Measles ဝက္သက္ေရာဂါ
ဆရာ ကူညီပါဦး။ သမီးေလးက ဒီလကုန္ ၃ဝ ရက္ေန႔ဆို ၉ လ ျပည့္ပါမွာပါ။ စေနေန႔ညက အဖ်ားဝင္လာတာ တနဂၤေႏြေန႔မွာ ပါရာစီတေမာ အရည္ မနက္ည နွစ္ခါတိုက္ပါတယ္။ တနလၤာေန႔ မသက္သာပဲ အပူခ်ိန္ 101F နဲ႔ ဝမ္းသြားျပီးအန္တာနဲ႔ ေဆးရံုသြားျပပါတယ္။ FLU CLINIC ကိုလႊတ္ပါတယ္ ပါရာစီတေမာနဲ႔ ဓာတ္ဆားထုပ္ ေပးလိုက္တယ္။ အဂၤါေန႔ အဖ်ားေပ်ာက္သြားတယ္။ မ်က္နွာမွာ အနီစက္ေလးေတြ ေပၚလာလို႔ ဖုန္းဆက္ေမးၾကည့္ေတာ့ တစ္နွစ္ေအာက္ကေလး ဖ်ားျပီးရင္ ေပၚလာတတ္တယ္တဲ့ သူ႔ဘာသာ ေပ်ာက္သြားမယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။ ဗုဒၶဟူးေန႔ မနက္လဲက်ေရာ တစ္ကိုယ္လံုးအနီေတြအျပည့္ပဲ ေျခလက္ဖမိုး အားလံုးေနရာလြတ္မက်န္ ေပၚလာတယ္။ ညက်ေတာ့ သနပ္ခါးလူးေပးတယ္။ ဒီတိုင္းပဲမေပ်ာက္ဘူး။ ဘာဆက္လုပ္ရမလဲဆရာ။ ဓာတ္ပံုပါ ပို႔ေပးလိုက္တယ္ဆရာ။ ဖုန္းနဲ႔ ရိုက္တာဆိုေတာ့ ေသေသခ်ာခ်ာေတာ့ မသဲကြဲဘူး ဖုေလးေတြမဟုတ္ပဲ အနီျပင္စက္ေလးေတြ အေရျပားေပၚကို ဖုျပီးမထြက္ပါ။
Measles ဝက္သက္ေရာဂါကို Rubeola ကို ဂ်ာမန္ဝက္သက္လို႔ေခၚပါတယ္။။ Morbillivirus ဗိုင္းရပ္စ္ပိုးေၾကာင့္ ျဖစ္တယ္။ ပိုးပါတဲ့အရည္ လူနာရဲ႕ ႏွာေခါင္း-ပါးစပ္ကေန တျခားလူရဲ႕ အသက္ရွဴလမ္းက ဝင္ျပီး ကူးစက္တယ္။ ပိုးဝင္ၿပီး ၄-၁၂ ရက္ အၾကာ ေရာဂါေပၚတယ္။ လကၡဏာေတြစေပၚတဲ့ရက္ကေနစျပီး အနီစက္ေတြေပၚၿပီး ၃-၅ ရက္အၾကာထိ သူမ်ားကို ကူးစက္ေစႏိုင္တယ္။
လကၡဏာမ်ား
ေခ်ာင္းဆိုး၊ ေခါင္းကိုက္၊ ႏွာရည္ယို၊ မ်က္စိနာမယ္။ အစားပ်က္မယ္၊ အနီေရာင္အစက္ေတြထြက္၊ ဦးေခါင္းပိုင္းကစထြက္၊ ယားတယ္။ တတိယေန႔မွာ ေပၚလာတဲ့အနီစက္ေလးေတြကို Koplik's spots လို႔ေခၚတယ္။ ပါးစပ္ထဲမွာလဲ ေပါက္တတ္တယ္။ နားေနာက္နားမွာစတြက္တယ္။ ယားမယ္။ နီရာကေနညိဳျပီး ၄-၈ ရက္အထိ ၾကာႏိုင္တယ္။ တိတိက်က်ဆိုရင္ ၄ ရက္ ဖ်ားတယ္။ ႏူမိုးနီးယားနဲ႔ နားကိုက္တာလဲ ဆက္ျဖစ္တတ္တယ္။ ဦးေႏွာက္ေရာင္၊ မ်က္ၾကည္လႊာ ေရာင္တာ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ရွားပါတယ္။ အသက္ၾကီးမွ ဝက္သက္ေပါက္ရင္ ပိုဆိုးတယ္။
ကုသရန္
ပိုးေသမည့္ေဆး မရွိ။ လကၡဏာမ်ားကိုသာ ကုပါ။ Ibuprofen နဲ႔ Acetaminophen (Paracetamol) ေဆးကိုဘဲ ေပးရတယ္။ ေခ်ာင္းဆိုးတာအတြက္ လိုရင္ Fast-acting bronchodilator cough Syrup ေခ်ာင္းဆိုးေပ်ာက္ေဆးရည္ ေပးတယ္။ Aspirin မေပးဘို႔ညႊန္တာလဲရွိတယ္။ ကာရံမသင့္ရင္ Reye's syndrome ဆိုတာျဖစ္ႏိုင္လို႔။ ဗီတာမင္ (ေအ) ကိုလဲ ေပးတာေကာင္းတယ္လို႔ဆိုႏိုင္တယ္။ ကေလးယားတာသက္သာေအာင္ (အင္တီဟစ္တမင္း) ေဆးလဲ တိုက္ႏိုင္တယ္။ ဥပမာ Chlorpheniramine (ဘာမီတြန္)၊ Cetrizine (စီထရစဇင္း) ေဆးျဖစ္တယ္။ Calamine lotion ကိုလဲ လိမ္းေပးႏိုင္တယ္။
ကာကြယ္ရန္
ျဖစ္ေနတဲ့ကေလးကို သည္းျခားထားပါ၊ အျခားကေလးေတြကို ကူးစက္ေစမယ္။ MMR vaccine (Measles, Mumps, Rubella) ကို (၁၈) လ အထက္ကေလးေတြကို ထိုးေပးတယ္။ ၄-၅ ႏွစ္အရြယ္ ထပ္ထိုးပါ။ ဖြံ႔ျဖိဳးဆဲတိုင္းျပည္ေတြမွာ ကာကြယ္ေဆးကို အသက္ ၆ လ နဲ႔ ၉ လေတြမွာ တခါစီထိုးတယ္။ MMR ကာကြယ္ေဆးကေန Autism ေခၚတဲ့ ကေလးေရာဂါ ဆက္ျဖစ္သလား သံသယရွိတာလဲေတြ႔ရတယ္။
ေဒါက္တာတင့္ေဆြ