ႏွလံုုးေသြးေႀကာမ်ားအေႀကာင္း သိေကာင္းစရာ
Source of the picture http://biology.about.com
ႏွလံုုးေသြးေႀကာေရာဂါရွိတဲ႔ လူနာေတြအေနနဲ႔ကေတာ႔ ႏွလံုုးေသြးေႀကာမ်ားအေႀကာင္းကိုု သိထားရင္ေတာ႔ အမ်ားႀကီးကိုု အက်ိဳးရွိပါတယ္။ ႏွလံုုးရဲ ႔ ဘယ္ေသြးေႀကာကိုု ဘယ္ေနရာမွာ ဘယ္ေလာက္ ထိသလည္း၊ ဘယ္ႏွေခ်ာင္း ထိသလည္းအေပၚ မူတည္ျပီးေတာ႔ စားေဆးနဲ႔ပဲ ကုုမလား၊ ေသြးေႀကာခ်ဲ႔ဖိုု႔ လိုုမလား၊ ခြဲစိပ္ကုုသဖိုု႔ လိုုမလားဆိုုတာကိုု အထူးကုုေတြက ဆံုုးျဖတ္ရတာပါ။
အခုုေခတ္မွာေတာ႔ ကမၻာတစ္လႊားမွာ အထူးကုုဆရာ၀န္ေတြက လူနာေတြကိုုအကုုန္သိ၊ အကုုန္တတ္ တစ္ဖက္သတ္ လုုပ္ခ်င္တာ လုုပ္ေလ႔ မရွိေတာ႔ပါဘူး။ လူနာကိုု အထူးကုုက အက်ိဳးနဲ႔ အေႀကာင္း ေသခ်ာရွင္းျပျပီး လူနာကိုု ဆံုုးျဖတ္ေစတာ (Informed choice) ဟာ ေခတ္မီတဲ႔ ေဆးကုုသမွဳပါ။
ႏွလံုုးကထြက္တဲ႔ တစ္ကိုုယ္လံုုးကိုု သြားတဲ႔ ေသြးေႀကာမႀကီးကိုု Aorta လိုု႔ေခၚပါတယ္။ ဂရိဘာသာ စကားအရ I lift, raise လိုု႔အဓိပၺါယ္ရပါတယ္။ ႏွလံုုးကေန ထြက္ထြက္ခ်င္း Aorta ရဲ႔အရင္း ကေန ႏွလံုုးေသြးေႀကာ ႏွစ္ေခ်ာင္း ဘယ္ညာ ျဖာထြက္ပါတယ္။ ဘယ္ဘက္က ႏွလံုုးေသြးေႀကာမကိုု Left Main Stem (LMS) နဲ႔ ညာဘက္က ေသြးေႀကာကိုု Right Coronary Artery (RCA) လိုု႔ေခၚပါတယ္။ LMS ကေန ထပ္ျပီး ႏွလံုုးရဲ ႔ ေရွ႔ပိုုင္းကိုုဆင္းခ်သြားတဲ႔ Left Anterior Descending Artery (LAD) နဲ႔ ႏွလံုုးကိုု ပတ္ျပီးဆင္းသြားတဲ႔ Circumflex Artery (CxA) ရယ္ဆိုုျပီး အဓိက ၂ ေခ်ာင္း ခြဲသြားျပန္ပါတယ္။ ျပီးေတာ႔မွ အပင္က အကိုုင္း အခက္ေတြလိုု ေသြးေႀကာေတြက ထပ္ျပီး ျဖာထြက္သြားပါတယ္။
ႏွလံုုးေသြးေႀကာမ (Left Main Stem (LMS)) က်ဥ္းရင္ေတာ႔ ႏွလံုုးေသြးေႀကာလႊဲ ခြဲစိပ္ကုုသမွဳ (Coronary Artery Bypass Graft Surgery (CABG))လုုပ္ဖိုု႔ အထူးကုုဆရာ၀န္ေတြက စဥ္းစားႀကပါတယ္။ ခြဲစိတ္ဖိုု႔ မသင္႔ေတာ္ရင္ေတာ႔ ႏွလံုုးေသြးေႀကာမ (Left Main Stem (LMS)) ကိုု ေသြးေႀကာခ်ဲ႔တာမ်ိဳးေတြ ရွိေပမဲ႔ ရွားပါတယ္။ေသြးေႀကာ ၃ ေခ်ာင္းလံုုးက်ဥ္းျပီး ႏွလံုုးညွစ္အားနည္းေနရင္လည္း ႏွလံုုးေသြးေႀကာလႊဲ ခြဲစိပ္ကုုသမွဳ လုုပ္ေလ႔ရွိပါတယ္။ ႏွလံုုးေသြးေႀကာ တစ္ေခ်ာင္း၊ ႏွစ္ေခ်ာင္း က်ဥ္းတဲ႔လူနာ အမ်ားစုု ကေတာ႔ ေသြးေႀကာခ်ဲ႔တဲ႔ကုုထံုုးနဲ႔ ယခုုေခတ္မွာ ကုုႀကတာမ်ားပါတယ္။
ႏွလံုုးအထူးကုုေတြရဲ ႔ တာ၀န္ကေတာ႔ လူနာကိုု ဘယ္လိုုကုုထံုုးမ်ိဳးနဲ႔ သင္႔ေတာ္မလည္း အဆံုုးအျဖတ္ေပးရတာပါ။ အထူးကုုသမားေတာ္ အေနနဲ႔ ဆံုးျဖတ္ဖိုု႔ခက္ခဲေနတဲ႔အခါ လိုုအပ္ရင္လည္း တျခားႏွလံုုးေရာဂါ အထူးကုုမ်ားနဲ႔ တိုုင္ပင္ေလ႔ ရွိပါတယ္။ လူနာကလည္း လိုုအပ္ရင္ (second opinion) အထူးကုုေနာက္တစ္ေယာက္နဲ႔ ျပဖိုု႔ ၀န္မေလးပါနဲ႔။
ပံုုမွန္အတိုုင္း မဟုုတ္ေသာ ႏွလံုုးေသြးေႀကာမ်ား
…………………………………………….....
ႏွလံုုးရဲ႔ အဓိက ေသြးေႀကာ ၃ ေခ်ာင္းဟာ ပံုုမွန္အားျဖင္႔ ႏွလံုုးႀကြက္သားေတြရဲ႔ အျပင္ဘက္မွာေနေလ႔ ရွိပါတယ္။ တခ်ိုဳ႔ ေသြးေႀကာေတြက ႏွလံုုးႀကြက္သားေအာက္ ၀င္ေနရင္ ႀကြက္သားက အေပၚကေန တံတားလိုုသြားတဲ႔အခါ Myocardial bridging လိုု႔ ေခၚပါတယ္။
တခ်ိဳ႔ေသြးေႀကာေတြက ထြက္ရမဲ႔ေနရာကေန မထြက္ပဲ တျခားေနရာကေန ထြက္တပ္ပါတယ္။ ဥပမာ ညာဘက္ကထြက္ရမဲ႔ ေသြးေႀကာ Right Coronary Artery (RCA)က ဘယ္ဘက္က ထြက္တာမ်ိဳးပါ။ ဘယ္ဘက္ကေန ၃ ေခ်ာင္းလံုုးထြက္တာလည္း ရွိတတ္ပါတယ္။ မ်ားေသာအားျဖင္႔ ႏွလံုုးေသြးေႀကာ ဓာန္မွန္ရိုုက္ရင္း အမွတ္တမဲ႔ ေတြ႔ေလ႔ရွိပါတယ္။ အႏၱရာယ္ေပးေလ႔ မရွိပါဘူး။
ျမန္မာႏွလံုုးေဖာင္ေဒးရွင္း