေနပါတယ္။
• NSAIDs အနာသက္သာေဆး အဆင္ေျပတာကို ဆက္ေသာက္ပါ။
• ဘိန္းပါတဲ့ အနာသက္သာေဆး၊ Morphine and Morphine-like substances (Oxycodone, Hydrocodone)
• Muscle relaxants ၾကြက္သားေျပာ့ေဆး၊ (Carisoprodol, Cyclobenzaprine, Metaxalone, Methocarbamol)
• Cortisone injections စတီရြိဳက္ထိုးေဆး၊
• တျခားေဆးမ်ား၊ Phenytoin (အတက္က်ေဆး)၊ Carbamazepine (အတက္က်ေဆး)၊ Amitriptyline (စိတ္က်သက္သာေဆး)
• အာယုေဗဒနည္း လက္လွမ္းမီရင္ သံုးပါ။ Cervirite, Rhus Tox, Causticum, Calcarea phos, Calcarea flour, Nux, Hypericum
• နာတဲ့ေနရာကို အပူကပ္ပါ။ အပူကပ္ရင္ မလြန္ေစနဲ႔။
• အသာအယာ ႏွိပ္ပါ။
• ခါးတဲ့ အစားအစာေတြ စားေပးပါ။
• လည္ပင္း ေလ့က်င့္ခန္းလုပ္ပါ။
• အလုပ္ကို နားနားေနေန လုပ္ပါ။
• Neck collar ေကာ္လာ တပ္ထားပါ။
• Lifestyle ေျပာင္းဘို႔ လိုႏိုင္တယ္။
Dr. တင့္ေဆြ
၂၁-၁၂-၂ဝ၁ဝ
--------------------------------------
ကိုမ်ဳိး(lwanmapyay.blogspot.com) လြမ္းမေျပ သုတရပ္၀န္း | Facebook