ဘီပိုး ကာကြယ္ေဆး ထိုးနည္း
2. ဘီပိုးကာကြယ္ေဆး ၄ လံုးထိုးၿပီးရင္ ေရာဂါမကူးဖို႔ ကာကြယ္ႏိုင္ၿပီလား သိခ်င္လို႔ ပါဆရာ။ ထိုးဖို႔ ၁ လံုး က်န္ေနေသးတယ္။ ကာကြယ္ေဆး ၅ လံုးျပည့္ေအာင္ မထိုးရေသးပဲနဲ႔ ေရာဂါပိုးရွိသူနဲ႔ French kiss လုပ္မိရင္ ေရာဂါ ကူးႏိုင္ပါသလား သိခ်င္ပါတယ္။ တကယ္လို႔ ေရာဂါကူးတယ္ဆိုရင္ ကိုယ့္မွာ ရွိမရွိဘယ္လို ျပန္စစ္ရ မလဲ။ ဘယ္လို ကုရမလဲ ဆိုတာလဲ သိခ်င္ပါတယ္။
3. ကၽြန္ေတာ္ လြန္ခဲ့ေသာ ၁ဝ ႏွစ္က အသည္းေရာင္း အသားဝါ B ကာကြယ္ေဆး ထိုးခဲ့ပါတယ္။ ပထမ ႏွစ္မွာ ၃ ၾကိမ္ ထိုးခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီထိုးတဲ့ ေဆးခန္းက ၅ႏွစ္ ကာကြယ္ေပးတယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ အဲဒီေဆးခန္းမွာဘဲ လြန္ခဲ့ေသာ ၅ ႏွစ္က ၁ လံုး ထပ္ထိုးခဲ႔ပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္အားလံုးေပါင္း ၄ လံုးထိုးျပီးပါျပီ အဲဒါထပ္ထိုးစရာ လိုမလို သိခ်င္ပါတယ္။ တခ်ိဳ႔႕က ၄လံုးထိုးျပီးလွ်င္ မလိုေတာ႔ဘူးေျပာလို႔ပါ။ တခ်ိဳ႔ ကေတာ့ ၃ လံုးထိုးျပီးေနာက္ ထိုးတဲ့ အလံုးက ၅ ႏွစ္ဘဲ ကာကြယ္ေပး တယ္ေျပာလို႔ပါ။ ေနာက္လ ဆိုလွ်င္ ေနာက္ဆံုး ၄လံုးေျမာက္ ထိုးတဲ့ရက္ က ၅ႏွစ္ ျပည္႔ပါျပီ။ ထပ္လိုမလို ေျဖၾကားေပးပါ။
ဘယ္လိုလူေတြကို အသဲေရာင္ (ဘီ) ကာကြယ္ေဆး ထိုးေပးသင့္သလဲ ေယဘုယ် လမ္းညႊန္ခ်က္
• ေမြးစကေလးတိုင္းနဲ႔ အသက္ ၁၈ ႏွစ္ကေလးမွန္သမွ်၊
• က်န္းမာေရးဝန္ထမ္းေတြ၊
• မ်ိဳးပြြါးဆိုင္ရာျဖစ္ႏိုင္သူမ်ား အရြယ္ေရာက္သူေတြနဲ႔ လူရြယ္ေတြ၊
• က်ား-က်ား အတူေနသူေတြ၊
• တအိမ္ထဲမွာ (ဘီ) ပိုးရွိေနတဲ့ မိသားစုဝင္ေတြနဲ႔ အတူေနသူေတြ၊
• သူမ်ားကေလးကို ေမြးစားသူေတြ၊
• အာရွ၊ ေတာင္အေမရိက၊ အာဖရိကနဲ႔ ပစိဖိတ္ကြ်န္ေတြကို ခရီးသြားမဲ့ တျခားတိုင္းျပည္ကလူေတြ၊
• ေက်ာက္ကပ္မေကာင္းလို႔ ေက်ာက္ကပ္စစ္ေနရသူေတြ၊
• ျပဳျပင္ေရးစခန္းေတြမွာ အလုပ္လုပ္ေနၾကရသူေတြ၊
• ဆီးခ်ိဳေရာဂါရွိသူေတြ။
Engerix B (Hepatitis B Vaccine) ဘီိပုိး-ကာကြယ္ေဆးကို နည္းလမ္း ၃ မ်ိဳးနဲ႔ ထိုးႏိုင္တယ္။
(၁) ပဌမ ၁ လံုး၊ ေနာက္ ၁ လ အၾကာ ဒုတိယ ၁ လံုး၊ ေနာက္ ၅ လ (ပဌမ ေဆးထိုးျပီးေနာက္ ၆ လ) အၾကာ တတိယ ၁ လံုး။ ဒီနည္းသံုးရင္ ေဆးစထိုးျပီးေနာက္ ၇ လေနရင္ ဘီပိုးကို ကာကြယ္ႏိုင္သြားျပီ ျဖစ္တယ္။ ဝ - ၁ - ၆ လ ထိုးနည္းလို႔ ေခၚတယ္။
(၂) ေဆး ၃ လံုးကို တလစီျခား ထိုးႏိုင္တယ္။ ဒီနည္းက ျမန္ျမန္ေတာ့ ကာကြယ္ႏိုင္ေပမဲ့ ၁၂ လ အၾကာမွာ စတုတၴ ၁ လံုး ထပ္ထိုးရမယ္။ ဝ -၂ -၁၂ လ နည္းလို႔ေခၚတယ္။
(၃) အေရးတၾကီး ဘီပိုးမ်ားတဲ့ ေဒသေတြကို ခရီးထြက္ရမယ္ဆိုရင္ ဝ - ၇ -၂၁ ရက္ နည္းသံုးႏိုင္တယ္။ ေနာက္ ၁၂ လ အၾကာမွာ စတုတၴ ၁ လံုး ထပ္ထိုးရမယ္။
ကိုယ္သံုးတဲ့ကာကြယ္ေဆးရဲ႕ ေဆးညႊန္းကို အတိအက်လိုက္နာရပါမယ္။ မတူတာေလးေတြရွိတယ္။ ေဆးထိုးျပီးလို႔ တခုခု (ဖ်ားတာ) ျဖစ္ရင္ ဆရာဝန္ကေန ေဆးထိုးဇယား ျပင္ေပးလိမ့္မယ္။ အသက္၊ က်န္းမာေရးေအျခအေန နဲ႔ အႏၲရာယ္အေပၚ မူတည္တယ္။
IM အသားေဆးျဖစ္တယ္။ ေဆးကို အေသအျခာလႈပ္ျပီးမွထိုးပါ။ မ်က္စိနဲ႔ အေသအျခာ ၾကည့္ပါ။ နဲနဲေနာက္လာမယ္။ တျခားေဆးေတြနဲ႔ ေဆးထိုးပိုက္ တခုထဲမွာ ေရာမထိုးပါနဲ႔။ ေဆး အသက္ ၁၂ ႏွစ္ကေနအထက္ 20 micrograms (1 ml) IM ထိုးပါ။ ေမြးစကေလးနဲ႔ ၁၂ ႏွစ္ေအာက္ ကေလးေတြ 10 micrograms (0.5 ml) IM ထိုးပါ။ ပခံုးေနရာမွာ မထိုးပါနဲ႔။ ကေလးငယ္ေလးေတြဆိုရင္ ေပါင္ေရွ႕-ေဘး ေနရာမွာ ထိုးႏိုင္တယ္။
HBsAg ဘီပိုး ရွိတဲ့ မေအကေန ေမြးတဲ့ကေလးကို ဘီ ကာကြယ္ေဆးနဲ႔အတူ Hepatitis B immunoglobulin ေဆးကိုပါ ေမြးျပီး ၁၂ နာရီအတြင္းမွာ တျပိဳင္ထဲ ေနရာခြဲထိုးပါ။ တကယ္လို႔ ဘီပိုးဝင္တာ ခံရေလာက္တယ္လို႔ ယူဆရင္လဲ ကာကြယ္ေဆးနဲ႔အတူ Hepatitis B immune globulin (HBIG) ကိုပါ တခါတည္း ထိုးေပးမယ္။ ဒီေဆးက Antibodies ျဖစ္တယ္။ အၾကာၾကီး မခံဘူး။ ဒီေဆးအေၾကာင္း သပ္သပ္ေရးထားပါတယ္။
• ေဆးထုတ္လုပ္တဲ့ကုမၸဏီ မတူလဲ ကာကြယ္မႈေပးပါမယ္။
• ေဆးထိုးထာျပီးေနာက္ ဘယ္ေတာ့အထိ ကာကြယ္ႏိုင္သလဲဆိုတာ အတိအက်မေျပာႏိုင္ေသးပါ။ တခ်ိဳ႕က ၅ ႏွစ္ေနရင္ Booster dose ထပ္ထိုးဘို႔ သတ္မွတ္တယ္။ ၃ လံုးျပည့္သူေတြမွာ ၁ဝဝ% ကာကြယ္ႏိုင္တယ္လို႔လဲ ယူဆတယ္။ ထပ္ထိုးစရာ မလိုေတာ့ဘူးလို႔ ယူဆတာလဲရွိတယ္။
• ေဆးေပၚစကတည္းက ယူဆခ်က္ျဖစ္တဲ့ ေဆး ၃ လံုးအျပည့္ထိုးထားရင္ ၅-၇ ႏွစ္အထိ ကာကြယ္မယ္ ဆိုတာကိုလဲ မစြန္႔လႊတ္ေသးပါ။ အခုထိသိရတာက ၂၅ ႏွစ္တာကာကြယ္ႏိုင္တယ္လို႔ ျဖစ္ပါတယ္။
• ယူေကႏိုင္ငံမွာ စဥ္တိုက္ဆက္တိုက္ကာကြယ္မႈ လိုအပ္သူေတြ ဥပမာ က်န္းမာေရးဝန္ထမ္းေတြကို ၅ ႏွစ္ေနရင္ ကာကြယ္ေဆး ၁ လံုး ထပ္ထိုးေစတယ္။
ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
--------------------------------------
ကိုမ်ဳိး(lwanmapyay.blogspot.com) လြမ္းမေျပ သုတရပ္၀န္း | Facebook
ကိုမ်ဳိး(lwanmapyay.blogspot.com) လြမ္းမေျပ သုတရပ္၀န္း | Facebook