Heart disease (1) ႏွလံုးေရာဂါ (၁)
Heart disease ႏွလံုးေရာဂါလို႔ တခြန္းထဲေျပာၾကေပမဲ့ ႏွလံုးမွာ ေရာဂါရတာေတြက တေလွၾကီးရွိတယ္။ Heart Blood vessels ႏွလံုးရဲ႕ ေသြးေၾကာေတြမွာျဖစ္တာ၊ Heart rhythm ႏွလံုးခုန္မမွန္တာ (စည္းခ်က္မက်တာ)၊ Heart infections ႏွလံုးကိုပိုးဝင္တာ၊ စတာေတြကို ျခံဳျပီးေခၚတာျဖစ္တယ္။
လူၾကီးေတြကို ေသေစတဲ့အထိဒုကၡေပးတဲ့ ႏွလံုးေသြးေၾကာက်ဥ္းေရာဂါကို လူသိပိုမ်ားတယ္။ Heart attack ႏွလံုး (အတက္ခ္) ရျခင္း၊ Chest pain ရင္ပတ္နာျခင္း၊ Stroke (ဆထုပ္ခ္) ဆိုတဲ့ အေခၚမ်ိဳးေတြနဲ႔ ဆိုင္တယ္။ ငယ္ရြယ္သူေတြအတြက္ ႏွလံုး-အဆို႔ရွင္ေရာဂါနဲ႔ ေမြးစကေလးေတြက Congenital heart ေမြးရာပါႏွလံုးေရာဂါေတြ ဆိုင္တယ္။
ႏွလံုးေရာဂါရဲ႕ လကၡဏာေတြကို ျခံဳေျပာလို႔မရႏိုင္သေလာက္ျဖစ္တယ္။ ျဖစ္ေနတာမတူရင္ ျဖစ္လာတာ ခံစားရမွာေတြ မတူလို႔ဘဲ။
(၁) Cardiovascular disease ေခၚတဲ့ ႏွလံုး-ေသြးေၾကာက်ဥ္းေရာဂါဆိုရင္
- ရင္ပတ္နာ၊
- အသက္ရွဴမဝ၊
- ေျခ-လက္ေတြမွာ ထံု-ေအးစက္-အားနည္းတာျဖစ္မယ္။ ဒါေတာင္ ဘာမွမျဖစ္သလိုေနရာကေန ေဆးစစ္ေတာ့မွ သိလာရတာလဲရွိေသးတယ္။ Heart attack (အတက္ခ္) ရမွ Angina ရင္ပတ္ တအားနာမွ Stroke ေလျဖတ္မွ Heart failure ႏွလံုးအလုပ္မႏိုင္ေတာ့မွ သာရသူေတြလဲ မနည္းလွဘူး။
(၂) Heart arrhythmias ႏွလံုးခုန္မမွန္တာျဖစ္ေနရင္
- ရင္ထဲလွပ္လွပ္ေနမယ္၊
- ရင္တုံမယ္၊ ႏွလံုးခုန္ျမန္လြန္းမယ္၊
- ႏွလံုးခုန္ေႏွးလြန္းမယ္၊
- ရင္ပတ္ တအားနာမယ္
- အသက္ရွဴမဝျဖစ္မယ္၊
- ေခါင္းထဲေပါ့ေနမယ္၊
- ေခါင္းမူးေဝေနမယ္၊
- သတိမေကာင္းရာကေန သတိလစ္မယ္ ဆိုတာေတြျဖစ္ႏိုင္တယ္။
(၃) Serious congenital heart defects ေမြးရာပါ ႏွလံုးေရာဂါ ဆိုးတာျဖစ္ေနရင္
- မ်က္ႏွာ-အသားအေရ ျဖဴေရာ္ေနမယ္၊
- မ်က္ႏွာ-ေျခ-လက္ ေဖါင္းေရာင္မယ္၊
- အစာေၾကြးခ်ိန္ အသက္ရွဴမမွန္ျဖစ္မယ္၊ ကေလး အေလးခ်ိန္ တက္သင့္သေလာက္ တက္မလာတာေတြျဖစ္မယ္။ ေမြးရာပါ ႏွလံုးေရာဂါ သိပ္မဆိုးတာျဖစ္ေနရင္ -
- လႈတ္ရွား-ေဆာ့ကစားရင္ အသက္ေကာင္းေကာင္းမရွဴႏိုင္၊
- ေမာပန္းလြယ္၊
- အဆုပ္ထဲ၊ ႏွလံုးထဲ ေရေအာင္းမယ္၊
- ေျခ-လက္ေတြ ေဖါေရာင္တာေတြ ခံစားရမယ္။
(၄) Cardiomyopathy ႏွလံုးေၾကြက္သားထူလာတဲ့ေရာဂါဆိုရင္
- အသက္ရွဴမဝ၊ နားေနတာေတာင္မွ မဝတာအထိျဖစ္ႏိုင္တယ္။
- ေျခေထာက္ေရာင္၊
- ဗိုက္ကယ္၊ (ေရဖ်င္း)
- အားယုတ္၊
- ႏွလံုးခုန္မမွန္၊
- ေခါင္းမူး၊ ေခါင္းထဲေပါ့ေန၊ သတိလစ္တာေတြ ခံစားရမယ္။
(၅) Heart infections ႏွလံုးကို ပိုးဝင္တာမွာ ၃ စားခြဲရေသးတယ္။ (၁) Pericarditis ႏွလံုးအေပၚဖံုးလႊာေရာင္ျခင္း၊ (၂) Myocarditis ႏွလံုးၾကြက္သားေရာင္ျခင္း၊ (၃) Endocarditis ႏွလံုးအတြင္းဆံုးလႊာေရာင္ျခင္း၊ ခံစားရမွာေတြက -
- ဖ်ား၊
- အသက္ရွဴမဝ၊
- အားယုတ္၊
- ေျခ-ဗိုက္ ေရာင္၊
- ႏွလံုးခုန္မမွန္၊
- ေခ်ာင္းေျခာက္ဆိုး၊
- အေရျပားမွာ အနီစဥ္း-ေပ်ာက္ေတြေပၚတာေတြ ျဖစ္မယ္။
(၆) Valvular heart disease ႏွလံုးအဆို႔ရွင္မေကာင္းတာမွာလဲ (၃) စားရွိတယ္။ ျဖစ္ေနရင္ (၁) Stenosis က်ဥ္း၊ (၂) Regurgitation က်ယ္၊ (၃) Prolapse ကြ်ံ။ ခံစားရမွာေတြက -
- အားယုတ္၊
- အသက္ရွဴမဝ၊
- ႏွလံုးကို နားေထာင္ရင္ အသံမူမမွန္၊
- ေျခေထာက္ေရာင္၊
- ရင္ပတ္နာ၊
- သတိလစ္တာေတြ ခံစားရမယ္။
ႏွလံုးေရာဂါ အေတာ္မ်ားမ်ားကို မျဖစ္ေအာင္ ကာကြယ္လို႔ရပါတယ္။ ႏွလံုးေရာဂါေတြဟာ ေစာေစာသိရင္ ကုလို႔အဆင္ေျပတယ္။ ႏွလံုးေရာဂါ ကာကြယ္ေရးအတြက္ လူေနမႈပံုစံ မမွန္တာ မွန္သမွ် ျပင္ရပါမယ္။ ေဆးပံုမွန္စစ္ေနပါ။
- ေဆးလိပ္မေသာက္ပါနဲ႔၊
- ေသြးတိုးရွိရင္ အျမဲမျပတ္ေဆးကုသေနပါ။
- (ကိုလက္စေထာ) မ်ားေနရင္ အျမဲမျပတ္ေဆးကုသေနပါ။
- ဆီးခ်ိဳ ရွိရင္ အျမဲမျပတ္ေဆးကုသေနပါ။
- ကိုယ္လက္ေလ့က်င့္ခန္း တေန႔ မိနစ္ ၃ဝ၊ တပါတ္ ၅ ရက္ မွန္မွန္လုပ္ပါ။
- ဆား-အဆီ-အခ်ိဳ ေလွ်ာ့စားပါ။
- ကိုယ္အေလးခ်ိန္ထိန္းပါ။
- စိတ္ဖိအား၊ ရုပ္ဖိအား မမ်ားပါေစနဲ႔။
- သန္႔ရွင္းေရး ဂရုစိုက္ပါ။
- အမ်ိဳးထဲက တေယာက္မွာ ႏွလံုးေရာဂါ ရွိဘူးသူေတြ ပံုမွန္ ေဆးစစ္သင့္တယ္။
Dr. တင့္ေဆြ