မင္းကြတ္သီးအေၾကာင္း သိေကာင္းစရာ
Mangosteen ဟုအမည္ရေသာ Garcinia ႏြယ္၀င္ မင္းကြတ္သီးပင္တို ့ကို ပူေႏြးစိုစြတ္ေသာ ရာသီဥတုရွိ ရာ မလႅာယုကြ်န္း ဆြယ္၊ ပစိဖိတ္ကြ်န္းစု၊ အာဖရိက၊ စကၤာပူ၊ ယိုးဒယား၊ မေလးရွား၊ အင္ဒိုနီးရွား၊ ဗီယက္နမ္ စသည့္အေရွ ့ ေတာင္အာရွႏိုင္ငံမ်ား ႏွင့္ ၾသစေၾတးလ်တိုက္တို ့တြင္ အႏွံ ့အျပားတြင္ေတြ ့ရွိရ သည္။ ပံုျပင္ဒ႑ာရီမ်ားအရ ၀ီတိုရီယဘုရင္မၾကီး သည္ တိုင္းတပါးမွ လာေသာ မင္းကြတ္သီးကို အလြန္ ၾကိဳက္ႏွစ္သက္သျဖင့္ သူမထံမင္းကြတ္သီးတစ္လံုး ဆက္သ ခဲ့ေသာသူကို ဆုေတာ္ေငြအျဖစ္ £100 ခ်ီးျမွင့္ခဲ့ေၾကာင္း၊ ထိုအခ်ိန္မွစ၍ “အသီးမွာဘုရင္မ” ဟု အမည္နာမသမုတ္ခဲ့ေၾကာင္း မွတ္သားရပါ သည္။ ျပင္သစ္တြင္ ''ဘုရားသခင္ရဲ႕အာဟာရ'' ဟု ေခၚဆိုၾက၏။ ျမန္မာျပည္၏ တနသၤာရီတိုင္း၊ ထား၀ယ္ ခရိုင္၊ သရက္ေခ်ာင္းျမိဳ ့နယ္၏ ခ်ဳိင့္ ဝွမ္းမ်ားႏွင့္ ပင္လယ္ကမ္းရိုးတမ္းတေလွ်ာက္ရွိ ေတာင္ေျခတို႔၌ မင္းကြတ္ၿခံႀကီးမ်ားကို ေတြ ႕ျမင္ရသည္။
မွည့္ ေသာမင္းကြတ္သီး၏ အသားမွာ ႏူးညံ့ခ်ဳိေအး၍ အနံ ့အရသာ ႏွင့္ ျပီးျပည့္စုံေသာေၾကာင့္ လူၾကိဳက္ မ်ားေသာ သစ္သီးျဖစ္ သည္။ စိမ္းေသာအသီးသည္ အတန္ငယ္မဆိုသေလာက္ အ ခ်ဥ္ ဓာတ္ပါ ရွိေသာေၾကာင့္ အိႏၵိယႏိုင္ငံ၌ အခ်ဥ္ဟင္းလ်ာမ်ား ခ်က္ ျပဳတ္ရာတြင္ မက်ည္းသီးအစား မင္းကြတ္သီးကို ဟင္းခတ္္အျဖစ္ အသံုးျပဳေလ့ရွိၾက၏။ မင္းကြတ္သီးအဆီကို ေထာပတ္ခ်က္ လုပ္ကာ၊ သၾကားလံုး ႏွင့္ ကိတ္မုန္ ့ ျပဳလုပ္ၾကသလို၊ မင္းကြတ္သီးအဆီျဖင့္ ျပဳလုပ္ထားေသာ ကိတ္မုန္ ့သည္ ၾကာၾကာအထား ခံသည္။ ယခုအခါ မင္းကြတ္သီးအဆီမွ ဖေ ယာင္း တိုင္၊ ဆပ္ျပာ ႏွင့္ အနာကပ္ ဖေယာင္းက်က္ျပဳ လုပ္ေနၾကပါျပီ။ ဂါနာႏိုင္ငံတြင္ မင္းကြတ္ သီးပင္မွ အစူးမ်ားကို သြားၾကားထိုးတံအျဖစ္လည္းေကာင္း၊ တရုပ္ႏိုင္ငံတြင္ မင္းကြတ္သီး အခြံ ကို leather သားေရနယ္ ရာတြင္လည္းေကာင္း၊ ထိုင္းႏိုင္ငံတြင္ မင္းကြတ္သီး၏ပင္စည္ျဖင့္ လက္သမားသံုးပစၥည္းမ်ား ျပဳလုပ္ၾကသည္။
လူသားတို ့က်န္းမာေရးကို ေကာင္းက်ိဳးျပဳေစသည့္ ဓာတ္တိုးဆန္ ့က်င္ပစၥည္းမ်ားၾကြယ္၀ေသာ မင္းကြတ္သီး ထဲတြင္ ကစီႏွင့္ အမွ်င္ဓာတ္တို ့အျပင္၊ ဗိုက္တာမင္ႏွင့္ သတၱဳဓာတ္မ်ားလည္း အေျမာက္အမ်ားပါရွိၾက သည္။ အသီးသာမက အရြက္၊ ပင္စည္ အခါက္၊ အျမစ္မ်ားအားလံုး လူသားတို ့ က်န္းမာေရးကို အေထာက္ အကူျပဳေစသျဖင့္ အာရွႏိုင္ငံမ်ား တြင္ ေရွးႏွစ္ေပါင္း မ်ားစြာ ကတည္းက မင္းကြတ္သီးကို ရိုးရာေဆး၀ါး အျဖစ္ အသံုးျပဳလာခဲ့ၾကသည္။
(၁) မင္းကြတ္သီးသတၱဳရည္ထဲတြင္ အင္းဆက္ပိုးမႊားမ်ား ကိုက္ျခင္းႏွင့္ပ်ားတုပ္ျခင္း တို ့အတြက္ အဆိပ္ျပယ္ေစေသာ ဂုဏ္ သတၱိပါရွိသည္။
(၂) အသားအေရပ်က္စီးျခင္း၊ ေျခဖေနာင့္ကြဲျခင္း ႏွင့္ ေျခသလံုးသားမ်ားပက္ၾကားကြဲ အက္ျခင္းတို ့အ တြက္ မင္းကြတ္သီး အဆီ လိမ္းေပးျခင္းျဖင့္ ေပ်ာက္ကင္းသက္သာေစႏိုင္သည္။
(၃) အ႐ိုးႏုမ်ားကိုုေထာက္ ပံ့ေပးႏိုင္ျပီး၊ အရိုးပြေရာဂါ ႏွင့္ အရိုးပါးျခင္းတို ့ကိုလည္း ထိထိေရာက္ေရာက္ ကာကြယ္ေပး ႏိုင္သည္။ ပါကင္ဆန္ေရာဂါ (ေခၚ) အေၾကာအားနဲ၍ေျခလက္ တုန္ျခင္း၊ အာရံုေၾကာမ်ား နာက်င္ျခင္း၊ အဆစ္အျမစ္မ်ား ေတာင့္ တင္းကိုက္ခဲျခင္း ႏွင့္ ခႏၶာကိုယ္အႏွံ ့နာက်င္ကိုက္ခဲျခင္း စေသာေရာင္ရမ္းနာမ်ားကို သက္သာေစသည္။
(၄) လိပ္ေခါင္းေရာဂါကို သက္သာေပ်ာက္ကင္းေစႏိုင္သည္။
(၅) မင္းကြတ္သီးထဲတြင္ citric acid, acetic acid, polyphenol ႏွင့္ hydroxycitric acid (HCA)တို ့ ၾကြယ္၀စြာပါရွိျခင္း ေၾကာင့္ ဖက္တီးအက္ဆစ္ကိုႏွိမ္နင္းကာ၊ ကိုလက္စထေရာ ပမာဏကို က်ေစသည့္ အတြက္ အ၀လြန္သူမ်ားႏွင့္ ကို္ယ္အ ေလးခ်ိန္ပံုမွန္ ထိန္းသိမ္းလိုသူမ်ား မွီ၀ဲစားသံုးသင့္ပါသည္။
(၆) ရင္ပူျခင္း၊ ႏွာေခါင္းေသြးလွ်ံျခင္း၊ ခႏၶာကိုယ္အႏွံ႔ အပူဖု၊ အပူအနာမ်ားေပါက္ျခင္း၊ မီးယပ္ အျဖဴ ဆင္းျခင္း၊ မီးယပ္ေသြး ဆင္းလြန္ျခင္းစသည့္ အပူဓာတ္လြန္ကဲေသာေ၀ဒနာမ်ားအတြက္ မင္းကြတ္သီးကို အပူျငိမ္းသည္းေျခေဆးအျဖစ္ မွီ၀ဲစား သံုးႏိုင္သည္။ မင္္းကြတ္သီးတြင္ အေအးဓာတ္ပါရွိေသာေၾကာင့္၊ ဒူးရင္းသီးစားျပီးေနာက္ မင္းကြတ္သီးကို စားေပးသင့္ သည္။
(၇) ရီေ၀ေ၀မူးေနာက္ေနာက္ျဖစ္ျခင္း ႏွင့္ ေမာပန္းႏြမ္းနယ္မႈကိုေျပေပ်ာက္ေစျပီး၊ အားသစ္ေလာင္းေပးႏိုင္ သည္။ ခႏၶာကိုယ္ တြင္း ေရဓာတ္မ်ားကုန္ခမ္းသြားျခင္းမွလည္း ကာကြယ္ေပး ပါသည္။
(၈) မင္းကြတ္သီးသည္ အစာေခ်စံနစ္ကိုေကာင္းမြန္ေစျပီး၊ အူကိုက်န္းမာေစကာ ၀မ္းခ်ဳပ္ျခင္း မွလည္း ကာကြယ္ေပးပါသည္။
(၉) မိတ္၊ အင္ပ်ဥ္ကဲ့သို ့အေရျပားေပၚတြင္အဖုပိမ့္အနီကြက္ထျခင္း၊ အပူေလာင္ျခင္း ႏွင့္ အေ ရျပားေပၚရွိ ထိခိုက္ဒဏ္ရာမ်ား အတြက္ မင္းကြတ္သီးအႏွစ္သားျဖင့္ လိမ္းက်ံေပးႏိုင္သည္။
(၁၀) မင္းကြတ္သီးအခြံထဲတြင္ သစ္သီးမ်ားမွာေတြ ့ရခဲသည့္ alpha mangostin ႏွင့္ gamma mangostin ဟူေသာ xanthones ဓါတ္၂-မ်ိဳးပါရွိသည့္အတြက္ ဖ်ားနာမႈအမ်ိဳးမ်ိဳးတို ့အျပင္၊ ခႏၶာ ကိုယ္တစ္ခုလံုး အတြက္ ေကာင္းက်ိဳးျပဳေပး ပါသည္။
(၁၁) ကိုယ္အပူၾကီးျခင္း၊ မွကၡရုနာ၊ ၀မ္းသြားျခင္းမ်ားအတြက္ မင္းကြတ္သီးအရြက္ ႏွင္ ့ အေခါက္ျပဳတ္ရည္ တို ့ကို ေသာက္သံုး ေပးသင့္ပါသည္။
(၁၂) အပင္အျမစ္ျပဳတ္ရည္ကို ေသာက္သံုးေပးျခင္းျဖင့္ အမ်ိဳးသမီးမ်ား ဓမၼရာသီတာစက္၀န္း မွန္ေစသည္။
(၁၃) အသီးအခြံထဲတြင္ tannins ဓာတ္ပါရွိ၍့၊ အခြံကို အေျခာက္လွမ္းအမႈန္ ့ၾကိတ္ျပီး ေသာက္ သံုးေပးျခင္းျဖင့္၊ ၀မ္းေလ်ာ/ ၀မ္းကိုက္ေရာဂါမ်ားကို ယူပစ္သလို ေပ်ာက္ကင္းေစပါသည္။ အခြံကို တည သိပ္ေရစိမ္းထားျပီး၊ နာတာရွည္၀မ္းသြားေန ေသာ ကေလး၊ လူၾကီး အရြယ္ ၃-ပါးမေရြး ယံုၾကည္စိတ္ခ်စြာ တိုက္ေကြ်းႏိုင္သည္။
(၁၄) စိုးရိမ္ေသာကပူပန္ျခင္း၊ Alzheimer(ေခၚ)အၾကိဳဇရာရာဂါ၊ စိတ္ကစဥ့္ကလ်ားျဖစ္ျခင္း၊ စိတ္က်ေရာ ဂါ ႏွင့္ ေခါင္းတစ္ ျခမ္းကိုက္ျခင္းေ၀ဒနာသည္မ်ားကို မင္းကြတ္သီး ေကြ်းေပးသင့္ပါသည္။
(၁၅) မင္းကြတ္သီးထဲတြင္ anti-bacteria အစြမ္းသတၱိပါရွိျခင္းေၾကာင့္ ကိုယ္ခံစြမ္းအားကို တိုးတက္ေကာင္းမြန္ေစျပီး မႈိ ေရာဂါပိုးမ်ား ကူးစက္ျခင္းမွကာကြယ္ေပးသည္။ အထူးသျဖင့္ အဆုတ္နာ၊ တီဘီနာေရာဂါမ်ားမွ ဘက္တီးရီးယားပိုးမႊား တို ့ျပန္ ့ပြားလာမႈကို တားဆီး ဟန္ ့တားေပးပါသည္။
(၁၆) ဓာတ္ခြဲစမ္းသပ္ခ်က္အရ၊ မင္းကြတ္သီးထဲတြင္ ဗိိုက္တာမင္အီးထက္ ပိုမိုေဆးစြမ္းထက္ လွေသာ Xanthones (ေခၚ) သဘ၀ဓာတ္ေပါင္း တစ္မ်ိဳးပါရွိရာ၊ ၄င္းဓာတ္ေပါင္းသည္ ခႏၶာကိုယ္ထဲရွိ မလိုလား အပ္ေသာ free radical မ်ားကို ကာကြယ္ တိုက္ထုတ္ေပးႏိုင္ေၾကာင္း၊ မင္းကြတ္သီးေဖ်ာ္ရည္ ၁-ေအာင္စ သည္ အျခားေသာ သစ္သီးေဖ်ာ္ရည္ ၁-ေအာင္စထက္ free radicals မ်ားကိုစုပ္ယူႏိုင္မႈ အဆ ၃၀-ခန္ ့ ပိုေၾကာင္း၊ ဗိုင္းရပ္စ္၊ ဖန္းဂတ္စ္မႈိ၊ ဘက္တီးရီး ယားႏွင့္ အသည္း အဆိပ္သင့္အရာမ်ားကို ကာ ကြယ္ေပးႏိုင္ေၾကာင္း၊ အနာက်က္ေစႏိုင္ေသာ အစြမ္းရွိေၾကာင္း စင္ကာပူအမ်ဳိးသား တကၠသိုလ္မွ အၾကံျပဳထားသည္။
(၁၇) မင္းကြတ္သီးသတၱဳရည္သည္ ေသြးလႊတ္ေၾကာမ်ားပိတ္ဆို ့ျခင္း၊ ႏွလံုးေသြးေၾကာမ်ား မာေက်ာ က်စ္လစ္ျခင္း စေသာ ႏွလံုးေသြးေၾကာဆိုင္ရာ ေရာဂါအေထြေထြကို ထိထိေရာက္ေရာက္ ကုသေပးႏိုင္ စြမ္းရွိပါသည္။ ေသြးထဲရွိ အဆီမ်ား ကုိလည္း က်ေစပါသည္။
(၁၈) သီးႏွံမ်ားထဲတြင္ ရွားရွားပါးပါးေတြ ့ရခဲေသာ Garcinone E (ေခၚ)သဘာဝျဒပ္ေပါင္းတစ္မ်ဳိး ႏွင့္ Polysaccharides (ေခၚ) ကင္ဆာဘက္တီးရီးယားမ်ားကို ဆန္႔က်င္ေပးေ သာ ျဒပ္ေပါင္းတို ့သည္ မင္းကြတ္သီးထဲတြင္ ရွားရွားပါးပါး ပါရွိ ၾကရွိရာ၊ ၄င္းျဒပ္ေပါင္းမ်ား သည္ ေဘးထြက္ဆိုးက်ဳိးလံုး၀မရွိဘဲ ကင္ဆာေရာဂါမ်ားကို ဆန္ ့က်င္တိုက္ထုတ္ေပးႏိုင္ သည္။ အထူးသျဖင့္ ရင္သားကင္ဆာ၊ အသည္း ကင္ဆာ စသည့္ကင္ဆာဆဲလ္မ်ားျပန္ ့ပြားလာမႈကို ကာကြယ္ေပးသည္။
(၁၉) အခြံျပဳတ္ရည္ ေသာက္သံုးျဖင္းျဖင့္ အမ်ိဳးသမီးမ်ားတြင္ အျဖစ္မ်ားသည့္ ဆီးမၾကာခဏ သြားျခင္း၊ ဆီးအိတ္ေရာင္ျခင္း၊ ဆီးပူ ေညာင္းက်ျခင္း၊ ဆီးေက်ာက္တည္ျခင္းႏွင့္ ကာလသားေရာဂါမ်ားကို သက္သာေပ်ာက္ကင္းေစပါသည္။ ထို အခြံ ျပဳတ္ရည္ကို ကြဲရွနာမ်ားအတြက္ ေသြး တိတ္ေဆးအျဖစ္ လည္းေကာင္း၊ ၀ဲႏွင္းခူနာမ်ားကိုလည္း လိမ္းေပးသင့္ပါသည္။
(၂၀) မေလးရွားႏို္င္ငံတြင္ လိင္တံထိပ္အေရျပားျဖတ္ျပီးေနာက္၊ အနာအျမန္က်က္စေရန္ အတြက္ မင္းကြတ္သီးအရြက္ျပဳတ္ ရည္၊ ဌက္ေပ်ာသီး ႏွင့္ benzoin အနဲငယ္ေရာကာ ဒဏ္ရာကို လိမ္းေပးေလ့ ရွိသည္။
(၂၁) မ်က္ေစ့အတြင္းတိမ္ ႏွင့္ ေရတိမ္ ျဖစ္ျခင္းမွလည္းကာကြယ္ေပးပါသည္။
(၂၂) မင္းကြတ္သီး၏ ေရာင္ရမ္းမႈေလ်ာ့က်ေစေသာ အာနိသင္တို ့ေၾကာင့္ တင္ပါး႐ိုးအာ ႐ံုေၾကာ နာက်င္မႈ ကို သက္သာေစပါ သည္။
(၂၃) ဖက္ခြက္နာ၊ျပည္တည္နာ၊ႏွင့္အစာအိမ္နာ စသည့္ကိုယ္တြင္းကိုယ္ပ အနာအမ်ိဳးမ်ိဳးတို ့ကို သက္သာ လာေစႏိုင္သည္။
(၂၄) ေသြးထဲရွိသၾကားပမာဏကိုက်ေစေသာေၾကာင့္ ဆီးခ်ိဳေရာဂါသည္မ်ား စားသံုးသင့္သည္။
(၂၅) ေသြးထဲရွိ သၾကားပပမာဏကို မွ်ေျချဖစ္ေစ၍၊ ေသြးအားနဲ သူမ်ားအတြက္ ေကာင္းက်ိဳးျပဳပါ သည္။ ေသြးတိုးက်ေစသည္။
(၂၆) သြား ႏွင့္ သြားဖံုးတို ့ကို ေကာင္းက်ိဳးျပဳပါသည္။
(၂၇) မင္းကြတ္သီးသည္ ဓာတ္မတည့္ မႈမ်ားကို မျဖစ္ေပၚေစဘဲ၊ ခႏၶာကိုယ္၏ အဂၤါ အဖြဲ ့အစည္းမ်ား အတြက္ ေကာင္းမြန္ေသာ အာနိသင္ရွိေသာေၾကာင့္ ေန ့စဥ္ျဖည့္စြက္ စာအျဖစ္ စားသံုးသင့္ေၾကာင္း အေမရိကန္ႏွင့္ ကေနဒါႏိုင္ငံတို ့တြင္ အႏွစ္၂၀ ေက်ာ္ၾကာ အေတြ ့အၾကံဳရွိ သည့္ J. Frederic Temple man ဟုအမည္ရေသာ primary care physician တစ္ဦးက အခိုင္ အမာအတည္ျပဳထားပါသည္။ ထိုအဆိုကို NASA Space Center မွ အထူးကုဆရာ၀န္ Sam Walters မွ ေထာက္ခံထားသည္။ ထို ့ျပင္ မင္းကြတ္သီးသည္ အမ်ိဳးသားမ်ားက်န္းမာေရး အတြက္အထူးသင့္ေတာ္ေၾကာင္း အႏွစ္ ၃၀ နီးပါးအေတြ ့ အၾကံဳရွိသည့္ chiropractic physician တစ္ဦးျဖစ္သူ Kenneth J. Finsand က အၾကံျပဳထားပါသည္။ Dr. James Duke ဆိုသူကလည္း မင္းကြတ္သီးထဲတြင္ Catechins (ေခၚ) သဘာ၀ဓာတ္ေပါငး္တစ္မ်ိဳးပါရွိရာ၊ ထိုဓာတ္ က ဗိုက္တာမင္စီထဲတြင္္ပါရွိေသာ antioxidants ၏ ပမာဏထက္ ၅-ဆမွ်ပိုေၾကာင္း the catalog of prominent ethnobotanist တြင္ ေရးသားေဖာ္ျပထားပါသည္။
(၂၈) မင္းကြတ္သီး၏ က်န္းမာေရးအက်ိဳးေက်းဇူးမ်ားသည္ မယံုၾကည္ႏိုင္ေလာက္ေအာင္မ်ားျ ပားလွပါ သည္။ ထို ့ေၾကာင့္ ကမၻာေျမၾကီးကေပးေသာ အာဟာရဓာတ္ေပါၾကြယ္၀သည့္ မင္းကြတ္သီးကို “သဘာ၀ရဲ ့အာဟာရအျဖစ္” စားသံုးၾကေစ လိုပါသည္။
မွတ္ခ်က္။
(က) မင္းကြတ္သီးကို ႏို ့ရည္၊ သၾကားတို ့ႏွင့္ တြဲဖက္မစားသင့္ပါ။ (ခ) အခြံႏႊာေသာအခါ ထြက္ရွိလာေသာ ခရမ္းနီေရာင္ အရည္မ်ားသည္ အ၀တ္အထည္မ်ားကို စြန္းထင္းေစတတ္သျဖင့္ အခ်ိဳ ့ဟိုတယ္ၾကီးမ်ားတြင္ မင္းကြတ္သီး စားသံုးယူေဆာင္ လာမႈကုိ တားျမစ္ၾကပါသည္။
(ေဆာင္းပါးရွင္...ေပါက္ေပါက္.. .မွ်ေ၀သည္)
ကိုးကား (World’s Healthiest Fruit, Mangosteen)
-------------------------------------------------
ကိုမ်ဳိး (lwanmapyay.blogspot.com)