Ear infections နားပိုးဝင္ျခင္း
စိတ္ညစ္တဲ့သူ ျဖစ္ေနတာေတြက တဆက္ထဲပါ။ နားအလည္ပိုင္းကေန နားျပြန္နဲ႔ လည္ေခ်ာင္း ေနာက္မွာ လာဆက္ေနတယ္။ နား-ႏွာေခါင္း-လည္ေခ်ာင္း တေနရာမွာ တခုခုျဖစ္ရင္ ဆက္ျဖစ္တတ္တယ္။ ႏွာေစးနဲ႔ ေခ်ာင္းဆိုး ဆက္ေနတယ္။ ႏွာေစးလို႔ နားကို သက္ေရာက္တယ္။ အနံ႔ကိုပါ လာထိခိုက္တယ္။ Eustachian tubes ျပြန္ကဆို႔ေနလို႔ နားေရာင္တာ ျဖစ္တယ္။ ျပြန္ကို ေရာင္ေစ၊ ပိတ္ေစတာ ျဖစ္လာရင္ နားစည္ ေနာက္မွာရွိတဲ့ နားအလည္ပိုင္းမွာ အရည္ေတြ မ်ားလာတယ္။
အမ်ားဆံုးက အေအးမိတာကေန ဆက္ျဖစ္တာေတြပါဘဲ။ အေအးမိတာက အေနရခက္တဲ့အထဲ ဆက္ျဖစ္တာ ေတြက ေမးတဲ့သူမွာ ျဖစ္သလို ပိုဆိုးပါတယ္။ ေလျပြန္ေရာင္နဲ႔ နားေရာဂါရတာ ဆက္ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ တခ်ိဳ႕မွာ ပန္းနာ ျဖစ္လာတတ္တယ္။
Acute bronchitis ရက္တို ေလျပြန္ေရာင္တာလဲပါတယ္။ ဗက္တီးရီးယားကေနေရာ ဗိုင္းရပ္စ္ကေနပါ ျဖစ္ေစ တယ္။ Cough ေခ်ာင္းဆိုးမယ္၊ Mucus ခြ်ဲထြက္မယ္၊ ခြ်ဲကလဲ ျဖဴ-ဝါ-ေသြး ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ အေတာ္မ်ားမ်ားက ေဆးမပါဘဲ သက္သာသြားတယ္။ တပါတ္ေနလို႔ မေပ်ာက္ရင္ ဆရာဝန္လိုလာျပီ။
လည္ေခ်ာင္းနာနဲ႔ အာသီးေရာင္ေတြကလဲ အေအးမိတာနဲ႔ တြဲ-ဆက္ေနတတ္တယ္။ ႏွစ္မ်ိဳးလံုးကို ဗိုင္းရပ္စ္ ကေနေရာ ဗက္တီးရီးယား ကေနပါ ျဖစ္ေစတယ္။ Streptococcus bacteria ကေနျဖစ္တာကို Strep throat ေခၚတယ္။ (အလာဂ်ီ)၊ ေဆးလိပ္နဲ႔ တျခား အေငြ႔အသက္ေတြေၾကာင့္ပါ အဲလိုလာ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။
နားကိုပိုးဝင္တာက ၈ဝ% ဟာ ဗိုင္းရပ္စ္ကေနျဖစ္တယ္။ ဒါဆိုရင္ ပိုးေသေဆး မလိုဘူး၊ မရဘူး။ Streptococcus ဗက္တီးရီးယားကေန ျဖစ္တာလဲ မနည္းဘူး။ နား နာမယ္၊ အဝါရည္၊ အရည္ၾကည္၊ အခြ်ဲရည္ ထြက္မယ္။ ကို္ယ္နဲနဲ ပူမယ္။ ပဋိဇီဝေဆးေတြလိုတယ္။
ဗက္တီးရီးယားကေနျဖစ္တဲ့ နာေရာင္တာအတြက္ ပဋိဇီဝေဆးေတြကေတာ့ -
• Penicillin Antibiotics ထဲမွာ Amoxicillin နဲ႔ Augmentin ေတြပါတယ္။
• Sulfonamide Antibiotics ေတြထဲမွာ Bactrim, Septra နဲ႔ Gantrisin ေတြပါတယ္။
• Cephalosporin Antibiotics ေတြထဲမွာ Ceclor, Ceftin, Cefzil, Vantin, Suprax နဲ႔ Lorabid ေတြပါတယ္။
• Combination Antibiotics ေဆးတြဲေပးတာေတြလဲ ရွိတယ္။ ဥပမာ Pediazole = Erythromycin + Sulfisoxazole
အသံုးမ်ားတဲ့ Ear drops နားထည့္ေဆးေတြကေတာ့ -
1. Betamethasone Eye/Ear Drops 0.1% w/v + 0.002%
2. Carboxy Methyl cellulose sodium -Eye 0.5%
3. Chloramphenicol Eye/Ear drop 5ml & 10 ml
4. Ciprofloxacin Eye Drops 5ml & 10ml
5. Gentamicin Eye/Ear drop 5ml & 10 ml
6. Neomycin Sulphate Eye/Ear drop 5ml & 10 ml
7. Ofloxacin Eye Drops
8. Prednisolone Acetate Eye/Ear drop 5ml & 10 ml
9. Prednisolone Chloramphenicol Eye Drop 10ml
10. Soframycin Eye/Ear Drop 8ML
နားလမ္းပိုးဝင္တာ အလြန္အျဖစ္မ်ားတယ္။ အထူးသျဖင့္ ကေလးေတြ ႏွာရည္ယိုရာကေန သိပ္ျဖစ္တတ္တယ္။ ကေလး အေအးမိသူထဲက ၆၁% မွာ နားပါ ေရာင္တယ္လို႔ ေလ့လာမႈတခုက ဆိုတယ္။ နားေရာင္ေနတာ ေသျခာေအာင္ နားကို ဆရာဝန္ကေန Otoscope ကရိယာနဲ႔ ၾကည့္မယ္။
နားထဲမွာ နားျပြန္ရွိတယ္။ သူက နားအလည္ပိုင္းနဲ႔ လည္ေခ်ာင္း (အာေခါင္) ကို ဆက္ေပးထားတယ္။ ျပြန္မွာ ႏွာေခါင္းထဲ၊ လည္ေခ်ာင္းထဲမွာလိုမ်ိဳး အခြ်ဲရွိတယ္။ ဒါရွိေနလို႔ နားအလည္ပိုင္းကေန အရည္ရွိရင္ ထုတ္ေပးႏိုင္ တယ္။ နားထဲက ဖိအားကိုလည္း ထိန္းေပးတယ္။ နားစည္ ေကာင္းေနဘို႔က အေရးၾကီးတယ္။ ၾကည့္လိုက္ရင္ ေကာင္းေနတဲ့ နားစည္က ၾကည္လင္ေနရတယ္။ ပန္းေရာင္နဲ႔ မီးခိုးေရာင္ ေရာေနသလို ရွိရတယ္။ ပိုးဝင္ထား တာဆိုရင္ နီျပီး ေရာင္ေနမယ္။ အေအးမိတာ၊ တုပ္ေကြးမိတာနဲ႔ (အလာဂ်ီ) ရတာေတြကေန နားျပြန္ကို ထိခိုက္ ေစျပီး ေရာင္လာေစတယ္။
Fluid in the Ear နားထဲအရည္ဝင္ျခင္း
Eustachian tube နားျပြန္မွာ လာပိတ္ရင္ အလည္နားထဲ အရည္ေတြ ေအာင္းေနေတာ့မယ္။ ဗက္တီးရီးယားေတြ ဗိုင္ရပ္ေတြ ေပါက္ပြါး မ်ားျပားလာလိမ့္မယ္။ ေရာဂါရလာမယ္။ Pneumatic Otoscope ကရိယာနဲ႔ ေလနဲနဲ သြင္းၾကည့္ရင္ လႈတ္လာရမဲ့ နားစည္က အထဲမွာ အရည္ရွိေနရင္ မလႈတ္ႏိုင္ေတာ့ဘူး။
Ruptured Eardrum နားစည္ေပါက္ျခင္း
အရည္ေတြမ်ားလာရင္ ဖိအားမ်ားလာမယ္။ ၾကာေတာ့ နားစည္ေပါက္သြားမယ္။ Ruptured eardrum ျဖစ္ေနရင္ အျဖဴ၊ အဝါ၊ အညိဳ အရည္ထြက္လာမယ္။ နာတာကသက္သာလာမယ္။ သူ႔ဖါသူ ၂-၃ ပါတ္ေနရင္ ျပန္ပိတ္ႏိုင္ တယ္။ ခဏခဏ ေပါက္တာ ျဖစ္ရင္ေတာ့ နားအၾကားကိုပါ ရာသက္ပန္ ထိခိုက္ေစမယ္။ ဟာတပုဒ္ေရးထား ပါတယ္။
ကေလးငယ္ေလးေတြမွာျဖစ္ရင္ သိဘို႔ခက္တတ္တယ္။ မအိပ္ႏိုင္၊ မစားႏိုင္၊ အငိုမတိတ္ႏိုင္တာဆိုရင္ ဆရာဝန္ျပ ပါ။ နားပိုးဝင္ျခင္း လကၡဏာေတြကေတာ့ -
• Piercing pain နားကို ထိုးေဖါက္သလို နာမယ္။ လွဲလိုက္ရင္ ပိုနာမယ္။ အိပ္ေရးပ်က္မယ္။
• Trouble hearing နားအၾကားကို ထိခိုက္မယ္။
• Fever ကိုယ္ပူမယ္။ Fluid drainage from ears နားထဲက အရည္ထြက္မယ္။
• Dizziness ေခါင္းမူးမယ္။ Congestion နီရဲေနတာျမင္ရမယ္။
အိမ္မွာ လုပ္ႏိုင္တာေတြ ရွိတယ္။ Warm washcloth အပူကပ္ေပးပါ။ Ear drops နားခပ္ေဆးလိုမယ္။ Painkillers အနာသက္သာေဆးတမ်ိဳးမ်ိဳး လိုမယ္။ ဥပမာ Ibuprofen နဲ႔ Acetaminophen ေဆးေတြ။
ဘာဆက္ျဖစ္လာႏိုင္သလဲ
• Scarring of the eardrum with hearing loss နားစည္ အမာရြတ္ျဖစ္မယ္။ အၾကားထိခိုက္မယ္။ Speech and language developmental problems စကားေျပာ ေနာက္က်မယ္။ Meningitis ဦးေႏွာက္ေျမွးေရာင္မယ္။
Ear Tubes နားထဲ ပိုက္ထည့္ေပးျခင္း
Recurrent ear infections or fluid က ေတာ္ေတာ္နဲ႔ မေပ်ာက္ရင္ ကေလးစကားေျပာတာ ေႏွးေစမယ္။ Eardrum ကို Tubes ပိုက္ကေလး တပ္ထားေပးႏိုင္တယ္။ Middle ear အလည္နားထဲက အရည္ကို ထုတ္ေပးေနလို႔ သက္သာေစမယ္။ ၈-၁၈ လအထိ ထည့္ထားတတ္တယ္။ သူ႔ဖါသူ ထြက္က်လာတတ္တယ္။
Surgery to Remove the Adenoids တက္ေစ့ေတြေရာင္ရင္ ခြဲထုတ္ႏိုင္တယ္။
Adenoids ေတြဆိုတာ လည္ေခ်ာင္း ေနာက္ပိုင္းမွာရွိတဲ့ Glands (ဂလင္း) ေတြ ျဖစ္တယ္။ ဒါေတြေရာင္လာရင္ Eustachian tubes ကို ထိခိုက္ေစမယ္။ Adenoidectomy ခြဲထုတ္သင့္တယ္။
ဘယ္လို ကာကြယ္မလဲ
အေအးမမိေအာင္ေနပါ။ လက္ခဏခဏေဆးပါ။ ကေလးကို ကာကြယ္ေဆးေတြ စနစ္တက်ထိုးပါ။ အေအးမိတာ လိုဘဲ (အလာဂ်ီ) ကေန နားပိုးဝင္ႏိုင္တယ္။
Swimmer’s Ear ေရကူးသူေတြနား
ေရကူးေနရင္းယင္း ေရျဖစ္ျဖစ္၊ အမႈံ-အမိႈက္ျဖစ္ျဖစ္ နားထဲဝင္ျပီး ျပန္မထြက္ရင္ ဗက္တီးရီးယားေတြ ေပါက္ပြါး ေစႏိုင္တယ္။ နားအျပင္ပိုင္းမွာ နာတာ၊ ေရာင္တာ၊ ယားတာေတြျဖစ္လာမယ္။ ေရကူးတာက မဟုတ္ဘဲ တျခား အေျခအေနေတြကေနလဲ အဲလိုျဖစ္ေစႏိုင္တယ္။ နားသန္႔ရွင္းေပးရင္ ထိခိုက္ရာကေနလဲ ျဖစ္ေစႏိုင္တယ္။ Medicated ear drops နားေဆးခပ္ပါ၊ နားကို ေျခာက္ေသြ႔ေအာင္ထားပါ။
Ear infections ဝင္တဲ့ ကေလး ၅ ေယာက္မွာ ၁ ေယာက္သာလိုတယ္။ က်န္ ၄ ေယာက္မွာ ၄၈ နာရီ ေနရင္ ေကာင္းသြားႏိုင္တယ္။ ကေလးရ့ဲကိုယ္ခံစနစ္ကေန ေကာင္းေအာင္ လုပ္ေပးတယ္။ Bacterial ear infection အတြက္ ပဋိဇီဝေဆးေတြက အသံုးက်တယ္။ Virus ေၾကာင့္ျဖစ္ရင္ အသံုးမဝင္ဘူး။
Antibiotics for Ear Infections နားပိုးဝင္ရင္ ဘယ္လို ပဋိဇီဝေဆးေတြသံုးႏိုင္သလဲ
1. Penicillins = Amoxicillin = Augmentin
2. Sulfonamides = Bactrim and Septra, Gantrisin
3. Cephalosporins = Cefdinir (Third generation oral cephalosporin), Cefixime (Suprax), Cefpodoxime = Vantin (Third generation cephalosporin), Ceftriaxone (Third generation cephalosporin), Cefuroxime = Ceftin (Second generation parenteral cephalosporin), Cefzil (Cefprozil), Lorabid = Loracarbef (Second-generation cephalosporin antibiotics)
4. Erythromycins
5. Clarithromycin (Macrolide antibiotic)
6. Azithromycin
7. Combination Antibiotics for Ear Infections = Pediazole (Erythromycin + Sulfisoxazole)
Dr. တင့္ေဆြ
--------------------------------------
ကိုမ်ဳိး(lwanmapyay.blogspot.com) လြမ္းမေျပ သုတရပ္၀န္း | Facebook
ကိုမ်ဳိး(lwanmapyay.blogspot.com) လြမ္းမေျပ သုတရပ္၀န္း | Facebook