ပ်ံသန္းေနသည့္ ငွက္မ်ားကို ဓါတ္ပံုရိုက္ျခင္း (Bird, in Flight Shooting)
Part (I)
(Camera Gear, Exposure and General Composition )
စကားဦး
ဤ ေခါင္းစဥ္ကို ေရးရန္ တာစူေနသည္မွာ ၾကာျပီ ျဖစ္ပါသည္။ ကိစၥမ်ားေျမာင္ လူတို႕ ေဘာင္အရပ္ရပ္ မ်ားေၾကာင္း မေရးျဖစ္ခဲ့ပါ။ ေရး ျခင္ေနသည့္ အေၾကာင္းမွာ ပ်ံ ေနသည့္ ငွက္မ်ားကို ရိုက္သည့္ နည္းသည္ သာမန္ နားေနသည့္ ငွက္မ်ားကို ရိုက္သည္ ႏွင့္ မတူဘဲ နားေနစဥ္ ရိုက္သည္ထက္ ပို၍ခက္ခဲသည့္ နည္း ျဖစ္ ေသာေၾကာင့္ ျဖစ္ပါသည္။ ၄င္းအျပင္ ကၽြန္ေတာ္ ကိုယ္ ႏွိဳက္ကလည္း ဤ ကဲ့သို႕ ခက္ရာ ခက္ဆစ္ ရိုက္ရသည္ကို၀ါ သနာပါ ေသာေၾကာင့္လည္း ျဖစ္ပါသည္။
ဤ မွတ္စုကိုေရးရာတြင္ ေရးသည့္ အေၾကာင္းအရာ မ်ားလွသည့္အတြက္ အပိုင္း ႏွစ္ပိုင္း ခဲြကာ ေရးသား ထားပါသည္။ Part (I) ကို Mike Atkinson ၏ Bird Photography ႏွင့္ Secret of Bird Photography ေဆာင္းပါး ေပါင္းခ်ုဳပ္မွ Photographing Bird in Flight အပိုင္း စသည္ မ်ားကို အျခခံကာ ငွက္မ်ား ပ်ံ သန္းေနစဥ္ ရိုက္ကူးျခင္း ဆိုင္ရာ အေထြေထြ အေၾကာင္း အရာ မ်ားကို ေရးသား ထားပါသည္။ Part(II) ျဖစ္သည့္ Focusing and Tracking ဆိုင္ရာကိုမူ စာေတြ႕ ေရာ ကိုယ္ေတြ႕ပါ အေျခခံကာ ေရး သား ထားျခင္း ျဖစ္ပါသည္။
ဤ မွတ္စု Part (I) ပါ ငွက္မ်ားပ်ံ သန္းေနသည့္ နမူနာ ဓါတ္ပံုမ်ားမွာ ဓါတ္ပံုပညာရွင္ ျဖစ္သည့္ Mike Atkinson ၏ပံု မ်ား ျဖစ္ၾက ျပီး Part (II) ျဖစ္သည့္ Focusing လုပ္ရာတြင္ အသံုးျပဳ သည့္ Focusing Mode ၊ AF-Area Mode ႏွင့္ Tracking မ်ား အေၾကာင္း ရွင္းလင္း ေရးသားရာတြင္ နမူနာ ျပထားသည့္ ပံု မ်ားမွာ ကၽြန္ေတာ္၏ ပံုမ်ား ျဖစ္ပါသည္။
Flight Shots
လွ်င္ျမန္စြာ ပ်ံ သန္းေနသည့္ ငွက္ မ်ား၏ ပံု ေကာင္းမ်ား ရနိုင္ရန္ မွန္ကန္ ေကာင္းမြန္ သည့္ ရိုက္ နည္း စနစ္ ႏွင့္ ကင္မရာ ဆိုင္ရာ ပစၥည္း မ်ား လို အပ္ ပါသည္။
Sand Martin emerging from nest hole
In Flight Shots အတြက္ လိုအပ္သည့္ အျခခံပစၥည္းမ်ား။
ပ်ံသန္းေနသည့္ ငွက္မ်ားကို ဓါတ္ပံု ရိုက္ရသည္ မွာ ကင္မရာ ႏွင့္ Lens မ်ားအတြက္ ၾကီးမား သည့္ Challengne ပင္ ျဖစ္ပါသည္ ဟု ဓါတ္ပံု ပညာရွင္ Mike Atkinson က သူ႕ ၏ Birds, in Flight ေဆာင္းပါး တြင္ ေရးသား ထားပါသည္။
မွန္ပါသည္ ကင္မရာ ႏွင့္ Lens မ်ားသည္ ျမင္ကြင္း ရွဳပ္ေထြးေနသည့္ Background တြင္ ေပၚတြင္ လွ်င္ ျမန္စြာ ေရႊ႕လွ်ား- ပ်ံသန္း ေနသည့္ Rapid-Moving Target မ်ားကို မွန္ကန္စြာ ပံု ရိပ္ ကို ဖမ္း နိုင္ ေသာ တိက် ျမန္ဆန္ စြာ Focus Lock ထားနိုင္ ေသာပစၥည္း မ်ား ျဖစ္ရန္ လိုပါသည္။ အလြန္ျမန္စြာ လွဳပ္ရွားေနစဥ္ အတြင္း အလိုအေလွ်ာက္ မွန္ကန္ သည့္ Exosure Setting ကို ညွိ ေပးကာ လွ်င္ျမန္စြာ လွဳပ္ရွား ေနသည့္ Subject ကို ျပတ္သားစြာ Freeze လုပ္ ေပးနိုင္သည့္ ပစၥည္း မ်ား ျဖစ္ရန္ လည္းလို ပါသည္။
သို႕ရာတြင္ ေခတ္မွီ DSLR ကင္မရာမ်ားမဟုတ္မူဘဲ Compact မ်ား ႏွင့္လည္း အေကာင္ ၾကီးၾကီး ႏွင့္ ေနွးေနွး ပ်ံေနသည့္ ငွက္မ်ားကို အေတာ္အသင့္ ေကာင္းသည့္ ပံုအေနအထားအထိ ရိုက္နိုင္ပါသည္။ ေခတ္မွီ DSLR မ်ားမွာမူ အေတာ္ လွ်င္ျမန္ ေသးငယ္သည့္ ငွက္ကေလးမ်ားကိုပင္ Shutter Speed 1/4000 ခန္႕ ျဖင့္ ျပတ္သားေအာင္ Freeze လုပ္ နိုင္ပါသည္။ High Speed ျဖင့္ တစကၠန္႕လွ်င္ ပံု ေပါင္း ( ၅ )ပံု ( ၆ )ပံုခန္႕ ဆက္တိုက္ ရိုက္ကာ စိတ္ၾကိဳက္ပံုမ်ားကို ေရြး နိုင္ပါသည္။
စတင္ ေလက်င့္ ရိုက္စဥ္ ပံု ေပါင္း မ်ားစြာ ကို Continuous High Speed ျဖင့္ မ်ားစြာ ေလ့က်င့္ ရိုက္ကူးရပါ မည္။ ဤ သို႕ ျဖင့္ ပံု ေကာင္း အနည္း ငယ္ ရ နိုင္ပါမည္။ ေနာက္ပိုင္း ေလ့ က်င့္ သား က် လာလွ်င္ နည္း နည္း ရိုက္ ရံု ႏွင့္ ပံု ေကာင္း မ်ား ရလာ နိုင္ပါမည္။
Focusing နည္းပညာ အဆင့္ နိမ့္သည့္ Lens ႏွင့္ Tracking နည္းပညာ အဆင့္ နိမ့္ သည္ ကင္မရာ မ်ား အေနႏွင့္မူ in flight ထိပ္တန္း ပံု မ်ား ရ နိုင္ရန္ ခဲယဥ္း နိုင္ပါ သည္။ သို႕ ရာ တြင္ အဆုတ္မနစ္ ၾကိဳးပမ္း ကာ ပံု ေပါင္း ေျမာက္ မ်ားစြာ ရိုက္ကူး ပါက Top Gear မ်ားျဖင့္ ရိုက္သည့္ ပံု မ်ား ႏွင့္ အလားတူ ပံု ေကာင္း အခ်ိဳ႕ ရ နုိင္ ပါသည္။
Slowing Whopper Swan
Basic flight shots
ထိပ္တန္း ကင္မရာ မ်ား မဟုတ္ဘဲ သာမန္ ကင္မရာ မ်ား နွင့္ အေျခခံ in flight ပံုမ်ား ရိုက္ ပါက အေကာင္ၾကီး ျပီး ေနွးေနွး ပ်ံ သည့္ အထက္ပံုပါ Whopper Swan ကဲ့ သို႕ ငွက္ၾကီး မ်ား ကို စတင္ ရိုက္ကူး သင့္ပါသည္။
အဆင့္ ျမင့္ ကင္မရာ မ်ား ၊ Focusing ျမန္သည့္ Lens မ်ား ရွိသည့္ အခ်ိန္ တြင္ မူ ျမန္ ျမန္ ပ်ံ သည့္ ငွက္ ငယ္ ကေလးမ်ားကို Tracking Focusing ျဖင့္ Continuous High speed ရိုက္ နိုင္ပါလိမ့္ မည္။
ဤ ရိုက္ နည္း သည္ အခ်ိန္ မေရြး ျပန္ ရိုက္ ၍ ရသည့္ ရွဳခင္း ပံု၊ ပန္းပံု၊ Portrait ပံု စသည္ မ်ားကဲ့ သို႕ အခ်ိန္ေပးကာ စိတ္ၾကိဳက္ ရိိုက္၍မရဘဲ အေျခအေန ေပးသည့္ အခ်ိန္ႏွင့္အေနအထား အတြင္း လုကာ ရိုက္ရေသာ အေနအထား မ်ိဳး ျဖစ္ပါသည္။ တစ္သက္ တြင္ တစ္ ၾကိမ္ (once-in-a-lifetime opportunities ) ျဖစ္သည့္ ရိုက္ရျခင္း မ်ိဴး မ်ားလည္း ျဖစ္နိုင္သျဖင့္ တိက် ေသျခာ လြန္ စြာလိုပါ သည္။ ထို႕ ေၾကာင့္ ေလ့ က်င့္ သား “ နာ ေနရန္ “ လိုပါသည္။
ထိပ္တန္း Pro-Gear မ်ား မ၀ယ္ နိုင္ေသးလွ်င္ မိမိ တတ္နိုင္သည့္ ေငြ ပမာဏ အတြင္း မွ in flight ရိုက္ နိုင္ေသာ Function မ်ား အမ်ားဆံုး ပါ၀င္ သည့္ ကင္မရာ ႏွင့္ Lens မ်ား ေရြး ခ်ယ္ ၀ယ္ယူသင့္ ပါသည္။ ေငြ အခက္အခဲ ရွိပါက ေစ်းကြက္ အတြင္း ရွိ Manul Lens မ်ားကို ၀ယ္ကာ Manual in flig့ht ရိုက္နိုင္ပါသည္။ အဆိုပါ Lens မ်ား၏ အရည္ အေသြးသည္ မ်ားစြာ ေကာင္း မြန္ပါသည္။ Manual in flight နည္း စနစ္ လည္း ရွိပါသည္။ မတတ္သာလြန္း မွ သံုး သင့္ပါသည္။ သို႕ ရာ တြင္ Auto Focus ျဖင့္ ရိုက္ျခင္း က သာ ပို၍ အဆင္ ေျပ ပါသည္။
Key equipment capabilities for flight shooting
အဓိက လို အပ္သည္မွာ Lens ေရာ ကင္မရာပါ Autofocus Function ရွိရန္ လိုအပ္ပါ သည္။ သို႕ မွ သာ အလြန္ ေ၀းသည့္ ေနရာ မွ အနီးသို႕ ေရာက္ လာသည့္ အထိ အဆင့္ဆင့္ ေျပာင္း လဲ လာေသာ အကြာ အေ၀း မ်ားကို ကင္မရာ Firmware က တိက် စြာ တြက္ ခ်က္ ကာ Focus လုပ္ နိုင္ပါမည္။
Lens
ပ်ံ သန္းေနသည့္ ငွက္ မ်ား ရိုက္ရာ တြင္ Focal Length ရွည္ေသာ LongTele Lens မ်ားျဖင့္ ရိုက္ လွ်င္ ပံုၾကီးၾကီး ရ ေသာ္လည္း အဆိုပါ Lens မ်ားသည္ ထိပ္တန္း Tele Lens မ်ား မွ လဲြ၍ သာမန္အား ျဖင့္ Focal Length တိုသည့္ Lens မ်ားေလာက္ Focusing မျမန္ေျခ။ Focal length အေသ ျဖစ္သည့္ Prime Lens မ်ားသည္ Focusing အ လြန္ ျမန္ ပါသည္။
Nicon AF S 300mm, f-2,8, G ED VRII, Nikon AF S 300, f-4 IF ED, Nikon AF S 400, f-2.8 G ED VR ကဲ့ သို႕ Fixed Focal Length Lens မ်ား မွာ မူ Focusing အလြန္ျမန္ ပါသည္။ ေပး ရသည့္ ေစ်း လည္း အလြန္ၾကီးပါသည္။ Lens မ်ား နည္း တူ ကင္မရာ ကလည္း Tracking ကို ထိေရာက္စြာ ေဆာင္ရြက္နိုင္ရန္ လိုပါသည္။
ယခု ေရးသားသည့္ Focusing စနစ္ မ်ားသည္ ကင္မရာ Sensor က ၄င္းေပၚ က်ေရာက္ လာသည့္ Light Signal ကို မွတ္ သားျပီး Lens ကုိ Focus လုပ္ ခိုင္း ျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ ထို႕ ေၾကာင့္ ကင္မရာ သည္လည္း Subject ကို ေကာင္း မြန္စြာ Detect လုပ္ နိုင္ကာ ကင္မရာ ႏွင့္ Subject တို႕ ၏ အကြာ အေ၀း ကို လည္း ထိေရာက္ တိက် စြာ တြက္ ခ်က္ ေပး နိုင္သည့္ အဆင့္ မ်ိဳးရွိရန္ လို အပ္ပါသည္။ ဤ ေနရာ တြင္ Pro level ကင္မရာ မ်ားက တစ္ပန္း သာ ပါသည္။
အခ်ိဳ႕ Focusing ေႏွးသည္ Lens မ်ားသည္ ပ်ံေနသည့္ ငွက္ ကို Shutter Release Button တစ္၀က္ ႏွိပ္ ကာ Focus Lock လုပ္၍ မွတ္ေစေသာ္ လည္း ငွက္က Frame ထဲ မွ ေက်ာ္သြားသည္ အထိ Focus လုပ္ ၍ မရ သည္ လည္း အမ်ား အျပား ၾကံဳဘူးပါသည္။ Long Tele Lens မ်ား မွာ ေစ်းလည္း ၾကီး လွပါသည္။ ထို႕ ေၾကာင့္ 400mm Tele ကိုင္ မည့္ အစား 300mm ကို 1.4 X Teleconverter ျဖင့္ တဲြ သံုးသည္ မ်ိဳး ကို စဥ္းစား သင့္ပါသည္။
အျခား သတိျပဳ ရမည့္ အခ်က္မွာ Aperture f-5.6 ထက္ က်ဥ္း သြား လွ်င္ Auto Focus Tracking အလုပ္ ေကာင္းစြာ မလုပ္ ေတာ့ျခင္းပင္ ျဖစ္ပါသည္။ ဥပမာ အားျဖင့္ 300mm, f-4 ကို 1.4 X Teleconverter ႏွင့္ တဲြ လိုက္ပါက Effective Aperture သည္ f-5.6 ျဖစ္လာမည္ ျဖစ္ပါသည္။ သို႕ ရာတြင္ 2 X Teleconverter ႏွင့္ တဲြ လိုက္ပါက Effective Aperture သည္ f-8 သြား ေပလိမ့္ မည္။ ထို႕ ေၾကာင့္ 300mm ကို အမ်ား ဆံုး 1.4 X Teleconverter ႏွင့္သာ တဲြ သံုး နိုင္ပါမည္။ သို႕ ရာ တြင္ အခ်ိဳ႕ ေသာ ထိပ္တန္း ကင္မရာ မ်ားမွာ မူ f-8 အထိ Auto Focus ကုိ ေကာင္းစြာ လုပ္ေဆာင္ နိုင္ၾက ပါသည္။
500mm, 600mm ကဲ့သို႕ Super Telephpto Lens မ်ားသည္ ေလး လည္း အလြန္ေလး၊ ေကာင္း လည္း အလြန္ ေကာင္း လွပါသည္။ သို႕ ရာ တြင္ ကင္မရာ ႏွင့္ အလြန္ နီးကပ္ စြာ ဆဲြ ယူ လိုက္သည့္အတြက္ အလြန္ လွ်င္ျမန္စြာ ပ်ံ သည့္ ငွက္ သည္ Frame အတြင္း မွ တစ္စကၠန္႕ ၏ အပံု ေပါင္း မ်ားစြာ ၏ တစ္ပံု အတြင္း မွာ ပင္ ျဖတ္ကနဲ ေပ်ာက္ သြား ပါသည္။ Frame အတြင္း Focus မိရန္ ေတာ္ရံု တန္ရံု ပညာ ရွင္မ်ား အတတ္ နိုင္ၾကပါ။
Camera settings for flight photography
Moving Target မ်ား ရိုက္ ရသည့္ အတြက္ Shutter Speed ျမန္ ရန္ လိုပါသည္။ Light မ်ားမ်ား ရရန္ အတြက္ Aperture က်ယ္က်ယ္ ဖြင့္ရန္ လိုပါသည္။ Aperture က်ယ္က်ယ္ ဖြင့္ ျခင္း ျဖင့္ ေနာက္ခံ Background Distraction ကို ပါ ေျဖာက္ ျပီးသား ျဖစ္သြားပါသည္။ Aperture Priority ျဖင့္ ရိုက္ ရန္ အၾကံျပဳ လိုသည္။ Aperture Priorityျဖင့္ ရိုက္သည္ ျဖစ္ေစ Manual ျဖင့္ ရုိက္သည္ ျဖစ္ေစ Shutter Speed သည္ အနည္း ဆံုး 1/1000 အထက္ အထိ ျမန္ေနရန္ လိုအပ္ သည္။ Background သည္ ရုတ္ခ်ဥ္း ေျပာင္း သြား နိုင္သည့္ အေနအထားမ်ိဳး တြင္ Manual Exposure Mode ကို သံုး ျခင္းက ပို၍ ေကာင္း ပါသည္။ အေျခအေန အေၾကာင္း ေၾကာင္း ေၾကာင့္ Shutter speed သည္ Freeze လုပ္ရန္ လိုသည့္ အဆင့္ သို႕ မရပါက ISO ကို တင္ရပါမည္။
ပ်ံ ေနသည့္ ငွက္ ကို Freeze လုပ္ ရမည္ ျဖစ္ေစကာ မူ တစ္ခါ တစ္ရံ တြင္ ေတာင္ပံ အျဖားေလး မ်ား ၀ါး ေန ရန္ လည္း လို အပ္သည္။ ဤ သည္မွာ လည္း အလွွ အပ တစ္မ်ိဳး ျဖစ္ပါသည္။ သို႕ ရာ တြင္ ငွက္၏ အျခားေသာ အပိုင္း မ်ားသည္ ျပတ္သား ေနရန္ လိုပါသည္။
၀ဲ ( Glide ) ေနသည့္ သိမ္းငွက္ငယ္ (Kestrel) တစ္ေကာင္ ကို ကင္မရာ အား Tripod ေပၚ တြင္ အခိုင္ ထိုင္ထားျပီး Shutter speed 1/30 ေလာက္ ႏွင့္ ျပတ္သားေအာင္ Freeze လုပ္နိုင္ပါသည္။
Gliding Kestrel
သို႕ ရာ တြင္ Kestrel သည္ Frame အတြင္း အရွိန္ ႏွင့္ ပ်ံသန္း သည္ကို ရိုက္ မည္ ဆိုပါက Shutter Speed 1/1000 အထက္ ႏွင့္ ရိုက္ရပါမည္။ သို႕ ရာ တြင္ ကင္မရာ ကို Smooth Panning Tripod ေပၚ တြင္ တင္ကာ Panning ျဖင့္ ရိုက္မည္ ဆိုပါလွ်င္ Shutter Speed 1/ 250 ေလာက္ ႏွင့္ Paning ကို တိက်စြာ လုိက္ကာ ရိုက္နိုင္ပါသည္။ ယခင္ က ေလာက္ Shutter Speed ျမန္ရန္ မလို ေတာ့ပါ။ အေၾကာင္း မွာ ငွက္သည္ Frame အထဲ တြင္ ကင္မရာ က Follow လုပ္သည့္ Panning ေၾကာင့္ ပ်ံ သန္းသည့္ အရွိန္ သည္ မူလ ပ်ံသန္း သည့္ အရွိန္ ထက္ ေနွး သြားေသာေၾကာင့္ ျဖစ္ပါ သည္။
A Kestrel flying with high speed
သို႕ ရာ တြင္ ငွက္သည္ ေရျပင္ ညီ တစ္ျပင္ ထဲ မဟုတ္ဘဲ အထက္ ေအာက္ ေဘး ဘယ္-ညာ ေနရာ အမ်ိဳးမ်ိဳး ေျပာင္း ကာ ပ်ံ ေနပါက မူ Shutter Speed အေနွး Panning နည္း ျဖင့္ ရိုက္ ၍ မရ ေတာ့ သျဖင့္ Shutter Speed အျမန္ နွင့္ ပင္ ရိုက္ ရပါမည္ ။
A Kestrel flying with high speed
Shutter speed for flight shots
ရုိက္ရာ တြင္ ငွက္၏ ေခါင္း ကို Freeze လုပ္ ရန္ အတြက္ အေရး ၾကီးပါသည္။ သတိျပဳ ရန္မွာ ငွက္ သည္ မိမိ ကင္မရာ၏ Viewfinder ကို မည္ မွ် ျမန္ ဆန္ စြာ ျဖတ္၍ ပ်ံသန္း သနည္း ဆိုသည့္ အခ်က္ ျဖစ္ပါသည္။ ထိုအခ်က္ သည္ ကင္မရာ၏ Panning, Follow and Camera Shake စသည့္ အေျခ အေန အနည္း အမ်ား စသည္ တို႕ ကို ဆံုးျဖတ္ေပး ပါသည္။
ဥပမာ အားျဖင့္ ငွက္သည္ ေလထဲ တြင္ ၀ဲ ( Hovering) ေနလွ်င္ တစ္ေျဖာင့္ ထည္း ပ်ံ ေနသည့္ ငွက္ ကို အား Panning ျဖင့္ ရိုက္ သကဲ့သို႕ အရွိန္ အေလွ်ာ္ အစား သေဘာ မ်ိဳး အရ Shutter Speed 1/250 ျဖင့္ ရိုက္ ျခင္း ျဖင့္ ျပတ္သား သည့္ ပံု ရ မည္ မဟုတ္။ ဤ သို႕ ရိုက္ပါက ေခါင္း ျပတ္သားေကာင္း ျပတ္သား မည္ ျဖစ္ေသာ္လည္း ေတာင္ပံ ျဖား မ်ား ၀ါး ေနမည္ မွာ ေသျခာ သည္။ ထို႕ ေၾကာင့္ အနည္း ဆံုး Shutter Speed 1/1000 အထက္ ျဖင့္ ရိုက္ရ ေပ လိမ့္ မည္။
Shutter Speed လိုအပ္ သေလာက္ မျမန္သည့္အတြက္ ေခါင္း ျပတ္သား ေသာ္လည္း ေတာင္ပံ ၀ါး (Blur ) ေနသည့္ ငွက္၏ပံု။
ထို႕ ေၾကာင့္ ငွက္ ၏ လွဳပ္ ရွား မွဳ အျမန္ နွဳန္း အျပင္ လက္ ျဖင့္ ကိုင္၍ ရိုက္ပါက Hand Shake, အျပင္ အေခၚ နီ ခေနာ္ နဲ႕ Tripod ျဖင့္ ရိုက္ရာ တြင္ Tripod shake တို႕ ကို ပါ ထည့္ တြက္ကာ အနည္း ဆံုး Shutter Speed 1/1000 အထက္ ျဖင့္ ရိုက္ သင့္ ပါသည္။
အေကာင္ၾကီးၾကီး ၊ အရွိန္ ေႏွးေႏွး ႏွင့္ ပ်ံ သည္ ငွက္သည္ Frame အတြင္း အခ်ိန္ ၾကာၾကာ ရွိျခင္း ႏွင့္ Sensor ေပၚ တြင္ လည္းထင္ထင္ရွားရွား ျပတ္ျပတ္ သားသား ျမင္ ရသည္အတြက္ Panning ကို ေနွးေနွး လုပ္ ၍ ရိုက္ နိုင္ပါသည္။ တစ္ေျဖာင့္ ထည္း ပ်ံ သည့္ ငွက္ ကို Panning ျဖင့္ အရွိန္ ကို အေလွ်ာ္ အစား လုပ္ကာ Shutter Speed အေႏွး ျဖင့္ ရိုက္ နိုင္ပါသည္။
နည္း ဥပေဒသ တစ္ရပ္ အေနႏွင့္မူ မိမိ၏ Viewfinder အတြင္း အရွိန္ ေနွးေႏွး ႏွင့္ ပ်ံေနသည့္ ငွက္ ကို Shutter Speed 1/1000 ႏွင့္ ျမန္ ျမန္ ပ်ံ ေနသည့္ ငွက္ ကို Shutter Speed 1/4000 ျဖင့္ ရိုက္ ရန္ အေၾကမ္း ဖ်ဥ္း မွတ္သား ထားသင့္ပါသည္။
လိုအပ္ သည့္ Speed ရရန္ အလင္းေရာင္ လံုေလာက္စြာ လိုအပ္ပါသည္။ အလင္း ေရာင္ ေတာက္ပ ေန သည့္ ေန႕ ခင္း တြင္ Aperture ကို က်ယ္က်ယ္ ဖြင့္ျခင္း ၊ လိုအပ္လွ်င္ ISO ကို သင့္ေလွ်ာ္ သမွ် တင္ လိုက္ျခင္း စသည္တို႕ ျဖင့္ လိုအပ္ သည့္ Shutter Speed ကိုတင္ နိုင္ပါလိမ့္ မည္။
Aperture ကို က်ယ္က်ယ္ ဖြင့္လိုက္ပါက Depth of Field ပါး သြားကာ Shellow Depth of Field ျဖစ္ သြား သည့္အတြက္ Focus ျပတ္သည့္ ေနရာက်ဥ္း သြားသည္ကိုလည္း သတိထားရပါမည္။ ဤ သို႕ ျဖင့္ ငွက္ တစ္ကိုယ္လံုးတြင္ အခ်ဳိ႕ ေနရာမ်ား၌ ျပတ္သား မွဳ ေလွ်ာ့ ေနတတ္ ပါသည္။ အထူးသျဖင့္ ငွက္၏ ေတာင္ပံ ျဖားသည္ အလြန္ျမန္သည့္အတြက္ ၀ါးသြားနိုင္ပါသည္။
အထက္ပါ ပံု ကို Shutter Speed 1/2000 ျဖင့္ ရိုက္ ထားေစကာ မူ ငွက္ ၏ ေတာင္ပံ ျဖားသည္ ၀ါး ေန သည္ ကို ေတြ႕ နိုင္ပါသည္။ Shutter Speed 1/8000 ဆိုလွ်င္ အားလံုး ျပတ္သားေပလိမ့္ မည္။ သို႕ရာ တြင္ ISO ကိုတင္မွျဖစ္ေပလိမ့္ မည္။
သို႕ ရာတြင္ နည္းပညာ ျမင့္ သည့္ ကင္မရာ ႏွင့္ Lens မ်ားမွာ မူ Aperture က်ယ္ သျဖင့္ ေပၚ ေပါက္ လာသည့္ ခ်ိဳ႕ယြင္းခ်က္၊ ISO မ်ားသျဖင့္ ေပၚေပါက္လာသည့္ Noise စသည္ မ်ားကို ကု စားေပး နိုင္ပါသည္။
A flying Mallard Duck
Practice on ‘soft targets’
အထက္ပါ Mallard Duck ကဲ့သို႕ ေကာင္း ကင္ ျပာ ျပာ ကို ေနာက္ခံ ျပဳကာ မိမိ ထံ ခတ္ ေလးေလး ဦးတည္ ပ်ံ လာသည့္ ငွက္ ကို ရိုက္ ရသည္မွာ အေကာင္း ဆံုး ျဖစ္ပါသည္။ လက္ရည္ တက္လာေစ ရန္ ေလ့ က်င့္ရမည့္ အေနအထား မ်ိဳး ျဖစ္ပါသည္။ ထို အေျခ အေနမ်ိဳး တြင္ ရ နိုင္သမွ် ပံု မ်ားမ်ား ရိုက္ရန္ လိုပါမည္။
ပ်ံ ေနသည့္ ငွက္ ကို ရိုက္ရာတြင္ ေတာင္ပံ ျဖား အေနအထားသည္ အလြန္ အေရးၾကီးပါသည္။ ေတာင္ပံ အေနအထားပံုစံ လွ မွ သာ လွ်င္ ငွက္ ပံု လွပါမည္။ ဤ သည္ ကို တစ္ခ်က္ တည္း ရိုက္ရံု ႏွင့္မရ ၊ ပံုေပါင္း မ်ားစြာ ဆက္တိုက္ ရိုက္ထားရန္လိုပါသည္။ အဆိုပါ ပံု မ်ား ထဲ တြင္ ေတာင္ပံ အေနအထား လွသည့္ ပံု မ်ား ပါ လာ ပါ လိမ့္ မည္။ အခ်ိဳ႕ ေသာ ပံု မ်ားတြင္ ေတာင္ပံ သည္ ေခါင္း ကို ဖံုးေနသည္မ်ား ၊ ေခါင္းေပၚ သို႕ ေတာင္ပံ အရိပ္ က် ေနသည္မ်ား ၊ ေနာက္ခံ အေနွာက္ အယွက္ ( Background Distraction ) ရွိေနသည္မ်ား စသည္တို႕ ကို ျမင္ဘူးၾက ပါ လိမ့္ မည္။ ထို အမွား မ်ားကို ဖယ္ ရပါမည္။ အေရး အၾကီးဆံုး မွာ ငွက္ ၏ ေခါင္းသည္ အစဥ္ ျပတ္သားေနရန္ လိုပါသည္။
မိမိ ထံ ဦးတည္ပ်ံ သန္း လာသည့္ လည္ပင္းရွည္ ( Long Neck) သည့္ ငွက္ၾကီးမ်ား ကို ရိုက္ရာ တြင္ ပံု မွန္အားျဖင့္ AF-Tracking Lock သည္ ၾကီးမားသည့္ ငွက္၏ ကိုယ္ လံုးကိုသာ Lock လုပ္ထားသျဖင့္ ေသး ငယ္ သည့္ ေခါင္း မွာ ျပတ္သား မွဳ ေလွ်ာ့ ေနတတ္ သည္ကို သတိထားရပါမည္။
Viewfinder ကို ျဖတ္ကာ ပ်ံ သန္းသည့္ ငွက္ ၾကီးမ်ား အတြက္ မူ ကင္မရာ သည္ ယင္းႏွင့္ အနီးဆံုး ျဖစ္ သည့္ ေတာင္ပံ အဖ်ား ကို Focus Lock လုပ္ နိုင္သျဖင့္ ေတာင္ပံ ထက္ စာ လွ်င္ ကင္မရာ ႏွင့္ ပိုေ၀း သည့္ ကိုယ္လံုး မွာ ျပတ္သား မွဳ ေလွ်ာ့ေနတတ္ ပါသည္။
အထက္ ေဖၚ ျပပါ အေျခအေန ႏွစ္ရပ္ကို ကု စား နုိင္ရန္ အတြက္ အလင္းေရာင္ လံုေလာက္ပါက Aperture ကို ရနိုင္ သမွ် က်ဥ္း ေပး ကာ ကု စား နုိင္ပါသည္။ သို႕ ရာ တြင္ ငွက္ ကို Focus လုပ္နိုင္ သည့္ Aperture ( f- 5.6) ထက္ ကို က်ဥ္း ၍ မျဖစ္နိုင္ပါ။
Aperture အလြန္ က်ယ္ပါက လည္း Focus ျဖတ္သည့္ ေနရာ ေသးသြား ပါသည္။ Aperture က်ယ္ က်ယ္ ျဖင့္ ငွက္ အုပ္ ကို ရိုက္ ရာတြင္ တစ္ေကာင္သာ ျပတ္သား စြာ ထြက္လာသည့္ အျဖစ္မ်ိဳး ၾကံဳ ရ တတ္ပါသည္။
ပ်ံေနသည့္ ငွက္မ်ား ကို ရိုက္ သည့္ အေတြ႕ အၾကံဳ အေတာ္ ရလာပါက ေထာင့္ျဖတ္ အမ်ိဳး မ်ိဳး ျဖင့္ View Finder ကို ျဖတ္၍ ပ်ံ သန္း သည့္ ငွက္မ်ား၊ ငွက္ ေသးေသး ေလးမ်ား ၊ တစ္ေျဖာင့္ တည္း ပ်ံ သန္း ျခင္း မျပဳ သည့္ ငွက္ စသည္မ်ား ၊ လွ်င္ျမန္ စြာ ပ်ံသန္း သည့္ ငွက္ မ်ား စသည္တို႕ ကို တစ္ ဆင့္ တက္ ကာ ရိုက္ ရပါမည္။
ပ်ံေနသည့္ ငွက္မ်ားကို စတင္ ေလ့က်င့္ ရိုက္ ကူးစဥ္ အငယ္ဆံုး ဇင္ေယာ္ အရြယ္ ေလာက္ ရွိသည့္ ငွက္မ်ားကို စတင္ ေလက်င့္ ရိုက္ ကူးပါ။ ပ်ံ လႊား ( Swallows ) ကဲ့ သို႕ Blue its ကဲ့ သို႕ ျမန္လည္း ျမန္ ၊ ေသး လည္း ေသး သည့္ ငွက္ မ်ား ကို မရိုက္ ပါ ႏွင့္ ေခၽြးျပန္ သြားသည္ သာ အဖတ္ တင္ပါ လိမ့္ မည္။
High speed flying small Bird, Swallows
A Blue Tits
မည္ သည့္ အခ်ိန္ အခါ ျဖစ္ေစ မိမိ ရိုက္ မည္ ရိုက္ကြင္း ကို ကန္႕သတ္ထား ရပါ မည္။ ငွက္ သည္ မိမိ ကို ျဖတ္ ၍ ပ်ံသန္း သည္ ျဖစ္ေစ။ မိမိ ထံ ဦးတည္ ကာ ပ်ံ သန္း လာသည္ ျဖစ္ေစ ငွက္ သည္ မိမိ အနား ရွိ သတ္မွတ္ ထားသည့္ ေနရာ အေရာက္တြင္ ရိုက္ ျခင္း ကို ရပ္ လိုက္ရပါမည္။ မိမိ ထံ ဦး တည္ ပ်ံ လာ ပါက ေခါင္းေပၚ မေက်ာ္ မွီ ရပ္လိုက္ပါ။ ထို ထက္ ေက်ာ္ ျပီး ရိုက္ သည့္ ပံု မ်ား မွာ မေကာင္းေတာ့ပါ။
Panning technique
A Panning Picture of Red Breasted Merganser, Sutter speed 1/60 Sec.
ပ်ံေနသည့္ ငွက္မ်ား အား Panning ရိုက္ ေတာ့ မည္ ဆိုပါက မိမိ Panning ရိုက္ကြင္းထဲ သို႕ မည့္သည့္ ဘက္မွ၀င္ လာမည္ ကို ခန္႕ မွန္းရပါမည္။ မိမိ လွည့္ကာ ရိုက္မည့္ အေနအထား ႏွင့္ သက္ေတာင့္ သက္သာ ရွိ မည့္ Direction ျဖစ္ရန္ လိုပါမည္။ ဘယ္ဘက္ ဒူးကို ေထာင္၍ ညာဘက္ ဒူးကို ေထာက္ကာ လက္ ႏွစ္ဘက္ ကိုဒူးေပၚ တင္၍ လွည့္သည့္ နည္းသည္ သက္ေတာင့္ သက္သာ အရွိဆံုး ျဖစ္ပါ သည္။
Shutter speed 1/30 ကဲ့ သို႕ အေနွး ျဖင့္ ငွက္ ၏ ဦးေခါင္းကို Focus လုပ္ကာ Panning ရိုက္ၾကည့္ပါ။ ပံု အခ်ိဳ႕ ရိုက္ျပီးပါက ျပန္ စစ္ ၾကည့္ပါ။ ငွက္၏ ေခါင္း သည္ (Horizontal Blur ) ေရျပင္ညီ အလိုက္ ၀ါး ေနပါက panning သည္ အလြန္ျမန္ျခင္း ေနွး ေနျခင္း မ်ား ေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။ ေဒါင္ လိုက္ ( Vertical Blur )၀ါး ေနျခင္း ျဖစ္ေနပါက ကင္မရာ ႏွင့္ Lens ၏ အေလးခ်ိန္ ကို လက္ က မထိန္း နိုင္ ေသာေၾကာင့္ လက္တုန္ သျဖင့္ ၀ါးေနျခင္း ျဖစ္ သည္။ ထို အေျခအေနမ်ိဳး တြင္ Tripod လို လာပါသည္။
Shutter speed 1/30 ကဲ့ သို႕ အေနွး ျဖင့္ ျဖင့္ ရိုက္ ၍ အဆင္ မေျပပါက ျမန္သည့္ 1/125 Sec ျဖင့္ ေျပာင္း ရိုက္ ၾကည့္ပါ။ လက္သား က် လာလွ်င္ Shutter Speed ကို တစ္ျဖည္းျဖည္း ေလွ်ာ့ ခ် ကာ ရုိက္ၾကည့္ပါ။
Use of tripods and other types of support.
အခ်ိဳ႕ ေသာ သူမ်ားသည္ Tripod ျဖင့္ ရိုက္သည္ထက္ လက္ျဖင့္ ကိုင္ ရိုက္သည္ကို ပို ႏွစ္သက္ၾကသည္။ Mike Atkinson က သူ၏ ပံု မ်ား၏ ၂% မွ် ကို ပင္ Tripod သံုးခဲ့ ေၾကာင္း၊ ၄င္း ရိုက္ ခဲ့သည္ ငွက္ပံု မ်ား၏ သံုး ပံု တစ္ပံု ခန္႕ ကို ပဲ အိတ္ ( Bean bag) ျဖင့္ ရုိက္ ခဲ့ေၾကာင္း သို႕ ရာတြင္ ပ်ံေနသည့္ ငွက္ပံု မ်ား မဟုတ္ ေၾကာင္း ၊ ပံု မ်ား၏ သံုးပံု ႏွစ္ပံု ကို Hand Held ျဖင့္ သာ ရိုက္ခဲ့သည္ဟု ဆိုပါသည္။
Using tripods for take-off shots
အသိုက္မွ ထြက္လာသည့္ Sand Martins.
အသိုက္ မွ အထြက္ ရိုက္ ရန္ မွာ စိတ္ရွည္ စြာ ေစာင့္ ရန္ လိုပါသည္။ ငွက္ သိုက္ ေရွ႕ တြင္ ကင္မရာ ကို Tripod ေပၚ တြင္ ဆင္ ထား ကာ ေစာင့္ ရပါမည္။ အသိုက္ အ၀ ကို Pre-Focus လုပ္ ထားရပါမည္။ မည္ သည့္ အခ်ိန္ အသိုက္ ထဲ မွ ထြက္ လာမည္ ကို မသိ နိုင္ သျဖင့္ အခ်ိန္ အကန္႕ အသတ္ မရွိ ေစာင့္ ရပါမည္။ အထက္ပါ Sand Martins ငွက္ကဲ့ သို႕ အလြန္ လွ်င္ ျမန္ သည့္ ငွက္ မ်ိဳး အတြက္ Shutter Speed 1/3000 ခန္႕ ရွိ ရန္ လိုပါမည္။ ရသည့္ အခ်ိန္ အတြင္း ရနိုင္ သမွ် ပံု မ်ား ရိုက္ ရ ပါမည္။
Using tripods for landing shots
A landing Jay
အထက္ပါ Jay ငွက္ အကိုင္းေပၚ သို႕ နား လာသည့္ ပံု ကို ရိုက္ ရန္ အတြက္ ၄င္း နားေလ့ ရွိသည့္ ေန ရာ ႏွင့္ သစ္ ကိုင္း ကို ေလ့လာ ထားရပါသည္။ ပံု မွန္ နား ေလ့ရွိသည့္ ေနရာ ကို သိ သည့္ အခ်ိန္တြင္ အဆိုပါေနရာ ေရွ႕ တြင္ ကင္မရာ ကို Tripod ေပၚ တြင္ ဆင္ ထား လိုက္ပါသည္။ ယင္းေနာက္ ကင္မရာ Focus ကို သစ္ကိုင္း၏ ေနာက္ ေနရာ ( Slightly behind the Stump ) တြင္ Pre-Focus လုပ္ ထားလိုက္ ပါသည္။ ငွက္ ၀င္လာသည္ မွ စ၍ သစ္ကိုင္း ေပၚ နား သည့္ အခ်ိန္ အထိ ေတာက္ေလွ်ာက္ ဆက္တိုက္ ရိုက္ ပါသည္။ ဤ ေနရာ တြင္ Tripod အေထာက္ အပံ့ သည္ မ်ားစြာ အေရး ၾကီး ပါသည္။
အခ်ိဳ႕ ေသာ ဓါတ္ပံု သမားမ်ားသည္ အဆိုပါေနရာ တြင္ Remote Control Camera, Fash Light, အပါ အ၀င္ မ်ားေသာ ေသာ ပစၥည္း ကိရိယာ မ်ား ကို Flight Path တစ္ေလွ်ာက္ ဆင္ ထားကာ ရိုက္ေလ့ ရွိၾက ပါသည္။ ဤ ကဲ့ သို႕ ရိုက္ နည္းသည္ အလြန္ ေကာင္းသည့္ ပံု မ်ား ရနိုင္ေစကာမူ သဘာ၀ မက် ေသာေၾကာင့္ မၾကိဳက္ ဟု အခ်ိဳ႕ ေသာ ဓါတ္ပံု မ်ားက ဆိုပါသည္။
400mm, 500mm, 600mm ကဲ့ သို႕ Lens ၾကီး မ်ား ကို သယ္ ေဆာင္ရ ေလး လြန္း သည့္ အတြက္ ယင္း တို႕ ႏွင့္ ေမာ္ေတာ္ ကား ေပၚ မွ လည္းငွက္မ်ားကို ရိုက္ နိုင္ပါသည္။ ေမာ္ေတာ္ ကား သည္ ပံုးကြယ္ရာ ေန ရာ ေကာင္း တစ္ခု လည္း ျဖစ္ပါသည္။ သို႕ ရာ တြင္ ပ်ံေနသည့္ ငွက္ ကို ရိုက္ ၍ မည္ သို႕ မွ် အဆင္မေျပ ပါ။ ေနာက္ မွ ဖြင့္ ထားသည့္ Pick-up ကဲ့ သို႕ ကားမ်ိဴး ၏ ေနာက္ ပစၥည္း သယ္သည့္ အမိုး ဖြင့္ ေနရာ မွ ဆို လွ်င္ ရိုက္ နိုင္ပါသည္။
Challenging subjects
A high speed flying Swifts
Swifts သည္ အေကာင္ အလြန္ ေသး ၍ အလြန္ ျမန္သည့္ ပ်ံ လႊား တစ္မ်ိဳး ျဖစ္သည္။ ပ်ံ ေနသည့္ ငွက္ မ်ားကို အေတာ္ က်င္လည္ စြာ ရိုက္ နိုင္မွ သာ အဆိုပါ ငွက္ ကို ရိုက္သင့္ပါသည္။ အထက္ပါ ပံု မွာ ေနာက္ အမိုး ဖြင့္ ကားေပၚ ပက္လက္ လွန္ကာ ရိုက္ ထားရ သည့္ ပံု ျဖစ္သည္။ Monopod နွင့္ ပ်ံ ေနသည့္ ငွက္ ကို ရိုက္ ၍ အဆင္မေျပပါ။ Tripod သို႕ မဟုတ္ Hand held မ်ား ျဖင့္ သာ ရိုက္ သင့္ပါသည္။
အစ ပုိင္း တြင္ ေကာင္းကင္ ျပာ ေနာက္ ခံ ျပဳကာ ပ်ံသန္းေနသည့္ ငွက္ မ်ား၊ ေနာက္ခံ ရွင္းလင္း ေန သည့္ ေနရာ တြင္ ပ်ံ ေနသည့္ ငွက္မ်ားကို သာ ရိုက္ပါ။ Focusing လုပ္ရ လြယ္ ျပီး တိက် မွဳ ရွိပါသည္။ မိမိ ကင္မရာ AF point ငွက္ေပၚတြင္ ၾကာၾကာ ခ်ိန္ ထားနိုင္သည့္ အဆင့္ ေရာက္ မွသာ လွ်င္ ေနာက္ခံ ရွဳပ္ေထးြ ေနသည့္ နရာ မ်ား ေပၚ ပ်ံေနသည့္ ငွက္မ်ားကို ရိုက္ သင့္ပါသည္။
Plain vs. ‘busy’ backgrounds
အထက္္ပါ ပံု ကဲ့သို႕ အေကာင္ အလြန္ေသးျပီး ပ်ံသန္း ရွိန္ ျမန္လွ သည့္ ပ်ံလႊား ကို Focus လုပ္ရ သည္မွာ အလြန္ ခက္ လွပါသည္။ ၄င္ အျပင္ ၄င္း ၏ Flight Path သည္ ေကာင္းကင္ ျပာ ေနာက္ ခံ ကဲ့ သို႕ Plain Background ကို ျဖတ္ ကာ ပ်ံ သန္း ခဲ သည္။ အထက္ပါ ပံု တြင္ ပ်ံ လႊားသည္ သဲ ေသာင္ျပင္ ကို ျဖတ္ကာ ပ်ံေနသည့္ ပံု ျဖစ္သည္။ အဆိုပါ ေနရာ တြင္ ပင္ Motion Blur ပံု အျဖစ္ ရိုက္ ခဲ့ရသည္။
အထက္ပါပံု တြင္ Short-eared Owl သည္ ရွဳပ္ေထြး ေနသည့္ ျမက္ခင္းျပင္ ကို ျဖတ္ ၍ ပ်ံ ေနျခင္း ျဖစ္ သည္။ ရွဳပ္ ေထြး ေနသည့္ ျမက္ခင္း သည္ Owl အား Focus လုပ္ရာ တြင္ ကင္မရာ အား အေတာ္ မ်က္ေစ့ လည္ ေစသည့္ အရာ မ်ား ျဖစ္သည္။
ကင္မရာ Autofocus စနစ္ သည္ ငွက္ အစား ျမက္ မ်ားကို Focus လုပ္ နိုင္ပါသည္။ ဤေနရာ တြင္ Auto ကို Manual ေျပာင္း ကာ ရိုက္ နိုင္ပါသည္။ Focus ကို ငွက္ ေပၚ သို႕ ေထာက္ ၍ ယင္း၏ Fligth Path တစ္ေလွ်က္ လိုက္ ခ်ိန္ ကာ ရိုက္ ရပါမည္။ အလြန္ မလြယ္ လွသည့္ နည္း လည္း ျဖစ္ပါသည္။
ေနာက္ တစ္နည္း မွာ ငွက္ ပ်ံ ေနသည့္ လမ္း ေၾကာင္း ကို Shutter Release Buootn အား တစ္၀က္ ႏွိပ္ ထားျပီး Autofocus အား Lock လုပ္ကာ ေစာင့္ ရိုက္ ၍ လည္း ျဖစ္နိုင္ပါသည္။ ဤ နည္း ျဖင့္ အလြန္ ျမန္ သည့္ ငွက္ မ်ားကို လည္း ရိုက္ နိုင္ပါသည္။ သို႕ ရာ တြင္ Background ကို Focus Lock မလုပ္ ထား မိေစရန္ သတိ ျပဳ ရပါမည္။ Aperture ကို မ်ားစြာ က်ဥ္း ထားလွ်င္ Depth of Filed ထူ လာကာ ေနာက္ခံ မ်ား ေရာေထြး ပါ လာနိုင္ သည္ ကိုလည္း သတ္ျပဳ ရန္ လိုပါသည္။
Lighting and exposure considerations for flight shots
ပ်ံ ေနသည့္ ငွက္မ်ားကို ရိုက္ ရာ ၌ Main Challenge မွာ ငွက္ ကို လိုက္၍ ( follow) ရိုက္ရာ တြင္ ေနရာ လိုက္ ကာ အလင္း ေရာင္ ေျပာင္း လဲ သြားျခင္း ပင္ ျဖစ္ပါသည္။ ထိုအခ်က္ ကို ၾကိဳ တြက္ ထားရန္ လိုပါ သည္။ ဥပမာ အား ျဖင့္ Aperture Priority mode ျဖင့္ ရုိက္ သည္ ဆ္ိုပါက Exposure composition value ကုိ ပါ တဲြ ကာ ခ်ိန္ ညွိေပးရန္ လိုပါမည္။ ငွက္ သည္ ေကာင္းကင္ ျပာ ေနာက္ခံ တြင္ ပ်ံေနပါ က ငွက္ Under expose မျဖစ္ေစရန္ positive compensation of 1 to 2 stops ထားေပးရန္ လိုပါမည္။ အဆိုပါ အေျခ အေနမိ်ဳး တြင္ ကင္မရာ က ေကာင္းကင္ သည္ မ်ားစြာ လင္းေနသည္ ဟု မွတ္သား ယူ ကာ Exposure ကို ညွိ လိုက္သည့္ အတြက္ ငွက္ သည္ under Expose ျဖစ္သြား ပါသည္။ ေနေရာင္ ျပန္ ေန သည့္ အေနအထား မ်ိဳး တြင္ မူ Negative compensation ျဖင့္ ျပန္ ညွိ ထားေပးရန္ လိုပါမည္။ ျဖစ္ နိုင္ ပါက ငွက္ သည္ အလင္းေရာင္ ေျပျပစ္သည့္ ေနရာ ေရာက္ မွ ရိုက္လွ်င္ အေကာင္း ဆံုး ျဖစ္ပါသည္။
Exposure for flight shots
A gilding Common Buzzard.
အထက္ပါ Common Buzzard ၏ ပံု သည္ အထက္တြင္ ျပထားခဲ့ျပီး ျဖစ္သည့္ House Martin ၏ ပံု ႏွင့္ နွိဳင္း ယ်ဥ္လွ်င္ Tone Range ပို ေကာင္း သည္ ကို ေတြ႕ နိုင္ပါသည္။ ဤ သည္မွာ အေၾကာင္း သုံုး ရပ္ ရွိပါသည္။ ၄င္း တို႕ မွာ-
၁။ ေနေရာင္ခ်ဥ္ သည္ ေကာင္းကင္မွ က်ေနသည့္ အခ်ိန္ (က်ေန) ျဖစ္ျခင္း-
၂။ ငွက္သည္ ေနေရာင္ခ်ဥ္ ၏ အလင္းေရာင္ ေကာင္းစြာ ရရွိသည့္ေနရာ တြင္ ရွိေနျခင္း-
၃။ ငွက္ သည္ နွင္း မ်ားဖံုးေနသည့္ လြင္ျပင္ ေပၚတြင္ ပ်ံေနသည့္အတြက္ ေအာက္ မွ နွင္း ၏ Reflection သည္ ငွက္ ၏ ၀မ္း ဗိုက္ ကို ရိုက္ခတ္ ေနျခင္း - စသည္ တို႕ ေၾကာင့္ ျဖစ္ပါသည္။
ငွက္ ၏ပံု Composition သည္ ဓါတ္ပံု ရိုက္သူ ကို ဦးတည္ပ်ံေန ျခင္း သို႕ မဟုတ္ ေဘး တိုက္ ပ်ံေန ျခင္း စသည့္ အေန အထား မ်ိဳး သာ ျဖစ္ ရပါမည္။ ငွက္ ၏ ဦးေခါင္း ပိုင္း သည္ အျမီး ပိုင္းထက္ ပို ၍ လင္း ေန ရန္ လိုပါသည္။ ေတာင္ ပံ ၏ အရိပ္ သည္ ေခါင္း ေပၚ က် မေနေစရပါ။
ငွက္ သည္ မိမိ ညာ ဘက္ မွ ဘယ္ ဘက္ သို႕ ျဖတ္၍ ပ်ံ ပါက ေနေရာင္ သည္ မိမိ ၏ေနာက္ ေၾကာ ဘက္ သို႕ မဟုတ္ မိမိ၏ ဘယ္ ဘက္တြင္ ရွိိရ ပါမည္။ သို႕ မွ သာ ငွက္ အေပၚ သို႕ မွန္ကန္သည့္ အလင္း ေရာင္ က် မည္ ျဖစ္ပါသည္။ ဆိုလိုသည္မွာ အလင္း ေရာင္သည္ ငွက္ ေရွ႕ တည့္တည့္ သို႕ မဟုတ္ ဓါတ္ပံု ရိုက္ သည့္ ေဘး ဘက္ ေနရာ မ်ား တြင္ ရွိရ မည္ကို ဆို လို ျခင္း ျဖစ္ပါသည္။
အကယ္၍ ငွက္သည္ အနည္း ငယ္ ေထာင့္ ျဖတ္ ပ်ံ လာပါက ေန ေရာင္သည္ မိမိ ဘယ္ ပုခံုး အေနာက္မွ အနည္းငယ္ ေထာင့္ျဖတ္ ကာ ညာ ပုခံုး ေနာက္ လမ္း ေၾကာင္း တစ္ေနရာ ေနရာ တြင္ ရွိရန္ လိုပါသည္။ ငွက္သည္ မိမိ ကို တိုက္ရိုက္ ဦး တည္ ပ်ံ လာပါမူ ေနေရာင္သည္ ငွက္၏ ညာဘက္ မွ ေရွ႕ ကို ျဖတ္ကာ ဘယ္ ဘက္ သို႕ က် သည့္ အေနအထား တစ္ေနရာေနရာ တြင္ ရွိရန္ လိုပါသည္။
Lighting direction
အလင္း ေရာင္သည္ အထက္ပါ Frame ကို ျဖတ္ ၍ ပ်ံ ေနသည့္ Redshank ပံုကဲ့သို႕ ေခါင္း မွ ကိုယ္လံုး အဆံုး အထိ အလင္းေရာင္ ေတာက္ပ စြာ ရွိေနရန္ လိုပါသည္။ အျမီး ျဖား တြင္ အလင္း ေတာက္ပ ေနမွဳ သည္ မ်ားစြာ ပဓါ န မက် လွပါ။
အထက္ပါ ဇင္ေယာ္ သည္ ေထာင့္ျဖတ္ ပ်ံေနျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ အလင္းေရာင္သည္ ငွက္၏ ဘယ္ ဘက္၊ ၾကည့္ သူ၏ ညာ ဘက္မွ ထိုးေနသည္။ ထို႕ ေၾကာင့္ ေခါင္း ႏွင့္ ကိုယ္ ထယ္ ၏ အေသးစိတ္ မ်ား ေပၚေန သည္။ အကယ္၍ အလင္း သည္ ငွက္ ၏ ဘယ္ဘက္မွ သာ ထိုးေနပါက အေရး ၾကီးသည့္ ငွက္ အဓိက အစိတ္ အပိုင္း မ်ား အားလံုး ေပ်ာက္ ကုန္ မည္ ျဖစ္ သည္။ ေနက် ခ်ိန္ အလင္းသည္ ပို ေကာင္း သည္။
အထက္တြင္ ေဖၚ ျပခဲ့သည္မွာ ျဖစ္သင့္ ျဖစ္ထိုက္သည့္ နည္း ၊ ဥပေဒသမ်ား ျဖစ္ပါသည္။ သို႕ရာတြင္ မိမိ သည္ အားလံုးကို ေၾကညက္ေနပါမူ ဥပေဒသမ်ားကို ခ်ိဳးေဖါက္နိုင္ပါသည္။ မည္သည့္ ဥပေဒသမွ ပံု ေသ ထား၍မရပါ။ ကၽြမ္းက်င္လာပါက ေအာက္ပါပံုကဲ့သို႕ ဥပေဒသကို ဆန္႕က်င္ကာ ေနေရာင္ ေျပာင္းျပန္ ( Against the Sun ) ျဖင့္ Full Silhouettes ပံု မ်ိဳးကိုလည္း ရုိက္နိုင္ ပါသည္။
Field skills for flight shots
အေျခခံ ရိုက္နည္း မ်ား ကၽြမ္းက်င္လာပါက ေအာင္ျမင္မွဳ သည္ Fild ထဲတြင္ မိမိ စိတ္ကူး အရ ရိုက္သည့္ အေပၚ တြင္ တည္ လာပါမည္။ အေတာ္ အသင့္ အရြယ္ ငယ္ သည့္ ငွက္ မ်ားကို ရိုက္ လာ နိုင္ပါမည္။ ၄င္း တို႕ ၏ အမူ အက်င့္ တို႕ကို သိ လာ နိုင္ပါမည္။ ငွက္ တို႕ ၏ ေလ စံု ေလဆန္ ပ်ံ သန္း မွဳ သေဘာ ကို သိလာပါ မည္။ အေကာင္ ၾကီးသည့္ ငွက္မ်ားသည္ ေလဆန္ တြင္ အတက္ အဆင္း လုပ္ေလ့ ရွိၾကပါ သည္။ ဤ သို႕ ျဖင့္ ၄င္း တို႕ ဦးေခါင္း လွည့္ရာ အရပ္ ကို ၾကိဳ တင္ ခန္႕မွန္း နုိင္ပါလိမ့္ မည္။
Using the wind
အထက္ပံုပါ Fulmar ငွက္မ်ိဳးသည္ ေလျပင္း တိုက္ေနသည့္ ေက်ာက္ ေဆာင္ အထက္ တြင္ ေရွ႕ ေနာက္ ေခါက္တုန္႕ ေခါက္ ျပန္ ပ်ံ ေလ့ရွိပါသည္။ တစ္ခါ တစ္ရံ ေလထဲတြင္ တန္႕ ေနတတ္ ပါသည္။ အဆိုပါ အခ်ိန္ မ်ိဳး တြင္ ရိုက္ ရ လြယ္ပါ သည္။ အကယ္၍ ငွက္ မ်ား ပ်ံေနသည္ကို အေလး အနက္ထား ကာ ရိုက္ ေတာ့ မည္ ဆိုပါ လွ်င္ ေလတိုက္ခတ္သည့္ ဦးတည္ရာ၊ အလင္းေရာက္ က် ေရာက္ သည့္ ဦးတည္ရာ စသည္ တို႕ ကို ေလ့ လာ ရပါမည္။ ရာသီ ဥတု ကို ခန္႕ မွန္း တတ္ ရန္ လိုပါသည္။
Photographic Rules and Bird in Flight
ေဆာင္း ပါးရွင္ Mike Atkinson က “ အမ်ားစု သည္ ဓါတ္ပံု ၏ အေျခခံ ဥပေဒ သ မ်ား အထူးသျဖင့္ Rulr of Thirds သည္ ငွက္မ်ား ကို ရိုက္ရာ တြင္ သံုး ၍ မရ ဟု ဆိုၾက ေၾကာင္း ၊ ၄င္း အေနႏွင့္ အဆိုပါ ေျပာၾကား ခ်က္ ကို ျပင္းျပင္ ထန္ထန္ ဆန္႕ က်င္ ေၾကာင္း၊ ငွက္ သည္လည္း Image တစ္ခု ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ လူ မ်ား အာရံု စိုက္ သည္ Center of Interest ေနရာ ၌ တြင္ သာ ရွိရန္ လိုေၾကာင္း “ စသည္ျဖင့္ ေျပာပါသည္။ အမ်ားအား ျဖင့္ ငွက္ ပံု ကို အထက္ပါ ပံု ကဲ့ သို႕ မ်ဥ္း မ်ား ဆံု မွတ္ တြင္ ထားမည့္ အစား Frame ၏ အထက္ မ်ဥ္း တြင္ ထားေလ့ ရွိၾကပါသည္။
ဤ သည္မွာလည္း ပံုေသမဟုတ္ပါ အေျခ အေန ေပၚမူတည္ကာ အဆိုပါ ဥပေဒသကို လိုက္နာ၍ မျဖစ္ သည္မ်ားလည္း ရွိနိုင္ပါသည္။ ထိုအေျခ အေနမ်ိဳးတြင္ မိမိသည္သာ အဓိက ဖန္တည္းရွင္ ျဖစ္လာ ပါလိမ့္မည္။
-------------------------------------------------------------------------------------------
Part (II)
( Focusing and Tracking )
ငွက္မ်ား ပ်ံေနသည့္ အခိ်န္တြင္ Focus Tracking လုပ္ျခင္း
ပ်ံ ေနသည့္ င်က္ မ်ား အား Focus Tracking အေၾကာင္း မေရး မွီ ကင္မရာ Focusing စနစ္မ်ား ႏွင့္ ပတ္သက္၍ အၾကမ္း ဖ်ဥ္း ရွင္းလင္း လိုပါသည္။ ကင္မရာ Auto Focusing စနစ္တြင္ Active Auto Focus ႏွင့္ Passive Auto Focus ဟူ ၍ စနစ္ ႏွစ္မ်ိဳး ရွိပါသည္။
Active Auto Focus
Active Focus စနစ္ သည္ ကင္မရာက Infrared ကို Subject ထံသို႕ ထုတ္လႊတ္ လိုက္ပါသည္။ Subject မွ Bounce ျဖစ္ လာသည့္ Signal ျဖင့္ ကင္မရာ ႏွင့္ Subject တို႕ ၏ အကြာ အေ၀းကို တြက္ခ်က္ကာ Lens အား မည္သို႕ Focus လုပ္ ရန္ ေစခိုင္း သည့္ Focusing စနစ္သည္ Active AF ျဖစ္ပါသည္။ ည အခ်ိန္ Flash ႏွင့္ ရိုက္ လွ်င္ Flash မွ အနီေရာင္ Infrared ထုတ္လႊတ္ကာ Focus လုပ္ျခင္းသည္ Active Auto Focus ျဖစ္ပါသည္။
Active Auto Focus ၏ အားသာ ခ်က္မွာ ပံုမွန္ Passive AF လုပ္ေဆာင္၍မရသည့္ အလင္းေရာင္ မ်ားစြာ နည္း သည့္ ေနရာ မ်ားတြင္ Focusing လုပ္ နိုင္ျခင္း ျဖစ္ ပါသည္။ အားနည္း ခ်က္မွာ Active Auto Focus သည္ ျငိမ္ေနသည္ Subject မ်ားကို Focus လုပ္ နိုင္ပါသည္။ အလြန္ ဆံုး ၁၅ ေပ ႏွင့္ ေပ ၂၀ ခန္႕ အကြာ ရွိ Subject မ်ားကိုသာ Focus လုပ္နိုင္ပါသည္။
Passive Auto Focus
Passive Auto Focus စနစ္ သည္ Active AF ႏွင့္ မ်ားစြာ ကြာပါသည္။ Passive Auto Focus စနစ္ သည္ Infrared ကို အားကိုး ကာ ကင္မရာ ႏွင့္ Subject တို႕ ၏ အကြာ အေ၀းကို တိုင္း ထြာ ျပီး Focus လုပ္ ျခင္း မဟုတ္ဘဲ Light Contrast ေပၚ မူတည္ကာ Focus လုပ္ျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ ဤ စ နစ္ တြင္ လည္း နည္း ႏွစ္မ်ိဳး ရွိပါသည္-
- ပထမ နည္းမွာ Lens ကို ျဖတ္ကာ ၀င္လာသည့္ အလင္း ( Light ) အား ကင္မရာ Sensor က ဖမ္းယူ ( Detect )လုပ္ကာ Light မွ ထြက္ ရွိသည့္ Contrast မ်ား အလိုက္ တြက္အခ်က္၍ Focus လုပ္ သည့္ နည္း ျဖစ္ပါ သည္။ ယင္းကို “ Phase Detection “ နည္းဟု ေခၚပါသည္။
- အျခား နည္း မွာ ကင္မရာ Sensor က Lens မွ ၀င္လာသည့္ Image ေပၚရွိ အျပတ္သားဆံုး အလင္းေရာင္ ၏ Contrast ကို မွတ္ကာ Focus လုပ္ သည့္ နည္း ျဖစ္ပါသည္။ ဤ နည္းကို “ Contrast Detection “ နည္းဟု ေခၚပါသည္။
အကယ္၍ Image သည္မွဳန္ ၀ါးေနပါ ကင္မရာ၏ Auto Focus System က Lnes အား ပံု ရိပ္ ျပတ္ သား ေစလာသည္အထိ Focus လုပ္ရန္ ေစခိုင္း သည့္ နည္း ျဖစ္ပါသည္။ ထို႕ ေၾကာင့္ Passive AF စနစ္ တြင္ ကင္မရာ က Focusing ေကာင္းစြာ လုပ္ နိုင္ေစရန္ လိုအပ္သည့္ အလင္း Contrast ပမာဏ ေကာင္း မြန္စြာ ရ ရွိ ရန္ လိုပါ သည္။
ေနာက္ ပိုင္းေပၚသည့္ Mirrorless Camera ႏွင့္ Compact ကင္မရာ မ်ားသည္ Passive AF စနစ္ မ်ား ျဖစ္ၾက ပါသည္။
ေခတ္မွီ DSLR ကင္မရာ မ်ားသည္ Active AF ေရာ Passive AF ပါ စနစ္ ႏွစ္မ်ိဳး စလံုး ႏွင့္ Focus လုပ္ပါ သည္။ DSLR မ်ားတြင္ မူ Mirror ကို မ တင္ ထားသည္ အခ်ိန္တြင္သာ Contrast Detection နည္း ျဖင့္ Focus လုပ္ ပါသည္။ တစ္နည္းအားျဖင့္ Live View Mode တြင္သာ Contrast Detection Focus လုပ္ပါသည္။ Contrast Detection Focus သည္ ျငိမ္ေနသည့္ Subject မ်ားကို ရိုက္ရာ တြင္ မ်ားစြာ အသံုး ၀င္ပါသည္။ Focus လုပ္ရာ တြင္ ေႏွး ပါသည္။ သို႕ရာတြင္ Phase Detection စနစ္ ထက္ ပို၍ တိက် မွဳ ရွိပါသည္။ ဤ Focusing စနစ္မ်ားသည္ ကင္မရာ Sensor က ၄င္းေပၚ က်ေရာက္ လာသည့္ Light Signal ကို မွတ္ သားျပီး Lens ကုိိုအပ္သလို Focus လုပ္ ခိုင္း ျခင္း ျဖစ္ပါသည္။
လွဳပ္ရွားေနသည့္ ပ်ံ ေနသည့္ ငွက္ ကဲ့ သို႕ Moving Subject မ်ား ကို ရိုက္ရာ တြင္ မူ Phase Detection Focusing စနစ္ ျဖင့္သာ လွ်င္ Focus လုပ္ နိုင္ပါသည္။ ကင္မရာ ရွိ အဆိုပါ Mode ႏွင့္ပတ္သက္ သည့္ Setting လုပ္ လို္က္လွ်င္ ကင္မရာ Firmware က လိုအပ္သည္မ်ားကို အလိုအေလွ်ာက္ လုပ္ေဆာင္ သြားပါ လိမ့္ မည္။
Focus Tracking အတြက္ ကင္မရာတြင္ Setting လုပ္ျခင္း။
ကင္ မရာ မ်ား တြင္ ေယဘူယ် အားျဖင့္ ဓါတ္ပံု ရိုက္သူက မည္သို႕ ေသာ ပံုစံမ်ိဳး ႏွင့္ Focus လုပ္ လိုသည္ကို ေရြး ခ်ယ္ နိုင္သည့္ Autofocus Mode ႏွင့္ မည္သည္ ေနရာ မ်ား အား Focus လုပ္ လိုသည္ကို ေရြးခ်ယ္ နိုင္သည့္ အတိုေကာက္ အားျဖင့္ ( AF-Area Mode ) ဟု ေခၚသည့္ Auto Focus Area Mode ဟူ ၍ ႏွစ္ပိုင္း ရွိပါသည္။
AF-Area Mode
Area Mode တြင္မူ Niko D-7000 ၏ View Finder တြင္ ေတြ႕ ရမည္ ျမင္ကြင္းကို ေအာက္ ပံုတြင္ ျပထား ပါသည္။ D-7000 Manual တြက္ ပါရွိသည့္ ပံုကို ျပန္ ရိုက္ကူး ေဖၚျပ ထားျခင္း ျဖစ္ပါသည္။
- 9-Point dynamic –area AF, ( အေျပး ျပိဳင္ ပဲြ တြင္ မ်ားစြာ မျမန္ လွဘဲ ဦးတည္ရာ တစ္ဘက္ထည္း သို႕ ေျပးေနသည့္ သီးျခား Subject မ်ား အားရိုက္ ရန္ သင့္ ေလွ်ာ္သည့္ Mode ျဖစ္ပါသည္။)
- 21-Point dynamic –area AF, ( ေဘာလံုးပဲြ ကဲ့ သို႕ ဦးတည္ရာ အမ်ိဳးမ်ိဳး သို႕ ျမန္ ဆန္ စြာ ေျပးေနသည့္ Subject မ်ား အားရိုက္ ရန္ သင့္ ေလွ်ာ္သည့္ Mode ျဖစ္ပါသည္။)
- 39-Point dynamic –area AF, (အလြန္လွ်င္ ျမန္စြာ စြာေရႊ႕လွ်ားေနေသာ ေၾကာင့္ Frame လုပ္ရန္ ခက္ေသာ အရွိန္ ႏွင့္ ပ်ံသန္း ေနသည့္ ငွက္ မ်ားကိုရိုက္ရန္ သင့္ ေလွ်ာ္သည့္ Mode ျဖစ္ပါသည္။)
AF-C – Continuous Focusing လုပ္ရန္အတြက္ အထက္ပံု ပါ AF-S မွ လဲြ ၍ က်န္ေသာ Area Mode မ်ား ႏွင့္ တဲြသံုး နိုင္ေစကာမူ အစိမ္းေရာင္ျဖင့္ အေရာင္ ခ်ယ္ျပ ထားသည့္ 9-Poins, 21-Points, 39-Points Area Mode မ်ား ႏွင့္ တဲြ သံုး ျခင္း သည္ အမွား အနည္းဆံုး ျဖစ္ပါသည္။
အထက္ပါ Dynamic Mode တြင္ အထက္ပံု တြင္သာ 9-Poins, 21-Points, 39-Points ျပထားေစကာမူ အမွန္ တကယ္ View Finder တြင္ ၾကည့္ လွ်င္ Active ျဖစ္ေနေသာ Point လွဳပ္ ရွားေနသည္ ကိုပင္ ျမင္ရ မည္ ျဖစ္ပါသည္။
အၾကမ္း အားျဖင့္ ဆိုရပါ မူ အရွိန္ ျမန္ ျမန္ ႏွင့္ ပ်ံသန္းေနသည့္ အေကာင္ ေသးေသး ငွက္ မ်ားကို Auto Focus Mode, AF-C ႏွင့္ AF Area Mode, 39-Point တို႕ တဲြ သံုး သင့္ပါသည္။
အေကာင္ၾကီးၾကီး ႏွင့္ ခတ္ ေလးေလး ပ်ံေနသည့္ လင္းဒ ကဲ့သို႕ ငွက္မ်ား အတြက္ မူ မ်ား AF-Area Mode Point နည္းနည္း ႏွင့္ လည္း သံုးနုိင္ပါသည္။
Focus Tracking ျဖင့္ ရိုက္ကူးျခင္း။
ယခု ေရးသား မည့္ Focus Tracking ျဖင့္ ရိုက္ကူးျခင္း နည္း အမ်ား စုမွာ ငွက္ ေနာက္ သို႕ Follow လုပ္ကာ ရိုက္ သည့္ နည္း Panning သေဘာ မ်ိဳး ျဖစ္ပါသည္။ အျခားျခားေသာ ပုဂၢိဳလ္ မ်ားတြင္ အမ်ိဳးမ်ိဳး ေသာ နည္း မ်ား ရွိ နိုင္ပါသည္။
Focus Continuous Tracking ၏ အေျခ ခံ နည္း ျဖစ္သည့္ Frame တစ္ခု အတြင္း ၌ ေရႊ႕ လွ်ားေနသည့္ Subject ကုိ ေရႊ႕ လွ်ား ရာ ေနရာ အလိုက္ ကင္မရာ Firmware က Subject နွင့္ ကင္မရာ အကြာ အေ၀းကို ထြက္ခ်က္ကာ အလို အေလွ်ာက္ Focus လုပ္ေပး သည့္ နည္း ႏွင့္ Subject ေနာက္ သို႕ Follow လုပ္ကာ ရိုက္သည့္ Panning နည္း မ်ား ရွိသည့္ အနက္ ဓါတ္ပံု ပညာ ရွင္မ်ား အေနႏွင့္ အေျခအေနေပၚ မူ တည္ ကာ သန္ရာ သန္ရာ ရိူက္ၾကပါသည္။
အေတြ႕ အၾကံဳ အရ ဆိုရပါမူ ရိုက္ရ အနည္းငယ္ လြယ္သည့္ နည္း မွာ ခတ္ လွမ္း လွမ္း ရွိ ငွက္ ကို Tele ႏွင့္ ဆဲြ ရိုက္ျခင္း ပင္ ျဖစ္ပါသည္။ ကင္မရာ ႏွင့္ အလြန္နီးကပ္ စြာ အျမန္ ပ်ံ သည့္ င်က္ မ်ားမွာ Frame ေပၚတြင္ တစ္စကၠန္႕ ၏ ဆယ္ပံု တစ္ပံု ခန္႕ သာ ေပၚ လိုက္ သျဖင့္ ကင္မရာ Sensor အေနနွင့္ Focus လုပ္ရန္အတြက္ မွတ္သားရန္ အခ်ိန္ပင္ မရလိုက္နိုင္ပါ။
အနည္း ငယ္ လွမ္းသည့္ Moving Target- Flying Subject ကို Long Tele ျဖင့္ လို အပ္သည့္ Focal Length အတြင္း ဆဲြ ယူထားျခင္း ျဖင့္ Flying Subject သည္ Frame ထဲ တြင္ အခ်ိန္ အနည္ ငယ္ ပို ၾကာၾကာ ရွိေနသျဖင့္ ကင္မရာ Sensor က အဆိုပါ Flying Subject ၏ ကနဦး ပံု အား မွတ္သား ခ်ိန္ ပို ရလိုက္ပါသည္။ Sensor က အဆိုပါ Flying Subject ကို မွတ္သား မိျပီဆို လွ်င္ ၄င္း၏ ေနာက္ သို႕ လိုက္ကာ ( Follow ) ရိုက္လွ်င္ Focus က မွတ္ထားသည့္ Flying Subject ကို ေတာက္ ေလွ်က္ လိုက္ ကာ Focus လုပ္ေန ပါ လိမ့္ မည္။ ေအာက္ တြင္ နမူနာ ပံု မ်ား ျဖင့္ ျပ ပါမည္။
ေအာက္ပါ ပံု (၁) အေျခအေန ကဲ့ သို႕ ေနာက္ ခံ မိုးေကာင္းကင္ အျပာ ေရာင္ ႏွင့္ ဇင္ေယာ္ ငွင္ အျဖဴ ေရာင္ တို႕ ၏ အေရာင္ သိသာ ျခားနား စြာ ကဲြ ျပား မွဳ ႏွင့္ Subject ၏ ေဘး ပန္၀န္းက်င္ တြင္ ရွင္းလင္း ေနျခင္း သည္ Focus Tracking လုပ္ရာ တြင္ ပို၍ လြယ္ ကူ ထိေရာက္မွဳ ရွိပါသည္။
ေအာက္ပါပံု (၁) မွာ ကင္မရာ Sensor အား Flying Subject ကို ပထမဦး ဆံုး စတင္ မွတ္သားေစရန္ ခ်ိန္ လိုက္သည့္ Pre- Focus ပံု ျဖစ္ပါသည္။
( ပံု-၁ )
ေအာက္ပါပံု (၂) မွာ Sensor က Pre-Focus ျဖင့္ မွတ္ထားလိုက္ ျပီးသည့္ ငွက္ (Flying Subject ) ကို ေနာက္မွ လိုက္ကာ ရိုက္ထားသည့္ ဒုတိယပံု ျဖစ္ပါသည္။
( ပံု-၂ )
ေအာက္ပါပံု (၃) မွာ Focus Tracking အျပင္ ကင္မရာ Follow လုပ္ကာ ရိုက္ထားသည့္ တတိယပံု ျဖစ္ပါ သည္။
( ပံု-၃ )
အထက္ပါ ပံု(၁) မွ (၃ )အထိ ပံုမ်ားသည္ ပ်ံေနသည့္ ငွက္ကို ရိုက္ရမည့္ Composition မွန္ကန္မွဳ မရွိ ေသာ ေၾကာဘက္ကို ရိုက္ထားသည့္ ပံုမ်ား ျဖစ္ေနပါသည္။ သို႕ ရာတြင္ Focus စဖမ္းသည္ကို ျပလို၍ နမူ နာ ျပထားျခင္း ျဖစ္ပါသည္။
ေအာက္ပံုမွာ ေနာက္အဆံုး မိမိ အနားသို႕ ထိုးဆင္းလာေသာ Landing အခ်ိန္တြင္ Tracking ႏွင့္ Camera Follow လုပ္ကာ ရိုက္ထားသည့္ Composition အမွန္ Final ပံုျဖစ္ပါ သည္။
ပံုမ်ား အားလံုးကို Nikon D- 7000, Focus Mode- AF-C, AF Area Mode – 39-Point Dynamic Area AF, Lens Nikon AF S 80-400mm G ED VR, at Focal Length 195mm ျဖင့္ ရိုက္ထားျခင္း ျဖစ္ပါ သည္။
High Speed Continuous ျဖင့္ ပံုမ်ားစြာ ရိုက္ခဲ့ပါသည္ ယင္းတို႕ အနက္မွ အခ်ိဳ႕ကို ထုတ္နဳတ္ တင္ျပ ထား ျခင္း ျဖစ္ပါသည္။
Flying Subject ၏ေနာက္သို႕ ကင္မရာ လိုက္ရိုက္သည့္ နမူနာပံုမ်ား။
ေအာက္ပါ ပံုမ်ား ကဲ့သို႕ ေနာက္ခံ Background ရွဳတ္ေထြး ေန သည့္ အေပၚတြင္ ပ်ံေန သည့္ အျပင္ ငွက္ တို႕ ၏ အေရာင္ သည္လည္း ေနာက္ခံ ႏွင့္ အနည္း ငယ္ ေရာ ယွက္ ေနသည့္ အေျခ အေန မ်ိဳးျဖစ္သည့္ အတြက္ Focus Tracking လုပ္ရာ တြင္ အေႏွာက္ အယွက္ အခက္ အခဲ ျဖစ္ေစ ပါသည္။
ေအာက္ပါ ပံု (၁) သည္ ကင္မရာ Sensor တြင္ Flying Subject ကို စမွတ္ ေစသည့္ ပထမဦးဆံုး ပံု ျဖစ္ပါသည္။
( ပံု-၁ )
၄င္းေနာက္ ေအာက္ပါ ပံုမ်ားကို Focus Tracking အျပင္ ကင္မရာ ျဖင့္ Follow လုပ္ကာ ဆက္တိုက္ ရိုက္ ခဲ့ ျခင္း ျဖစ္ပါသည္။
( ပံု-၂ ) ငွက္မ်ား ေရပန္းအနီးသို႕ ေရာက္ေနစဥ္ ရိုက္ထားသည့္ ပံု ျဖစ္ပါသည္။
( ပံု-၃ ) ေရပန္းကို ေက်ာ္ျဖတ္ ေနစဥ္ ရိုက္ထားသည့္ပံု ျဖစ္ပါသည္။
( ပံု-၄) ေရပန္းကို ေက်ာ္ျဖတ္ျပီးေနာက္ ရိုက္ထားသည့္ ပံု ျဖစ္ပါသည္။
( ပံု-၅) ေရထဲသို႕ ဆင္းကာနီးပံု ျဖစ္ပါသည္။
( ပံု-၆ )
ပံု (၆) သည္ ေနာက္ ဆံုး ေရထဲသို႕ ဆင္းသြားသည့္ ပံု ျဖစ္ပါသည္။ အထက္ပါ ပံုမ်ားကို ၾကည့္ျခင္း ျဖင့္ ကင္မရာ သည္ Panning သေဘာ မ်ိဳး Subject ၏ေနာက္သို႕ Follow လုပ္ကာ လိုက္၍ ရိုက္ သြား သည္ ကို သိသာ နိုင္ပါသည္။ သုို႕ ေသာ္ အလွမ္းေ၀းသည့္ ေနရာကို လွမ္း ရိုက္ ထားျခင္း၊ Aperture က်ဥ္းေနျခင္း ၊ Shutter Speed ျမန္ ေနျခင္း မ်ားေၾကာင့္ အမ်ား မွတ္ယူ ထားသည့္ ေနာက္ ခံ မ်ား Motion Blur ျဖစ္ေန ျခင္း မ်ိဳး မရွိပါ။
ဤ ပံု (၁) မွ (၆) သည္ Focus Tracking အတြက္ Sensor တြင္ စတင္ မွတ္သား သည့္ ပံု (၁) မွ ေရထဲ တဆင္း သည့္ ပံု(၆) အထိပံု မ်ားအား Nikon D-7000, Lens - Nikon AF S 80-400mm G ED VR, at Focal Length 105mm, Focusing Mode-AF-C, AF Area Mode-39-Point Dynamic Area AF, Shutter Release Mode- High Speed Continuous ျဖင့္ ရိုက္ခဲ့ ျခင္း ျဖစ္ပါသည္။
ငွက္ မ်ားပ်ံ သန္းေနသည္ ကို ရုိက္ျခင္းမွာ အေလ့ က်င့္ မ်ားစြာ လိုပါသည္။ ယခု တင္ျပ ထားသည္ မ်ားမွာ လည္း အေျခခံ မွ်သာ ျဖစ္ပါသည္။ ထိုထက္ မ်ားစြာ ဆန္းသစ္ သည့္ နည္း မ်ား ရွိပါလိမ့္ မည္။ ေလ့ က်င့္ ရင္း မည္သည္ ႏွင့္မွ် မတူသည့္ ထူးျခားေသာ နည္း မ်ားကို လည္း ေတြ႕ လာ နိုင္မည္ ဟုလည္း ယူဆ ပါသည္။ အဘယ္ ေၾကာင့္ ဆိုေသာ္ စာ အုပ္ ထဲ တြင္ မပါ ၀င္ေသးသည့္ ေပထက္ အကၡရာ တင္ရ ျခင္း မရွိေသးသည့္ အေၾကာင္း အရာမ်ား ကမၻာ ေပၚတြင္ ေျမာက္ မ်ားစြာ ရွိေနဆဲ ျဖစ္ေသာၾကာင့္ ျဖစ္ပါသည္။
Credit: ဆရာဦးစိုးလႈိင္ (Country Road)
-------------------------------------------------
ကိုမ်ဳိး (lwanmapyay.blogspot.com)
(Camera Gear, Exposure and General Composition )
စကားဦး
ဤ ေခါင္းစဥ္ကို ေရးရန္ တာစူေနသည္မွာ ၾကာျပီ ျဖစ္ပါသည္။ ကိစၥမ်ားေျမာင္ လူတို႕ ေဘာင္အရပ္ရပ္ မ်ားေၾကာင္း မေရးျဖစ္ခဲ့ပါ။ ေရး ျခင္ေနသည့္ အေၾကာင္းမွာ ပ်ံ ေနသည့္ ငွက္မ်ားကို ရိုက္သည့္ နည္းသည္ သာမန္ နားေနသည့္ ငွက္မ်ားကို ရိုက္သည္ ႏွင့္ မတူဘဲ နားေနစဥ္ ရိုက္သည္ထက္ ပို၍ခက္ခဲသည့္ နည္း ျဖစ္ ေသာေၾကာင့္ ျဖစ္ပါသည္။ ၄င္းအျပင္ ကၽြန္ေတာ္ ကိုယ္ ႏွိဳက္ကလည္း ဤ ကဲ့သို႕ ခက္ရာ ခက္ဆစ္ ရိုက္ရသည္ကို၀ါ သနာပါ ေသာေၾကာင့္လည္း ျဖစ္ပါသည္။
ဤ မွတ္စုကိုေရးရာတြင္ ေရးသည့္ အေၾကာင္းအရာ မ်ားလွသည့္အတြက္ အပိုင္း ႏွစ္ပိုင္း ခဲြကာ ေရးသား ထားပါသည္။ Part (I) ကို Mike Atkinson ၏ Bird Photography ႏွင့္ Secret of Bird Photography ေဆာင္းပါး ေပါင္းခ်ုဳပ္မွ Photographing Bird in Flight အပိုင္း စသည္ မ်ားကို အျခခံကာ ငွက္မ်ား ပ်ံ သန္းေနစဥ္ ရိုက္ကူးျခင္း ဆိုင္ရာ အေထြေထြ အေၾကာင္း အရာ မ်ားကို ေရးသား ထားပါသည္။ Part(II) ျဖစ္သည့္ Focusing and Tracking ဆိုင္ရာကိုမူ စာေတြ႕ ေရာ ကိုယ္ေတြ႕ပါ အေျခခံကာ ေရး သား ထားျခင္း ျဖစ္ပါသည္။
ဤ မွတ္စု Part (I) ပါ ငွက္မ်ားပ်ံ သန္းေနသည့္ နမူနာ ဓါတ္ပံုမ်ားမွာ ဓါတ္ပံုပညာရွင္ ျဖစ္သည့္ Mike Atkinson ၏ပံု မ်ား ျဖစ္ၾက ျပီး Part (II) ျဖစ္သည့္ Focusing လုပ္ရာတြင္ အသံုးျပဳ သည့္ Focusing Mode ၊ AF-Area Mode ႏွင့္ Tracking မ်ား အေၾကာင္း ရွင္းလင္း ေရးသားရာတြင္ နမူနာ ျပထားသည့္ ပံု မ်ားမွာ ကၽြန္ေတာ္၏ ပံုမ်ား ျဖစ္ပါသည္။
Flight Shots
လွ်င္ျမန္စြာ ပ်ံ သန္းေနသည့္ ငွက္ မ်ား၏ ပံု ေကာင္းမ်ား ရနိုင္ရန္ မွန္ကန္ ေကာင္းမြန္ သည့္ ရိုက္ နည္း စနစ္ ႏွင့္ ကင္မရာ ဆိုင္ရာ ပစၥည္း မ်ား လို အပ္ ပါသည္။
Sand Martin emerging from nest hole
In Flight Shots အတြက္ လိုအပ္သည့္ အျခခံပစၥည္းမ်ား။
ပ်ံသန္းေနသည့္ ငွက္မ်ားကို ဓါတ္ပံု ရိုက္ရသည္ မွာ ကင္မရာ ႏွင့္ Lens မ်ားအတြက္ ၾကီးမား သည့္ Challengne ပင္ ျဖစ္ပါသည္ ဟု ဓါတ္ပံု ပညာရွင္ Mike Atkinson က သူ႕ ၏ Birds, in Flight ေဆာင္းပါး တြင္ ေရးသား ထားပါသည္။
မွန္ပါသည္ ကင္မရာ ႏွင့္ Lens မ်ားသည္ ျမင္ကြင္း ရွဳပ္ေထြးေနသည့္ Background တြင္ ေပၚတြင္ လွ်င္ ျမန္စြာ ေရႊ႕လွ်ား- ပ်ံသန္း ေနသည့္ Rapid-Moving Target မ်ားကို မွန္ကန္စြာ ပံု ရိပ္ ကို ဖမ္း နိုင္ ေသာ တိက် ျမန္ဆန္ စြာ Focus Lock ထားနိုင္ ေသာပစၥည္း မ်ား ျဖစ္ရန္ လိုပါသည္။ အလြန္ျမန္စြာ လွဳပ္ရွားေနစဥ္ အတြင္း အလိုအေလွ်ာက္ မွန္ကန္ သည့္ Exosure Setting ကို ညွိ ေပးကာ လွ်င္ျမန္စြာ လွဳပ္ရွား ေနသည့္ Subject ကို ျပတ္သားစြာ Freeze လုပ္ ေပးနိုင္သည့္ ပစၥည္း မ်ား ျဖစ္ရန္ လည္းလို ပါသည္။
သို႕ရာတြင္ ေခတ္မွီ DSLR ကင္မရာမ်ားမဟုတ္မူဘဲ Compact မ်ား ႏွင့္လည္း အေကာင္ ၾကီးၾကီး ႏွင့္ ေနွးေနွး ပ်ံေနသည့္ ငွက္မ်ားကို အေတာ္အသင့္ ေကာင္းသည့္ ပံုအေနအထားအထိ ရိုက္နိုင္ပါသည္။ ေခတ္မွီ DSLR မ်ားမွာမူ အေတာ္ လွ်င္ျမန္ ေသးငယ္သည့္ ငွက္ကေလးမ်ားကိုပင္ Shutter Speed 1/4000 ခန္႕ ျဖင့္ ျပတ္သားေအာင္ Freeze လုပ္ နိုင္ပါသည္။ High Speed ျဖင့္ တစကၠန္႕လွ်င္ ပံု ေပါင္း ( ၅ )ပံု ( ၆ )ပံုခန္႕ ဆက္တိုက္ ရိုက္ကာ စိတ္ၾကိဳက္ပံုမ်ားကို ေရြး နိုင္ပါသည္။
စတင္ ေလက်င့္ ရိုက္စဥ္ ပံု ေပါင္း မ်ားစြာ ကို Continuous High Speed ျဖင့္ မ်ားစြာ ေလ့က်င့္ ရိုက္ကူးရပါ မည္။ ဤ သို႕ ျဖင့္ ပံု ေကာင္း အနည္း ငယ္ ရ နိုင္ပါမည္။ ေနာက္ပိုင္း ေလ့ က်င့္ သား က် လာလွ်င္ နည္း နည္း ရိုက္ ရံု ႏွင့္ ပံု ေကာင္း မ်ား ရလာ နိုင္ပါမည္။
Focusing နည္းပညာ အဆင့္ နိမ့္သည့္ Lens ႏွင့္ Tracking နည္းပညာ အဆင့္ နိမ့္ သည္ ကင္မရာ မ်ား အေနႏွင့္မူ in flight ထိပ္တန္း ပံု မ်ား ရ နိုင္ရန္ ခဲယဥ္း နိုင္ပါ သည္။ သို႕ ရာ တြင္ အဆုတ္မနစ္ ၾကိဳးပမ္း ကာ ပံု ေပါင္း ေျမာက္ မ်ားစြာ ရိုက္ကူး ပါက Top Gear မ်ားျဖင့္ ရိုက္သည့္ ပံု မ်ား ႏွင့္ အလားတူ ပံု ေကာင္း အခ်ိဳ႕ ရ နုိင္ ပါသည္။
Slowing Whopper Swan
Basic flight shots
ထိပ္တန္း ကင္မရာ မ်ား မဟုတ္ဘဲ သာမန္ ကင္မရာ မ်ား နွင့္ အေျခခံ in flight ပံုမ်ား ရိုက္ ပါက အေကာင္ၾကီး ျပီး ေနွးေနွး ပ်ံ သည့္ အထက္ပံုပါ Whopper Swan ကဲ့ သို႕ ငွက္ၾကီး မ်ား ကို စတင္ ရိုက္ကူး သင့္ပါသည္။
အဆင့္ ျမင့္ ကင္မရာ မ်ား ၊ Focusing ျမန္သည့္ Lens မ်ား ရွိသည့္ အခ်ိန္ တြင္ မူ ျမန္ ျမန္ ပ်ံ သည့္ ငွက္ ငယ္ ကေလးမ်ားကို Tracking Focusing ျဖင့္ Continuous High speed ရိုက္ နိုင္ပါလိမ့္ မည္။
ဤ ရိုက္ နည္း သည္ အခ်ိန္ မေရြး ျပန္ ရိုက္ ၍ ရသည့္ ရွဳခင္း ပံု၊ ပန္းပံု၊ Portrait ပံု စသည္ မ်ားကဲ့ သို႕ အခ်ိန္ေပးကာ စိတ္ၾကိဳက္ ရိိုက္၍မရဘဲ အေျခအေန ေပးသည့္ အခ်ိန္ႏွင့္အေနအထား အတြင္း လုကာ ရိုက္ရေသာ အေနအထား မ်ိဳး ျဖစ္ပါသည္။ တစ္သက္ တြင္ တစ္ ၾကိမ္ (once-in-a-lifetime opportunities ) ျဖစ္သည့္ ရိုက္ရျခင္း မ်ိဴး မ်ားလည္း ျဖစ္နိုင္သျဖင့္ တိက် ေသျခာ လြန္ စြာလိုပါ သည္။ ထို႕ ေၾကာင့္ ေလ့ က်င့္ သား “ နာ ေနရန္ “ လိုပါသည္။
ထိပ္တန္း Pro-Gear မ်ား မ၀ယ္ နိုင္ေသးလွ်င္ မိမိ တတ္နိုင္သည့္ ေငြ ပမာဏ အတြင္း မွ in flight ရိုက္ နိုင္ေသာ Function မ်ား အမ်ားဆံုး ပါ၀င္ သည့္ ကင္မရာ ႏွင့္ Lens မ်ား ေရြး ခ်ယ္ ၀ယ္ယူသင့္ ပါသည္။ ေငြ အခက္အခဲ ရွိပါက ေစ်းကြက္ အတြင္း ရွိ Manul Lens မ်ားကို ၀ယ္ကာ Manual in flig့ht ရိုက္နိုင္ပါသည္။ အဆိုပါ Lens မ်ား၏ အရည္ အေသြးသည္ မ်ားစြာ ေကာင္း မြန္ပါသည္။ Manual in flight နည္း စနစ္ လည္း ရွိပါသည္။ မတတ္သာလြန္း မွ သံုး သင့္ပါသည္။ သို႕ ရာ တြင္ Auto Focus ျဖင့္ ရိုက္ျခင္း က သာ ပို၍ အဆင္ ေျပ ပါသည္။
Key equipment capabilities for flight shooting
အဓိက လို အပ္သည္မွာ Lens ေရာ ကင္မရာပါ Autofocus Function ရွိရန္ လိုအပ္ပါ သည္။ သို႕ မွ သာ အလြန္ ေ၀းသည့္ ေနရာ မွ အနီးသို႕ ေရာက္ လာသည့္ အထိ အဆင့္ဆင့္ ေျပာင္း လဲ လာေသာ အကြာ အေ၀း မ်ားကို ကင္မရာ Firmware က တိက် စြာ တြက္ ခ်က္ ကာ Focus လုပ္ နိုင္ပါမည္။
Lens
ပ်ံ သန္းေနသည့္ ငွက္ မ်ား ရိုက္ရာ တြင္ Focal Length ရွည္ေသာ LongTele Lens မ်ားျဖင့္ ရိုက္ လွ်င္ ပံုၾကီးၾကီး ရ ေသာ္လည္း အဆိုပါ Lens မ်ားသည္ ထိပ္တန္း Tele Lens မ်ား မွ လဲြ၍ သာမန္အား ျဖင့္ Focal Length တိုသည့္ Lens မ်ားေလာက္ Focusing မျမန္ေျခ။ Focal length အေသ ျဖစ္သည့္ Prime Lens မ်ားသည္ Focusing အ လြန္ ျမန္ ပါသည္။
Nicon AF S 300mm, f-2,8, G ED VRII, Nikon AF S 300, f-4 IF ED, Nikon AF S 400, f-2.8 G ED VR ကဲ့ သို႕ Fixed Focal Length Lens မ်ား မွာ မူ Focusing အလြန္ျမန္ ပါသည္။ ေပး ရသည့္ ေစ်း လည္း အလြန္ၾကီးပါသည္။ Lens မ်ား နည္း တူ ကင္မရာ ကလည္း Tracking ကို ထိေရာက္စြာ ေဆာင္ရြက္နိုင္ရန္ လိုပါသည္။
ယခု ေရးသားသည့္ Focusing စနစ္ မ်ားသည္ ကင္မရာ Sensor က ၄င္းေပၚ က်ေရာက္ လာသည့္ Light Signal ကို မွတ္ သားျပီး Lens ကုိ Focus လုပ္ ခိုင္း ျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ ထို႕ ေၾကာင့္ ကင္မရာ သည္လည္း Subject ကို ေကာင္း မြန္စြာ Detect လုပ္ နိုင္ကာ ကင္မရာ ႏွင့္ Subject တို႕ ၏ အကြာ အေ၀း ကို လည္း ထိေရာက္ တိက် စြာ တြက္ ခ်က္ ေပး နိုင္သည့္ အဆင့္ မ်ိဳးရွိရန္ လို အပ္ပါသည္။ ဤ ေနရာ တြင္ Pro level ကင္မရာ မ်ားက တစ္ပန္း သာ ပါသည္။
အခ်ိဳ႕ Focusing ေႏွးသည္ Lens မ်ားသည္ ပ်ံေနသည့္ ငွက္ ကို Shutter Release Button တစ္၀က္ ႏွိပ္ ကာ Focus Lock လုပ္၍ မွတ္ေစေသာ္ လည္း ငွက္က Frame ထဲ မွ ေက်ာ္သြားသည္ အထိ Focus လုပ္ ၍ မရ သည္ လည္း အမ်ား အျပား ၾကံဳဘူးပါသည္။ Long Tele Lens မ်ား မွာ ေစ်းလည္း ၾကီး လွပါသည္။ ထို႕ ေၾကာင့္ 400mm Tele ကိုင္ မည့္ အစား 300mm ကို 1.4 X Teleconverter ျဖင့္ တဲြ သံုးသည္ မ်ိဳး ကို စဥ္းစား သင့္ပါသည္။
အျခား သတိျပဳ ရမည့္ အခ်က္မွာ Aperture f-5.6 ထက္ က်ဥ္း သြား လွ်င္ Auto Focus Tracking အလုပ္ ေကာင္းစြာ မလုပ္ ေတာ့ျခင္းပင္ ျဖစ္ပါသည္။ ဥပမာ အားျဖင့္ 300mm, f-4 ကို 1.4 X Teleconverter ႏွင့္ တဲြ လိုက္ပါက Effective Aperture သည္ f-5.6 ျဖစ္လာမည္ ျဖစ္ပါသည္။ သို႕ ရာတြင္ 2 X Teleconverter ႏွင့္ တဲြ လိုက္ပါက Effective Aperture သည္ f-8 သြား ေပလိမ့္ မည္။ ထို႕ ေၾကာင့္ 300mm ကို အမ်ား ဆံုး 1.4 X Teleconverter ႏွင့္သာ တဲြ သံုး နိုင္ပါမည္။ သို႕ ရာ တြင္ အခ်ိဳ႕ ေသာ ထိပ္တန္း ကင္မရာ မ်ားမွာ မူ f-8 အထိ Auto Focus ကုိ ေကာင္းစြာ လုပ္ေဆာင္ နိုင္ၾက ပါသည္။
500mm, 600mm ကဲ့သို႕ Super Telephpto Lens မ်ားသည္ ေလး လည္း အလြန္ေလး၊ ေကာင္း လည္း အလြန္ ေကာင္း လွပါသည္။ သို႕ ရာ တြင္ ကင္မရာ ႏွင့္ အလြန္ နီးကပ္ စြာ ဆဲြ ယူ လိုက္သည့္အတြက္ အလြန္ လွ်င္ျမန္စြာ ပ်ံ သည့္ ငွက္ သည္ Frame အတြင္း မွ တစ္စကၠန္႕ ၏ အပံု ေပါင္း မ်ားစြာ ၏ တစ္ပံု အတြင္း မွာ ပင္ ျဖတ္ကနဲ ေပ်ာက္ သြား ပါသည္။ Frame အတြင္း Focus မိရန္ ေတာ္ရံု တန္ရံု ပညာ ရွင္မ်ား အတတ္ နိုင္ၾကပါ။
Camera settings for flight photography
Moving Target မ်ား ရိုက္ ရသည့္ အတြက္ Shutter Speed ျမန္ ရန္ လိုပါသည္။ Light မ်ားမ်ား ရရန္ အတြက္ Aperture က်ယ္က်ယ္ ဖြင့္ရန္ လိုပါသည္။ Aperture က်ယ္က်ယ္ ဖြင့္ ျခင္း ျဖင့္ ေနာက္ခံ Background Distraction ကို ပါ ေျဖာက္ ျပီးသား ျဖစ္သြားပါသည္။ Aperture Priority ျဖင့္ ရိုက္ ရန္ အၾကံျပဳ လိုသည္။ Aperture Priorityျဖင့္ ရိုက္သည္ ျဖစ္ေစ Manual ျဖင့္ ရုိက္သည္ ျဖစ္ေစ Shutter Speed သည္ အနည္း ဆံုး 1/1000 အထက္ အထိ ျမန္ေနရန္ လိုအပ္ သည္။ Background သည္ ရုတ္ခ်ဥ္း ေျပာင္း သြား နိုင္သည့္ အေနအထားမ်ိဳး တြင္ Manual Exposure Mode ကို သံုး ျခင္းက ပို၍ ေကာင္း ပါသည္။ အေျခအေန အေၾကာင္း ေၾကာင္း ေၾကာင့္ Shutter speed သည္ Freeze လုပ္ရန္ လိုသည့္ အဆင့္ သို႕ မရပါက ISO ကို တင္ရပါမည္။
ပ်ံ ေနသည့္ ငွက္ ကို Freeze လုပ္ ရမည္ ျဖစ္ေစကာ မူ တစ္ခါ တစ္ရံ တြင္ ေတာင္ပံ အျဖားေလး မ်ား ၀ါး ေန ရန္ လည္း လို အပ္သည္။ ဤ သည္မွာ လည္း အလွွ အပ တစ္မ်ိဳး ျဖစ္ပါသည္။ သို႕ ရာ တြင္ ငွက္၏ အျခားေသာ အပိုင္း မ်ားသည္ ျပတ္သား ေနရန္ လိုပါသည္။
၀ဲ ( Glide ) ေနသည့္ သိမ္းငွက္ငယ္ (Kestrel) တစ္ေကာင္ ကို ကင္မရာ အား Tripod ေပၚ တြင္ အခိုင္ ထိုင္ထားျပီး Shutter speed 1/30 ေလာက္ ႏွင့္ ျပတ္သားေအာင္ Freeze လုပ္နိုင္ပါသည္။
Gliding Kestrel
သို႕ ရာ တြင္ Kestrel သည္ Frame အတြင္း အရွိန္ ႏွင့္ ပ်ံသန္း သည္ကို ရိုက္ မည္ ဆိုပါက Shutter Speed 1/1000 အထက္ ႏွင့္ ရိုက္ရပါမည္။ သို႕ ရာ တြင္ ကင္မရာ ကို Smooth Panning Tripod ေပၚ တြင္ တင္ကာ Panning ျဖင့္ ရိုက္မည္ ဆိုပါလွ်င္ Shutter Speed 1/ 250 ေလာက္ ႏွင့္ Paning ကို တိက်စြာ လုိက္ကာ ရိုက္နိုင္ပါသည္။ ယခင္ က ေလာက္ Shutter Speed ျမန္ရန္ မလို ေတာ့ပါ။ အေၾကာင္း မွာ ငွက္သည္ Frame အထဲ တြင္ ကင္မရာ က Follow လုပ္သည့္ Panning ေၾကာင့္ ပ်ံ သန္းသည့္ အရွိန္ သည္ မူလ ပ်ံသန္း သည့္ အရွိန္ ထက္ ေနွး သြားေသာေၾကာင့္ ျဖစ္ပါ သည္။
A Kestrel flying with high speed
သို႕ ရာ တြင္ ငွက္သည္ ေရျပင္ ညီ တစ္ျပင္ ထဲ မဟုတ္ဘဲ အထက္ ေအာက္ ေဘး ဘယ္-ညာ ေနရာ အမ်ိဳးမ်ိဳး ေျပာင္း ကာ ပ်ံ ေနပါက မူ Shutter Speed အေနွး Panning နည္း ျဖင့္ ရိုက္ ၍ မရ ေတာ့ သျဖင့္ Shutter Speed အျမန္ နွင့္ ပင္ ရိုက္ ရပါမည္ ။
A Kestrel flying with high speed
Shutter speed for flight shots
ရုိက္ရာ တြင္ ငွက္၏ ေခါင္း ကို Freeze လုပ္ ရန္ အတြက္ အေရး ၾကီးပါသည္။ သတိျပဳ ရန္မွာ ငွက္ သည္ မိမိ ကင္မရာ၏ Viewfinder ကို မည္ မွ် ျမန္ ဆန္ စြာ ျဖတ္၍ ပ်ံသန္း သနည္း ဆိုသည့္ အခ်က္ ျဖစ္ပါသည္။ ထိုအခ်က္ သည္ ကင္မရာ၏ Panning, Follow and Camera Shake စသည့္ အေျခ အေန အနည္း အမ်ား စသည္ တို႕ ကို ဆံုးျဖတ္ေပး ပါသည္။
ဥပမာ အားျဖင့္ ငွက္သည္ ေလထဲ တြင္ ၀ဲ ( Hovering) ေနလွ်င္ တစ္ေျဖာင့္ ထည္း ပ်ံ ေနသည့္ ငွက္ ကို အား Panning ျဖင့္ ရိုက္ သကဲ့သို႕ အရွိန္ အေလွ်ာ္ အစား သေဘာ မ်ိဳး အရ Shutter Speed 1/250 ျဖင့္ ရိုက္ ျခင္း ျဖင့္ ျပတ္သား သည့္ ပံု ရ မည္ မဟုတ္။ ဤ သို႕ ရိုက္ပါက ေခါင္း ျပတ္သားေကာင္း ျပတ္သား မည္ ျဖစ္ေသာ္လည္း ေတာင္ပံ ျဖား မ်ား ၀ါး ေနမည္ မွာ ေသျခာ သည္။ ထို႕ ေၾကာင့္ အနည္း ဆံုး Shutter Speed 1/1000 အထက္ ျဖင့္ ရိုက္ရ ေပ လိမ့္ မည္။
Shutter Speed လိုအပ္ သေလာက္ မျမန္သည့္အတြက္ ေခါင္း ျပတ္သား ေသာ္လည္း ေတာင္ပံ ၀ါး (Blur ) ေနသည့္ ငွက္၏ပံု။
ထို႕ ေၾကာင့္ ငွက္ ၏ လွဳပ္ ရွား မွဳ အျမန္ နွဳန္း အျပင္ လက္ ျဖင့္ ကိုင္၍ ရိုက္ပါက Hand Shake, အျပင္ အေခၚ နီ ခေနာ္ နဲ႕ Tripod ျဖင့္ ရိုက္ရာ တြင္ Tripod shake တို႕ ကို ပါ ထည့္ တြက္ကာ အနည္း ဆံုး Shutter Speed 1/1000 အထက္ ျဖင့္ ရိုက္ သင့္ ပါသည္။
အေကာင္ၾကီးၾကီး ၊ အရွိန္ ေႏွးေႏွး ႏွင့္ ပ်ံ သည္ ငွက္သည္ Frame အတြင္း အခ်ိန္ ၾကာၾကာ ရွိျခင္း ႏွင့္ Sensor ေပၚ တြင္ လည္းထင္ထင္ရွားရွား ျပတ္ျပတ္ သားသား ျမင္ ရသည္အတြက္ Panning ကို ေနွးေနွး လုပ္ ၍ ရိုက္ နိုင္ပါသည္။ တစ္ေျဖာင့္ ထည္း ပ်ံ သည့္ ငွက္ ကို Panning ျဖင့္ အရွိန္ ကို အေလွ်ာ္ အစား လုပ္ကာ Shutter Speed အေႏွး ျဖင့္ ရိုက္ နိုင္ပါသည္။
နည္း ဥပေဒသ တစ္ရပ္ အေနႏွင့္မူ မိမိ၏ Viewfinder အတြင္း အရွိန္ ေနွးေႏွး ႏွင့္ ပ်ံေနသည့္ ငွက္ ကို Shutter Speed 1/1000 ႏွင့္ ျမန္ ျမန္ ပ်ံ ေနသည့္ ငွက္ ကို Shutter Speed 1/4000 ျဖင့္ ရိုက္ ရန္ အေၾကမ္း ဖ်ဥ္း မွတ္သား ထားသင့္ပါသည္။
လိုအပ္ သည့္ Speed ရရန္ အလင္းေရာင္ လံုေလာက္စြာ လိုအပ္ပါသည္။ အလင္း ေရာင္ ေတာက္ပ ေန သည့္ ေန႕ ခင္း တြင္ Aperture ကို က်ယ္က်ယ္ ဖြင့္ျခင္း ၊ လိုအပ္လွ်င္ ISO ကို သင့္ေလွ်ာ္ သမွ် တင္ လိုက္ျခင္း စသည္တို႕ ျဖင့္ လိုအပ္ သည့္ Shutter Speed ကိုတင္ နိုင္ပါလိမ့္ မည္။
Aperture ကို က်ယ္က်ယ္ ဖြင့္လိုက္ပါက Depth of Field ပါး သြားကာ Shellow Depth of Field ျဖစ္ သြား သည့္အတြက္ Focus ျပတ္သည့္ ေနရာက်ဥ္း သြားသည္ကိုလည္း သတိထားရပါမည္။ ဤ သို႕ ျဖင့္ ငွက္ တစ္ကိုယ္လံုးတြင္ အခ်ဳိ႕ ေနရာမ်ား၌ ျပတ္သား မွဳ ေလွ်ာ့ ေနတတ္ ပါသည္။ အထူးသျဖင့္ ငွက္၏ ေတာင္ပံ ျဖားသည္ အလြန္ျမန္သည့္အတြက္ ၀ါးသြားနိုင္ပါသည္။
အထက္ပါ ပံု ကို Shutter Speed 1/2000 ျဖင့္ ရိုက္ ထားေစကာ မူ ငွက္ ၏ ေတာင္ပံ ျဖားသည္ ၀ါး ေန သည္ ကို ေတြ႕ နိုင္ပါသည္။ Shutter Speed 1/8000 ဆိုလွ်င္ အားလံုး ျပတ္သားေပလိမ့္ မည္။ သို႕ရာ တြင္ ISO ကိုတင္မွျဖစ္ေပလိမ့္ မည္။
သို႕ ရာတြင္ နည္းပညာ ျမင့္ သည့္ ကင္မရာ ႏွင့္ Lens မ်ားမွာ မူ Aperture က်ယ္ သျဖင့္ ေပၚ ေပါက္ လာသည့္ ခ်ိဳ႕ယြင္းခ်က္၊ ISO မ်ားသျဖင့္ ေပၚေပါက္လာသည့္ Noise စသည္ မ်ားကို ကု စားေပး နိုင္ပါသည္။
A flying Mallard Duck
Practice on ‘soft targets’
အထက္ပါ Mallard Duck ကဲ့သို႕ ေကာင္း ကင္ ျပာ ျပာ ကို ေနာက္ခံ ျပဳကာ မိမိ ထံ ခတ္ ေလးေလး ဦးတည္ ပ်ံ လာသည့္ ငွက္ ကို ရိုက္ ရသည္မွာ အေကာင္း ဆံုး ျဖစ္ပါသည္။ လက္ရည္ တက္လာေစ ရန္ ေလ့ က်င့္ရမည့္ အေနအထား မ်ိဳး ျဖစ္ပါသည္။ ထို အေျခ အေနမ်ိဳး တြင္ ရ နိုင္သမွ် ပံု မ်ားမ်ား ရိုက္ရန္ လိုပါမည္။
ပ်ံ ေနသည့္ ငွက္ ကို ရိုက္ရာတြင္ ေတာင္ပံ ျဖား အေနအထားသည္ အလြန္ အေရးၾကီးပါသည္။ ေတာင္ပံ အေနအထားပံုစံ လွ မွ သာ လွ်င္ ငွက္ ပံု လွပါမည္။ ဤ သည္ ကို တစ္ခ်က္ တည္း ရိုက္ရံု ႏွင့္မရ ၊ ပံုေပါင္း မ်ားစြာ ဆက္တိုက္ ရိုက္ထားရန္လိုပါသည္။ အဆိုပါ ပံု မ်ား ထဲ တြင္ ေတာင္ပံ အေနအထား လွသည့္ ပံု မ်ား ပါ လာ ပါ လိမ့္ မည္။ အခ်ိဳ႕ ေသာ ပံု မ်ားတြင္ ေတာင္ပံ သည္ ေခါင္း ကို ဖံုးေနသည္မ်ား ၊ ေခါင္းေပၚ သို႕ ေတာင္ပံ အရိပ္ က် ေနသည္မ်ား ၊ ေနာက္ခံ အေနွာက္ အယွက္ ( Background Distraction ) ရွိေနသည္မ်ား စသည္တို႕ ကို ျမင္ဘူးၾက ပါ လိမ့္ မည္။ ထို အမွား မ်ားကို ဖယ္ ရပါမည္။ အေရး အၾကီးဆံုး မွာ ငွက္ ၏ ေခါင္းသည္ အစဥ္ ျပတ္သားေနရန္ လိုပါသည္။
မိမိ ထံ ဦးတည္ပ်ံ သန္း လာသည့္ လည္ပင္းရွည္ ( Long Neck) သည့္ ငွက္ၾကီးမ်ား ကို ရိုက္ရာ တြင္ ပံု မွန္အားျဖင့္ AF-Tracking Lock သည္ ၾကီးမားသည့္ ငွက္၏ ကိုယ္ လံုးကိုသာ Lock လုပ္ထားသျဖင့္ ေသး ငယ္ သည့္ ေခါင္း မွာ ျပတ္သား မွဳ ေလွ်ာ့ ေနတတ္ သည္ကို သတိထားရပါမည္။
Viewfinder ကို ျဖတ္ကာ ပ်ံ သန္းသည့္ ငွက္ ၾကီးမ်ား အတြက္ မူ ကင္မရာ သည္ ယင္းႏွင့္ အနီးဆံုး ျဖစ္ သည့္ ေတာင္ပံ အဖ်ား ကို Focus Lock လုပ္ နိုင္သျဖင့္ ေတာင္ပံ ထက္ စာ လွ်င္ ကင္မရာ ႏွင့္ ပိုေ၀း သည့္ ကိုယ္လံုး မွာ ျပတ္သား မွဳ ေလွ်ာ့ေနတတ္ ပါသည္။
အထက္ ေဖၚ ျပပါ အေျခအေန ႏွစ္ရပ္ကို ကု စား နုိင္ရန္ အတြက္ အလင္းေရာင္ လံုေလာက္ပါက Aperture ကို ရနိုင္ သမွ် က်ဥ္း ေပး ကာ ကု စား နုိင္ပါသည္။ သို႕ ရာ တြင္ ငွက္ ကို Focus လုပ္နိုင္ သည့္ Aperture ( f- 5.6) ထက္ ကို က်ဥ္း ၍ မျဖစ္နိုင္ပါ။
Aperture အလြန္ က်ယ္ပါက လည္း Focus ျဖတ္သည့္ ေနရာ ေသးသြား ပါသည္။ Aperture က်ယ္ က်ယ္ ျဖင့္ ငွက္ အုပ္ ကို ရိုက္ ရာတြင္ တစ္ေကာင္သာ ျပတ္သား စြာ ထြက္လာသည့္ အျဖစ္မ်ိဳး ၾကံဳ ရ တတ္ပါသည္။
ပ်ံေနသည့္ ငွက္မ်ား ကို ရိုက္ သည့္ အေတြ႕ အၾကံဳ အေတာ္ ရလာပါက ေထာင့္ျဖတ္ အမ်ိဳး မ်ိဳး ျဖင့္ View Finder ကို ျဖတ္၍ ပ်ံ သန္း သည့္ ငွက္မ်ား၊ ငွက္ ေသးေသး ေလးမ်ား ၊ တစ္ေျဖာင့္ တည္း ပ်ံ သန္း ျခင္း မျပဳ သည့္ ငွက္ စသည္မ်ား ၊ လွ်င္ျမန္ စြာ ပ်ံသန္း သည့္ ငွက္ မ်ား စသည္တို႕ ကို တစ္ ဆင့္ တက္ ကာ ရိုက္ ရပါမည္။
ပ်ံေနသည့္ ငွက္မ်ားကို စတင္ ေလ့က်င့္ ရိုက္ ကူးစဥ္ အငယ္ဆံုး ဇင္ေယာ္ အရြယ္ ေလာက္ ရွိသည့္ ငွက္မ်ားကို စတင္ ေလက်င့္ ရိုက္ ကူးပါ။ ပ်ံ လႊား ( Swallows ) ကဲ့ သို႕ Blue its ကဲ့ သို႕ ျမန္လည္း ျမန္ ၊ ေသး လည္း ေသး သည့္ ငွက္ မ်ား ကို မရိုက္ ပါ ႏွင့္ ေခၽြးျပန္ သြားသည္ သာ အဖတ္ တင္ပါ လိမ့္ မည္။
High speed flying small Bird, Swallows
A Blue Tits
မည္ သည့္ အခ်ိန္ အခါ ျဖစ္ေစ မိမိ ရိုက္ မည္ ရိုက္ကြင္း ကို ကန္႕သတ္ထား ရပါ မည္။ ငွက္ သည္ မိမိ ကို ျဖတ္ ၍ ပ်ံသန္း သည္ ျဖစ္ေစ။ မိမိ ထံ ဦးတည္ ကာ ပ်ံ သန္း လာသည္ ျဖစ္ေစ ငွက္ သည္ မိမိ အနား ရွိ သတ္မွတ္ ထားသည့္ ေနရာ အေရာက္တြင္ ရိုက္ ျခင္း ကို ရပ္ လိုက္ရပါမည္။ မိမိ ထံ ဦး တည္ ပ်ံ လာ ပါက ေခါင္းေပၚ မေက်ာ္ မွီ ရပ္လိုက္ပါ။ ထို ထက္ ေက်ာ္ ျပီး ရိုက္ သည့္ ပံု မ်ား မွာ မေကာင္းေတာ့ပါ။
Panning technique
A Panning Picture of Red Breasted Merganser, Sutter speed 1/60 Sec.
ပ်ံေနသည့္ ငွက္မ်ား အား Panning ရိုက္ ေတာ့ မည္ ဆိုပါက မိမိ Panning ရိုက္ကြင္းထဲ သို႕ မည့္သည့္ ဘက္မွ၀င္ လာမည္ ကို ခန္႕ မွန္းရပါမည္။ မိမိ လွည့္ကာ ရိုက္မည့္ အေနအထား ႏွင့္ သက္ေတာင့္ သက္သာ ရွိ မည့္ Direction ျဖစ္ရန္ လိုပါမည္။ ဘယ္ဘက္ ဒူးကို ေထာင္၍ ညာဘက္ ဒူးကို ေထာက္ကာ လက္ ႏွစ္ဘက္ ကိုဒူးေပၚ တင္၍ လွည့္သည့္ နည္းသည္ သက္ေတာင့္ သက္သာ အရွိဆံုး ျဖစ္ပါ သည္။
Shutter speed 1/30 ကဲ့ သို႕ အေနွး ျဖင့္ ငွက္ ၏ ဦးေခါင္းကို Focus လုပ္ကာ Panning ရိုက္ၾကည့္ပါ။ ပံု အခ်ိဳ႕ ရိုက္ျပီးပါက ျပန္ စစ္ ၾကည့္ပါ။ ငွက္၏ ေခါင္း သည္ (Horizontal Blur ) ေရျပင္ညီ အလိုက္ ၀ါး ေနပါက panning သည္ အလြန္ျမန္ျခင္း ေနွး ေနျခင္း မ်ား ေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။ ေဒါင္ လိုက္ ( Vertical Blur )၀ါး ေနျခင္း ျဖစ္ေနပါက ကင္မရာ ႏွင့္ Lens ၏ အေလးခ်ိန္ ကို လက္ က မထိန္း နိုင္ ေသာေၾကာင့္ လက္တုန္ သျဖင့္ ၀ါးေနျခင္း ျဖစ္ သည္။ ထို အေျခအေနမ်ိဳး တြင္ Tripod လို လာပါသည္။
Shutter speed 1/30 ကဲ့ သို႕ အေနွး ျဖင့္ ျဖင့္ ရိုက္ ၍ အဆင္ မေျပပါက ျမန္သည့္ 1/125 Sec ျဖင့္ ေျပာင္း ရိုက္ ၾကည့္ပါ။ လက္သား က် လာလွ်င္ Shutter Speed ကို တစ္ျဖည္းျဖည္း ေလွ်ာ့ ခ် ကာ ရုိက္ၾကည့္ပါ။
Use of tripods and other types of support.
အခ်ိဳ႕ ေသာ သူမ်ားသည္ Tripod ျဖင့္ ရိုက္သည္ထက္ လက္ျဖင့္ ကိုင္ ရိုက္သည္ကို ပို ႏွစ္သက္ၾကသည္။ Mike Atkinson က သူ၏ ပံု မ်ား၏ ၂% မွ် ကို ပင္ Tripod သံုးခဲ့ ေၾကာင္း၊ ၄င္း ရိုက္ ခဲ့သည္ ငွက္ပံု မ်ား၏ သံုး ပံု တစ္ပံု ခန္႕ ကို ပဲ အိတ္ ( Bean bag) ျဖင့္ ရုိက္ ခဲ့ေၾကာင္း သို႕ ရာတြင္ ပ်ံေနသည့္ ငွက္ပံု မ်ား မဟုတ္ ေၾကာင္း ၊ ပံု မ်ား၏ သံုးပံု ႏွစ္ပံု ကို Hand Held ျဖင့္ သာ ရိုက္ခဲ့သည္ဟု ဆိုပါသည္။
Using tripods for take-off shots
အသိုက္မွ ထြက္လာသည့္ Sand Martins.
အသိုက္ မွ အထြက္ ရိုက္ ရန္ မွာ စိတ္ရွည္ စြာ ေစာင့္ ရန္ လိုပါသည္။ ငွက္ သိုက္ ေရွ႕ တြင္ ကင္မရာ ကို Tripod ေပၚ တြင္ ဆင္ ထား ကာ ေစာင့္ ရပါမည္။ အသိုက္ အ၀ ကို Pre-Focus လုပ္ ထားရပါမည္။ မည္ သည့္ အခ်ိန္ အသိုက္ ထဲ မွ ထြက္ လာမည္ ကို မသိ နိုင္ သျဖင့္ အခ်ိန္ အကန္႕ အသတ္ မရွိ ေစာင့္ ရပါမည္။ အထက္ပါ Sand Martins ငွက္ကဲ့ သို႕ အလြန္ လွ်င္ ျမန္ သည့္ ငွက္ မ်ိဳး အတြက္ Shutter Speed 1/3000 ခန္႕ ရွိ ရန္ လိုပါမည္။ ရသည့္ အခ်ိန္ အတြင္း ရနိုင္ သမွ် ပံု မ်ား ရိုက္ ရ ပါမည္။
Using tripods for landing shots
A landing Jay
အထက္ပါ Jay ငွက္ အကိုင္းေပၚ သို႕ နား လာသည့္ ပံု ကို ရိုက္ ရန္ အတြက္ ၄င္း နားေလ့ ရွိသည့္ ေန ရာ ႏွင့္ သစ္ ကိုင္း ကို ေလ့လာ ထားရပါသည္။ ပံု မွန္ နား ေလ့ရွိသည့္ ေနရာ ကို သိ သည့္ အခ်ိန္တြင္ အဆိုပါေနရာ ေရွ႕ တြင္ ကင္မရာ ကို Tripod ေပၚ တြင္ ဆင္ ထား လိုက္ပါသည္။ ယင္းေနာက္ ကင္မရာ Focus ကို သစ္ကိုင္း၏ ေနာက္ ေနရာ ( Slightly behind the Stump ) တြင္ Pre-Focus လုပ္ ထားလိုက္ ပါသည္။ ငွက္ ၀င္လာသည္ မွ စ၍ သစ္ကိုင္း ေပၚ နား သည့္ အခ်ိန္ အထိ ေတာက္ေလွ်ာက္ ဆက္တိုက္ ရိုက္ ပါသည္။ ဤ ေနရာ တြင္ Tripod အေထာက္ အပံ့ သည္ မ်ားစြာ အေရး ၾကီး ပါသည္။
အခ်ိဳ႕ ေသာ ဓါတ္ပံု သမားမ်ားသည္ အဆိုပါေနရာ တြင္ Remote Control Camera, Fash Light, အပါ အ၀င္ မ်ားေသာ ေသာ ပစၥည္း ကိရိယာ မ်ား ကို Flight Path တစ္ေလွ်ာက္ ဆင္ ထားကာ ရိုက္ေလ့ ရွိၾက ပါသည္။ ဤ ကဲ့ သို႕ ရိုက္ နည္းသည္ အလြန္ ေကာင္းသည့္ ပံု မ်ား ရနိုင္ေစကာမူ သဘာ၀ မက် ေသာေၾကာင့္ မၾကိဳက္ ဟု အခ်ိဳ႕ ေသာ ဓါတ္ပံု မ်ားက ဆိုပါသည္။
400mm, 500mm, 600mm ကဲ့ သို႕ Lens ၾကီး မ်ား ကို သယ္ ေဆာင္ရ ေလး လြန္း သည့္ အတြက္ ယင္း တို႕ ႏွင့္ ေမာ္ေတာ္ ကား ေပၚ မွ လည္းငွက္မ်ားကို ရိုက္ နိုင္ပါသည္။ ေမာ္ေတာ္ ကား သည္ ပံုးကြယ္ရာ ေန ရာ ေကာင္း တစ္ခု လည္း ျဖစ္ပါသည္။ သို႕ ရာ တြင္ ပ်ံေနသည့္ ငွက္ ကို ရိုက္ ၍ မည္ သို႕ မွ် အဆင္မေျပ ပါ။ ေနာက္ မွ ဖြင့္ ထားသည့္ Pick-up ကဲ့ သို႕ ကားမ်ိဴး ၏ ေနာက္ ပစၥည္း သယ္သည့္ အမိုး ဖြင့္ ေနရာ မွ ဆို လွ်င္ ရိုက္ နိုင္ပါသည္။
Challenging subjects
A high speed flying Swifts
Swifts သည္ အေကာင္ အလြန္ ေသး ၍ အလြန္ ျမန္သည့္ ပ်ံ လႊား တစ္မ်ိဳး ျဖစ္သည္။ ပ်ံ ေနသည့္ ငွက္ မ်ားကို အေတာ္ က်င္လည္ စြာ ရိုက္ နိုင္မွ သာ အဆိုပါ ငွက္ ကို ရိုက္သင့္ပါသည္။ အထက္ပါ ပံု မွာ ေနာက္ အမိုး ဖြင့္ ကားေပၚ ပက္လက္ လွန္ကာ ရိုက္ ထားရ သည့္ ပံု ျဖစ္သည္။ Monopod နွင့္ ပ်ံ ေနသည့္ ငွက္ ကို ရိုက္ ၍ အဆင္မေျပပါ။ Tripod သို႕ မဟုတ္ Hand held မ်ား ျဖင့္ သာ ရိုက္ သင့္ပါသည္။
အစ ပုိင္း တြင္ ေကာင္းကင္ ျပာ ေနာက္ ခံ ျပဳကာ ပ်ံသန္းေနသည့္ ငွက္ မ်ား၊ ေနာက္ခံ ရွင္းလင္း ေန သည့္ ေနရာ တြင္ ပ်ံ ေနသည့္ ငွက္မ်ားကို သာ ရိုက္ပါ။ Focusing လုပ္ရ လြယ္ ျပီး တိက် မွဳ ရွိပါသည္။ မိမိ ကင္မရာ AF point ငွက္ေပၚတြင္ ၾကာၾကာ ခ်ိန္ ထားနိုင္သည့္ အဆင့္ ေရာက္ မွသာ လွ်င္ ေနာက္ခံ ရွဳပ္ေထးြ ေနသည့္ နရာ မ်ား ေပၚ ပ်ံေနသည့္ ငွက္မ်ားကို ရိုက္ သင့္ပါသည္။
Plain vs. ‘busy’ backgrounds
အထက္္ပါ ပံု ကဲ့သို႕ အေကာင္ အလြန္ေသးျပီး ပ်ံသန္း ရွိန္ ျမန္လွ သည့္ ပ်ံလႊား ကို Focus လုပ္ရ သည္မွာ အလြန္ ခက္ လွပါသည္။ ၄င္ အျပင္ ၄င္း ၏ Flight Path သည္ ေကာင္းကင္ ျပာ ေနာက္ ခံ ကဲ့ သို႕ Plain Background ကို ျဖတ္ ကာ ပ်ံ သန္း ခဲ သည္။ အထက္ပါ ပံု တြင္ ပ်ံ လႊားသည္ သဲ ေသာင္ျပင္ ကို ျဖတ္ကာ ပ်ံေနသည့္ ပံု ျဖစ္သည္။ အဆိုပါ ေနရာ တြင္ ပင္ Motion Blur ပံု အျဖစ္ ရိုက္ ခဲ့ရသည္။
အထက္ပါပံု တြင္ Short-eared Owl သည္ ရွဳပ္ေထြး ေနသည့္ ျမက္ခင္းျပင္ ကို ျဖတ္ ၍ ပ်ံ ေနျခင္း ျဖစ္ သည္။ ရွဳပ္ ေထြး ေနသည့္ ျမက္ခင္း သည္ Owl အား Focus လုပ္ရာ တြင္ ကင္မရာ အား အေတာ္ မ်က္ေစ့ လည္ ေစသည့္ အရာ မ်ား ျဖစ္သည္။
ကင္မရာ Autofocus စနစ္ သည္ ငွက္ အစား ျမက္ မ်ားကို Focus လုပ္ နိုင္ပါသည္။ ဤေနရာ တြင္ Auto ကို Manual ေျပာင္း ကာ ရိုက္ နိုင္ပါသည္။ Focus ကို ငွက္ ေပၚ သို႕ ေထာက္ ၍ ယင္း၏ Fligth Path တစ္ေလွ်က္ လိုက္ ခ်ိန္ ကာ ရိုက္ ရပါမည္။ အလြန္ မလြယ္ လွသည့္ နည္း လည္း ျဖစ္ပါသည္။
ေနာက္ တစ္နည္း မွာ ငွက္ ပ်ံ ေနသည့္ လမ္း ေၾကာင္း ကို Shutter Release Buootn အား တစ္၀က္ ႏွိပ္ ထားျပီး Autofocus အား Lock လုပ္ကာ ေစာင့္ ရိုက္ ၍ လည္း ျဖစ္နိုင္ပါသည္။ ဤ နည္း ျဖင့္ အလြန္ ျမန္ သည့္ ငွက္ မ်ားကို လည္း ရိုက္ နိုင္ပါသည္။ သို႕ ရာ တြင္ Background ကို Focus Lock မလုပ္ ထား မိေစရန္ သတိ ျပဳ ရပါမည္။ Aperture ကို မ်ားစြာ က်ဥ္း ထားလွ်င္ Depth of Filed ထူ လာကာ ေနာက္ခံ မ်ား ေရာေထြး ပါ လာနိုင္ သည္ ကိုလည္း သတ္ျပဳ ရန္ လိုပါသည္။
Lighting and exposure considerations for flight shots
ပ်ံ ေနသည့္ ငွက္မ်ားကို ရိုက္ ရာ ၌ Main Challenge မွာ ငွက္ ကို လိုက္၍ ( follow) ရိုက္ရာ တြင္ ေနရာ လိုက္ ကာ အလင္း ေရာင္ ေျပာင္း လဲ သြားျခင္း ပင္ ျဖစ္ပါသည္။ ထိုအခ်က္ ကို ၾကိဳ တြက္ ထားရန္ လိုပါ သည္။ ဥပမာ အား ျဖင့္ Aperture Priority mode ျဖင့္ ရုိက္ သည္ ဆ္ိုပါက Exposure composition value ကုိ ပါ တဲြ ကာ ခ်ိန္ ညွိေပးရန္ လိုပါမည္။ ငွက္ သည္ ေကာင္းကင္ ျပာ ေနာက္ခံ တြင္ ပ်ံေနပါ က ငွက္ Under expose မျဖစ္ေစရန္ positive compensation of 1 to 2 stops ထားေပးရန္ လိုပါမည္။ အဆိုပါ အေျခ အေနမိ်ဳး တြင္ ကင္မရာ က ေကာင္းကင္ သည္ မ်ားစြာ လင္းေနသည္ ဟု မွတ္သား ယူ ကာ Exposure ကို ညွိ လိုက္သည့္ အတြက္ ငွက္ သည္ under Expose ျဖစ္သြား ပါသည္။ ေနေရာင္ ျပန္ ေန သည့္ အေနအထား မ်ိဳး တြင္ မူ Negative compensation ျဖင့္ ျပန္ ညွိ ထားေပးရန္ လိုပါမည္။ ျဖစ္ နိုင္ ပါက ငွက္ သည္ အလင္းေရာင္ ေျပျပစ္သည့္ ေနရာ ေရာက္ မွ ရိုက္လွ်င္ အေကာင္း ဆံုး ျဖစ္ပါသည္။
Exposure for flight shots
A gilding Common Buzzard.
အထက္ပါ Common Buzzard ၏ ပံု သည္ အထက္တြင္ ျပထားခဲ့ျပီး ျဖစ္သည့္ House Martin ၏ ပံု ႏွင့္ နွိဳင္း ယ်ဥ္လွ်င္ Tone Range ပို ေကာင္း သည္ ကို ေတြ႕ နိုင္ပါသည္။ ဤ သည္မွာ အေၾကာင္း သုံုး ရပ္ ရွိပါသည္။ ၄င္း တို႕ မွာ-
၁။ ေနေရာင္ခ်ဥ္ သည္ ေကာင္းကင္မွ က်ေနသည့္ အခ်ိန္ (က်ေန) ျဖစ္ျခင္း-
၂။ ငွက္သည္ ေနေရာင္ခ်ဥ္ ၏ အလင္းေရာင္ ေကာင္းစြာ ရရွိသည့္ေနရာ တြင္ ရွိေနျခင္း-
၃။ ငွက္ သည္ နွင္း မ်ားဖံုးေနသည့္ လြင္ျပင္ ေပၚတြင္ ပ်ံေနသည့္အတြက္ ေအာက္ မွ နွင္း ၏ Reflection သည္ ငွက္ ၏ ၀မ္း ဗိုက္ ကို ရိုက္ခတ္ ေနျခင္း - စသည္ တို႕ ေၾကာင့္ ျဖစ္ပါသည္။
ငွက္ ၏ပံု Composition သည္ ဓါတ္ပံု ရိုက္သူ ကို ဦးတည္ပ်ံေန ျခင္း သို႕ မဟုတ္ ေဘး တိုက္ ပ်ံေန ျခင္း စသည့္ အေန အထား မ်ိဳး သာ ျဖစ္ ရပါမည္။ ငွက္ ၏ ဦးေခါင္း ပိုင္း သည္ အျမီး ပိုင္းထက္ ပို ၍ လင္း ေန ရန္ လိုပါသည္။ ေတာင္ ပံ ၏ အရိပ္ သည္ ေခါင္း ေပၚ က် မေနေစရပါ။
ငွက္ သည္ မိမိ ညာ ဘက္ မွ ဘယ္ ဘက္ သို႕ ျဖတ္၍ ပ်ံ ပါက ေနေရာင္ သည္ မိမိ ၏ေနာက္ ေၾကာ ဘက္ သို႕ မဟုတ္ မိမိ၏ ဘယ္ ဘက္တြင္ ရွိိရ ပါမည္။ သို႕ မွ သာ ငွက္ အေပၚ သို႕ မွန္ကန္သည့္ အလင္း ေရာင္ က် မည္ ျဖစ္ပါသည္။ ဆိုလိုသည္မွာ အလင္း ေရာင္သည္ ငွက္ ေရွ႕ တည့္တည့္ သို႕ မဟုတ္ ဓါတ္ပံု ရိုက္ သည့္ ေဘး ဘက္ ေနရာ မ်ား တြင္ ရွိရ မည္ကို ဆို လို ျခင္း ျဖစ္ပါသည္။
အကယ္၍ ငွက္သည္ အနည္း ငယ္ ေထာင့္ ျဖတ္ ပ်ံ လာပါက ေန ေရာင္သည္ မိမိ ဘယ္ ပုခံုး အေနာက္မွ အနည္းငယ္ ေထာင့္ျဖတ္ ကာ ညာ ပုခံုး ေနာက္ လမ္း ေၾကာင္း တစ္ေနရာ ေနရာ တြင္ ရွိရန္ လိုပါသည္။ ငွက္သည္ မိမိ ကို တိုက္ရိုက္ ဦး တည္ ပ်ံ လာပါမူ ေနေရာင္သည္ ငွက္၏ ညာဘက္ မွ ေရွ႕ ကို ျဖတ္ကာ ဘယ္ ဘက္ သို႕ က် သည့္ အေနအထား တစ္ေနရာေနရာ တြင္ ရွိရန္ လိုပါသည္။
Lighting direction
အလင္း ေရာင္သည္ အထက္ပါ Frame ကို ျဖတ္ ၍ ပ်ံ ေနသည့္ Redshank ပံုကဲ့သို႕ ေခါင္း မွ ကိုယ္လံုး အဆံုး အထိ အလင္းေရာင္ ေတာက္ပ စြာ ရွိေနရန္ လိုပါသည္။ အျမီး ျဖား တြင္ အလင္း ေတာက္ပ ေနမွဳ သည္ မ်ားစြာ ပဓါ န မက် လွပါ။
အထက္ပါ ဇင္ေယာ္ သည္ ေထာင့္ျဖတ္ ပ်ံေနျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ အလင္းေရာင္သည္ ငွက္၏ ဘယ္ ဘက္၊ ၾကည့္ သူ၏ ညာ ဘက္မွ ထိုးေနသည္။ ထို႕ ေၾကာင့္ ေခါင္း ႏွင့္ ကိုယ္ ထယ္ ၏ အေသးစိတ္ မ်ား ေပၚေန သည္။ အကယ္၍ အလင္း သည္ ငွက္ ၏ ဘယ္ဘက္မွ သာ ထိုးေနပါက အေရး ၾကီးသည့္ ငွက္ အဓိက အစိတ္ အပိုင္း မ်ား အားလံုး ေပ်ာက္ ကုန္ မည္ ျဖစ္ သည္။ ေနက် ခ်ိန္ အလင္းသည္ ပို ေကာင္း သည္။
အထက္တြင္ ေဖၚ ျပခဲ့သည္မွာ ျဖစ္သင့္ ျဖစ္ထိုက္သည့္ နည္း ၊ ဥပေဒသမ်ား ျဖစ္ပါသည္။ သို႕ရာတြင္ မိမိ သည္ အားလံုးကို ေၾကညက္ေနပါမူ ဥပေဒသမ်ားကို ခ်ိဳးေဖါက္နိုင္ပါသည္။ မည္သည့္ ဥပေဒသမွ ပံု ေသ ထား၍မရပါ။ ကၽြမ္းက်င္လာပါက ေအာက္ပါပံုကဲ့သို႕ ဥပေဒသကို ဆန္႕က်င္ကာ ေနေရာင္ ေျပာင္းျပန္ ( Against the Sun ) ျဖင့္ Full Silhouettes ပံု မ်ိဳးကိုလည္း ရုိက္နိုင္ ပါသည္။
Field skills for flight shots
အေျခခံ ရိုက္နည္း မ်ား ကၽြမ္းက်င္လာပါက ေအာင္ျမင္မွဳ သည္ Fild ထဲတြင္ မိမိ စိတ္ကူး အရ ရိုက္သည့္ အေပၚ တြင္ တည္ လာပါမည္။ အေတာ္ အသင့္ အရြယ္ ငယ္ သည့္ ငွက္ မ်ားကို ရိုက္ လာ နိုင္ပါမည္။ ၄င္း တို႕ ၏ အမူ အက်င့္ တို႕ကို သိ လာ နိုင္ပါမည္။ ငွက္ တို႕ ၏ ေလ စံု ေလဆန္ ပ်ံ သန္း မွဳ သေဘာ ကို သိလာပါ မည္။ အေကာင္ ၾကီးသည့္ ငွက္မ်ားသည္ ေလဆန္ တြင္ အတက္ အဆင္း လုပ္ေလ့ ရွိၾကပါ သည္။ ဤ သို႕ ျဖင့္ ၄င္း တို႕ ဦးေခါင္း လွည့္ရာ အရပ္ ကို ၾကိဳ တင္ ခန္႕မွန္း နုိင္ပါလိမ့္ မည္။
Using the wind
အထက္ပံုပါ Fulmar ငွက္မ်ိဳးသည္ ေလျပင္း တိုက္ေနသည့္ ေက်ာက္ ေဆာင္ အထက္ တြင္ ေရွ႕ ေနာက္ ေခါက္တုန္႕ ေခါက္ ျပန္ ပ်ံ ေလ့ရွိပါသည္။ တစ္ခါ တစ္ရံ ေလထဲတြင္ တန္႕ ေနတတ္ ပါသည္။ အဆိုပါ အခ်ိန္ မ်ိဳး တြင္ ရိုက္ ရ လြယ္ပါ သည္။ အကယ္၍ ငွက္ မ်ား ပ်ံေနသည္ကို အေလး အနက္ထား ကာ ရိုက္ ေတာ့ မည္ ဆိုပါ လွ်င္ ေလတိုက္ခတ္သည့္ ဦးတည္ရာ၊ အလင္းေရာက္ က် ေရာက္ သည့္ ဦးတည္ရာ စသည္ တို႕ ကို ေလ့ လာ ရပါမည္။ ရာသီ ဥတု ကို ခန္႕ မွန္း တတ္ ရန္ လိုပါသည္။
Photographic Rules and Bird in Flight
ေဆာင္း ပါးရွင္ Mike Atkinson က “ အမ်ားစု သည္ ဓါတ္ပံု ၏ အေျခခံ ဥပေဒ သ မ်ား အထူးသျဖင့္ Rulr of Thirds သည္ ငွက္မ်ား ကို ရိုက္ရာ တြင္ သံုး ၍ မရ ဟု ဆိုၾက ေၾကာင္း ၊ ၄င္း အေနႏွင့္ အဆိုပါ ေျပာၾကား ခ်က္ ကို ျပင္းျပင္ ထန္ထန္ ဆန္႕ က်င္ ေၾကာင္း၊ ငွက္ သည္လည္း Image တစ္ခု ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ လူ မ်ား အာရံု စိုက္ သည္ Center of Interest ေနရာ ၌ တြင္ သာ ရွိရန္ လိုေၾကာင္း “ စသည္ျဖင့္ ေျပာပါသည္။ အမ်ားအား ျဖင့္ ငွက္ ပံု ကို အထက္ပါ ပံု ကဲ့ သို႕ မ်ဥ္း မ်ား ဆံု မွတ္ တြင္ ထားမည့္ အစား Frame ၏ အထက္ မ်ဥ္း တြင္ ထားေလ့ ရွိၾကပါသည္။
ဤ သည္မွာလည္း ပံုေသမဟုတ္ပါ အေျခ အေန ေပၚမူတည္ကာ အဆိုပါ ဥပေဒသကို လိုက္နာ၍ မျဖစ္ သည္မ်ားလည္း ရွိနိုင္ပါသည္။ ထိုအေျခ အေနမ်ိဳးတြင္ မိမိသည္သာ အဓိက ဖန္တည္းရွင္ ျဖစ္လာ ပါလိမ့္မည္။
-------------------------------------------------------------------------------------------
Part (II)
( Focusing and Tracking )
ငွက္မ်ား ပ်ံေနသည့္ အခိ်န္တြင္ Focus Tracking လုပ္ျခင္း
ပ်ံ ေနသည့္ င်က္ မ်ား အား Focus Tracking အေၾကာင္း မေရး မွီ ကင္မရာ Focusing စနစ္မ်ား ႏွင့္ ပတ္သက္၍ အၾကမ္း ဖ်ဥ္း ရွင္းလင္း လိုပါသည္။ ကင္မရာ Auto Focusing စနစ္တြင္ Active Auto Focus ႏွင့္ Passive Auto Focus ဟူ ၍ စနစ္ ႏွစ္မ်ိဳး ရွိပါသည္။
Active Auto Focus
Active Focus စနစ္ သည္ ကင္မရာက Infrared ကို Subject ထံသို႕ ထုတ္လႊတ္ လိုက္ပါသည္။ Subject မွ Bounce ျဖစ္ လာသည့္ Signal ျဖင့္ ကင္မရာ ႏွင့္ Subject တို႕ ၏ အကြာ အေ၀းကို တြက္ခ်က္ကာ Lens အား မည္သို႕ Focus လုပ္ ရန္ ေစခိုင္း သည့္ Focusing စနစ္သည္ Active AF ျဖစ္ပါသည္။ ည အခ်ိန္ Flash ႏွင့္ ရိုက္ လွ်င္ Flash မွ အနီေရာင္ Infrared ထုတ္လႊတ္ကာ Focus လုပ္ျခင္းသည္ Active Auto Focus ျဖစ္ပါသည္။
Active Auto Focus ၏ အားသာ ခ်က္မွာ ပံုမွန္ Passive AF လုပ္ေဆာင္၍မရသည့္ အလင္းေရာင္ မ်ားစြာ နည္း သည့္ ေနရာ မ်ားတြင္ Focusing လုပ္ နိုင္ျခင္း ျဖစ္ ပါသည္။ အားနည္း ခ်က္မွာ Active Auto Focus သည္ ျငိမ္ေနသည္ Subject မ်ားကို Focus လုပ္ နိုင္ပါသည္။ အလြန္ ဆံုး ၁၅ ေပ ႏွင့္ ေပ ၂၀ ခန္႕ အကြာ ရွိ Subject မ်ားကိုသာ Focus လုပ္နိုင္ပါသည္။
Passive Auto Focus
Passive Auto Focus စနစ္ သည္ Active AF ႏွင့္ မ်ားစြာ ကြာပါသည္။ Passive Auto Focus စနစ္ သည္ Infrared ကို အားကိုး ကာ ကင္မရာ ႏွင့္ Subject တို႕ ၏ အကြာ အေ၀းကို တိုင္း ထြာ ျပီး Focus လုပ္ ျခင္း မဟုတ္ဘဲ Light Contrast ေပၚ မူတည္ကာ Focus လုပ္ျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ ဤ စ နစ္ တြင္ လည္း နည္း ႏွစ္မ်ိဳး ရွိပါသည္-
- ပထမ နည္းမွာ Lens ကို ျဖတ္ကာ ၀င္လာသည့္ အလင္း ( Light ) အား ကင္မရာ Sensor က ဖမ္းယူ ( Detect )လုပ္ကာ Light မွ ထြက္ ရွိသည့္ Contrast မ်ား အလိုက္ တြက္အခ်က္၍ Focus လုပ္ သည့္ နည္း ျဖစ္ပါ သည္။ ယင္းကို “ Phase Detection “ နည္းဟု ေခၚပါသည္။
- အျခား နည္း မွာ ကင္မရာ Sensor က Lens မွ ၀င္လာသည့္ Image ေပၚရွိ အျပတ္သားဆံုး အလင္းေရာင္ ၏ Contrast ကို မွတ္ကာ Focus လုပ္ သည့္ နည္း ျဖစ္ပါသည္။ ဤ နည္းကို “ Contrast Detection “ နည္းဟု ေခၚပါသည္။
အကယ္၍ Image သည္မွဳန္ ၀ါးေနပါ ကင္မရာ၏ Auto Focus System က Lnes အား ပံု ရိပ္ ျပတ္ သား ေစလာသည္အထိ Focus လုပ္ရန္ ေစခိုင္း သည့္ နည္း ျဖစ္ပါသည္။ ထို႕ ေၾကာင့္ Passive AF စနစ္ တြင္ ကင္မရာ က Focusing ေကာင္းစြာ လုပ္ နိုင္ေစရန္ လိုအပ္သည့္ အလင္း Contrast ပမာဏ ေကာင္း မြန္စြာ ရ ရွိ ရန္ လိုပါ သည္။
ေနာက္ ပိုင္းေပၚသည့္ Mirrorless Camera ႏွင့္ Compact ကင္မရာ မ်ားသည္ Passive AF စနစ္ မ်ား ျဖစ္ၾက ပါသည္။
ေခတ္မွီ DSLR ကင္မရာ မ်ားသည္ Active AF ေရာ Passive AF ပါ စနစ္ ႏွစ္မ်ိဳး စလံုး ႏွင့္ Focus လုပ္ပါ သည္။ DSLR မ်ားတြင္ မူ Mirror ကို မ တင္ ထားသည္ အခ်ိန္တြင္သာ Contrast Detection နည္း ျဖင့္ Focus လုပ္ ပါသည္။ တစ္နည္းအားျဖင့္ Live View Mode တြင္သာ Contrast Detection Focus လုပ္ပါသည္။ Contrast Detection Focus သည္ ျငိမ္ေနသည့္ Subject မ်ားကို ရိုက္ရာ တြင္ မ်ားစြာ အသံုး ၀င္ပါသည္။ Focus လုပ္ရာ တြင္ ေႏွး ပါသည္။ သို႕ရာတြင္ Phase Detection စနစ္ ထက္ ပို၍ တိက် မွဳ ရွိပါသည္။ ဤ Focusing စနစ္မ်ားသည္ ကင္မရာ Sensor က ၄င္းေပၚ က်ေရာက္ လာသည့္ Light Signal ကို မွတ္ သားျပီး Lens ကုိိုအပ္သလို Focus လုပ္ ခိုင္း ျခင္း ျဖစ္ပါသည္။
လွဳပ္ရွားေနသည့္ ပ်ံ ေနသည့္ ငွက္ ကဲ့ သို႕ Moving Subject မ်ား ကို ရိုက္ရာ တြင္ မူ Phase Detection Focusing စနစ္ ျဖင့္သာ လွ်င္ Focus လုပ္ နိုင္ပါသည္။ ကင္မရာ ရွိ အဆိုပါ Mode ႏွင့္ပတ္သက္ သည့္ Setting လုပ္ လို္က္လွ်င္ ကင္မရာ Firmware က လိုအပ္သည္မ်ားကို အလိုအေလွ်ာက္ လုပ္ေဆာင္ သြားပါ လိမ့္ မည္။
Focus Tracking အတြက္ ကင္မရာတြင္ Setting လုပ္ျခင္း။
ကင္ မရာ မ်ား တြင္ ေယဘူယ် အားျဖင့္ ဓါတ္ပံု ရိုက္သူက မည္သို႕ ေသာ ပံုစံမ်ိဳး ႏွင့္ Focus လုပ္ လိုသည္ကို ေရြး ခ်ယ္ နိုင္သည့္ Autofocus Mode ႏွင့္ မည္သည္ ေနရာ မ်ား အား Focus လုပ္ လိုသည္ကို ေရြးခ်ယ္ နိုင္သည့္ အတိုေကာက္ အားျဖင့္ ( AF-Area Mode ) ဟု ေခၚသည့္ Auto Focus Area Mode ဟူ ၍ ႏွစ္ပိုင္း ရွိပါသည္။
Autofocus Mode တြင္-
အမွတ္စဥ္
|
အတုိေကာက္
|
ေဆာင္ရြက္မွဳ
|
ကင္မရာ Control
Panel တြင္ ျမင္ရမည့္ ျမင္ကြင္း
|
1.
|
AF-A
Auto –servo AF
|
Subject ျငိမ္ေနစဥ္ ကင္မရာက အလို အေလွ်ာက္ Single-Servo ျဖင့္ Focus
လုပ္မည္ ျဖစ္ျပီး သာမန္ ေရႊ႕ လွ်ားသည့္
အခ်ိန္ တြင္ Continuous-servo သို႕ အလိုအ ေလွ်ာက္ ေျပာင္း ကာ Focus လုပ္ ေပး သည့္ Mode ျဖစ္ပါသည္။ ကင္မရာ Firmware
က သူ႕ ဟာ သူ ဆံုး ျဖတ္ကာ Focus လုပ္ ပါ လိမ့္ မည္။
Focus Points မ်ားသည္ တစ္ ဘက္
ဇယား ရွိ ပံုပါ Points မ်ား အတြင္း ၌ ကင္မရာ Firmware ကဆံုးျဖတ္ေပးသကဲ့ သို႕ ေျပာင္းလဲ
ေနပါ လိမ့္မည္။
|
.png) |
2.
|
AF-S
Single –servo AF
|
လွဳပ္ရွား မွဳ မရွိဘဲ ျငိမ္ေနသည့္ Subject ကို Single Point ျဖင့္ Focus
လုပ္ကာ ရိုက္သည့္ Mode ျဖစ္ပါသည္။ လို
သည့္ေနရာ သို႕ တစ္ဘက္ ဇယား ကြက္ ပါ အလယ္ ရွိ Focus Point ေလးကို ေရြ႕ ယူ
နိုင္ပါသည္။
Shutter-Release Button ကို တစ္၀က္ ႏွိပ္ထားပါက Focus Lock ျဖစ္သြားပါ
လိမ့္မည္။ In-Focus Indictor ျပ ၍ Focus မိမွသာ Shutter-Release Button ကို
အဆံုး ႏွိပ္ နိုင္ ပါလိမ့္ မည္။
|
 |
3.
|
AF-C
Continuous-servo AF
|
ေရႊ႕လွ်ားေနသည့္ Subject ကို ယင္း ေရႊ႕ လွ်ား ေနသည္ ေနာက္ လိုက္ ကာ Focus
လုပ္ ေပးသည့္ Continuous Focusing Mode ျဖစ္ပါသည္။ Shutter-Release Button ကို တစ္၀က္ ႏွိပ္ ထားပါက ကင္မရာ သည္
Predictive focus tracking စနစ္ ျဖင့္ ေရႊ႕ လွ်ားေန သည့္ Subject ၏ ေနာက္ သို႕
လိုက္ကာ ေတာက္ေလွ်ာက္ Focus လုပ္ေနပါ လိမ့္ မည္။ Focus မိသည္ ျဖစ္ေစ၊ မမိ
သည္ျဖစ္ေစ Shutter-Release Button ကို ႏွိပ္ ကာ ရိုက္ နိုင္ပါသည္။
|
AF-Area Mode
Area Mode တြင္မူ Niko D-7000 ၏ View Finder တြင္ ေတြ႕ ရမည္ ျမင္ကြင္းကို ေအာက္ ပံုတြင္ ျပထား ပါသည္။ D-7000 Manual တြက္ ပါရွိသည့္ ပံုကို ျပန္ ရိုက္ကူး ေဖၚျပ ထားျခင္း ျဖစ္ပါသည္။
- 9-Point dynamic –area AF, ( အေျပး ျပိဳင္ ပဲြ တြင္ မ်ားစြာ မျမန္ လွဘဲ ဦးတည္ရာ တစ္ဘက္ထည္း သို႕ ေျပးေနသည့္ သီးျခား Subject မ်ား အားရိုက္ ရန္ သင့္ ေလွ်ာ္သည့္ Mode ျဖစ္ပါသည္။)
- 21-Point dynamic –area AF, ( ေဘာလံုးပဲြ ကဲ့ သို႕ ဦးတည္ရာ အမ်ိဳးမ်ိဳး သို႕ ျမန္ ဆန္ စြာ ေျပးေနသည့္ Subject မ်ား အားရိုက္ ရန္ သင့္ ေလွ်ာ္သည့္ Mode ျဖစ္ပါသည္။)
- 39-Point dynamic –area AF, (အလြန္လွ်င္ ျမန္စြာ စြာေရႊ႕လွ်ားေနေသာ ေၾကာင့္ Frame လုပ္ရန္ ခက္ေသာ အရွိန္ ႏွင့္ ပ်ံသန္း ေနသည့္ ငွက္ မ်ားကိုရိုက္ရန္ သင့္ ေလွ်ာ္သည့္ Mode ျဖစ္ပါသည္။)
AF-C – Continuous Focusing လုပ္ရန္အတြက္ အထက္ပံု ပါ AF-S မွ လဲြ ၍ က်န္ေသာ Area Mode မ်ား ႏွင့္ တဲြသံုး နိုင္ေစကာမူ အစိမ္းေရာင္ျဖင့္ အေရာင္ ခ်ယ္ျပ ထားသည့္ 9-Poins, 21-Points, 39-Points Area Mode မ်ား ႏွင့္ တဲြ သံုး ျခင္း သည္ အမွား အနည္းဆံုး ျဖစ္ပါသည္။
အထက္ပါ Dynamic Mode တြင္ အထက္ပံု တြင္သာ 9-Poins, 21-Points, 39-Points ျပထားေစကာမူ အမွန္ တကယ္ View Finder တြင္ ၾကည့္ လွ်င္ Active ျဖစ္ေနေသာ Point လွဳပ္ ရွားေနသည္ ကိုပင္ ျမင္ရ မည္ ျဖစ္ပါသည္။
အၾကမ္း အားျဖင့္ ဆိုရပါ မူ အရွိန္ ျမန္ ျမန္ ႏွင့္ ပ်ံသန္းေနသည့္ အေကာင္ ေသးေသး ငွက္ မ်ားကို Auto Focus Mode, AF-C ႏွင့္ AF Area Mode, 39-Point တို႕ တဲြ သံုး သင့္ပါသည္။
အေကာင္ၾကီးၾကီး ႏွင့္ ခတ္ ေလးေလး ပ်ံေနသည့္ လင္းဒ ကဲ့သို႕ ငွက္မ်ား အတြက္ မူ မ်ား AF-Area Mode Point နည္းနည္း ႏွင့္ လည္း သံုးနုိင္ပါသည္။
Focus Tracking ျဖင့္ ရိုက္ကူးျခင္း။
ယခု ေရးသား မည့္ Focus Tracking ျဖင့္ ရိုက္ကူးျခင္း နည္း အမ်ား စုမွာ ငွက္ ေနာက္ သို႕ Follow လုပ္ကာ ရိုက္ သည့္ နည္း Panning သေဘာ မ်ိဳး ျဖစ္ပါသည္။ အျခားျခားေသာ ပုဂၢိဳလ္ မ်ားတြင္ အမ်ိဳးမ်ိဳး ေသာ နည္း မ်ား ရွိ နိုင္ပါသည္။
Focus Continuous Tracking ၏ အေျခ ခံ နည္း ျဖစ္သည့္ Frame တစ္ခု အတြင္း ၌ ေရႊ႕ လွ်ားေနသည့္ Subject ကုိ ေရႊ႕ လွ်ား ရာ ေနရာ အလိုက္ ကင္မရာ Firmware က Subject နွင့္ ကင္မရာ အကြာ အေ၀းကို ထြက္ခ်က္ကာ အလို အေလွ်ာက္ Focus လုပ္ေပး သည့္ နည္း ႏွင့္ Subject ေနာက္ သို႕ Follow လုပ္ကာ ရိုက္သည့္ Panning နည္း မ်ား ရွိသည့္ အနက္ ဓါတ္ပံု ပညာ ရွင္မ်ား အေနႏွင့္ အေျခအေနေပၚ မူ တည္ ကာ သန္ရာ သန္ရာ ရိူက္ၾကပါသည္။
အေတြ႕ အၾကံဳ အရ ဆိုရပါမူ ရိုက္ရ အနည္းငယ္ လြယ္သည့္ နည္း မွာ ခတ္ လွမ္း လွမ္း ရွိ ငွက္ ကို Tele ႏွင့္ ဆဲြ ရိုက္ျခင္း ပင္ ျဖစ္ပါသည္။ ကင္မရာ ႏွင့္ အလြန္နီးကပ္ စြာ အျမန္ ပ်ံ သည့္ င်က္ မ်ားမွာ Frame ေပၚတြင္ တစ္စကၠန္႕ ၏ ဆယ္ပံု တစ္ပံု ခန္႕ သာ ေပၚ လိုက္ သျဖင့္ ကင္မရာ Sensor အေနနွင့္ Focus လုပ္ရန္အတြက္ မွတ္သားရန္ အခ်ိန္ပင္ မရလိုက္နိုင္ပါ။
အနည္း ငယ္ လွမ္းသည့္ Moving Target- Flying Subject ကို Long Tele ျဖင့္ လို အပ္သည့္ Focal Length အတြင္း ဆဲြ ယူထားျခင္း ျဖင့္ Flying Subject သည္ Frame ထဲ တြင္ အခ်ိန္ အနည္ ငယ္ ပို ၾကာၾကာ ရွိေနသျဖင့္ ကင္မရာ Sensor က အဆိုပါ Flying Subject ၏ ကနဦး ပံု အား မွတ္သား ခ်ိန္ ပို ရလိုက္ပါသည္။ Sensor က အဆိုပါ Flying Subject ကို မွတ္သား မိျပီဆို လွ်င္ ၄င္း၏ ေနာက္ သို႕ လိုက္ကာ ( Follow ) ရိုက္လွ်င္ Focus က မွတ္ထားသည့္ Flying Subject ကို ေတာက္ ေလွ်က္ လိုက္ ကာ Focus လုပ္ေန ပါ လိမ့္ မည္။ ေအာက္ တြင္ နမူနာ ပံု မ်ား ျဖင့္ ျပ ပါမည္။
ေအာက္ပါ ပံု (၁) အေျခအေန ကဲ့ သို႕ ေနာက္ ခံ မိုးေကာင္းကင္ အျပာ ေရာင္ ႏွင့္ ဇင္ေယာ္ ငွင္ အျဖဴ ေရာင္ တို႕ ၏ အေရာင္ သိသာ ျခားနား စြာ ကဲြ ျပား မွဳ ႏွင့္ Subject ၏ ေဘး ပန္၀န္းက်င္ တြင္ ရွင္းလင္း ေနျခင္း သည္ Focus Tracking လုပ္ရာ တြင္ ပို၍ လြယ္ ကူ ထိေရာက္မွဳ ရွိပါသည္။
ေအာက္ပါပံု (၁) မွာ ကင္မရာ Sensor အား Flying Subject ကို ပထမဦး ဆံုး စတင္ မွတ္သားေစရန္ ခ်ိန္ လိုက္သည့္ Pre- Focus ပံု ျဖစ္ပါသည္။
( ပံု-၁ )
ေအာက္ပါပံု (၂) မွာ Sensor က Pre-Focus ျဖင့္ မွတ္ထားလိုက္ ျပီးသည့္ ငွက္ (Flying Subject ) ကို ေနာက္မွ လိုက္ကာ ရိုက္ထားသည့္ ဒုတိယပံု ျဖစ္ပါသည္။
( ပံု-၂ )
ေအာက္ပါပံု (၃) မွာ Focus Tracking အျပင္ ကင္မရာ Follow လုပ္ကာ ရိုက္ထားသည့္ တတိယပံု ျဖစ္ပါ သည္။
( ပံု-၃ )
အထက္ပါ ပံု(၁) မွ (၃ )အထိ ပံုမ်ားသည္ ပ်ံေနသည့္ ငွက္ကို ရိုက္ရမည့္ Composition မွန္ကန္မွဳ မရွိ ေသာ ေၾကာဘက္ကို ရိုက္ထားသည့္ ပံုမ်ား ျဖစ္ေနပါသည္။ သို႕ ရာတြင္ Focus စဖမ္းသည္ကို ျပလို၍ နမူ နာ ျပထားျခင္း ျဖစ္ပါသည္။
ေအာက္ပံုမွာ ေနာက္အဆံုး မိမိ အနားသို႕ ထိုးဆင္းလာေသာ Landing အခ်ိန္တြင္ Tracking ႏွင့္ Camera Follow လုပ္ကာ ရိုက္ထားသည့္ Composition အမွန္ Final ပံုျဖစ္ပါ သည္။
ပံုမ်ား အားလံုးကို Nikon D- 7000, Focus Mode- AF-C, AF Area Mode – 39-Point Dynamic Area AF, Lens Nikon AF S 80-400mm G ED VR, at Focal Length 195mm ျဖင့္ ရိုက္ထားျခင္း ျဖစ္ပါ သည္။
High Speed Continuous ျဖင့္ ပံုမ်ားစြာ ရိုက္ခဲ့ပါသည္ ယင္းတို႕ အနက္မွ အခ်ိဳ႕ကို ထုတ္နဳတ္ တင္ျပ ထား ျခင္း ျဖစ္ပါသည္။
Flying Subject ၏ေနာက္သို႕ ကင္မရာ လိုက္ရိုက္သည့္ နမူနာပံုမ်ား။
ေအာက္ပါ ပံုမ်ား ကဲ့သို႕ ေနာက္ခံ Background ရွဳတ္ေထြး ေန သည့္ အေပၚတြင္ ပ်ံေန သည့္ အျပင္ ငွက္ တို႕ ၏ အေရာင္ သည္လည္း ေနာက္ခံ ႏွင့္ အနည္း ငယ္ ေရာ ယွက္ ေနသည့္ အေျခ အေန မ်ိဳးျဖစ္သည့္ အတြက္ Focus Tracking လုပ္ရာ တြင္ အေႏွာက္ အယွက္ အခက္ အခဲ ျဖစ္ေစ ပါသည္။
ေအာက္ပါ ပံု (၁) သည္ ကင္မရာ Sensor တြင္ Flying Subject ကို စမွတ္ ေစသည့္ ပထမဦးဆံုး ပံု ျဖစ္ပါသည္။
( ပံု-၁ )
၄င္းေနာက္ ေအာက္ပါ ပံုမ်ားကို Focus Tracking အျပင္ ကင္မရာ ျဖင့္ Follow လုပ္ကာ ဆက္တိုက္ ရိုက္ ခဲ့ ျခင္း ျဖစ္ပါသည္။
( ပံု-၂ ) ငွက္မ်ား ေရပန္းအနီးသို႕ ေရာက္ေနစဥ္ ရိုက္ထားသည့္ ပံု ျဖစ္ပါသည္။
( ပံု-၃ ) ေရပန္းကို ေက်ာ္ျဖတ္ ေနစဥ္ ရိုက္ထားသည့္ပံု ျဖစ္ပါသည္။
( ပံု-၄) ေရပန္းကို ေက်ာ္ျဖတ္ျပီးေနာက္ ရိုက္ထားသည့္ ပံု ျဖစ္ပါသည္။
( ပံု-၅) ေရထဲသို႕ ဆင္းကာနီးပံု ျဖစ္ပါသည္။
( ပံု-၆ )
ပံု (၆) သည္ ေနာက္ ဆံုး ေရထဲသို႕ ဆင္းသြားသည့္ ပံု ျဖစ္ပါသည္။ အထက္ပါ ပံုမ်ားကို ၾကည့္ျခင္း ျဖင့္ ကင္မရာ သည္ Panning သေဘာ မ်ိဳး Subject ၏ေနာက္သို႕ Follow လုပ္ကာ လိုက္၍ ရိုက္ သြား သည္ ကို သိသာ နိုင္ပါသည္။ သုို႕ ေသာ္ အလွမ္းေ၀းသည့္ ေနရာကို လွမ္း ရိုက္ ထားျခင္း၊ Aperture က်ဥ္းေနျခင္း ၊ Shutter Speed ျမန္ ေနျခင္း မ်ားေၾကာင့္ အမ်ား မွတ္ယူ ထားသည့္ ေနာက္ ခံ မ်ား Motion Blur ျဖစ္ေန ျခင္း မ်ိဳး မရွိပါ။
ဤ ပံု (၁) မွ (၆) သည္ Focus Tracking အတြက္ Sensor တြင္ စတင္ မွတ္သား သည့္ ပံု (၁) မွ ေရထဲ တဆင္း သည့္ ပံု(၆) အထိပံု မ်ားအား Nikon D-7000, Lens - Nikon AF S 80-400mm G ED VR, at Focal Length 105mm, Focusing Mode-AF-C, AF Area Mode-39-Point Dynamic Area AF, Shutter Release Mode- High Speed Continuous ျဖင့္ ရိုက္ခဲ့ ျခင္း ျဖစ္ပါသည္။
ငွက္ မ်ားပ်ံ သန္းေနသည္ ကို ရုိက္ျခင္းမွာ အေလ့ က်င့္ မ်ားစြာ လိုပါသည္။ ယခု တင္ျပ ထားသည္ မ်ားမွာ လည္း အေျခခံ မွ်သာ ျဖစ္ပါသည္။ ထိုထက္ မ်ားစြာ ဆန္းသစ္ သည့္ နည္း မ်ား ရွိပါလိမ့္ မည္။ ေလ့ က်င့္ ရင္း မည္သည္ ႏွင့္မွ် မတူသည့္ ထူးျခားေသာ နည္း မ်ားကို လည္း ေတြ႕ လာ နိုင္မည္ ဟုလည္း ယူဆ ပါသည္။ အဘယ္ ေၾကာင့္ ဆိုေသာ္ စာ အုပ္ ထဲ တြင္ မပါ ၀င္ေသးသည့္ ေပထက္ အကၡရာ တင္ရ ျခင္း မရွိေသးသည့္ အေၾကာင္း အရာမ်ား ကမၻာ ေပၚတြင္ ေျမာက္ မ်ားစြာ ရွိေနဆဲ ျဖစ္ေသာၾကာင့္ ျဖစ္ပါသည္။
Credit: ဆရာဦးစိုးလႈိင္ (Country Road)
-------------------------------------------------
ကိုမ်ဳိး (lwanmapyay.blogspot.com)