ဆီးအိမ္ကင္ဆာဆိုသည္မွာ
ခႏၶာကုိယ္၏ မလိုလားအပ္ေသာ အရည္မ်ားသည္ ဆီးအျဖစ္ေျပာင္းလဲသြားကာ၊ ထိုအရည္မ်ားကို ဆီး အိမ္တြင္ ေခတၱသိုေလွာင္ ထားေလ့ရွိသျဖင့္ ဆီးအိမ္သည္ သက္ရွိသတၱ၀ါမ်ားအတြက္ မရွိမျဖစ္လိုအပ္ ေသာ ခႏၶာကိုယ္အစိပ္အပိုင္း တစ္ခုျဖစ္ပါသည္။
ဆီးအိမ္ကင္ဆာ၏ ၉၅% မွာ ဆီးအိမ္အတြင္းနံရံ တစ္ရႈးမ်ားထဲရွိ ဆဲလ္မ်ားမွ ကင္ဆာျဖစ္ေလ့ရွိျပီး၊ က်န္ ၅% သည္ ဆီးအိမ္ တြင္း/ျပင္္ နာက်င္ေရာင္ကိုင္းျခင္းမွ အစပ်ိဳးျခင္းျဖစ္သည္။ ဆီးအိမ္ကင္ဆာလကၡဏာ မ်ားမွာ၊ ဆီးထဲတြင္ေသြးပါျခင္း၊ ဆီးသြားစဥ္ နာက်င္ကိုက္ခဲျခင္း၊ မၾကာခဏဆီးသြားျခင္း (သို ့မဟုတ္) ဆီးသြားရန္ ခက္ခဲျခင္းတို ့ျဖစ္သည္။ အျခားကင္ဆာေရာဂါမ်ား ႏွင့္ႏိႈင္းယွဥ္ပါက၊ ဆီးအိမ္ကင္ဆာသည္ အေစာပိုင္းအဆင့္တြင္ ကုသရန္လြယ္ကူျပီး ေပ်ာက္ကင္းသြားေသာ အေတြ ့အၾကံဳမ်ားလည္း ရွိ္သလို၊ ေရာဂါ ဆက္လက္မျပန္ ့ပြားေတာ့သည့္ လူနာမ်ား၏ ၉၀% သည္ ေနာက္ထပ္ အနဲဆံုး ၅-ႏွစ္ေက်ာ္မွွ် ဆက္လက္ အသက္ရွင္ေနထိုင္ပါသည္။ သို ့ေသာ္ အျမစ္မျပတ္ဘဲ ေရာဂါျပန္ေပၚတတ္ၾကရာ မေပါ့ေလ်ာ့ ဘဲ မွန္မွန္ေဆး စစ္ခံဘို ့ လိုအပ္ပါသည္။
ဆီးအိမ္ကင္ဆာကုိ အဆင့္(၄)ဆင့္ သတ္မွတ္ထားျပီး၊ အေစာပိုင္းအဆင့္ကို TA၊ ဆီးအိမ္ၾကြက္သားအ တြင္း နံရံတစ္ခုလံုးပ်ံ ့ႏွံ ့ ျခင္းကို အဆင့္(၂)၊ အျပင္ၾကြက္သား တစ္ရႈးမ်ားထိပ်ံ ့ႏွံ ့ျခင္းကို အဆင့္(၃)၊ ခႏၶာကိုုယ္တြင္း အျခားအစိပ္အပိုင္းမ်ားႏွင့္ အရိုးထိပ်ံ ့ ႏွံ ့ျခင္းကို အဆင့္(၄) ေခၚပါသည္။ ေရာဂါအတိမ္ အနက္ေပၚမူတည္၍ chemotherapy (ေခၚ) ကင္ဆာဆဲလ္မ်ားေသေစရန္ ေဆးသြင္းကုသနည္း၊ telescope ျဖင့္လည္းေကာင္း၊ ဆီးအိမ္တစိပ္ တေဒသကိုဖ ယ္ရွား ၍ (သို ့့မဟုတ္) ဆီးအိမ္တစ္ခုလံုးကို ဖယ္ရွား၍ ခြဲစိပ္ကုသနည္း၊ radiation therapy (ေခၚ) ဓာတ္ေရာင္ ျခည္ျဖင့္ကုသနည္းတို ့ျဖင့္ ကုသမႈခံ ယူရပါမည္။
ဆီးအိမ္ကင္ဆာ ျဖစ္ေပၚေစႏိုင္သည့္ အေၾကာင္းရင္းမ်ားမွာ-
* ေဆးလိပ္ေသာက္ျခင္းႏွင့္ စီးကရက္မီးခိုးေငြ ့ရႈရႈိက္ျခင္း။
* အသားအၾကြတ္ေၾကာ္မ်ားႏွင့္ တိရိစၦာန္အဆီ။
* အသက္ ၆၅ ႏွစ္ႏွင့္အထက္။
* အထူးသျဖင့္ တိုးတက္ျပီးႏိုင္ငံမ်ားတြင္ ေတြ ့ရေသာ Schistosoma haematobium (ေခၚ) ကပ္ပါးပိုး။
* ဆီးအိမ္ေက်ာက္တည္သူမ်ား၊ ဆီးလမ္းေၾကာင္းပိုး၀င္ျခင္း ႏွင့္ ဆီးေရာဂါသည္မ်ား၊ catheters (ေခၚ) ဆီးပိုက္သြင္းထားရေသာ ေ၀ဒနာရွင္မ်ား၊
* ေမြးရာပါ ဆီးအိမ္ေရာဂါရွိသူမ်ား။
* ဓာတုဓာတ္ေပါင္းျဖစ္ေသာ စိန္ဓာတ္ပါသည့္အဆိပ္ရနံ ့မ်ားျဖစ္ၾကသည့္ ရာဘာ၊ ခ်ည္ ယက္ထည္၊ ဆိုးေဆး၊ ပလပ္စတစ္၊ သုပ္ေဆးအမ်ိဳးမ်ိဳး၊ လယ္သာေပါလစ္ စသည္တို ့ႏွင့္ ေန ့စဥ္ ကိုင္တြယ္လုပ္ကိုင္ ရျခင္း၊ ရနံ ့မ်ားကို ရႈရိႈက္ျခင္း။
* မၾကာခဏ ဆီးအိမ္ေရာင္ရမ္းေလ့ရွိျခင္း။
* သားအိမ္လည္တိုင္ေရာဂါမ်ားအတြက္ မၾကာခဏ ဓာတ္ေရာင္ျခည္ပစ္ ကုသခံေနရသူ အမ်ိဳးသမီးမ်ား။
* သုက္ရည္ဂလင္း ကင္ဆာအတြက္ ဓာတ္ေရာင္ျခည္ကုသခံ အမ်ိဳးသားမ်ား။
* chemotherapy drugs (ေခၚ) ကင္ဆာေရာဂါ ဓာတုေဆး၀ါးျဖင့္ ကုသခံလူနာမ်ား။
+++++++++++++++++++
အေမရိကန္ရွိ National Cancer Institute ၏ စစ္တမ္းမ်ားအရ၊ မ်ိဳးရိုးဗီဇအရ အမ်ိဳးသားမ်ားသည္ အမ်ိဳး သမီးမ်ားထက္ ဆီးအိမ္ကင္ဆာျဖစ္ႏႈန္း ၃-ဆမွ် ပိုေၾကာင္း၊ ကမၻာေပၚတြင္ လူျဖဴမ်ားသည္ လူမဲမ်ားထက္ ဆီးအိမ္ကင္ဆာျဖစ္ႏို္င္ေျခ ပိုမ်ားေၾကာင္း ေလ့လာသိရွိရပါသည္။ ဆီးအိမ္ ကင္ဆာျဖစ္ပြားသူဦးေရ၏ ထက္၀က္ခန္ ့မွာ ေဆးလိပ္ေသာက္ျခင္း ေၾကာင့္ျဖစ္၍ အဂၤလန္ႏို င္ငံရွိ The National Health Service (NHS) မွ “ဆီးအိမ္ကင္ဆာအစ၊ ေဆး လိပ္ ေသာက္ျခင္း က” ဟု ေဖာ္ျပထားသည့္အတြက္ “မိမိအိတ္ ကပ္ထဲမွ ပိုက္ဆံကို မီးရံႈ ့ရံုသာမက၊ ေ၀ဒနာကိုေငြေပး၀ယ္” ျပီး၊ ဆိုးက်ိဳးမ်ားသာ ျဖစ္ေစေသာ ေဆးလိပ္ ေသာက္သံုးျခင္းမွ ေရွာင္က်ဥ္ၾကပါရန္ တိုက္တြန္းလိုက္ရပါသည္။
(ေဆာင္းပါးရွင္.. တင္ထက္ထက္ေဇာ္... မွ်ေ၀သည္)
ကိုးကား။ HealthHub from Cleveland Clinic
--
promise.pauk
------------------------------------------------
ကိုမ်ဳိး (lwanmapyay.blogspot.com)