ကနစိုးသီး စားသင့္/မစားသင့္
စပ်စ္သီးခိုင္ကဲ့သို႔ အႁပြတ္အခိုင္လိုက္သီးျပီး၊ အရည္ရႊမ္းကာ ခ်ိဳခ်ဥ္ခ်ဥ္အရသာရွိေသာ ကနစိုး သီးေလးမ်ား ကို အဂၤလိပ္ေခတ္က Burmese-grape (၀ါ) ျမန္မာ့စပ်စ္သီး ဟု အမည္တြင္ခဲ့ သည္။ အခ်ိဳ ့ေဒသမ်ားတြင္ “ေဇာသီး” ဟုလည္းေခၚေ၀ၚၾက၏။ ေပါက္ ေရာက္ရာ ေရေျမေ ဒသေပၚမူတည္၍ ကနစိုးသီးမ်ားကို အစိမ္းေရာင္/အ၀ါေရာင္/အနီေရာင္ အျဖစ္ေတြ ့ျမင္ၾကရ သည္။ ျမန္မာ ျပည္၊ တရုပ္ျပည္ေတာင္ပိုင္း၊ အိႏိၵယႏိုင္ငံ၏အန္ဒမန္ကြ်န္းဆြယ္၊ မေလးရွားကြ်န္း စု၊ ဗီယက္နမ္ ႏွင့္ လားအိုႏိုင္ငံတို ့ရွိ မိုးမ်ား ေသာ အရပ္ေဒသတို ့တြင္ သဘာ၀အေလ်ာက္ အျမဲစိမ္းသစ္ပင္အျဖစ္ ကနစိုးပင္မ်ားရွင္သန္ေပါက္ေရာက္ၾက သည္။ ျမန္မာႏုိင္ငံ တြင္ အေစ့မွ အပင္စိုက္ပ်ိဳး ေလ့ရွိျပီး၊ အေရွ႕အိႏၵိယကြ်န္းစုတြင္မူ အကိုင္းဆက္နည္းျဖင့္ မ်ဳိးပြားေစပါသည္။
<<အသံုးျပဳပံု>>
ျမန္မာျပည္တြင္ေတာ့ ရာသီစာကနစိုးသီးေလးမ်ားကို အခြံႏႊာ၊ အလယ္ရိုးတံဖယ္၍ သြားရည္ စာသီးႏွံအျဖစ္ ကေလး၊ လူၾကီး အား လံုးႏွစ္ျခိဳက္စြာ စားသံုးၾကသည္။ အေစ့ကိုလည္း စား၍ ရပါသည္။ အေရွ ့ေတာင္ အာရွႏိုင္ငံမ်ားတြင္ ကနစိုးသီးကို တာရွည္ခံ စား သံုးႏိုင္ရန္ စည္သြတ္ ဗူးအျဖစ္ျပဳလုပ္ေရာင္းခ်ၾက သည္။ ေရွးအခါက အိႏၵိယႏိုင္ငံ ရိုးရာဓေလ့သာသာေရးပြဲေတာ္မ်ားတြင္ latka ဟုေခၚေသာ ကနစိုးသီး မ်ားကို ေလထဲသို ့ပင့္ေမွ်ာက္ကာ ပူေဇာ္ပသခဲ့ၾကသည္။ ကနစိုသီးအေစ့ထဲတြင္ annatto ဆိုးေဆး ၄.၈ မွ ၆% ပါရွိသည့္အတြက္၊ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္၏ ပိုးစစ္/ခ်ည္သား/အထည္အလိပ္မ်ားတြင္ လိေမၼာ္ေရာင္ဆိုးေဆး အျဖစ္ အသံုးျပဳေလ့ ရိွသည္။ အထူးသျဖင့္ အိႏိၵယ ႏွင့္ မေလးရွားႏိုင္ငံတို ့တြင္ အသီးကိုျပဳတ္၍ ဆားအနည္းငယ္ေရာကာ၊ ဖန္ပုလင္းၾကီးမ်ားထဲတြင္ ၄ ရက္ (သို ့မ ဟုတ္) ၅ ရက္ခန္ ့သိုေလွာင္ျပီးေနာက္ ၀ိုင္အျဖစ္ေဖာ္ စပ္ကာ ေဆး၀ါးအျဖစ္မွီ၀ဲၾကသည္။
<<ေဆးဘက္၀င္ပံု>>
အႏိၵယႏိုင္ငံ ေဆးသုေတသီမ်ား၏ ဓာတ္ခြဲစမ္းသပ္ခ်က္အရ၊ ၁၀၀ ဂရမ္ အေလးခ်ိန္ရွိေသာ ကနစိုသီးထဲ တြင္ ပရိုတင္း ၅.၅%၊ ဗီတာမင္စီ ၁၇၈ မီလီဂရမ္၊ ေဖာ့စဖရက္စ္ ၁၇၇ မီလီဂရမ္၊ သံဓာတ္ ၁၀၀ မီလီဂရမ္၊ ပိုတက္စီယမ္ ၁၃၇ မီလီဂရမ္၊ ကယ္လ္စီ ယမ္ ၁၆၉ မီလီဂရမ္ တို ့ အသီးသီး ပါရွိေၾကာင္းသိိရသည္။ အေရျပားကူးစက္ေရာဂါမ်ားအတြက္ ကနစိုးသီးစားျခင္းျဖင့္ လည္း ေကာင္း၊ ပင္စည္/အျမစ္/အပင္ အေခါက္သားတို ့ကို ျပဳတ္ကာ ေရခ်ိဳးေပးျခင္းျဖင့္လည္း ထိထိေရာက္ေရာက္ သက္သာေပ်ာက္ ကင္းေစႏိုင္သည္။ အေအးစာျဖစ္ေသာ ကနစိုးသီးကို စားသံုးျခင္းေၾကာင့္ ခြန္အားတိုးပြား ေစျခင္း၊ ရသာရည္/ေသြး/အသား/ အဆီ/အရိုး/ခ်ဥ္ဆီ/ သုက္ စသည့္ ဓာတ္ခုနစ္ပါးတို ့ပြားမ်ားေစျခင္း၊ ႏို႔ရည္ လႈိင္လႈိင္ ထြက္ေစျခင္း၊ ေရ ငတ္ေရာဂါ၊ မူးေ၀ေရာဂါတို ့ သက္သာေစျခင္း စသည္ျဖင့္ အိႏိၵယေဆးက်မ္း မ်ားတြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။ ထို ့ျပင္ အပူနာေရာဂါအမ်ိဳးမ်ိဳးႏွင့္ ေခၽြးလြန္ေသာ ေရာဂ ကို ေပ်ာက္ကင္းေစ ရံုသာမက၊ သင့္တင့္ မွ်တရံုစားေပးျခင္းျဖင့္ ဆီး/၀မ္း/ေလတို႔ကို မွန္ေစသျဖင့္ ေရွးျမန္မာတိုင္းရင္းေဆး ဆရာၾကီး မ်ား က ကနစိုးသီးဓာတ္စာကုထံုးျဖင့္ အသံုးျပဳခဲ့ၾကသည္။
<<က်န္းမာေရးအတြက္ေဘးထြက္ဆိုးက်ိဳးမ်ား>>
သို႔ေသာ္ အေအးစာျဖစ္သည့္ အမွည့္လြန္ ကနစိုးသီးမ်ားကို အလြန္အကၽြံ စားေသာက္ပါက ၀မ္းကိုက္၊ ၀မ္းေလွ်ာ၊ အစာမေၾက၊ ေလပြ၊ သလိပ္ပြား၊ ပန္းနာရင္က်ပ္၊ မီးယပ္ေသြးခ်ဳပ္၊ အခိုးပိတ္ေခၽြးငုပ္၊ ေခါင္းအံု ဇက္ေလး၊ ငိုက္မ်ဥ္းျခင္း စသည္တို႔ကို ျဖစ္ေစ ႏိုင္ပါသည္။
++++++++++++++++++++++++++++
အထက္ပါအတိုင္း ကနစိုးသီးတြင္ က်န္းမာေရးအတြက္ ေကာင္းက်ိဳး/ဆိုးက်ိဳးမ်ား ဒြန္တြဲေနပါ၍ စာသင္ေက်ာင္းမ်ားဖြင့္ခါစ မိုးဦး ရာသီတြင္ လိႈင္လိႈင္ေပၚေသာ ကနစိုးသီးမ်ားကို ေက်ာင္းသားေက်ာင္းသူ မ်ား ဆင္ဆင္ျခင္ျခင္စားသံုးေပးသင့္ပါေၾကာင္း။
(ေဆာင္းပါးရွင္....ေပါက္ေပါက္...မွ်ေ၀သည္)
ကိုးကာ (encyclopedia : Burmese Grapes @ Baccaurea Sapida)
--
Credit to promise.pauk