Alcohol taxes and public health အရက္ခြန္နဲ႔ က်န္းမာေရး
ပါေမာကၡခ်ဳပ္ ေဒါက္တာ တင့္ေဆြလတ္ကို ေလးစား-ေထာက္ခံပါရေစ။ နာမည္ဆင္လို႔မဟုတ္ပါ။ “အရက္ ကို အေကာက္ခြန္ မ်ားမ်ားတင္လိုက္ရင္ လူေတြရဲ႕ လူမႈသုကၡေတြ နည္းမလား ဆိုတဲ့ အယူအဆ ဟုတ္ပါ့ မလား” လို႔ ေစာဒက တက္ပါတယ္။ ျငင္းသူေတြကေန ေျပာတာက “ဒီေခတ္မွာ အရက္ ေသာက္တာ မဆန္းေတာ့ဘူး။ အရက္ ေသာက္ေနသူေတြဟာ အရက္ေစ်း ဘယ္ေလာက္ၾကီးၾကီး ဝယ္ေသာက္ ၾကမွာဘဲ။” ၂၇-၉-၂ဝဝ၉ မွာ ထုတ္တဲ့ American Council on Science and Health (ACSH) Dispatch မွာ အဲလို ေရးခဲ့တာပါ။
Albert Einstein College of Medicine က Dr. Nigel Bark ကေတာ့ ဒီလို ဆင္ေျခမ်ိဳးကို သေဘာ မတူဘူး။ “ႏွစ္ေပါင္း ၃ဝ အတြင္း Cost (basically taxation) of alcohol အရက္ေစ်း (အတိအက် ေျပာရရင္ အရက္ခြန္) နဲ႔ Alcohol related morbidity and mortality အရက္နဲ႔ ဆက္ျပီး ျဖစ္ေစတဲ့ ေရာဂါျဖစ္ႏွဳန္း + ေသႏွဳန္းေတြဟာ အေသအျခာ ဆက္စပ္ ေနပါတယ္။ Inverse relationship ေျပာင္ျပန္-အခ်ိဳး က်ေနတယ္။ အရက္ကို အေသအလဲ စြဲေနသူဟာ အရက္ ဘယ္ေလာက္ ေစ်းျမွင့္ျမွင့္ ဆက္ေသာက္ေနမယ္ဆိုတာ မွန္ေပမဲ့ အဲလို အရက္ခ်ိဳး(ဂ်ိဳး) ဆိုတာ လူဦးေရ အမ်ားထဲမွာ နည္းနည္းေလး သာ ရွိတာပါ။”
“ဒီလို ျငင္းဆိုခ်က္ဟာ အသစ္အဆန္း မဟုတ္သလို ခိုင္မာမႈလဲ နည္းပါတယ္။ ႏွစ္ ၃ဝ အတြင္းမွာ ေတြ႔ရေနၾကပါ။ တကယ္ေတာ့ သမိုင္းက ေျပာေနပါတယ္။ ၁၈ ရာစုထဲ၊ အဂၤလန္မွာ Gin (ဂ်င္) ကို ပဌမဆံုး အခြန္စည္းၾကပ္လိုက္ေတာ့ လူထု-က်န္းမာေရးမွာ သိသိသာသာ အက်ိဳးရေစခဲ့တယ္။ အထူး သျဖင့္ ျမိဳ႕ၾကီးေတြနဲ႔ အမ်ိဳးသမီးေတြေရာ ကေလးေတြ အတြက္ပါ ပိုေကာင္းခဲ့တာပါ။”
၂၇-၁ဝ-၂ဝဝ၆ (ယူေက) ကေနလာတဲ့ သတင္းတပုဒ္မွာ Binge drinkers အရက္ခ်ိဳးေတြနဲ႔ အသက္ မျပည့္ဘဲ အရက္ ေသာက္သူေတြကို ဦးတည္ျပီး အရက္ခြန္ ျမွင့္တင္ဘို႔ က်န္းမာေရး ဝန္ၾကီး Patricia Hewitt ကေန တိုက္တြန္းတယ္။ BBC Radio 4 ကို ေျပာတာက “ဒီနည္းလမ္းဟာ အျပင္ပန္း ၾကည့္ရင္ ဆြဲေဆာင္မႈ ေကာင္းပါတယ္။ ျပႆနာကို ရွင္းေပးမွာေတာ့ မဟုတ္ေသးဘူးေပါ့။”
National Statistics စာရင္းဇယားဌာနရဲ႕ ဖြင့္ဆိုခ်က္အရ တထိုင္ထဲမွာ ေယာက္်ားဆို ၈ ယူနစ္၊ မိန္းမဆို ၆ ယူနစ္ ထက္ အရက္ ပိုေသာက္တာကို Binge drinking လို႔ သတ္မွတ္တယ္။ အဲဒါမ်ိဳး ျဗိတိန္မွာ ေယာက္်ား ၂၃%၊ မိန္းမ ၆% ရွိေနတယ္။ ပိုခက္တဲ့ ျပႆနာက အသက္ ၁၆ နဲ႔ ၂၄ ႏွစ္ၾကား လူငယ္ေတြ ျဖစ္ေနတယ္။ (ယူေက) မွာ တျခား ဥေရာပ ႏိုင္ငံေတြထက္ မိန္းမေတြ အရက္ေသာက္တာ ပိုတိုးလာေန လို႔ အရက္နဲ႔ ဆက္ျပီး ေသဆံုးမႈလဲ အႏွစ္ ၂ဝ အတြင္းမွာ ၂ ဆ တိုးလာတယ္။
အတိုက္အခံ ႏိုင္ငံေရးပါတီက ျပန္ေထာက္ျပတာက “ဒါဟာ အာဏာရအစိုးရရဲ႕ အရက္-ေပၚလစီ မေအာင္ျမင္တာကို မ်က္ႏွာဖံုး စြပ္ျပီး ဝန္ခံရာ ေရာက္တယ္။ အမွန္က အရက္ အျပင္းစားေတြကို အခြန္တိုးျပီး သာမန္အရက္ေတြအေပၚမွာ အခြန္ ေလ်ာ့ခ်သင့္တယ္။”
သုေတသန လုပ္သူေတြကေန ေထာက္ျပတာက “စေန၊ တနဂၤေႏြေန႔ေတြမွာ Pedestrian deaths လမ္းေဘးမယ္ ေသရတာေတြထဲက ၈ဝ% ဟာ အရက္နဲ႔ ဆက္စပ္ေနတယ္။ ေနာက္ျပီး ေဆးရံု-အေရးေပၚ ဌာနေတြမွာ နဲ႔ လူရႈတ္ခ်ိန္ မေတာ္တဆ ျဖစ္မႈေတြထဲက ၄ ပံု ၃ ပံုေလာက္ကလဲ အရက္ေၾကာင့္ပဲ။”
၂၂-၂-၂ဝဝ၈ ေန႔သတင္းတခုမွာ Higher tax on alcohol would save lives အရက္ခြန္ တိုးလိုက္ရင္ လူ႔အသက္ေတြ အမ်ားၾကီးကို ကယ္ရာေရာက္မယ္လို႔ ျဗိတိန္မွာ လံႈ႔ေဆာ္ခဲ့ၾကတယ္။ British Medical Association (BMA) ကေန ေျပာတယ္ "ဘီယာ၊ ဝိုင္နဲ႔ အရက္ကို အခြန္ ၁ဝ% တိုးလိုက္ရင္ အရက္နဲ႔ ဆက္ျပီး ေသဆံုးေနတဲ့ အေရအတြက္ကို ေလးပံု တပံုမက က်ဆင္းလိမ့္မယ္။" အစိုးရနဲ႔ အရက္ ကုမၸဏီ ေတြ နီးစပ္မႈရွိေနတာကိုလဲ ေထာက္ျပ ကန္႔ကြက္ၾကပါတယ္။ အဲလို ႏိုင္ငံေရးသမားေတြကို Loss leaders အရံႈးသမား ေခါင္းေဆာင္ေတြ လို႔ ေခၚလိုက္တယ္။ နာမည္ၾကီး အရက္သမား အႏုပညာရွင္ေတြ ကိုလဲ ျပစ္တင္တယ္။ Arctic Monkeys ေတြဟာ “အဆိုး-နမူနာ ေပးေနသူပါ” လို႔ သမုတ္လိုက္တယ္။
၁၃-၁၁-၂ဝဝ၈ ေန႔မွာ CNN တီဗြီ ကေန ထုတ္လႊင့္သြားတာတခုက Paying more for alcohol saves lives "အရက္ေစ်း တက္ေပးရင္၊ အသက္ေသြးေတြ ကယ္ႏိုင္မယ္" တဲ့။ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု၊ (အလာစကာ) ျပည္နယ္မွာ အရက္ခြန္ တိုးလိုက္တိုင္း၊ တိုးလိုက္တိုင္း၊ အရက္နဲ႔ ဆက္ျပီး ေသဆံုးရႏွဳန္း ေတြ က်လာတာကို ၂၈ ႏွစ္တာ ဆန္းစစ္မႈအရ သိရတယ္။ ၁၉၈၃ တံုးက အရက္ခြန္ တိုးလိုက္ေတာ့ အရက္ေၾကာင့္ ေသဆံုးႏွဳန္း ၂၉% ေလ်ာ့ခဲ့တယ္။ ၂ဝဝ၂ ခုမွာ တိုးျပန္ေတာ့ ၁၁% က်ျပန္တယ္လို႔ American Journal of Public Health မွာ ထုတ္ျပန္လိုက္တယ္။
ဥေရာပႏိုင္ငံေတြမွာ အရက္ေစ်းႏွဳန္းေတြ အေတာ္ၾကီး ကြာျခားၾကတယ္။ ပ်မ္းမွ် Spirits အရက္ တပုလင္းေစ်း ကေတာ့ -
- Germany ဂ်ာမနီ = € 4.0
- Estonia အက္စ္တိုးနီးယား = € 5.57
- Denmark ဒိန္းမတ္ = € 10.75
- Finland ဖင္လန္ = € 20.09
- Sweden ဆြီဒင္ = € 21.54
- Iceland အိုက္စလန္ = € 28.37
- Norway ေနာ္ေဝ = € 39.01
စေကာ့တလန္မွာ Violent crimes အၾကမ္းဖက္-ရာဇဝတ္မႈေတြရဲ႕ ၄၃% ဟာ အရက္နဲ႔ ဆက္စပ္ေနတာ ေတြ႔ရတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အရက္ကို Norweigan approach ေနာ္ေဝမွာ ကိုင္တြယ္သလို လုပ္သင့္တယ္လို႔ တခ်ိဳ႕ကေန ေတာင္းဆို လာၾကတယ္။
ေနာ္ေဝမွာ အရက္ဝယ္ဘို႔ရာ အေတာ္ မလြယ္ပါ။ ဘီယာ ထက္ျပင္းတဲ့ Wine, Whiskey, Brandy ဝယ္ခ်င္ရင္ Vinmonopolet ဆိုတဲ့ဆိုင္ လိုက္ရွာဝယ္ရမယ္။ ဒီဆိုင္မ်ိဳးဆိုတာ ပုဇြန္ေရာင္းတဲ့ ေနရာလိုမွာ သြားဝယ္ရတာကိုက အႏွိမ္ခံရသလိုဘဲ။ ၂ဝဝ၁ ေစ်းအရ Absolut Vodka (ေဗာ္ဒကာ) တပုလင္း ဝယ္ရင္ 297 Krone (£30) ေပးရမယ္။ အဲဒီ တန္ဘိုးထဲက 197.12 Krone ဟာ Alcohol tax အရက္ ခြန္ ျဖစ္တယ္။ အရက္တန္ဘိုးက 29.73 သာရွိတယ္၊ ဆိုင္ခြန္က 11.11 ေပးရမယ္၊ Sales tax အေရာင္း ခြန္က 57.48 ပါမယ္။ Packaging tax ထုပ္ပိုးခြန္က 1.56 ျဖစ္တယ္။ အခြန္အားလံုး ေပါင္းလိုက္ေတာ့ 199.16 ေဆာင္လိုက္ရတယ္ေပါ့။
အိႏၵိယမွာ အရက္ေသစာကို ဖြဲ႔စည္းပံု ေပၚလစီ အေျခခံမူမွာကို ထည့္ေရးထားပါတယ္။ အပိုဒ္ (၄၇) မွာ "လူေနမႈ အဆင့္အတန္းႏွင့္ အာဟာရ ျမွင့္တင္ေပးရန္မွာ ႏိုင္ငံေတာ္၏ မူလတာဝန္ ျဖစ္သည္။ ေဆးဝါး အလို႔ငွာ သံုးသည္ကလြဲ ၍ က်န္းမာေရးကို ထိခိုက္ေစႏိုင္ေသာ မူးယစ္ေစသည့္ ေဆးဝါးႏွင့္ အရည္မ်ား အား ႏိုင္ငံေတာ္က တားျမစ္ရမည္။”
ဒါေပမဲ့ လက္ရွိအေျခအေနမွာ အရက္ကို တြင္တြင္က်ယ္က်ယ္ သံုးစြဲေနၾကတယ္။ တိုင္းရင္းသား ေဒသ ေတြမွာ ပိုမ်ားတယ္။ ျမိဳ႕ေန ေယာက္်ားေတြကလဲ နမူနာဘဲ။ အႏွစ္ ၂ဝ အတြင္း အရက္ေသာက္သူ ၁၅-၂ဝ% ကေန ၃ဝဝ% အထိ သိသိသာသာ တိုးလာတယ္။ ၅% က အရက္စြဲသူေတြ ျဖစ္ေနတယ္။ နည္းတခုအေနနဲ႔ အရက္ဝယ္ႏိုင္တဲ့ အသက္ကို တိုးေစတာ ျဖစ္တယ္။ တခ်ိဳ႕ျပည္နယ္ေတြမွာ ၁၈ ႏွစ္ ကေန ၂၅ ႏွစ္အထိ တိုးတယ္။ ထိေရာက္မႈကို ေလ့လာတာ မလုပ္ရေသးပါ။ အရက္ခြန္ကလဲ အစိုးရ အတြက္ ဝင္ေငြ အမ်ားၾကီး ရေစတယ္။ ၁ဝ% အထိရွိတယ္။ နမူနာကေတာ့ ပန္ဂ်ပ္မွာ ၃ ပံု ၁ ပံုမက ရတယ္။
တခ်ိဳ႕ုျပည္နယ္ေတြမွာ ဖြဲ႔စည္းပံုပါ လမ္းညႊန္ခ်က္ကို ထည့္ထားရာကေန ျဖဳတ္လိုက္ ၾကတယ္။ အရက္ခြန္ တိုးတာဟာ အရက္ ေသာက္ေနတာကို မေလ်ာ့ေစဘူး။ ေသာက္သံုးသူေတြအတြက္ စီးပြါးေရး ထိခိုက္ တယ္။ လာဘ္စားမႈ၊ ရာဇဝတ္မႈ၊ ေမွာင္ခို ေရာင္းဝယ္မႈေတြ တိုးေစတယ္လို႔ ေထာက္ျပၾကတယ္။ အိႏၵိယ က တခ်ိဳ႕ေနရာေတြမွာ အခြန္ရေအာင္ အစိုးရက အရက္ ေရာင္းခြင့္ ျပဳေပမဲ့ အစိုးရအေခၚ သူပုန္ေတြက အရက္ကို တားျမစ္တယ္။ သူပုန္႔ၾသဇာက ပိုထိေရာက္လို႔ တိတ္တိတ္ပုန္းသာ ေရာင္းၾက-ေသာက္ၾက ရတယ္။
Social Justice and Empowerment ဝန္ၾကီးဌာန၊ မီဒီယာ၊ လူငယ္အသင္းအပင္းေတြ၊ Health and Family Welfare ဝန္ၾကီးဌာန၊ NGOs ေတြ လက္တြဲျပီး အရက္ေသစာ တိုက္ဖ်က္ေရး လံုးပမ္းေနၾက တယ္။ UNDCP နဲ႔ ILO ေတြလဲ ပါတယ္။ NGO ေတြထဲမွာ Indian Health Organisation (IHO), Youth for Christ India (YFC), Health Related Information Dissemination Amongst Youth (HRIDAY) နဲ႔ Student Health Action Network (SHAN) ေတြ ပါဝင္တယ္။ ျမန္မာျပည္မွာ ဒါမ်ိဳးေတြ ရွိလာသင့္ပါတယ္။
ဒီမိုကေရစီ ရွိရာေနရာေတြမွာ ဘာဘဲလုပ္လုပ္ အေကာင္း-အဆိုး၊ ၾကိဳက္-မၾကိဳက္ ျငင္းခံုမႈေတြနဲ႔ အျမဲ မျပတ္ ရွင္သန္ေနတယ္။ အေထာက္အထား ေကာင္းေကာင္း (ကင့္ပိန္း) ေကာင္းေကာင္း ရွိတာက အသာစီးရတတ္တယ္။ ႏိုင္တဲ့လူက တသက္လံုး ႏိုင္ေနမွာေတာ့ မဟုတ္ဘူး။ လူျပိန္းေတြ မ်ားေနရင္ လူျပိန္းၾကိဳက္က အႏိုင္ရေနအံုးမယ္။
၁၅-၇-၂ဝ၁ဝ နယူးေယာ့ခ္ ကလာတဲ့ သတင္းတခုမွာ “Americans armed themselves to the teeth and paid through the nose to have a smoke အေမရိကန္ေတြဟာ သူတို႔ကိုယ္သူတို႔ လက္နက္ေတြ တပ္ဆင္ထားျပီး ႏွာဖ်ားကေန မီးခိုးထြက္ေအာင္ လုပ္ေနၾကတယ္” လို႔ ေရးထားပါတယ္။ ဖက္ဒရယ္-အစိုးရကေန အရက္၊ ေဆးလိပ္၊ လက္နက္ငယ္နဲ႔ က်ည္ဆံေတြအေပၚကေန အခြန္ေကာက္လို႔ ၂ဝဝ၉ ခုႏွစ္အတြင္းမွာ ၁ဝ႕၆ ဘီလ်န္ရေနလို႔ ေရးတာပါ။
Sin tax ဆိုတာကို လူအမ်ား စားသံုးပစၥည္းနဲ႔ ဝန္ေဆာင္မႈေတြကို ေကာက္တဲ့ (အကုသိုလ္) အခြန္လို႔ ေခၚတယ္။ အရက္၊ ေဆးလိပ္ သာမက Candies (ကင္ဒီ)၊ Soft drinks ေဖ်ာ္ရည္၊ Fat foods အဆီမ်ား အစားအစာ၊ Coffee ေကာ္ဖီ သာမက Prostitution ျပည့္တန္ဆာ လုပ္ငန္းနဲ႔ Gambling ေလာင္ကစား ေတြအေပၚမွာ ေကာက္တဲ့ အခြန္ေတြ ျဖစ္တယ္။ ဒီလိုအခြန္မ်ိဳး တိုးတယ္ဆိုတာ စားသံုး-ေရာင္းဝယ္မႈ နည္းေစအာင္ ရည္ရြယ္တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ မၾကိဳက္သူေတြက Sumptuary taxes လို႔ ေခၚၾက တယ္။ အမ်ားအက်ိဳးကို ျဖစ္ေစတာ အမွႏ္ဘဲ။ ရတဲ့ အခြန္ေငြကို သံုးတာမွာလဲ ရည္ရြယ္ခ်က္ေကာင္း ရွိရမယ္။ က်န္းမာေရး၊ အားကစားရံု၊ အရက္၊ မူးယစ္သမားေတြအတြက္ နလံထစခန္း၊ စတာမ်ိဳးေတြ အတြက္ သံုးသင့္တယ္။
• ၂၇-၂-၂ဝဝ၈ ေဟာင္ေကာင္မွာေတာ့ အရက္ခြန္ေတြ ဖယ္ရွား လိုက္ပါသတဲ့။
• ၂၇-၄-၂ဝဝ၈ ၾသစေၾတးလ်မွာ က်န္းမာေရး ဘက္ေတာ္သားေတြက အရက္ခြန္ တိုးတာကို ေထာက္ခံ လိုက္ၾကတယ္။ သူတို႔ဆီမွာ Pre-mixed alcoholic beverages ၾကိဳတင္ ေဖ်ာ္ထားျပီးသား အရက္ခြန္ကို တလီတာမွာ $39 ကေန $67 အထိ တိုးလိုက္ပါတယ္။ Public Health Association of Australia (PHA) က လူငယ္-လူရြယ္ အမ်ိဳးသား-အမ်ိဳးသမီး Alcopops ေတြအေပၚမွာ သက္ေရာက္မႈ ရွိမယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။
• ၁၂-၅-၂ဝဝ၈ ျဗိတိန္က သတင္းမွာလဲ အတူတူဘဲ။ Alcohol tax hiked to tackle binge drinking အရက္ခြန္ တိုးတာ အရက္ခ်ိဳး(ဂ်ိဳး) ေတြ အတြက္ပါတဲ့။
• ၃ဝ-၁၁-၂ဝဝ၈ ဖင္လန္ကလဲ Finland ups its alcohol tax to curb binge drinking အဲဒီအတိုင္း လိုက္လုပ္တယ္။
• ၁၈-၅-၂ဝဝ၉ အေမရိကန္ ဆီးနိတ္မွာ Alcohol, soda tax to fund health care plan အရက္၊ ေဆးလိပ္နဲ႔ ဆိုဒါကို အခြန္ တိုးေကာက္ျပီး က်န္းမာေရး-စီမံခ်က္မွာ သံုးဘို႔ အဆိုျပဳခဲ့တယ္။
• ၁-၈-၂ဝဝ၉ တရုပ္မွာ အဲလိုလုပ္ရင္ အလုပ္သမားေတြက ၾကိဳက္မယ္ မထင္ဘူးတဲ့။
• ၈-၉-၂ဝဝဝ မွာ Cable Television Network (Regulation) Amendment Bill ဥပေဒ လုပ္ျပီး အရက္နဲ႔ စီးကရက္ ေၾကာ္ညာတာေတြကို တားျမစ္လိုက္တယ္။
၄-၄-၂ဝ၁၁ ဖိလစ္ပိုင္ ပညာရွင္အဖြဲ႔ရဲ႕ တိုက္တြန္းခ်က္တခု ထြက္လာတယ္။ "အရက္နဲ႔ ေဆးလိပ္အေပၚ မွာ Excise taxes စည္းၾကပ္ခြန္ ၅ဝ% တိုးျမင့္လိုက္ရင္ တႏွစ္တႏွစ္မွာ အစိုးရအတြက္ အခြန္ေငြ အေမရိကန္ေဒၚလာ ၁႕၄ ဘီလ်န္ တိုးလာမယ္" တဲ့။ Congressional Policy and Budget Research Department ကြန္ကရက္ ေပၚလစီ နဲ႔ ဘတ္ဂ်က္ သုေတသနဌာနကေန အဲလို အခြန္တိုးရလာမွာကို Health sector က်န္းမာေရးကအတြက္ သံုးသင့္တယ္လို႔ ဆိုတယ္။
ဒီအဖြဲ႔က ဝင္ေငြနည္း-တိုင္းျပည္ ၂၂ ႏိုင္ငံကို ေလ့လာျပီး သုေတသန လုပ္ခဲ့တာပါ။ တျပိဳင္နက္ထဲမွာ တိုးရမဲ့ အခြန္ေငြကို ဘယ္ေနရာမွာ သံုးမလဲ ဆိုတာလဲ ေမးခြန္းျဖစ္တယ္။ အခြန္ရဲ႕အမ်ိဳးအစားက တိုးတိုးရေနမွာမ်ိဳး မဟုတ္ဘူး၊ ဆင္းရဲသူေတြက အခြန္ပိုေပးရမယ္၊ လူ႔စရိုက္ကလဲ ေျပာင္းလဲလာဘို႔ မျဖစ္ႏိုင္ဘူး၊ တိုးတက္ဘို႔ အလားအလာရွိတဲ့ စီးပြါးေရးကိုလဲ ႏွိမ္ရာက်ေနတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ ရလာမဲ့ အခြန္ကို အက်ိဳးရွိမဲ့ေနရာမွာသံုးဘို႔ သိပ္အေရးၾကီးတယ္။
၆-၄-၂ဝ၁၁ သတင္းအရ အေမရိကားမွာ အရက္နဲ႔ဆက္ျပီး ေသဆံုးရသူေပါင္း တႏွစ္မွာ ၈ ေသာင္း ၅ ေထာင္ရွိတယ္။ American Journal of Public Health ကေန “Effects of Alcohol Tax and Price Policies on Morbidity and Mortality: A Systematic Review” (အရက္ခြန္နဲ႔ ေစ်းႏွဳန္း ေပၚလစီ ရဲ႕ ေရာဂါျဖစ္ႏွဳန္း-ေသႏွဳန္ေပၚမွာ သက္ေရာက္မႈ၊ စနစ္တက် ေလ့လာခ်က္) ကို ထုတ္ျပန္ခဲ့တယ္။ အရက္ခြန္ တိုးလိုက္ရင္
• Traffic crash deaths ယာဥ္မေတာ္တဆ တိုက္လို႔ ေသဆံုးရမႈကို ၁၁%၊
• HIV အပါအဝင္ Sexually transmitted disease လိင္ကတဆင့္ ကူးစက္ေရာဂါေတြ ၆%၊
• Violence အၾကမ္းဖက္မႈ ၂%၊
• Crime ရာဇဝတ္မႈ ၁႕၄% က်ဆင္းေစမယ္။
• မူးယစ္ေဆးဝါး သံုးစြဲတာပါ ၆ဝ% နည္းေစတယ္။ ျခံဳလိုက္ရင္ အရက္ခြန္ ႏွစ္ဆ တိုးလိုက္ရင္ အရက္နဲ႔ ဆက္ႏြယ္ ေသဆံုးမႈကို ၂၄% ေလ်ာ့နည္းေစမယ္။
ဒႆနိက ပညာရွင္နဲ႔ ႏိုင္ငံေရး-ေဘာဂေဗဒ ဘိုးေအျဖစ္သူ Adam Smith ကလဲ က်န္းမာေရး ေဒါင့္ကေန ၾကည့္တာကို ေထာက္ခံပါတယ္။ The Wealth of Nations ထဲမွာ ေရးသြားခဲ့တာက "က်န္းမာေရး၊ ဘ႑ာေရး၊ နီတိအရ နဲ႔ ေငြေၾကးဆိုင္ရာ ဘက္ေတြကေန ျငင္းဆိုမႈ တိုင္းဟာ ပကတိ အေျခအေနေတြနဲ႔ ထင္ဟပ္ရတယ္။"
Dr. နီဂဲလ္-ဘတ္ခ္ အေျပာနဲ႔ နိဂံုးခ်ဳပ္ပါရေစ။ “အရက္ေစ်း တင္ေပးရင္ က်န္းမာေရးအတြက္ ေကာင္းေစ မယ္ဆိုတာ Science သိပၸံကေန ေျပာတာျဖစ္တယ္။ Philosophy ဖီေလာ္ေဆာ္ဖီလို ျငင္းခ်က္ ထုတ္ခ်င္ လဲ ထုတ္ေပါ့။ သိပၸံလိုေတာ့ လာမျငင္းပါနဲ႔။”
Dr. တင့္ေဆြ
--------------------------------------
ကိုမ်ဳိး(lwanmapyay.blogspot.com) လြမ္းမေျပ သုတရပ္၀န္း | Facebook
ကိုမ်ဳိး(lwanmapyay.blogspot.com) လြမ္းမေျပ သုတရပ္၀န္း | Facebook