အုိ....အိုၾကီးအုိမမ်ားအတြက္ အိုနာဆုိတာ ဒါမ်ားလား
အရြယ္ေတာ္ တစ္ဆိတ္ဟုိင္းလုိ႔ အရြယ္လြန္ မိန္းမသားမ်ား ဟုပဲဆုိဆုိ၊ သက္ၾကီးအမ်ိဳးသမီးမ်ား ဟုပဲေျပာေျပာ၊ သက္ၾကီးရြယ္အုိ အေမ၊ အေဒၚ၊ အဖြားမ်ားအတြက္ ဒုကၡေပးေနတာ ညည္းညူသံ ၾကားဖူးၾကပါလိမ့္မည္။ ဒုကၡေပးတာ ဘယ္လုိမ်ိဳးလဲဆုိေတာ့ ဆီးမထိန္းႏုိင္တာပါပဲ။ ေခ်ာင္းဆုိးတဲ့ အခါမွာပဲျဖစ္ျဖစ္၊ ႏွာေခ်တဲ့အခါမွာပဲျဖစ္ျဖစ္ ဆီးလြတ္သြားတာျဖစ္ပါတယ္။ အိမ္မွာေနရင္လည္း ဒုကၡေရာက္တယ္။ သာေရး နာေရး လူမူေရးကိစၥ အျပင္ထြက္ရင္လည္း အရွက္ကြဲရတယ္လုိ႔ ဆုိပါတယ္။ တရားစခန္း၀င္ခ်င္တာလည္း ဆီးမထိန္းႏုိင္လုိ႔ ရိပ္သာမသြားရဲဘူတဲ့။ အဲဒီဆီးမထိန္းႏုိင္တဲ့ ျပႆနာရဲ႕ အဓိကအေၾကာင္းရင္းေတြက ဘာေၾကာင့္မ်ားပါလိမ့္။ ဆီးမထိန္းႏုိင္တဲ့ ျပႆနာကို ခြဲျခားၾကည့္မယ္ဆုိရင္ အဓိကအားျဖင့္ (၂)မ်ိဳးရွိပါတယ္။ ပထမတစ္မ်ိဳးက ေနာက္ခံတျခားအေၾကာင္း ေတြေၾကာင့္ ဒုတိယအဆင့္အေနနဲ႔ ဆီးမထိန္းႏုိင္တာ။ ဒုတိယတစ္မ်ိဳးကေတာ့ သူ႕မူရင္းကိုက သီးသန္႔ ဆီးမထိန္းႏုိင္တဲ့ေရာဂါပါ။ ပထမတစ္မ်ိဳးကို အက်ယ္တ၀င့္ရွင္းျပရရင္ -
(၁) Vesico-Vaginal fistula လုိ႔ေခၚတဲ့ ဆီးအိမ္နဲ႔ မိန္းမကုိယ္နဲ႔ တြဲေနတဲ့ျပြန္ေလး ရွိေနတာေၾကာင့္ တစ္ခ်ိန္လံုးဆီးထြက္က်ေနတာ။ ေတာက္ေလွ်ာက္ယိုစီးေနျပီး ထိန္းလုိ႔မရတာျဖစ္ပါတယ္။
(၂) ဦးေႏွာက္မွာ ဒဏ္ရာရတယ္။ ေက်ာရုိးမွာ ထိခိုက္ဒဏ္ရာရတယ္။ အေၾကာင္းအမ်ိဳးမ်ိဳးေၾကာင့္ ဦးေႏွာက္ရဲ႕ ဆီးသြားျခင္းကို ထိန္းခ်ဳပ္တဲ့ အစိတ္အပိုင္း ထိခိုက္ပ်က္စီးသြားတယ္ဆုိရင္ ဆီးမထိန္းႏုိင္ေတာ့ပါဘူး။ ဥပမာအားျဖင့္ ေလျဖတ္သြားတယ္။ ဦးေႏွာက္ေသြးေၾကာပိတ္တယ္ဆုိရင္ ဆိးတုိ႔၀မ္းတုိ႔ မထိန္းႏုိင္ေတာ့ပါဘူး။
(၃) ဆီးအိမ္ေရာင္တဲ့အခါမွာ သာမုိစတက္လုိမ်ိဳးသေဘာနဲ႔ လြယ္လြယ္နဲ႔ ဆီးသြားခ်င္တယ္။ ေျပးႏုိင္ရင္ေျပး၊ မေျပးႏုိင္ရင္ ထြက္က်တတ္ပါတယ္။
(၄) ကိုယ္၀န္ေဆာင္ေနတုန္းအခ်ိန္မွာ ေဟာ္မုန္းဓာတ္နဲ႔ ခႏၶာကိုယ္အေနအထား ေျပာင္းလဲမူေၾကာင့္ ယာယီဆီးမထိန္းႏုိင္တာျဖစ္ပါတယ္။
ဒုတိယတစ္မ်ိဳးကေတာ့ ဆီးအိမ္နဲ႔ မိန္းမကိုယ္နဲ႔တြဲေနတဲ့ ျပြန္ေလးလည္းမရွိဘဲနဲ႔၊ ဦးေႏွာက္နဲ႔ အာရုံေၾကာမၾကီးေတြမွာ ဘာျပႆနာမွမရွိဘဲနဲ႔၊ ဆီးအိမ္ေရာင္တဲ့ျပႆနာ၊ ကိုယ္၀န္ျပႆနာလည္း မရွိဘဲနဲ႔ သီးသန္႔ကိုပဲ သူ႔မူရင္းကိုက ဆီးမထိန္းႏုိင္တဲ့ေရာဂါ ျဖစ္တာရွိပါတယ္။ အဲဒီေရာဂါ ဟုတ္မဟုတ္ဆန္းစစ္တဲ့အခါမွာေရာ၊ ကုသတဲ့ေနရာမွာပါေတာ္ေတာ္ေလး ျပႆနာေပၚပါတယ္။ အခုဖြံ႕ျဖိဳးေနတဲ့ႏုိင္ငံနဲ႔ အေနာက္ႏုိင္ငံေတြမွာ ဒီေရာဂါ ရွာေဖြဆန္းစစ္တဲ့အပိုင္းက ေတာ္ေတာ္တုိးတက္ေနပါျပီ။ ဆီးအိမ္အတြင္းမွာ ဖိအား(Pressuse) ဘယ္ေလာက္ရွိသလဲ၊ ဆီးသြားေနစဥ္မွာ ဘယ္လုိ ထိန္းခ်ဳပ္တဲ့ ေဆာင္ရြက္မူရွိသလဲ၊ ဒါေတြကို တုိင္းတာဆန္းစစ္ႏုိင္ပါတယ္။ ဆီးသြားေနစဥ္မွာ Micturation Cystogram နဲ႔ ဗြီဒီယိုရုိက္သလုိမ်ိဳး စီးရီးအလုိက္ဓာတ္ပံုရုိက္ျပီး ဘယ္ေလာက္အထိ ထိန္းခ်ဳပ္ႏုိင္တယ္၊ ဘယ္ေနရာျဖင့္ ပ်က္စီးေနတယ္ဆုိတာကို ေလ့လာပါတယ္။ အဲဒီစက္မ်ိဳးေတြဟာ ဖြံ႕ျဖိဳးႏုိင္ငံေတြျဖစ္ၾကတဲ့ အေမရိကန္၊ အဂၤလန္၊ ဆြတ္ဇာလန္ႏုိင္ငံေတြမွာေတာင္ ေဆးရုံၾကီးတုိင္းမွာ မရွိေသးပါဘူး။ သိပ္ကိုခက္ခဲပါတယ္။ ကြ်န္မတုိ႔ႏုိင္ငံမွာ ဘယ္ေလာက္ထိ လုပ္ေပးႏုိင္သလဲဆုိရင္ ဆီးအိမ္ကဖိအားကို တုိင္းႏုိင္တယ္။ ေက်ာက္ကပ္တစ္ခုက တစ္မိနစ္အတြင္း ဆီးဘယ္ေလာက္ထြက္သလဲဆိုတာ တုိင္းတာႏုိင္ပါတယ္။ Urethra လုိ႔ေခၚတဲ့ ဆီးလမ္းေၾကာင္းမွာ ထိပ္ပိုင္းကေနဘယ္ေလာက္ထိန္းႏုိင္သလဲ၊ အလယ္ပိုင္းကေနဘယ္ေလာက္ထိထိန္းႏုိင္သလဲ။ ဆီးအိမ္ရဲ႕အညွာလည္ပင္း (Bladder Neck)ကေန ဘယ္ေလာက္ထိန္းႏုိင္သလဲ ဒီေလာက္အထိ တုိင္းတာ ဆန္းစစ္ေပးႏုိင္ပါတယ္။
ခုနကေျပာခဲ့သလုိ ဆီးမထိန္းႏိုင္တဲ့ လူနာေတြ ဆီးမထိန္းႏုိင္တာအတြက္ ျမန္မာျပည္မွာပဲ ကုသလုိ႔ရပါသလား။ ဒါမွမဟုတ္ ႏုိင္ငံျခားသြားေရာက္ကုသဖုိ႔ လိုအပ္သလားဆုိတဲ့ ေမးခြန္းကို မၾကာမခဏအေျဖေပးရတတ္ပါတယ္။
ဆီးမထိန္းႏုိင္ျခင္းအတြက္ အထူးစက္ကိရိယာေတြနဲ႔ အထူးစမ္းသပ္စစ္ေဆးမူျပဳလုပ္ျပီး ကုသမွသာ ရာႏူန္းျပည့္နီးပါး ေအာင္ျမင္ႏုိင္စရာရွိပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒီျပႆနာျဖစ္တဲ့ လူနာတုိင္း ျပည္ပသြားကုမွပဲ
ေပ်ာက္ကင္းမွာလားဆုိေတာ့ ဒီလိုေတာ့လည္းမဟုတ္ပါဘူး။ အေတြ႔အၾကံဳရွိတဲ့ သားဖြားမီးယပ္ အထူးကုနဲ႔ ဆီးနဲ႔ေက်ာက္ကပ္ပါရဂူတုိ႔ ပူးေပါင္းျပီး ခြဲစိတ္ကုသလုိက္ရင္ (၅၀)ရာခုိင္ႏူန္း လြယ္လြယ္ေလးနဲ႔ ေပ်ာက္ပါတယ္။ အေတြ႕အၾကံဳရွိတဲ့သူျဖစ္တဲ့အျပင္ စိတ္ရွည္ျပီး ကုသတဲ့နည္းလမ္း ကြ်မ္းက်င္တဲ့ ဆရာ၀န္ၾကီးမ်ားက ကုသေပးတာဆုိရင္ေတာ့ (၇၅)ရာခုိင္ႏူန္းေလာက္ ကြ်န္မတို႔ႏုိင္ငံမွာ ေပ်ာက္ကင္းေအာင္ ကုသေပးႏုိင္ပါတယ္။ ဆီးမထိန္းႏုိင္ျခင္းျပႆနာဟာ ဆုိးဆုိးရြာရြားၾကီးမဟုတ္ဘဲ အသက္သာဆံုးအဆင့္နဲ႔ အလယ္အလတ္အဆင့္တုိ႔ဆုိရင္ ရာႏူန္းျပည့္နီးပါး ခြဲစိတ္ေအာင္ျမင္ႏုိင္ပါတယ္။
ဒီလုိ ဆီးမထိန္းႏိုင္တာဟာ ယာယီျဖစ္ခ်င္ျဖစ္မယ္၊ ကိုယ္အေလးခ်ိန္ေလွ်ာ့ဖုိ႔လုိခ်င္လုိမယ္၊ ေခ်ာင္းဆုိးတာကုဖုိ႔လုိခ်င္လုိမယ္၊ ဒါမွမဟုတ္ ကြ်မ္းက်င္တဲ့ပါရဂူမ်ားနဲ႔ ခြဲစိတ္ကုသဖို႔လုိခ်င္လို တတ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္မုိ႔ ေန႔စဥ္နဲ႔အမွ်ခံစားေနရတဲ့ ဒီေ၀ဒနာဒုကၡကို လြယ္မထားဘဲနဲ႔ တတ္ကြ်မ္းနားလည္တဲ့ ဆရာ၀န္ထံ ေစာေစာစီးစီးျပသျပီး လိုအပ္တဲ့ စမ္းသပ္စစ္ေဆးမူ ခံယူသင့္ပါတယ္။
ေနာက္ထပ္ အသက္ေလးဆယ္ေက်ာ္ အမ်ားအားျဖင့္ ငါးဆယ္ေက်ာ္ အမ်ိဳးသမီးမ်ားအၾကားမွာ ၾကားရတတ္တဲ့ က်န္းမာေရးျပႆနာ တစ္ခုကေတာ့ ဘုရားလည္းၾကာၾကာရွိခိုးလုိ႔မရ၊ တရားလည္းၾကာၾကာထိုင္မရနဲ႔ ဒုကၡေရာက္ေနရပါတယ္၊ အထုိင္မ်ားရင္ခါးနာျပီး တင္းက်ပ္က်ပ္၊ တစ္ဆုိ႔ဆုိ႔ၾကီးျဖစ္လာတယ္၊ အရိအရြဲေတြလည္း ထမီမွာရႊဲနစ္ေနေတာ့တာပဲ၊ တစ္ခါတစ္ေလဆုိ ေအာက္ပိုင္းက နာျပီးစပ္ေနတယ္။ အဲဒါဘာေၾကာင့္ပါလဲတဲ့။ တကယ္ေတာ့ အဲဒီေ၀ဒနာဟာ “သားအိမ္က်တဲ့ေရာဂါ” ျဖစ္နုိင္ပါတယ္။ အဲဒီလူနာမွာ သားသမီးမ်ားမ်ားေမြးခဲ့လို႔ျဖစ္ေစ၊ ကေလးမီးဖြားရာမွာ အျပင္လက္သည္ေတြနဲ႔ ၾကံဳသလုိေမြးရင္း ဗုိက္ေပၚကေန-ကေလးကို အတင္းတြန္းခ်လို႔ျဖစ္ေစ၊ ေနာက္တစ္ခုျဖစ္ႏုိင္တာက အသက္ၾကီးလာတဲ့အခါမွာ အီစထရုိဂ်င္ (Oertrogen) ေဟာ္မုန္းဓာတ္ထုတ္တာနည္းသြားျပီး သားအိမ္ကို ၀ုိင္း၀န္းမတင္ထားတဲ့၊ ဆုိင္းထားေပးၾကတဲ့ အရြတ္တုိ႔အေၾကာတို႔၊ ၾကြက္သားတို႔ အားနည္းသြားလုိ႔ျဖစ္ေစ-သားအိမ္ဟာ သူရွိသင့္တဲ့ ေနရာမွာမရွိဘဲ ေအာက္ကိုေလွ်ာက်ေနေတာ့တာ။ အဲဒီလုိ သားအိမ္ေလွ်ာက်ေနေတာ့ သားအိမ္ေခါင္းက အျပင္သို႔ ထြက္လာပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ သားအိမ္နဲ႔ တစ္ႏြယ္ငင္တစ္စင္ပါဆုိသလုိ ဆက္ႏြယ္ေနၾကတဲ့ အရြတ္ေတြ အေၾကာေတြကိုပါ သားအိမ္နဲ႔အတူ ေအာက္ကိုဆြဲခ်သလုိ ျဖစ္လာေတာ့တာေပါ့။ ေအာက္ကိုဆြဲတဲ့ အခါက်ေတာ့ အဲဒီအဂၤါအစိတ္အပိုင္းဟာ အာရုံေၾကာနဲ႔ ဆက္စပ္ေနတာေၾကာင့္ အျမဲတမ္းခါးနာေနတတ္တယ္။ တင္းက်ပ္က်ပ္ တစ္ဆုိ႔ဆုိ႔ျဖစ္ေနတတ္ပါတယ္။
အရြယ္လြန္အသက္ၾကီးအမ်ိဳးသမီးမ်ားမွာ ေတြ႕ၾကံဳရတတ္တဲ့ မီးယပ္ေရာဂါ ေ၀ဒနာတစ္မ်ိဳးကိုလည္း ေျပာျပခ်င္ပါေသးတယ္။ ဒါကေတာ့ အပ်ိဳၾကီးေတြမ်ာ အျဖစ္မ်ားတတ္တာပါ။ လူနာကညည္းညဴတတ္တဲ့ အသံေလးကို ၾကားဖူးေအာင္ နားေထာင္ၾကည့္ၾကစို႔လားရွင္။ “ဆရာမေရ ကြ်န္မကေလ အသက္(၄၀)ျပည့္ျပီးေပမယ့္ အိမ္ေထာင္မျပဳဘဲ မိဘႏွစ္ပါးကို လုပ္ေကြ်းေနတဲ့ အပ်ိဳၾကီးတစ္ဦးပါရွင့္။ ကြ်န္မဟာ အရင္တုန္းက ဓမၼတာေသြးေပၚတာ မွန္မွန္ပါပဲ။ ဘာျပႆနာမွ မရွိေပမယ့္ အခု ဓမၼတာေသြးေပၚရင္ တအားကိုက္ခဲျပီးနာက်င္လုိ႔ ေရေႏြးပုလင္းကပ္ရပါတယ္။ ဗုိက္ထဲက တင္းက်ပ္က်ပ္ၾကီးလိုခံစားရျပီး ခ်က္ေအာက္ဖက္မွာ အလံုးေလးစမ္းမိသလုိပါပဲ။ အဲဒါဘာျဖစ္ႏုိင္သလဲဟင္။ ကြ်န္မ ဘာလုပ္ရမလဲ ဆရာမရယ္။ အၾကံဉာဏ္ေပးပါဦးရွင့္တဲ့။
အဲ့ဒါဆုိရင္ေတာ့ ျဖစ္ႏုိင္တာက “အပ်ိဳၾကီးအလံုး”လို႔ က်ီစယ္ေျပာၾကတဲ့ “Myoma” လုိ႔ ေခၚတဲ့ အသားလံုး ျဖစ္ဖို႔ မ်ားပါတယ္။ ကင္ဆာမဟုတ္တဲ့ ရုိးရုိးအလံုး (Benign Tumor) ျဖစ္ပါတယ္။ မ်ားေသာအားျဖင့္ အိမ္ေထာင္သားေမြးမျပဳဘဲေနတဲ့ အပ်ိဳၾကီးေတြမွာ အျဖစ္မ်ားပါတယ္။ အသက္(၄၀)ႏွစ္နဲ႔အထက္မွာ အျဖစ္မ်ားဆံုးေရာဂါပါ။ တခ်ိဳ႕အိမ္ေထာင္သည္ အမ်ိဳးသမီးေတြမွာလည္း ကေလး(၁)ေယာက္၊ (၂)ေယာက္စသျဖင့္ ကေလးနည္းတဲ့သူ၊ ေနာက္ဆံုးကေလးရျပီး (၈)ႏွစ္ (၉)ႏွစ္ (၁၀)ႏွစ္စသည္ျဖင့္ ကေလးမေမြးတာ ၾကာျပီျဖစ္တဲ့ အိမ္ရွင္မေတြမ်ာလည္း ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ လူနာေတြ သတိထားမိႏုိင္တဲ့ လကၡဏာေတြကေတာ့ ဆီးစပ္မွာ၊ ၀မ္းဗုိက္ေအာက္ပိုင္းမွာ အလံုးကို စမ္းမိတတ္ပါတယ္။ ျပီးေတာ့ အလံုးရွိတဲ့ အေနအထားေပၚမူတည္ျပီး ဓမၼတာေသြးေဖာက္ျပန္မူေတြ ျဖစ္လာေတာ့တာပါပဲ။ တစ္လတစ္ခါေပၚရမယ့္ အစား (၂)ခါ (၃)ခါေပၚတာ ရွိတယ္။ ဒီလုိမွမဟုတ္ရင္ တစ္လမွ တစ္ခါပဲ ေပၚေပမယ့္ အခါတိုင္း တစ္လ (၃)ရက္ေပၚေနက် ကေန (၁၀)ရက္ (၁၅)ရက္အထိ မ်ားသြားတတ္ပါတယ္။ အခ်ိဳ႕က်ျပန္ေတာ့လည္း ဓမၼတာေသြးလာတာ မွန္ေနေပမယ့္ အရင္က ကိုက္ခဲနာက်င္မူမရွိဘဲ ဒီအလံုးရွိလာတဲ့အတြက္ ဓမၼတာေသြးေပၚတဲ့အခါ နာက်င္ကိုက္ခဲလာပါတယ္။ ဒီအလံုးေတြဟာ ကင္ဆာေရာဂါမဟုတ္လုိ႔ အသက္ေသေလာက္ေအာင္ထိ အႏၱရာယ္မၾကီးမားေပမယ့္ ဆုိးက်ိဳးေတြကေတာ့ အမ်ားၾကီးေပးႏုိင္တာမုိ႔ မေပါ့ဆသင့္ပါဘူး။ ျပီးေတာ့ ဒီအလံုးေတြဟာ ေဆးထုိးေဆးစားေဆးေသာက္ေနရုံနဲ႔ ေပ်ာက္ကင္းသြားမွာမဟုတ္ဘဲ ခြဲစိတ္ကုသဖုိ႔ အမွန္တကယ္လုိအပ္ပါတယ္။ အလံုးကိုေသခ်ာေအာင္ စမ္းသပ္စစ္ေဆးျပီး T.V ဓာတ္မွန္လုိ႔ေခၚတဲ့ Ultrasound ရုိက္ၾကည့္ရဦးမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္မုိ႔ နီးစပ္ရာသားဖြားမီးယပ္ဆရာ၀န္ေတြဆီ အျမန္ဆံုး သြားေရာက္ျပသေစခ်င္ပါတယ္ရွင္။
အဲဒီလုိမ်ိဳး လူနာအမ်ားစုဟာ သားအိမ္မွာ အသားလံုးရွိလို႔ သားအိမ္ထုတ္ပစ္ၾကတာမ်ားပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ကေလးတစ္ေယာက္ပဲရွိေသးတာမုိ႔ ေနာက္ထပ္ သာသမီးလိုခ်င္ပါေသးတယ္ ဆုိရင္ေတာ့ မ်ားေသာအားျဖင့္ ဒီလုိအသားလံုးျဖစ္တဲ့ လူနာေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားမွာ သားအိမ္တစ္ခုလံုး ထုတ္ပစ္စရာ မလုိအပ္ပါဘူး။ လူနာရဲ႕အေနအထားေပၚမူတည္ျပီး စဥ္းစားစရာေတြရွိပါတယ္။ လုိခ်င္တဲ့သာသမီး အေရအတြက္လည္း ျပည့္စံုျပီ၊ အသက္ေလးဆယ္ေက်ာ္၊ ေသြးဆံုးခါနီးျပီ၊ ဒါမွမဟုတ္ ေသြးဆုံးျပီးျပီ၊ အဲဒီလုိအေနအထားရွိတဲ့ လူနာရဲ႕သားအိမ္မွာ အသားလုံးေတြ႕ရင္ အလုံးေရာသားအိမ္ေရာ အားလံုးထုတ္ပစ္လုိက္တာပါပဲ။ ဒါေပမယ့္ အသက္ငယ္ေသးတယ္၊ အိမ္ေထာင္သားေမြး ျဖစ္ေသးတဲ့အရြယ္မ်ိဳး၊ ေနာက္ထပ္ သားသမီးလုိခ်င္ေသးတဲ့ အိမ္ရွင္မမ်ိဳး၊ မိမိဆႏၵအေလ်ာက္ သားအိမ္ခ်န္ခ်င္တဲ့လူနာမ်ိဳး သူတို႔အတြက္ သားအိမ္ကအသားလံုးကိုပဲ ထြင္းထုတ္ျပီး သားအိမ္ကို ခ်န္ထားေပးတတ္ပါတယ္။ ဆရာ၀န္ကို မိမိျဖစ္ခ်င္တဲ့ ဆႏၵ ပြင့္ပြင့္လင္းလင္းတင္ျပျပီး တုိင္ပင္ ေဆြးေႏြးႏိုင္ပါတယ္။
ႏွလံုးစိတ္၀မ္းျငိမ္းခ်မ္းၾကပါေစ။
ေဒါက္တာႏုိက္တင္ေဂးလ္ (HEALTH CARE JOURNAL)