လူပံုမ်ားကို လုူအုပ္ၾကားထဲ ရိုက္ကူးျခင္း - Portraits of People
စကားဦး
ကၽြန္ေတာ္၏ ယခင္မွတ္စုမ်ားတြင္ Portrait ရိုက္ကူး ျခင္းမ်ား အေၾကာင္း ေရးခဲ့ပါသည္။ အဆုိပါ မွတ္စုမ်ား မွာ Portrait ရိုက္ကူး ျခင္းဆုိင္ရာ ေဆာင္းပါးမ်ားကို စုကာ ဟိုနည္းနည္းသည္ နည္းနည္းစု၍ ဘာသာျပန္ ခဲ့ ျခင္း ျဖစ္ပါသည္။
ယခု အၾကိမ္တြင္မူ ကၽြန္ေတာ္ စု ေဆာင္းထားသည့္ Photo and Video မဂၢဇင္းတြင္ Portrait ရိုက္နည္း အတြက္ လက္ေတြ႕အသံုး၀င္နိုင္မည့္ Photo Clinic ၏ အကဲျဖတ္ ဓါတ္ပံုပညာရွင္ John Cosgrove ေရး သား ထားသည့္ Portraits of People ေဆာင္းပါးကို ဘာသာ ျပန္ ေဖၚျပျခင္း ျဖစ္ပါသည္။
Portrait Photography ဆိုသည္မွာ ယခင္ မွတ္စုမ်ားတြင္ ေဖၚ ျပျပီး သကဲ့သို႕ လူပံုတင္မဟုတ္မူဘဲ Subject တစ္ခုခုကို အထူးျပဳ ရိုက္ကူးျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ အေဆာက္ အဦ၊ သစ္ပင္ ၊ တိရိစၦာန္ စသည္တို႕ အားလံုးကို အေလးေပး ေဖၚျပ ရိုက္ကူးျခင္း မ်ားသည္လည္း Portrait ပင္ ျဖစ္္ပါသည္။
ယခု ေဖၚျပမည့္ John Cosgrove ေရးသားထားသည့္ Portraits of People ေဆာင္းပါးမွာမူ Street Photography သေဘာမ်ိဳး လူမ်ားအၾကား လူပံု ( Portrait) မ်ား ရိုက္ကူးရာတြင္မ်ားစြာ သိသင့္သိထိုက္ သည့္အခ်က္မ်ား၊ လိုက္နာသင့္သည့္ အခ်က္မ်ား ေဖၚျပထားသည္ကို ေတြ႔ ရပါသည္။ ဘာသာျပန္ရာ ၌ ျမန္မာဘာသာျဖင့္ ဖတ္ရာတြင္ စာေခ်ာ ေစရန္အတြက္ ျဖည့္၍ ေသာ္လည္း ေကာင္း၊ ေျဖ ၍ေသာ္လ ည္း ေကာင္း ဘာသာ ျပန္ ထားပါသည္။
နမူ နာပံုမ်ားမွာမူ အဆိုပါ ေဆာင္းပါးတြင္ ပါရွိသည့္ Lawrence Ripsher ႏွင့္ Aliec Ee တို႕၏ ပံု မ်ား ကို ျပန္လည္ ကူးယူ ေဖၚျပထား ျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ ပံုမ်ားမွာ စာအုပ္မွတစ္ဆင့္ ကူးယူ ေဖၚ ျပသည့္ ပံု မ်ား ျဖစ္သည့္အတြက္ မူယင္းပံုမ်ား၏ အရည္ အေသြးမဟုတ္ ေၾကာင္း ေဖၚ ျပအပ္ပါသည္။ ေအာက္ တြင္ ေဖၚျပ မည့္ အေၾကာင္အရာတြင္ သံုးႏွဳံံးထားသည့္ “ ကၽြန္ေတာ္ “ ဆိုသည္မွာ မူရင္း ေဆာင္းပါးရွင္ John Cosgrove ကို ကိုယ္စား ျပဳပါသည္။
Portrait of the People.
ျပင္သစ္ အမ်ိဳး သမီးဓါတ္ပံု ပညာရွင္ တစ္ဦးက “ ကၽြန္မ က လူေတြ ရဲ႕ Portrait ရိုက္ရတာကို အလြန္ သေဘာက် ပါတယ္။ အေၾကာင္းကေတာ့ ကၽြန္ မကို လူေတြနဲ႕ ထိေတြ႕ ခြင့္ေပးျပီး ေျပာဆို ေဆြးေႏြး ခြင့္ ရေစတဲ့ အတြက္ သူတို႕ရဲ႕ သဘာ၀ နဲ႕ ယဥ္ေက်း မွဳ ကို သိခြင့္ ရလုိ႕ ပါဘဲ “ ဟုကၽြန္ေတာ့ အား ဟု ေျပာခဲ့ ဘူးပါသည္။
အဆိုပါ အမ်ိဳး သမီး ဆိုလိုသည္မွာ လူမ်ား ၏ ရုပ္ပံု လႊာ ( Portrait) ကို ရိုက္ ကူးရာ၌ လည္ပင္း တြင္ 70-200mm, f-2.8 Lens ၾကီးဆဲြကာ လမ္းတကာ ေလွ်ာက္ ၊ ေတြ႕ တဲ့ လူ ကို ျဖစ္သလို ထိုးရိုက္ ေသာ နည္း မဟုတ္သည္ ကို ဆို လို ျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ Portrait ရိုက္ကူး ျခင္း ျခင္း သည္ လူ မ်ားနွင့္ ထိေတြ႕ ဆက္ဆံ ေျပာ ဆိုကာ ၄င္းတို႕ ၏ တဒဂၤ အတြင္း ေပၚ ထြက္ လာသည့္ ၄င္းတို႕၏ ခံစား မွဳ သရုပ္ Expression ကို ဖမ္း ယူ ရသည့္ ရိုက္ ကူး နည္း ျဖစ္သျဖင့္ ဓါတ္ပံု ရိုက္ကူး နည္း ၌ အေတာ္ ခက္ခဲသည့္ နည္းတြင္လည္းပါ၀င္ပါသည္။
ယခု ရိုက္နည္းသည္ Street Photography ႏွင့္ နွီးႏြယ္ေနေသာ္လည္း ကြာျခားမွဳ မ်ားရွိပါသည္။ Street Photography မွာမူ လမ္းေပၚ၌ ေတြ႕သည္မ်ားကို Subject မသိေအာင္ ရိုက္သည္က မ်ားသည့္ ရိုက္နည္း ျဖစ္ပါသည္။ ယခု နည္းက Target Subject ကို ေရြးခ်ယ္ကာ မိတ္ဖဲြ႕ စည္းရံုး၍ တတ္စြမ္း နိုင္သမွ် မိမိ လိုအပ္သည့္ ေျခအေန တစ္ရပ္ကို ဖန္တည္း၍ ရိုက္ကူးသည့္ နည္း ျဖစ္ပါသည္။
ဤ ရိုက္ကူးနည္းသည္ လူမ်ား ႏွင့္ ထိေတြ႕ ဆက္ဆံကာ ယင္းတို႕၏ ဘ၀ ႏွင့္ သဘာ၀ကို ျဖစ္သည့္ နည္း ႏွင့္ ရေအာင္ ရိုက္ကူးရ ေသာ နည္း ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ရွက္တတ္သည့္ သဘာ၀ အေျခခံ ရွိသူမ်ား ႏွင့္ လိုက္ေလွ်ာ မွဳ မရွိသည့္ နည္းလည္း ျဖစ္ပါသည္။
အထက္ပါပံုကို တံခါး ေဘာင္ျဖင့္ ေဘာင္ခတ္ (frame) ထားပါသည္။ ပံုတြင္ Subject ၏ ခံစားမွဳ အသြင္ အျပင္( Expression) ကို သူ၏ မ်က္နွာတြင္ သိသာစြာ ျမင္နိုင္ပါသည္။
ရွက္တတ္ ေၾကာက္တတ္ သူတစ္ဦး အေနႏွင့္မူ အဆိုပါလူမ်ား ႏွင့္ ေရာေနွာ ထိေတြ႕ကာ ၄င္းတို႕၏ ရင္းႏွီးမွဳ ကို တခဏအတြင္း ရယူ၍ ရိုက္ကူး ေရးအတြက္ ၄င္းတို႕ ကိုယ္ ႏွိဳက္ ကိုယ္က တြန္႕ ဆုတ္ ေန တတ္သည္။ ထို႕ ေၾကာင့္ ေရွး ရိုး ပံု စံ ျဖစ္သည့္ လူစည္ကား သည့္ ေစ်းကဲ့ သို႕ ေနရာ မ်ိဳး တြင္ Subject မသိ ေအာင္သူ တို႕ ၏ Tele-Zoom Lens ျဖင့္ ဆုိုင္အရိပ္ကို ခိုကာ Subject မသိေအာင္ ရိုက္သည့္ ( Sneaking ) နည္း ထဲ တြင္ပင္ တစ္၀ဲ လယ္လယ္ ျဖစ္ေန တတ္ပါသည္။
ကၽြန္ေတာ္ အၾကံေပးလိုသည္က အျပင္ထြက္ပါ ၊ မိမိ ရိုက္ကူးလိုသူကို စကားစျမီ ေျပာပါ၊ မိတ္ဖဲြ႕ပါ၊ ဓါတ္ပံု ရိုက္နိုင္သည့္ အေနအထားတစ္ရပ္ ရသည့္အထိ ခ်ဥ္းကပ္ပါ။ အဆိုပါ အေျခအေနက အလြန္ေကာင္းမြန္ သည့္ Expression မ်ား ျဖင့္ ျပည့္ တင္းေနေသာ Portrait မ်ား ရနိုင္ ပါလိမ့္မည္။
အထက္ပါပံုကို တံခါး ေဘာင္ျဖင့္ ေဘာင္ခတ္ (frame) ထားပါသည္။ အဆိုပါပံုတြင္လည္း အလားတူ ပင္ Subject ၏ ခံစားမွဳ အသြင္ အျပင္ ( Expression) ကို သူ၏မ်က္နွာတြင္ သိသာစြာ ျမင္နိုင္ပါသည္။
စိတ္၀င္စားဘြယ္ရာေကာင္း သည့္ Portrait တစ္ခု ဖန္တည္း နိုင္ေရးအတြက္ အလြန္အေရးၾကီးသည့္ အခ်က္ ႏွစ္ရပ္ ရွိပါသည္။ ယင္းတို႕မွာ-
၁- Light ( အလင္း)၊ ႏွင့္
၂- Expression (ခံစား မွဳ မ်က္ ႏွာ အသြင္အျပင္) တို႕ ျဖစ္ၾကပါသည္။
Light
မိမိ၏ Subject ေပၚသုိ႕ က်ေရာက္သည့္ Light သည္ ပံုအား မည္ကဲ့သို႕ Effect ေပး နိုင္သည္ကို သိရွွိမွဳ သည္ Portrait ရိုက္ကူးရာတြင္ ထူးျခားသည့္၊ တစ္နည္းအား ျဖင့္ ၾကည့္သူ၏ စိတ္အတြင္း စမ့္၀င္သြား နိုင္ေစမည့္ ပံုမ်ိဳး ရနိုင္ ေစပါသည္။ မိမိပံုအတြက္ အေထာက္အပံ့ ျဖစ္ေစမည့္ Lighting မ်ိုဳးကို ရွာရပါ မည္၊ ေစာင့္ရပါမည္။ တတ္နိုင္လွ်င္ ဖန္တည္းရပါမည္။
အထက္ပါပံုမွာ Portrait ရိုက္ရာတြင္ အမ်ားသံုးၾကသည့္ Soft Light ပံု ျဖစ္ပါသည္။
National Geographic မဂၢဇင္း အတြက္ Portrait ရိုက္ကူးေပးေနသည့္ Steve McCurry က ၄င္း Portrait ရိုက္နည္း၏ အဓိကအခ်က္ မွာ “ Controlling the Light and the Subject’s Expression “ တို႕ သာ ျဖစ္သည္ဟု ကၽြန္ေတာ့အား တစ္ခ်ိန္က ေျပာခဲ့ဘူးပါသည္။
Subject ၏ လွဳပ္ရွားမွဳ ႏွင့္ Expression ေပါင္းစပ္ထားသည့္ ပံု။
Steve McCurry ၏ နည္းမွာ ပထမ ၄င္းရုိက္မည့္ Subject ကို ေရြးခ်ယ္လိုက္ပါသည္။ ယင္းေနာက္ မိတ္ ဖဲြ႕ပါသည္။ ဆက္ဆံ ေရး ရရွိခ်ိန္တြင္ သူ႕ အား အလင္းေရာင္ ကြာဟခ်က္မ်ားသည့္ Harsh Light ေအာက္ မွ အနီးရွိ အမိုးအကာ တစ္ခုခု ေအာက္ သို႕မဟုတ္ အလင္းေရာင္ ေျပသည္ လမ္း ေမွ်ာင္ ကဲ့သို႕ ေနရာ မ်ိဳးသို႕ ေရႊ႕ကာ ေနရာ ယူ ေစလိုက္ပါသည္။ ဤ သို႕ ျဖင့္ Steve McCurry သည္ Light and Colour ကို သူ႕ လိုသည့္ က္သို႕ ဆဲြယူလိုက္ပါသည္။ လမ္း ေမွ်ာင္ကဲ့သို႕ ေနရာရွိ ပကတိ အလင္းေရာင္ ( Ambient ) သည္ အလြန္ညက္ ကာ (Diffuse) ေပ်ာ့ ေျပာင္းသည့္ အတြက္ အလင္းေရာင္ ေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚ လာေသာ ပံု ကို အားေလွ်ာ့ေစသည့္ အေနွာက္အယွက္ ( Light Distraction) မွ ကင္းေစပါသည္။ ၄င္းအျပင္ ေနာက္ ခံသည္ Subject ႏွင့္ ေ၀းသြားသည့္အတြက္ Background Distraction လည္း ေလွ်ာ့သြားျပီး Shallow Depth of Field လည္း ရေစနိူင္ ပါသည္။ ေနာက္ပိုင္းတြင္မူ ပံုကို ထံုထိုင္းမွဳ မရွိေစဘဲ ၾကည့္သူ၏ စိတ္ကို ဆဲြ ေဆာင္နိုင္မည့္ အေရာင္ ( Colour) ကို ဖန္တည္းပါသည္ ဟု Steve McCurry က ကၽြန္ေတာ့ အား ဟု ေျပာခဲ့ဘူးပါသည္။
ျပဴတင္းေပါက္မွ ၀င္လာသည့္ Diffused Light ႏွင့္ မိုးအံု႕ ေနသည့္ အခ်ိန္ ေကာင္းကင္ ယံ မွ က် လာသည့္ အလင္းေရာင္မ်ားသည္ Non Directional ဟု ေခၚသည့္ ေျပျပစ္ ညက္ေညာ ေသာ အလင္း မ်ားျဖစ္ၾက၍ လူ ပံု ရိုက္ကူးရာတြင္ သဘာ၀ Soft Light ကို ေပးေသာ Light Source မ်ား ျဖစ္ၾက သည့္အတြက္ အလြန္ ေကာင္း မြန္သည့္ Portrait မ်ား ရနိုင္ပါသည္။
နံနက္ ၉ နာရီေနာက္ ပိုင္း ရွိ သဘာ၀ အလင္းေရာင္ သည္ Harsh Light ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ Portrait ရိုက္ကူးရ ခက္ သည့္ အလင္းေရာင္ ျဖစ္ပါသည္။ သို႕ ရာတြင္ အေပ်ာ္ သေဘာ Fun Photo အျဖစ္မ်ိဳး ေတာ့ ရိုက္ကူး နုိင္ပါသည္။ Golden Hour ဟုေခၚသည္ ညေန ေနက် ခ်ိန္သည္ ရွဳ ခင္း ရိုက္ျခင္း သာ မက Portrait ရိုက္ ၍လည္း ေကာင္း သည့္ အခ်ိန္ ျဖစ္ပါသည္။ Harsh Light သည္ Portrait ၏ Deep Shadow ႏွင့္ Special Highlight မ်ား လို သည့္ အခ်ိန္ တြင္သာ ေကာင္းပါ သည္။
သို႕ ရာတြင္ မြန္းလဲြ ေက်ာ္ ပိုင္း ႏွင့္ ညေနခင္း ပိုင္း ( Late Afternoon and Evening ) အခ်ိန္မ်ား ၏ Harsh Light မ်ား မွာ မူ အလြန္လွပသည့္ Side Lighting ႏွင့္ Depth ကို ေပးပါသည္။ မ်က္ ႏွာေပၚ တြင္ အရိပ္ တစ္ေစာင္းက်ေနသည့္ အေန အထားမ်ိဳး တြင္ Subject face အား သြယ္ လွ်ေသာ အေနအထားမ်ိဳး ကို ရေစပါသည္။ Side Lighting သည္ Studio မ်ားတြင္ လည္း သံုးေလ့ သံုးထ ရွိေသာ အလင္းေရာင္ မ်ိဳး ျဖစ္ပါသည္။
မိမိ ၏ Subject ၏ ပံုသည္ ေနာက္ခံ ( Background) မွ ၾကြ လာေစမည့္ နည္းမွာမူ Back Lighting ပင္ ျဖစ္ပါသည္။ Back Lighting ရိုက္ရာတြင္ ဓါတ္ပံု၏ ဥပေဒသ တစ္ခုျဖစ္ ေသာ အလင္းကို ရိုက္သူ ၏ ေၾကာဘက္မွာ ရွိပါေစ ဆိုသည့္အခ်က္ကို ေျပာင္း ျပန္လွန္ကာ အလင္းကို Subject ၏ ေနာက္တြင္ ထားကာ ရိုက္ရပါမည္။ Subject ကို ေနေရာင္ ေၾကာ ေပးကာ Subject ေပၚသို႕ ေရာင္ျပန္ျပား (Reflector) ျဖင့္ လည္းေကာင္း Flash ျဖင့္ လိုအပ္ အေလာက္ အလင္းျဖည့္ (Fill ) ေပးျခင္းျဖင့္ လည္းေကာင္း ပံုကို ေနာက္ခံမွ ၾကြ တက္လာေအာင္ ေဆာင္ရြက္ နိုင္ပါသည္။ ထိုသို႕ ျဖင့္ Subject သည္ Harsh အလင္းေရာင္ေအာက္တြင္ စူးစူးရဲရဲ ပံု ျဖစ္ျခင္းမွ ကာကြယ္ နိုင္သည့္ နည္း ျဖစ္ပါသည္။
Expression
Portrait ရုိက္ သည့္ ေနရာတြင္ Golden Rule တစ္ခုမွာ “ Subject ကို စကားေျပာပါ “ ဆိုသည့္အခ်က္ ပင္ ျဖစ္ပါသည္။ ဆိုလိုသည္မွာ Subject ၏ Expression တစ္ခုကို ရ ေအာင္ ယူပါ ဆိုသည့္ အခ်က္ ပင္ ျဖစ္ပါသည္။ အဆိုပါ Expression သည္ ယင္းဓါတ္ပံု၏ “ Make or Break “ ပင္ ျဖစ္ေပလိမ့္မည္။
ဤ ေနရာ တြင္ Subject ကို နားလည္ ေလးစားမွဳ ရွိရန္ လိုပါသည္။ Subject သည္ မိမိ လို သည္ အေျခ အေနအတိုင္း အတတ္နိုင္ဆံုး လုိက္ေလွ်ာ ေဆာင္ရြက္ ေပးသည္ ကို မိမိ က သိရန္ လိုသည္။ Subject တိုင္း သည္ ကင္မရာ ယဥ္ပါး သူမ်ားမဟုတ္။ မိမိ လိုသည့္ အတိုင္း ကြက္ တိ္ ရ ျခင္မွ ရေပ လိမ့္ မည္။ ဤ သည္ကို သေဘာ ေပါက္ နားလည္ ထားရန္ လိုပါသည္။
ဤ ေနရာတြင္ သတ္ထားရန္ အခ်က္တစ္ခ်က္မွာ Subject ကို အားေပး စကားသာ ေျပာပါ။ မည္သည့္ အ ခ်ိန္ တြင္မွ -
“ ေနာက္တစ္ခါ ေလာက္ ျပန္လုပ္ ေပးပါဦး “ ဆိုသည့္ စကား မေျပာမိရန္ပင္ ျဖစ္သည္။ ဤ သို႕ေျပာ လိုက္ ျခင္း ျဖင့္ Subject သည္ သူ႕ကိုယ္သူ ယံုၾကည္ မွဳ မရွိေတာ့ဘဲ ဘာလုပ္ရမွန္းမသိ ျဖစ္ကာ ခြင္ ပ်က္သြားတတ္သည္။ ရုိက္ရာတြင္ Angle အမ်ိဳး မ်ိဳး မွ ပံုမ်ားစြာ ရိုက္ရန္ လိုပါသည္။
နုိင္ငံျခား တုိင္းျပည္မ်ား၌ Portrait ရိုက္ရာတြင္ အခ်ိဳ႕ ေသာ ဓါတ္ပံုသမားမ်ားက အေျခအေနကို ေကာင္း မြန္စြာကိုင္တြယ္တတ္ျပီး အခ်ိဳ႕ မွာ မူ ၄င္း တို႕ ရိုက္သည္ကို Subject မသိေစလိုသည့္အတြက္ Tele-Zoom Lens မ်ိဳး ျဖင့္ ကသုတ္ကရက္ ရိုက္ကာ ေရွာင္ထြက္သြားတတ္ ၾကပါသည္။
Subject ၏ Expression ကို ထူးျခားစြာျပထား ေသာ ပံု။
လမ္းေပၚ တြင္ Portrait ရိုက္ရာ ၌ ခေလး ငယ္မ်ားကို ရိုက္ရသည္မွာ အလြယ္ဆံုးျဖစ္သည္။ သို႕ေသာ္ ခေလးငယ္မ်ားကို ရိုက္ရာတြင္ ပံုေပါင္း မ်ားစြာ ရိုက္ေစ ကာမူ ပံုအမ်ားစု မွာ သဘာ၀ ျခင္း တူေနတတ္ သည္ကို ေတြ႕ ရသည္။ ခေလးငယ္မ်ားကို ရိုက္သကဲ့ သို႕ သက္ၾကီး ရြယ္ အိုမ်ား၏ ဘ၀ ေန၀င္ခ်ိန္ ကိုလည္း ရိုက္ နုိင္ပါသည္။ သို႕ ေသာ္ ယင္းတို႕ကိုမူ မိတ္ဖဲြ႕ ျပီး စကား စျမီ ေျပာကာ ခ်ဥ္းကပ္ခြင့္ေတာင္း ရန္ လိုပါသည္။
ဤ ကဲ့သို႕ မိတ္ဆက္ရာတြင္-
၁။ ပထမ မိမိ မည္သူမည္၀ါ ျဖစ္သည္ကို ေျပာျပ မိတ္ဆက္ပါ၊
၂။ ယင္းေနာက္ အနီးပတ္၀န္းက်င္တြင္ ရွိသည့္ အေနအထားတစ္ရပ္ကို အေၾကာင္း ျပဳကာ ရိုးမယ္ ဖဲြ႕ ၍ စကား စပါ၊
၃။ Subject က ကိုယ့္ စကား လမ္း ၾကာင္း ထဲ လိုက္လာပါက သူ႕ စကားေနာက္ သို႕ လိုက္ေျပာပါ။ သူေျပာ သည္ကို နားေထာင္ပါ။ မိမိ အေျပာကို ေလွ်ာ့ပါ။
၄။ ယင္းေနာက္ ကင္မရာယဥ္ပါး ေစရန္အတြက္ အေလးအနက္ မဟုတ္သည့္ ပံုတစ္ပံုစ ႏွစ္ပံု စရိုက္ပါ၊
၅။ ဤကဲ့ သို႕ ေလးစားသမွဳ ျဖင့္ Street Photography ရိုက္ကာ ၊ ဓါတ္ပံု ဆက္ ရိုက္ေရးအတြက္ Subject ကို အားေပး စကားေျပာပါ၊
၆။ Subject ထံ မွ လိုလား လက္ခံ မွဳ ျပလာသည့္ အခ်ိန္တြင္ Portrait ကို ရိုက္ပါ။
အထက္ပံုမွာ လည္း Subject ၏ expression ကို မ်က္လံုး ႏွင့္ အမူအယာတို႕ တြင္ျမင္နုိင္ပါသည္။
အခ်ိန္ မည္မွ် ၾကာေအာင္ ခ်ဥ္းကပ္ ရမည္ ဆိုသည္မွာ မူ အေျခအေန ၊နွင့္ပုဂၢိဳလ္ တစ္ဦး ျခင္း ေပၚ တည္ပါ သည္။ သူမ်ားမ်ား ေျပာပါေစ။ သူေျပာသည္ကို စိတ္၀င္စား စြာ နားေထာင္ပါ။ အဓိက လုပ္ ေဆာင္ရမည္ မွာ Subject က္ို အားေပး ရန္ ျဖစ္ပါသည္။ ဥပမာအား ျဖင့္ ဓါတ္ပံုရိုက္လွ်င္ မည္မွ် လွပသည့္ပံု ထြက္ နိုင္္ေၾကာင္း ၊ မည့္မွ် Expression ေကာင္း ေၾကာင္း စသည္ တို႕ ျဖစ္ပါသည္။
ရိုက္ျပီးသည့္ ပံုမ်ားကို Subject အား ျပန္၍ ျပသ ျခင္းသည္ မူတစ္ခု ျဖစ္ေစကာမူ ၄င္းတို႕စကား စမည္ ေျပာ၍ ျပီးေအာင္ ေစာင့္ျပီး မွသာ ပံုကို LCD တြင္ျပပါ။ မေကာင္းသည့္ ပံုမ်ား မျပလွ်င္ ေကာင္းပါ သည္။ ပံုမ်ား ႏွင့္ပတ္သက္၍ Subject ေျပာသည့္ အၾကံ ဥာဏ္ကို လက္ခံျခင္း ျဖင့္ ၄င္းတို႕ အား ေလး စားမွဳ ကိုျပပါ။ ဤ သို႕ ျဖင့္ Subject ကလည္း မိမိကို ဓါတ္ပံုဆရာအျဖစ္ အျပန္ အလွန္ ေလးစားလာပါ လိမ့္ မည္။
Professional Photographer မ်ား၏ portrait နမူနာ ပံုမ်ား။
အထက္ပါ ပံုအား ဓါတ္ပံုပညာရွင္ Alec က Subject ျဖစ္သူ Diana ကို စင္ကာပူ Fullerton Hotel, Sanobar တြင္ ရိုက္ထားျခင္း ျဖစ္သည္။ Exposure Speed 1/125, f-1.4, ISO-100 , Light Box ကို Model ၏ ညာဘက္တြင္ ထားကာ Silver Reflector ကို Subject ၏ ေပါင္ ေပၚတြင္ တင္ကာ ရိုက္ ထားျခင္း ျဖစ္သည္။ Diana အား ေဖါက္ျမင္နုိင္သည့္ ပန္းေရာင္ ဇာပု၀ါကို ကိုင္ခိုင္း ထားသည္။ Diana၏ မ်က္လံုး အစံုသည္ အျပစ္ကင္းမဲ့ ရိုးသားစြာ ေသာ အၾကည့္ ေပၚလာသည့္ အခ်ိန္တြင္ သူ၏ မ်က္လံုးကို Focusing ကို ဖမ္းကာရိုက္္ထားသည္။
အထက္ပါ ပံု အား ဓါတ္ပံု ပညာ ရွင္ Alec ကပင္ Shriro House Studio တြင္ ရိုက္ ထား ျခင္း ျဖစ္သည္။ Hasselblad H2D , 39 Megapixel ျဖင့္ Exposure Speed 1/500, f-11, ISO-50 ျဖင့္ ရိုက္ထားျခင္း ျဖစ္ သည္။ Profoto Soft Box ႏွစ္ခု အား တစ္ခု ကို Center/Left တြင္ လည္းးေကာင္း က်န္တစ္ခု ကို Model ၏ ဘယ္ ဘက္ အေနာက္ တြင္ Lighting Ratio 1 to 3 ျဖင့္ လည္းေကာင္း ထားကာ ရိုက္ျခင္း ျဖစ္သည္။
အထက္ပါ ပံု ကို ဓါတ္ပံု ပညာ ရွင္ Lawrence က ဖိလစ္ပိုင္ Model Kharu အား အိမ္ အို တစ္ခု အတြင္း ရိုက္ထားျခင္း ျဖစ္သည္။ အျမင္ တမူ ထူးျခားေစရန္အတြက္ Model အား ျမင္ရိုး ျမင္ စဥ္ မဟုတ္သည့္ ပံု စံ မ်ိဳး Pose လုပ္ေစသည္။ Model သည္ ျပဴ တင္း ေပါက္ ေဘာင္ေပၚ တြင္ လွဲ ေနျခင္း ျဖစ္သည္။ ျပဴ တင္းေပါက္ မွ ၀င္လာသည့္ အလင္းေရာင္ သည္ မွ်တ လွပ သည့္ အလင္း ကိုေပးသည္။ ကနဦး ရိုက္ခ်က္မ်ားသည္ သမားရိုးက် ေဘးတိုက္ Side View မ်ားသာ ျဖစ္သည္။ ေနာက္ ပိုင္း တြင္ Model ၏ မ်က္ႏွာကို ျပဴ တင္းေပါက္ ေဘာင္ႏွင့္ မထင္မရွား ကြယ္ေနသည့္ ဘက္သို႕ ေရြ႕ ကာ ျပဴတင္း ေဘာင္ ကို Frame အျဖစ္ ထား လိုက္သည္။ Model က ဓါတ္ပံု ရိုက္ သူကို ၾကည့္ လိုက္သည့္ အခ်ိန္တြင္ အဆိုပါ အၾကည့္ မ်က္လံုး ကို အမိ ဖမ္း ကာ ရိုက္ျခင္း ျဖစ္သည္။ ပံု မွန္ အေနအထား ႏွင့္ မ်ားစြာ ကြာ ျခားသည့္ Portrait ပံုစံ ျဖစ္သည္။
အထက္ပါ ပံု အား ဓါတ္ပံု ပညာ ရွင္ Lawrence ကပင္ ရိုက္ ထားျခင္း ျဖစ္သည္။ ရိုက္စဥ္က Colour ႏွင့္ ျဖစ္ေသာ္လည္း Post Production လုပ္ရာတြင္ Balck and White ႏွင့္ ပို၍ လိုက္ဘက္သည့္ အတြက္ Balck and White သို႕ေျပာင္း လိုက္ ျခင္း ျဖစ္သည္။ Model ကို သဘာ၀ အလင္းေရာင္ ေအာက္တြင္ ပင္ လွဲေနေစကာ ကင္မရာ၏ ေနာက္္သို႕ ၾကည့္ေနေစသည္။ အလင္းေရာင္ သည္ Model ၏ ညာ- အထက္ပိုင္း မွ ၀င္ လာသည္။ Model ၏ ပါးစပ္ အား လက္ျဖင့္ ကြယ္ေနေစျခင္း မွာ Emotion ကို ပို၍ အသက္၀င္လာမွဳ ( Accentuate ) ျဖစ္လာေစရန္ အတြက္ ျဖစ္သည္။ Medel ၏ Expression စိတ္အားငယ္ေနသည့္ အေနအထားတြင္ ၄င္း၏ မ်က္လံုး ကို အရ ဖမ္းကာ ရိုက္ထားျခင္း ျဖစ္ သည္။
Credit: ဆရာဦးစိုးလႈိင္ (Country Road)
-------------------------------------------------
ကိုမ်ဳိး (lwanmapyay.blogspot.com)
ကၽြန္ေတာ္၏ ယခင္မွတ္စုမ်ားတြင္ Portrait ရိုက္ကူး ျခင္းမ်ား အေၾကာင္း ေရးခဲ့ပါသည္။ အဆုိပါ မွတ္စုမ်ား မွာ Portrait ရိုက္ကူး ျခင္းဆုိင္ရာ ေဆာင္းပါးမ်ားကို စုကာ ဟိုနည္းနည္းသည္ နည္းနည္းစု၍ ဘာသာျပန္ ခဲ့ ျခင္း ျဖစ္ပါသည္။
ယခု အၾကိမ္တြင္မူ ကၽြန္ေတာ္ စု ေဆာင္းထားသည့္ Photo and Video မဂၢဇင္းတြင္ Portrait ရိုက္နည္း အတြက္ လက္ေတြ႕အသံုး၀င္နိုင္မည့္ Photo Clinic ၏ အကဲျဖတ္ ဓါတ္ပံုပညာရွင္ John Cosgrove ေရး သား ထားသည့္ Portraits of People ေဆာင္းပါးကို ဘာသာ ျပန္ ေဖၚျပျခင္း ျဖစ္ပါသည္။
Portrait Photography ဆိုသည္မွာ ယခင္ မွတ္စုမ်ားတြင္ ေဖၚ ျပျပီး သကဲ့သို႕ လူပံုတင္မဟုတ္မူဘဲ Subject တစ္ခုခုကို အထူးျပဳ ရိုက္ကူးျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ အေဆာက္ အဦ၊ သစ္ပင္ ၊ တိရိစၦာန္ စသည္တို႕ အားလံုးကို အေလးေပး ေဖၚျပ ရိုက္ကူးျခင္း မ်ားသည္လည္း Portrait ပင္ ျဖစ္္ပါသည္။
ယခု ေဖၚျပမည့္ John Cosgrove ေရးသားထားသည့္ Portraits of People ေဆာင္းပါးမွာမူ Street Photography သေဘာမ်ိဳး လူမ်ားအၾကား လူပံု ( Portrait) မ်ား ရိုက္ကူးရာတြင္မ်ားစြာ သိသင့္သိထိုက္ သည့္အခ်က္မ်ား၊ လိုက္နာသင့္သည့္ အခ်က္မ်ား ေဖၚျပထားသည္ကို ေတြ႔ ရပါသည္။ ဘာသာျပန္ရာ ၌ ျမန္မာဘာသာျဖင့္ ဖတ္ရာတြင္ စာေခ်ာ ေစရန္အတြက္ ျဖည့္၍ ေသာ္လည္း ေကာင္း၊ ေျဖ ၍ေသာ္လ ည္း ေကာင္း ဘာသာ ျပန္ ထားပါသည္။
နမူ နာပံုမ်ားမွာမူ အဆိုပါ ေဆာင္းပါးတြင္ ပါရွိသည့္ Lawrence Ripsher ႏွင့္ Aliec Ee တို႕၏ ပံု မ်ား ကို ျပန္လည္ ကူးယူ ေဖၚျပထား ျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ ပံုမ်ားမွာ စာအုပ္မွတစ္ဆင့္ ကူးယူ ေဖၚ ျပသည့္ ပံု မ်ား ျဖစ္သည့္အတြက္ မူယင္းပံုမ်ား၏ အရည္ အေသြးမဟုတ္ ေၾကာင္း ေဖၚ ျပအပ္ပါသည္။ ေအာက္ တြင္ ေဖၚျပ မည့္ အေၾကာင္အရာတြင္ သံုးႏွဳံံးထားသည့္ “ ကၽြန္ေတာ္ “ ဆိုသည္မွာ မူရင္း ေဆာင္းပါးရွင္ John Cosgrove ကို ကိုယ္စား ျပဳပါသည္။
Portrait of the People.
ျပင္သစ္ အမ်ိဳး သမီးဓါတ္ပံု ပညာရွင္ တစ္ဦးက “ ကၽြန္မ က လူေတြ ရဲ႕ Portrait ရိုက္ရတာကို အလြန္ သေဘာက် ပါတယ္။ အေၾကာင္းကေတာ့ ကၽြန္ မကို လူေတြနဲ႕ ထိေတြ႕ ခြင့္ေပးျပီး ေျပာဆို ေဆြးေႏြး ခြင့္ ရေစတဲ့ အတြက္ သူတို႕ရဲ႕ သဘာ၀ နဲ႕ ယဥ္ေက်း မွဳ ကို သိခြင့္ ရလုိ႕ ပါဘဲ “ ဟုကၽြန္ေတာ့ အား ဟု ေျပာခဲ့ ဘူးပါသည္။
အဆိုပါ အမ်ိဳး သမီး ဆိုလိုသည္မွာ လူမ်ား ၏ ရုပ္ပံု လႊာ ( Portrait) ကို ရိုက္ ကူးရာ၌ လည္ပင္း တြင္ 70-200mm, f-2.8 Lens ၾကီးဆဲြကာ လမ္းတကာ ေလွ်ာက္ ၊ ေတြ႕ တဲ့ လူ ကို ျဖစ္သလို ထိုးရိုက္ ေသာ နည္း မဟုတ္သည္ ကို ဆို လို ျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ Portrait ရိုက္ကူး ျခင္း ျခင္း သည္ လူ မ်ားနွင့္ ထိေတြ႕ ဆက္ဆံ ေျပာ ဆိုကာ ၄င္းတို႕ ၏ တဒဂၤ အတြင္း ေပၚ ထြက္ လာသည့္ ၄င္းတို႕၏ ခံစား မွဳ သရုပ္ Expression ကို ဖမ္း ယူ ရသည့္ ရိုက္ ကူး နည္း ျဖစ္သျဖင့္ ဓါတ္ပံု ရိုက္ကူး နည္း ၌ အေတာ္ ခက္ခဲသည့္ နည္းတြင္လည္းပါ၀င္ပါသည္။
ယခု ရိုက္နည္းသည္ Street Photography ႏွင့္ နွီးႏြယ္ေနေသာ္လည္း ကြာျခားမွဳ မ်ားရွိပါသည္။ Street Photography မွာမူ လမ္းေပၚ၌ ေတြ႕သည္မ်ားကို Subject မသိေအာင္ ရိုက္သည္က မ်ားသည့္ ရိုက္နည္း ျဖစ္ပါသည္။ ယခု နည္းက Target Subject ကို ေရြးခ်ယ္ကာ မိတ္ဖဲြ႕ စည္းရံုး၍ တတ္စြမ္း နိုင္သမွ် မိမိ လိုအပ္သည့္ ေျခအေန တစ္ရပ္ကို ဖန္တည္း၍ ရိုက္ကူးသည့္ နည္း ျဖစ္ပါသည္။
ဤ ရိုက္ကူးနည္းသည္ လူမ်ား ႏွင့္ ထိေတြ႕ ဆက္ဆံကာ ယင္းတို႕၏ ဘ၀ ႏွင့္ သဘာ၀ကို ျဖစ္သည့္ နည္း ႏွင့္ ရေအာင္ ရိုက္ကူးရ ေသာ နည္း ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ရွက္တတ္သည့္ သဘာ၀ အေျခခံ ရွိသူမ်ား ႏွင့္ လိုက္ေလွ်ာ မွဳ မရွိသည့္ နည္းလည္း ျဖစ္ပါသည္။
အထက္ပါပံုကို တံခါး ေဘာင္ျဖင့္ ေဘာင္ခတ္ (frame) ထားပါသည္။ ပံုတြင္ Subject ၏ ခံစားမွဳ အသြင္ အျပင္( Expression) ကို သူ၏ မ်က္နွာတြင္ သိသာစြာ ျမင္နိုင္ပါသည္။
ရွက္တတ္ ေၾကာက္တတ္ သူတစ္ဦး အေနႏွင့္မူ အဆိုပါလူမ်ား ႏွင့္ ေရာေနွာ ထိေတြ႕ကာ ၄င္းတို႕၏ ရင္းႏွီးမွဳ ကို တခဏအတြင္း ရယူ၍ ရိုက္ကူး ေရးအတြက္ ၄င္းတို႕ ကိုယ္ ႏွိဳက္ ကိုယ္က တြန္႕ ဆုတ္ ေန တတ္သည္။ ထို႕ ေၾကာင့္ ေရွး ရိုး ပံု စံ ျဖစ္သည့္ လူစည္ကား သည့္ ေစ်းကဲ့ သို႕ ေနရာ မ်ိဳး တြင္ Subject မသိ ေအာင္သူ တို႕ ၏ Tele-Zoom Lens ျဖင့္ ဆုိုင္အရိပ္ကို ခိုကာ Subject မသိေအာင္ ရိုက္သည့္ ( Sneaking ) နည္း ထဲ တြင္ပင္ တစ္၀ဲ လယ္လယ္ ျဖစ္ေန တတ္ပါသည္။
ကၽြန္ေတာ္ အၾကံေပးလိုသည္က အျပင္ထြက္ပါ ၊ မိမိ ရိုက္ကူးလိုသူကို စကားစျမီ ေျပာပါ၊ မိတ္ဖဲြ႕ပါ၊ ဓါတ္ပံု ရိုက္နိုင္သည့္ အေနအထားတစ္ရပ္ ရသည့္အထိ ခ်ဥ္းကပ္ပါ။ အဆိုပါ အေျခအေနက အလြန္ေကာင္းမြန္ သည့္ Expression မ်ား ျဖင့္ ျပည့္ တင္းေနေသာ Portrait မ်ား ရနိုင္ ပါလိမ့္မည္။
အထက္ပါပံုကို တံခါး ေဘာင္ျဖင့္ ေဘာင္ခတ္ (frame) ထားပါသည္။ အဆိုပါပံုတြင္လည္း အလားတူ ပင္ Subject ၏ ခံစားမွဳ အသြင္ အျပင္ ( Expression) ကို သူ၏မ်က္နွာတြင္ သိသာစြာ ျမင္နိုင္ပါသည္။
စိတ္၀င္စားဘြယ္ရာေကာင္း သည့္ Portrait တစ္ခု ဖန္တည္း နိုင္ေရးအတြက္ အလြန္အေရးၾကီးသည့္ အခ်က္ ႏွစ္ရပ္ ရွိပါသည္။ ယင္းတို႕မွာ-
၁- Light ( အလင္း)၊ ႏွင့္
၂- Expression (ခံစား မွဳ မ်က္ ႏွာ အသြင္အျပင္) တို႕ ျဖစ္ၾကပါသည္။
Light
မိမိ၏ Subject ေပၚသုိ႕ က်ေရာက္သည့္ Light သည္ ပံုအား မည္ကဲ့သို႕ Effect ေပး နိုင္သည္ကို သိရွွိမွဳ သည္ Portrait ရိုက္ကူးရာတြင္ ထူးျခားသည့္၊ တစ္နည္းအား ျဖင့္ ၾကည့္သူ၏ စိတ္အတြင္း စမ့္၀င္သြား နိုင္ေစမည့္ ပံုမ်ိဳး ရနိုင္ ေစပါသည္။ မိမိပံုအတြက္ အေထာက္အပံ့ ျဖစ္ေစမည့္ Lighting မ်ိုဳးကို ရွာရပါ မည္၊ ေစာင့္ရပါမည္။ တတ္နိုင္လွ်င္ ဖန္တည္းရပါမည္။
အထက္ပါပံုမွာ Portrait ရိုက္ရာတြင္ အမ်ားသံုးၾကသည့္ Soft Light ပံု ျဖစ္ပါသည္။
National Geographic မဂၢဇင္း အတြက္ Portrait ရိုက္ကူးေပးေနသည့္ Steve McCurry က ၄င္း Portrait ရိုက္နည္း၏ အဓိကအခ်က္ မွာ “ Controlling the Light and the Subject’s Expression “ တို႕ သာ ျဖစ္သည္ဟု ကၽြန္ေတာ့အား တစ္ခ်ိန္က ေျပာခဲ့ဘူးပါသည္။
Subject ၏ လွဳပ္ရွားမွဳ ႏွင့္ Expression ေပါင္းစပ္ထားသည့္ ပံု။
Steve McCurry ၏ နည္းမွာ ပထမ ၄င္းရုိက္မည့္ Subject ကို ေရြးခ်ယ္လိုက္ပါသည္။ ယင္းေနာက္ မိတ္ ဖဲြ႕ပါသည္။ ဆက္ဆံ ေရး ရရွိခ်ိန္တြင္ သူ႕ အား အလင္းေရာင္ ကြာဟခ်က္မ်ားသည့္ Harsh Light ေအာက္ မွ အနီးရွိ အမိုးအကာ တစ္ခုခု ေအာက္ သို႕မဟုတ္ အလင္းေရာင္ ေျပသည္ လမ္း ေမွ်ာင္ ကဲ့သို႕ ေနရာ မ်ိဳးသို႕ ေရႊ႕ကာ ေနရာ ယူ ေစလိုက္ပါသည္။ ဤ သို႕ ျဖင့္ Steve McCurry သည္ Light and Colour ကို သူ႕ လိုသည့္ က္သို႕ ဆဲြယူလိုက္ပါသည္။ လမ္း ေမွ်ာင္ကဲ့သို႕ ေနရာရွိ ပကတိ အလင္းေရာင္ ( Ambient ) သည္ အလြန္ညက္ ကာ (Diffuse) ေပ်ာ့ ေျပာင္းသည့္ အတြက္ အလင္းေရာင္ ေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚ လာေသာ ပံု ကို အားေလွ်ာ့ေစသည့္ အေနွာက္အယွက္ ( Light Distraction) မွ ကင္းေစပါသည္။ ၄င္းအျပင္ ေနာက္ ခံသည္ Subject ႏွင့္ ေ၀းသြားသည့္အတြက္ Background Distraction လည္း ေလွ်ာ့သြားျပီး Shallow Depth of Field လည္း ရေစနိူင္ ပါသည္။ ေနာက္ပိုင္းတြင္မူ ပံုကို ထံုထိုင္းမွဳ မရွိေစဘဲ ၾကည့္သူ၏ စိတ္ကို ဆဲြ ေဆာင္နိုင္မည့္ အေရာင္ ( Colour) ကို ဖန္တည္းပါသည္ ဟု Steve McCurry က ကၽြန္ေတာ့ အား ဟု ေျပာခဲ့ဘူးပါသည္။
ျပဴတင္းေပါက္မွ ၀င္လာသည့္ Diffused Light ႏွင့္ မိုးအံု႕ ေနသည့္ အခ်ိန္ ေကာင္းကင္ ယံ မွ က် လာသည့္ အလင္းေရာင္မ်ားသည္ Non Directional ဟု ေခၚသည့္ ေျပျပစ္ ညက္ေညာ ေသာ အလင္း မ်ားျဖစ္ၾက၍ လူ ပံု ရိုက္ကူးရာတြင္ သဘာ၀ Soft Light ကို ေပးေသာ Light Source မ်ား ျဖစ္ၾက သည့္အတြက္ အလြန္ ေကာင္း မြန္သည့္ Portrait မ်ား ရနိုင္ပါသည္။
နံနက္ ၉ နာရီေနာက္ ပိုင္း ရွိ သဘာ၀ အလင္းေရာင္ သည္ Harsh Light ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ Portrait ရိုက္ကူးရ ခက္ သည့္ အလင္းေရာင္ ျဖစ္ပါသည္။ သို႕ ရာတြင္ အေပ်ာ္ သေဘာ Fun Photo အျဖစ္မ်ိဳး ေတာ့ ရိုက္ကူး နုိင္ပါသည္။ Golden Hour ဟုေခၚသည္ ညေန ေနက် ခ်ိန္သည္ ရွဳ ခင္း ရိုက္ျခင္း သာ မက Portrait ရိုက္ ၍လည္း ေကာင္း သည့္ အခ်ိန္ ျဖစ္ပါသည္။ Harsh Light သည္ Portrait ၏ Deep Shadow ႏွင့္ Special Highlight မ်ား လို သည့္ အခ်ိန္ တြင္သာ ေကာင္းပါ သည္။
သို႕ ရာတြင္ မြန္းလဲြ ေက်ာ္ ပိုင္း ႏွင့္ ညေနခင္း ပိုင္း ( Late Afternoon and Evening ) အခ်ိန္မ်ား ၏ Harsh Light မ်ား မွာ မူ အလြန္လွပသည့္ Side Lighting ႏွင့္ Depth ကို ေပးပါသည္။ မ်က္ ႏွာေပၚ တြင္ အရိပ္ တစ္ေစာင္းက်ေနသည့္ အေန အထားမ်ိဳး တြင္ Subject face အား သြယ္ လွ်ေသာ အေနအထားမ်ိဳး ကို ရေစပါသည္။ Side Lighting သည္ Studio မ်ားတြင္ လည္း သံုးေလ့ သံုးထ ရွိေသာ အလင္းေရာင္ မ်ိဳး ျဖစ္ပါသည္။
မိမိ ၏ Subject ၏ ပံုသည္ ေနာက္ခံ ( Background) မွ ၾကြ လာေစမည့္ နည္းမွာမူ Back Lighting ပင္ ျဖစ္ပါသည္။ Back Lighting ရိုက္ရာတြင္ ဓါတ္ပံု၏ ဥပေဒသ တစ္ခုျဖစ္ ေသာ အလင္းကို ရိုက္သူ ၏ ေၾကာဘက္မွာ ရွိပါေစ ဆိုသည့္အခ်က္ကို ေျပာင္း ျပန္လွန္ကာ အလင္းကို Subject ၏ ေနာက္တြင္ ထားကာ ရိုက္ရပါမည္။ Subject ကို ေနေရာင္ ေၾကာ ေပးကာ Subject ေပၚသို႕ ေရာင္ျပန္ျပား (Reflector) ျဖင့္ လည္းေကာင္း Flash ျဖင့္ လိုအပ္ အေလာက္ အလင္းျဖည့္ (Fill ) ေပးျခင္းျဖင့္ လည္းေကာင္း ပံုကို ေနာက္ခံမွ ၾကြ တက္လာေအာင္ ေဆာင္ရြက္ နိုင္ပါသည္။ ထိုသို႕ ျဖင့္ Subject သည္ Harsh အလင္းေရာင္ေအာက္တြင္ စူးစူးရဲရဲ ပံု ျဖစ္ျခင္းမွ ကာကြယ္ နိုင္သည့္ နည္း ျဖစ္ပါသည္။
Expression
Portrait ရုိက္ သည့္ ေနရာတြင္ Golden Rule တစ္ခုမွာ “ Subject ကို စကားေျပာပါ “ ဆိုသည့္အခ်က္ ပင္ ျဖစ္ပါသည္။ ဆိုလိုသည္မွာ Subject ၏ Expression တစ္ခုကို ရ ေအာင္ ယူပါ ဆိုသည့္ အခ်က္ ပင္ ျဖစ္ပါသည္။ အဆိုပါ Expression သည္ ယင္းဓါတ္ပံု၏ “ Make or Break “ ပင္ ျဖစ္ေပလိမ့္မည္။
ဤ ေနရာ တြင္ Subject ကို နားလည္ ေလးစားမွဳ ရွိရန္ လိုပါသည္။ Subject သည္ မိမိ လို သည္ အေျခ အေနအတိုင္း အတတ္နိုင္ဆံုး လုိက္ေလွ်ာ ေဆာင္ရြက္ ေပးသည္ ကို မိမိ က သိရန္ လိုသည္။ Subject တိုင္း သည္ ကင္မရာ ယဥ္ပါး သူမ်ားမဟုတ္။ မိမိ လိုသည့္ အတိုင္း ကြက္ တိ္ ရ ျခင္မွ ရေပ လိမ့္ မည္။ ဤ သည္ကို သေဘာ ေပါက္ နားလည္ ထားရန္ လိုပါသည္။
ဤ ေနရာတြင္ သတ္ထားရန္ အခ်က္တစ္ခ်က္မွာ Subject ကို အားေပး စကားသာ ေျပာပါ။ မည္သည့္ အ ခ်ိန္ တြင္မွ -
“ ေနာက္တစ္ခါ ေလာက္ ျပန္လုပ္ ေပးပါဦး “ ဆိုသည့္ စကား မေျပာမိရန္ပင္ ျဖစ္သည္။ ဤ သို႕ေျပာ လိုက္ ျခင္း ျဖင့္ Subject သည္ သူ႕ကိုယ္သူ ယံုၾကည္ မွဳ မရွိေတာ့ဘဲ ဘာလုပ္ရမွန္းမသိ ျဖစ္ကာ ခြင္ ပ်က္သြားတတ္သည္။ ရုိက္ရာတြင္ Angle အမ်ိဳး မ်ိဳး မွ ပံုမ်ားစြာ ရိုက္ရန္ လိုပါသည္။
နုိင္ငံျခား တုိင္းျပည္မ်ား၌ Portrait ရိုက္ရာတြင္ အခ်ိဳ႕ ေသာ ဓါတ္ပံုသမားမ်ားက အေျခအေနကို ေကာင္း မြန္စြာကိုင္တြယ္တတ္ျပီး အခ်ိဳ႕ မွာ မူ ၄င္း တို႕ ရိုက္သည္ကို Subject မသိေစလိုသည့္အတြက္ Tele-Zoom Lens မ်ိဳး ျဖင့္ ကသုတ္ကရက္ ရိုက္ကာ ေရွာင္ထြက္သြားတတ္ ၾကပါသည္။
Subject ၏ Expression ကို ထူးျခားစြာျပထား ေသာ ပံု။
လမ္းေပၚ တြင္ Portrait ရိုက္ရာ ၌ ခေလး ငယ္မ်ားကို ရိုက္ရသည္မွာ အလြယ္ဆံုးျဖစ္သည္။ သို႕ေသာ္ ခေလးငယ္မ်ားကို ရိုက္ရာတြင္ ပံုေပါင္း မ်ားစြာ ရိုက္ေစ ကာမူ ပံုအမ်ားစု မွာ သဘာ၀ ျခင္း တူေနတတ္ သည္ကို ေတြ႕ ရသည္။ ခေလးငယ္မ်ားကို ရိုက္သကဲ့ သို႕ သက္ၾကီး ရြယ္ အိုမ်ား၏ ဘ၀ ေန၀င္ခ်ိန္ ကိုလည္း ရိုက္ နုိင္ပါသည္။ သို႕ ေသာ္ ယင္းတို႕ကိုမူ မိတ္ဖဲြ႕ ျပီး စကား စျမီ ေျပာကာ ခ်ဥ္းကပ္ခြင့္ေတာင္း ရန္ လိုပါသည္။
ဤ ကဲ့သို႕ မိတ္ဆက္ရာတြင္-
၁။ ပထမ မိမိ မည္သူမည္၀ါ ျဖစ္သည္ကို ေျပာျပ မိတ္ဆက္ပါ၊
၂။ ယင္းေနာက္ အနီးပတ္၀န္းက်င္တြင္ ရွိသည့္ အေနအထားတစ္ရပ္ကို အေၾကာင္း ျပဳကာ ရိုးမယ္ ဖဲြ႕ ၍ စကား စပါ၊
၃။ Subject က ကိုယ့္ စကား လမ္း ၾကာင္း ထဲ လိုက္လာပါက သူ႕ စကားေနာက္ သို႕ လိုက္ေျပာပါ။ သူေျပာ သည္ကို နားေထာင္ပါ။ မိမိ အေျပာကို ေလွ်ာ့ပါ။
၄။ ယင္းေနာက္ ကင္မရာယဥ္ပါး ေစရန္အတြက္ အေလးအနက္ မဟုတ္သည့္ ပံုတစ္ပံုစ ႏွစ္ပံု စရိုက္ပါ၊
၅။ ဤကဲ့ သို႕ ေလးစားသမွဳ ျဖင့္ Street Photography ရိုက္ကာ ၊ ဓါတ္ပံု ဆက္ ရိုက္ေရးအတြက္ Subject ကို အားေပး စကားေျပာပါ၊
၆။ Subject ထံ မွ လိုလား လက္ခံ မွဳ ျပလာသည့္ အခ်ိန္တြင္ Portrait ကို ရိုက္ပါ။
အထက္ပံုမွာ လည္း Subject ၏ expression ကို မ်က္လံုး ႏွင့္ အမူအယာတို႕ တြင္ျမင္နုိင္ပါသည္။
အခ်ိန္ မည္မွ် ၾကာေအာင္ ခ်ဥ္းကပ္ ရမည္ ဆိုသည္မွာ မူ အေျခအေန ၊နွင့္ပုဂၢိဳလ္ တစ္ဦး ျခင္း ေပၚ တည္ပါ သည္။ သူမ်ားမ်ား ေျပာပါေစ။ သူေျပာသည္ကို စိတ္၀င္စား စြာ နားေထာင္ပါ။ အဓိက လုပ္ ေဆာင္ရမည္ မွာ Subject က္ို အားေပး ရန္ ျဖစ္ပါသည္။ ဥပမာအား ျဖင့္ ဓါတ္ပံုရိုက္လွ်င္ မည္မွ် လွပသည့္ပံု ထြက္ နိုင္္ေၾကာင္း ၊ မည့္မွ် Expression ေကာင္း ေၾကာင္း စသည္ တို႕ ျဖစ္ပါသည္။
ရိုက္ျပီးသည့္ ပံုမ်ားကို Subject အား ျပန္၍ ျပသ ျခင္းသည္ မူတစ္ခု ျဖစ္ေစကာမူ ၄င္းတို႕စကား စမည္ ေျပာ၍ ျပီးေအာင္ ေစာင့္ျပီး မွသာ ပံုကို LCD တြင္ျပပါ။ မေကာင္းသည့္ ပံုမ်ား မျပလွ်င္ ေကာင္းပါ သည္။ ပံုမ်ား ႏွင့္ပတ္သက္၍ Subject ေျပာသည့္ အၾကံ ဥာဏ္ကို လက္ခံျခင္း ျဖင့္ ၄င္းတို႕ အား ေလး စားမွဳ ကိုျပပါ။ ဤ သို႕ ျဖင့္ Subject ကလည္း မိမိကို ဓါတ္ပံုဆရာအျဖစ္ အျပန္ အလွန္ ေလးစားလာပါ လိမ့္ မည္။
Professional Photographer မ်ား၏ portrait နမူနာ ပံုမ်ား။
အထက္ပါ ပံုအား ဓါတ္ပံုပညာရွင္ Alec က Subject ျဖစ္သူ Diana ကို စင္ကာပူ Fullerton Hotel, Sanobar တြင္ ရိုက္ထားျခင္း ျဖစ္သည္။ Exposure Speed 1/125, f-1.4, ISO-100 , Light Box ကို Model ၏ ညာဘက္တြင္ ထားကာ Silver Reflector ကို Subject ၏ ေပါင္ ေပၚတြင္ တင္ကာ ရိုက္ ထားျခင္း ျဖစ္သည္။ Diana အား ေဖါက္ျမင္နုိင္သည့္ ပန္းေရာင္ ဇာပု၀ါကို ကိုင္ခိုင္း ထားသည္။ Diana၏ မ်က္လံုး အစံုသည္ အျပစ္ကင္းမဲ့ ရိုးသားစြာ ေသာ အၾကည့္ ေပၚလာသည့္ အခ်ိန္တြင္ သူ၏ မ်က္လံုးကို Focusing ကို ဖမ္းကာရိုက္္ထားသည္။
အထက္ပါ ပံု အား ဓါတ္ပံု ပညာ ရွင္ Alec ကပင္ Shriro House Studio တြင္ ရိုက္ ထား ျခင္း ျဖစ္သည္။ Hasselblad H2D , 39 Megapixel ျဖင့္ Exposure Speed 1/500, f-11, ISO-50 ျဖင့္ ရိုက္ထားျခင္း ျဖစ္ သည္။ Profoto Soft Box ႏွစ္ခု အား တစ္ခု ကို Center/Left တြင္ လည္းးေကာင္း က်န္တစ္ခု ကို Model ၏ ဘယ္ ဘက္ အေနာက္ တြင္ Lighting Ratio 1 to 3 ျဖင့္ လည္းေကာင္း ထားကာ ရိုက္ျခင္း ျဖစ္သည္။
အထက္ပါ ပံု ကို ဓါတ္ပံု ပညာ ရွင္ Lawrence က ဖိလစ္ပိုင္ Model Kharu အား အိမ္ အို တစ္ခု အတြင္း ရိုက္ထားျခင္း ျဖစ္သည္။ အျမင္ တမူ ထူးျခားေစရန္အတြက္ Model အား ျမင္ရိုး ျမင္ စဥ္ မဟုတ္သည့္ ပံု စံ မ်ိဳး Pose လုပ္ေစသည္။ Model သည္ ျပဴ တင္း ေပါက္ ေဘာင္ေပၚ တြင္ လွဲ ေနျခင္း ျဖစ္သည္။ ျပဴ တင္းေပါက္ မွ ၀င္လာသည့္ အလင္းေရာင္ သည္ မွ်တ လွပ သည့္ အလင္း ကိုေပးသည္။ ကနဦး ရိုက္ခ်က္မ်ားသည္ သမားရိုးက် ေဘးတိုက္ Side View မ်ားသာ ျဖစ္သည္။ ေနာက္ ပိုင္း တြင္ Model ၏ မ်က္ႏွာကို ျပဴ တင္းေပါက္ ေဘာင္ႏွင့္ မထင္မရွား ကြယ္ေနသည့္ ဘက္သို႕ ေရြ႕ ကာ ျပဴတင္း ေဘာင္ ကို Frame အျဖစ္ ထား လိုက္သည္။ Model က ဓါတ္ပံု ရိုက္ သူကို ၾကည့္ လိုက္သည့္ အခ်ိန္တြင္ အဆိုပါ အၾကည့္ မ်က္လံုး ကို အမိ ဖမ္း ကာ ရိုက္ျခင္း ျဖစ္သည္။ ပံု မွန္ အေနအထား ႏွင့္ မ်ားစြာ ကြာ ျခားသည့္ Portrait ပံုစံ ျဖစ္သည္။
အထက္ပါ ပံု အား ဓါတ္ပံု ပညာ ရွင္ Lawrence ကပင္ ရိုက္ ထားျခင္း ျဖစ္သည္။ ရိုက္စဥ္က Colour ႏွင့္ ျဖစ္ေသာ္လည္း Post Production လုပ္ရာတြင္ Balck and White ႏွင့္ ပို၍ လိုက္ဘက္သည့္ အတြက္ Balck and White သို႕ေျပာင္း လိုက္ ျခင္း ျဖစ္သည္။ Model ကို သဘာ၀ အလင္းေရာင္ ေအာက္တြင္ ပင္ လွဲေနေစကာ ကင္မရာ၏ ေနာက္္သို႕ ၾကည့္ေနေစသည္။ အလင္းေရာင္ သည္ Model ၏ ညာ- အထက္ပိုင္း မွ ၀င္ လာသည္။ Model ၏ ပါးစပ္ အား လက္ျဖင့္ ကြယ္ေနေစျခင္း မွာ Emotion ကို ပို၍ အသက္၀င္လာမွဳ ( Accentuate ) ျဖစ္လာေစရန္ အတြက္ ျဖစ္သည္။ Medel ၏ Expression စိတ္အားငယ္ေနသည့္ အေနအထားတြင္ ၄င္း၏ မ်က္လံုး ကို အရ ဖမ္းကာ ရိုက္ထားျခင္း ျဖစ္ သည္။
Credit: ဆရာဦးစိုးလႈိင္ (Country Road)
-------------------------------------------------
ကိုမ်ဳိး (lwanmapyay.blogspot.com)