Menstruation ရာသီလာရင္ ဘာဆင္ျခင္ရမလဲ
ဆရာရွင့္ သမီးက အသက္ ၁၇ ႏွစ္ပါ။ menstruation ျဖစ္ ေနတံုး ေခါင္းေလ်ွာ္ရင္ ဘာျဖစ္ႏိုင္လဲ ဆိုတာကို အျငင္းပြားေန ၾကလို႔ပါ။ အကုန္လံုးက ဝါးတားတား နဲ႔ပါ။ ဘယ္သူမွ ေသခ်ာ မသိပါ။ သမီးသူငယ္ခ်င္း ေတြလဲ ေသခ်ာ သိသြားေအာင္ ႐ွင္းျပေပးပါ႐ွင့္။
• မိန္းကေလးတိုင္း အရြယ္ေရာက္ ကတည္းကေန ေသြးဆံုးတဲ့ အခ်ိန္အတြင္းမွာ ရာသီလာတာ လစဥ္ ျဖစ္ရတယ္။ လတိုင္း (အမွန္ကေန႔တိုင္း) ေဟာ္မုန္းေတြက ေျပာင္းလဲလာေနတယ္။ အတိအက်ေျပာရရင္ ဒီေဟာ္မုန္းေတြဟာ ကိုယ္ဝန္ရေစဘို႔ ျပင္ဆင္မႈရဲ႕ အစိတ္အပိုင္း တခုျဖစ္တယ္။ လအစကေန တရက္ခ်င္း သားအိမ္ အတြင္းဆံုး အလႊာက ပါးရာေနထူလာတယ္။ လလည္ရက္ေလာက္မွာ မ်ိဳးဥိအိမ္ ကေန မ်ိဳးဥထြက္လာမယ္။
• မ်ိဳးဥဟာ က်ားသုက္ပိုးနဲ႔ မေတြ႔ရရင္ ပ်က္စီးသြားမယ္။ လကုန္ရက္မွာ ထူလာခဲ့တဲ့ သားအိမ္ အတြင္းဆံုး လႊာက ပ်က္စီးျပီး ေသြးအေနနဲ႔ ဆင္းလာတာကို ရာသီလာတယ္လို႔ ေခၚတာျဖစ္တယ္။ အဲတာထဲမွာ ေသြးအျပင္၊ အခြ်ဲနဲ႔ အသားစေေလးေတြ ပါပါေနတယ္။
• အပ်ိဳျဖစ္တဲ့အသက္ဟာ ၉ ႏွစ္ကေန ၁၆ ႏွစ္အတြင္းမွာျဖစ္တယ္။ ေသြးဆံုးခ်ိန္ဟာ ၄၅ ႏွစ္ကေန ၅ဝ မွာ ျဖစ္တယ္။
• ရာသီလာရက္ဟာ ၂ ရက္ကေန ၇ ရက္အထိၾကာႏိုင္တယ္။ နည္းနည္း၊ အသင့္အတင့္နဲ႔ မ်ားမ်ား ဆင္းႏိုင္တယ္။ တလမွာ စုစုေပါင္း ေသြးထုထည္ ဇြန္းေလး ၁ ဇြန္းကေန ၄ ဇြန္း (၂ဝ-၆ဝ မီလီလီတာ) ရွိတယ္။
• ရာသီလာေတာ့မယ္ဆိုရင္ ခံစားရမွာေတြရွိတယ္။ ဘယ္ဟာျဖစ္ျဖစ္ တေယာက္နဲ႔တေယာက္မတူပါ။ တေယာက္တည္းမွာလဲ တလနဲ႔တလ မတူတတ္ပါ။ စိုးရိမ္စရာမဟုတ္ပါ။
• ရာသီနဲ႔ဆက္ျပီးခံစားရတာေတြကို (PMS) လို႔ေခၚတယ္။ စာတပုဒ္သပ္သပ္ ေရးထားပါတယ္။ ဆီးစပ္ (ဝမ္းဗိုက္ေအာက္ပိုင္း) နဲ႔ ခါးနာတယ္။ အသင့္အတင့္ကေန ဆိုးတိုးဝါးဝါးနာႏိုင္တယ္။ စိတ္လႈပ္ရွားမႈ နဲ႔ စိတ္ေျပာင္းလဲမႈ ရွိတတ္တယ္။ ေခါင္းကိုက္၊ ေခါင္းမူး၊ ရင္ျပည့္တာနဲ႔ အန္ခ်င္တာေတြျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ပင္ပန္း အားနည္းတာ၊ ရင္သား တင္းတာ၊ နာတာလဲ ရွိႏိုင္တယ္။ အိပ္ေရးပ်က္တတ္ေသးတယ္။ စိတ္မူ ေျပာင္းတာလဲ ရွိတတ္တယ္။ ဥပမာ ဝမ္းနည္းတာ၊ စိုးရိမ္တာ။
• ရာသီ ဘာလို႔မမွန္ျဖစ္ရသလဲ (စာေတြေရးထားပါတယ္)
- အရင္ဆံုး (အိမ္ေထာင္ ရွိရွိ-မရွိရွိ) ကိုယ္ဝန္ကိုစဥ္းစာရမယ္။ ကေလးႏို႔တိုက္တာလဲပါတယ္။
- မ်ိဳးဥထြက္တာ မူမမွန္ရင္လဲျဖစ္တယ္။ ဆီးခ်ိဳကိုမထိန္းႏိုင္ခ်ိန္မွာျဖစ္မယ္။ (ကြတ္ရွင္း ဆင္ဒရုမ္း) ေရာဂါ၊ လည္ပင္းၾကီးေရာဂါေတြရွိရင္လဲမမွန္ျဖစ္မယ္။ သတိထားဘို႔တခုက (PCOS) မ်ိဳးဥအိမ္ထဲမွာ အက်ိတ္ေလးေတြရွိတာ။ စာတပုဒ္ေရးထားပါတယ္။
- အစာမစားခ်င္တာနဲ႔ မစားဘဲေနတာ (ဥပမာ ေမာ္ဒယ္ေတြ)၊ ကိုယ္အေလးခ်ိန္မ်ားလြန္းတာ၊ ကိုယ္လက္ ေလ့က်င့္ခန္းမ်ားလြန္းတာ (ဥပမာ အားကစားသမားေတြ)၊ မ်ိဳးပြါးလမ္းေၾကာင္းခြဲစိတ္ထားတာ၊ စိတ္ဖိအား မ်ားတာေတြကေနလဲ ရာသီမလာဘဲ၊ မမွန္ဘဲျဖစ္တတ္တယ္။
• ရာသီလာေနခ်ိန္မွာ ဘာေတြ သတိထားသင့္သလဲ
- ရာသီလာစဥ္သံုးတဲ့ပစၥည္းေတြ သန္႔ရွင္းပါေစ။ ၃-၄ နာရီမွာတခါ အသစ္လဲေပးပါ။
- လက္ကို ခါတိုင္းထက္ပိုေဆးပါ။ နားႏိုင္သမွ်နားေနပါ။ က်န္းမာေရးနဲ႔ညီညြတ္တဲ့အစားအေသာက္ကို လံုေလာက္မွ်တေအာင္သားေသာက္ပါ။ ခံစားေနရတာေတြရွိရင္ ဆရာဝန္ညႊန္တဲ့ေဆးေသာက္ပါ။ အၾကံျပဳခ်က္ေတြကို လိုက္နာပါ။
- ဗိုက္နာတာသိပ္ဆိုးရင္၊ ကိုယ္ပူရင္၊ ဝမ္းပ်က္ရင္၊ အန္ရင္၊ ေခါင္းထဲမ်ာေပါ့ေနျပီးစိတ္ရႈတ္ေတြးရင္၊ အေရျပားမွာအနီကြက္ေတြထြက္လာရင္ ဆရာဝန္ျပပါ။
မွတ္ခ်က္။ ဒီေဆးပညာစာထဲမွာ ေခါင္းမေလွ်ာ္ရလို႔ မပါပါ။ အခ်ဥ္းသီး မစားရလို႔ မပါပါ။
ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
၂၈-၇-၂ဝ၁၄
• မိန္းကေလးတိုင္း အရြယ္ေရာက္ ကတည္းကေန ေသြးဆံုးတဲ့ အခ်ိန္အတြင္းမွာ ရာသီလာတာ လစဥ္ ျဖစ္ရတယ္။ လတိုင္း (အမွန္ကေန႔တိုင္း) ေဟာ္မုန္းေတြက ေျပာင္းလဲလာေနတယ္။ အတိအက်ေျပာရရင္ ဒီေဟာ္မုန္းေတြဟာ ကိုယ္ဝန္ရေစဘို႔ ျပင္ဆင္မႈရဲ႕ အစိတ္အပိုင္း တခုျဖစ္တယ္။ လအစကေန တရက္ခ်င္း သားအိမ္ အတြင္းဆံုး အလႊာက ပါးရာေနထူလာတယ္။ လလည္ရက္ေလာက္မွာ မ်ိဳးဥိအိမ္ ကေန မ်ိဳးဥထြက္လာမယ္။
• မ်ိဳးဥဟာ က်ားသုက္ပိုးနဲ႔ မေတြ႔ရရင္ ပ်က္စီးသြားမယ္။ လကုန္ရက္မွာ ထူလာခဲ့တဲ့ သားအိမ္ အတြင္းဆံုး လႊာက ပ်က္စီးျပီး ေသြးအေနနဲ႔ ဆင္းလာတာကို ရာသီလာတယ္လို႔ ေခၚတာျဖစ္တယ္။ အဲတာထဲမွာ ေသြးအျပင္၊ အခြ်ဲနဲ႔ အသားစေေလးေတြ ပါပါေနတယ္။
• အပ်ိဳျဖစ္တဲ့အသက္ဟာ ၉ ႏွစ္ကေန ၁၆ ႏွစ္အတြင္းမွာျဖစ္တယ္။ ေသြးဆံုးခ်ိန္ဟာ ၄၅ ႏွစ္ကေန ၅ဝ မွာ ျဖစ္တယ္။
• ရာသီလာရက္ဟာ ၂ ရက္ကေန ၇ ရက္အထိၾကာႏိုင္တယ္။ နည္းနည္း၊ အသင့္အတင့္နဲ႔ မ်ားမ်ား ဆင္းႏိုင္တယ္။ တလမွာ စုစုေပါင္း ေသြးထုထည္ ဇြန္းေလး ၁ ဇြန္းကေန ၄ ဇြန္း (၂ဝ-၆ဝ မီလီလီတာ) ရွိတယ္။
• ရာသီလာေတာ့မယ္ဆိုရင္ ခံစားရမွာေတြရွိတယ္။ ဘယ္ဟာျဖစ္ျဖစ္ တေယာက္နဲ႔တေယာက္မတူပါ။ တေယာက္တည္းမွာလဲ တလနဲ႔တလ မတူတတ္ပါ။ စိုးရိမ္စရာမဟုတ္ပါ။
• ရာသီနဲ႔ဆက္ျပီးခံစားရတာေတြကို (PMS) လို႔ေခၚတယ္။ စာတပုဒ္သပ္သပ္ ေရးထားပါတယ္။ ဆီးစပ္ (ဝမ္းဗိုက္ေအာက္ပိုင္း) နဲ႔ ခါးနာတယ္။ အသင့္အတင့္ကေန ဆိုးတိုးဝါးဝါးနာႏိုင္တယ္။ စိတ္လႈပ္ရွားမႈ နဲ႔ စိတ္ေျပာင္းလဲမႈ ရွိတတ္တယ္။ ေခါင္းကိုက္၊ ေခါင္းမူး၊ ရင္ျပည့္တာနဲ႔ အန္ခ်င္တာေတြျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ပင္ပန္း အားနည္းတာ၊ ရင္သား တင္းတာ၊ နာတာလဲ ရွိႏိုင္တယ္။ အိပ္ေရးပ်က္တတ္ေသးတယ္။ စိတ္မူ ေျပာင္းတာလဲ ရွိတတ္တယ္။ ဥပမာ ဝမ္းနည္းတာ၊ စိုးရိမ္တာ။
• ရာသီ ဘာလို႔မမွန္ျဖစ္ရသလဲ (စာေတြေရးထားပါတယ္)
- အရင္ဆံုး (အိမ္ေထာင္ ရွိရွိ-မရွိရွိ) ကိုယ္ဝန္ကိုစဥ္းစာရမယ္။ ကေလးႏို႔တိုက္တာလဲပါတယ္။
- မ်ိဳးဥထြက္တာ မူမမွန္ရင္လဲျဖစ္တယ္။ ဆီးခ်ိဳကိုမထိန္းႏိုင္ခ်ိန္မွာျဖစ္မယ္။ (ကြတ္ရွင္း ဆင္ဒရုမ္း) ေရာဂါ၊ လည္ပင္းၾကီးေရာဂါေတြရွိရင္လဲမမွန္ျဖစ္မယ္။ သတိထားဘို႔တခုက (PCOS) မ်ိဳးဥအိမ္ထဲမွာ အက်ိတ္ေလးေတြရွိတာ။ စာတပုဒ္ေရးထားပါတယ္။
- အစာမစားခ်င္တာနဲ႔ မစားဘဲေနတာ (ဥပမာ ေမာ္ဒယ္ေတြ)၊ ကိုယ္အေလးခ်ိန္မ်ားလြန္းတာ၊ ကိုယ္လက္ ေလ့က်င့္ခန္းမ်ားလြန္းတာ (ဥပမာ အားကစားသမားေတြ)၊ မ်ိဳးပြါးလမ္းေၾကာင္းခြဲစိတ္ထားတာ၊ စိတ္ဖိအား မ်ားတာေတြကေနလဲ ရာသီမလာဘဲ၊ မမွန္ဘဲျဖစ္တတ္တယ္။
• ရာသီလာေနခ်ိန္မွာ ဘာေတြ သတိထားသင့္သလဲ
- ရာသီလာစဥ္သံုးတဲ့ပစၥည္းေတြ သန္႔ရွင္းပါေစ။ ၃-၄ နာရီမွာတခါ အသစ္လဲေပးပါ။
- လက္ကို ခါတိုင္းထက္ပိုေဆးပါ။ နားႏိုင္သမွ်နားေနပါ။ က်န္းမာေရးနဲ႔ညီညြတ္တဲ့အစားအေသာက္ကို လံုေလာက္မွ်တေအာင္သားေသာက္ပါ။ ခံစားေနရတာေတြရွိရင္ ဆရာဝန္ညႊန္တဲ့ေဆးေသာက္ပါ။ အၾကံျပဳခ်က္ေတြကို လိုက္နာပါ။
- ဗိုက္နာတာသိပ္ဆိုးရင္၊ ကိုယ္ပူရင္၊ ဝမ္းပ်က္ရင္၊ အန္ရင္၊ ေခါင္းထဲမ်ာေပါ့ေနျပီးစိတ္ရႈတ္ေတြးရင္၊ အေရျပားမွာအနီကြက္ေတြထြက္လာရင္ ဆရာဝန္ျပပါ။
မွတ္ခ်က္။ ဒီေဆးပညာစာထဲမွာ ေခါင္းမေလွ်ာ္ရလို႔ မပါပါ။ အခ်ဥ္းသီး မစားရလို႔ မပါပါ။
ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
၂၈-၇-၂ဝ၁၄
--------------------------------------
ကိုမ်ဳိး(lwanmapyay.blogspot.com) လြမ္းမေျပ သုတရပ္၀န္း | Facebook
ကိုမ်ဳိး(lwanmapyay.blogspot.com) လြမ္းမေျပ သုတရပ္၀န္း | Facebook