Contraceptive patch အေရျပား ကပ္ထားရတဲ့ တားေဆး ကပ္ခြါ
1. ကြၽန္ေတာ္ Birth control patch အေၾကာင္းကို မၾကားဘူးပါ ဘူးဆရာ။ ကပ္ခြာ အေၾကာင္း ေသေသခ်ာခ်ာ သိခ်င္ပါတယ္ ဆရာ။ အလ်ွဥ္းသင့္ရင္ ေျပာေပး ပါဦးလို႔ အပူကပ္ ပါရေစ။
2. ေဆးကပ္ခြါ ဆိုတာ ဘာကိုေျပာ တာလဲ ဆရာ။ သမီးမၾကား ဖူးဘူး။ အဲဒီဟာ ကိုလည္း ရွင္းျပေပးပါ။ ဆရာ့ (ဆိုက္ဒ္)ထဲ ဝင္လို႔ မရလုိ႔ပါ။
Contraceptive patch အေရျပား ကပ္ထားရတဲ့ တားေဆး ကပ္ခြါဆိုတာ ကိုယ္ဝန္ တားနည္းေတြ ထဲက တမ်ိဳးျဖစ္တယ္။ ေဆးလံုး ေသာက္ေနစရာ မလိုဘူး။ အေရျပားမွာ ကပ္ထားလိုက္ယံုဘဲ။ ေသးငယ္ ပါးလႊာျပီး ခပ္ညိဳညိဳ ေဆးျပားလႊာ ျဖစ္တယ္။ ေဟာ္မုန္း ၂ မ်ိဳးတြဲ တားေဆး စားေဆးေတြလိုဘဲ (အီစထိုဂ်င္) နဲ႔ (ပရိုဂ်က္စတင္) ေဟာ္မုန္းေတြပါေနတယ္။ မ်ိဳးဥအိမ္က လစဥ္ မ-မ်ိဳးဥ မထြက္ေစဘို႔ တားဆီးတယ္။ သားအိမ္အဝ ခြ်ဲရည္ကို ထူျပစ္ေစလို႔ မ-မ်ိဳးဥ ထြက္လာဦးေတာ့ က်ားသုက္ပိုးနဲ႔ ေတြ႔ဘို႔ ခက္ခဲေစတယ္။ သားအိမ္ အတြင္းနံရံကို ပါးလႊာေစလို႔ သေႏၶက သားအိမ္မွာ မကပ္ေစႏိုင္ပါ။ ၉၉% ထိေရာက္တယ္။
• ကပ္လိုက္ျပီးေနာက္ ၁ဝ စကၠန္႔ၾကာ ဖိထားေပးပါ။ ေန႔တိုင္းစစ္ေဆးပါ။
• ကပ္ထားတဲ့ေနရာအနားမွာ ေဆးရည္၊ (လိုရွင္း)၊ (ေပါင္ဒါ) ဘာမွ မလိမ္းပါနဲ႔။
• လစဥ္ ရက္သတၲ (၃) ပါတ္ၾကာ (အနာမရွိ၊ အေမႊးမထူ) သန္႔ရွင္းတဲ့ (ရင္သားမွအပ) ဘယ္အေရျပား မွာ မဆို ကပ္ထားႏိုင္တယ္။
• တပါတ္တခါ အသစ္လဲျပီး၊ ၃ ပတ္ကပ္ထားရမယ္။ ဒိေနာက္ တပါတ္နားထားခ်ိန္မွာ ရာသီဆင္းမယ္။
• ရာသီ အဆင္း နည္းမယ္။ ရက္လည္း တိုႏိုင္တယ္။ တားေဆး-စားေဆးေတြလို ေဆးေၾကာင့္ ပ်ိဳ႕-အန္ျခင္းမျဖစ္။ ကင္ဆာႏွင့္ တျခား အလံုး-အက်ိတ္ျဖစ္မယ့္ အႏၲရာယ္ပိုျပီး နည္းတယ္။
• နဲနဲ ေခါင္းကိုက္တာ၊ ရင္သားတင္းတာ၊ ၾကားရက္ထဲ ေသြး ဆင္းခ်င္ ဆင္းတာျဖစ္ႏိုင္တယ္။
• ျဖစ္ႏိုင္ခဲတဲ့ ေဘးထြက္ ဆိုးက်ိဳးေတြက ေသြးဖိအားတက္မယ္။ ေသြးခဲတာ ျဖစ္ႏုိင္တယ္။ ၅ ႏွစ္ထက္ ၾကာၾကာ သံုးရင္ သားအိမ္အဝ ကင္ဆာ ျဖစ္ေစႏိုင္တယ္လို႔ ယူဆတာလဲ ရွိတယ္။
• ကိုယ္အေလးခ်ိန္ ၁၉၈ ေပါင္ထက္ မ်ားသူေတြမွာ စိတ္ခ်ရမႈ နည္းတယ္။
• Rifampim တီဘီ ေဆး၊ HIV ေဆး၊ အတက္ သက္သာေဆး နဲ႔ (ဖန္းဂတ္စ္) အတြက္ေဆးေတြနဲ႔ တြဲေသာက္ရင္ အစြမ္းနည္းေစမယ္။
• ကိုယ္ဝန္ရွိေနျပီဆိုရင္ မသံုးရဘူး။
• အသက္ ၃၅ ေက်ာ္ေနသူ၊ ေသြးခဲတတ္တဲ့ေရာဂါ၊ ႏွလံုးေရာဂါ၊ ရင္သားကင္ဆာ၊ (မိုင္ဂရိန္း) ေခါင္းမူး-ေခါင္းကိုက္၊ အသဲ-သည္းေျခေရာဂါ၊ ဆီးခ်ိဳေရာဂါ၊ ေသြးတိုးရွိသူ၊ (ကိုလက္စေထာ) မ်ားသူ၊ ေဆးလိပ္ ေသာက္သူ၊ အိပ္ယာထဲ လွဲေနရသူေတြ မသင့္ဘူး။
• တခ်ိဳ႕ အမ်ိဳးသမီးေတြ ဒီနည္းသံုးလို႔ လိင္စိတ္ပိုတာ ေတြ႔ရတယ္။ တခ်ိဳ႕ၾက နည္းတယ္။
• ဝက္ျခံသက္သာမယ္။ ရာသီလာလို႔ နာတာသက္သာမယ္။ အရိုးအားနည္းတာ သက္သာမယ္။
• ေဆးကပ္ခြါ မသံုးဘဲေနျပီးေနာက္ တခ်ိဳ႕ရာသီမလာေသးဘဲ ေနတယ္။ ၁-၂ လေနမွ ရာသီျပန္မွန္မယ္။
• ကေလးဖြါးျပီးေနာက္ အနည္းဆံုး ၃ လေနမွ ေဆးကပ္ခြါကို သံုးသင့္တယ္။ ကေလးႏို႔တိုက္သူဆိုရင္ ၆ လ ေနာက္မွ သံုးသင့္တယ္။
• ကိုယ္ဝန္ဖ်က္ျပီး၊ ပ်က္ျပီးရင္ ခ်က္ခ်င္းသံုးပါ။
• ကပ္ခြါ နားထားတဲ့ရက္ေတြမွာ ရာသီဆင္းမယ္။ တပတ္ျပည့္ခါနီးအထိ ဆင္းေနတာလဲ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ဆင္းေနေပမဲ့ ကပ္ရမဲ့ေန႔မွာ ကပ္ပါ။
• ေရခ်ိဳး-ေရကူးေပမဲ့ ကြာမက်တတ္ဘူး။
• မေတာ္တဆ ကြာက်လို႔ ၄၈ နာရီအတြင္း သိရင္ အဲဒါကိုဘဲ ျပန္ကပ္ႏိုင္တယ္။ ၄၈ နာရီ ေက်ာ္သြားရင္ အသစ္တခု ကပ္ပါ။ အျခားနည္းကို ေျပာင္းခ်င္လဲေျပာင္းပါ။
• ကပ္ခြါကြာက်တာ၊ ေမ့သြားတာ တခုခုလြဲရင္သံုးဘို႔ အေရးေပၚနည္းတခုခု လက္လွမ္းမီပါေစ။ ဥပမာ အမ်ိဳးသားသံုး (ကြန္ဒြမ္)၊ အမ်ိဳးသမီးသံုး (ဒိုင္ယာဖရမ္)၊ သုက္ပိုးေသေဆး (စေပါင့္ခ်္)၊ အေရးေပၚ တားေဆး။
Dr. တင့္ေဆြ-
2. ေဆးကပ္ခြါ ဆိုတာ ဘာကိုေျပာ တာလဲ ဆရာ။ သမီးမၾကား ဖူးဘူး။ အဲဒီဟာ ကိုလည္း ရွင္းျပေပးပါ။ ဆရာ့ (ဆိုက္ဒ္)ထဲ ဝင္လို႔ မရလုိ႔ပါ။
Contraceptive patch အေရျပား ကပ္ထားရတဲ့ တားေဆး ကပ္ခြါဆိုတာ ကိုယ္ဝန္ တားနည္းေတြ ထဲက တမ်ိဳးျဖစ္တယ္။ ေဆးလံုး ေသာက္ေနစရာ မလိုဘူး။ အေရျပားမွာ ကပ္ထားလိုက္ယံုဘဲ။ ေသးငယ္ ပါးလႊာျပီး ခပ္ညိဳညိဳ ေဆးျပားလႊာ ျဖစ္တယ္။ ေဟာ္မုန္း ၂ မ်ိဳးတြဲ တားေဆး စားေဆးေတြလိုဘဲ (အီစထိုဂ်င္) နဲ႔ (ပရိုဂ်က္စတင္) ေဟာ္မုန္းေတြပါေနတယ္။ မ်ိဳးဥအိမ္က လစဥ္ မ-မ်ိဳးဥ မထြက္ေစဘို႔ တားဆီးတယ္။ သားအိမ္အဝ ခြ်ဲရည္ကို ထူျပစ္ေစလို႔ မ-မ်ိဳးဥ ထြက္လာဦးေတာ့ က်ားသုက္ပိုးနဲ႔ ေတြ႔ဘို႔ ခက္ခဲေစတယ္။ သားအိမ္ အတြင္းနံရံကို ပါးလႊာေစလို႔ သေႏၶက သားအိမ္မွာ မကပ္ေစႏိုင္ပါ။ ၉၉% ထိေရာက္တယ္။
• ကပ္လိုက္ျပီးေနာက္ ၁ဝ စကၠန္႔ၾကာ ဖိထားေပးပါ။ ေန႔တိုင္းစစ္ေဆးပါ။
• ကပ္ထားတဲ့ေနရာအနားမွာ ေဆးရည္၊ (လိုရွင္း)၊ (ေပါင္ဒါ) ဘာမွ မလိမ္းပါနဲ႔။
• လစဥ္ ရက္သတၲ (၃) ပါတ္ၾကာ (အနာမရွိ၊ အေမႊးမထူ) သန္႔ရွင္းတဲ့ (ရင္သားမွအပ) ဘယ္အေရျပား မွာ မဆို ကပ္ထားႏိုင္တယ္။
• တပါတ္တခါ အသစ္လဲျပီး၊ ၃ ပတ္ကပ္ထားရမယ္။ ဒိေနာက္ တပါတ္နားထားခ်ိန္မွာ ရာသီဆင္းမယ္။
• ရာသီ အဆင္း နည္းမယ္။ ရက္လည္း တိုႏိုင္တယ္။ တားေဆး-စားေဆးေတြလို ေဆးေၾကာင့္ ပ်ိဳ႕-အန္ျခင္းမျဖစ္။ ကင္ဆာႏွင့္ တျခား အလံုး-အက်ိတ္ျဖစ္မယ့္ အႏၲရာယ္ပိုျပီး နည္းတယ္။
• နဲနဲ ေခါင္းကိုက္တာ၊ ရင္သားတင္းတာ၊ ၾကားရက္ထဲ ေသြး ဆင္းခ်င္ ဆင္းတာျဖစ္ႏိုင္တယ္။
• ျဖစ္ႏိုင္ခဲတဲ့ ေဘးထြက္ ဆိုးက်ိဳးေတြက ေသြးဖိအားတက္မယ္။ ေသြးခဲတာ ျဖစ္ႏုိင္တယ္။ ၅ ႏွစ္ထက္ ၾကာၾကာ သံုးရင္ သားအိမ္အဝ ကင္ဆာ ျဖစ္ေစႏိုင္တယ္လို႔ ယူဆတာလဲ ရွိတယ္။
• ကိုယ္အေလးခ်ိန္ ၁၉၈ ေပါင္ထက္ မ်ားသူေတြမွာ စိတ္ခ်ရမႈ နည္းတယ္။
• Rifampim တီဘီ ေဆး၊ HIV ေဆး၊ အတက္ သက္သာေဆး နဲ႔ (ဖန္းဂတ္စ္) အတြက္ေဆးေတြနဲ႔ တြဲေသာက္ရင္ အစြမ္းနည္းေစမယ္။
• ကိုယ္ဝန္ရွိေနျပီဆိုရင္ မသံုးရဘူး။
• အသက္ ၃၅ ေက်ာ္ေနသူ၊ ေသြးခဲတတ္တဲ့ေရာဂါ၊ ႏွလံုးေရာဂါ၊ ရင္သားကင္ဆာ၊ (မိုင္ဂရိန္း) ေခါင္းမူး-ေခါင္းကိုက္၊ အသဲ-သည္းေျခေရာဂါ၊ ဆီးခ်ိဳေရာဂါ၊ ေသြးတိုးရွိသူ၊ (ကိုလက္စေထာ) မ်ားသူ၊ ေဆးလိပ္ ေသာက္သူ၊ အိပ္ယာထဲ လွဲေနရသူေတြ မသင့္ဘူး။
• တခ်ိဳ႕ အမ်ိဳးသမီးေတြ ဒီနည္းသံုးလို႔ လိင္စိတ္ပိုတာ ေတြ႔ရတယ္။ တခ်ိဳ႕ၾက နည္းတယ္။
• ဝက္ျခံသက္သာမယ္။ ရာသီလာလို႔ နာတာသက္သာမယ္။ အရိုးအားနည္းတာ သက္သာမယ္။
• ေဆးကပ္ခြါ မသံုးဘဲေနျပီးေနာက္ တခ်ိဳ႕ရာသီမလာေသးဘဲ ေနတယ္။ ၁-၂ လေနမွ ရာသီျပန္မွန္မယ္။
• ကေလးဖြါးျပီးေနာက္ အနည္းဆံုး ၃ လေနမွ ေဆးကပ္ခြါကို သံုးသင့္တယ္။ ကေလးႏို႔တိုက္သူဆိုရင္ ၆ လ ေနာက္မွ သံုးသင့္တယ္။
• ကိုယ္ဝန္ဖ်က္ျပီး၊ ပ်က္ျပီးရင္ ခ်က္ခ်င္းသံုးပါ။
• ကပ္ခြါ နားထားတဲ့ရက္ေတြမွာ ရာသီဆင္းမယ္။ တပတ္ျပည့္ခါနီးအထိ ဆင္းေနတာလဲ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ဆင္းေနေပမဲ့ ကပ္ရမဲ့ေန႔မွာ ကပ္ပါ။
• ေရခ်ိဳး-ေရကူးေပမဲ့ ကြာမက်တတ္ဘူး။
• မေတာ္တဆ ကြာက်လို႔ ၄၈ နာရီအတြင္း သိရင္ အဲဒါကိုဘဲ ျပန္ကပ္ႏိုင္တယ္။ ၄၈ နာရီ ေက်ာ္သြားရင္ အသစ္တခု ကပ္ပါ။ အျခားနည္းကို ေျပာင္းခ်င္လဲေျပာင္းပါ။
• ကပ္ခြါကြာက်တာ၊ ေမ့သြားတာ တခုခုလြဲရင္သံုးဘို႔ အေရးေပၚနည္းတခုခု လက္လွမ္းမီပါေစ။ ဥပမာ အမ်ိဳးသားသံုး (ကြန္ဒြမ္)၊ အမ်ိဳးသမီးသံုး (ဒိုင္ယာဖရမ္)၊ သုက္ပိုးေသေဆး (စေပါင့္ခ်္)၊ အေရးေပၚ တားေဆး။
Dr. တင့္ေဆြ-
-------------------------------------
ကိုမ်ဳိး(lwanmapyay.blogspot.com) လြမ္းမေျပ သုတရပ္၀န္း | Facebook
ကိုမ်ဳိး(lwanmapyay.blogspot.com) လြမ္းမေျပ သုတရပ္၀န္း | Facebook