In vitro fertilization (IVF) ျပင္ပမွာ သေႏၶတည္ေစနည္း
Test-tube babies ဖန္ျပြန္သေႏၶသားဆိုတာ ၾကားဘူးၾကပါမယ္။ ၁၉၇၈ တံုးက အဂၤလန္မွာ Louise Brown ‘လူးဝစ္ ဘေရာင္း’ ကို ေမြးခဲ့တာကေနစျပီး လူသိမ်ားလာတာပါ။ သူဟာ သူ႔မိခင္ရဲ႕ဝမ္းဗိုက္ (သားအိမ္) ထဲမွာ မေနခဲ့ရပါ။
Artificial insemination နည္းမွာေတာ့ ခပ္ရွင္ရွင္းဘဲ သုက္ပိုးကို သားအိမ္ထဲကို တမင္တကာ ထည့္ေပးနည္း လုပ္တာ ျဖစ္ပါတယ္။ IVF နည္းမွာေတာ့ မ်ိဳးဥနဲ႔ သုက္ပိုးေတြကို ဓါတ္ခြဲခန္းထဲ မွာေပါင္း စပ္ေစတယ္၊ သေႏၶ ျဖစ္လာေစတယ္။ ေနာက္ျပီးမွ သားအိမ္ထဲကို ထည့္ေပးရပါတယ္။ ရႈပ္ေထြးတယ္။ အကုန္အက်မ်ားတယ္။ ကေလးမရေသးတဲ့ အတြဲေတြထဲက ၅% ကသာ ဒီနည္းလုပ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ၁၉၈၁ ကစျပီး ယူအက္စ္မွာ စလုပ္လာတာကေန ကေန႔အထိ အဲလို IVF နည္းနဲ႔ေမြးတဲ့ကေလးေပါင္း ၂ သိန္းေက်ာ္ေနပါျပီ။
ဘာလို႔ ကေလးမရေသးသလဲ
1. Endometriosis သားအိမ္ေရာဂါ၊
2. Low sperm counts သုက္ပိုးနည္းျခင္း၊
3. Problems with the uterus or fallopian tubes သားအိမ္နဲ႔ ျပြန္ေရာဂါ၊
4. Problems with ovulation မ်ိဳးဥမထြက္ျခင္း၊
5. Antibody problems that harm sperm or eggs သုက္ပိုးနဲ႔ မ်ိဳးဥကိုဆန္႔က်င္တဲ့ ‘အင္တီေဘာ္ဒီ’ ထြက္ျခင္း၊
6. The inability of sperm to penetrate or survive in the cervical mucus သားအိမ္အဝကအခြ်ဲထဲကို သုက္ပိုးက ထိုးေဖါက္မဝင္ႏိုင္ျခင္း၊
7. An unexplained fertility problem ရွင္းမျပႏိုင္တဲ့အေၾကာင္းခံ။
ကေလးမရေသးသူေတြအတြက္ IVF နည္းကို အရင္ဆံုးနည္းအေနနဲ႔ အားမကိုးပါ။ Fertility drugs မ်ိဳးဥထြက္ေဆး ေပးနည္း၊ surgery ခြဲစိတ္နည္း နဲ႔ Artificial insemination သုက္ပိုးအျပင္ကေန ထည့္ေပးနည္း ေတြနဲ႔ မရေတာ့မွသာ လုပ္ပါမယ္။
ဒီနည္းမွာ ပဌမအဆင့္အေနနဲ႔ ေဟာ္မုန္းေဆးထိုးေပးပါတယ္။ ဒီနည္းေၾကာင့္ လစဥ္မ်ိဳးဥက တခုမက ထြက္လာမယ္။ မ်ိးဥထုတ္ယူႏိုင္ေျခကို စမ္းသပ္မႈေတြလုပ္မယ္။ Retrieval procedure မ်ိဳးဥထုတ္ယူ ဘို႔ျပင္ဆင္မယ္။ ေဆးေတြ ထိုးေပးမယ္။ Ovulation မ်ိဳးဥေတြ မ်ိဳးဥအိမ္ကေနထြက္လာေစမယ္။ အခ်ိန္ကိုက္လုပ္ဘို႔အေရးၾကီးတယ္။ မ်ိဳးဥအိမ္ထဲက ေဖၚလီကယ္ ထဲကေန ရင့္မွည့္ေနတဲ့မ်ိဳးဥ မထြက္ခင္မွာ ထုတ္ယူဘို႔ ျဖစ္တယ္။ ေစာလဲမရ၊ ေနာက္က်လဲမရပါ။ ေသြးစစ္နည္းနဲ႔ အာလ္ထြာေဆာင္းအရ အခ်ိန္ကိုက္ကို သိႏိုင္တယ္။ မတိုင္ခင္ညမွာ ညႊန္ၾကားခ်က္နဲ႔ လိုအပ္ရင္ေဆးေပးမယ္။ တခ်ိဳ႕ကိုေမ့ေဆးနဲ႔လုပ္မယ္။
ဆရာဝန္ကေန မ်ိဳးဥအိမ္ထဲက မွန္ကန္တဲ့ ေဖၚလီကယ္ထဲကေန ေဆးထိုးအပ္နဲ႔ မ်ိဳးဥကိုထုတ္ယူမယ္။ နာရီဝက္ တနာရီသာၾကာမယ္။ ထုတ္ယူလိုက္တဲ့မ်ိဳးဥကို ဓါတ္ခြဲခန္းထဲမွာဘဲ ခ်က္ခ်င္း သုက္ပိုးနဲ႔ ေပါင္းစပ္ေစမယ္။ ခင္ပြန္းကက်န္းမာသူဆိုရင္ သူ႔သုက္ပိုးကို သံုးမယ္။
လင္မယားအိမ္ျပန္ခ်ိန္မွာ ဓါတ္ခြဲခန္းထဲမွာေတာ့ ေစာင့္ၾကည့္မႈကိုဆက္လုပ္ေနပါမယ္။ ၅ ရက္ေစာင္း လိုက္ရင္ Embryo သေႏၶဟာ more advanced blastocyst stage အဆင့္ေရာက္ပါျပီ။ အဲသည္အခ်ိန္မွာ ေဆးရံုကေခၚျပီး သေႏၶကို သားအိမ္ထဲထည့္ေပးပါမယ္။ သေႏၶတခုမက ၃-၄ ခုလဲ ထည့္ႏိုင္တယ္။ ကသီတာေခၚတာေလးနဲ႔ ဗဂ်ိဳင္းနားကေန သားအိမ္ထဲထည့္ေပးမွာျဖစ္တယ္။ မ်ိဳးဥထုတ္ယူရသေလာက္ မခက္ဘူး။ အိပ္ယာထဲမွာ ေဆးရံုတက္ေနသလို နားေနရပါမယ္။ ဆရာဝန္က ကိုယ္ဝန္အတြက္ ေသြး-ဆီးစစ္ပါမယ္။
ခင္ပြန္းျဖစ္သူရဲ႕ သုက္ပိုးအေရအတြက္နည္းေနရင္ IVF နည္းနဲ႔အတူ Intracytoplasmic sperm injection သုက္ပိုးေဆးထိုးနည္းကိုပါ တြဲလုပ္ႏိုင္တယ္။ Semen စီမင္ထဲကေန Sperm သုက္ပိုးကို ထုတ္ယူမယ္။ တခ်ိဳ႕ကိုၾကေတာ့ Testicles က်ားအစိထဲကေန ယူမယ္။ ယူတာကို Egg မ်ိဳးဥထဲ ထိုးေပးရတယ္။
Success rates for IVF ဘယ္ေလာက္ေအာင္ျမင္သလဲဆိုတာ ဘာလို႔ကေလးမရေသးသလဲ ဆိုတာအေပၚနဲ႔ တျခား အေၾကာင္းအခ်က္ေတြအေပၚမူတည္တယ္။ အသက္အရြယ္လဲ စကားေျပာတယ္။
အေထာက္အကူနည္းနဲ႔ ကေလးရေအာင္လုပ္နည္းေတြျဖစ္တဲ့ IVF, GIFT နဲ႔ ZIFT နည္းေတြကို Assisted reproductive technology (ART) လို႔ေခၚတယ္။ ၂ဝဝ၉ စာရင္းဇယားေတြအရ IVF နည္းကို ၉၉% သံုးတယ္။
တခါၾကိဳးစားမႈလုပ္တာကို ဆိုက္ကယ္တခုလို႔ ေခၚတယ္။ ဆိုက္ကယ္အားလံုးတြက္ရင္ ကိုယ္ဝန္ရႏွဳန္း ၂၉႕၄% ရွိတယ္။ ၂၂႕၄% အရွင္ေမြးတယ္။
အမ်ိဳးသမီးရဲ႕အသက္အရြယ္ အေရးပါတယ္။ ၃၅ ႏွစ္ေအာက္ဆိုရင္ ၃၉႕၆% ေအာင္ျမင္တယ္။ ၄ဝ ေက်ာ္ရင္ ၁၁႕၅% ရွိတယ္။ ေနာက္ပိုင္းနည္းေတြက အသက္ၾကီးလာလဲ အခြင့္အလမ္းတူေလာက္ျဖစ္လာတာ အားရွိစရာေကာင္းတယ္။
ရလာတဲ့ Embryos သေႏၶေတြကို မသံုးေသးရင္ ေအးခဲနည္းနဲ႔ သိမ္းထားႏိုင္တယ္။ ဒုတိယ၊ တတိယအၾကိမ္ေတြ ထပ္ၾကိဳးစားဘို႔ အကုန္အက်သက္သာမယ္။ သူမ်ားကိုလဲ လွဴႏိုင္တယ္။ ယူအက္စ္မွာ IVF cycle ဆိုက္ကယ္တခုအတြက္ $12,400 ကုန္က်တယ္။
ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
၂၉-၄-၂ဝ၁၄