ေလၿဖတ္သည့္ေဘး အသိေပး ကင္းေဝးႀကပါေစ
အသက္ငယ္သူေတြက ေၿပာႀကပါမယ္ အသက္ႀကီး မွ ေလၿဖတ္တာပါ အဲလုိအထင္ေတြက လုံးဝ မဟုတ္ပါဘူး ေလျဖတ္တယ္ ဆိုတာ အသက္ႀကီး မွျဖတ္တာ မဟုတ္ပါဘူး အသက္ငယ္ ရြယ္သူေတြ လဲ ေလၿဖစ္တက္ပါတယ္ ။ ဒီဘက္ႏွစ္ေတြမွာဆို အသက္ငယ္ငယ္နဲ႔ ေလျဖတ္တာေတြ ပိုမ်ားေနပါျပီ။
ေရာဂါအခံေႀကာင့္ ေလၿဖတ္ၿခင္းလည္း ၿဖစ္ႏုိင္ပါ တယ္ ။ ဘယ္လုိေရာဂါေတြလဲကုိ ေၿပာရရင္
၁။ ဆီးခ်ိဳေရာဂါေၾကာင့္ ေလျဖတ္ျခင္း၊
၂။ ေသြးတိုးေရာဂါေၾကာင့္ ေလျဖတ္ျခင္း၊
၃။ ႏွလံုးေရာဂါေၾကာင့္ ေလျဖတ္ျခင္း၊
၄။ အရက္ေသစာ အလြန္ေသာက္စားမႈေၾကာင့္ ေလျဖတ္ျခင္း၊
၅။ ခါးေၾကာရိုး နာဗ္ေၾကာတြင္ ထိခိုက္ဒဏ္ရာေၾကာင့္ ေလျဖတ္ျခင္း တုိ ့ၿဖစ္ႀကပါတယ္ ။
ေလၿဖတ္သည့္လူနာကုိ ေအးေအးေဆးေဆးေနထုိင္ သက္ေသာင့္သက္သာၿဖစ္ေစရန္ အရင္ထားေပးရ ပါမယ္ ၊ ဦးေႏွာက္ေသြးေၾကာပိတ္ (Cerebral Infarct)လို႔ပဲ ျဖစ္ျဖစ္၊ ဦးေႏွာက္ေသြးေၾကာေပါက္ (Cerebral Haemorrhage) လို႔ ေလျဖတ္တာပဲျဖစ္ျဖစ္၊ ေလျဖတ္တဲ့ေဝဒနာဟာ တႀကိမ္၊ တရက္တည္းနဲ႔ ၿဖစ္မယ္ ကုသမယ္ ေရာဂါေပ်ာက္သြားမယ္ဆုိတာ မဟုတ္သည့္အတြက္ တရက္ထက္တရက္ ခႏၶာကိုယ္ ပ်က္စီးမႈဟာ ရက္ဆက္ျပီး ပိုပိုဆိုးလာတတ္ပါတယ္ ။ အဲလိုၿဖစ္တက္သည့္ကုိ အထူးသတိထားေပးရပါမယ္ ။ တစ္ခ်ဳိ ့က ၿဖစ္လာေတာ့မွာကုိ မသိႀကပါဘူး တစ္ခ်ဳိ ့ေလၿဖတ္ေတာ့မယ္ဆုိရင္ ဦးစြာ ၿဖစ္ေပၚလာသည့္ အေႀကာင္းအရာေတြ လာတက္ပါတယ္ အဲဒါကေတာ့ ပထမရက္မွာ ပါးရြဲ႔ လာၿပီး ေလးလံထုံထုိင္လာၿပီး မ်က္လံုးျပဴးတယ္ဆိုရင္ ေနာက္ရက္မွာ လက္ေျမႇာက္ မရ၊ ေနာက္ရက္မွာ ဗုန္းဗုန္းလဲ စသည္ျဖင့္ ေနာက္ဆံုး က်မွ တကယ္ကို ေလျဖတ္္ၿခင္း (Completed Stroke) အဆင့္သုိ ့ေရာက္ရွိျဖစ္သြား ရပါတယ္ ။
တစ္ခ်ဳိ ့လူေတြဆုိရင္ အေႀကာက္တရားမရွိႀကဘူးလုိ ့ေတာင္ ေၿပာရမယ္ထင္တယ္ ကုိယ့္က ပထမ အႀကိမ္မွာ ေလၿဖတ္ေလၿဖန္းသည့္ ေဝဒနာကုိ ခံစားရတာကုိ က်န္းမာေရး အသိေတြ ေဆာင္ ရန္ေရွာင္ ရန္ေတြကုိ အေလးမထားေတာ့ ဒုတိယအႀကိမ္ေျမာက္၊ တတိယအႀကိမ္ေျမာက္ ေလျဖန္းတယ္၊ ေလျဖတ္ တယ္ ဆိုတာေတြ ၿဖစ္ေပၚခံစားရတက္ႀကပါတယ္ ။
ေလၿဖတ္ေရာဂါေတြမွာ ပုံစံအမ်ဳိးမ်ဳိးၿဖင့္ ၿဖစ္ေပၚႀကပါတယ္ ။သိသာထင္ရွားေသာ အခ်က္မ်ားကုိ ေၿပာၿပ ရရင္ၿဖင့္ တခ်ိဳ႔က ပါးတျခမ္းရြဲ႔၊ မ်က္စိမွိတ္မရဘဲ ၿပဴးေနသည့္ပုံစံမ်ဳိး ၊ ႏႈတ္ခမ္းပိ္တ္မရ ျဖစ္တယ္။ တစ္ခ်ဳိ ့ လူေတြရဲ ့ခႏၶာကိုယ္အတြင္းမွ အင္မတန္ဆိုးဝါးတဲ့ အနံ႔မ်ားထြက္တယ္။ တခ်ိဳ႔ ေဝဒနာရွင္ေတြမွာ လွ်ာ ပဲေလျဖတ္တာ လွ်ာေစာင္းသြားတယ္။ လွ်ာတိုဝင္သြားတယ္။ အဲလုိၿဖစ္သည့္အတြက္ ေၿပာသည့္ စကား မပီေတာ့ဘူး။ တခ်ိဳ႔က မွတ္ဥာဏ္ပုိင္းဦးေႏွာက္ကုိ ထိမိၿဖစ္ေပၚသည့္အတြက္ေႀကာင့္ ကိုယ့္နာမည္ကအစ အကုန္ေမ့ကုန္တယ္။ ျပန္မေျပာတတ္ေတာ့ဘူး။ တခ်ိဳ႔ ပါးစပ္ကေန သြားရည္ေတြ က်က်ေနတက္တယ္။
တစ္ခ်ဳိ ့ဆုိရင္ လူနာသြားေမးလုိ ့ၿမင္လုိက္ရင္ ဝမ္းနည္းစိတ္ေတြၿဖစ္ေပၚသည့္အတြက္ ငိုတယ္တာေတြ ရွိသလုိ တစ္ခ်ဳိ ့လူနာေတြမွာ ရယ္ေနတက္တာလည္း ရွိပါတယ္ ။ တစ္ခ်ဳိ ့ေလၿဖတ္ပုံက ဘယ္ေျခ-ညာလက္၊ ညာေျခ-ဘယ္လက္၊ စသည္ျဖင့္ ေထာင့္သန္းျဖတ္ၿခင္း တုိ ့ၿဖစ္ႀကပါတယ္ ။
ေလျဖတ္ေဝဒနာဟာ အသက္ရွင္သန္ေနေပမဲ့ လူသားတစ္ေယာက္ၿပဳ ့မွဳ ့ေဆာင္ရြက္ႏုိင္ၿခင္းကုိ ဆုံးရွဳံးေစႏုိင္သည့္ အလြန္ပင္ ဆုိးရြားေသာ ေရာဂါတစ္ခုၿဖစ္သလုိ ့ လူ႔သက္တမ္းကိုလည္း ဆုတ္ယုတ္ တုိုေတာင္ေစႏုိင္သည့္ေရာဂါၿဖစ္ပါတယ္ ဒါေႀကာင့္ မၿဖစ္ခင္ကုိ မက်ေရာက္ခင္ အသိၿဖင့္ က်န္းမာေရး အၿမင္မ်ားသိရွိဖုိ ့လုိအပ္ပါသည္ ။
ဒါေၾကာင့္ ေနေကာင္း က်န္းမာေနစဥ္မွာ တစ္ခ်ုဳိ ့တစ္ေလမွာ ေလျဖတ္ရင္ ျဖတ္ပါေစ ဆိုျပီး ျဖစ္သ လိုေနထိုင္ႀကပါတယ္ ဒါဟာ လုံးဝကုိ မထားသင့္ မေနထုိင္သင့္သည့္ စိတ္ၿဖစ္ပါတယ္ ။ ၿဖတ္သြားခဲ့ ရင္ ေနာက္ဆက္တြဲ လူမွဳ ့အဖြဲ ့အစည္းႏွင့္ မိသားစုေရးရာေတြမွာ ေပးဆပ္ရမည့္ တန္းဖိုးေတြ မ်ားပါတယ္ အဲလုိ ့ၿဖစ္စဥ္မ်ားကုိ အသိေပးတင္ၿပခဲ့သည့္ က်န္းမာေရး ပုိ ့စ္မ်ားလဲ မ်ားစြာရွိခဲ့ပါတယ္ ။
ေလၿဖတ္ၿခင္းဆုိတာ ကိုယ္ဘယ္လိုပံုစံုမ်ိဳးနဲ႔ ေလျဖတ္မယ္ဆိုတာ ႀကဳိတင္မွန္းဆ လုိ ့မရပါဘူး ဒါေႀကာင့္ ႀကိဳမသိႏို္င္တဲ့အတြက္ ေလျဖတ္ေစႏို္င္မည့္ အေၾကာင္းရင္းမ်ားစြာကုိ က်န္းမာေရး အသိၿမင္ၿခင္းၿဖင့္ သတိႀကီးစြာ စားေသာက္ေနထုိင္ႀကပါလုိ ့ေရးသားတင္ၿပရင္း အသက္ရာေက်ာ္ ရွည္ပါေစ ။
Mg Mandalay
--------------------------------------
ကိုမ်ဳိး(သုတစြယ္စုံ)(lwanmapyay.blogspot.com) Facebook Page Twitter Google+
ေရာဂါအခံေႀကာင့္ ေလၿဖတ္ၿခင္းလည္း ၿဖစ္ႏုိင္ပါ တယ္ ။ ဘယ္လုိေရာဂါေတြလဲကုိ ေၿပာရရင္
၁။ ဆီးခ်ိဳေရာဂါေၾကာင့္ ေလျဖတ္ျခင္း၊
၂။ ေသြးတိုးေရာဂါေၾကာင့္ ေလျဖတ္ျခင္း၊
၃။ ႏွလံုးေရာဂါေၾကာင့္ ေလျဖတ္ျခင္း၊
၄။ အရက္ေသစာ အလြန္ေသာက္စားမႈေၾကာင့္ ေလျဖတ္ျခင္း၊
၅။ ခါးေၾကာရိုး နာဗ္ေၾကာတြင္ ထိခိုက္ဒဏ္ရာေၾကာင့္ ေလျဖတ္ျခင္း တုိ ့ၿဖစ္ႀကပါတယ္ ။
ေလၿဖတ္သည့္လူနာကုိ ေအးေအးေဆးေဆးေနထုိင္ သက္ေသာင့္သက္သာၿဖစ္ေစရန္ အရင္ထားေပးရ ပါမယ္ ၊ ဦးေႏွာက္ေသြးေၾကာပိတ္ (Cerebral Infarct)လို႔ပဲ ျဖစ္ျဖစ္၊ ဦးေႏွာက္ေသြးေၾကာေပါက္ (Cerebral Haemorrhage) လို႔ ေလျဖတ္တာပဲျဖစ္ျဖစ္၊ ေလျဖတ္တဲ့ေဝဒနာဟာ တႀကိမ္၊ တရက္တည္းနဲ႔ ၿဖစ္မယ္ ကုသမယ္ ေရာဂါေပ်ာက္သြားမယ္ဆုိတာ မဟုတ္သည့္အတြက္ တရက္ထက္တရက္ ခႏၶာကိုယ္ ပ်က္စီးမႈဟာ ရက္ဆက္ျပီး ပိုပိုဆိုးလာတတ္ပါတယ္ ။ အဲလိုၿဖစ္တက္သည့္ကုိ အထူးသတိထားေပးရပါမယ္ ။ တစ္ခ်ဳိ ့က ၿဖစ္လာေတာ့မွာကုိ မသိႀကပါဘူး တစ္ခ်ဳိ ့ေလၿဖတ္ေတာ့မယ္ဆုိရင္ ဦးစြာ ၿဖစ္ေပၚလာသည့္ အေႀကာင္းအရာေတြ လာတက္ပါတယ္ အဲဒါကေတာ့ ပထမရက္မွာ ပါးရြဲ႔ လာၿပီး ေလးလံထုံထုိင္လာၿပီး မ်က္လံုးျပဴးတယ္ဆိုရင္ ေနာက္ရက္မွာ လက္ေျမႇာက္ မရ၊ ေနာက္ရက္မွာ ဗုန္းဗုန္းလဲ စသည္ျဖင့္ ေနာက္ဆံုး က်မွ တကယ္ကို ေလျဖတ္္ၿခင္း (Completed Stroke) အဆင့္သုိ ့ေရာက္ရွိျဖစ္သြား ရပါတယ္ ။
တစ္ခ်ဳိ ့လူေတြဆုိရင္ အေႀကာက္တရားမရွိႀကဘူးလုိ ့ေတာင္ ေၿပာရမယ္ထင္တယ္ ကုိယ့္က ပထမ အႀကိမ္မွာ ေလၿဖတ္ေလၿဖန္းသည့္ ေဝဒနာကုိ ခံစားရတာကုိ က်န္းမာေရး အသိေတြ ေဆာင္ ရန္ေရွာင္ ရန္ေတြကုိ အေလးမထားေတာ့ ဒုတိယအႀကိမ္ေျမာက္၊ တတိယအႀကိမ္ေျမာက္ ေလျဖန္းတယ္၊ ေလျဖတ္ တယ္ ဆိုတာေတြ ၿဖစ္ေပၚခံစားရတက္ႀကပါတယ္ ။
ေလၿဖတ္ေရာဂါေတြမွာ ပုံစံအမ်ဳိးမ်ဳိးၿဖင့္ ၿဖစ္ေပၚႀကပါတယ္ ။သိသာထင္ရွားေသာ အခ်က္မ်ားကုိ ေၿပာၿပ ရရင္ၿဖင့္ တခ်ိဳ႔က ပါးတျခမ္းရြဲ႔၊ မ်က္စိမွိတ္မရဘဲ ၿပဴးေနသည့္ပုံစံမ်ဳိး ၊ ႏႈတ္ခမ္းပိ္တ္မရ ျဖစ္တယ္။ တစ္ခ်ဳိ ့ လူေတြရဲ ့ခႏၶာကိုယ္အတြင္းမွ အင္မတန္ဆိုးဝါးတဲ့ အနံ႔မ်ားထြက္တယ္။ တခ်ိဳ႔ ေဝဒနာရွင္ေတြမွာ လွ်ာ ပဲေလျဖတ္တာ လွ်ာေစာင္းသြားတယ္။ လွ်ာတိုဝင္သြားတယ္။ အဲလုိၿဖစ္သည့္အတြက္ ေၿပာသည့္ စကား မပီေတာ့ဘူး။ တခ်ိဳ႔က မွတ္ဥာဏ္ပုိင္းဦးေႏွာက္ကုိ ထိမိၿဖစ္ေပၚသည့္အတြက္ေႀကာင့္ ကိုယ့္နာမည္ကအစ အကုန္ေမ့ကုန္တယ္။ ျပန္မေျပာတတ္ေတာ့ဘူး။ တခ်ိဳ႔ ပါးစပ္ကေန သြားရည္ေတြ က်က်ေနတက္တယ္။
တစ္ခ်ဳိ ့ဆုိရင္ လူနာသြားေမးလုိ ့ၿမင္လုိက္ရင္ ဝမ္းနည္းစိတ္ေတြၿဖစ္ေပၚသည့္အတြက္ ငိုတယ္တာေတြ ရွိသလုိ တစ္ခ်ဳိ ့လူနာေတြမွာ ရယ္ေနတက္တာလည္း ရွိပါတယ္ ။ တစ္ခ်ဳိ ့ေလၿဖတ္ပုံက ဘယ္ေျခ-ညာလက္၊ ညာေျခ-ဘယ္လက္၊ စသည္ျဖင့္ ေထာင့္သန္းျဖတ္ၿခင္း တုိ ့ၿဖစ္ႀကပါတယ္ ။
ေလျဖတ္ေဝဒနာဟာ အသက္ရွင္သန္ေနေပမဲ့ လူသားတစ္ေယာက္ၿပဳ ့မွဳ ့ေဆာင္ရြက္ႏုိင္ၿခင္းကုိ ဆုံးရွဳံးေစႏုိင္သည့္ အလြန္ပင္ ဆုိးရြားေသာ ေရာဂါတစ္ခုၿဖစ္သလုိ ့ လူ႔သက္တမ္းကိုလည္း ဆုတ္ယုတ္ တုိုေတာင္ေစႏုိင္သည့္ေရာဂါၿဖစ္ပါတယ္ ဒါေႀကာင့္ မၿဖစ္ခင္ကုိ မက်ေရာက္ခင္ အသိၿဖင့္ က်န္းမာေရး အၿမင္မ်ားသိရွိဖုိ ့လုိအပ္ပါသည္ ။
ဒါေၾကာင့္ ေနေကာင္း က်န္းမာေနစဥ္မွာ တစ္ခ်ုဳိ ့တစ္ေလမွာ ေလျဖတ္ရင္ ျဖတ္ပါေစ ဆိုျပီး ျဖစ္သ လိုေနထိုင္ႀကပါတယ္ ဒါဟာ လုံးဝကုိ မထားသင့္ မေနထုိင္သင့္သည့္ စိတ္ၿဖစ္ပါတယ္ ။ ၿဖတ္သြားခဲ့ ရင္ ေနာက္ဆက္တြဲ လူမွဳ ့အဖြဲ ့အစည္းႏွင့္ မိသားစုေရးရာေတြမွာ ေပးဆပ္ရမည့္ တန္းဖိုးေတြ မ်ားပါတယ္ အဲလုိ ့ၿဖစ္စဥ္မ်ားကုိ အသိေပးတင္ၿပခဲ့သည့္ က်န္းမာေရး ပုိ ့စ္မ်ားလဲ မ်ားစြာရွိခဲ့ပါတယ္ ။
ေလၿဖတ္ၿခင္းဆုိတာ ကိုယ္ဘယ္လိုပံုစံုမ်ိဳးနဲ႔ ေလျဖတ္မယ္ဆိုတာ ႀကဳိတင္မွန္းဆ လုိ ့မရပါဘူး ဒါေႀကာင့္ ႀကိဳမသိႏို္င္တဲ့အတြက္ ေလျဖတ္ေစႏို္င္မည့္ အေၾကာင္းရင္းမ်ားစြာကုိ က်န္းမာေရး အသိၿမင္ၿခင္းၿဖင့္ သတိႀကီးစြာ စားေသာက္ေနထုိင္ႀကပါလုိ ့ေရးသားတင္ၿပရင္း အသက္ရာေက်ာ္ ရွည္ပါေစ ။
Mg Mandalay
--------------------------------------
ကိုမ်ဳိး(သုတစြယ္စုံ)(lwanmapyay.blogspot.com) Facebook Page Twitter Google+