ကင္ဆာေရာဂါအေၾကာင္း တေစ့တေစာင္း

ကင္ဆာေရာဂါ ဆိုသည္မွာ

ခႏၶာကိုယ္ကို ဆဲလ္မ်ားျဖင့္ တည္ေဆာက္ထားၾကျပီး၊ ဆဲလ္အေဟာင္းေတြ ျပိဳကြဲေသဆံုးသြား တဲ့အခါ ဆဲလ္အသစ္မ်ားက အစားထိုး ျဖစ္ေပၚလာေလ့ရွိပါတယ္။ အဲဒီလို ပံုမွန္ျဖစ္စဥ္မ်ိဳး မဟုတ္ဘဲ၊ ဆဲလ္မ်ား မူမမွန္၍ အတိုင္းအဆမရွိ ပြားမ်ားလာျပီး တျခားအဂၤါ အစိပ္အပိုင္းမ်ား အတြင္းသို ့ က်ဳးေက်ာ္၀င္ေရာက္ ျခင္းျဖင့္ အလံုး-အဖု-အက်ိတ္ေတြ ျဖစ္လာကာ “ကင္ဆာေရာဂါ” ကို ျဖစ္ေစပါ ေတာ့တယ္။ ၄င္းကင္ဆာ ဆဲလ္မ်ားဟာ ေသြးေၾကာ ႏွင့္ သားငံရည္ေၾကာမ်ားမွတဆင့္ တျခားအဂၤါအစိပ္အပိုင္းမ်ားအတြင္းသို ့ ျပန္ ့ႏွံ ့ေရာက္ရွိသြားျခင္းကို အရပ္ေဒသအေခၚ အေ၀ၚစကားမ်ားအရ“ကင္ဆာအျမစ္ပြား” တယ္လို ့ေခၚပါ တယ္။ သို ့ေသာ္ တ ခ်ိဳ ့ျဖစ္ စဥ္ေတြမွာေတာ့၊ ကင္ဆာအျဖစ္ ဆက္လက္ျဖစ္ပြားျခင္းမရွိဘဲ အသားပို/အက်ိတ္အေနျဖင့္သာ တည္ရွိေနပါတယ္။ အဲဒီ အက်ိတ္ဟာလည္း တေန ့ေန ့ တခ်ိန္ခ်ိန္မွာ ကင္ဆာျဖစ္ လာနိုင္ တာေၾကာင့္ မေပါ့ဆသင့္ပါဘူး။

ကင္ဆာေရာဂါမ်ား

ကင္ဆာေရာဂါကို ျဖစ္ေပၚေသာ အဂၤါအစိပ္အပိုင္းအလိုက္ အမည္တပ္ကာ ျခံဳငံု၍ေခၚေလ့ရွိေသာ္လည္း၊ တခ်ိဳ ့အစိပ္အပိုင္းမ်ား ျဖစ္ၾကတဲ့…ဥပမာ အူကင္ဆာကို…အူမၾကီးကင္ဆာ၊ အူသိမ္ င္ဆာဆိုျပီး ထပ္မံ ခြဲျခား၍သတ္မွတ္ေပးရပါတယ္။ အျဖစ္မ်ားေသာ ကင္ဆာမ်ားမွာ ဆီးအိမ္ ကင္ဆာ၊ ရင္သားကင္ဆာ၊ အူမၾကီး ႏွင့္ စအိုကင္ဆာ၊ သားအိမ္ကင္ဆာ၊ သားအိမ္ေခါင္း ကင္ဆာ၊ ေက်ာက္ကပ္ကင္ဆာ၊ ေသြး ကင္ဆာ၊ အဆုတ္ကင္ဆာ၊ အေရျပားကင္ဆာ၊ လည္ေ ခ်ာင္းကင္ဆာ၊ သည္းေျခအိတ္ကင္ဆာ၊ အရိုး ကင္ဆာ၊ အစာအိမ္ေရျမိဳကင္ဆာ ႏွင့္ အာခံတြင္း ကင္ဆာ တို ့ျဖစ္ၾကပါတယ္။ ခႏၶာကိုယ္ၾကီးရဲ ့ အစိတ္ အပိုင္းမ်ား အားလံုး လုိလိုမွာ ကင္ဆာျဖစ္ နိုင္တာေၾကာင့္ မ်က္စိကင္ဆာ၊ ဦးေႏွာက္ကင္ဆာ၊ အစာ အိမ္ကင္ဆာ စသျဖင့္ မ်ားစြာရွိၾက ပါ တယ္။ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္တြင္ ကမၻာ့က်န္းမာေရးအဖြဲ ့၏ သတ္မွတ္ခ်က္ အရ၊ ကမၻာေပၚတြင္ ကင္ ဆာေ ရာဂါျဖစ္ပြားသူ ႏွစ္စဥ္ ၁၀-သန္း ေက်ာ္ရွိေန ျပီး ၆-သန္းေက်ာ္မွာ ေသ ဆံုးၾက ရေၾကာင္း၊ ယင္း ၁၀-သန္းေက်ာ္ထဲတြင္ ဖြံ ့ျဖိဳးျပီးနိုင္ငံမ်ားမွာ ၄.၇ သန္းခန္ ့ရွိျပီး၊ မဖြြံ ့ျဖိဳးေသး ေသာ နိုင္ငံမ်ားမွာ ၅.၅ သန္းခန္ ့ရွိေနေၾကာင္း၊ ကမၻာႏွင့္အ၀ွမ္း အျဖစ္အမ်ားဆံုး ကင္ဆာေရာဂါအမ်ိဳး အစားအလိုက္ သုေတသ နျပဳၾကည့္ရာ၊ အမ်ိဳးသားမ်ား ဆီးက်ိတ္ကင္ဆာက (ပထမ)ေနရာ၊ အမ်ိဳးသမီး မ်ား ရင္သား ႏွင့္ သားအိမ္ကင္ဆာက (ဒုတိယ) ေနရာ၊ အဆုတ္ကင္ဆာက (တတ္ိ ယ)ေနရာဟု မွတ္ တမ္းမ်ားမွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ ျမန္မာျပည္မွာေတာ့ ၂၀၁၄ ႏွစ္ဦးပိုင္း စာရင္းမ်ားအရ၊ မႏၱေလးတိုင္း ေဒသၾကီးရွိ ကင္ဆာေရာဂါဌာနမွာ တစ္ႏွစ္လွ်င္ လူဦးေရ ၄၀၀ ခန္ ့ျမင့္တက္လာလ်က္ရွိကာ၊ အမ်ိဳးသား မ်ားတြင္ လည္ေခ်ာင္း ႏွင့္ အာခံတြင္းကင္ဆာ အျဖစ္မ်ားၾကျပီး၊ အမ်ိဳးသမီးမ်ားတြင္ သားအိမ္ေခါင္း ႏွင့္ ရင္သားကင္ ဆာတို ့အျဖစ္မ်ားတယ္လို ့ဆိုပါတယ္။

ကင္ဆာအမ်ိဳးအစားအလိုက္ ခြဲျခားသတ္မွတ္ျခင္း

ကင္ဆာေရာဂါေတြကို ကိုယ္ခႏၶာဖြဲ ့စည္းပံုအလိုက္ ေအာက္ပါအတိုင္း အမ်ိဳးအစားခြဲျခားသတ္ မွတ္နိုင္ ပါတယ္။

(ဦးေႏွာက္ ကင္ဆာ) ကေလးေရာ လူၾကီးမ်ားပါ ျဖစ္ပြားတတ္ပါတယ္။ သို ့ေသာ္ ဦးေႏွာက္ျဖစ္ တဲ့ အဖု အက်ိတ္တိုင္းဟာ ကင္ဆာမဟုတ္ေသာေၾကာင့္၊ ဆရာ၀န္မ်ားက ေသခ်ာစစ္ေဆး၍ ေရာဂါအမည္တပ္ျပီး မွ ကုသေပးေလ့ရွိပါတယ္။

(ဦးေခါင္း ႏွင္ ့လည္ေခ်ာင္း ကင္ဆာ) ပါးစပ္၊ လွ်ာ၊ ခံတြင္း၊ လည္ေခ်ာင္း၊ ႏႈတ္ခမ္း၊ ႏွာေခါင္း၊ သြားရည္ အိတ္တို ့မွာျဖစ္တဲ့ ကင္ဆာေတြကို ဦးေခါင္း ႏွင့္ လည္ေခ်ာင္းကင္ဆာ အမ်ိဳးအစားအျဖစ္ သတ္မွတ္ေလ့ ရွိပါတယ္။ သက္လတ္ပိုင္း ႏွင့္ သက္ၾကီးပိုင္း အမ်ိဳးသားမ်ားမွာ ခံတြင္း ႏွင့္ လွ်ာကင္ဆာ အျဖစ္မ်ားပါ တယ္။

(အစာေျခအဂၤါ ကင္ဆာ) ကင္ဆာအမ်ိဳးအစား အားလံုးထဲမွာ အက်ယ္ျပန္ ့ဆံုးက အစာေျခအဂၤါ ကင္ဆာ ျဖစ္ပါတယ္။ အူမၾကီး ကင္ဆာ၊ စအို္ကင္ဆာ၊ အူသိမ္ကင္ဆာ၊ အသည္းကင္ဆာ၊ သည္းေျခအိတ္ ကင္ဆာ၊ ပန္ကရိယကင္ဆာ ႏွင့္ အစာအိမ္ ကင္ဆာအားလုံးတို ့ဟာ အစာေျခအဂၤါကင္ဆာမ်ား ျဖစ္ၾက ပါတယ္။ မ်ားေသာအားျဖင့္ အသက္ ၄၅ ႏွစ္၀န္းက်င္ သက္လတ္ပိုင္း အမ်ိဳးသားမ်ား အျဖစ္မ်ားၾကျပီး၊ အမ်ိဳးသမီးမ်ားမွာေတာ့ အူ ႏွင့္ အစာအိမ္ကင္ဆာ ေတြျဖ စ္ေလ့ရွိပါတယ္။

(ဟိုမုနး္ ကင္ဆာ) ဟိုမုန္းမညီမွ်ျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္ေသာကင္ဆာအမ်ိဳးအစားျဖစ္ျပီး၊ လည္ပင္းၾကီး ေရာဂါမွ တဆင့္ အျဖစ္မ်ားပါတယ္။ အရြယ္ေရာက္ကာစ အမ်ိဳးသမီးငယ္မ်ား၊ ေသြးဆံုးခါ နီး ႏွင့္ ေသြးဆံုးျပီးစ အမ်ိဳးသမီးၾကီးမ်ား၊ အေၾကာင္းအမ်ိဳးမ်ိဳးေၾကာင့္ သားအိမ္ထုတ္ျပီးသူမ်ားမွာ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။

(မ်က္စိ ကင္ဆာ) မ်က္ေျမွး ႏွင့္ မ်က္လံုးအတြင္းပိုင္းမွာျဖစ္ေသာ ကင္ဆာျဖစ္ျပီး၊ အရြယ္ေရာက္ျပီးသူ မ်ားႏွင့္ ကေလးမ်ားတြင္ အမ်ားဆံုးျဖစ္ပြားေလ့ရွိပါတယ္။

(ဆီးအိမ္ကင္ဆာ) ဆီးအိမ္ကင္ဆာမွာ ဆီးကိ်တ္ကင္ဆာ၊ ဆီးလမ္းေၾကာင္းကင္ ဆာ၊ ေက်ာက္ကပ္ ကင္ဆာ၊ မ်ိဳးဥ ကင္ဆာတို ့ပါ၀င္ၾကျပီး အသက္ ၆၀ ေက်ာ္ သက္ၾကီးပိုင္း အမ်ိဳးသားမ်ားမွာ အျဖစ္မ်ားေလ့ ရွိပါတယ္။

(အရိုး ကင္ဆာ) ကေလးငယ္မ်ား ႏွင့္ ဆယ္ေက်ာ္သက္မ်ားတြင္သာ အျဖစ္မ်ားပါတယ္။ အရိုး ကင္ဆာ ကေတာ့ ျဖစ္ပြားမႈႏႈန္း အနည္းဆံုး ကင္ဆာေရာဂါအမ်ိဳးအစား ျဖစ္ပါတယ္။ အသက္ ၆၀ ၀န္းက်င္ေတြမွာ ရံဖန္ရံခါ ေတြ ့ရတတ္ပါတယ္။

(ရင္သား ကင္ဆာ) ကမၻာႏွင့္အ၀ွမ္း အျဖစ္မ်ားေသာ ကင္ဆာအမ်ိဳးအစားျဖစ္ျပီး၊ အမ်ိဳးသမီး မ်ားတြင္သာ မက၊ အမ်ိဳးသားမ်ားမွာလည္း ျဖစ္တတ္ပါတယ္။

(ေသြး ကင္ဆာ) ရိုးတြင္းျခင္ဆီအတြင္းရွိ ဆဲလ္မ်ားအတြင္းမွ ေသြးနီဥ၊ ေသြးျဖဴဥ ႏွင့္ ေသြး ခဲေစေသာ ပစၥည္းမ်ား အလြန္အမင္း တိုးပြားလာျခင္းေၾကာင့္ ေသြးကင္ဆာ ျဖစ္လာရပါတယ္။

(သားအိမ္ ကင္ဆာ) အမ်ိဳးသမီးမ်ား၏ မ်ိဳးပြားအဂၤါအတြင္းျဖစ္ပြားျခင္းကို သားအိမ္ကင္ဆာလို ့ေခၚပါ တယ္။ သားအိမ္ေခါင္း ကင္ဆာ၊ သားအိမ္လည္တံ ကင္ဆာ၊ သားဥအိမ္ကင္ဆာ၊ သားအိမ္အေျမွးပါး ကင္ဆာတို ့ဟာလည္း သားအိမ္ကင္ဆာ အမ်ိဳးအစားမ်ား ျဖစ္ၾကကာ၊ ရင္သားကင္ဆာကဲ့သို ့ အျဖစ္ အမ်ားဆံုး ႏွင့္ အေသအေပ်ာက္အမ်ားဆံုး ကင္ဆာ အမ်ိဳးအ စား ျဖစ္ပါတယ္။

(အသက္ရႈလမ္းေၾကာင္း ကင္ဆာ) အဆုတ္ကင္ဆာဟာ အသက္ရႈလမ္းေၾကာင္းကင္ ဆာျဖစ္ျပီး ေဆးလိပ္ေသာက္ျခင္း၊ ငရုပ္သီး မႈန္ ့-လႊစာမႈန္ ့-ေက်ာက္မီးေသြးမႈန္ ့-ဖုန္မႈန္ ့- ခ်ည္ထည္ျဖတ္ထည္စ (အေမႊးအမွ်င္)မ်ား စတဲ့ ညစ္ညမ္းေသာေလထုကို အျမဲရႈ ရိႈက္ရေသာ စက္ရံု အလုပ္ရံု၀န္ထမ္းမ်ားမွာ အျဖစ္မ်ားၾကပါတယ္။


(ေဆာင္းပါးရွင္…ေပါက္ေပါက္…မွ်ေ၀သည္)
-------------------------------------------------
ကိုမ်ဳိး (lwanmapyay.blogspot.com)

ဆက်စပ်ဖတ်ရှုရန် အကြောင်းအရာများ...