ေနေရာင္ေတာက္ေတာက္ ေအာက္တြင္ Apreture (၁၆ ) ျဖင့္ ရိုက္သည့္နည္း - Sunny 16 Rule
Sunny 16 Rule သည္ Light Meter မရွိဘဲ ရိုက္သည့္ နည္း ျဖစ္သည္။ ေနေရာင္ ေတာက္ေတာက္ ေအာက္တြင္ Aperture ကို 16 တြင္ထားကာ သင့္ေတာ္ရာ ISO အမွတ္ႏွင့္ Shutter Speed တို႕ ကို တဲြသံုးသည့္ နည္း ျဖစ္သည္။ ၄င္း နည္းမွာ ေနေရာင္ ေတာက္ ေတာက္ ေအာက္တြင္ Aperture ကို 16 ဖြင့္ထားကာ ISO 100 ႏွင့္ ရိုက္ပါက Shutter Speed ကို 1/100 သို႕ မဟုတ္ အနီး စပ္ဆံုး 1/125 ထား၍ ေသာ္ လည္းေကာင္း၊ ISO 200 ထားပါက Shutter Speed ကို 1/200 ထား၍ ေသာ္လည္းေကာင္း ရိုက္သည့္ နည္း ျဖစ္သည္။ ISO 500 ထားပါက Shutter Speed သည္ 1/500 ျဖစ္လာမည္။ ISO အမွတ္ကို Shutter Speed ၏ ပိုင္းေျခ ( အပို္င္းဂဏန္း ၏ ေအာက္ေျခ ကိန္း) အျဖစ္ ထားသည့္ နည္းျဖစ္သည္။
အထက္ပါပံု မွာ ကင္မရာတြင္ ေခတ္မွီ Light Meter မရွိ ေသးေသာ ေခတ္ ၁၉၄၅ ခုႏွစ္က Sunny 16 Rule ျဖင့္ Houston Texas တြင္ ရိုက္ ထားသည့္ ပံု ျဖစ္သည္။
ဤ နည္းစနစ္သည္ ကင္မရာအမ်ားစု ၏ Firmware မ်ားတြင္ တြက္ခ်က္ ထားသည့္ ေရာင္ျပန္ အလင္း (Reflection Light )ကို ယူကာ တြက္ခ်က္ထားသည့္ တြက္ခ်က္ နည္း မဟုတ္ဘဲ တိုက္ရိုက္ ထိေတြ႕သည့္ အလင္းေရာင္ အေပၚ အေျခခံ ကာ တြက္ ခ်က္ ထားသည့္ နည္း ျဖစ္သျဖင့္ ပို၍ တိက်သည္ဟု ဆိုၾက သည္။
Light Meter သည္ တိက်မွဳ မရွိသည္မ်ား လည္း ရွိတတ္သည္။ အလြန္ျဖဴေသာ ႏွင္းမ်ား၊ အလြန္ေမွာင္ေသာ ေနရာမ်ား၊ ႏွင့္ လ ကို ရိုက္သည့္ အခ်ိန္မ်ားတြင္ Light Meter သည္ မွန္ကန္ စြာ တြက္ခ်က္ မွဳ မရွိေတာ့ သည္ကို ေတြ႕ ရသည္။ ဤကဲ့ သို႕ အေျခအေနမ်ိဳးတြင္ Sunny 16 Rule က ပို အသံုးတည့္သည္။
ေနေရာင္ခ်ည္ သည္ နံနက္ ၁၀ နာရီႏွင့္ ညေန ၅ နာရီ အၾကားတြင္ ေနရာအားလံုး သို႕ ညီမွ်စြာ က်ေရာက္ သည္။ အဆိုပါ အခ်ိန္ တြင္ ကင္မရာ Setting ကို Sunny 16 Rule ႏွင့္ ခ်ိန္ ကိုက္ျပီးပါက တိမ္ အုပ္ေန သည့္ အခ်ိန္မ်ိဳး ၊ မွဳန္ မွိဳင္းေနသည့္ အခ်ိန္ မ်ိဳးအတြက္ Aperture ႏွင့္ Shutter Speed တို႕ကို အထိုး အေလွ်ာ့ လုပ္ကာ ရိုက္၍ လည္း ရသည္။
Sunny 16 Rule ဟု ဆိုသျဖင့္ Aperture ကို 16 သာ အျမဲတန္း ထားရမည္ ဟုမဆိုလို။ Aperture ကို Stop တစ္ခုျခင္းစီ ေျပာင္းသြားျပီး ယင္းႏွင့္ လိုက္ေလွ်ာညီေထြရွိသည့္ Shutter Speed ကိုလည္း ေျပာင္းေပးကာလည္း ရိုက္နိုင္သည္။
- ေနေေရာင္ ေအာက္တြင္ Sunny 16 Rule အရ Aperture 16, ISO -100, shutter Speed မွာ 1/ISO ျဖစ္သည့္ 1/100 Secs. ျဖင့္ ရိုက္နုိင္သည္။
- အကယ္၍ ေနေရာင္ ေတာက္ေတာက္ မဟုတ္ဘဲ မွဳန္ မွိဳင္းလာကာ အရိပ္ကို တိတိပပ မဟုတ္ဘဲ ျမင္ရံု သာ ျမင္ရနုိင္သည့္ အေနအထားတြင္ မူ Aperture ကို 16 မွ One Stop ေလွ်ာ့ ၍ Aperture 11 သို႕ ေျပာင္းကာ အလင္းကို ပိုဖြင့္ေပးရန္ လိုသည္။ Shutter Speed မွာ 1/ISO ပင္ျဖစ္သည္။
- အကယ္၍ မိုး အံု႕ ေန၍ အလင္းေရာင္သည္ အရိပ္ကို ခတ္ျပျပသာ ျမင္ရသည့္ အလင္းေရာင္ အေျခ အေနမ်ိဳးတြင္မူ Sunny 16 Rule ၏ Aperture 16 မွ ႏွစ္ဆင့္ ေလွ်ာ့ကာ Aperture 8 သုိ႕ ေျပာင္းေပးပါ။ Shutter Speed မွာမူ 1/ISO ပင္ျဖစ္ သည္။
- အရိပ္ကိုပင္ မျမင္နိုင္ေလာက္သည့္ တိမ္ဖံုးသည့္ အခ်ိန္မ်ိဳးတြင္ မူ Aperture 16 မွ သံုးဆင့္ ေလွ်ာ့ကာ Aperture 5.6 သုိ႕ ေျပာင္းေပးပါ။ Shutter Speed မွာမူ 1/ISO ပင္ျဖစ္သည္။
အလင္းေရာင္ အ၀င္နည္းလာသည္ကို Aperture ခ်ဲ႕ ေပးျခင္းျဖင့္ ျပန္၍ ညွိေပးျခင္း ျဖစ္သည္။
အထက္ပါ နည္းမ်ားမွာ Guiding Line သေဘာမွ်သာ ျဖစ္သည္။ ေနရာတိုင္း ကြက္တိယူ၍ မရ နိုင္သည္ကို သတ္ျပဳ ရန္ လိုပါသည္။
အထက္ပါ ပံုကဲ့သို႕ ေတာက္ပေနသည့္ နွင္း ေပၚတြင္ ရိုက္ရာတြင္ အလင္း ေရာင္ကို Sunny 16 Rule ျဖင့္ ကြက္တိထားကာ တြက္၍ မရသည္ကိုေတြ႕ ရသည္။
အဆိုပါပံုကို ရိုက္သည့္ Data မွာ f-11, Shutter speed 1/50, ISO 100 ျဖစ္သည္။ Setting လုပ္ထား သည့္ Shutter Speed 1/50 တြင္ Aperture ကို f-11 ဖြင့္ထားသည္မွာ စင္စစ္အားျဖင့္ ယင္း Aperture ႏွင့္ shutter Speed ႏွစ္ခုေပါင္း၏ Setting သည္ လက္ရွိ ပတ္၀န္းက်င္၏ အလင္းေရာင္အရ လိုအပ္သည္ ထက္ Two-Stop ပို၍ ေနသည္။
သို႕ေသာ္ Ski သမားမ်ား၏ မ်က္နွာ သည္ ေမွာင္ရိပ္ က်ေနသည့္ အတြက္ ဤ ကဲ႕ သို႕ Two-Stop ပိုဖြင့္ေပး ရျခင္း ျဖစ္သည္။ ထို႕ေၾကာင့္ နွင္းဖံုးေနသည့္ အခ်ိန္တြင္ Shade က် ေနသည္ Subject ကို ရိုက္ပါက f-11, Shutter Speed 1/50, ISO 100 သည္ သင့္ျမတ္သည့္ Setting ျဖစ္သည္။ သာမန္ Shade က်ေနသည့္ မ်က္ နွာ အတြက္ မူ Three-Stop ပိုေပးရန္ လိုသည္။
အထက္ပါ ႏွင္း ေလွ်ာစီးသည့္ ပံု ကို အလြန္ေတာက္ပေနသည္ Snow ေပၚရွိ Subject ကို ေပ ၁၀၀၀ အကြာ မွ ရိုက္ထားျခင္း ျဖစ္သည္။ ရိုက္ကူးသည့္ Data မွာ f-8, shutter Speed 1/400, ISO 100 ျဖစ္ သည္။
အထက္ပါ ဆိုင္ကယ္ စီးေနသည့္ ပံုကို တိမ္ဖံုးေနသည့္ အခ်ိန္ သို႕ေသာ္ အရိပ္ ကိုျမင္ နိုင္ေသးသည့္ အလင္းေရာင္ အေျခအေနတြင္ ရို္က္ထားျခင္း ျဖစ္သည္။ ေနေရာင္ ေတာက္ေနသည့္ အေနအထား တြင္ ရိုက္သည့္ Sunny 16 ထက္ Two-Stop အလင္း ပို ေပးရန္ အၾကံျပဳ လိုသည္။
လက္ရွိ ရိုက္ထားသည့္ Data မွာ f-8, Shutter speed 1/400, ISO 400 ျဖစ္၍ f-5.6, Shutter Speed 1/800, ျဖင့္ လည္း ရိုက္ နိုင္သည္။
အထက္ပါ ပံု တြင္ အလင္းေရာင္ ေလွ်ာ့ ေနေသာ္လည္း ျမင္း၏ အရိပ္ ကိုျမင္နိုင္ သည့္ အလင္း အေရာင္ အေျခအေန တြင္ Two- Stop အလင္း ကို တင္ ထား ေပး သည္။ Sunny 16 အေျခအေန မွ Aperture f-11, Shutter Speed 1/ 200, ISO 400 ျဖင့္ ရိုက္ထားသည္။ အၾကမ္း ဖ်ဥ္း ဆိုရပါက Aperture ကို တစ္ဆင့္ ပိုဖြင့္ ကာ Shutter Speed ကိုလည္း ပို၍ အခ်ိန္ ၾကာ ေပးလိုက္ျခင္း ျဖစ္သည္။
From Wikipedia
သာမန္ ေနေရာင္ေတာက္ေနသည့္ အေျခအေနတြင္ Aperture ကို Sunny 16 မဟုတ္ဘဲ အေျပာင္းေျပာင္း အလဲလဲ လုပ္ကာ ရိုက္ နိုင္သည့္ Setting အတဲြ ကို ေအာက္ပါ ဇယား တြင္ ေဖၚျပထားသည္။ ယင္းတို႕ မွာ အထက္တြင္ ဆုိုခဲ့ သည့္ အတိုင္း Guide Line မွ်သာ ျဖစ္သည္ ကိုသတိျပဳ ရန္ လိုပါမည္။
ေအာက္ပါ ဇယား သည္ အဆိုပါ Setting အတဲြ တြင္ ISO အမွတ္ 100, 200, 400 တြင္ ထားရမည့္ Aperture ႏွင့္ Shutter Speed အတဲြမ်ားကို ေဖၚျပထားျခင္း ျဖစ္သည္။
Source Jim Pickrell’s Table
အထက္ပါ ဇယား ကိုၾကည့္ပါ က အလြန္က်ယ္သည့္ Aperture မ်ား မွ လဲြ၍ က်န္ Aperture မ်ား one Step ေျပာင္း ကာ က်ယ္ လာသည္ ႏွင့္ Shutter Speed အပိုင္းကိန္းမ်ား၏ ေအာက္ကိန္းျဖစ္သည့္ ပိုင္းေျခ သည္လည္း ႏွစ္ဆ တိုးလာသည္ ကိုေတြ႕ ရမည္ ျဖစ္သည္။
Sunny 16 Rule သည္ အစမွ်သာ ျဖစ္သည္။ အထက္ပါ ဇယားအတုိင္း Aperture ကို အမ်ိဳးမ်ိဳး ေျပာင္း လဲ ျခင္း ျဖင့္ Aperture က်ဥ္းက်ဥ္း ျဖင့္ ရိုက္ပါက အထက္ပါ ပံုကဲ့သို႕ Large Depth of Field ျဖင့္ ပံုမ်ိဳး ရနိဳင္သည္။
Sunny 16 Rule ကို ေရးသားေနေသာ္ လည္း အျခားေသာ Rules မ်ားရွိေသးသည္။ Rules ဟု တင္စား ေျပာဆိုေသာ္လည္း စင္စစ္အားျဖင့္ အလင္းေရာင္ အေျခအေန တစ္ရပ္ ႏွင့္ ယွဥ္တဲြကာ အၾကံျပဳ ထား Aperture မ်ားသာ ျဖစ္သည္။
· The snowy/sandy - F/22 rule.
· The overcast - F/8 rule.
· The slightly overcast - F/11 rule.
· The heavy overcast - F/5.6 rule.
· The sunset - F/4 rule.
အထက္ပါ Nikon 35mm 2D Lens ၏ Aperture အမွတ္ အသား ကိန္းစဥ္ မ်ားကို ၾကည့္ပါက f-2, f-2.8, f-4, f-5.6, f-8, f-11, f-16, f-22 စသည္ျဖင့္ ေတြ႕ ရမည္ ျဖစ္သည္။ ဤ ကဲ့ သို႕ ကိန္းစဥ္ ျဖစ္ ေပၚ ရ ျခင္း မွာ (The powers of the square root of 2 ) တြက္ နည္း ေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။
ယင္းတြက္နည္းမွာ Square Root 2 ( )၏ ထပ္ညႊန္းကိန္း ( Power) ကို တစ္ဆစီတိုး၍ တြက္ ခ်က္ထားျခင္း ျဖစ္သည္။ ပို၍ ရွင္းလင္းေစရန္ ေအာက္တြင္ နမူနာအျဖစ္ တြက္ျပပါမည္။
Powers of Square root of 2 ( )
၏ တန္ဘိုး မွာ 1.414 ျဖစ္သည္
= 1.414 to the Power 1= 1.414 nearest f-1.4
= 1.414 to the Power 2= 1.999 nearest f-2
= 1.414 to the Power 3= 2.827 nearest f-2.8
= 1.414 to the Power 4= 3.997 nearest f- 4
= 1.414 to the Power 5= 5.652 nearest f- 5.6
= 1.414 to the Power 6= 7.992 nearest f-8
= 1.414 to the Power 7= 11.30 nearest f-11
= 1.414 to the Power 8= 15.98 nearest f-16
= 1.414 to the Power 9= 22.59 nearest f-22
= 1.414 to the Power 10= 31.942 nearest f-32
အခ်ဳပ္ အားျဖင့္ ထပ္မံ ေရးသားရပါက ဓါတ္ပံုသည္ အနုပညာ ဖန္တည္း မွဳ သာ ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ နည္း ဥပေဒသ မ်ားစြာ ရွိေသာ္လည္း အားလံုး ကိုမူေသ ယူ၍ မရ သည္ကို သတိျပဳရန္ လိုပါသည္။ အေျခအေန အခ်ိ္န္အခါ မိမိ၏ ခံစားမွဳ စသည္ ့ အခ်က္မ်ားသည္ ထည့္သြင္းတြက္ခ်က္ရာတြင္ အေရးၾကီးသည့္ အခ်က္ မ်ား ျဖစ္ေၾကာင္း ေဖၚ ျပလိုပါသည္။
Credits: ဆရာဦးစိုးလႈိင္ (Country Road)
အထက္ပါပံု မွာ ကင္မရာတြင္ ေခတ္မွီ Light Meter မရွိ ေသးေသာ ေခတ္ ၁၉၄၅ ခုႏွစ္က Sunny 16 Rule ျဖင့္ Houston Texas တြင္ ရိုက္ ထားသည့္ ပံု ျဖစ္သည္။
ဤ နည္းစနစ္သည္ ကင္မရာအမ်ားစု ၏ Firmware မ်ားတြင္ တြက္ခ်က္ ထားသည့္ ေရာင္ျပန္ အလင္း (Reflection Light )ကို ယူကာ တြက္ခ်က္ထားသည့္ တြက္ခ်က္ နည္း မဟုတ္ဘဲ တိုက္ရိုက္ ထိေတြ႕သည့္ အလင္းေရာင္ အေပၚ အေျခခံ ကာ တြက္ ခ်က္ ထားသည့္ နည္း ျဖစ္သျဖင့္ ပို၍ တိက်သည္ဟု ဆိုၾက သည္။
Light Meter သည္ တိက်မွဳ မရွိသည္မ်ား လည္း ရွိတတ္သည္။ အလြန္ျဖဴေသာ ႏွင္းမ်ား၊ အလြန္ေမွာင္ေသာ ေနရာမ်ား၊ ႏွင့္ လ ကို ရိုက္သည့္ အခ်ိန္မ်ားတြင္ Light Meter သည္ မွန္ကန္ စြာ တြက္ခ်က္ မွဳ မရွိေတာ့ သည္ကို ေတြ႕ ရသည္။ ဤကဲ့ သို႕ အေျခအေနမ်ိဳးတြင္ Sunny 16 Rule က ပို အသံုးတည့္သည္။
ေနေရာင္ခ်ည္ သည္ နံနက္ ၁၀ နာရီႏွင့္ ညေန ၅ နာရီ အၾကားတြင္ ေနရာအားလံုး သို႕ ညီမွ်စြာ က်ေရာက္ သည္။ အဆိုပါ အခ်ိန္ တြင္ ကင္မရာ Setting ကို Sunny 16 Rule ႏွင့္ ခ်ိန္ ကိုက္ျပီးပါက တိမ္ အုပ္ေန သည့္ အခ်ိန္မ်ိဳး ၊ မွဳန္ မွိဳင္းေနသည့္ အခ်ိန္ မ်ိဳးအတြက္ Aperture ႏွင့္ Shutter Speed တို႕ကို အထိုး အေလွ်ာ့ လုပ္ကာ ရိုက္၍ လည္း ရသည္။
Sunny 16 Rule ဟု ဆိုသျဖင့္ Aperture ကို 16 သာ အျမဲတန္း ထားရမည္ ဟုမဆိုလို။ Aperture ကို Stop တစ္ခုျခင္းစီ ေျပာင္းသြားျပီး ယင္းႏွင့္ လိုက္ေလွ်ာညီေထြရွိသည့္ Shutter Speed ကိုလည္း ေျပာင္းေပးကာလည္း ရိုက္နိုင္သည္။
- ေနေေရာင္ ေအာက္တြင္ Sunny 16 Rule အရ Aperture 16, ISO -100, shutter Speed မွာ 1/ISO ျဖစ္သည့္ 1/100 Secs. ျဖင့္ ရိုက္နုိင္သည္။
- အကယ္၍ ေနေရာင္ ေတာက္ေတာက္ မဟုတ္ဘဲ မွဳန္ မွိဳင္းလာကာ အရိပ္ကို တိတိပပ မဟုတ္ဘဲ ျမင္ရံု သာ ျမင္ရနုိင္သည့္ အေနအထားတြင္ မူ Aperture ကို 16 မွ One Stop ေလွ်ာ့ ၍ Aperture 11 သို႕ ေျပာင္းကာ အလင္းကို ပိုဖြင့္ေပးရန္ လိုသည္။ Shutter Speed မွာ 1/ISO ပင္ျဖစ္သည္။
- အကယ္၍ မိုး အံု႕ ေန၍ အလင္းေရာင္သည္ အရိပ္ကို ခတ္ျပျပသာ ျမင္ရသည့္ အလင္းေရာင္ အေျခ အေနမ်ိဳးတြင္မူ Sunny 16 Rule ၏ Aperture 16 မွ ႏွစ္ဆင့္ ေလွ်ာ့ကာ Aperture 8 သုိ႕ ေျပာင္းေပးပါ။ Shutter Speed မွာမူ 1/ISO ပင္ျဖစ္ သည္။
- အရိပ္ကိုပင္ မျမင္နိုင္ေလာက္သည့္ တိမ္ဖံုးသည့္ အခ်ိန္မ်ိဳးတြင္ မူ Aperture 16 မွ သံုးဆင့္ ေလွ်ာ့ကာ Aperture 5.6 သုိ႕ ေျပာင္းေပးပါ။ Shutter Speed မွာမူ 1/ISO ပင္ျဖစ္သည္။
အလင္းေရာင္ အ၀င္နည္းလာသည္ကို Aperture ခ်ဲ႕ ေပးျခင္းျဖင့္ ျပန္၍ ညွိေပးျခင္း ျဖစ္သည္။
အထက္ပါ နည္းမ်ားမွာ Guiding Line သေဘာမွ်သာ ျဖစ္သည္။ ေနရာတိုင္း ကြက္တိယူ၍ မရ နိုင္သည္ကို သတ္ျပဳ ရန္ လိုပါသည္။
အထက္ပါ ပံုကဲ့သို႕ ေတာက္ပေနသည့္ နွင္း ေပၚတြင္ ရိုက္ရာတြင္ အလင္း ေရာင္ကို Sunny 16 Rule ျဖင့္ ကြက္တိထားကာ တြက္၍ မရသည္ကိုေတြ႕ ရသည္။
အဆိုပါပံုကို ရိုက္သည့္ Data မွာ f-11, Shutter speed 1/50, ISO 100 ျဖစ္သည္။ Setting လုပ္ထား သည့္ Shutter Speed 1/50 တြင္ Aperture ကို f-11 ဖြင့္ထားသည္မွာ စင္စစ္အားျဖင့္ ယင္း Aperture ႏွင့္ shutter Speed ႏွစ္ခုေပါင္း၏ Setting သည္ လက္ရွိ ပတ္၀န္းက်င္၏ အလင္းေရာင္အရ လိုအပ္သည္ ထက္ Two-Stop ပို၍ ေနသည္။
သို႕ေသာ္ Ski သမားမ်ား၏ မ်က္နွာ သည္ ေမွာင္ရိပ္ က်ေနသည့္ အတြက္ ဤ ကဲ႕ သို႕ Two-Stop ပိုဖြင့္ေပး ရျခင္း ျဖစ္သည္။ ထို႕ေၾကာင့္ နွင္းဖံုးေနသည့္ အခ်ိန္တြင္ Shade က် ေနသည္ Subject ကို ရိုက္ပါက f-11, Shutter Speed 1/50, ISO 100 သည္ သင့္ျမတ္သည့္ Setting ျဖစ္သည္။ သာမန္ Shade က်ေနသည့္ မ်က္ နွာ အတြက္ မူ Three-Stop ပိုေပးရန္ လိုသည္။
အထက္ပါ ႏွင္း ေလွ်ာစီးသည့္ ပံု ကို အလြန္ေတာက္ပေနသည္ Snow ေပၚရွိ Subject ကို ေပ ၁၀၀၀ အကြာ မွ ရိုက္ထားျခင္း ျဖစ္သည္။ ရိုက္ကူးသည့္ Data မွာ f-8, shutter Speed 1/400, ISO 100 ျဖစ္ သည္။
အထက္ပါ ဆိုင္ကယ္ စီးေနသည့္ ပံုကို တိမ္ဖံုးေနသည့္ အခ်ိန္ သို႕ေသာ္ အရိပ္ ကိုျမင္ နိုင္ေသးသည့္ အလင္းေရာင္ အေျခအေနတြင္ ရို္က္ထားျခင္း ျဖစ္သည္။ ေနေရာင္ ေတာက္ေနသည့္ အေနအထား တြင္ ရိုက္သည့္ Sunny 16 ထက္ Two-Stop အလင္း ပို ေပးရန္ အၾကံျပဳ လိုသည္။
လက္ရွိ ရိုက္ထားသည့္ Data မွာ f-8, Shutter speed 1/400, ISO 400 ျဖစ္၍ f-5.6, Shutter Speed 1/800, ျဖင့္ လည္း ရိုက္ နိုင္သည္။
အထက္ပါ ပံု တြင္ အလင္းေရာင္ ေလွ်ာ့ ေနေသာ္လည္း ျမင္း၏ အရိပ္ ကိုျမင္နိုင္ သည့္ အလင္း အေရာင္ အေျခအေန တြင္ Two- Stop အလင္း ကို တင္ ထား ေပး သည္။ Sunny 16 အေျခအေန မွ Aperture f-11, Shutter Speed 1/ 200, ISO 400 ျဖင့္ ရိုက္ထားသည္။ အၾကမ္း ဖ်ဥ္း ဆိုရပါက Aperture ကို တစ္ဆင့္ ပိုဖြင့္ ကာ Shutter Speed ကိုလည္း ပို၍ အခ်ိန္ ၾကာ ေပးလိုက္ျခင္း ျဖစ္သည္။
အလင္းေရာင္ ႏွင့္ အရိပ္က်သည့္ အေနအထားျပဇယား
Aperture
|
Lighting Conditions
|
Shadow Detail
|
f-22
|
Snowy/
Sand
|
Dark
with Sharp edges.
|
f-16
|
Sunny
|
Distinct
|
f-11
|
Slight
Overcast
|
Soft around edges
|
f-8
|
Overcast
|
Barely visible
|
f-5.6
|
Heavy
Overcast
|
No shadows
|
f-4
|
Open
Shade/ Sun Set
|
No shadows
|
Backlighting
|
Add One
Stop
|
n/a
|
သာမန္ ေနေရာင္ေတာက္ေနသည့္ အေျခအေနတြင္ Aperture ကို Sunny 16 မဟုတ္ဘဲ အေျပာင္းေျပာင္း အလဲလဲ လုပ္ကာ ရိုက္ နိုင္သည့္ Setting အတဲြ ကို ေအာက္ပါ ဇယား တြင္ ေဖၚျပထားသည္။ ယင္းတို႕ မွာ အထက္တြင္ ဆုိုခဲ့ သည့္ အတိုင္း Guide Line မွ်သာ ျဖစ္သည္ ကိုသတိျပဳ ရန္ လိုပါမည္။
ေအာက္ပါ ဇယား သည္ အဆိုပါ Setting အတဲြ တြင္ ISO အမွတ္ 100, 200, 400 တြင္ ထားရမည့္ Aperture ႏွင့္ Shutter Speed အတဲြမ်ားကို ေဖၚျပထားျခင္း ျဖစ္သည္။
ISO
|
Aperture
|
Shutter speed
|
|
ISO 100
|
f-22
|
1/40
|
Aperture is Narrow and Shutter Speed is Slow
|
f-16
|
1/125
|
||
f-11
|
1/250
|
||
f-8
|
1/500
|
||
f-5.6
|
1/1000
|
||
f-4.0
|
1/2000
|
||
f-2.8
|
1/4000
|
||
f-2
|
1/7000
|
||
f-1.4
|
1/14000
|
Aperture is Wider and Shutter speed is Faster
|
|
ISO 200
|
f-22
|
1/125
|
|
f-16
|
1/250
|
||
f-11
|
1/500
|
||
f-8
|
1/1000
|
||
f-5.6
|
1/2000
|
||
f-4.0
|
1/4000
|
||
f-2.8
|
1/8000
|
||
f-2
|
1/14000
|
||
f-1.4
|
1/22000
|
||
ISO 400
|
f-22
|
1/250
|
|
f-16
|
1/500
|
||
f-11
|
1/1000
|
||
f-8
|
1/2000
|
||
f-5.6
|
1/4000
|
||
f-4.0
|
1/8000
|
||
f-2.8
|
1/14000
|
||
f-2
|
1/22000
|
||
f-1.4
|
1/34000
|
အထက္ပါ ဇယား ကိုၾကည့္ပါ က အလြန္က်ယ္သည့္ Aperture မ်ား မွ လဲြ၍ က်န္ Aperture မ်ား one Step ေျပာင္း ကာ က်ယ္ လာသည္ ႏွင့္ Shutter Speed အပိုင္းကိန္းမ်ား၏ ေအာက္ကိန္းျဖစ္သည့္ ပိုင္းေျခ သည္လည္း ႏွစ္ဆ တိုးလာသည္ ကိုေတြ႕ ရမည္ ျဖစ္သည္။
Sunny 16 Rule သည္ အစမွ်သာ ျဖစ္သည္။ အထက္ပါ ဇယားအတုိင္း Aperture ကို အမ်ိဳးမ်ိဳး ေျပာင္း လဲ ျခင္း ျဖင့္ Aperture က်ဥ္းက်ဥ္း ျဖင့္ ရိုက္ပါက အထက္ပါ ပံုကဲ့သို႕ Large Depth of Field ျဖင့္ ပံုမ်ိဳး ရနိဳင္သည္။
Sunny 16 Rule ကို ေရးသားေနေသာ္ လည္း အျခားေသာ Rules မ်ားရွိေသးသည္။ Rules ဟု တင္စား ေျပာဆိုေသာ္လည္း စင္စစ္အားျဖင့္ အလင္းေရာင္ အေျခအေန တစ္ရပ္ ႏွင့္ ယွဥ္တဲြကာ အၾကံျပဳ ထား Aperture မ်ားသာ ျဖစ္သည္။
· The snowy/sandy - F/22 rule.
· The overcast - F/8 rule.
· The slightly overcast - F/11 rule.
· The heavy overcast - F/5.6 rule.
· The sunset - F/4 rule.
ေအာက္ပါ ဇယား မွာမူ အလင္းေရာင္ အေျခ အေန မ်ားကိုသာ မက ISO မ်ားကိုပါ တဲြ၍ ေဖၚျပ ထားသည့္ ပို၍ အေသးစိတ္သည့္ Guide Line ဇယား ျဖစ္သည္။
Sunny
Distinct Shadows |
Hazy Sun
Soft Shadows |
Cloudy
Barely Visible Shadows |
Overcast
No Shadows |
|
F-Stop
|
f / 16
|
f / 11
|
f / 8
|
f / 5.6
|
ISO 100
|
1/125
|
1/125
|
1/125
|
1/125
|
ISO 200
|
1/250
|
1/250
|
1/250
|
1/250
|
ISO 400
|
1/500
|
1/500
|
1/500
|
1/500
|
ISO 800
|
1/1000
|
1/1000
|
1/1000
|
1/1000
|
Aperture အမွတ္အသား၏ ကိန္းစဥ္မ်ား။
ယင္းတြက္နည္းမွာ Square Root 2 ( )၏ ထပ္ညႊန္းကိန္း ( Power) ကို တစ္ဆစီတိုး၍ တြက္ ခ်က္ထားျခင္း ျဖစ္သည္။ ပို၍ ရွင္းလင္းေစရန္ ေအာက္တြင္ နမူနာအျဖစ္ တြက္ျပပါမည္။
၏ တန္ဘိုး မွာ 1.414 ျဖစ္သည္
= 1.414 to the Power 1= 1.414 nearest f-1.4
= 1.414 to the Power 2= 1.999 nearest f-2
= 1.414 to the Power 3= 2.827 nearest f-2.8
= 1.414 to the Power 4= 3.997 nearest f- 4
= 1.414 to the Power 5= 5.652 nearest f- 5.6
= 1.414 to the Power 6= 7.992 nearest f-8
= 1.414 to the Power 7= 11.30 nearest f-11
= 1.414 to the Power 8= 15.98 nearest f-16
= 1.414 to the Power 9= 22.59 nearest f-22
= 1.414 to the Power 10= 31.942 nearest f-32
(1.414 to the Power 2 ဆုိသည္မွာ 1.414 ကို 1.414 ႏွင့္ ေျမွာက္ထားျခင္း ျဖစ္ျပီး to the Power 10 မွာမူ 1.414 ကို ဆက္တိုက္ ၁၀ၾကိမ္ ေျမွာက္ထားျခင္း ျဖစ္သည္။ )
အထက္ပါ တြက္ခ်က္ နည္းတြင္ အေျဖ၏ ဒႆမ ကိန္းတြင္ 0.5 အထိကို ကိန္းတစ္လံုး တိုး၍ မယူ ဘဲ 0.5 က်ာ္မွ သာ Nearest တြင္ ကန္း တစ္လံုး တိုးယူ သည္ကို ေတြ႕ နိုင္သည္။ ဥပမာ 22.59 ကို Nearest ကိန္း အျဖစ္ 22 သာ ယူကာ 3.997 ၏ Nearest ကိန္း ကိုမူ 4 သို႕ တိုး ယူ ထားပါသည္။ အခ်ဳပ္ အားျဖင့္ ထပ္မံ ေရးသားရပါက ဓါတ္ပံုသည္ အနုပညာ ဖန္တည္း မွဳ သာ ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ နည္း ဥပေဒသ မ်ားစြာ ရွိေသာ္လည္း အားလံုး ကိုမူေသ ယူ၍ မရ သည္ကို သတိျပဳရန္ လိုပါသည္။ အေျခအေန အခ်ိ္န္အခါ မိမိ၏ ခံစားမွဳ စသည္ ့ အခ်က္မ်ားသည္ ထည့္သြင္းတြက္ခ်က္ရာတြင္ အေရးၾကီးသည့္ အခ်က္ မ်ား ျဖစ္ေၾကာင္း ေဖၚ ျပလိုပါသည္။
Credits: ဆရာဦးစိုးလႈိင္ (Country Road)